Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 2 NİSAN1994 CUMARTESİ Bayram'ınpalıa biçilmez şamdanıSotheby's, 28 nisanda İslam Sanatı Eserleri Müzayedesi'nde 15. yüzyıldan kalma Türk şamdanını 37.5 milyardan başlayarak açıkarttırmayla satacak Haber Merkezi- İngıltere'nın unlu muzave- konulan en değerli Turk objesi" olarak nıtele- Sterhnı, yanı bugunku değenyle tam 37 mıl>ar de evı Sotheb> s. 28 rusan gunu tanhının en nen gumuş ışlı pınnç şamdan olacak 500 mılyon Turk Lırası Bu bedel de Sot- yûksek değerli İslam Sanatı Eserlen Muzave- Rekorfivat,Sothebv "s uzmanlannınverdık- heby'smuzayedelennınrekorfıyatıdemek desı'nı duzenlıvor Muzavedenın en nadıde lenbılgıvegore. muzavedede şamdan ıçınbıçı- Sotheby's uzmanlan. 1 metre 21 santımetre parçası. "Bugûne değin Sothebv's'de mezata len "muhammcn bedel" tam 1 mılyon İngılız boyundaİcıdev şamdanın 1480-1485 yıllannda Akkoyunlu Hukumdarlığı donemınde vapıldığmı ve Haa Bavram Velı Turbe- sı'ne adandığını belırtıyorlar "Türk başyapıtı" Sotheb>"s İslam Eserlen Bolümu Başkanı Prof John Carsweü"ın açıkla- masına gore "Şamdan, tam anlamıvla, Türk tslam Sanatı'nın başvapıtı" nıtelı- ğınde "Bu eser, ortaçağ tslam döneminin en büyük vapıtlanndan biri olduğu kadar. Ortadoğu kültürünün de beıızeri az bu- lunur bir orneğidir" dıven Prof Cars- wcll şö>Ie de\am edı>or. "Öte vandan, şamdan, kuşkusuz ki Sothebj 's müzave- Yanaştı küheylanınyanına Erdek'te dedesı "Sıkılmasın, biraz ovnasın" dıyesalmıştısokağa Gozunun onunde durmalıydı torunu Ama o, "kaşla göz arası" kayboluverdı Canısıkıldı. arkadaşlan da yoktu ortalıkta Yanaştı "kühe>lanııT yanına Uzun uzun suzdu, boncuğuna el attı. ama "küheylan"ın kev fı yok muydu ne9 Olacak oldu, ağzını sonuna kadar açmazmır 'Şaşırdı.korktu, kuçumen vureğıduracakgıbıoldu Dedekaptı torunu, " \ a\ rum ben sana demedim mi?.." Sınkaflı kulurler "kühevlana..." Aslında kotu nıyetı yoktu hayvanın, keyfı yoktu hanı Yaptığındanutanmışçasınaçektı başını ıçen. kıvnldı koşecığıne (Fotoğraf: ERDAL YAZICI) • utunuylegumuşve pınnçten yapılmış olan şamdanın üzennde Arap, İran ve diğer İslam kültürlennın motıfleri yer alıyor. delerinde bugune değin açıkarttırmaya sunulan en onemli >e değerli Türk metal işciliği orneğidir. 25 nisanda başlavacak olanİslam Haftası boyunca, butun ılgı- nin bu eser uzerinde toplanacağına inanıvorum." Butunuvle gumuş ve pınnçten yapılmış olan şamdanın uzennde Arap. İran ve dığer İslam kültürlennın motıflen yer abyor Farklı rivayetler Sotheby's uzmanlan. baa nvayetlere gore şamdanın 1480-85 yıllan arası- nda. bugunku Ankara'da bulunan Haa Bayram Velı Turbesı'ne adandığını, dığer bazı nvayetlere gore de 1469"dan 1478'dekı olumune değin Akkovunlu Hukumdan olarak tahtta kalan Lzun Hasan'a. gucunun bır sım- gesı olarak armağan edıldığını belırtı- vorlar Gene Türk eseri Sotheb> "s muzayedesınde bu değerli şamdandan once satılan en değerlı İslam sanatı esennın 29 Nısan 1993"te 617 bın 500 İngılız Sterlınf ne (o gunku değenvje yaklaşık 9 mılyar 255 mılyon TL) alıcı bulan mavı-bevaz İznık sera- mığınden şamdan olduğu bılınıyor Yaşlanıyorsanızdikkatl KemiklerinizeriyebüirBabamın. egzersızlerden tumu>le el avak çektığı gunu çok ıyı hatırlıyorum Elınde. televızyon ıçın yenı aldığı uzak- tan kumanda. "Kanaldan kanala gezin- mek için artık yerimden kıpırdamam ge- rekmiyor" demıştı Doktor olmasına karşın. sağlıklı yaşam çabalannı ku- çumserdı Genje donup şoyle bır bakıyorum da vetmışlenne merdıven dayadığmda "osteoporosis"e yakalanmasma hıç şaşmıvorum Hastalık, kemıklenn ın- celmesıy le ortaya çıkıyor Yaş ılerledık- ce hem kadmlarda hem erkeklerde ke- mık enmesı goruluyor 60'ındakilere uyanlar Ancak ^orun 30 yıl once olduğundan çok daha buyuk boyutlu şımdı Altmışlı vaşlardakı kalça kemığı kın- Imalanna bır kuşak oncesıne gore ıkı kat daha tazla rastlanıyor Doktorlar, artık babamın vaşamına zevk katan ahşkanlıklann, hastalığa yakalanmavi kolaylaştıran nsk faktor- len olduğunu bılıyor Hastalık. çekenler gayet ıyı bıhr. çok acı venr Kemık kınlmalanna. kılo kav bına omunlıkte eğılmeye ve şıddet- lı sırt ağnlanna >ol açar Sonunda. benım babamın vaşamını da mahvettı Bır suru kemığı kınldıktan sonra sonsuz bır acı çekmesıne neden oldu Sadece kadınlarda değil Babamın osteoporosıs olduğunu sovledığımde. arkadaşlanm şaşınvor- du. çunku bu bır kadın hastalığı olarak bılınır Gazetelerde. dergılerde hep me- nopoz sonrası osteoporosıs tehlıkesıne dıkkat çekılıp kadınlann alması gere- ken onlemler uzennde durulur Ovsa bu hastalığa yakalananlann vuzde yır- mısı. erkek L lusal Osteoporosıs Demeğı erkek- lerde osteoporosısın tanısı. tedavısı ve onlenmesıjle ılgılı ılk kıtapçığı çıkara- rakbuaçığıkapatıvor Derneğın sozcu- su Rosemarv Rov»e, "Hastalığa yakala- nan erkeklerin. tamamen gozardı edildi- ğini fark ettik. Ne var ki sekiz erkekten biri, 50 yaşın üstunde veva altında bu hastalığa vakalanma riski taşır" dıyor Rowe. bır hastanın kemıklen duşme. darbe gıbı nedenler olmaksızın kınlırsa doktorlann osteoporosıs tehlıkesmı duşunmelen gerektığını sovluvor Tanı kenıık voğunluğunun olçulme- sı>le doğrulanabılır Daha sonra da tı- roıd bezının aşın çalışması duşuk tes- tosteron duzevlen va da steroıd tedavısı gormek gıbı ıkıncıl nedenler olup ol- madığı araştınlmalı Steroıd tedavısı yuzunden osteopo- rosıse vakalanan hastalardan bın Mal- cobn VVlıeatle.v. 49 yaşındakı muhendib, 1972 yılında steroıd tedavısı gormeye başlamış Sekız yıl once de vertebrası- nda harabıyet gorulmuş, ama osteopo- rosıs tanısı İconmamış VVheatley, "Dok- toru tanı kotmadığı için suçlavamam. O günlerde bunu kimse duşunnıuvordu" dı- yor Bır yıl sonra. bıleğım kınnca. dok- tor kemıklenndekı ıncelmeyı fark et- mış O gunden sonra pek çok kaburga kemığı kınlmış Bovu 10 santımetre kısalmış Sorun o kadar buyukmuş kı VVheat- ley, ışı bırakmak zorunda kalmış. araba kullanmaz olmuş Sureklı ağn çekı>or- muş, ama ağn ancak davanılmaz oldu- .emik erimesi, uzun çalışma yıllanndan sonra kendıni hareketsızliğin keyfıne kaptıran kadın ve erkekleri bekleyen önemlı tehlıkelerden biri. Eğer TV'de kanal değıştirmek ıçın bıle yerinızden kıpırdamıyor da uzaktan komuta tembellığı yapıyorsanız, tehlike kapınızda demektir. ğunda ağn kesıa alıyormuş Yazık kı doktorlann kendısı ıçın yapabıleceğı fazla bır şe> vok çunku steroıd tedavı- sıne dev am etmek zorunda Hastalığın otekı nedenlen ıse daha kola> tadavı edılebılıvor Ancak erkek hastalann >ansında. kemık ıncelmesı- nın kesın bır nedenı vok Bu grup ıçın de tamamen ışe yarayacak bır tedavı soz konusu değıl 75 yaşın ustunde olanlann D vıtamını ve kalsıyum al- ması ışe yanyor D vıtamını, kalsıyu- munemılımııçınşart Enbuvuk D vıta- mını kaynağı ıse guneş ve ne yazık kı vaşlı ınsanlar genellıkle dışan çıkmıyor Dahası yaş ılerledıkçe. kalsıyum emılı- mınde >avaşlama goruluyor Annabel Ferriman "Sothebv's'de mezata konulan en değerli Türk objesi" olarak nitelenen 1 metre 21 santımetre vuksekliğindeki pirinç TheTimes şamdanın. Akkovıınlular döneminde yapıldığı >e Hacı Bavram Veli Türbesi'ne adak olarak sunulduğu belirtilivor.