Katalog

SAYFA CUMHURİYET2 26 MART1994 CUMARTESİ OSS DENEME SINA VI Sözel bölüııı Bu bölumde cevaplayacağınız toplam soru sayısı77dir llk 36 Soru TürKçeyi Kullanma Gücu" Son41 Sonj "Sosyal Bıltmlerdekı Temel Kavram ve llketerte Duşun- me Gücu* *e KgHıdır Bu bölüm Için tavsiye edılen cevaplama suresi 70 dakıkadır 1 Gorevlıler franl hanl çalışıvorlardı Altı çızili sozûn bu cumleye kattığı anlam, aşağıdakılerın hangisinde vardır? A) Kendısıne venlenlerı sevınçle alıyordu B) Çocuk durmaksızın bır şeyler anlatıyordu. C) Yaşlı adam, o soğukta zorunluluk- tan dışan çıkmıştı D) Annesının öğutlerını ısteksızce dınlıyordu E) O gun hep bırlıkte oturmuş dortleşmışlerdı 2 Savaş yıllannın en sert kalemı olduğu ıçm, 1941'de yazı yazması yasaklan- Ğ Bu cümledeki 'kalem' sozuğu- nürt kullanımı, aşağıdakı cum- lelarin hangisindeki altı çizıli •özcükle benzerlik gosterıyor? A) Bu çocuk, buyuyunce dunyanın hayranlık duyduğu en guçlu ses- lerden txn olacaktı B) Sanatın en durgun olduğu yıllarda bıle en az yınnı roman yazılmıştır C) Hemen her gun elınde ya da yanı başındakı masada yenı bır kıtap görürdüm D) Başı ılende olarak yere duşmuş. uyuyormuş gıbı yere uzanmıştı E) Gerçek SJIL hayatımızın gundelık «kınfjlanyla ılgılı olmayan saf bır ılg uyandırmalıdir 3 Deyımlenn en önernlı özellığı kavram- lan, durumları mecaz yoluyla anlatını güzellığı ve özgunluğu ıçınde vemnek- tır, ancak onu dığer mecazlı sozler- den ayıran temel bır ozellık var kı, o da kalıplaşmış olmasıdır Buna göre aşağıdakı dizeleno hangisinde deyim yoktur' A) Kendımı kaptirarak tekerleğın se- sıne, Uzanmışım kalmışım yaylının şılte- sıne B) Dındırmez anladım bunu hıçbır güzei kıyı, Bır bıtmeyen susuzluğa benzer bu ağnyı C) Gecenın bıtmeye yuz tuttuğu andan bendır, , Duyulan gokte kanat, yerde ayak seslendır D) Gönul verdın derlerdı o delı- kanlıya, En sonunda varmışsın bır Erzın- canlıya E) Işte doğduğun eskı evdesın bır- den, Yolunu gözluyor lamba ve merdı- ven 4 Delıyım, gozu kara delıyım Aşağıdakılerden hangisi, altı çizıli bu deyimle yakın anlam- lıdır? A) gozu açık 6) gozu kapalı C) gözu keskın D) gozu pek E) gözubağlı 5 Aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi olumsuzdur' A) Dtlde yapaylıktan uzak durulmuş B) Özgun bır konu seçılmış C) Olaylara yuzeysel bakılmış D) Bettmlemelerde abartmaya gıdıl- memış £) Sözlü edebıyatımızdan da yarar- lanılmış 6 (t) Saksnun yanındakı ufak aralıkta el- lennden kelepçeyı çıkardılar (II) Kendısını pencerenın yanına attı (III) Başını bıraz kaldırarak dışanya bak- maya başladı (IV) Gözunu etrafta bır btr gezdırdı (V) Bu açık göklere, bu gn kaldınmlara hasret çektığı bellıydı Yukarıdaki numaralanmış cum- lelerin hangisinde, söyleyer, bir yorumda bulunmuştur? A) I B) II q ııı D) ıv E) V 7 Dönemın dığer şaırien, oöutecek buğ- dayı bulunmavan bır veldeaırmenı ça- basıvla şıır yazarken, o şıınn ozunu büldu Bu cümledeki altı çizıli sozle anlatılmak ıstenen, aşağıdakı- lerden hangisidir? A) Şıırlenn nıtelıkten yoksun oluşu B) Dılın çoğunluk tarafından anlaşıl- mayışı C) Şıırde yenı bıçım arayışına gıdılme- yışı D) Şaırlenn hep aynı konuyu ışleyışı E) Şaırlenn genış yığınlara seslene- meyışı 8 lyı bır yapıt zamanın malıdır, onunla gûreşır, zafennı onunla kazanır Bu cümlede anlatılmak iste- n*n, aşağıdakilerden hangısı- ne en yakındır' A) Bır yapıtın ustunluğu benzerie- nyle karşılaştınldığında anlaşılır B) Hıçbır yapıt, yazıldığı donemde değerh bulunmamıştır C) Ancak zamana dayanabılen yapıt- lar ustun olur D) Değışen toplum. sanatı da kendı- sıyle bırlıkte değıştınr E) Guzel bır yapıt, ancak sanattan anlayan bır toplumca beğenılır 9 Öyle kotu ınsanlar vardır kı hıç lyı ta- raflan olmasa daha az tehlıkelı olurlar Bu cumlede anlatılmak iste- nen, aşağıdakilerden hangisı- ne en yakmdır' A) Asıl korkmamız gereken kotuler, lyı yanlan da olanlardır B) Kotu ınsanlar kendılennı topluma sevdırmek ıçın yalnız lyı yanlarını gostermeye çalışırlar Q Insanların bazısı, kotu olduğu halde dışandan lyı gorunurler D) Bızım 1yı olarak gorduğumuz ın- sanlann da kotu olabıleceğını unutmamalıyız E) Kotu olan bır ınsanın da mutlaka lyı bır yanı vardır 10 Aşağıdaki dızelerın hangisin- de, dosttan yakınma anlamı 'yoktur' A) Sen olmeden ben durum dıyenler Dostfar da gerrye kaçtı bulunmaz B) Hapıs damlanna serdım postumu Bılemedım duşmanımı dostumu C) Hakka teslım ettın o şınn canın Dostlar ağlar ağlar Pır Sultan deyü D) Dost dost dıye nıcesıne sanldım Benım sadık yânm kara topraktır E) Şu ı/lenn taşt hıç bana değmez llle dostun gulu yaralar benı 11 Aşağıdaki cumlelerın hangisin- de bır yazım yanlışlığı yapıl- mıştır? A) Çocuklarını bırbınrvden ayırdet- mezdı B) 27 Mart Pazar gunu sandık başına gıdılecek C) Fılmde 60 ların Turkıye'sı anlatılmış D) Grubun en yaşlı uyesı başkan seçılmış E) O da sozcuklen kullanmada çok tıtızdır 12 Aşağıdaki cumlelerın hangisin- de ıkı noktanın (:) kullanımı yanlıştır? A) Resmı Efendı ye başka bır gorev venldı Istanbul u bıze tanıtmak B) Onda yaşı ve bedenı ıle bırlıkte buyumeyen ve gelışmeyen bır şey vardı Turkçeyı doğru kullanma C) Bu yaşta benı edebıyat ortamına ıten ıkı guç vardı Bınncısı oku- mak tutkusu ıkıncısı tıyatro D) Bu okula yazıldığımı tek kışı bılı- yordu Cemal E) Kıtapta gunumuz edebıyatı açısın- dan onemlı sayılabılecek zengın malzeme var Bunlar saymakla bıtmez 13 Aşağıdaki cumlelerın hangisin- de altı çizıli sozcuk farklı bır yapım ekı almıştır? A) Kulaklanna takılı kupeler ışıl ışıl yanıyordu B) Çope atılı kağıtlan gızlıce aldı C) Çocuğa acılı şeylen gostermenın yaran yoktur D) Duvara çakılı çıvıyı yerınden oynatamadı E) Ipe asıl> çamaşırları aceleyle topladı 14 Bır cumlede "olmak" sözcuğunun yardımcı eylem olabılmesı ıçın tek başına bellı bır anlamının olmaması gerekır Bunun tersı durumda o, tek başına yuklem kendınden once gelen sozcukler ıse ayn bırer öğe olur Bu açıklamaya göre aşağıdaki cumlelerın hangisinde 'olmak' eylemı tek başına yuklem olmuştur? A) Dan unundan baklava olmaz B) Çocuk, dovulmekle uslu olmaz C) Gorunen koy uzak olmaz D) Her gun gelen, mısafır olmaz E) Spor yapan ınsan, şışman olmaz 15 Aşağıdaki atasozlerinın hangi- sinde 'aç' sozcuğu tur bakımın- dan otekılerden farklıdır? A) Aç aman bılmez çocuk zaman bılmez B) Aç anansa da kaç Q Aç doymam tok acıkmam sanır D) Aç elını kora sokar E) Aç gezmekten tok olmek yeğdır 16 Aşağıdaki dızelerın hangisinde altı çizıli eylem çatı yönunden dığerlerınden farklıdır' A) Bır zaman sonra dennden duvulur yalnızlık B) Yayılır karanlık sısJer engıne C) Açılsan hasretın denızlenne D) Yollara dokulmuştu çobanlarla davahar E) Kım varsa, yanımdan çekıldıler 17 Guzel eğımlı tepelenn yamaçlarındakı uzum bağları mavımsı yaz sısının altında bellı belırsız Uyuyan Guzel şatosunun kulesını sunmaktadır Bu cumlenın oğeleri, aşağıda- kılerın hangisinde sırasıyla verılmiştır? A) nesne dolaylı tumleç, zarf tumle- cı ozne yuklem B) ozne dolaylı tumleç zarf tumlecı, nesne yuklem C) ozne, zarf tumlecı, nesne, yuklem D) nesne dolaylı tumleç, zarf tumle- cı, ozne yuklem E) ozne zarf tumlecı, dolaylı tumleç, nesne yuklem • 18 Aşağıdaki cumlelerın hangisin- de, yuklemden once gelen sozcuklerın tumu, nesne gru- bunu oluşturmuştur? A) Semt otobuaunun bırkaç dakıka ıçınde şu koşeden belıreceğını bılıyorum B) Burası, tanhın hayattan aynlmadı- ğını somutlukla kanıtlıyor C) Çocuklarının, onlan neden bu kadar unuttukları benı çok duşundurdu D) Şımd arfık kendilen de yaşlanmtş bu çocuklar bu yüzden mı bızı ıstemıyoriaf E) Kaldığım evın az yukansındakı kır tokantasını hemen bulmuştum 19 Aşağıdaki cümlelerin hangisin- de 'karşın' sözcüğü yanlış kul- lanılmıştır? A) Gece olmuştu, buna karşın so- kaklar ınsanla doluydu B) Gosterıde kadın ız)6yıcı azdı, buna karşın erkek ızleyıcı çok fazlaydı C) Onu çağırmamıştık, buna karşın gelenlenn arasında o da vardı D) Benı gormek ıstedığını bılıyordum, buna karşın yanına gıtmedım E) Hava çok soğuktu, buna karşın sokağa çıkmaya karar verdm 20 Kaldı kı, meteorolojı yetkılılen pazar gununun sıcak geçtığını mujdelıyortar Bu cümledeki anlatım bozuk- luğunu gidermek içtn aşağıdaki değışikliklerden hangisi yapıl- malıdır? A) 'kaldı kı' sözü yenne 'ayrıca' getnlmelı B) "yetkılılen" sözcüğü yenne "görev- lılen" getanlmelı Q 'geçtığını' sözcuğu yenne 'geçeceğmı' getnlmelı D) 'mujdelıyorlar' sözcüğü yenne •mu^deledıler* gebnlmelı E) "gununun" sozcuğunden "-nun" ekını atmalı 21 Aşağıdaki cümlelerin hangisin- de bır anlatım bozukluğu var- dır? A) Aşk ve macera romanlan, en çok okunan yapıtlardır B) Tanhı ve polısıye romanların da meraklısı vardır C) Tanhı ve macera romanlan süruk- leyıcı olurlar O) Aşk ve tahlıl romanlannın edebı değen yuksektır E) Macera ve cınayet romanlan gu- numuzde pek yazılmıyor 22 Aşağıdaki cümlelerin hangisin- de anlatım bozukluğu y o k t u r ' , A) Kıtapların ehketlennı yapıştınyor, rafa yerieşbnyordu B) Şışelenn kapağını açıyor, bardak- lara dolduruyordu C) Elbıselenn düğmelennı dıkıyor, sonra ütUluyordu D) Sehpalann tozunu alıyor, üst üste yığıyordu E) Vışnelenn çekırdeklennı çıkanyor, çöpe atıyordu 23 Aşağıdaki cumlelerın hangisin- de bir anlatım bozukluğu var- dır? A) Onlan yan yana getınyor, bakı- yordu B) Okuldan çıkan çocuklara bakıyor, gulumsuyordu Q Şıırlen ozenle okuyor, açıklıyordu 0) Çamaşırları guzelce yıkıyor, utulu- yordu E) Dolabın kapağını açıyor, kapatı- yordu 24 Aşağıdaki cümlelerin hangisin- de altı çizili sozcuğun kullanı- mı gereksızdır? A) Bu hastalığa yakalananın kurtul- ması, nerdeyse ımkansız gıbı B) Bundan boyle arkadaşlarıyla tyı geçıneceğıne soz verdı C) Bır zamanlar onun da. sevdığı bu ınsan, artık yaşamıyordu D) Tozlu kuflu geçmışı değıl, gelece- ğı ozluyorum E) Eskıden pek beğenmedığı bu eve, artık sevgıyle bakıyordu 25 (I) Önumuzde yaya çıkılması bıle guç bır yokuş vardı (II) Otomobıl, bu yo- kuşa gelınce önce genledı (III) Sonra avına atılan bır tazı gıbı şıddetle fıriadı (IV) Dondü, yokusa arkasını verdı, oyle çıkmak ıstedı (V) Bu hız onu ancak yarıya kadar çıkarabıldı Bu parçada numaralanmış cum- lelerden hangılennin yeri deği- şırse anlam butunluğu sağlan- mış olur? A) I ıle II B) II ıle III C) III ıle IV D) IV ıle V E) III ıle V 26 Roman yazmak ısteyen genç arkada- şım, bır gun koy romanı yazmak ıste- dığını, bunun ıçın de Anadolu ya gıdıp koylerde dolaşacağını, köylü pstkolojı- sını yakından araştıracağını soyledı Aklıma Zola'nın Pans ışçı mahallelenn- de ustu açık ve zanf bır araba ıle do- laşması geldı Fakat bu soylu duşünce karşısında şüphesız kı bır şey dene- mezdı, ama bılryordum kı Düşüncenin akıştna göre, bu parçanın sonuna aşağıdakiler- den hangisi getınlemez' A) bır yaşam bıçımını dışandan görmek, asla doğal şekılde yasamak değıldir B) onun anladığı bıçımde bır köy romanı yazılamazdı C) ınsanın, bır ışte, ısteğı olmadan başanlı olması olanaksızdır D) salt ryı nıyet, bır şeyı başarmak ıçın yeterlı değıldir E) bır yaşam bıçımını, en doğru bıçı- mıyie onu yaşayanlar görebılır 27 El ayağın çekıldığı, fenercının cadde- nın havagazlannı yakmaya başladığı bu saatler, onun en sevdığı saaflerdı Hayal dunyası, gerçek genışlığını bu saatfe bulurdu Pencerenın önunde omuzunda battanıyesı, koltukta bağ- daş kurup oturur, komşu evın bahçe- sındekı palmıyenın belırtsız kımıltıları- nı seyrede ede konuşurdu Havagazı- nı çok severdı Bu mavı ve soluk ışıkta duşsel bır yan bulunurdu Onlar caddede yanınca, canlı ve gurultulu neşesını kısar, ruyasının adamı olur- du Kımbılır, belkı de bıraz sonra yal- nızlıkla, acılar ve kuruntularta dolu ge- cenın başlayacağını duşunduğu ıçın konukluğumuzu uzatmaya çalışırdı Bu parçada sozu edılen kişi- nin, aşağıdaki ozellıklerden hangisıne sahıp olduğunu gos- teren bir ipucu yoktur' A) hayala B) değışken C) yalnız D) sevecen E) mutsuz 28 Şıır ve oykulenm arasında, yazmış ol- maktan utanacağım kadar kotulen olduğunu bılıyorum Bunlann bır kısmı- nın çocuk denecek bır yaşta yazılmış olmalan bence bır ozur değıldm çunkü bu çeşıt bır yazıyı bugun hangı ımzanın üstunde gorsem, sahıbını ıslah olmaz bır zevksızlık ve yetenek- sızlıkle suçlamaktan çekınmezdım Bunlann, benım sanat hayatımın gelış- mesını gostermesı bakımından sadece kendım ıçın bır önemı vardır kı bu da onlan başkalarına okutmak ıçın b:r neden olamaz Bu sozleri soyleyen sanatçı, aşağıdakilerden hangisiyle nıte- lertdınlemez' A) Yazmaya çok genç yaşta başla- yan B) Hem duzyazı hem de şıır yazan C) Kendısını eleşhımekten çekınme- yen D) Okuyucuya saygı duyan E) Oığer sanatçılara tepeden bakan 29 Atasözlen ıçınde güzellıklennı deyış- lennı gOnümüzde yıtırmemış olanlar vardır sözü de bence bunlardan bın, belkı de en başta gele- nıdır Bu atasozu bır ateşlı turkudur kı her ınanan, ınandığı ıçın dövuşen adamın dılınde dolaşır durur Her dev- nmın ılk yığıtlen kavgaya atılırken, kendılennı eleştırenlere, kara/amaya çalı-şanlara bu sozu haykırmışlar ve doğru bıldıklen yoldan şaşmamışlardır Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki atasözlerinden han- gisi getirilmelidir? A) It urur, kervan yurur B) Sozu söyle alana. kufağında kala- ra Q Iş bılenın, kılıç kuşananın D) Yığıt arkasından vurulmaz E) Besle kargayı, oysun gözünû 30 Ben şrnn guzelını dunya edebryatında da çok az bulanlardan ve bu az gu- zellıklerı hâlâ sevenlerdenım Hele Turkçemıan, bunalımlı dpnemler geçır- mış bır dıl olarak, şıır sanatında henuz gorevını bıtırmemış bır dıl olduğuna ınanınm Istenm kı dılımız daha bırçok guzel seslı dızeler soylesın Dunya dıllenyle ezelden gınşttğı yarışa de- vam etsın Hatta bu yarışı kazansın Bu sozlerle asıl anlatılmak is- tenen, aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Dığer uluslarda da guzel şıırler sanıldığı kadar çok değıldir B) Turk dılı guzel şıır yazmaya elvenşlı bır dıldır C) Turkçeyle yazılmış şıırler ıçensın- de, çok guzel olanlar vardır D) Turkçe butun dunyanın hayranlık duyacağı şıırlenn dılı olmalıdır E) Turkçe şıırlerde ıstenılen başarıya ulaşılmamasının bır nedenı de dıl- dekı bunahmlardır 31 Bana hep kuçuk bır çocuk gozuyle baktığını herkes duşunebılır Kırk yaşına yaklaştığım zamanlar bıle be- nımle hâlâ bır çocukla konuşur gıbı konuşurdu Kendı yaptığı bır ışe değer venlmesını hıç aklından geçırmedığı ıçın mınnettarlık değıl de dostluk uze- nnde ttıztenırdı Neden bu kadar se- vılmek ıstedığı sorulunca da şunu so- ylemekten başka bır şey bılmezdı "Ama ben de sızı sevıyorum " Parçada sözü edılen kışının sevılmek ıstemesının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Sevenın sevılmeyı hak edışı B) Sevgısız yaşamanın anlamsızlığı C) Kendıs<nı onemsetmek ıstemesı D) Başkalarını kendısıne bağımlı kılmak ıstemesı E) Çevresınden yeterlı sevgı gorme- yışı 32 Muzığın lyısını bıle, başka uygarlıklar- dan olanlar, hemen bağırianna bası- vermıyorfar Guzel sanatlann öburten kadar muzık de alışkanlık, ezgılerie haşır neşır olmak ıstıyor Hem bu tanışıklık kuşaklar boyunca surecek kı toplum onu düşunmeksızın duysun, yanı bılınçaltında bu ezgıler yer etmış olsun Bu parçadan aşağıdaki düşün- celerden hangisi çıkarılabilir? A) Butun dunyaca benımsenen muzık, en lyı olandır B) Muzık söylendığı kadar evrensel bır sanat değıl C) Muzık, msanlan bırbınne bağtayan gızlı bır guçtür 0) Muzığın lyısı, ancak eğıtımle anlaşılabılır E) Muzık, guzel sanatlann en etkıle- yıcı dalıdır 33 Başlangıçta bır roman yazmayı du- şunmuştum Tutmadı ama Bır yere kadar ıleriıyor, sonra soluksuz kalı- yordum Bu sıkıntıyı ayiarca yaşadım Çok onemlı bır noktayı atlamış olduğu- mu neden sonra anladım Bu oykuyu gunyuzune çıkarma çabasında alıştı- ğım, sevdığım turu uygulamaya çalışı- yor, ozunu gormezden gelıyordum Gunumuzden beş bın yıl oncesının at- mosfen benım kullanmakta dırendığım bıçımle oluşmuyordu Bu parçada yazarın sonradan farkına vardığı şey aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Bır konunun saptanmasının kolay olmadığı B) Içerığe uygun bıçımın kısa surede belırlenemeyeceğı Q Bıçımı, yazann değıl ıçenğın belır- lec*ğ. D) Bıçımın ıçenkten daha onemlı olduğu E) Yazı yazmanın sanıldığı kadar kolay olmadığı 34 lyı anımsıyorum Eskıden tanınmış bır yazarımız "Canım dıyordu, Nedım, Ne- dım dıyorlar Kısır şaınn bındır Nedım Topu topu bır dıvanı vardır" Bu soz- dekı bılgısızlığın hangı bın ve nasıl du- zeltılır' Buna benım cesaretım yebş- mez Fakat bır şaın şıırlennın sayısıy- la değerlendırmek ne gulunçtur Kaldı kı bızım şıınmızde bır dıvan buyuk bır eserdır Bugunku baskı teknığıyle kı- taplar doldurur Bu parçadan aşağıdaki yargı- lardan hangisi çıkarılamaz' A) Bır şaınn buyukluğu, şıırlennın çokluğuyla oıçulemez B) Nedım, Turk şıınnın ustalarından bındır C) Bır sanatçının onemı yapıtlarının nıcelığıyle değıl nıtelığıyle belırle- nır D) Dıvan öenılen şıır kıtabını oluştur- mak sanıldığı kadar kolay değıldir E) Dıvanı olmayan bır şaın buyuk saymak gulunçtur 35 Emeğı ınsan turûne ozgu bır kavram olarak duşunmelıyız Örumcek, bır do- kumacınınkınc benzeyen bır ış yapar An ıse hücresını yaparken gösterdığı ustalıkla bırçok mımarı utandıracak guçtedır, ama daha başlangıçta en becenksız rnıman bıle en usta arıdan ayıran şey, mımann hucreyı balmumu- na dokmeden onu kafasında kurmuş olmasıdır Çalısma surecı, ışe başlan- dığında emekçının kafasında var olan bır şeyın yaratılmasıyla sona erer Bu parçaya gore ınsanı ustun kılan şey aşağıdakilerden han- gisidir? A) planlamagücu B) becenklıolma C) yapabılme gucu D) başanlı dma E) çalışma gucu 36 Gokyuzunun kaşları çatık Mavı atlas uzennde kurşunı bulutlar kumelenmış Arada bır ışıldayıp bır boşluktan sar- karak kırtı yeşıl denızın yuzünu sıria- yan guneş bulutlardan kurtulmanın fırsatını kolluyor O sırada yaz yorgu- nu bır vapur yanaşıyor kıyıya Bırkaç dakıka telaşlı adımlann varlığıyla sevı- nıyor ıskele O bırkaç dakıkanın so- nunda yıne ıssızlığın ruzgârı esıyor ortaklıkta Bu parçanın anlatımında aşağı- dakilerden hangisi yoktur' A) Sozcuklenn çoğunu mecaz an- lamda kullanma B) Sık sık kışıleştırme sanatına baş- vurma Q Kımı yerde devnk cumle kullanma D) Olaylan nesnel bır bakışla dıle getırme E) Şıırsel dıl kullanmayı benımseme 37 llkçağ'da, I Yunanıstan'da tıcaretle guçlenen orta sınıf, soylulardan hak elde etmek ıçın ayaklanmış ve M O VII Yüzyılda yasal haklar almış- br II Romada ekonomısını guçlendıren plepler patrıcılerle savaşmış, M O 451 de Onıkı Levha Kanun- lan'nın oluşturulmasına ve Roma yazılı hukukunun doğmasına yol açmıştır Yukarıdaki bılgılerle aşağıdaki yargılardan hangısine varılamaz' A) llkçağda halk sınıflannın varlığı B) llk yazılı hukuk kurallannı Romalı- lar'ın yaptığı Q Sınıf mucadelelennm ekonomık gelışme ıle yoğunlaştığı D) Sınıf mucadelelennm yasal duzen- lemeye yol açtığı E) Roma'nın ılk yazılı yasalarının , Onıkı Levha Kanunları olduğu 38 I Ortaçağ'da Avrupa'da şovalye ve rahıpler ozel bır oneme sahıptır II Aynı çağda Islâm dunyasında ga- zı ve dervış gıbı ünvanlan taşı- yanlar toplumda saygın kışılenür Yukarıdaki bilgilere göre, aşa- ğıdaki alanlardan hangileri Or- taçağ'da en çok değer taşır? A) Dtn - Bılım B) Askerltk - Tıcaret C) Bılım - Ticaret D) Askerlık-Dın E) Tıcaret - Dın 39 Turk ülkelenne Hz Osman Devn'nde başlayan Islâm saldınları. Batı Gok- turk Devletı'nın yıkılmasından sonra kalıcı sonuçlar vermış ve Emevıler sı- yasal bırlığı olmayan Turklen egemen- lık altına almaya başlamışlardır Yukarıdaki bilgilerle aşağıdaki yargılardan hagnisine varılabi- lir? A) Gokturk Devletı'nın feodal yapıda olduğu B) Batı Gokturk Devletı'nı Emevıler'ın yıktığı C) Maveraunnehır'ın tıcaret yollan ustunde bulunduğu D) Turkler'ın Islâmıyetı Emevıler Dev- n nde kabul ettığı E) Islâmların sıyasal otonte boşlu- ğundan yarariandığt 40 Islâmıyetten oncekı Turk Devletle- nnde I Iç ışlerınde ozgur olan boyların bırieşmesıyle devlet oluşurdu II Boy Beylen ve Hanlann oluşturdu- ğu Kurultay yonebmde uygulanan yasalan yapar savaş, barış, karan alır, Hakan ı denetlerdı Aşağdakılerden hangisi yuka- rıdaki bilgilerden çıkarılabile- cek bir sonuçtur? A) Halkın yonetıme katıldığı B) Devletın merkezıyetçt olduğu C) Hakan ın yetkılerının sonsuz olduğu D) Yasaların Hakan tarafından yapıl- E) Kurultayın ulke yönebmınde etkılı olduğu 41 Anadolu Selçuklu Devletı'nın ekono- mık gelışmesınde tıcaret etkılı bır rol oynamıştır Tıcaretı gelıştırmek ıçın, kervansaraylar yapılmış, yollann gu- venlığı sağlanmıştır Anadolu'nun aşağdaki özellik- lerınden hangisi, Anadolu Sel- çuklu Devleti'nin ticaret* önem vermesine neden olduğu •avunulabilir? A) Doğu - Batı Tıcaret yollan Ustunde olması B) Tanm alanlannın az olması C) Anadolu'da değışık devletlenn kurulması D) Farklı uygarlıklann bır arada bulunması E) Musluman olmayan halkın yalnız tıcaret yapması 42 Avrupalılar Haçlı Seferlen nden sonra doğudan pusula, barut, matbaa gıbı buluşlan oğrenmışler, bunlan kullana- rak Yenıçağ'ın başlamasını sağlamış- lardır Bu buluşların Avrupa'da aşağı- daki gelışmelerden hangisinde etkılı olduğu savunulamaz' A) Anayasal duzene geçılmesınde B) Derebeylığın yıkılmasında C) Bılımsel ve teknık gelışmede D) Avrupa ekonomısının duzelmesın- da E) Skolâstık duşuncenın yıkılmasın- 43 Kuruluş Devn'nde Osmanlılar; I Karasıoğlu Beylığı'ndekı taht kav- gaları sırasında beylığı ele geçtrdıler II Germıyanoğullarından kız alıp, çeyız olarak toprak aldılar III Hamıtogullarından parayla toprak satın akdılar Yukarıdaki gelişmeler aşağıda- kilerden hangisine kanıt olarak gosterılebilir? A) Osmanlılar'ın aşıret karakten taşı- ciğına B) Osmanlı ordulannın güçlü olmadı- ğına Q Osmanlılar'ın yalnız Bızansla savaştığına D) Anadolu Türk bırlığı kurulurken çeşıtlı yöntemlenn kullanıldığına E) Osmanlılar'ın dığer Türk beylıkle- nnden güçlu olduğuna 44 Osmanlı Devletı'nde dıvanın akdığı ka- rarlar, şeyhülıslâm onayından geçme- den uygulanamazdı Bu durum aşağıdakilerden han- gisinin kanıtıdır? A) Monarşık bır yönetım uygulandığı- m B) Şeyhülıs/âmın padışah vekılı oldu- ğunun Q Devletın dını kurallarla yönetıl- cSğmın D) Halkın tumünün Müslüman olduğu- nun E) Şeytıülıslâmın drvanın doğal üyesı olduğunun 45 Osmanlı Devleti'nde görülen aşağıdaki gelışmelerden hangi- si, Osmanlılar'ın ekonomik ba- ğımsızlığını yitirdiğinin kesin kanıtıdır? A) Boğazlann dunya tıcaretıne açıl- ması B) Avrupa devletlennden borç alın- TT&S1 Q Yabancı sermayelı şırketler açıl- ması D) Yenılgılerden sonra savaş tazmı- natı venlmesı E) Osmanlı gelır kaynaklarmın, ala- caklı devletlenn kontrolüne gırme- S) 46 Bınncı Dunya Savaşı'nın getırdığı maddı ve manevı zararlar, devletlen, barış arayışına yönelttı Dunyada banş ve guvenlığı sağlamak, devletler arasında çıkabılecek anlaşmazlıklara çözum bulmak amacıyla, Mılletler Cemıyetı kuruldu Aşağıdakilerden hangisi, Mil- letler Cemiyeti'nin barışı koru- yamadığının kanıtıdır? A) Cemıyetın, Musul sorununu