Katalog

27 TEMMUZ1994 CARSAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI DemrolİSO'da • Ekooomi Senisi - İstanbul Sana> ı Odası, temmuz ayı meclis toplanüsında, Cumhurbaşkaru Süleyman DeTnirel'i konuk ediyor. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirçl'in yoğun programı ve bilindiği gibi halen lran'da temaslardabulunması nedeniyle geleneksel olarak her ayın dördüncü çaramba gûnü yapılmakta olan ISO Meclis Toplantısı bu defaya mahsus olmak üzere 29 Temmuz 1994 Cuma gününe alındı. İSO Yönetim Kunılu Başkanı Hüsamettın Kavi de aynı heyetle İran'da bulunuyor. İSO Meclis Toplantısı'nda sanayicilerin, Cumhurbaşkanı Deînirel'e sanayinin içinde bulunduğu durum, yatınm ve teşvikJer, ihracat, vergi, faizler ve ekonomideki beklentilerle ilgüi görüş ve önerilerini dile getirmeleri bekleniyor. AKTOB'dan otellere uyarı • ANTALYA(AA)- Akdeniz Turistik Otelciler ve Işletmeciler Birliği (AKTOB) Genel Sekreteri Turgay Alp, doluluk oranlannı artürabilmek için fıyatlannı aşagıyaçekenotellcri uyardı ve bu davranıştan, Türİc turizminin zarar göreceğini büdirdi. Turgay Alp, otel ve tatil köylerinin 1995 yıh için Avrupah tur operatörleri ile kontenjan anlaşmalanna başladıklannı kaydederek "Tur operatörlerinin, yatak fiyatlanru yüzde 30-40 dolayında indirme talebinde bulunduklanna ilişkin haberlergelmektedir. Bu gelişme karşısında, turizmciler olarak birlikte hareket etmeliyiz" dedi. Devrektaş'tan arttınni • ZONGULDAK (AA) - Zonguldak'ta kunılu, yurtiçi ve dışından yaklaşık 3 bin ışci ortağı bulunan Devrektaş şirketi, sermaye arttınmına gidiyor. Devrektaş Yönetim Kunılu Başkanı Mehmet Salih Hacıkulaoğlu, 10.5 milyar lira olan sermayenin 42 milyara çıkanlacağıru bildirdi. Haakulaoğlu, sermaye artünmının 17 milyar 850 milyon lirasının nakıL, 13 milyar 650 milyon lirasmın ise iç kaynaklardan karşılanacağmı belirtü. Çiller: Önümüzü tıkayan pişman olur, Soysal: Düzenleme yapılmazsa Anayasa Mahkemesi'ne giderim OzelleştirmesavaşıtumamyorANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Hükümetin koalisyon- daki bunalım nedeniyle Bakan- lar Kurulu'ndan çıkaramadığı özelleştirmeye ilişkin düzenle- meleri içeren yasa teklifi, dün Meclis Plan ve Bütce Komisyo- nun'da jet hızıyla kabul edildi. Önerinin bugün TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmesi bekle- niyor. Buna karşın 2 kanun hükmünde kararnamenin (KHK) daha iptali için Anaya- sa Mahkemesi'ne gitmeye ha- zırlanan Ankara Milletvekili Mümtaz Soysal, kendisinin de kaüldığı görüşmelerde dile ge- tirdiğı bazı ılkelerin yansımadı- ğını vurguladığı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonun'da ka- bul edilen yasa önerisine, gerek- li düzeltmeler yapılmazsa "ha- yır" diyeceğini açıkladı. öneri- de, tanmsal KİTlerin şaüşında kooperaüflere, bırliklere ve ça- lışanlara öncelik tanınması, stratejik KİTlerin satışında devletin imtiyazlı hisseye sahip olması, doğal kaynaklann mül- kiyeti yerine, kullanım hakkı- nın satılması öngörülüyor. Başbakan Tansu Çiller ıse özel- leştirme ile ılgılı olarak, "önü- müzü tıkayan pişman olur" de- di. ozelleştirme tdaresi Başkanı Tezcan Yaramancı, Cumhuri- yet'e yaptığı açıklamada, doğal kaynaklann sadece kullanım hakkının satılmasının kendi önerisi olduğunu; ancak özel- leştirmede çabşanlara, birlikle- re öncelik tanınmasını "gerçek- çi bulmadığını" söyledi. Hükümet, Anayasa Mahke- mesi'nin iptal ettiği özelleştir- meye ilişkin KHK'leri Çiller kararlı. Fikir Yaramancı'nın. Karayalçın kabuOendi. Soysal yine karşı çıktı. Yetrfükekr: • Tanmsal KİTlerin şaüşında kooperatiflere, birliklere ve çabşarüara öncelik tanınacak. •Stratejik KİT'lerin satışmdadevlet imtiyaziı hisseye sahip oiacak ve satışlar saydamlaştınJacak. • Doğal kaynaklannsadece kullanım hakkı satılacak. •ozelleştirme sonucunda işten çıkanlacak işçüere, toplu söztefmelerinde yer alan tazminatlan dışında işkaybı tazminatı da verilecek. • Özelleştirmeden elde edilen gelir, Merkez Bankası'nda kurulacak. fonda topianacak. KHKkr temelahndt TekKfe göre, KÎTler ile bağiı ortaklıklar, işletmeler ve iştiraklerindeki kamu paylan, KÎT dışında kalmakia biriikte, sermayesinin tamamj veya yansmdan fazlası devlete veya diğer kamu tüzel kışüerine aıt olan kamu paylan ve hazine paylan özeUeştirilecek. Genel vekatma bütceli ıdarelerin gördükîeri kamu hizmetleri ile ilgiii olmayan varbklann, verimülik aröşı ve kamu gi- derierinin azaltılmas amacıyla özefleştirilebilecek. Satışlann düzenlenmesi için, Ozelleştirme Yüksek Kunılu, Ozelleştirme îdaresi Başkanuğı ve Ozelleştirme Fonu kuruiacak. TBMM'den yasa olarak geçir- mek yolunda ilk adımı attı. Yasa önerisi TBMM Başkan- Iığı'na sunuldu. Yasa önerisinde, iptal edilen KHK'lerde yer alan ozelleştir- me ilkeleri temel tutuldu. Tekli- fe göre KİTler ile bağh ortak- lıklar, işletmeler ve iştiraklerin- deki kamu paylan, KİT olmamakla birlikte, sermayesi- nin tamamı veya yansından fazlası devlete veya diğer kamu tüzel kişilerine aıt olan kamu paylan ve hazine paylan özel- leştirilecek. Aynca, genel ve katma bütceli idarelerin gör- düklen kamu hizmetleri ile doğnıdan doğruya ilgiii olma- yan varhklan, verimülik aröşı ve kamu giderlerinin azaltılma- sı amaayla özelleşünlebılecek. Satışlann dûzenlenmesi için ozelleştirme Yüksek Kurulu, Ozelleştirme Îdaresi Başkanlığı ve Özelieştirme Fonu kurula- cak. İptal edilen KHK'ye yapılan bazı eklemeler ile hazırlanan yasa teklifıyle özelleştirmede, kooperatiflere, birliklere ve ca- lışanlara öncelik tanınacak. Yasa teklifinde, stratejik KİT- lenn satışında, imtiyazb hısse- nin devlette kalması ve satışla- nn saydam bir şekilde yapılma- sı ilkeleri öngörülüyor. Yasa teklifıne göre ozelleştirme so- nucunda işten çıkartılacak işçi- lere, toplusözleşmelerinde yer alan tazminatlan dışında iş kaybı tazminatı da verilecek. Özelleştirmeden elde edilen ge- lir, Merkez Bankası'nda kuru- lacak Özelleştirme Fonu'nda topianacak. Soysal iptal yolunda Partiler arası görüşmede iti- razlannı dile getiren Mümtaz Soysal, Cumhuriyet'in sorula- nnı yanıtlarken kendisinin ha- zırladığı, PTTnin Tsi ile yap- ışlet-devret modeline ilişkin KHK'lerin iptaline ilişkin di- lekçeyi, ımzalar tamamlandık- tan sonra Anayasa Mahke- mesi'ne vereceğini söyledi. Özelleştırmeye ilişkin yasal çerçeveyi içeren yasa önerisi ise Soysal'ın itirazlanna karşın, önceki gece Çiller ile Karayal- çın arasındaki görüşmede ortak bir metne bağlandı. Görüşmelere katılan Soysal, "bir sıfatı obnadığuu, müzake- reye oturmadığını". sadece da- ha önceki iptal gerekçeleri konusunda bilgı vererek, "Bun- lar iptal sebebidir, bunlara dik- kat etmezseniz yine iptal edilir" dediğini anlattı. Soysal TBMM'ye sunulan yasa öneri- sinde bu uyanlannın dikkate alınmadığını vurgulayarak. "546 saydı KHKde re'sen emeklilik otomatiğe bağlanıyor- du. Ben bunun otomatik olmak- tan çıkanlmasını istedim. Ancak düzeftilmemiş" dedi. Soysal ge- rekli düzeltmeler yapılmazsa yasa önerisine "hayır" diyeceği- ni açıkladı. Exiıııl)aııkkredi faizleriııi düsürdü Ekonomi Senisi- Eximbank kısa vadeli kredı faızlennde indirime gitti. Kredi kullanımının kolaylaştınlmasına yönelik önlemler geliştiren Eximbank, bu kapsamda ihracatçılara, navlun, DFİF ve ARGE primi gibi alacaklannı teminat göstermek şarüyîa Eximbank kredısi kullandırabilecek. Banka'nın ihracat kredisi faizlerini yanndanitibaren dokuzar puan ındirdigıni belirten Genel Müdür Ersoy Volkan, yeni faiz düzenlemesi sonucu, sevk öncesi ve KOBİ ihracat kredilerinde kullanım sûresine bağlı olarak değişiklik Yenl clilzeffilemefte neler var7 • İhracatçılar, Merkez Bankabi nezdınde kesınkşmış, Nav lun Pnmı, ARGE ve DFİF alacaklannı Eximbank kredılenni kullanırken teminat gösterebilecekler. • Bir fırmanın bir defada kullanabıleceği kredi tutan bir milyar, toplam kredi ris- ki ise 2.5 milyon dolar ile sınırlanacak. 0 tmalatçı ve imalatçı ihracatçılar, araa ıhracata kurum üzennden gerçekleştır- dikleri ihracatlan, ilgiii taahhütname alarak ihracat hanelerine kaydedebilecekler. arzetmesinin yıllık yüzde 79 olan faizınin yüzde 70'e, hedefpazar ihracat kredisi faiz oranının da yıizde 69'dan yüzde 60'a çekildiğinı açıkladı. Volkan ihracatçılara 7.5 aylık dönemde 2 milyar dolarlık ihracaat taahüdü karşılığında 820 milyon dolarlık kredı kullandınldıgını belırttı. Volkan, kredı kullanımının kolaylaştınlması için geliştirilen uygularnalann Eximbank tarafından dış ticaret şirketlerine doğrudan k ullandınlan kısa vadeliTL ve döviz ile performans döviz kredileri için gecerli olduğunu kaydetü. Eximbank'ın döviz, ihracat döviz ve performans döviz kredilerinin faizini de aşağı çektiğini belirten Volkan, 3,4 ve 6 aylık vadelerde kullandınlması bu kredilenn faiz oranlannındolarda yıllık libor artı 2,3 ve 4.5 olarak uygulanacağını, Eximbank'ın yılbaşından beri kısa vadeli TL kredi- lerini 14.5 trilyon liraya, kısa vadeli döviz kredilerini de 353 milyon dolara çıkardığını söyledi. EKONOMIYE BAKIŞ TANER BERKSOY EkonomMe Korkıdap...Geçen hafta ekonomının yönetımınden sorumlu ust düzey bü- rokratiarla bir arada oldum. Nısan oncesıne göre çok daha form- da ve zınde gorunüyorlar. Geçen üç ayda çok güç görünen he- deflerı gerçekleştırmiş olmaları morallennı duzeltmış. Fazlasıyla lyimser olmuşlar. Geleceğe de guvenle bakıyorlar. Burokratlar cepbesınde ışler yolunda, ama ekonomiyi izleyen- lerın hala belli korkuları var. Bunların başında eylül korkusu geli- yor Hazıne'nın ağustos ve eylül aylarına yığılmış 220 trilyon lira ödemesı var Odemede sorun çıkacağı ve ipin bu noktada kopa- cağı beklentsı korku üretiyor. Mayıs sonundan bu yana eylül dö- nemecının sorunsuz geçeceğinı duşunüyorum. Herkesi urküten şok faiz operasyonunu, sorunu çozecek bir adım olarak algı- ladım. Hazine'yı yenıden borçlanabılır hale getiren 20 trilyon li- ralık yüksek faızli borçlanmanın akıllann başa geldiğıne ışaret ettığinı dı^undüm. Bunun sorun yaratmaktan çok, kısa vadeli olası bir çözumün ilk adımı olduğu kanımı munafaza ediyorum. İlk adımı gerçekleştırdıkten sonra Hazıne'nin yüksekfeızısur- düımeyeceği bellıydı. Reel kesımın hızla daraldığı, dövızın faiz kıskaana girdığı ortamda lıkidttenın bankalara sıkışacağı goru- nüyordu. Tican plasman yapamayan bankalar da Hazine kağıdı- na kaymak zorunda kalacaklardı. Bu, iplerın yenıden Hazıne'nin elıne geçmesı demektı. Nıtekim Hazine peşpeşe ıhalelerle hem lıkıdıte topladı hem de faizi düşurdu. Daha da onemlısı, ağustos- eylül yükünü daha düşük faiz yüküyle döndürme olanağı ka- zandı. Kendı tahminlerıne göre bu dönemde 80 trilyon lira yenı- den borçlanma, sorununun çozumune yetıyor. Hazine'nin iki ayda borçlanmayı kolayca gerçekleştırebıleceğı görunüyor. Bu koşullarda eylül ayında ıtfa sorunu olmayacağı açık. Bunu artk herkes gordu gıbı. Ama bu, korkuların sonu geldi demek değildi. Eylül korkusunun aşılma bıçımı yenı endışeler üretiyor. Birbıriyle çelışık gorunen ıkı endışe var. Hazıne'nin yoğun borçlanmasının özellikle reel faızı yüksek tuttuğu, bunun da bir yandan dovız kurunu baskı albna alırken bir yandan da dışarıdan kısa vadeli sermaye gırışını cezbettığı şeklınde yenı bir değerlen- dirrrte var. Bu, geçen yıllarda oynanan ve sonu karakolda brten malum oyuna benzıyor. Bu nedenle de endışe üretiyor Endışe haksız değıl. Gerçekten faızın hızla yükselmesi, dolan olduğu yerde tutukladı. Makas açıldı Bunun dışandan yenıden adına sıcak para denılen fonları cekmesı, bankalan açık pozısyo- na itmesi ve olayın yine karakolda bıtmesi olası. Ama burokrat- lar, bunu olası görmüyortar ikı ılgınç neden, bir de rakam öne sürüyorlar Nedenlerden bırısı faizın düşüyor olması. Buna bağlı olarjık reel faiz marjının azalması ve döviz kurunun bıraz yüksel- mesi bekleniyor. Makasın kapanacağı ve sıcak para için cazip ortamın kalmayacağını savunuyorlar. Ikıncı neden daha ilgınç. Makas açık kalsa bıle, bu yıl dışarıdan fon gelmesinin güç oldu- ğunu düşünüyorlar. Merkez Bankası ve bankacılık kesiminın yaptıkları hesaplamalarda da nisan sonrasında gıren kısa vadeli paranın 300 - 400 milyon dolar cıvarında kaldığını saptamtşlar. Bu da önemlı bir para gırişı olmadığını göstehyor. ikincı endışe faızın hızlı düştüğü ve dövızın paöayacağı. Eylül- de ıtfa ile çıkacak lıkıditenın çekılememesı ve dovıze kayma olasılığı da bunu beslıyor. Bu da haksız sayılmaz. Faiz, liranın cazıbesını söndürecek, dövızden kaçmayı gerı çevırecek.Hız da düşerse bu olasılıkJar gerçeğe dönüşebılir. Liradan kaçış baş- layınca eylul ıtfalarında çıkacak lıkıditenın emıfmesı de güçleşir, dovız pıyasalarında ocak ayına donme olasılığı gündeme gelir. Bu olasılığı azaltan eikenler de var Bırıncısı, enflasyonun no- mınal faızden hızlı duşup reel faiz marjını kontrollü bıçimde da- raltmasının liranın cazıbesını korumaya yetecek olması. Yıl so- nuna kadar enflasyon.beklendığı gıbı yüzde 20de kalırsa altı aylık faızın yuze 5f>60 duzeyıne kadar ınmesı bile reel faiz avan- tajını surdurur, liradan kaçışı onler. Bu gerçekleşırse bu kez do- lar, yıl sonuna kadar ancak enflasyon oranında değer kazana- bılir. Görunur gelecekte de pek oluşacağa benzemıyor bu koşul- lar. Bir başka etken de para otorıtesı ve Hazıne'nin bu kez ipleri elıne geçirmış olması. Hazine, faızı esnek düşundüğunü ıfade ediyor. Bu, "Gerekırse tekrar yukarı çekerız" anlamına gelıyor. Merkez Bankası, gevseyen dolarları toplayarak hem rezeryini mArkasıl9.Sayfada Sabah Gazetesi G rolier Ansktopedi'yi 7 ay Snce30kupon karşılığında vermeye başlayan Sabah Gazetesi sözünde durmadı. HazJran ayında kısa bir açıklamayla okurlanna Grolier'i 60 kupona verecejHni bildirdi. Tirajını artbrmak amacıyla anslklopedi veren Sabah Gazetesl'nln, verdiği sözü yerine geörmemeslni kınıyorum. VedmtrUtmmi/ANTALEA Y aklaşık 7 ay önce bûyük reklamlarla 30 kupon karsılığı Grolier Anslklopedi'yi okurianna dağrtacaömıtaahhöteden Sabah, Mcblracıklama yapmaksızın 7. dkJİ 60 kupon karşılığında verdi. Bu durum gazeteler arasında yapılan centlmenlik anlaşması gereği olsa gerek hiçbir gazetotarafındaneleştirilmedi. Salt Groller'e sahip olmak İçin Cumhuriyet'in yanı sıra 7 aydır abone otduğum Sabah'ın bu "ftrsatçı" tavnyla dolandınlmif olduğum duygusuna kapılarak Sabah almayı btraktm. Böylece de Grolier'e sahip olma isteğim yalnızca 7 cllde kavuşmuş olmakla yanm kaMı. Sabah gibi taahhüdünü yerine getirmeyen bir gazetenbı bir haberciligine nasıl guvenllir? CenffİM Türhmoy/ANKARA 1 993 aralığında okurlanna 30 kupon karşılığında Grolier Ansiklopedi vermeyi vaat eden Sabah Gazetesi doların fırlamasını bahane ederek sözünde durmadı Okurlanna 8 haziran günü yapmış olduğu yazılı bir açıklamayla durumu bildiren Sabah Gazetesi, "Promosyon kazandırıyormu?" sorusunu bir kez daha gündeme getirdi Sabah Gazetesi'nin konuya ilişkin açıklaması şöyle: "Grolier International Americana ciltleriyurtdışında basılıp Türkiye'ye getiriliyor. 1993 aralığında Amerikan Doları 14 bin liraydı. Bugün ise ise Amerikan dolar\ 32 bin 500 lira.Yani her cildin maliyetı 2.5 misliarttı. "Açıklamada Sabah Gazetesi'nin fıyatyükseltmeyeceği tekrarlanarak, haziran ayından ıtıbaren 60 kupona bir cılt ansiklopedi vereceğinedikkatçekiliyordu. Bu açıklamanın üzerinden henüz bir buçukay geçmesine karşın, Sabah Gazetesi fiyaönı 10 bin liradan 12 bin liraya çıkardı bile Sabah, ikinci kez de sözünü tutmamış oldu. • Cumtıuriyet Omzetea Tûrkocağı Cad. 39/41 CağaloğTu/İSTANBUL TEL: 512 OS OS FAX: 514 O7 S1 i Dürüstişletmecilik S1 ^ muzda 6xet anbmttaâm •Eiırir'den giderken Getenbe Paınukkaie mivieııııuu Temiıve döıenli nedenfytetordh ettglmiz bu tesfsie çantamırtaiobetM sordugımnizda zorundakakWtte»K*ı&turdlledi. raofaverdAu Ç w t o t o y t o eW.$^rirlerara«yoidaböyletitfzv« X M t o l k t o b i b t a f i 1 haftada telef olan ayakkabı 1 8 haztranda Erenspor magazasından oglum için Adidas marka spor ayakkabı aldım. Bir hafta sonra ayakkabının tekinin alt kısmı asındı. Markasına güvenerek aldığım spor ayakkabının kısa sûrede bu hale gelmesi yeterince canımı sıkta. Ayakkabıyı alarak Erenspor'a gttöğimde yapılacak bir sey olmadığı, sorunun kullanım hatasından kaynakladığı cevabını aldım. Bana bu konuda yardımcı olursanız sevineceğim. Hikmtet Buyroh/StNOP O kuru- muzun şikayeti üzerineAdidas'ı aradığımızda, firmanın Sinop'ta yetkili satıcısının bulunmadığını öğrendik. Hikmet Bey'in şikayetinin kendilerine iletilmedığini belirten Adidas yetkılisi Aysel Hanım, "Oncelikle ayakkabıyı görelim. Ayakkabının taklitolmaması halinde firmamız gereklı değışikliğı yapacaktır" diye konuştu.B PPPbçük bir ilk ödeme Büyükfc>irTTrsa ev «Son tfç Hayal ettiğiniz ev, inanılmaz kolaylıklarla! Emlak Bankası'nın i s t a n b u l , Ankara, Izmir ve Adana'daki m u h t e ş e m k e n t l e r i n d e , i s t e d i ğ i n i z k o n u t u h e m e n a l a b i l i r s i n i z . 50 milyon kaparo ile... 20-29 Temmuz tarihleri arasında kaparo olarak 50 milyon lira yatırın. Dairenizi hemen alın, 6 E y l ü l ' e k a d a r i ş l e m l e r i n i z i t a m a m l a y m . Eylüre kadar ödeme yok! 50 milyon kaparoyu yatırdığımz gün, size uygun ödeme koşullarından birini seçin. 6 E y l ü l ' d e , H a z i r a n ' 9 4 f i y a t l a r ı y l a p e ş i n a t ı n ı z ı ö d e y i n . Avantajınız çok! Hem konut sahibi oiacak, geleceğiniz için değerli bir yatınm yapacaksınız, h e m de sabit fiyattan ve peşin alımlarda % 1 6 ' y a v a r a n i n d i r i m l e r d e n y a r a r l a n a c a k s ı n ı z ! İSTANBUL Ataşehir, Bahçeşehir, Sinanoba, Mimaroba. ANKARA Bilkent II, Konutkent II, Elvankent, Etlik. İZMİR Mavişehir, Gaziemir II. A P A N A Adana Evleri. EMLAK BANKASI " D a h a U y g a r B i r Y a ş a m İ ç i n " EMLAK BANKASI PAZARLAMA GRLPMLDCRLLCC Isunbul PazarUma Mudûrlügu Tel ö\212*2'6 58 34-285 W*? Ankara Pazarüma Mndûriâgü Tel (X312M26LM06-42'52 22- 427 38 50/33-34-35 Izmir Pazarlanu Mûdnrlûgû Tel 0(232) 441 90 66 -336 07 54 - 25136 64-2513604 •5* E m l a k B a n k a s ı ' n d a n 4 k e n t t e s a d e c e 1 5 0 0 k o n u t . . . 2 9 T e m m u z ' a k a d a r . . . G e ç k a l m a y ı n !