Katalog

SAYFA CUMHURİYET 3 MART1994 PERŞEMBE 8 DIŞHABERLER Rus-Özbekaskeri anlasması • MOSKOVA (AA) - Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin •e Moskova'da bulunan Dzbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov, dün Kremlin'de, aralannda ıskeri işbirliği antlaŞmasının ia bulunduğu bazı ikili uılaşmalar imzaladılar. İki ievlet başkanı tarafından rnzalanan ortak ıçıklamada. her iki ülkenin ortak askeri stratejik alan çinde bulunduğu' urgulandı ve özellikle >clgesel çatışmalann sona xdirilmesi için işbirliği ;apılacağı ve ortak çaba ıarcanacağı kaydedildi. Htıtîsaari yemin etti • HELStNKİ (Cumhuriyet) - rinlandiya'ya 12yıldır başkanlık eden Mauno Coivisto, salı günü yapılan örenle görevini, Martti \htisaari'ye devretti. K.oivisto, başkanlık yaptığı sürece ülkesinin demokratikleşmesine hizmet etmiş, ülke politikasının parlamento tarafından saptanamamasına destek 'olmuştu. Finbasını, ICoivisto'yu 'kendi jctkilerini kısıtlamaya çalışan başkan' olarak anıyor. Çok iyi Rusça bilen ve doğu komşusunu ıyi tanıyan Koivisto, ülkesinin dış politikasını yönlendirmekte, yetkililerinin verdiğinden çok daha azetkinlik göstermişti. Sansür yok • MANILA(AA)-Ünlü sinema yönetmeni Steven Spielberg. "Schindler's List' adlı fılmınin Filipinler'de sansüre uğrayarak kesilmesi yerine, hiç gösterilmemesini tercihetti.UIPfılm şirketinin Manila temsilcilrği, Filipinler sansür kurulunun fılmden toplam 30 saniyelik üç sahnenin müstehcen olduğu gerekçesiyle kesilmesini kararlaştırması üzerine 'Spielber'in, filmin kesilmektense hiç gösterilmemesini talep ettiğini' açıkladı. Sansür karannın, Filipinler'de geniş tepkiye yol açtığı bildirilıyor. Castro'dan Clinton'a övgü • ATÎNA(AA)-Küba Devlet Başkanı Fidel Castro, ABD Başkanı Bill Clinton'a 'iyi komşuluk' mesajı gönderdi. Castro, Yunanistan'da yayımlanan Etnos gazetesine verdiği demecinde, Clinton'ın ABD'de faaliyet gösteren 'Küba düşmanı güçlerden etkilenmeyeceği ve Küba'ya, Somali sorununa benzer bir zihriiyetle yaklaşacağını' ümit ettiğini beürtti. Clinton hakkında 'olumlu görüşü' bulunduğunu kaydeden Castro. ABD Başkanı'nın bugüne kadar uluslararası sorunları cesaretli ve soğukkanh bir yaklaşımla değerlendirdiğini söyledi. Rutskoy'dan uzlaşma çağrtsı •MOSKOVA (AA)- Rusya'nın geçen hafta serbest bırakılan eski Devlet Başkan Yardımcısı AJeksandr Rutskoy, ülkede ulusal uzlaşma sağlanması çağnsında bulundu. Rutskoy, Reuters'e faksladığı açıklamada, Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in geçen yıl parlamentoyu feshetmeye karanna karşı girişilen silahlı direnişi savunarak "Geçen sonbahar parlamentodaki ve bankatlardaki herkes, demokrasi ve anayasayı savunarak yurttaşlık ve yurtseverlik görevlerini yerine getirdiler, Rusya'nın onurunu, kendi yaşamlan pahasına korudular" dedi. Eski Devlet Başkanı, Yeltsin'i de 'kişisel iktidan uğrunaanayasayı çiğnemekle' suçladı. Izvestia gazetesinin iddiasına göre, Moskova ile Bakü Rusya'nın Azerbaycan'da asker bulundurmasma ilişkin anlaşma imzaladı Rus askerleriAzerbaycan'daMOSKOVA (AA) - Rusya ordusunun dün sabahtan baş- layarak "güvenlik bölgeleri" oluşturmak üzere Azerbaycan topraklanna girmesi konusun- da Azerbaycan'Ia Rusya ara- sında anlaşma sağlandığı bildi- rildi. Izvestia gazetesinin askeri çevrelerle iyi ilişkiler içinde ol- duğu bilinen muhabiri Viktor Lutovkin'in Bakü'den verdiği habere göre konuya ilişkin an- laşmaya Azerbaycan Cumhur- başkanı Aliyev ile Rusya Devlet Başkanı'nın Karabağ konu- sundaki özel temsilcisi Vladimir Kazimirov ve Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Korgeneral Georgi Kondratiyev arasında yapılan görüşmelerde vanldı. İzvestia'nın manşetten veri- len haberinde, Rus askerlerinin Azerbaycan topraklanna gir- mesinden sonra çatışma bölge- lerinde toplam 35 kontrol nok- tası oluştaracağı bildirildi. Izvestia'ya göre bu kontrol noktalannda Azerbaycan ve Ermenistan askeri gözlemcileri- nin yanı sıra Karabağ Ermeni- lerinden de temsilcilcr buluna- cak ve bu ortak gözlemciler he- yetine Rus subaylan komuta edecek. Anlaşmarun. Ermenilerin iş- gal ettikleri topraklardan "aşa- malı olarak çekilmesini" öngör- düğü de bildiriliyor. îzvestia'nın anlaşmaya vânl- dığı yolundaki iddiası. Azerbaycan kay- naklan tarafından doğrulanmadı. Azeri saldınsı Azeri birlikler, Dağlık Karabağ'ın gü- neyindeki Gadrut bölgesinde yeni bir saldın başlattılar. Itar-TASS. Azeri saldınsının "Çok sayıda zırhlı araç ve ağır silahlarla" desteklendığini bildirdi. Azerbaycan ordusu. geçenyıl aralık ayı- nda karşı saldınya geçti. Üç ay süren çarpışmalarda Ermenı işgali altındaki Azeri topraklannın önemli bölümü geri alındı. Ermeniler geçen yıl Azerbaycan topraklannın yaklaşık % 20sini işgal et- mişlerdi. Azerilerle Ermeniler arasında Karabağ için çarpışmalar 1988'de başladı. Çarpış- Kıtalararası balistik füze üssü Erken uyarı radarı Hareketh kıtalararası bahslık füze üssü Ağır bombardıman uçağı üssü Rusya'daki üslere ek olarak. Ukrayna, Beyaz Rusya ve Kazakistan'da nükleer silahları destekleyen Stratejik Roket Birlikleri konuşlandırılmış durumda. I 5Ü • IkaJeringburg AZERBAYCAN TÜRKMENISTAN Bir dizi BDT ülkesinde asker buknduran Rusya 3 şubatta Gürcistania imzaladığı anlaşmayla bu ülkede askeri üs sağlaımşü malarda şimdiye kadar 20 bin kişi ya- şamını yitirdi. Son haftalarda ise çarpış- malarda azalma göründü. Patlama Gürcisıan'la Ermenistan'ı bağlayan de- miry olunda dün sabah meydana gelen şid- detli patlama yüzünden Ermenistan'ın dış dünya ile demiryolu bağlantısı kesildi. Yetkililer demiryolunun onanmının en az 3-4 gün alacağını bildirdiler. Ermenistan'- ın dış dünya ile tek demiryolu bağlantısı Gürcistan'dan geçiyor. Ermenistan. de- miryolundaki patlamadan Gürcistan'da yaşayan Azerilerin sorumlu olduğunu id- diaetti. Öte yandan Gürcistan Parlamentosu, ülkenin Bağımsız Devletler Topluluğu'- nun (BDT) üye olmasını önceki gece onayladı. Böylece Gürcistan'ın Rusya'nın etkinlik alanına girmesi resmiyet ka- zanmış oldu. Gürcistan Parlamentosu'nda yapılan oylamada 121 milletvekili leyhte, 66 mil- letvekili de aleyhte oy kullandı. Oylamadan önce yapılan ateşli tartı- şmalarda muhalefet Devlet Başkanı Edu- ard Şevardnadze'yi ülkeyi "Rusya'ya sat- makla" suçladı. Oylamanın sonuçlan açıklandıktan sonra bir milletvekili üzüntüden ağlarken başka bir milletvekili de bayıldı. Şevard- nadze ise yaptığı konuşmada Gürcistan'ın içine düştüğü çıkmazdan kurtulabilmek için BDTye girmekten başka çaresi ol- madığını söyledi. Öte yandan. Rusya ile Gürcistan arası- nda geçen 3 şubat tanhinde Moskova'nın Kafkasya'daki askeri varlığını güvence altına alan bir dostluk ve işbirliği anlas- ması imzalanmıştı. Rusya Savunma Bakanı Pavel Graçov. anlaşmanın imzalanmasından sonra yap- tığı açıklamada Moskova"nın amacının tüm Kafkasya ülkeleri ile benzeri anlaş- malar imzalayarak askeri üs sağlamak olduğunu söylemişti. Bu anlaşmaya göre. Rusya'nın Gürcis- tan'ın Türkiye ile olan sınınnı korumak üzere sınır birlikleri konuşlandırma yü- kümlülüğünü üstlenırken, Gürcistan'da ilke olarak topraklannda Rusya'ya askeri üs kolaylığı sağlamayı kabul ediyor. Rus- ya aynca Gürcistan'a kendi ordusunu kurması için teknik. malzeme ve eğitim yardımı sağlamayı da üstleniyor. İsveç, Avusturya ve Finlandiya 1 Ocak 1995'te topluluğa girecek AB'yeüçyeni üye dahagiriyor Ankara'eın tepktsi BanşGücü'ne Türkiyede katknah HALUKGERAY ANKARA - Rusya'nın, Azerbaycan'ın Karabağ bölgesine Rus banş gücü yerleştirilmesi isteğinin Bakü yönetimi tarafından kabul edildiğine ilişkin birduyum alınamadı. Türkiye, Karabağ'a banş gücü gönderilecekse, bunun Avrupa Güvenlik ve işbirliği Konferansı (AGİK)çerçevesinde ve çokuluslu olmasında ısrar ediyor. Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi BUgin Lnan başkanlığındaki heyetin, Ruslarla Moskova'da yapmakta olduklan görüşmelerin bu açıdan büyük önem taşıdığı bildiriliyor. Rusya Federasyonu ve Azerbaycan. Moskova'da geçtiğimiz aylarda imzaladıklan bir protokolle, Karabağ'a Rus Banş Gücü yerleştirilmesi konusunda bir anlaşma imzalamaya karar vermişlerdi. Önceki gün Bakü'de bulunan Moskova heyetinin, imzalanmış olan protokolün anlaşma seviyesine yükseltilmesi için bastırdığı öğrenildi. Azerbaycan'ın bu istekleri olumlu karşılamış olduğuna ilişkin bir işaret alınamadı. Türkiye. Karabağsorununçözülmesi için bir banş gücü gönderilecekse, bu gücün AGİK ilkelerine göre çokuiuslu olmasını ve Türkiye'nin de yer almasını istiyor. AGİK ilkelerine göre oluşturulacak bir banş gücünün amacının ne olduğu. nasıl kurulacağı, ne kadar süreyle kalacağı ve nasıl çekileceği konusunda açık ilkeler içerecek. Oysa. Moskova'nın Azerbaycan'a baskı yaparak tek taraflı göndermek istediği askeri güç, bu açıdan yeterli güvenceler vermiyor. Ankara ve Bakü'nün temel kaygısı, AGİK dışında yerleşecek Rus askerlerinin Ermenilerin geri çekilmemesi durumunda, şimdiki dunımun meşrulaşabileceği ve Azerbaycan haritasının fıilen değişebileceği olasılığından kaynaklanıyor. Dışışlen Bakanlığı Sözcü Vekili Ferhat Ataman. dün yaptığı açıklamada, Moskova'nın yaptıı gibi tek taraflı gınşimlerin. AGİK yükümlülükleriyle ne kadar bağdaştıgının "bir soru olarak ortaya çıktığını" söyledi. Işgal altındakitopraklardakan döküldü CEMSEY BRÜKSEL - İsveç. Fin- landiya ve Avusturya'nın Av- rupa Birliği'ne (AB) üye ol- malan konusunda anlaşmaya vanldı. Anlaşmaya göre bu üç ülke 1 Ocak 1995'te birliğe üye olacaklar. Dördüncü aday Noneç'in üyeliği konusundaki gö- rüşmeler önümüzdeki pazar- tesi günü yapılacak. Yaklaşık iki haftadır üç İs- kandinav ülkesi ve Avustur- ya'yla AB arasında sürdürü- len ve çıkmaza girmiş gibi gö- rünen tam üyelik pazarlığı dün Finlandiya, İsveç ve Avusturya'nın birliğe üyelik- lerinin kabul edilmesiyle sona erdi. • Avrupa Birliği, pazartesi günü de dördüncü aday Norveç'in üyeliğini tartışacak. Oslo özellikle balıkçılıkta taviz vermeye yanaşmıyor. Belçika'nın başkenti Brük- sel'de üç gün önce başlayan ve yaklaşık 36 saat süren top- lantıda önce en az sorunu olan İsveç'le AB arasında tam üyelik anlasması imzalandı. Bu konuda yapılacak halkoy- lamasının evetle sonuçlan- masını öngören İsveç. AB'nin isteklerini kabul ederek üyeli- ğin başlamasından itibaren mali katkıda bulunmaya razı oldu. Bu anlaşmanın imzalanma- sından sonra hızla diğer gö- rüşmelerde de sonuca gidildi. Tanm alanında AB ile arası- ndaki ufak anlaşmazlıklan çözen Finlandiya'nın ardı- ndan. A\oısturva da AB'ye tam üyelik görüşmelerini olumlu bir sonuca bağladı. Avusturya'nın tam üyeliği anlaşmasmın sağlanması, AB'nin büyük taviz vermesiy- le olanakh oldu. AB ile 2004 yılına kadar topraklanndan TIR transit geçişini sınırlama anlasması yapmış olan Avusturya, bu anlaşmadan geri adım atma- - dı. Topluluk yalnızca, an- laşmanın bu tarihten sonra uzatılmayacağı sözünü alabil- di. Uzun süreden beri bu üç ül- keyle birlikte ele alınan Nor- veç'in tam üyeliği ise henüz kesinlik kazanmadı. Norveç, özellikle balıkçılıkta taviz ver- meye yanaşmıyor. Avrupa Birliği ile yapılan pazarlığa katılan Norveç Balıkçılık Bakanı'nın hü- kümeün bu konuda alacağı karan bir anlamda \eto etme yetkisinin olması ve "AB'ye verecek tek bir balığunız bıle yok" sözlerini sarfetmesi. gö- rüşmelerin uzamasını açıkla- maya yetiyor. Ancak Norveç'in diren- mesinin başka bir nedeni daha var. AB'ye gırmeyı 1972 yılında halkoylamasında red- deden Norveç halkının bu kez yapılacak halkoylamasında 'evet 1 demesi gerekiyor. Türkiye'yi etkilemez AB'ye katılması son iki gün içinde kararlaştınlan ülkele- rin başvurulan ve yarutm olumlu olması. Türkiye'nin bajşvurusunu etkılemeyecek. Türkiye'nin. üyelığinin yeni- den gündeme gelmesi için 1996 >ılını beklemesi gereke- cek. 1996'da AB. ekonomik ve siyasi birlik sürecinin de- ğerlendirmesini yapacak ve ondan sonra izlenecek strate- jiyi saptayacak. Yeni bir bü- yümeye karar verildiği takdir- de, Türkiye'nin de üyeliği yeniden gündeme gelecek. Gözlemciler, AB'ye en son katılan ülkelerden çok, Doğu Avrupa'dan gelecek bir reka- bet tehlikesine işaret ediyor- lar. Macaristan'ın önümüzde- ki günlerde AB'ye tam üyelik için başvuracağı söylentileri ve bazı Doğu Avrupa ülkele- rinin AB'den bazı sözler almış olduklanna dikkat çeken kay- naklar. "Ba ülkeler, bazı eko- nomik özellikleri bakımından Tûrkiye'ye benzeyen ülkeler. Eğer, bundan sonra siyasi açı- dan bu gruba öncelik >erilir ve Türkiye ile olduğundan daha dinanük bir süreç başlarsa, o zaman Türkiye'tıin kendi açı- sından başka değerlendirmeler yapması gerekebilir" diyor. İsrail polisinin ateş açması üzerine el Halil katliamını protesto eden Filistinliler saklanmaya çalışıyorlar. İşgal altındaki topraklarda bir haftadır protesto eylemleri süriiyor. ATATURK'LEYIZ ANITKABİR'DEYİZ Genel BaşkanımızAfı/raf KARAYALÇIN'm başkanlığında Genel Merkez Yöneticileri, Milletvekilleri ve tl Bâşkanları 3 Mart 1994 Perşembe günü saat 12.00'de Anıtkabir'de olacaklardır. "3 Mart 1924 Hilâfet'in Kaldırılması"nın 70. yılında; ?ERİATA HAYIR, LÂİKLİGE EVET YOBAZLIĞA HAYIR, ÇAĞDAŞLIĞA EVET KARA SESLERE HAYIR, AYDINLIĞA EVET diyen tüm Ankaralılan, parti ayrımı gözetmeksizin, Atatürk'e ve lâik Cumhuriyet'e bir kez daha ve ödünsüz sahip çıktığımızı göstermek için; Anıtkabir Tandoğan kapısı önünde buluşmaya çağırıyoruz. SOSYAL DEMOKRAT HALKÇI PARTİ Ulaşım, saat 11.00'de SHP il ve ılçe başkanlıklan önunden kalkacak olan oıolıuslerle saglanacaktır Dış Haberler Servisi - İsrail iş- gali altındaki topraklarda ge- çen cuma günü meydana gelen 'El Halil katliamı'ndan sonra patlak veren İsrail karşıtı göste- ri ve çauşmalar dinmek bilmi- yor. Batı Şeria ve Gazze Şeridi'- nde dün meydana gelen çatış- malarda 2 Filistinli öldü. 50 kişi varalandı. İsrail radyosunun haberine göre geçen cuma günü en az 53 kişinin bir Yahudi yerleşimci tarafından katledildiği El Ha- lil'de dün İsrail birlikleri ile Fi- listinli göstericiler arasında çıkan çatışmalarda bir Filistinli öldü. Hastane kaynaklan. 5 Fi- listinlinin de yaralandığını bil- dirdiler. El Halil katliamının ardm- dan Gazze'de uygulanan soka- ğa çıkma yasağının kaldınlma- sından sonra dün askerlerin Fi- listin göstericılerinı dağıtmak için ateş açtığı. 20 Filistinlinin yaralandığı kaşdedildi. Bölgedeki gazeteciler. Gaz- ze'de sokağa çıkma yasağı kaldınlır kaldınlmaz Filistinli- lerin sokaklara döküldüğünü. Cibaliye mülteci kampında da 4 öğrencinin askerlerin ateş aç- ması sonucu yaralandığını ha- ber verdiler. Gazze Şeridi'nde mağaza ve işyerlerinin hala kapalı olduğu ve El Halil de dahil. Batı Şeria'- daki başlıca kentlerde sokağa çıkma yasağının sürdüğü belir- tiliyor. Yerleşimcilere kısıtlama İsrail ordusunun 'El Halil katliamı'ndan sonra bazı Ya- hudi yerleş.imcilerin hareketle- rinin kısıtlanması doğrultusun- da talimat verdiği bildirildi. Yahudi yerleşimcilerin söz- cüsü Shai Bazak. Batı Şeria'- daki İsrail birliklerinin komu- tanı tarafından imzalanan tali- matlann, önceki gece yerleşim- cilere iletildiğini açıkladı. Sözcü Bazak. her talimatta verleşimcilerin girmesi yasakla- nan yerlerin belirtildiğini kay- dederek bazı yerleşimcilerin El Halil'deki bölgelere bazılanrun da Kiryat Arba'ya girmelerinin yasaklandığını söyledi. İsrail hükümeti geçen pazar günü Yahudi yerleşimcilerin hareketlerine kısıtlama getirile- ceğini açıklamıştı. Rusya'dan destek Rusya. Filıstin Kurtuluş Ör- gütü'nün işgal altındaki top- raklarda Birleşmiş Milletler ko- ruması sağlanması" talebıne destek verdi. lnterfax ajansırun verdiği ha- bere göre Rusya Dışişleri Ba- kanlığı'ndan bir yetküi, Birleş- miş Milletler Güvenlik Kon- seyi'nin işgal altındaki toprak- lara gözlemci gönderme ve böl- gede güvenliği sağlama yolun- da karar almasını istediklerini söyledi. Rus yetkili, "Bu bölgelere uluslararası gözlemciler gönde- rerek sivil halkı koruma fıkri, çok ciddi biçimde dikkate alın- malıdır. Gözlemcilerin gönderil- mesi, Filistinlilerin self-determi- nasyon (kendi geleceğini belirle- me) hakkını kullanmalarını da sağlayacaktır" dedi. KERKÜK-YUMURTALIK BORU HATTI Irakheyeti Ankara'da LALE SARIİBRAHİMOĞLU ANKARA - Irak'tan bir he- yetin. Birleşmiş Milletler (BM) ambargosu nedeniyle yaklaşık 3.5 yıldır Kerkük-Yumurtahk boru hattında bekleyen petro- lün çıkartılması için Ankara'- nın önerdiği fo'rmülün teknik aynntılannı görüşmek üzere bugün ya da yann Ankara'ya gelmesi bekleniyor. Irak heye- tinin Türkiye ziyareti. Türkiye ve ABD arasında 9 mart'ta Ankara'da yapılması beklenen ve boru hattı konusunun da ele ahnacağı görüşmelerin hemen öncesinde gerçekleşiyor. Irak'ın Ankara'daki Büyü- kelçisi Mijwel El Tıkriti. Cum- huriyet'e yaptığı değerlendir- mede, heyetin bugün ya da yann Ankara'ya gelerek Botaş yetkilileri ile temaslarda bulu- nacağını ve Özdem Sanberk ile de bir görüşme yapmasının beklendiğini söyledi. Irak heyetinin. Türkiye'nin boru hattında kalan petrolü kurtarma operasyonuna sıcak baktığı belirtiliyor. Tikriti bu konuda bir açıklama yapmak- tan kaçındı. Dışişleri Bakanlığı yetkilile- ri, Irak'ın boru hattında kalan petrolün çıkartılması için Tür- kiye'nin önerdiği "kurtarma operasyonunu" kabul etmesi halinde, BM'nin Irak tarafın- dan bir miktar petrolün bir kereye mahsus olmak üzere pompalanmasına izin verece- ğini söylediler.