Katalog

Cumhuriyet70. YM.SAYI » 0 0 7 S A N A T K U L T U R M A G A Z İ N T E L E V İ Z Y O N 26MMT1994CUMARTESI Ta Sümerlerden başlar 'Olimpos'un tanrısalhğı efsanesi vekimizaman Anadolu'da, kimizaman Yunanistan 'da, kimizaman da adalarda canlanır TannlarDağı'nınsönmeyenkutsalateşi A ntalya Körfezi'nin batı kıyılannda olanca görkemiyle yükselir Anadolu Olımposu... Hemen dibindeki antık kentin tarıhı ıse İ.Ö. 100 yıllanna dek uzanır. Kutsal ateşı>se kimbılır hangi çağda başlayan doğalgaz püskürtmelerıyle parlamış, o günden bugüne de hıç sönmemı^tır. IVfUHARREM AYDIN "Yanan her ateş bir yeşildir, tüterek ağlar!" Kım demışse, gerçekten doğru soylemış Ancak Olımpos Dağı'nın yamaçlannda. yuzyıllardıryanmayı surduren ve belkı de sonsuza kadar hıç sonmeyecek bırateşın "gözvaşlarını anlavabilmek" ıçın o dağın geçmışını bılmek gerekıyor Mıtolojı sozluğunde Olimpos (Ol>mpos), "Tanrıların Dağı" olarak geçıyor Antık Çağ dd. AnadolıTdakı kımı yuksek dağ kutlelenne venlen Olimpos adı çeşıtlı efsanelerlegunumuze kadar ulaşmış Doruklangoktekı bulutlara kanşan ulu dağlann Tannlara konut olduğu ınancı, Sumerlere kadar genlere uzanıyor AyncaAnadolu'da sayısı 20'ye varan Olimpos adlı dağ olduğu gıbı, Gınt'te. Kıbns'ta ve Yunanıstan'da da bu adı taşıyan dağlar bulunuyor kentin tepesındekı Olimpos Dağı ıse unutuiacak gıbı değıl' Çunku AteşTannsı Hephaistos"un kutsal alanı olarak bılınen yerde. topraktan çıkan ateş gunumuzde bıle y anmaya devam edıyor Homeros destanlannda sıkça sozu edılen Olimpos Dağı Yunan mıtolojısınde ıse Gok Tannsı Zeus un tahtının veraldığı bır merkezolarakgeçıvor Olimpos adını taşıyanefsanevı kışılerde bulunuyor BırefsaneyegoreGınt eadını verenOlimpos Kres'ınoâlu Kronus bu Olımpos'a Zeus u emanet etmı$ v e Tann v ı kendı buyuttuğuhalde devlereonu tahtından ındınnelennı onermış Zeus da bu duruma ofkelenıp Olımpos'un ustuneşımşek çakmış Ancak Zeus. Olımpos"u oldurdukten sonra pışman olmuş v e Olımpos'un mezannın bulunduğudağaadını vermış Günümüzün Olimposu Sönmeyen ateş Ateş Tannsı Hephaistos'un tanrıların çelik silahlarına su verdiği tepede, tannsal ateşin yanıbaşında, dünvanın dört bir \anından gelen turistler, vağan jağmurun ateşi sönduremediğini gönip rahatüjorlar (üstte); Oiimpos'uıi doruklarına tırmanmak için, knrıla kıvrıla >ükselen patika\ı göze almak gerekijor (sağda); kutsaJ ateş, aslında hangi çağda parladığı bilinmejen doğaigazdan başka bir şej değü, ama insan- lar gene de çağlar boju suregelen efsane>e inanmaktan geri kalmı>orlar (altta). Ancak bunlann en unlulen Mysıa bolgesınde(Uludağ), Ionıa da (Nıfdağı)ve Lıkya"daydı Anadolu'nun Lıkya bolgesınde, dağla aynı adı taşıyan antık kent ıse gunumuzde, Antalya Körfezi'nin Batı kıyısında, Çıralı yakınındakı Delıktaş mevkundeyeralıyor Helenıstık donemde kurulan Olimpos. 1 O 100'lerde, Lıkya Bırlığfnınaltı kentınden bınsı oluy or ÎÖ 1 yuzyılda korsan yatağına donuşen kent. daha sonra Roma topraklanna katılıyor Bu donemde. y oredekı doğalgaz puskurmelen nedenıy le Ateş Tannsı Hephaistos kultuyle un kazanan Olimpos. Osmanlı donanmasmın Akdenız'te kesın ustunluğu ele geçırdığı 15 yuzyıldan sonra tumuyleterkedılıp unutuluyor Antık kenttengenye >alnızca "kaJmrılar''' kalı>or Sozkonusu antık Olimpos Dağı farklı efsanelere konuolmuş Ancak bılınen bır gerçek v ar kı o da bırzamanlar doğalgaz pıiikurmelen v uzunden yanmaya başlayan ateşin gunumuze kadar hıç sonmedığı Olimpos Dağı gunumuzde soz konusu ateşi gormek ıçın u/un \ollarkateden verlı vevabancı tunstlennakınına uğru>or Bır zamanlar Tanrılann bazen şolen >aptığı. bazen de sorunLırını tartıştığı Olimpos Dağı v e ateş şımdılerde turıstlerın onunde hdt'ra fotoğrdfı çektırdığı bır "antikobje!"Toprdğın u->tunde mağara ağzını andıran kuçuk delıklerden çıkan alev ler hıç durrnamış 'Ya sönmüşse' korkusu Ovsa Olimpos Dağı'ndakı ateşın bulunduğu ven "ilk" kez zıvaret edecek olan yerlı tunstlerın bazıları. yanm saatlık tırmanma >olunuçıkarken bırbırlenne "Buraya kadar geldik ama dun akşam \ ağmur \ ağnııştı. \ a giftiğimizde ateş sonmuş olursa" dıyesormaktandjkendılenm alamıyor1 Ateşın >anına vanldığında ıseturıstlenn v uzlennde bır se\ mç v e memnunluk ıfadesi belımor Olimpos Dağı valnızca tunstlenn değıl Turk tunzmınındevu/unu gulduruyor Çunku belkı de sonsuza kadar hıç sonmeveuek olan ateşın bulunduğu Olımpoi Dağı. Turk tunzmı açisından onemlı bır dov ız kav nağı M E S E L A D E D I K ERDALATABEK flangipaketaçılıyor? akıllan başlanna gelsın Şımdı bu fena mı Allah ıçınsoyleyın9 Benzine iyi zam P,aketdenınceakla, tam paketlen gelır oldu. blduysa ne oldu yanı? Zam paketlen açılıpda tekel. et, süt, pirinç, benzın çıkarsa mesele yok. Büyüklerinız sızın sağlığınızı ve de kesenizı düşünüyordemektir. Yok eğer paketten maaş tzammı bekliyorsanız. orada durun. Maaşa zam demek. enflasyon demektır. Sız sız olun da Idişinızı sıkıp fedakarlığa evamedm... ce genel bırparukhavaMnındoğdu- ğu kabul edılıyordu kı. açılacak pa- ketın 'ekonomik paket' olduğu acı- klandı da herkes rahat bır soluk aldı Yıllann deneyımlı memuru Rıza Be> "Se>inenler boşuna sevinmesin: neden mi; bu memlekette hangi paket açılsa iş gelir bi/im pakete dayaıur" dedıvse de kulak asan olmadı Gerçekten de 'ekonomik paket' açıklandı. hıçbır şe\cıkler de olma- dı Mıllet açıklananlan kuzu kuzu dınledı ıçlennden ne geçtığı bılın- mez, ama dışlanndan bırşey geçme- dı Bız de bakalım. ne vapıldı, nasıl açıklandı 9 Tekel mamüllerine okkalı zam u da olacak, ne varmış kı° Ayağında donu yok. araba taksıdı- ne gınvor Neymış. caka vapa- cakmış onun da arabası var dı>e- eçımlerden sonra paketlenn ardı ardına açılacağı haberlen tor> lumda bu>uk bır merak ve heyecan yarattı Herkes telefonlara sanlıp hangi paketlenn acılacağını oğren- meyeçalıştı Gazetelenn telefonlan lcılıtlenın- apılacak kardeşım, ne var bunda0 Ne demeve ıçersınız bu zıkkımlan durmadan9 Fosur fosur cıgara ıçıyorsunuz da haynnıza mı oluyor0 Hem paranız gıdı>or hem de sıhhatınız Kendınızı zehırlıvor- sunuz, çevrenızdekı masumlan ze- hırhyorsunuz. ıçmeyın bu meretı, olur musunuz'' Zam yaptılar da ne oldu0 Zam mı bu9 Paketını yuz bın lıra >apmalı kı, ben ona zam dıye- >ım Sonra ne o o>le lakır lakır rakı ıçmek9 Memleket sarhoşlar dı>an oldu Içıp ıçıp de sızsanız nevse Kafayı çekınce hadı bakalım ta- bancaya sanlmaklar, bıcaklara el atmaklar Bın mezara, oburu mahpus damma Iyı mı olu>or kı bu zamlara karşı çıkıyorsunuz Bu Tekel'ın de hayırlı bır mamu- luyokya NeyTnış. ınhısarlardan butçeye çok para gelecekmış Gelmez olsun oyle para, ortalı- kta bet bereket kalmadı Sankı rakıdan. cıgaradan para geldı de haynnı gorduk O rakının şışesı- nı mılyon yapmalı, mılvon Hoş kımse aldırmaz ya, bır ıkı gun soylenır sonra eskı hamam eskı tas Bunlan dolarla satacaksın kı tun bunlar"1 Neden olacak, herkesın altında bır araba Yavaşsürdersm. anlamaz Sollama be dersın dınle- mez Sarhoş araba kullanma dersın oralı olmaz Benzine basdrsın zarnmı. kendıne gclır Bu zam az dahasını vapmalı Bu memlekette bov le kardeşım Basacaksın zammı. basacaksın zammı. bak arabalar ne oluyor Hem \urumevi unuttunuz kardeşım Ikı adımlık yere va dol- muş ya taksı Yuruyun bıraz, sağlıgınıza ı\ı eelır Yanı deme- mız o demeâır kı benzın zammı ıyı bırzamdır Gıda maddelerine bayağı zam sanlar. ete sute zam yapıyor kı ko- lesterol denen zararlı maddey ı almd- ydsınız Artık bunun da kıymetını bılmıyorsanız hıçbır şeycıkler soyle- nemez Nevmış. sucuk pastırmanın yanına yaklaşan kalmamış Kalma- sın kardeşım. kdlmasın Yahu her tarafınız kokuyorda rahatsız olmu- vor musunuz9 Bıraz kırlara.bayırla- ra çıksanıza Bakın her tarafebegu- mecı, kuzukulağı. çayır maydanozu gıbı şıfalı otlarla dolu Ne olur hem gezsenız hem de bu şıfalı otlan top- layıp evınızde pışırsenız Hem cım- nastık yapmış olursunuz hem de td- sarruf edersınız Artık bunu da yap- mazsanız ne demeh kı 9 Ücretlere zam mı? ceklermış Ondan sonra kurulacak arabaya, durmadan yol yapılsın dı- yecek Yollara bakmıyor musunuz9 Tek tek arabalara kurulmuş gjdı- yorlar Bunlara yol mu yetışır 9 Ya- yalar yuruyecek yol bulamıyorlar. sız ne dıyorsunuz Yol yap park yap, yolyap, park yap Memlekette başka ışe bakamıyorsun Verecek- sın benzine zammı, herkes kendıne gelsın Sonra nedır o trafik kaza- lannın halı Her gun yok bılmem kaç olu şu kadar yaralı Neden bu- tı bılmem kaç lıraya ala- cakmışsınız da sucuğun pastı- rmanın kokusuy la ıdare edecek- mışsımz Pınnç falan da pek fi- yatlanacakmış. sebzeler de şura- ya fırlayacakmış Başınızdakıler hep sızı duşunuyor da kıymetını bılmıy orsunuz ne demeh9 Sız hıç kolesterol dıye bır şe\ duy- madınız mı9 Yer gok "\man, koles- terolden uzak durun" dıye ınlıyor da sıze vız gelıyor, tıns gıdıyor Bu ko- lesterol zararlıdır. zararlı Damarla- n tıkıyor da Allah korusun ınme ını- yor, kalp knzlen falan oluyor Işte bu zararlı kolesterol nerede var9 Ette var ette Doktorlar. "Aman et jemeyin, otla idare edin" dıve bar barbağınyorlaryadınîeyen kım9 Iş- te devletınız. yanı sızı duşunen ıyı ın- u da nerden çıktı şımdı9 Hem her şeye zam yapıyorsunuz dıye kı- zarlar hem de zjm vapmadığınız şevlere de artınm ısterler Karde- şım sız dnlamıvor musunuz utret- Iere zam v dpıncd enfldsv on oluv or Va. gordunuz mu1 Enflasvon ne- den oluvormuş 9 Ucretlere zam yapmaktan oluvormu^ Bu memu- ra. ışçıve para verdın mı valldh çarşıva pazara dalıvor elınegeçenı dlıvor kalan paravla ko^up doldr mark nevın alı\or ustuvle de hem ev tdksıdıne gırıvor hem araba kampanvdsınd koşuvor Fıvallar dd durrndddn artıyor Lcreilere zam yok anla^ıldı mı Ldnım1 Bdk guzel kardeşım gel bırazkemeılerı sıkalım Goruvorsun ı^u memle- ket sıkmtıda sen de bu memleketın fedakar evlddı oluvoriun ıştc bu sebebe bınaen sdna zam olmuvor Sana zam olmuyor kı memleket kurtulsun A.nlddın değıl mı vatdn- sever kardeşım Sen dışııiı sıkıyor- sun. arna çok fazla da sıkmıv orsun, zıra kı dışın mışın. kınlırsa vap- tıramıvorsun Övle munasıp mıktarda sıkıvorsun Zam dlmıyorsun, zam almavınca mdldaaimıyorsun malalmdvı- nca fiyatlar duşecek dıve beklı- yorsun ama du^muvor değıl mı9 Burası pek beklendığı gıbı olmuyor ama neden olmuvor, doğrusu bız de pek bılmıvoruz Belkı de duşuv ordur da bız gor- muvoruzdur Nedemı^lermuh- terem kardeşım duşmcz kalk- maz bır Allah dcmışier Hadı artık sağlıcakla kal Bu paket meselesı de boyle ışte Paketlen konımak gerekıyor Iyı paket- 1r. şev ıyıpazarlar