Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 26 MART1994 CUMARTESİ 10 Ne kadaryergj, ne kadar alkış aldı, ne kadar konuşuldu, taklit ediJdi yıllar boyu Yves'inmodadaestirdiğidüşrüzgan V>/rada, "Yılanlı Ev"de. o serin odalarda mimoza dallannın ardından güneşin doğduğu teraslarda, yaseminli havuzda fıskiyenin durmaksızın şıkırdadığı o bahçelerde şimdi yalnız yaşanmış güzel günlerin ve gecelerin anılan var!.. Adem baba kılığındd bır Yves Saınt-Lau- rent Akla zıyan' Modacı tekduzelıkten kurtulmak ıçın top- lumu zaman zaman sarsmak. uyandırmak gerektığını soyler Kıyametler koparan "çıplak göğıis" mo- dası, "Opium" adını bır parfume vermesı. fotoğrafçılann karşısına Adem baba kılığında çıkması Nedenı bu mudur bun- lann Toplumu sarsmak0 Buysa Yves'ın tam bır başanva ulaştığı kesın' Bu tur skandallarla ">arın"larda moda dunyasının onde gelen tek ısmı Artık aîışıldı. bıkıldi. heyecanını vıtırdı çoktan Bugun hala suren çıplak goğus mo- dada bır ola> değıl artık Ama 25 >ıl once bır olaydı Hem de ne denlı sarsıcı Yer yenn- den oy namıştı Toplum. moda dunyası u>u>or ıdıvse Yves Saınt-Laurent'ın "çıplak gögûs"len ıle gozJen faltaşı gıbı açılarak uyanmıştı ışte Alabıldığıne şık. ağırbaşlı tayyorlennde. zanf pantolon takımlannda \ual bluzlar vardı Yves Saınt-Lourent'da Kapayarak orterek (') açıyordu goğuslen, genç modacı Ne kadar yergı. ne kadar alkış aldı. ne ka- dar konuşuldu. taklit edıldı y ıllar boy u A.slı- nda bu modayi pek de sevTnedığını açıkladı sonralan Çıplaklığı bır çalar saat gıbı kul- lanmıştı o yıllarda Toplumu sarsmış u>andırmış. şaşkına çevırmıştı Yeterdı ışte Hevecan vencı buluşlarda Yves'in ınanı- lmaz bır yeteneğı olduğunu yadsımak ola- naksız Bugun son parfumune verdığı "Şampan- ja" adı mahkemelık Gerçek şampanvacı- İann bu ısmın yasaklanmasını ıstcmelen ve Fransa hudutlan ıçınde satışının vasaklan- masıyla reklamda doruğa ulaştı bıle "Şam- tenden bır pantolon gjyıyordu Fotoğrafı Helmut Nevvton çektı Avrupa'da satışlar bır >ılda W mılyon dolara erıştı Buuıılukoku Amenka'da25EyIul 1978'- delanse edıldı New York'ta I9e\İuldeunu- tulmaz bır partı \erdı 'ıves Saınt-Laurent Peknı adlı gemıde Gecenm 1000 konuğu \ ardı ^2 telev ızy on şırketı bu unutulmaz ge- ceyı goruntuledı 300 000 dolara patladı gece Son dakıkayd kadar V \es Saınt-Laurent ın geceye katılıp katılmavacağı bellı degıldı Amageldı Yüzer bahçe Gemı bdştan aşağı çıçeklerie bezenmıştı Havvaı'den gelen 2000 orkıde ve HolLında - dan geien zambaklar Her vanda bambu- lar. Çın tapınaklan.dev budaîar Konuklar 'İt's New \ ork!'\ "İt's fabulous!..", "İPs fan- tastie!..", "İt's craz_>!.." bağnşıyorlardı Gerçekten de olağanustuvdu. çılgınlıktı. ınanılmazdı' Manhattan goklennın kadıfe kubbesıne YvesSaınt-Laurenûn ddı lazerlerle mucev- hergıbı ışıklarla yazılıyordu Gerçek duşlen aşıyordu Yves'in ısmı ço- cukken ıddıa ettığı gıbı Champs Elvsees'ye değıl goklere vazılıvordu ışte' Cher oradaydı Halston. Oiana \reeland, Bill Blas, Oscar \e Françoies de La Renta. Geraldine Stutz, Marion Jajils, Calvin Klein, Doris Duke. Egon \on Fursutenberg, Iruman Capote da orada Âmenkan Bırleşık Devletlen'nde Opıunı kampanvası. yılın en ı\ı kampanvasi seçıldı 1978 Eylulu ıle 1979 Hazıranı arasında satış uç mılvon dolara vukseldı Bu arada Opıum'a karşı kampanyalarda Pierre Berge >e ^ >es SaJnt - Lourent Marakeş'te. panva" Hangı para ıle odenebılırdı boyle- sıne bır reklam0 Modacı Adem baba 1972 yılında unlu fotoğrafçı Horst un ob- jektıfinden Yves Saınt-Laurent ın çırılçıplak bırpozudunyavısarsıyordu Pıyasayaçıkar- dığı erkek kokusu ıçın Adem baba kılığında gundemdeydı Yves Saınt-Laurent Ne çok tenkıt edıldı \md ne kadar da çok sattıokoku Oresım.oafişnedenıyle Amaç da buvdu Yves Saınt-Laurent'ın parfumlennı lanse etmekte olağanustu bır veteneğı olduğunu kabul etmek gerek "OpiunTa ne demelı° "İksir" tanhının en buyuk suksesıydı Opı- um. sunuluş açısından, tıcan açıdan Korkunç bır zehınn adını kullanarak başanya ulaşmak. yalnızca Yves Saınt-Lau- rent'ın ustesınde geleceğı turden bır reklam cambazlığıvdı "Opium"u 12 Ekım 1977'de lanse ettı YvesSaınt-Laurent Pcrşembenıngelışı.çar- şambadan belhvdı Zaten Temmuz 1977'de sunduğu "Çinli Kız" koleksıvonu ıle çok ozel bır hava varatmıştı modacı Yves modada gızemlı bır duş ruzgan es- tınvordu Gorkemlı sıvah gece mantolannı altın ışlemelerle beznordu Tum kıvafctler Çın muzelcnnden çık'mışa benzıjordu Oia- ğanustuvdu Ne ınanılmaz bır koleksıvondu o' Yves Saınt-Laurent gerçekten de soluklan kes- mıştı Sanat eserlerının rengını kullanmıştı modellennde Kırmızı ve altın \eşım taşı bronz ışıltısı Lame turbanlar Kolav tekrarlanır koleksıvonlardan değıl- dı Vlcslek yaşamında onemlı kılometre taş- lanndan bın olarak kaldı A>nı vıhn sonbahannda Opıum u lanse ettı modacı Şışc kırmızı lakcvdı Bır Samu- ray kutusundan bızzat çızmıştı Yves Saınt- Laurent bu formu Tepesı. kapağın aitındı Opıum'da manken olarak unlu Jerr\ Hall kullanıldı İşlemelı sıyah bır ceket ve mor sa- vardı Onu parfumunun adını değıştırmesı ıçın zorluvorlardı Yerıne "lotus", "buvıı" v a da "Doğu'nun mıicoheri" gıbı îMmler kov- ması onenlıvordu ona Kıvabivabırsavdsbaşlamiştı Ba/ı "drugs- tor"lar "Burada Opium satılır" dıve afl^it_r kovuvorlardı "Çin'de binlerce insanın olumune neden olan bir zehir nasıl olur da bir kokunun adı olur?.. Bu akıi dışı bir şe>!.." dı\e kıvametler kopuvordu Ama Opıum. Opıum olardk kaldı sonun- da Kımse değıştıremedi onu Suçlamalara skandallara karşın \<ı dd onlann sdvesınde ınanîlmaz bır tıcan zafer kazandı Opıum Chanel 5 ten ben hıçbır partumdcn ondan olduğu kadar soz edılmemıştı I97 8de "Saint-Laurent Beaute" çıktı ıçınde rengarenk guzellık urunlennın oldu- ğu. mını mınndcık mucevhcrler gıbı kutu- cuklardı bunlar Pembeler veşıller. mavıler. mora bakan kırmızılar Farlarda bır res- sam gıbı oynuvordu \ \es Saınt-Laurent Guzellık urunlennın rcngı varattığı kıvd- fetlenn rengıne eştı Modacı "Bugune değin givdirdiğim kadınların bir \u/u >oktu!" dı- >ordu Işte şımdı vardı Olanca guzellığı. olanca gızemı ıle Tum otekı guzellık urunlen bır anda demode olmuş bejlı pcmbelı solgun makvajın modası eeçnermıştı bırden Guzellık konubunda da ılktı O vakte ka dar suregelen kurallanakuitetmıştı Neçok sattı neçoksatıvor l^lcn volundaydı ama sağlığı değıl tum meilek vaşantısı bovunca bu dengesızhğın dcısını çcktı Hep avnı aç- mazdaydı Sınır knzlerı. u> uşturucu, alkol Defıle sonlarında podvumda halkı selam- lamaya çıktığı zamankı sağlıksız gorunumu dıkkatlerden kaçmıyordı ^ a da hıç gelemı- yordu Defileonsuzson bulusordu Pierre Berge. vazıyetı ıdare edıyor gazetecılere "Vlerak edecek birşev >ok inanın" dıvordu "sağlığı verinde. Vsİında iki yıldan beri sinir ra- hatsızlığı geçirdiği bir gerçtk. L zunca bir sure gerek i>ileşmesi için. Ama ne kanser ne de cid- di bir başka hastalığı var." 1977 bahannda çıkacağı haber venlen kıtabı -kendı hakkında bır kıtap yazmaya çabalıyordu- çıkmamıştı Hıç çıkmayacaktı da Bihülü ev Çahşırken yorgunken mutsuzken mutluy- ken Ev. sığınılacak tek yer yaşamında Yves Saınt-Laurent'ın Çocukluğundan bu yana boyle bu Yalnızca ev ınde çalışabılıy or modacı Yal- nızlığa gerekMnımı var Başka neye' Boy bov gezıp duş kurabıleceğı bır buy uk salona "V aratmak için ille de seyahat etmek, veni bir şeyler görmek, bir olaydan etkilenmek ge- rektiğine inanmıyonım ben" dıy or. "esin ka>- nağı sanatçının içindedir." Pıerre Berge ıle bır suru ev. şato. daıre aldı- lar. orada burada. sağda solda Ama Mara- keş'tekı evının bambaşka bır yen var ya- şantısında "\ danlı Ev"adı boyle, bır başka scvıyor Pierre Berge ıle gorur gormez vurulmuş- lardı bu eve Cç gun ıçınde karar verdıler aldılar. yerleştıler YvesSaınt-Laurent. kendıelıvleduvarlar- dan bınne kırmızı. mavı renkte çoreklenmış bır kobra yılanı çızdı Kuçucuk kutular gıbıydı odalar Bırbır- lenne mını mınnacık merdıvenlerle bağlıvdı Lç basamak ınılıyor dort basamak çıkılı- yordu Hızmetkar Mustafa Lahbali, "Ev küçük, ama sanki ucu bucağı vok" dıvordu Guneşlıkler tahta nışlerden kutuphane- ler. halılar. hasırlar alçıdan şomıneler Sa- londa bır buy uk kanape. bakır şamdanlar ve sağda solda her yanda pazarlardan alınmış bır suru ıvırzıvır Özellıkle Paskalya'da burada dostlan ıle buluşuyorlardı Clara Saint, Thadee Klos- sovvski, Helene Rochas, Fermando Sanchez \ e Loulou de la Falaise. Ikı terası vardı evın Dışa açılan ve dış dunvadan evı koruyan ıkı teras Bın gun doğuşlannı seyrettıklen yone açılırdı Hafif hafiTsallanan mimoza dallan arasında. gun bırden ışır. guneş kocaman bır portakal gıbı çıkardı ortava O gune değın yalnızca karanlık. mat renklen seven \ ves Saınt-Laurent. Mara- keş'ın renklenne vurulmuştu Ondan sonra gırdı o morlar. o fuşyalar. o veşıller sanlar portakaî renklen koleksı- yonlanna Mutlu gunlennın renklennı modellenne taşidı. taşıyor Gun doğuşlan var kıyafetle- rınde. gun batışlan var Mimoza dallan. Marakeş ın cıvıl cıvıl pazarları Zaman kavramı yoktu. zamanı sızmıyor- du bu loş pa2arlara Herşey satılıvordu bu- rada. her şey Berberler ortalık yerde çocuklann saç- lannı tıraşedıyorlardı Entanü adamlar.yer- lere çomelmış nargıle ıçıyorlardı Sepetlenn ıçınde tepeleme meyveler. allı. morlu. saçlı. soğanlar. kara sabunlar. baharatlar. bıber- ler. vanılyalar. kuçuk şışelenn ıçınde aşk ık- sirlen Ev sakındı golgelı. senn Sarmaşık saksılar. mandalına ağaçlan ve yasemınlenn çepeçev re sardığı hav uzda fıskiyenin hıç dın- meyen şınltısı Dostlarla y aşanan gerçek tatıllerdı bunlar \ aşam. akşam çay saatınden sonra başlıy or- du Doludızgın vaşıyorlardı gecelen Vves masaların ustunde dans edıyordu O eğlencelen unutamıvor Vves Saınt- Laurent "Kuçuk bir gruptuk". dıyor mo- dacı "Rolüng Stones'lar, guzel kadınlar. mil- yarderlcr... Bisikletle dolaşırdık geceleri. O > ıllarda olduğu kadar hiçbir zaman mutlu ol- madun hayatımda!.." Son altın yıllannı yaşıyordu Mamunıa o donemde Ne gunler gormuş, geçınmıştı 1929 da Josephine Baker v e Maurice Cheva- lier gelmışlcrdı Amenkalı mılyarderler bu şehıre bayılıyorlardı Mrs Taylor Amen- ka'dan yatıvla gelmış. yaptırmakta olduğu 4 hektarlık park ıçındekrmalıkanesını gorme- \e katır iirtında gıtmıştı Ellılı yıllarda Pierre Balmair unutulmaz bırdavet vermıştı burada, Mamunıa'dd Rita Hajvvorth la 4li Han el ele kuçuk çarşılarda. pdzdrlardd gezmışlerdı Eric von Stroheim "Aleste on Sud"u. Hitchcock "L'huomme en savait trof'yu çe- \ırmıştı "Kuşlar" filmını de buradan esınle- nerek çe\ ırdığı soylenırdı 1969 da Marakeş, son cıvıltılı gunlennı yaşıyordu Tunzm henuz şehn ıstıla etme- mıştı Buyuleyıcı bırsaflığı ve temızlığı vardı buranın Amenkalı mımdr B'ıll VVillis 1966'- da ıkı aylık bır talıl geçırmek uzere. buraya gelmış, bırdaha da gıtmemıştı Kaftanlı ınsanlar, şolenler, uşaklar, bahçelerde orkestralar, kayısı bahçelennde pıknıkler Tam bır 1001 gece havası Orada "Yılanlı Ev"de o senn odalarda mimoza dallannın ardından guneşın doğdu- ğu teraslarda. yaseminli havuzda fıskiyenin durmaksızın şıkırdadığı o bahçelerde şımdı valnız yaşanmış guzel gunlenn ve gecelerin anılan var1 Yarın-.Büyüksır Cepkenlerden, ^aharlardan. feslerden. püsküllerden vazgeçemez V »es Saint-Laurent. Onlar mutlu çocukluk düşleri. , C ) Herhakkı Cumhurijet'eaittir. Sevdiği sanatçıların tablolarını modellerine işlemeye bayılıyor \ ves Saint - Lourent..