Katalog

3MART1994PERŞEMBE • • • • CUMHURIYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 17 GUNDEM MUSTAFABALBAY DEP'ten Indkam Almak!ANKARA - TBMM, "feror"ve 'boluculuk sorunununço- zumu ıçın en aktıf çalısmasını dun yaptı1 DEP'lılerın dokunulmazlıkları bır bır kaldırılırken DGM ve Emnıyet Mudurluğu de pusudaydı Polıs Dıcle ve Doğan ı daha Meclıs ın kapısından çıkmadan gozaltına aldı Gunlerdır bırkaç mılletvekılınden baska ktmsenın uğra- madığı TBMM de, dun partıler tam kadro ıdı DEP'ın ızledığı polıtıka doğrudur-yanlıştır, yonetıcılerının yaptığı açıklamalar yararhdır-zararlıdır mıiletvekıllerının "dokunulmazlıkzırhı na sahıp olması sıstem açısından 1yı- dır-kotudur Bu değerlendırmelerı bır yana bırakalım DEP mıiletvekıllerının 1992'den berı soz konusu olan do- kunulmazlıklarının anı olarak gundeme getırılmesı "ıntı- kamcı" bır mantıktır ve bu yanlıştır Devlet ıntıkamcı olmaz, olamaz DEP, yerel seçımlerde ızleyeceğı polıtıkayı belırleyınce- ye dek, dokunulmazlıkların seçım sonrası ele alınması on- goruluyordu Ne zaman kı DEP seçımlere katılmayacağını açıkladı, hukumetın DYP kanadı harekete geçtı SHP ıle go- rusmeler yapıldı Karayalçın boyle bır kararın apar topar alınmasına karşı çıktığını soyledı DYP ANAP la dırsek te- masına gırdı ve dokunulmazlıklar dun TBMM Genel Ku- rulu'na geldı Yanı, DEP seçımlere katılma kararı alsaydı bunlar olma- yacaktı DEP, 9 martta partı meclısını toplayacak ve sandığa hıç gıtmeme ya da geçersız oy kullanma yonunde kesın kararı- nı verecek DEP ın kararı, DYP ve ANAP ın tepkısıne neden olursa bırkaç mılletvekılının daha dokunulmazlığı mı gun- deme gelecek? Çıller, acaba dokunulmazlıkların kaldırılmasını ısterken olayın uluslararası boyutunu duşundu mu? Almanya PKK ya yasak getırırken, Dışışlerı Bakanı Kla- us Kinkel ın açıklamasındakı su cumleler acaba Çilter ın hafızasında mı ' Almanya olarak terorun karşısındayız Ulkemız toprak- larında teronst kuruluşlann barınmasma ızm vermeyız PKK'ya karşı da tavrımız budur Bu asamadan sonra Tur- kıye'de ınsan haklarının ve demokratıkleşmemn takıpcısı olacağız Bu konuda Turkıye nın de gereklı adımları ataca- ğına manıyoruz " Kinkel, Ingıltere Dışışlerı Bakanı Hurd ıle bırlıkte Tur- kıye'ye geldığınde de aynı konuya dıkkat çekmıştı Dokunulmazlıkların kaldırılmasıyla Turkıye ye terore karşı verılen kredı buyuk olçude azalacak Ankara Devlet Guvenlık Mahkemesı nın DEP lı mılletvekıllerıyle ılgılı ıd- dıanamesınde yoneltılen suçların çoğu dadayanaktan yok- sun iddıanameden bırkaç cumle aktaralım 'Leyla Zana nın, teror orgutu PKK tarafından Meclıs'e sokulmuş bır mılletvekılı olduğundan suphe edılemez ' ' Mesele, sanıldığından cıddıdır ve vatandaşın ıfadesıyle PKK dağdan ınmıs, Meclıs e gırmıştır ' Anayasada, mıiletvekıllerının Meclıs te yaptıkları ko- nuşmalardan sorumlu tutulamayacağı yazılır ama durum burada geçerlı olamaz Bu değerlendırmelerı bır sıyası partı yapabılır Benım goruşum boyle' der Ama DGM nın bu tur kesın yargılarla konuya yaklaşması duşundurucu 'Devletı korumak adı- na hukuk yok edılırse devlet yara almaz mı'' Iddıanamede, DEP'lı mılletvekıllerıne HEP lı oldukları do- neme ılışkın yoneltılen suçlamaların tumu demeçlerıyle ıl- gılı Yanı duşunce suçu Belkı de yanılabılırız, ama yaptı- ğımız araştırma kadarıyla, TBMM de bugune dek duşunce suçu nedenıyle boylesıne toplu bır "yargılama olmamış Bunu Avrupa'ya nasıl anlatacağız? Bu gelısmelerın ısığında Fransa Turkıye ye gozlemcı gondermeyehazırlanıyor Bunu buyuk bır olasılıkla Alman- ya ızleyecek ABD'de de geçen ay açıklanan ınsan hakları raporunda Turkıye kara lıstede yer almıştı ABD ıle yenıle- yeceğımız Savunma ve Ekonomık Işbırlığı Anlaşması'na (SEIA), 'ABD terore karşı Turkıye'yı destekler ' maddesını koydurtmayaçalıştık, ama ABD bunu kabuletmedı Buaşa- madan sonra herhalde hıç etmeyecek Demokratıklesme adımları atmak yerıne sadece bomba atmayı yeğleyen hu- kümetı yenı bır ınsan hakları sınavı bekliyor Dışışlerı de şımdıden kara kara bunu dusunuyor Hilafetinkaldınlısı • Baştarafi 1. Sayfada larda "laiklik dersi" venlmesını ısterdıler Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneğı onculuğunde çeşıth de- mokratık kıtle orgutlen de Taksım Ataturk Anıtı'nda Öğ- retım Bırlığı Kanunu'nun one- mını ıçeren bır bıldınyı okuya- cakJar Hilafetin kaldınlması, 16 de- mokratık kıtle orgutunun katı- lımıyla gerçekleştınlecek bır programla da kutlanacak Ata- turkçu Duşunce Derneğı Genel Başkanı Süreyya H. Şehitoğlu tarafından yapılan açıklamaya gore, program kapsamında ılk olarak saat 09 15'te Zubeyde Hanım Kız Meslek Lısesı onundekı "Zübeyde Ana Büs- tû"ne çelenk konularak saygı duruşunda bulunulacak Daha sonra Anıtkabır'e gıdecek olan grup, saat 11 00'de Llus'takı eskı TBMM bınasında bır açı- koturum duzenleyecek Kemalıstler Derneğı tarafın- dan hilafetin ve halıfehğın kal- dınlışının 70 yıldonumu nere- myle >apılan açıklamada halı- fehğın kaldınlmasıyla modern Türkıye Cumhunyetı'nın orta- çağın karanhklanna kay bol- maktan kurtuldugu behrtıldı Mevdan Larousse Ansıklo- pedısı'nde >er alan bılgılere go- re. hilafetin sozluk anlamı şoy- le "Hazreti Muhammed'in ölii- mıinden sonra bütün Müslıiman milletlere önderlik etme ve İslam şeriatının koruyuculuğunu alma görevi." Islam dınının bellı bır yonetım nıtelığı kazandığı yı- 1larda, toplumla ılgılı butun ış- len Hz. Muhammed yonetıyor, geçerlı ve gerekb kararlan İcur- duğu dının hukumlenne gore behrhyordu Hz Muhammed"- ın olumunden sonra. Hz. Ebtı- bekir gorevı ustlendı Öncelen seçımle elde edılen hılafet gore- vı. Emevıler zamanında zorla eldeedıldı Osmanlılar. Mısır'ı ele geçır- dıkten sonra. kutsal emanetler- le bırlıkte hılafet makamını da Osmanhlara getırdıler 1922 yıbna kadar butun Osmanlı pa- dışahlan. a>nı zamanda "hali- fe"sa>ıldı 3 Mart 1924 tanhlı ve431 sa- yık "Hilafetin İlgasına »e Hane- dani Osmani'nin Turkiye Cum- huriyeti Memaliki Haricine Çı- karıİmasma Dair Kanun" ıle hı- lafet tanhe kanşmıştı Dın ış- lennın yurutuhnesı ıçın bugun- ku Dı>anet İşlen Başkanlığı kurulurken yonetım erkı de ulus adına Turkıye Buyuk Mıl- let Meclısı'ne bırakılmıştı .Ve ile suçlamyorlar?ANKARA (Cumhuri>et Bu- rosu) - TBMM Genel Kurulu - nda dokunulmazlıklannın kal- dınlmasına karar venlen 6 DEP mılletvekılı ıle bağımsız Mılletve- kılı Mahmut Alınak. "Devletin hakimiyeri altında bulunan top- raklardan bir kısmını de\let idare- sinden avırmaya yönelik eylem- ler" gerekçesıyle ıdam ıstemıyle yargılanacak RP'den avnlan İstanbul Mılletvekılı Hasan Me- zarcı ıse dokunulmazlığının kaldınlması ıle "Atatürk'un ma- nevi şahsiverini tahkir nitelildi sozler sarfetmek" nedenıyle 1 5-4 5 yıl arasında hapıs ıstemıy- le yargı onune çıkacak Hatip Dicle, Leyla Zana. Ah- met Tdrk, Sırn Saliık, Orhan Do- ğan, Selim Sadak ve Mahmut Alınak ın dokunulmazlıklannın kaldınlmasına dayanak oluştu- ran Ankara DGM BaşsavcılığY- nınıddıanamesınde.sanıklar"va- tanhainliği"ılesuçlanıyor Kanıt olarak mılletvekılı seçıldıkten sonra TBMM'dekı yemın olayı ve 1992 yılında vapılan Halkın Emek Partısı (HEP) kongresı ıle bu mılletvekıllenmn seçım yore- lenndekı çeşıtlı konuşmalan gos- tenhyor Çeşıtlı gazete haberlennın de kanıt olarak gostenldığı ıddıa- namede. temel alınan TBMM'- dekı >emın torenmde. sanıkiann PKK'nın sembolu olan san- kırmızı-veşıl renklı mendıller kul- landıklan \e ve verrun metnıne Kurtçe eklemeler vaptıklan an- latılarak şu değerlendırme yapılı- >or "Sanık milletvekiUeri PKK adlı > asadışı orgiıtun bay rağını setnbo- lize eden, san-kırmızı-yeşil renk- lerden oluşan mendil ve taç ile TBMM Genel Kurul Salonu'na gelmeleri. vemın esnasında Turk- çeden başka bir ketime zinciri için- de sovledikleri sloganların TRT ekramndan halkımız tarafından izlenmesi sonucu şiddetli tcpkilere neden olduğu, bu evlemın devle- tin. ulkesı ve mılletıvle bolunmez butunluğune yonelık bır evlem olduğu', hedefın bu olduğu ele alınıp DGM Cumhurivet Baş- savcûığı olarak soruştiırma ve araştırılması normal bir işlevdir. Sanıklar Hatip Dicle, Levla Zana ve diğerleri o gun TBMM''- ve "devletın hakimiveti altında "bulunan topraklardan bır kısmını devlet ıdaresinden avı- rmava yonelık evlemlerini ger- çekleştirmek için gelmişlerdir." "DEP millervekillerinin, silahlı cete PKK ile ilişki içinde bulun- duklan, PKK lehine kamuovu va- ratmak, uluslararası kunıluşların doğrudan veva dolaylı olarak PKK lehine Tıirkiye've müdahale- sini sağlamak. devletin birliğini bozmak kasdıvla surekli evlem içinde olduklan" goruşu de savu- nulan ıddıanamede. mıiletvekıl- lerının Meclıs içinde vaptıklan konu^malardan sorumlu tutula- mayacağına ılışkın anayasa hukmunun burada geçerlı ola- mayacağı savına da yer venlıyor Savcıhğın bu konudakı savı şo>- le "Sanıklann TBMM'de gerçek- leştirdikleri evlemlerinin yalnız başına miitalaa edilmemesi gere- kir. Zira sanıklann devletin haki- miveti altında bulunan topraklar- dan bir kısmını devlet ıdaresinden ayırmava vonelik evlemlerini mıl- letvekilî seçilmeden önce TBMM dışında ve seçim konuşmalarında vemin toreninden once yaptıkları basın toplantılannda. yemin tore- ninden sonra da seçıldıkleri yerle- re giderek yaptıkları toplantılarda dev am ettıregeldiklen vebuturey- lemlerini surdurecekleri, hare- ketlerinde ısrarlı olduklan gozlen- miş ve izlenmiştir. Özel suç işleme kastıyla Millet Meclisi önıinde DEP milletvekillerine gözaltı • Baştarafi 1. Sayfa'da istanbul Mılletvekılı Hasan Me- zarcı nın. sonradan bırakılması- na karşın istanbul da gozaltına alınması TBMM'yı kanştırdı Dokunulmazlıkların kaldın- lması. SHP ıle DYP'yı kar^ı karşıya getırdı ve koalısyon or- taklan karşılıklı olarak hukumetı bozma tehdıdınde bulundular 8 mılletvekılının dokunul- mazlık dosyalannın goruşulmeM dun TBMM'nın ozel gundem toplantısında gergın ve tar- tışmalı bır ortamda göruşuldu Genel Kurul'da ele alınan ılk dosyadan 6 mılletvekılının doku- nulmazlığı kaldınldı TBMM'- nın 13 00 te başlayan ve 17 00'de sona eren oturumunda Şırnak Mılletvekılı Orhan Doğan. Muş Mılletvekılı Sırrı Sakık. Şırnak Bağımsız Mılletvekılı Mahmut \lmak ıle DEP Genel Başkanı ve Dıyarbakır Mıllenekılı Hatip Dicle'run dokunulmazlıklannın kaldınlması DYP. ANAP RP MHP. BBP oylanyla kabul edıl- dı Oylamada'. CHP'den Hasan Basri Eler. Hasan Akyol ve İste- mihan Talay ıle SHPden Cemal Şahin \e Lral Koklu olumlu oy kullandılar Şahın ın oy vermeİc ıçın D\ P sıralannda oturması ve kendısını gızlemeye çalışması dıkkat çektı Şahın daha sonra "Başka bir oylama sanmıştım, onun için oy verdim" dedı Gözaltılar başlıyor Dokunulmazlıklan kaldınlan DEP mılletvekıllen. bır sure Ge- nel Kurul salonunda bekledıkten sonra halkla ılışkıler bınasına yu- ruduler Doğan burada gazetecı- lenn sorulannı yanıtlarken. "Ka- rara irira/ hakkım var ve bunu kullanacağım. Anayasa Mahke- mesi usulen de olsa bunu incele- mek zorunda. Gozaltı olacağını sanmıvorum" dedı Bu arada. DEP Genel Başkanı Hatip Dıcle. ozel otomobılıvle TBMM'nın Ataturk Bulvan tarafındakı kapısından çıkış yaparken. An- kara Emnıyet Mudurluğu terorle mucadele ekıplen tarafından durduruldu Bır gorevlı. aracına yaklaşarak. Dıcle'yı Emnıyet Mudurluğu ne davet ettı Dıcle ıse mılletvekıllığının devam ettı- ğını Anayasa Mahkemesı'ne ıtı- raz hakkının bulunduğunu anı- msattı Emnıvet gorevlısı zorluk çıkarmamasını. bır konuyu go- ruşmek uzere Emnıvet Mudurlu- ğu ne gıdıleceğını bıldınnce. Dıc- Fe. gorev lılen aracına aldı Dıcle. emnıyet gorevlılennın araca bın- mesınden sonra hızla Ankara Emnıyet Mudurluğu ne hareket ettı Dıcle nın goturulduğunden haberlen olmayan DEP mıllelve- kıllen Orhan Doğan. Levla Zana ve AhmetTurk. halkla ılışkıler bı- nasının onunde gazetecılerle ko- nuştuktan sonra. Turk'e an araç- la Meclıs'ten çıkmak uzere hare- ket ettıler Turk un aracı Meclıs Karakaş: Olaylar son derece üzücü ANKARA (Cumhuriyet Buro- su)-BaşbakanTansuÇi'lkr DEP mılletvekıllenmn dokunulmaz- lıklannın kaldınlması konusun- da. "Meclis'in uzerine duşeni vap- tığını ve yargının ışbaşında oldu- ğunu" soyledı Cumhurbajkanı Süleyman Demirel. yasama do- kunulmazlığının kaldınlmasının "Meclis'in yetkisinde" olduğunu ıfade ederek yorum yapmaktan kaçındı SHP Genel Başkanı \e Başbakan Yardımdıcı Murat Ka- rayalçın. DEP'hlenn gozaltına alınmasının "Meclis'te alınan kararın doğal bir sonucu" olduğu- nu belırttı SHP Grup Başkanvekıh Ercan Karakaş ıse yaptığı yazılı açıkla- mada mılletvekıllenmn. TBMM'nın tum kapılannı \e mılletvekılı lojmanlannı abluka altına almış guvenlık güçlennce ıtılıp kakılarak gozaltına alınma- lannı doğru bulmadığım bıldırdı Dokunulmazlıklara ılışkın kara- nn Resmı Gazete de vayımlan- madan ve Başbakanlığa gonde- nlmeden mılletvekıllenmn gozal- tına alındığını anımsatan Kara- kaş. $u goruşlen dıle getırdı "Yaşanan olaylar son derece uzucudür. Hukuki yonden de sa- kattır. Demokratik ve çağdaş bir ulkeye yakışmayan bu hareketin sorumlulan ülkemizi içeride ve dı- şarıda her bakımdan buyuk sıkın- tıya sokmuşlardır. İlgilileri bu gibi davranışlan acilen onlemeve çağı- rıyonım. Olaylan gergınleştirmek ve tırmandırmak hiç kimseye ve ülkemize hicbir yarar sağlamava- caktır." Mersın'de seçım gezısını sur- duren ANAP Genel Başkanı Me- sut \ ılmaz konuşmalannda "PKK'iı olarak" nıteledığı DEP - lı mılletvekıllenmn dokunulmaz- lıklannın kaldınlması ve gozaltı- na alınmasıyla ılgılı sorulan vanıtsız bıraktı G oruşmeler TBM M 'de surerken bır değerlendırme yapmaya- cağını ıfade eden Yılmaz, grup vonetıcılennden bılgı aldıktan sonra. bugun açıklama yapa- (.ağını bıldırdı DEP'lilerden savunma Dicle: DGM'leri siyasi kıııııııı olarak göriiyorum • D O ğ a n : Tanh bı/ı dklayacak. Saklk: Olmavan bır suçla \ argılanı> orum TÜFk: Sae çıkarsam \ ıne geleceğım Alinak: İlahlarkurban ıstedı A.NKARA(Cumhuriyet Burosu)-TBMM Genel Kurulu'nda dokunulmazlıklan kaldınlan DEP mılletvekıllen. yaptıklan sav unmalarda. "halkın iradesinin polisin düzmece tutanaklanyla ayaklar altına alındığını" one surduler Olmayan bır suçtan yargılandıklannı belırten mılletvekıllen. tanhın kendılennı aklayacağını vur- guladılar DEP Genel Başkanı Hatip Dicle ıle DEP mıllet- v ekıllen. Orhan Doğan, Sırrı Sakık, Ahmet Turk v e Şırnak bağımsız mılletvekılı Mahmut Almak. sa- vunmalannda şu goruşlen dıle getırdıler Dicle Hukumet şu anda yonetememe knzı yaşı- yor Onun ıçın "günahkeçileri"aranıvordu bu bız olduk Kabulumuzdur Demokrası kanallan açıl- mahdır Bızlen ıdamla yargılayacak olan Devlet Guvenlık Mahkemelen nı (DGM) hukuk kurum- lan olarak değıl, sıyası kunımlar olarak goruyo- Doğan Bızı "hain" dıve gostererek yargı onune çıkmadan mahkum edenler. tanh onunde hesap verecekler Yargılanmaktan korkmuyorum Çun- ku. ruşvetçılık yapmadım. vergı kaçırmadım. hal- ka ıhanet etmedım Ne yaparlarsa yapsınlar bey- nımdekı demokrası sevdasını. ınsan sevgısmı mah- kum edemeyecekler Sakık Ben olmayan bır suçla yargılanıyorum Iddıanamede adım v ar ama. suç y ok Tiirk Ben 4 dönemdır mılletvekılı olarak Mec- lıs'e gelıyorum Son seçımde cezaevınden geldım Sağ çıkarsam. halkın ıradesıy le yenıden geleceğım Alınak Havaya kalkan ellen gorunce, halkın iradesinin, pohsın duzmece tutanaklanyla ayaklar altına alındığını gorunce uzuldum Dokunulmazlı- ğımı kaldırmaya mecbursunuz, çunku ılahlar boy- le ıstıy or Dokunulmazlığ] kaldınlan DEP Dıyarbakır Mıllervekılı Leyla Zana, rahatsızlığı nedenıyle ra- porlu olduğunu. ancak arkadaşlannın gozaltına alınması uzenne TBMM'ye geldığmı belırterek. "Savunmamı Anayasa KomLsyonu'nda yaptım. Za- ten kıirsü bize açık değil" dıyerek savunma hakkım kullanmadı Dokıuııılıııazlıklaı ı kaldınlan ıııillet\ ekiUeri ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TBMM'de gunumuze kadar haklanndakı davalar ne- denıyle 12 mılletvekıhrun doku- nulmazlığı kaldınldı Geçrmşte dokunulmazlığı kaldınlanlar arasında Sırn Atalay, Hüseyin Cahit Yalcın, Osman Bölflkbaşı ve Çetin Altan gıbı unlu polıtı- kacılar da bulunuyor TBMM'de ılk dokunulmazlı- ğm kaldınlması karan 1949 yılın- daahndı 30Kasım 1949tanhın- de alınan kararla Denızlı Mıllet- vekıb Reşat Aydınlı'mn dokunul- mazJığı kaldınldı Boylece, Celal Bayar'a suıkast yapılacağı ıhba- nnda bulunan Aydınlı'mn, so- nunda suçlu duruma duştuğu da- vadan yargılanmasımn yolu açıldı Bunu, 24 Mart 1950 tan- hınde Afyonkarahısar Mılletve- kılı Sadık Aldoğan'ın dokunul- mazlığının kaldınlması ızledı Aydınlı ıçın konuşmalannda Cumhurbaşkanına ve Meclıs'e hakaret ettığı ıddıasıyla açılan davalar nedenıyle uç ayn doku- nulmazlığın kaldınlması karan venldı DP ıktıdan donemınde. 18 Nı- san 1952 tanhınde alınan bır ka- rarla da Kars Mıllervekılı Hüse- yin Cahit Yalçın'ın dokunulmaz- İığı, yıne konuşmalanndan oturu kaldınldı 1950lı yıllar, art arda doku- nulmazlıklann kaldınldığı do- nem oldu 2 Temmuz 1956 tan- hınde alınan kararlarla Kars Mıl- letvekıb Sırn Atalay. Kırşehır Mılletvekılı Osman Alişiroğlu. Malatya Mılletvekılı Kamil Kın- koğlu ve Kars Mılletvekılı Kamil Us'un dokunulmazlıklan kaldı- nldı Konuşmalanndan oturu Atalay "ın 4 davadan, Us, Alişi- roğlu ve Kınkoğlu'nun bırer da- vadan yargılanmasımn yolu açıl- dı DPıktıdannayoğuneleştınler yonelten Kırşehır Mılletvekılı Osman Bölükbaşı'nın dokunul- mazlığı da 24 Hazıran 1957 tan- hınde alınan kararla kaldınldı Bolukbaşı nın dokunulmazlığı- nın kaldınlmasının nedenı de. ık- tıdara yonelttığı sert eleştınlerde cumhurbaşkanı, hukumet ve Meclıs'e hakaret ettığı ıddıalan oldu 27 Mayıs ıle başlayan yenı do- nemde dokunulmazlığı ılk kaldı- nlan mılletvekılı, Zonguldak Mıllenekılı Nuri Beşer oldu Be- şer'ın dokunulmazlığı kaldınla- rak yargılandığı davanın gerek- çesı ıse "orduy a hakaret" ıdı 1968 yılında da Yozgat Mılletvekılı Celal Sungur'un dokunulmazlığı. darbe hazırbğı ıddıalanyla açılan dava nedenıyle kaldınldı TİP'm onde gelen mılletvekıl- lennden Çetin Altan da, doku- nulmazlıklann kaldınlması gın- şimlennden payını 1967 yılında aldı Akan'ın. yoğun eleştınlen sırasında Meclıs'e hakaret ettığı ıddıasıyla açılan dava nedenıyîe dokunulmazlığı kaldınldı Gu- numuze kadar dokunulmazlığı kaldınlan son mılletvekılı ıse Hakkân Mılletvekılı Ali Karahan oldu Karahan hakkındakı ıddıa- lar da "Kurtçülük" ıdı 12 Eylul'den sonra, dokunul- mazlığının kaldınlması karan alı- nmasına gerek olmadan bır mıl- letvekılı yargı onune çıktı Sıırt Mılletvekılı Abdurrezzak Cey- lan'ı TBMM çatısı altında taban- ca ıle olduren aynı ılın mılletvekılı tdris Ankan. suçustu hukumlen- ne gore yargılanırken. anayasa hukumlen uyannca dokunul- mazlığının kaldınlmasına gerek gorulmedı Istanbul'da • Baştarafi l. Sayfada lan salonda gorevlı polısler. daha sonra İslamcı gruptan 100'e yakın kışının desteğınde basın mensuplannı veTV kameraman- lannı "saldırganları tahrik ederek gecenin buzurunu bozduklan" ge- rekçesıyle tartaklayarak dışan çı- kardılar Bu saldın sonucu ATVr kameramanı yaralandı Şenat yanhlanncaçıkanlan bır gazetede koşe yazarlığı yaptığı oğrenılen Insan Süreyya Sırma. gecenin açılışında yaptığı konuş- mada laık kesımlere seslendığını belırterek "Yol yakınken geri dö- nün. Bosna-Hersek'te sıiren müs- lüman katliamına gozlerinizi kapamayın. Çunkü, katliamcı Sırplar kim faşist kim laik. kim demokrat diye sormuyorlar mıis- lüman olup olmadıklanna bakı- yorlar" dedı gundem dtşı suç işleyen miUetve- kili anayasanın 83/1 maddesi huk- mıinden y ararlanarak sorumlu tu- tulmaktan kurtulamaz. F.ylemle- rinden sorumludurlar. Anayasada bu hukmun bulunmaması anaya- sanın noksanı değildir. Bu durum hukukun ozunde vardır. HEP mılletvekıllennın 1992 yılı nısan ayında BM'nın An- kara Temsılcılığı'ne ılettıklen deklarasyon da kanıt olarak gos- tenlırken şu goruşler savunulu- yor "Deklarasyonda 21 Mart 1992 ve takip eden gunlerde Cizre, Nu- saybin, Şımak'ta, bütün Doğu ve Gunevdoğu Anadolu'da PKK'nın başlattığı kanlı olaylar sanıklar tarafından PKK lehine Turkiye aleyhıne istismar ediuniş, PKK, Doğu ve Gunevdoğu Anadolu bol- gelen halkıyla ozdeşleştiriuniş, PKK'nın kanlı cinayetleri ozgür- luk. eşitlik ve demokrası mucade- lesi olarak gosterilmlştır. Devleti PKK karşısında ctkisı/ hale getir- mek için milletlerarası kunım ve kuruluşları Turkiye'ye mudahale etmeye davet etmışlerdir. Sanıklar PKK'nın guvenlik guçleri tara- fından ezilmesinden endişelenmiş- lerdir. Turkiye'yi suçlamalan PKK'nın ezilmesi sebebiyledir." emnıvet gorev lılennın telsızle uyardığı terorle mucadele ekıple- n tarafından yıne TBMM'nın Ataturk Bulvan kapısında dur- duruldu Emnıyet gorevlılen, Doğan ı da, "bir konu için" Em- nıyet Mudurluğu'ne davet ettıler Doğan. buna ıtıraz etmek ısteyın- ce. gorevlıler "Zor kullanmaya mecbur edilmemek" uyansında bulundular Doğan. bunun uze- nne Turk un aracından ınerek sı- vıl plakalı bır polıs otosuna alın- dı Anayasa Mahkemesf ne ıııraz hakkı bulunduğunu bıldıren Do- ğan'a karşı guç kullanıldığı ve rx>lıs otosuna bını^ı sırasında en- sesınden ıtıldığı gozlendı Doğan. gozaltına alınırken Turk ıle Zana evlenne gıttıler Turk un aracını ıkı sıvıl polıs aracının takıp etmesı dıkkatı çek- tı Dıcle ıle Doğan'ın gozaltına alındığı haben küa surede Mec- lıs'te vayılırken dokunulmazlı- klan kaldınlan Sırn Sakık ıle Mahmut Alınak TBMM'den aynlmaktan vazgeçtılerve halkla ılışkıler bınasındakı odalannda bekledıler Bu sırada. Alınak. yanında bulunan çocuklanyla vedalaştı Demiral'dan talimat Ankara DGM Cumhunyet Başsavcısı Nusret Demıral mıl- letvekıllenmn dokunulmazlı- klannın kaldınlması daha TBMM'de karara bağlanmadan harekete geçtı Demıral. sabah saatlennde Ankara Emnıyet Mu- durluğu'ne talimat vererek. do- kunulmazlığı kaldınlacak mıllet- vekıllennın gozaltına alınmasını ıstedı Demıral. gozaltına almalardan sonra gazetecılenn soruianna, "Bu konuda şu anda açıklama yapmak istemiyonım. Benim bil- diğim 4 kışınin dokunuhnazhğı kaldırılmış. bu konuda talimatlar olmuştu. Durumu soz konusu mil- letvekillerine sorun" karşılığını verdı Doğan ve Dıcle. gozaltına alındıktan kısa bır sure sonra, saat 19 00 sıralannda TBMM Başkanlığı'na konuyla ılgılı bılg1 venldı Ankara Valısı Erdoğan Şahinoğlu ımzasıyla TBMM Baş- kanlığı'na gondenlen yazıda, Doğan \ e Dıcle'nın "gıivenlikleri- nin sağlanması için koruma altına alındığı" one suruldu TBMM'nın saat 20 00'de venı- den başlayan çalışmalannda go- zaltı olayı tartışıhrken DEP Mardın Mılletvekılı Ahmet Turk ıle Dıyarbakır Mılletvekılı Levla Zana nın da dokunulmazlıklan kaldınldı Boylece. 6mılletvekılı- ne. DGM'de ıdam ıstemıyle yargılama yolu açıldı 6 DEP ve 2 bağımsız mılletve- kılı hakkında. 8 ayn dosyadan dokunulmazlıklann kaldınlması ıstenıyor Bu dosyalarda. Ahmet Turk ıle Leyla Zana'nın 4. Mah- mut Alınak ıle Orhan Doğan ın 3. Hatip Dıcle ıle Sım Sakık ın 2 Selım Sadak ıle Hasan MezarcT- nın bırer suçtan dokunulmazlı- klannın kaldınlması ıstenıyor TBMM'de ANAP. DYP RP MHP ve BBP ıttıfakı yaratma goruşmelennın bır bolumunu Başbakan Tansu Çiller de ızledı Dokunulmazlıklann kaldın- lmasma karşı olan Başbakan Yardımcısı Vlurat Karayalçın ıle SHP'lı bakanlar. TBMM'ye gel- medı Bazı SHPTı bakanlar ıle mılletvekıllen de Genel Kurul sa- lonuna gırmeyerek goruşmelen grup odasında ızledıler İstan- bul'da bulunan Hasan Mezara goruşmelere katılmazken, Leyla Zana. goruşmelenn ıkıncı bolu- mune katıldı. ancak savunma hakkım kullanmadı Goruşmeler sırasında DYP ve SHPTı mılletvekıllen şık sık tartıştılar Bu arada, RP İstanbul Mılletvekıb Mukadder Başeğ- mez. dokunubnazbğımn kaldın- lması oylanacak olan Mezarcf- nın, evınden polısçealındığını bıl- dırdı Başeğmez'ın bu uyansı ıle Genel Kurul kanştı Menteşe "Şu anda bana ulaşmtş bir bilgi yok" açıklamasını yaparken RP'lı Abdıdlatif Şener. "Bir nal- letvekUi dokunulmazlığı kaldırı- Imadan evinden alınmtştır" dıye tepkı gosterdı Demiral: Gözalb değil, muhafaza • DGM Başsavcısı Nusret Demıral. dokunulmazlıklan kaldınlan mılletvekıllenmn gozaltına değıl. '•muhafaza"' altına ahndıklannı soyledı ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - TBMM'de dokunulmazlık- lan kaldınlan mılletvekıllenyle ıl- gılı fezlekelen duzenleyen An- kara Devlet Guvenlık Mahkeme- sı (DGM) Başsavcısı Nusret De- miral. TBMM çıkışında gozal- tına alınan DEP Genel Başkanı ve Dıyarbakır Mılletvekılı Hatip Dicle ıle Şırnak Mılletvekıh Or- han Doğan ın. "Gozaltına değil, muhafaza altına ahndıklannı" soy ledı Demıral, "Bu bir polisiye ted- birdir. Şimdi bunlar hakkında do- kunulmazlık kalkıyor. Halkın bunlara karşı bir şeyi var. Onların hayatı da soz konusu" dıye konuş- tu Demıral. gozaltındakı mıllet- vekıllenmn Ceza Muhakemelen Usulu Hakkında Kanun (CMUK) hukumlennden yarar- lanamayacaklannı bıldırdı Içış- len Bakanı Nahit Menteşe, ko- nuyla ılgılı olarak. "Bu dokunul- mazlıklann kaldınlmasının bir so- nucudur. Konu artık yargıdadır" derken. Emnıyet Genel Muduru Mehmet Ağar da Ankara Emnı- yet Mudurluğu'nde gozaltında tutulan mılletvekıllennın "Neza- rette değil, bir büroda rurulduk- larım" bebrttı Mılletvekıllennın gozaltına alı- nmasıyla ılgılı Cumhunyet'ın so- rulannı yanıtlayan DGM Baş- savcısı Demıral. "Bu gözaltı değil, muhafazadır. Bir polisiye tedbir- dir. Şimdi bunlar hakkında doku- nulma/lık kalkıyor. Halkın bunla- ra karşı bir şeyi var. Onlann ha- yatı da soz konusu" goruşunu dıle getırdı Mılletvekıllennın dokunul- mazlıklannın kaldınlmasına ılış- kın TBMM karannın Resmı Ga- zete'de yayımlanmasının beklen- mesı gerekıp gerekmedığı y onun- dekı soruya, "Meclis karannın Resmi Gazete'de y ay ımlanma- sının lüzumu yok. Karar tarihin- den iribaren 7 gun içinde itiraz hakları var. Anayasanın 85. mad- desinde 'karar tanhı' deyince, ar- tık Resmi Gazete söz konusu de- ğil" yanıtını verdı Demıral gozaltındakı mıllet- vekıllennın sorgulanacağını bu- nun ıçın bazı DGM savcilannın gorevlendınldığını bebrttı Anayasa nealyor? TBMMüyekvi tııtııkkmanuızANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ankara Unıversıtesı Sıya- sal Bılgıler Fakultesı oğretım uyesı Prof Dr Yavuz Sabuncu. dokunulmazlıklan kaldınlan mılletvekıllennın. yargı organlan- nca mahkum edılmelen durumunda, ancak TBMM uyelıklen duştukten sonra tutuklanabıleceklennı bıldırdı Anayasa Hukuku Profesoru Yavuz Sabuncu. Cumhunyet"e yaptığı açıklamada mılletvekıllennın yargılanabılmelen ıçın, dokunulmazhklannın kaldınlması gerektığını anımsattı Sa- buncu, yargılanmalan ıstenen mılletvekıllennın mahkum edıl- melen durumunda. ceza ınfazının. mılletvekılbğının son bul- masına dek erteleneceğını belırttı Anayasa maddesi Anayasanın. "Yasama dokunulmazlığı" başlığını taşıyan 83 maddesi şu hukmu ongoruyor " Turkiye Buyuk Millet Meclisi uyeleri, Meclis çalışma- larındaki oy ve sozlerinden, Meclis'te iİeri surdukleri duşunce- lerden, o otunımdaki Başkanlık Divam'nın teklifi uzerine Meclisçe başka bir karar alınmadıkça, bunları Meclis dışında tekrarlamak ve açığa vurmaktan sorumlu tutulama/lar. Seçimden once veya sonra bir suç ışiedığı ilerı surulen bir milletvekili, Meclis'in kararı olmadıkça tutulamaz. sorguya çekilemez. tutuklanamaz ve yargılanamaz. Ağır cezay ı gerek- tiren suçüstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlannıış olmak kaydıyla anayasanın 14. maddesindeki durumlar bu hukmun dışındadır. Ancak, bu halde yetkili makam. durumu hemen ve doğrudan doğruy a TBMM'y e bildirmek zonındadır. TBMM uyesi hakkında. seçimden once veya sonra verilmiş bir ceza hukmunun yerine getirilmesi, iıyelik sıfatının sona er- mesine bırakıiır; uyelik sıiresınce zamanaşunı işlemez. Tekrar seçilen miUervekili hakkında soruşturma ve kovuş- turrna. Meclis'in yeniden dokunulnıazlığını kaldırmasına bağlıdır. TBMM'deki siyasi parti gruplannca, yasama dokunul- mazlığı ile ilgili göriışme yapılamaz ve karar alınamaz." Dokunulmazlıklan kaldınlan mılletvekıllennın Anayasa Mahkemesı'ne 1 haftalık ıtıraz suresı bulunmasına karşın gozaltına alınmalannın yasal olmadığı one suruldu DEP,Anayasa Mahkenıesi'ne başvuracak ANKARA (Cumhuriyet Buro- su) - Dokunulmazlıklan kaldın- lan DEP mılletvekıllen TBMM Genel Kurulu'nca alınan karann ıptalı ıçın Anayasa Mahkemesf- ne başv uracaklannı bıldırdıler DEP Şırnak Mılletvekılı Orhan Doğan ve Mahmut Kıluıç ıle Muj Mılletvekılı Sırn Sakık karann anayasa \e hukuka aykın oldu- ğunu savundular Anayasaya gore DEP mılletvekıllennın kara- ra ıtıraz ıçın bır hatta ıçensınde başv uruda bulunmalan gerekı- vor Dokunulmazbğının kaldınl- masının ardından gozaltına alı- nan Orhan Doğan. TBMM Ge- nel Kurulu'nda alınan karann anayasaya aykın olduğunu ıddıa ettı Anayasanın. dokunulmazlığı kaldınlan mılletvekıllennın ıtı- razlanna olanak tanıyan 85 maddesi şoyle "\ asama dokunulmazlığının kaldırılmasına veya uyeliğin dıiş- tuğune Meclisçe karar verilmesi hallerinde, karar tarihinden baş- layarak, bir hafta içinde. ilgili uye vey a Turkiye Buyuk Millet Mecli- si uy elerinden herhangi biri. bu ka- rarın, Anayasa veya İçtuzuk hü- kumlerine aykırıhğı iddiasıyla ip- tali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilir. Anayasa Mahkeme- si, iptal istemini 15 gıin içinde ka- rara bağlar." RP'li Darçın aranıyor • Baştarafi 1. Sayfada si ile bır bağlantısı olup olmadığı konusunda bır gonış belirtmedi- ler" dedı İslama Çağn Cemıyetfnden 500 bın dolarlık vardım çekını RP adına aldıgı ılen surulen Beşır Darçın. "Refah'ın kasası" olarak tanınıyor RP'ye çeşıtlı kaynaklardan ge- len paralann toplandığı kı^ı oldu- ğu savlanan Darçın 1992 yılında "2000'e Doğru" dergısınde yayı- mlanan bır haberde, kendısını "partinin veznedan" olarak nıteb- vor Erbakan'ın partıde en gu- vendığı ısımler arasında yer aldığı belırtılen Darçın ıçın o donemde bır partı vonetıcısı, "Hoca'nın nasıl guvenini kazandığmı bilmi- yoruz. Kûnse bihniyor. Ancak Hoca ozellikle mali konularda Beşir'den başkasıyla gonışmez. Hoca Para ver dedığinde, Beşir para verir. Tabü bu paralar buyük paralardu-. Beşir'in partide hiçbir görevi yoktur. Ancak parti ust yo- netinıi bilir ki finans işlerinden Be- şir sonımlkdur. Beşir'in karanlı- kta kalan biri olduğu soyleniyor. Bu adamı yerinden oynatmaya kimsenin gıicü yetmez" dıyor RP'nın uyesı olduğu bıldınlen Darçın'ın. RP ıle olan ıbşkısınde Nufuscuzdanımı kaybettım Hukumsuzdur MEHMETKARA bır başka boyut ıse haı. organı- zasvonunda goruluvor Darçın. vurtıçınde ve yurtdiîinda hac or- ganızasvonu vapan Avrupa'nın buyuk naklıvat ve tunzm şırket- lennden \ an Dcr Zcc nın de sa- hıbı Suudı Arabıstan ın geçıığı- mız gunlerde RPye yakınlığı ıle tanınan tunzm ^ırketlerıne tanıdıâ beş bın kı^ılık ozel hac kontenjanı olayında da Beşır Darçın'ın ısmı geçıyor Ü N İ V E R S İ T E Y E H A Z I H L I K S1NAVA DOĞRU TEMELHÜKUK 1-C 2-B,3-C,4-A 5-D,6-C,7-B, 8-B 9-A 10-B, 11-C 12-C.13-C 14-C, 15-C 16-E 17-C, 18-D, 19-A 20-C 21-C 22-C 23-E DAVRANIŞBILİMLERİNE GİRİŞ 1-D, 2-A, 3-E, 4-A, 5-C, 6-A, 7-D 8-D, 9-B, 10-D, 11-C, 12-A, 13-D, 14-E, 15-C 16-C, 17-D, 18-B, 19-E, 20-E. 21-E, 22-C, 23-D, 24-E 25-C ATATURK İLKELERİVE INKILAPTARİHİ 1-C, 2-C, 3-A, 4-C 5-C 6-D, 7-C, 8-C, 9-C, 10-A B D, 1f-C, 12-B 13-E14-C15-C16-B17-C, 18-B, 19-B 20-0,21-E, 22-A A, 23-D, 24-D, 25-C