Katalog

SAYFA CUMHURİYET 27 TEMMUZ1994 ÇARŞAMBA 10 DIŞ HABERLER ABO-BAE askm ş • ABLDABJ (AA) - ABD ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında askeri işbırlıği anlaşması imzalandı. BAE resmi haber ajansı WAM, üst düzey bir yetkiliye dayanarak verdiği haberinde, anlaşmanın, ABD ile BAE'nin. askeri alandaki ılişkileri geliştirmek istemelerinin "kanıtıru oluşturduğunu" belirtti. ABD, daha önce Bahreyn ve Katar'la da benzer anlaşmalar imzalamıştı. Uberya'da kotera saigını • MONROVİA(AA)- Ruanda ve Zaireden sonra Liberya'da da kolera salgıru başladı. Liberya'nın başkenü Monrovia'daİci insani yardım kuruluşlan, başkentte son bir ay içinde yaklaşık 500 kişinin koleradan öidüğünü bildirdıler. Monrovia'daki hastanelerde de halen yaklaşık 3 bin kişinin tedavi gördüğü belirtildi. 65ÖIÜ • PEKİN(AA)-Çin'in güney bölgesini etkisi altına alan şiddetli yağışlar nedeniyle meydana gelen sellerde 65 kişi öldü, 300 kişi de yaralandı. China Daily gazetesinde bugün yer alan haberde, bölgenin 19 temmuzdan beri şiddetli yağışlann etkisi altında olduğu, seUer nedeniyle 170 bin evin yıkıldığı, yaklaşık 4.5 mılyon kişinin de evsiz kaldıgı kaydedıldı. Bulgar-Türk •SOFYA (AA) - Türkiye Ue Bulgaristan arasmda geçişi sağlayan Kapitan Andreevo-Kapıkule sınır kapılannın doğusunda bulunan ve "altematif" geçiş sağlayan "Malko Tırnovo" sınır İcapısı genişletilecek. Bulgaristan hükümeti, Mapco Tırnovo sınır kapısını genişletmek için 29 dekar orman alanını yeniden düzenleyecek. ABO'deişyerien suç yatajjı •NEWYORK(AA)- ABD'desuçlann altıda biri işyerinde işleniyor. Adalet Bakanlığı tarafından yayımlanan istatistiklere göre, çabşırken suç işleyenlerin sayısı bir milyona ulaşıyor. Amerika'da son bir yıl içinde işlenen bu tür suçlar yüzünden 1 milyon 800 bin işgücünün kaybolduğu ve ücret kayıplanrun 55 milyon dolara ulaşüğı bildirildi. Meksika'da trafik kazası • MEXİCO(AA)- Meksika'da. kasasında yaklaşık 80 kişinin bulunduğu bir kamyonun devrilmesi sonucu 26 kişi öldü, 50 kişi yaralandı. Kamyon, ViUahermosa kenti yakınlannda virajı alamayarak yoldan çıktı ve 15 metrelik hendeğe yuvarlandı. Tayvanlı kadınlap asker okıyor • TAİPEİ (AA) - Tayvan ordu ve donanmasına ait okullar artık kadınlan da kabul edecek. Son yıllarda askeri okullara girmek isteyen erkeklerin sayısında bir düşüş görüldüğü, kadınlann ise askerlikle eskisinden daha fazla ilgilenmeye başladıklan kaydededildi. Bu yıl kara ve denız harp okullanna 35 kadın abnacak. Yunanlılapsigara tipyakisi • ATİNA (AA) -10 milyon nüfuslu Yunanistan'da, bir yıl içinde tam 6.1 milyar adet sigara tûketildi. Sigara tiryakisi uluslann başında gelen Yunanlılar, geçen yıl bu tiryakiliğin bedeli olarak 18 trilyon lira (120 milyar drahmi) harcadılar. Güney Fransa'da mayo yasağı •STRASBOURG(AA)- Fransa'run turistik kıyı kasabalan Cannes ve St. Raphael'de artık kimse şehir içinde mayo ile dolaşamayacak. Belediye başkanlan, kent içinde mayo ile dolaşmanın estetik görüntüyü bozduğunu belirterek turistlerin çıplakhğına artık izin verilmeyeceğini duyurdular. Newsweek;'e göre yeni moda 'Güleryüzlü sömürgeciliğin' en büyük silahlan hesap makinası ve takım elbiseler Emperyaliznıiıııajtazeliyor Tacikistan'da iç savaş binlerce mülteci>i sağlıksız koşuHar altında yaşamaya mahkûm etti. Dış Haberkr Servisi - Soğuk Savaş'ın bitmesiyle kurulan 'ye- ni dünya düzeni' hiç de cennete benzemiyor. Soykınm, açlık ve salgın hastabk felaketlerinin dünyanın dört bir yarundan yükselttiği cığbklar, bir daha dönmemek ûzere tarihe gömül- düğû sanılan sömürgeciliği ye- niden hortlatabilir. ancak bu kez çok daha başka bir yüzle. Newsweek dergisi; Yugoslav- ya, Ruanda, Somalı gibi 'başa- nsız ulusların' Batı'yı gönülsüz- ce de olsa bir 'yeni sömürgecilik' macerasına ittiğini öne sürdü. Dergiye göre Batı bu yeni ma- ceraya insani nedenlerle olduğu kadar çıkar kaygısıyla da aüb- yor. Milyonlarca çaresiz mûlte- ciyle dolu bir dünya hem zen- ginler, hem de yoksullar için tehlikeli bir yer. 9 milyon göçroen Newsweek, bir düzine kadar ülkenin ulusal cöküşün eşiğin- de bulunduğunu bildiriyor. Bunlar arasında Yugoslavya gibi etnik savaşlann parçaladığı ülkeler, Somab gibi klanlar ara- sı şiddetin kavurduğu ülkeler, Haiti, Zaıre ve Sudan gibi dev- letin çöktüğü yerler var. Son 5 yıl içinde açhk, yoksulluk, do- ğal afet ve savaşlann göçe zor- Ruanda, Haiti ve SmnaB dünyamn dikkatim üzermde toplaym başbca kriz Ancak sorunlan içinyanbm bckkyenter sadece oniar tkğü. • AffMtetac tç savaş tanmı neredeyse tamamen ' yok etti. Ortalama ömür ve okuma yazma oranıçokdüşük. Knty İVC Ekonominin durumu ve sıy dsi dışlanma, Kim'in ölümünden sonra ülkeyi bekleyen büyük sonınlar. Savaşın doğal kaynaklara ulaşmayı engellediği ülkedekitlesel açhk bekleniyor Iralc Körfez Savaşı altyapıyı mahvetti. Yapünmlar ekonominin belini büküyor. : Kuzey-güney çatışmasmm sürdüğü ulkede açlığın \ ol açtığı ölümler artıyor TadfciStac Kabile ve din savaşlan bu eski Sovyet cumhuriyetini felç etti. Uzun süren iç savaşın yarattığı göç \ dalgalan ve kıtlık tehlikeli boyutlarda. ZaİTKEtnik çatışmalar 1 milyon insani evinden etti, hükümeti böldü. 1 Askerirejimçok cepheli etnik savaşı 'durduramıyor. Çocuklann üçte biri kötü beslenmeproblemıylekdrşı kar>ı\a ZaaMya: Doğal kaynaklannın zenginliğine karşın halkın yansı yoksulluk sınınnın altında l yaşıyor. ladığı 9 milyon insan evini terk etti. E>ünyanın çeşitli yerlerinde çıkan 82 savaşta yüzbinlerce, belki de milyonlarca kişi öldü. Bu savaşlardan 79'unun nedeni iç paylaşım kavgalanydı. En korkunç sonuç ise savaş kur- banlannın yüzde 90'ını sivttle- rin oluşturmasıydı. 'Yeni Dünya Düzeni'nin ku- rumlan, uzun süredir 'geliyo- nnn' diyen bu felaketler karşı- sında gafil avlanarak yetersiz kaldılar. Yaralı uluslan onar- ma işini üzerlerine alan ülkeler ise bunun sandıklanndan çok daha zor bir iş olduğunu keşfet- tiler. Müdahalenin iki yolu var- ,dı: Askeri güç kullanmak ve ekonomik yardım. ABD'nin Somali deneyimi, 'ulus kurma' düşlerinin ne tür bir batağa saplanabıieceğını açıkça gösterdi. Bosna, Angola ve Ruanda'ya bakıldığında BM'nin de başanlı olduğunu söylemek olanaksız. Ulkelerin askeri çözümden kaçmmalarmın ardında yatan nedenlerden birisi başansızbk korkusu ise diğen de eski an- lamda bir 'emperyalist' olarak nitelendirilme kaygısı. Altın kaynaklannın peşinde- ki eski sömürgeciler ya da ideo- loji ihracı çabasındakı soğuk savaş dönemi emperyabstleri- nin tersine, zenginler bugün yoksul ülkelerle efendi-uşak ilişkisi kurmak istemiyorlar. Yeni sömürgecilerin ellerinde şılah yerine hesap makinesi var. Üniforma değil takım elbise gi- yiyorlar. Ve vaazlan din değil piyasa ekonomisi üzerine. Yeni sömürgeciliğin merkezi olarak görülen IMF'nin Başka- nı Michael Camdessus, değişi- min en büyük düşmanlannın bile örgütün sunduğu yapısal değişiklik programlanna sıcak baktığmı belirterek "Sessiz bir devnnıe tanık ohıyoruz" diyor. örgütün gelişmekte olan ül- kelere yazdığı acı ilacı genellikle toplumun alt'katmanlan içtiği için, zengınle yoksul arasındaki uçurum giderek büyüyor. Da- ha da kötüsü kaılanarak büyü- yen borçlar, 3. Dünya'ya kaşık- la venlenın kepçeyle gen alın- masına yol açıyor. Söz konusu yardımlann yarattığı 'bağmlı- lık' da cabası. Yeni sömürgecilerin ters te- pen polıükalan, onlara karşı tepkinin de her geçen gün büyü- mesine yol açıyor. IMF ve Dünya Bankası'run gebşmekte olan ülkelerdeki rollerini kü- çültmelerini isteyen 35 insan haklan ve çevre gnıbunun baş- lattığı '50 yıl yetti' kampanyası buna küçük bir örnek. Rıuuukıhhü 4 içinAycürin cuh kolmı me- Dış Haberler Servisi - Zaire sınır bölgesıne sığınan Ruanda- lı mültecıler arasında ortaya çıkan kolera salgım denetlene- meyen bır hızla yayıbnaya de- vam ederken hastalığın Zaireb- ler arasında da görülmeye baş- ladığı bildirildi. Sınır Tanı- mayan Doktorlar örgütünden bir yetkiü mültecı kamplann- daki ölü sayısırun 14 bine yük- seldiğinı açıkladı. Binlerce mül- tecinin de ölümü bekJediği bil- dirildi. Goma'da açılan toplu zarlann doldu- ğunu bildiren yardım görevlile- ri, caddelerde yığıh duran ce- setleri yakmak- tan başka çarele- rinin kabnadı- ğını ifade ediyor- lar.' Goma'nın hemen dışında, yumuşak top- rakh bir arazide açılan futbol sa- hası büyüklüğündeki toplu me- zar dolduğu için bölgedeki Fransız askerleri patlayıalar kullanarak volkanik kayalarda yeni mezarlar açmaya çâlışıyor- Iar. AJmanya, Israıl ve ABD'ye ait askeri uçaklar mültecilere gıda ve ilaç yardımlanru ulaştır- mak için çababyorlar. ABD uçaklannın pazar günü gerçek- leşürdiği ilk hava yardımı, yan- bş hedeflere bırakılmalan nede- niyle kamplardaki yardım gö- revblerinin yoğun eleştirilerini toplamışu. ABD Hava Kuvvet- Kolera saigını hızla yayılıyor. Mülteci kamplannda altı gûndeHbinkişi öldü. Binlerce kişi ölümü bekliyor. leri'nin eleştinler üzerine hava yardımlanru askıya abnasına karşın, acil olarak beklenen üç ABD yardım uçağı önceki gün bölgeye geldi. Alman Hava Kuvvetleri'ne ait Boeing tipi bir uçağın yüksek protein değeri olan bisküviler getirmesinin yanı sıra İsrail ordusu da 70 ki- şiden oluşan bir seyyar hastane ekıbi yolladı. Zaire sınınnın açılmasına karşın Hutu milislerinin sınır bölgesınde sürdürdükleri radyo yayınlan nedeniyle mültecilerin büyük çoğunlu- ğu Zaire'de kab- yor. BM görevb- leri, günde 200 mültecinin Ru- anda'ya geçtiği- nı bildiriyorlar. Milisler hıç ara vermeden yapü- klan yayınJarda, Ruanda'ya dön- dükleri takdirde çoğunluğunu Tutsilerin oluş- Ruanda Yurtsever Hutu mülteciler- turduğu Cephesi'nin den intikam alacağı yönünde uyanlarda bulunuyor. Fransız radyosuna bir demeç veren Ruanda Devlet Başkanı Pasteur Bizünungu, mültecile- rin çoğunluğunun masum köy- lüler olduğunu belirterek "hu- zur içinde dönebileceklerini" ifade etti. RYC tarafından oluşturulan yeni hükümeun Hutu başbakanı Bızimungu, suçlara iştirak edenler için de "şeffaf bir adalet sistemi oluştu- racaklaruu" açıkladı. GaJi: BMaskerleri Bosna'dançekilsin NEW YORK (AA) - BM Genel Sekreteri Butros Gali, masraflann ağır olduğu ge- •rekçesiyle Bosna-Hersek'te görev yapan BM Koruma Gücü'nün (UNPROFOR) geri çekilmesini ve yerini, Te- mas Grubu üyesi beş ülkenin •askeri güçlerinden oluşacak "uluslararası bir görev gücû- nün almasını" önerrii. Mosko- va Gab'nın inerisını reddett] Güvenük Konseyi Başkanı Cemsid Marker'a yoliadığı 8 sayfabk bir mektupla görüşle- rini açıklayan Genel Sekreter Gab, önerisinin, Bosna'daki savaşan taraflar ABD, Rusya, Ingiltere, Fransa ve Almanya içinde yer aldığı Bosna Temas Grubu'nun hanrladığı banş plarunı kabul etse de etmese de geçerli olduğunu bildirildi. Bosna-Hersek'te görev yap- makta olan BM Banş Gücü- nün, çarpışan taraflardan daha iyi techız edilmiş olmadı- ğına değinen Gali, bu nedenle hem banş gücü. hem de insani yardım hizmetıni yürüten UNPROFOR'un, sayıca üs- tün olarak Boşnak ve Sırp as- kerlenn "düşmanca sakhnlan- na karşı savunmasız olduğuna" ışaret etti. UNPROFOR'un "şeffaf ve yansız biçimde hareket etmek zonında olduğunu" da \ urgula- yan Gali, "LNPROFOR'un bir savaş gücü otanadığı ve ta- raflardan hiçbirine karşı ope- rasyon yapama>acağı" görü- şünü dıle getırdı Rusya'dan itiraz Resmi bir ziyarette bulun- mak amacıyla dün Belgrad'a gıden Rusya Savunma Bakanı Pavel Graçov, Bosna'da görev yapan UNPROFOR yerine NATO kuvvetlerinin getiril- mesınin uygun olmadığıru kaydetti. Graçov "NATO banşı koru- ma organizasyonu değildir. Eski Vugoslavya'dakJ görevi sadece UNPROFOR .verine getirebilir" dedı. WHITEWATER SKANDALI ABD Senatosu taınklaııdinliyor Fransız Sağlık Bakanı Pnflippe Douste-Blazy seyyar hastanede Ruandalı bir yetimle ilgilenijor. Italya Başbakanı, hakkında yolsuzluk iddialan olan şirketinin yönetimini devretmiyor Başbakan Berlusconi köşeyesıkışıyorEhş Haberler Servisi - İtalya Başba- karu SOvio Berlusconi'nin sahibi olduğu Fininvest şirketinin Mab İşler Müdürü Salvatore Sciascia, pobse rüşvet ödedi- ğini itiraf etti. İtiraf. şirketinin yönetimi- ni devretmeyi reddeden Berlusconi'yi zor durumda bıraktı. 'Temiz EUer' operasyonun ünlü yargıçlanndan Antonio Di Pietro tarafı- ndan sorgulanan Sciascia, "1982 yılında vergi beyanında bulunurken mali polise 130 milyon liret (2 milyar 460 milyon TL) rüşvet verdim. Karar tamamen bana aitti" dedi. Sciascia aynca 1989 yıbnda iki kez lOO'er milyon tiretlik rüşvet verdiğini de itiraf etti. Fininvest şirketinin üst düzey yöneti- cilerinin adının kanştığı yolsuzluk olay- lannda Başbakan Berlusconi doğrudan suçlanmıyor. Ancak arka arkaya gelen tutuklama ve itiraflar, Finivest'in yönetimini bı- rakmayı reddeden Berlusconi'ye yöne- lik 'kişîsel işlerini devlet tşleriyle kanştı- rma' suçlamalanru yoğunlaştınyor. Muhaüfleri, başbakanın sahibi olduğu bir şirket hakkındaki soruşturmanın sağkkb yürütübTiesinin imkansız oldu- ğunu söylüyorlar. Craxi ? den komplo iddiası Yolsuzluk iddiasıyla 11 yıl hapsi iste- nen İtalya eski Başbakanlanndan Betti- no Cran 'komplo havası sezdiğini' söyle- di. Craxi'nin davası, İtalya'da yaklaşık 3 yıldır süren 'Temiz EHer' operasyonu- nun en çok ses getiren davalanndan biri olmaya aday. Roma metrosu ile ilgili yolsuzluk davasına bakan Romalı yargıçlar, Tunus'taki yazlık evinden 'sağlık nedenleriyle' çıkamadığıru belir- ten eski Sosyalist Parti bderinin İtalya'- ya getinlmesi konusunda ısrariı olduk- lannı açıkladılar. İki yılbk geçmişi olan davada Craxi, Roma metrosunun yapımı ihalesini rüş- vet karşılığında bir şirkete vermekle suç- lanıyor. Milanlı bir savcmın önceki gün bir banka yolsuzluğu davası nedeniyle 11 yıl hapsini istediği Craxi ise şeker hastahğını öne sürerek aylardır İtalya'- ya gelmekten kaçınıyor. Eski Başbakan Craxi hakkında açılan 20 ayn soruştur- ma ve 3 dava bulunuyor. SİLAHSATIŞI Atina'dan Parîs'enota ATİNA (AA) - Fransız hükümetının, Yunanistan'ın istediği silah sistemlerini, "Ege adalannda konuşlandırmama" şartına bağlaması üzerine Atina, Paris'e protesto notası verecek. Fransa, Türkiye'nin girişimi üzerine Yunanistan'a ön koşul koymuştu. Yu- nanistan'ın Paris Büyükelçisi Dimitrios Makris'in, Fransız Dışişleri Bakanhğı nezdinde girişimde bulunacağı bildirildi. Yunanistan, Fransa'ya miktan ve cin- si açıklanmayan silah sıstemleri ve askeri malzeme sipariş etmiş, ancak Türkiye'- nin müdahalesi üzerine Fransa teslimatı durdurmuştu. Türkiye daha önce Fransa'nın da ara- lannda olduğu silah üretidsı ülkelere, "Yunanistan'a testim edilecek silahların Ege adalannda konuşlandınlamaya- cağını" hatırlatmıştı. Dış Haberler Servisi - ABD Başkanı Bill Clinton ile eşi Hil- Iary"nın başını ağntan White- vvater skandab dün ABD Kongresi'nde ele alınmaya başlandı. Eski ABD başkanlanndan Richard Nixon'ın istifasına yol açan Watergate skandabnı anımsattığı ileri sürülen Whi- tevvater skandalına ıbşkın ta- rukla^ Temsilciler Mecb'si Mali İşler Komitesi'nde din- lenmeye başlandı. Cuma günü Senato bünye- sinde oluşturulacak özel bir komitede gündeme getirilecek Whitewater skandalıyla ilgili olarak ele alınan konulann arasında geçen yıl intihar eden Clinton'ın danışmanı Vincent Foster olayı ve Haane Bakan- lığı ile Beyaz Saray arasında 20 özel anlaşmanın imzalandığı- na ilişkin spekülasyonlar bulu- nuyor. Bununla ilgili olarak da Temsilciler Mecb'si'nde dün yapılan ilk oturumda Beyaz Saray ile Senato'nun bankacı- lıkla ilgili komiteleri dınlendi. Yetkililer, spekülasyonlann doğruluk kazanması duru- munda Hazine Bakanı Yar- dımcısı Roger Altman'ın istifa etmek zonında kalabileceğini bebrüyorlar. Clinton'dan itiraz Ancak ABD Başkanı Clin- ton önceki gün yazılı olarak yayımladığı açıklamasında Altman'ın Hazine Bakanlığı Yardımalığı görevini başany- la yerine getirdiğini belirterek şunlan söyledi: "Temennûn .\ltman'ın görevinde kalması- dır. Hazine Bakanı Lyod Bent- sen de bu konuda benbnle aynı şeyi düşûnöyor." Altman ise istifa etmeyi dü- şünmediğini bebrtti. HAİTİ ABDişgaliçin BM'denyetkianyor Hairililcr füm zoritıklara karşın kutsal çamurda a\in vapıp kurban kesmeye devam ediyoriar. Dış Haberler Seryisi - Haiti'deki as- keri cuntayı yönetimden indirip de- mokrasiyi geri getirmek amacıyla uluslararası bir müdahale planlayan ABD, operasyona yetki almak için Güvenük Konseyi'ne karar tasansı sundu. BM Genel Sekreteri Butros Gali ta- rafından da desteklendtğı bildirilen karar tasansı iki aşamalı bir müdaha- le öngörüyor. Tasanya göre, ABD önderüğinde oluşturulacak çok ulus- lu bır gücün Haiti'de "güven ve istik- rar" ortamı sağlayacak operasyonu gerçekleştirmesinin ardından askeri denetim, 6 bin kişiden oluşacak bu- BM banş gücüne devredilecek. Kaynaklar, VVashington'un BM banş gücüne de ABD'lı bir subayın komuta etmesini istediğini, ancak her iki operasyonu birbirinden ayn tut- mak isteyen Gab'nin bu teklifı kabul etmediğini bildiriyorlar. ABD karar tasansında, askeri mü- dahale için tarih bebrtibniyor, ancak devrik Haiti hükümetinin yeniden iş- başına dönmesi amacıyla "gerekli tüm yöntemlerin" kullanılması ön- görülüyor. Butros Gali, daha önce yaptığı açıklamada, Haiti'de BM'nin denetim sağlaması için en az 5 bini as- ker olmak üzere 16 bin kişi gerektigini açıklamıştı. Diplomatlara göreABD, Güvenük Konseyi'nden çıkacak onayın Haiti'- deki askeri cuntayı yönetimden gö- nüllü olarak çekilme yönünde etkile- yebileceğini umuyor.