Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 4MART1994CUMA
HABERLER
Kapanan Yugoslavya karayolu, E-5'i felç etmiş. O yüzden de seçim kimsenin umurunda değil
Edime'de dertseçim değil, 'kapı'
AYDIN ENGİN _
EDİRNE- Eğer seçim öncesi "nabız
yoklaması" denilen bu işi şişirme yapmaya-
caksanız. adaylaria konuşmadan. parti
merkezlenne gıtmeden önce mutlaka "sokak-
taki adam"la konuşmanız gerekir. Yoksa
her aday, her parti size öyle bir tablo çizer ki
zaten iyi bilmediğiniz o kentte kaybolmuş
gibi olursunuz.
Edirne'de, biraz da zamanımız elverdiğin-
den. ilkin sokaklarda dolandık. Sabah kah-
valtısında, oteldeki komilerle başlayan
"nabız yoklama" eylemimizi. çarşıdaki bir-
kaç kahvehanede (Ramazan Edirne'ye de
uğramış ama. işte şööööyle bir uğramış),
Vardar Köftecisi"nde. her tarafı langır tun-
gur bir belediye otobüsünde. direksiyonun-
da Gümüşhaneli Alişan'ın oturduğu, kase-
dinde Müslüm Gürses'in arabeski değil, kaç
yıllık Muazzez Türüng"ün "Erzunım dağları
kar ile boran" diye bozlak söylediği mini-
büste sürdürdük. Ardından Selimiye'nin ne-
redeyse bitışiğindeki Cafe Sera'yı mekan
tutmuş üniversiteli delikanlı ve genç kızlarla
"seçim" konuşmayı denedik. "Hepsi" desek
abartma olur. Ama çoğu. hemen hemen
hepsine yakın çoğu şu ya da bu ölçüde "Boş
ver" dediler, "Edirne'nin derdi belediye değil,
Kapı"
"Kapı" dedikleri Kapıkule. Hani şu ünlü
ve kara ünlü sınır kapısı.
Kapı'nın önemini daha oteldeki komilerle
sohbette anlamamız gerekiyordu. Garson-
lar, komiler "Boş ver gazeteci abi sen beledi-
ye seçimiıü de, söyle bize Yugoslavya'daki
durumlar ne olacak?" demişlerdi. Biz "Va>
canına komiler bile iç politikay ı aşmış, dış po-
litikanın çapraşık sorunlamla mı uğraşıyor-
lar?" diyecekken bir başkası lafa gırdi:
- Beyim, eskiden bu mevsimde bile, bizim
otelde ver bulunmazdı. Oysa sen geldiğinde
resepsiyon memunı ne dedi sana?
Adam haklı. Resepsiyon memuru "Boş
odanız var mı" sorusunu "Boş katımız bile
var beyim" diye yanıtlamıştı.
Bütün ekonomik yaşamı Kapıkule'den
giriş çıkış yaparken zorunlu olarak Edirne'-
den geçen, alışveriş \apan, geceleyen. ko-
naklayan. yiyen, içen, hediyelik eşya alan,
yolluk düzen. "Kapı"da hamalından güm-
rük bilmemnesine kadar rüşvet, bahşişdağı-
tan Avrupa Türkleri üstüne kurulmuş olan
Edirne'de yaşam durmuş gibi. Kapanan
OÖPt SOİ 3Iİ8yEdirne"de geçen seçimi SHP kazanmış. Belediye
başkanlığını da Hamdi Sedefçi üstlenmiş. Ancak arada CHP kurulmuş ve
Hamdi Sedefçi de parti değiştirmiş, CHP'li olmuş. Böylece Edirne'de sosyal
demokratlar arasında kıyamet kopmuş. Edirne'de hepsi de iddialı (zaten
Edirne'de bütün adaylar iddialı) dört 'sol' aday var.
R.efahçılar, yüzü aşkın
gönüllü propaganda
görevlisini eğitmekle
meşguller. 2 Mart'tan itibaren
bu "eğitilmiş"
propagandacılarmı cepheye
sürecekler. İstanburdan
"uzmanlar" bile getirtmişler.
Kendileri dışındakiler Refah'a
şans tânımıyor.
Yugoslavya karayolu. Romanya ve Maca-
ristan'ın sapa ve tehlikeli geçiş olanaklan
E-5'i felç etmiş. Kapıkule'de in cin top oy-
nuyor. O yüzden de seçim kimsenin umu-
runda değil.
Ama biz gene de "boş" veremedik tabii.
Partilerin il merkezlenne. seçim bürolanna
uğradık: adaylaria görüştük. partisiz ama
politikayla ilgili arkadaşlarla sohbetler et-
tik. Kimi adaylann akşam saatlerindeki
kahve ziyaretlerini. becerebildiğimizce
çaktırmadan izledik.
İlkin Edime'nin sekiz adayı ile yaptığımız
görüşmelerden çıkan sonucu sunalım:
Edirne'de sekiz aday toplam oyların yüzde
265'ini toplayacaklar!..
Yedi adaya kendimiz sorduk. Bağımsız
aday randevusuna gelmeyince yerel televiz-
yondaki sözlerine göre değerlendirdik ve
yukandaki tablo tartışmasız bir açıklıkla
çıktı: Sekiz adaya oyların yüzde iki yfiz
altmış beşi!..
Edirne'de geçen seçimi SHP kazanmış.
Belediye BaşkanlığYnı da Hamdi Sedefçi üst-
lenmiş. Ancak arada CHP kurulmuş ve
Hamdi Sedefçi de parti değiştirmiş. CHP'li
olmuş. Böylece Edirne'de sosyal demokrat-
lar arasında kıyamet kopmuş. Edirne'de
hepsi de iddialı (zaten Edirne'de bütün
adaylar iddialı) dört "sol" aday var.
CHP şimdiki Başkan'ı, Hamdi Sedefçi'yi
aday göstermiş. Belediye başkanlığını elle-
rinde tutmanın avantajlannı kullanarak se-
çimden umutlular.
Kazandığı başkanlığı kankardeşi (ve can
düşmanı) CHP'ye kaptıran SHP'liler de
kentin köklü bir ailesinden genç bir adayı
ortaya sürmüşler: Bilgin Paçanz.
Edirne'den 1991 genel seçimlerinde iki
milletvekili çıkaran Ecevit'in DSP'si de. iki
milletvekilini kent merkezinden değil, kırsal
kesimden gelen oylarla kazandıklan gerçe-
ğini bir yana bıraİcıp seçime asılmaya karar
vermiş. Aklı başında, sözünü bilir bir aday-
la, Sabri Taşkın'la katılıyorlar yanşa.
Soldaki bu bölünme yetmemiş. bir de ba-
ğımsız aday çıkmış ortaya: Selim Solmaz.
"Halkevi" çevresinin desteklediği Solmaz'ın
oy gücü abartılıyor mu bilemeyiz. Ama
özellikle ANAP ve DYP. bağımsız adayın
EDİRNE KIMLIKKARTI
Lalapaşa
* »Sûloğlu
•} Edirne
Ha'vsJ Ktriclar««
f
İl Adı: Edirne
Belediye Başkanı: Hamdi Sedefçi (CHP)
MesleğilEğitimi: İnşaat Yüksek Mühendisi
Borçlan: 5 milyar TL.
Bütçesi: 150 milyar TL.
Gelirleri: Gayrimenkuller.
İstihdam: 750(memur ve memıır kadrosunda
işçi).
Gerçekleşen Projeler: Kırkpınar 'ınyeniden
düzenlenmesi, kanalizasyon şebekesi, yollarm
kaldırımlarının vapımı veasfaltlanması, toplu
konut alanları
Nüfm: 102.300 (1990'da)
Adaylar: Mustafa İriş (RP), Zeki Geliş
(ANAP). Cihanser Erel (DYP), Bilgin
Paçarız(SHP). Hamdi
Sedefçi(CHP), Nihat
Altmöz(MHP), Sabri Taşkın
(DSPj,Selim Solmaz
Bağımsız
1991 Genel Seçim
Sonuçları(kent merkezinde):
DYP 13.558.SHP 10.726,
ANAP 11.042, DSP 8.344,
RP 2.648.
1989 yerel seçimlerinde
hangi parti kaç oy aldı?
§
SHP DYP DSP ANAP RP
ADAYLAR NE DEDİ?
Hamdi Sedefçi (CHP):Edirne halkı beledi-
yeciliğin ne olduğunu >ıllar sonra ilk kez bi-
zim dönemimizde tanıdı. Oy kaygısı taşımı-
vorum. Taşısaydım "seçim asfaltlamasf' de-
nen sahte yatırımlara kalkışırdım. Bu mev-
simde asfalt döşeyip Edirne halkmın para-
lannı sokağa ata-
mara. Şuanda>eni-
den seçilecek kadar
o>u garantilediğim
kanısındayım. Ba-
şanlı bir beş yıl ge-
çirdik belediyemiz-
de. Bir türlü işçi
kadrosu alamadı-
ğımız memur kad-
rosundaki işçileri-
mizle. partili arka-
daşlanmla. iyi işler
başardık. Cstelık
başkanı bulundu-
ğum Edirnespor'a
da 2. ligin yolu he-
men hemen açılmış
gibi.
Zeki Geliş
(ANAP): 28 Mart
sabahı Edirne'nin
>eni Belediye Baş-
kanının adı Zeki
Geliş'tir. bunu ben
değil, sokaktaki
herkes söylüyor.
Yitirilen beş yılı te-
lafı etmek için iki
kat çalışmamız ge-
rekecek bunu bili-
yorum. Bana neler
yapacağımı sorma-
yın. Her şeyi yap-
mak zorundayız.
Çünkü beş yıldır hiç
bir şey yapılmadı.
Edirne halkı bunu
bilivorvebununbi-
lincinde o> kullana-
caktır. Şimdiden se-
çimi ANAP'ın ka-
zandığıru söyleye-
bilivorum.
Hamdi Sedefçi Zeki Geliş
Bilgin Paçarız
Sabri Taşkın
Bilgin Paçarız (SHP): 1989 yılında seçimi
Hamdi sedefçi değil partim. SHP ka-
zanmıştı. Edirnelilerin oylan bu seçimde de
SHP'nin olacak. Ben Edirne'nin en eski aile-
lerinde birinden geliyorum. Göçmenim ken-
dim de. Göçmenliğim. göçmenlerin sorun-
lannı iyi biliyorum. Şu anda Edirne'de aday-
lar konuşuluyor. Ama önümüzdeki hafta-
larda partiler konuşulacak. Bugünkü oy he-
sapları o yüzden anlamsız. Seçmen son tah-
lilde oyunu kişilere değil. hele kcndini alda-
tan kişilere değil, partilere verir.
Dr. Cihanser Erel (DYP)DYP'yi Edirne'-
de zayıf görenlere iyi sürprizlerimiz var. Biz
Edirne'nin sorun-
larını iyi. çok iyi bi-
len bir ekiple bele-
di>eye talip oluyo-
ruz \e kendimizi ivi
aniatacağımıza
inanıyorum. Ken-
dini bugünden fa-
\ori görenlerin.
partilennin için içın
kaynadığını. sapta-
nan ada\lan be-
nimsemejenlcrin ne
vaptığını ve düşün-
düğünü bildiklerini
sanıyorum. Bilmi-
yorlarsa seçim
günü öğrenecekler.
Sabri Taşkın
(DSP :Partım De-
mokratik Sol Parti.
bütün Türkiye'de
temiz . şeffaf ve gü-
\enilir bir belediye
çağnsı yapıyor. Bu
Edirne'de de bövle
olacak. Belediyeyi
>urttaşın evi. tüm
çalışmalannı izleye-
bileceği. denetleye-
bileceği bir kurum
haline getirmekte
kararhyız. Yapıla-
cak işleri ise ınasa
başında değil. yurt-
taşlarla konuşarak.
uzmanlann çözüm
önerilerini gözönü-
ne alarak gerçekleş-
tireceğiz.
Nihat Altınöz
(MHP):Biz MHP
Nihat Altınöz o
larak sadece Edir-
ne'de değil. Kırkla-
reli'nde, Lüleburgaz'da. Babaeski'de. Uzun-
köprü'de ve daha bırçok belde ve ilçede seçi-
mi kazanacağiz. Bunu şimdiden ve kesın
olarak ilan ediyorum. Ben MHP'nin adaylık
önerisini benimsedim. Çünkü sayın Türkeş'-
in daha 1960'larda savunduğu Türk -İslam
Sentezi tezinin ne kadar doğru olduğunu bu-
gün çok iyi görüyorum.
Dr. Cihanser Erel
alacağı oylara epey bel bağlamış durumda-
lar.
'Sağ'daki tablo da 'sol'dan pek farklı de-
ğil. ANAP başa güreşiyor. Ama karşısında,
Edirne'de belki de en güçsüz dönemini yaşa-
yan, buna rağmen adayı pek umutlu olan
DYP var. Ayrıca Refah Partisi Trakya'daki
öteki illere (Tekirdağ, Kırklareli) göre Edir-
ne'de seçime iyice yükleniyor. Seçim büro-
lannda, meraklı bir seçmen gibi bir süre izle-
diğimiz Refahçılar. yüzü aşkın gönüllü pro-
paganda görevlisini eğitmekle meşguller. 2
Mart'tan itibaren bu "eğitilmiş" propagan-
dacılannı cepheye sürecekler. Bu amaçla
İstanbul'dan "uzmanlar" bile getirtmişler.
Kendileri dışındakiler Refah'a şans tanımı-
yor ama eskisinden farklı bir oy toplaya-
cağını da kimse inkar edemiyor.
Bir de MHP var Edirne'de. Kapıkule
Gümrükler eski Müdürü Nihat Altınöz,
MHP'den belediye başkan adayı. Hani şu
ANAP'ın ilk iktidar dönemlerinde Maliye
ve Gümrük Bakanı Vural Ankan'la îçişleri
Bakanı Ali Tanrıyar'ın kapıştıklan, Vural
Ankan'ın ANAP'tan kopmasına kadar
uzanan ünlü "Kapıkule'de gümrükçü-polis
çatışması"nın kahramanlanndan olan
Gümrük Müdürü.
Polisin Nihat Altınöz de dahil gümriik-
çülere işkence yaptığı, yakalanan kaçak altı-
nlarla ilgili tartışmalann. iddialann günler-
ce çalkaladığı Edirne'de ilgi odağı haline ge-
len Nihat Altınöz hapisten çıktıktan sonra
anlaşılan MHP'yegönül vermiş. Kapıkule'-
de taa Gün Sazak döneminde yerleştirilen
MHP'li kadrolar ve yandaş kabul edilen
"Kapıkuleci"ler Edirne'de oturuyorlar ve
yaklaşık 3.500 - 4.000'lik bir blok oy anlamı-
na geliyorlar.
Görüldüğü gibi sağda da solda da kıran
kırana (ne de olsa Kırkpınar, Edirne'de) bir
seçim yanşı var. Pehlivanlann hepsi daha
şimdiden başpehlivanlık kemerini kuşanmış
gibi davranıyorlarama besbelli ki başgüreş-
lerinin fınalinde CHP'li Belediye Başkanı,
inşaat mühendisi Hamdi Sedefçi ile
ANAP'lı aday avukat Zeki Geliş tutuşacak-
lar.
Şimdilik başpehlivanlann tümü de
karşıhklı elenselerle, keskin naralarla ortalı-
kta dolanıyorlar.
Şimdiki belediye başkanı Hamdi Sedefçi
partisinin (CHP) zayıf gücü yetmez endişe-
siyle Mehmet Esenkal gibi bir 12 Eylül'cüyü
(Esenkal eski MDP'nin Edirne'deki önde
gelenlerindendi), Rotary Kulüp üyesi Şükrü
Ciravoğlunu da ekibine katmış. Bu onun
oylannı artıracak mı, eksiltecek mi. henüz
belli değil.
Oysa başkanlığı döneminde epey olumlu
işin üstesinden gelmiş Sedefçi. İyi bir danı-
şman kadrosu var ve en önemlisi kentin so-
runlannı. diğer adaylann hiçbirinde göz-
lernleyemediğimiz bir derinlikte biliyor.
Öteki başpehlivan ANAP'lı Zeki Geliş'le
konuşmayı denedik. Ama on-on beş seçme-
nin de bulunduğu seçim bürosunda, bu genç
ve hırslı avukat ağzını bir açtı. bir daha da
kapatmadı. Araya güçbela sokuşturduğu-
muz sorulann yanıtlan da dahil, bize uzun
bir seçim nutku attı. Zeki Geliş belediye baş-
kanı seçilmezse üzülmesin. bizım de tanık
olduğumuz "hiçbir şey söylemeden uzuuuun
nutuk a»ma" veteneği ile nasıl olsa belediye
başkanlığı koltuğundan çok, Meclis sıra-
lanna yakışır.
DYP'nin adayı Dr. Cihanser Erel bir
nörolog. Sinir hastalıklan uzmanı. Seçimle
ilgili iddialanna bakılırsa kendi sinirleri
epey sağlam olmalı. Çünkü bir pastanede
sohbet ettiğimiz DYP'nin Edirne kurucu-
larından Zago Ağa bile "Çoluk çocuğa kaldı
bu iş be yav" dedi. "Bizim parti iiçüncü olursa
etmek lazım bayram" diye ekledi.
Edirne'de izlenen bir Trakya Televizyonu
(TTV) var. Yerel bir TV kanalı. Biz kenttey-
ken adaylann tümünün katıldığı bir açık
'dirne'de seçimi
Çingeneler belirleyecek.
Kimilerin "Romarf dediği,
kimilerinin Çingene dememek
için mahallelerinin adıyla
andıklan bu renkli yurttaşların
Edirne merkezinde 7.200 oylan
var. Geçen seçimlerde bu
oylann yüzde 70'i şimdiki
başkan Sedefçi'ye yönelmiş.
oturum düzenledi. Büyük kanallardaki us-
talanna özenen ama işi v üzüne gözüne bu-
laştıran oturum yönetmeni delikanlıyı bir
yana bırakırsak adaylar yerel televizyonda
uygarca tartıştılar.
Ilgimizi DSP adayı Sabri Taşkın çekti.
Aklı başında, düzgün konuşan, alçakgönül-
lü \e en önemlisi bilmediğine "Bilmiyorum"
diyebilen bir aday. Kazanamayacak. Bu
belli. Yazık olacak. Bu da belli.
Adaylar yanşa dursun. anlaşılan Edirne'-
de seçimi Çingeneler belirleyecek. Kimilerin
"Roman" dediği. kimilerinin Çingene deme-
mek için mahallelerinin adıyla andıklan bu
renkli yurttaşlann Edirne merkezinde 7.200
oylan var. Geçen seçimlerde bu oylann yüz-
de 70'i şimdiki başkan Hamdi Sedefçi'ye yö-
nelmiş.
Peki bu seçimlerde ne olacak? Bunu bilen
yok.
Adaylar bu amaçla hani hani bu mahal-
lelere yükleniyorlar. Çingenelerse seçimden
seçime de olsa adam yerine konmanın tadını
ve acısını çıkanyorlar. Bir aday ı (Adı ve par-
tisi lazım değil. Ayıp olur) izlemek üzere git-
tiğim.iz Çingene mahallesindeki bir kahve-
de, yanımıza sokulan olağanüstü sevimli bir
Çingene, bizim partici değil gazeteci olduğu-
muza emın olduktan sonra sordu:
- Kazateci be, bilir misin ne dağıtır bu
kalçın ağızlılar? Kömür mü, Sana yağı mı be?
Laf olsundiyeattık:
- Btınlar şeker dağıtacakmış.
Yüzünü buruşturdu:
-Ulmadıbeyav,dedi. Şekeridün gelenler da-
ğıttı. Bariciğime bunlar kömürcük filan vere-
lerdi.
Kömür karası gözleriyle keyifle güldü.
Biz de güldük.
Gülünmez mı?
DÜZELTME
Dünkü "50911116 doğru" sayfamızdaki Te-
kirdağ ve Kırklareli'ne ait grafiklerde rakam
>anhşlan olmuştur. Partilerin 1989 yerel se-
çimlerinde bu iki il genelinde aldığı toplam
oylar şöyle olacaktı.Düzeltiriz.
TEKİRDAĞ: SHP(70.293),D\T(64.122),
ANAP(43.479),DSP(29.035),RP(5.833),
KIRKLARELI: SHP(51.181),DYP(42.775),
AN AP(38.617),DSP(21.892),RP(2.687).
BIRBAKIMA
SERVER TANILLI
8 Mapfı Karşılarken.»
Bir eli samimi Müslümanın vicdanında ve cebirtde,
ötekisi Suudi Arabistan'ı ve İran'ı ile dünya gericiliğinin
odak noktalarında, dahası yıllardır devlet desteğini ar-
kasına alarak, yalana yalan katarak, yetmeyince ana-
avrat küfrederek kazıyor ha kazıyor mezarı.
Şeriatçının durumu bu ülkemizde!
Kazdığı kendi mezarı olsa, diyeceğimiz yok; arkasın-
da kaç kuşağın özverisi yatan bütün bir Aydınlanma ça-
bamızı, çağdaş tarihimizin en yaşamsal kazanımlarını
gömmek için derinleştirilen bir mezar söz konusu olan...
Çok söylendi, ama tekrarlamakta yarar var: Türkiye'-
de şeriatçı hareket, bir vicdan özgürlüğü hareketi olarak
başlamadı; ileri sürdüğü bu da olsa, yalan söylüyor,
'tahrif ediyor gerçeği. Şeriatçılık, laik Cumhuriyet'i yık-
mak amacıyla ortaya çıktı; bu gün de o yolda sürdürüyor
eylemini.
Hazırlıklarına bakılırsa, daha da sürdürecek...
Yıktığının yerine neyi koymak istediğini mi merak edi-
yorsunuz?
Alınız bir örnek!
Bugün 4 Mart; dört gün sonra, 8 Mart, yani 'Dünya Ka-
dınlar Günü.' Kadın sorunlarmı tartışacak insanlık; kadı-
nın emeğine, bedenine. geleceğine, tek kelimeyle kimli-
ğine sahip çıkmasının. kurtuluşunun yollannı araştıra-
cak; geçmişi irdeleyip gelecek için hedefler saptayacak.
Türkiye, çağdaş tarihinde, kadın hakları konusunda
pek önemli mesafeler kaydetmiş bir ülkedir. Yeterli mi-
dir yapılanlar, asla! Kadın sorununu çözmek, bir yerde
bir 'düzen sorunu' olduğu için çözemedikleri var. Bana
sorarsanız, kapitalizmin yerine sosyalizmi kurduğunda,
feodal ahlakı yerle bir ettiğinde, öyle hemen de değil, bu
süreçleri -mantığına uygun biçimde- yaşadığında, kadı-
nı gerçekten layık olduğu yere oturtacak. öyle de olsa,
Türkiye'nin, kadın hakları derken, yüzyılımızda, hele he-
le çoğunluğu Müslüman olan bir ülkede, elde ettiği ya-
şamsal kazanımları vardır.
Kör olması gerekir insanın görmemesi için!
Peki, şeriat ne söylüyor?
Hem de Kuran'dan başlayarak, şeriat, herhangi bir
kuşkuya yer vermeyecek biçimde, kadını erkekten aşağı
görmekte ve 'yanm insan'olarak bakmaktadır ona. Ka-
dın, erkeğin istediği zaman boşadığı, istediği zaman
geri aldığı, gerekirse dövdüğü bir mal gibidir; iyice ör-
tünmeli, evine kapanmalıdır! Kadının başta gelen görev-
leri, evine bakmak, çocuk yetiştirmek ve kocasına boyun
eğmektir. İşte bu dar ve eşitsiz çerçevenin tutsağıdır ka-
dın şeriatta. "Cennet. anaların ayakları altındadır, diye
buyurmuşturFahr-i KâinatEfendimiz"gibisinden iddia-
larla, gözlerden saklanabilecek bir çirkinlik değildir bu.
Kaldı ki, o analar. Cennet'te bile erkekleriyle eşit sayıl-
mıyor. Her şey bir yana, Kutsal Kitabında, kadınlar için,
'dovun!' diye kocalara yetki veren bir dinin, kadınlara
saygı ile baktığını kimse söyleyemez. Kuran'da bu ayet
(Nisa Suresi, 34) bulundukça, hiçbir şeriatçı, başkalarını
aptal yerine koymadıkça, savunduğu düzenin, kadınlara
insanca yaklaştığını ileri süremeyecektir; varsa, bizzat
Tanrı'nın kendisi, bu yolu kapamıştır ona.
Buyurun, şeriat bu işte!
Hem de en can alıcı konulardan birinde...
Ama, buna inanan da çıkabilir, tartışmıyorum olabilir.
Ancak siz, böylesi bir konuyu, tek tek bireylerin kendi
vicdan muhasebesi çerçevesi dışına çıkarır, "Değil mi
ki Müslümanız" deyip, bütün topluma dayatmanın arka-
sına düşerseniz, bu ilkelliğe çağınız güler, sonra kalkar
horlar sizi. Ve ilk tepkiyi de, hiç kuşkum yok, kadından, o
gurur ve haysiyet sahibi varlıktan görürsünüz.
Nedirdüşenkadınlarımızabuhengâmede?
8 Mart fırsatlardan biridir.
Kadın sorununun dünya çapında tartışmaya açıldığı
böyle önemli bir günde, kadınlarımız, şeriatçılığın, en
başta kendi haklarının karşısına dikilmiş bu çağdışı teh-
likenin üzerine eğilmelidirler. Onların, toplumumuzda
yüzyılı aşkın bir süredir yürütülen yaşamsal kavganın
bilincinde olarak söyleyecekleri, -yetmez- haykıracakla-
rı vardır. Bu kavga, elbette bütün birtoplumu ilgilendiri-
yor; ama onun, karanlık o,üçlere karşı sağlayacağı başa-
rının seyri, en başta kadınlarımızın bilinç düzeyine ve
mücadelelerindeki ısrarın derecesine bağlı.
Olmaya ki unutula!..
Anoycısa Mahkemesi
Partilerin 'taşınmaz'
mal varlıklan
incelemeye alındı
• Anayasa Mahkemesi. tüm siyasi partilere ilettiğj
yazıda, taşınmaz mal varlıklannın listesinin
gönderilmesini istedi. Anayasa Mahkemesi Başkanı
Ozden. "Partiler. ihtiyaçtan fazla mal kullanıyorlar mı
kullanmıy orlar mı. onu tespite çalışıyoruz" dedi.
İncelemenın. Refah Partisi'nın mal varlığına ilişkin
iddialar üzerine başlatıldığı da sav landı.
GÖKSEL POLAT
ANKARA - Anayasa
Mahkemesi. si>asi partilerin
taşınmaz mal varlıklannı in-
celemeve aldı. Yüksek Mah-
keme. bütün siyasi partilere
ilettığı \azıda. laşınmaz mal
varlıklannın listesinin gönde-
rilmesini istedi.
Anayasa Mahkemesi'nin.
bu incelemeyi. Refah Parti-
si'nin mal varlığına ilişkin id-
dialar üzerine başlattığı sav-
lanıjor.
Anayasa Mahkemesi
Başkanı Yekta Güngör Öz-
den. Cumhuriyet'in konuya
ilişkin sorusu üzerine. 10 gün
önce siyasi partilerden taşı-
nmaz varlıklannın listesini is-
tediklerinibildirdi.
Anayasa Mahkemesi'nin
siyasi partilerin mali deneti-
mine ilişkin görevine işaret
eden Özden. "Biz şündi Siya-
si Partiler KanunıTnu
çalıştırıvoruz. Bütün partiler,
Uıtiyaçlarından fazla mal kul-
lanıyorlar mı kullanmıyorlar
mı, onu tespite çalışıyoruz"
dedi.
Özden. "Yüksek Mahke-
me neden böyle bir incelemeye
gerek dındu"
1
sorusunu yanı-
tlarken, yasanın, siyasi parti-
lere. gereksinimlerinden fazla
taşınmaz edinme v aşağı ge-
tirdiğine işaret etti. İhtiyaç-
tan fazla taşınmaz varlığinın
tespiti durumunda yapılacak
işlem için Özden şu açıkla-
mavı yaptı:
"Ihtiyaçlarından fazla
taşınmaz mal varlıklannın be-
lirlenmesi durumunda, bizim
kararunızla satışa çıkaruiar.
Paraja çevirecekler, yani el-
den çıkaracaklar. Dernekler
için de aynı yükümlüiük
vardır. Bu konu Siyasi Parti-
ler Kanunu'nun 61 ila 76.
maddeleri arasında düzenlen-
miştir. Vasa, taşınmazlar için
'ihtiyaçlan oranında' diyor.
Biz partilere soracağız. 'Şu
malımız var" dedi. "Hangisine
ihtiyacınız var" diyeceğiz. ör-
neğin, bir partinin genel mer-
kez binası var.d aynca da ki-
raya verdiği başka taşınmaz-
ları var. Kiraya verildiği za-
man, para hareketini, mali de-
netimi nasıl yapacağız? İnce-
lemeye bu açidan gerek duyul-
muşrur."
Siyasi Partiler Yasası'nın,
"Taşınma mal edinme"
başhğını taşıyan 68. maddesi
şu hükmü öngörüyor:
"Siyasi partiler, ikametleri
ile amaç ve faaliyetleri için ge-
rekü olanlardan başka taşı-
nma mal edinemezler. Parti-
ler, amaçları içinde olmak
şartıyla, sahip oldukları taşı-
nmaz mallardan gelir sağla-
vabilirler."