Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 25MART1994CUMA
I • • •
OLAYLAR VE GORUŞLER
Okur mektuplan
MELİH CE VDET ANDAY
I
stanbul Taksım den yazan
okurumuz muhendıs Kâ-
zım Buyükdıyor kı
"Sayın \nday,
Cuma gunku Faşızm her an
ortaya vikabıhr başlıkltya-
zınızı okudum. İspany a'da 1936'da baş-
layan iç savaşın toplumsal nedenleri ile
bugun bi/im içinde bulunduğumuz siya-
sal koşullar arasında benzerlikler bu-
lunduğunu ıma edıyorsunuz.
Evet. boyle benzerlikler var.
Bir arkadaşımla aramızda bir tartış-
ma geçtı bu konuda. İzin verirseniz size
o tartışmavı anlatmak istiyorum.
\ azınızdan, daha doğrusu okuduğu-
nuz kıtabm yazarının dediklerinden an-
laşıldığma gore İspanya faşızmi, kilise-
ordu ittifakından doğmuştur.
Bir arkadaşım dedi ki: "Turk ordusu
Auturkçu dur ^cnutçı ıle ıltıfak et-
mez
Sajın \nday. ben bu kanıdadeğilim.
12 Eylul'unbeşgenerali, Ataturk(,u-
\u/ diyerek faşizm kurmadılar mı?
Atariırk'un partisini, Türk Tarih Kuru-
mu. Turk Dil kurumu'nu kapatmadılar
mı? Butun partılerin kapısına kilit vu-
rup, liderlerinı surgun edip demokrasivi
kuşa çevirmediler mi? Din dersitıi zo-
runlu kılmadüar mı? Biıtun dernekleri
kapatmadılar mı? Bunun Ataturkçti-
lukle bağdaştırılacak bir y anı var mı?
\ğzımdan yel alsın... Şeriatçı ile ne-
den birleşmesinler?
Saygılar sunarım efendim."
Etıler den yazan okurumuz Ahmet
Aşıcı'nın mektubu da şoyle,
"SayınAnday,
Korkulan şey gerçekte sevilmez. Bu
psikolojide temel kuraldır, bilimseldir.
Allah'tan ise korkulur. Cehennemden
korkmasa kaç kişi Allah'ı tanır ve ona
ibadet ederdi?
Dine temel oluşturan febefenin dzıi,
korkutarak insanların davranışlarını
koşullandırmaktır. Semavi dinlerde bu-
nu 5500 jıl once Harran burjuvazisi
yaratmıştır. Tadını almıştır, sürdure-
cektir.
Allah'a karşı ikiyüzluluğe program-
lanan insanın bu ikiyuzluluğu bilinçal-
tında duyumsamaması ve bunu, bu
dûn> a için de davranış biçimi haline ge-
tirmemesi olanaklı mıdır?
2000 yd önce kudüsü işgal eden Ro-
ma pozitivist kültürünü. Kudüs Ibrani
burjuvazisinin ürettiği "Baba, Oğul,
Ruh felsefesine kaptırınca, çöktii gitti.
Kilise, koskoca bir "pozıtıf bılım uygar-
Iığı'nı, bir sistcmi yok etti. Osmanlı da
aynı hastalıktan ölmedi mi? Vraplaştık-
ça battı.
Batı Ortaçağ karanlıklarından boluk
porçuk, bira/ pozitif bilimi, ancak laik-
likle kurtarabildi. Batı bugıinünü laikli-
ğe borçludur.
Doğada her şey ancak ve ancak pozi-
tif bilimle açıklanabiür. Bu akılcılıktır.
Çünkü doğa pozitiftir.
Sayın Ibrahim'ie simgelenen 'soyut
burjuva kulturu" ne Mezopotamya uy-
garlığı bıraktı ne de yeşil doğa. Çunku
burjuva doğayı da hayvanı da tanımaz.
Tanımadığı için de dostluk kuramaz.
Dostluğun olmadığı yerde ise kavga
vardır. Ortadoğu doğası bu kavgadan
dolayıçolleşmiştir.
Sa\ gılarımla. Bu da benim mesajım.
Lutfen bağışlayın."
•
Bakırkoylu bir okurumuz Sayın İs-
mail Babacan da şoy le v azmış
"Muhterem MelÜi Cevdet Beyefen-
di,
Beni yadırgamayacağınızı umarak
sizden bir ricada buiunmak istiyorum.
Lütfen yerel seçimlerde hangi partiye
o> vereceğinizi soyler misiniz. Siz hangi
partiye oy verirseniz ben de oyumu o
parti için kullanmak istiyorum.
Derin sa\ gılarımla."
Ben omrumde hıç kımseyı. kendı sı-
>asal kanılanm \e ınançlanm yonun-
de etkılemeğe kalkmamışımdır
Herkes yolunu kendı duşuncesıne
gore bulmalı
Ama burada saklamağa ne gerek
var Yerel seçımlerde o>umu SHP
ıçın kullanacağım
•
Izmırden mektup yollayan okuru-
muz Cudi 4lbaş, son gunlenn en
onemlı sorunlanndan bırını dıle getın-
yor dıyor kı
"Demokratik duzen işlesin, divoruz,
duşunceler açıkça ortaya konsun...
\ma iş bununla bitmiyor ki! Demokra-
siden, demokrasivi ortadan kaldırmak
için yararlanmak isteyenler var. Orne-
ğin, şeriatçıların demokrasivi ortadan
kaldıracaklarını biliyoruz.
Şimdi size sonıyorum:
Demokrasinin korunmasını sağlama
bağlamak için elimizde guvenilir bir da-
yanak var mı? Şeriatı getirmek isteyen-
İer demokrasiden yararlanamaz diye-
miyonız.
Peki, ama bu gidişe seyirci mi kala-
cağız?
Bu konudaki duşuncenizi merakla
bekliyorum.
Saygılarımı sunarım."
Sayın okuruma kısaca ^unu soyle-
mek ıstenm
Bızde laıklık-şerıatçılık karşıtlığı
olarak ortaya konan sorunun doğru
anlatımı. akıl-ıman karşıtlığıdır De-
morasıyı kuran Batı kulturu. bu kar-
şıtlığın acı kanlı sa\aşımını yaşamıştır
\ e aklın kesın y engısı demokrasıy ı sağ-
lama almıştır Bız bu savaşımı, vaşa-
madık. bılmıyoruz Demokrasımızı
saksıda buyutuyoruz
Demek ıstıyorum kı, toplumumuz
akıldan yana ağırlığını koymazsa, Şe-
riatçılık da gelır. Faşizm de
Nıyetlenmızı gerçcklerle kanştır-
ma\dlım
•
Bir okurumuz da "Şair olmak istiyo-
runı, ama şiir nasıl y azılır, bilmiy orum"
dedıkten sonra eklıyor
"Şiirin nasıl y azılacağını bana kısaca
açıklar mısınız?"
Kısaca daaçıklavamam.uzuncada
Bu okurumuzun şaır olmaktan \az-
geçmesıen ı>ısıdır
Bızde şaır sayısının artması benı şa-
şırtıyor. gazeteye gondenlen mektup-
lar. kıtaplar arasından her hatta beş.
altı şıır kıtabı çıkıvor
Dostum sevgılı Aziz N'esin'ın sozu-
nu yınelıyorum kendı kendıme "Tur-
kive'de her beş kişiden altısı şairdir."
ARADABIR
AHMET DEMIRTAŞ
Bir Anlamsız Gidiş
Sıyasal alanda bir kordovuşudur gıdıyor Kımsenın de
geleceğe ılıskın bir tasası yok gıbı Oysa karanlık gunle-
nn eşığındeyız Toplumsal bırumursamazlıktumdeğer-
lerımızın yıpranmasına yol açıyor Medyanın bir kesımı
amaclı bıçımde saldırılarını surduruyor ekrana çıkardı-
ğı kımselere usdışı sozler ettırıyor llkelere yergı yarı-
şında bir bağnaz ve aymaz ıkılısı vurup duruyor Bunla-
rın yanıtlan yeterınce verılmedığı gıbı yanıt vermeye
çalışmak şoyle dursun ılkeler ve kavramlar bağlamında
anayasal gorevını yapmaya çalışan, yurttaşlık gerekle-
rını yenne getırmeye çaiışan Anayasa Mahkemesı Baş-
kanı nın ınsanlık hakları kışısel-doğal haklarına sınır
getırılmeye çalışılıyor Yıne kımsenın kılı kıpırdamıyor
Baskanın susturulduğu yerde kımsenın konuşmasına
olanak verılmeyeceğı gozardı edılıyor Hem de aslı go-
revı dışında konuşması engellenmek ıstenıyor Özel
yaşamına kım ne karışır? Aslı gorevıyle ılgılı duzenleme
olsa bir parça Ona da Anayasa değışıklığı ya da Mahke-
mesı nın ıçtuzuğu değışıklığı gerekır
Işın hukuksal alanı boyle Sıyasal alanda Refah Partısı
anlamsız soyut ve usdışı sozlerle propagandasını sur-
duruyor Seçım konuşmalarında hukuk devletı, ınsan
hakiarı demokrası bağımsız yargı gıbı konuları ağızla-
rına almayan sıyasetçılerımız Refahçıların sozlerınede
gereken yanıtları vermıyorlar Temız duyguları somuru-
len halk toplulukları da bu yalanlara kanıyor Turbansız-
ları ahlaksız sayanlar şımdı açık seçık dolaşanları,
sahnelere çıkanları yanlarına alıyorlar Yetmıyor, aday-
ları, kılıse ve sınagog zıyaret edıyor Emeklı subaylara
kucak açıyor Erbakan Işte mıllet, ışte komutan'' çığ-
lıklarıyla karşılanıyor Amaç, ne olursa, nasıl olursa
kımlerle olursa olsun oy alıp seçımlerı kazanmak, sonra
bıldığını okumak Bunu anlamak ıçın ustun nıtelık gerek-
nnez
Erbakan a ye onun gıbılere sormak gerekır Vatanın
bağımsızlığı, ulusun ozgurluğu devletın egemenlığı
onemsız mı
9
Bunları kazandıranlara saldırı nedır? Ulu-
sal bırlığı sağlayan laıklık, nasıl dın duşmanlığıdır^ Kım-
lerın dınsel gorevlerı nasıl engellenmıştır'' Kımlere
nasıl zulum edılmıstır? Istanbul da Fatıh te başı açık ba-
yanlara saldırıların anlamı nedır^ Zorlama nedır? Bağlı
kalacaklarına ant ıçtıklerı ve değıştırılmesı onerılemez
anayasa maddesı ıçınde yer alan laıklığe karşıtlıkları
nasıl unutulur^ Andına bağlı kalmayan nasıl guven ve-
rır
9
Bu ulusun coğunluğu yenı mı Musluman oldu
7
Erba-
kan dan once de Muslumandı, sonra da Muslümandır
Herkese kendı hukuku kaputulasyon yontemı değıl mı-
dır
7
Laıklık yabancı sozcukdebaşkayabancısozcukyok
mu^ Anayasa Mahkemesı Baskanı nın dedığı gıbı "Me-
denı Yasa cevırıdır ama bızım malımızdır Laıklık bıze
ozgu bir ınsanlık kurumudur Sıvas olayları nedır? Adıl
duzenın tanımı nasıl yapılır' Dın devletı ıstenmekte mı-
dır? Hukuk devletınden vazgeçılecek mıdır'' Dın devle-
tınde demokrası olacak mıdır
9
islam Bırlığı dedıklerı
nasıl gercekleşecek ve ne yapacaktır? Tarıhsel ornekle-
rı ve islam ulkelerının Kıbrıs Azerbaycan, Saraybosna
konularındakı tutumu nasıl acıklanır9
Hem PKK'ya, hem
başka dınden olanlara yakınlık ve çağrı nereye çıkmak-
tadır
9
Herkes kor sağır ve aptal mıdır
9
Her secmemn bir oyu var Ne yazık kı obur partıler de
Refah oylarını çekeceklerı sanısıyla dınsel alanda sıya-
sal odunler vererek, kentlerı gecekondularla bozarak
sonuç almaya çalışıyorlar Kendı kesesınden bir kuruş,
bir ağaç bir odalık yer vermeyenlerın devlet kesesın-
den odunlerı, yarınlarımızın en buyuk sorunlarını getıre-
cektır Ey buyuk Turk ulusu, yarın pışman olmak ıstemı-
yorsan, bir bataklığa suruklenmek ıstemıyorsan, donul-
mez yollara gırmek ıstemıyorsan, cumhurıyetle kazan-
dıklarının değerını lutfen bıl, bunları koru ve savun
Demokrası gunesı kolay doğmuyor Bir kez batarsa ko-
lay kolay doğmaz lc ve dış duşmanların oyunları açık
Her şey ortada Laık hukuk devletı lıselerınde mescıt
olur mu9
Yasak kuralı gerekmez kı
Melih Cevdet Anday
SEVİŞMENİN
GUDUKLUGUVE
• • • w •
YUCELIGI
3.BASKI
50 OOCLira (KDV içinde)
ÇaçPjzürlamuAŞ Turkocagı Cad İ9 41Cağaloğlu-hıanbul
Sıparijltrıı ı ıçı ı 666122 Sumarah Posta Çeh hesabınuza eaen
kadu'para \anrıp adresımne bılgı vermemzyeterhdır
Eleştirelim, ama sürdürelim
Demokratık olmayan yollarla yapılan kanşmalar, sıstemın
yerleşmesını gecıktırmekten başka bir ışe yaramaz Demokratık
sıstemeçıkanlan engellen gördükçe, İsmet Paşa'nın "Geçmış
deneylerde ısrarh olsaydık, demokrasıyı yerleştırmış olurduk"
sözlennı anımsayahm.
M. EMİN DEĞER Hukukçu
S
a>ın Karayalçm. son MGK top- sorunlanmızı onlara sormalan değıl mı°
lantısından sonra darbe hazırla- Insan ıster ıstemez duşunuyor Bızım polı-
nıyor anlamını ıçeren sozler soy- ükamız nerede \e kjmler tarafından duzen-
lemıştı Bu sozler uzennde lenıyor
9
yorumlar yapılmava başlandı- ŞubattaTurkı>e">egelenABD"lılerkım-
ğında da sozlennın yanlış anlaşıl- lerdır'
7
Bir de ona bakalım Gn Haymes ve
dığıru savundu. ama sozlenn etkısı sılıne- Abromowitz'den başka, Pentagon'un eskı
medı
1
İşte tarüşma bu sozler uzenneydı Turkıye Masası Şefı Harold Rhode, eskı
Tartışma sonunda, yıne de bir açıklık sağ- Savunma Bakan Yardıması 'karanlıklar
lanamamışür Istersenız bız de şımdılık bu prensi' Rıchard Perle \e tanhçı Prof Ber-
sozlen bir vana bırakahm ve şubat 1994'te nard Levis. Bu arada Morton Abromo-
ulkemızı zıyaret eden (') kımı ABD'lılen
ve kımı sozlennı anımsajalım Şubat
ayında ulkemıze gelen ABD lılerden,
ABD'nın eskı Ankara Buyukelçısı Morton
AbromoHİtz'ın şu sozlen ne anlama gehyor
dersınız'' Abromovvıtz, Sabah gazetesın-
den Ahmet Tan'la konuşmuş ve "Türkiye'-
ye devletten güçlü hükümet lazım" dcmıştı
Bu sozlenn uzennde vetennce durulmadı
Oysa, hem bu sozler hem de şubat ayındakı
ABD'hlenn gehşlen ve Pentagon'un Tur-
kıye Danışmanı GD. Haymes'ın sozlen uze-
nnde onemle durulacak nıtelıkteydı Gn
Haymes'le, Aydınhk'tan Doğan Duyar ko-
nuşur Gazetecı sorar "27 Marttan sonra
Türkiye'de neler olur?" Gn Haymes'ın ya-
nıtı ılgınç ve duşundurucu' "Bakın" der
"bu soruyu bana, karayalçm, Çiller, Mesut
Yümaz ve Deniz Bavkal da sordu."
vvitz'ın. unlu Carnecı Vakfı Başkanı oldu-
ğunu da unulmavalım Unutulmaması
gereken bir olgu daha var Bu arada Tur-
kıye'de Thınk-Tank adlı polıtıka uretım
merkezı kurulması Bu merkez bundan
boyle polıtıka ureterek hukumete yardım
edecek Boylece. Türkiye'de polıtıkalann.
Atlantık otesınden empoze edıldığı soyle-
nemeyecek artık' Hem. paramızı dolara
endeksledıkten. Merkez Bankası'na IMF'-
nın ve ABD'nın olurunu almış başkan
atandıktan. Başbakanımızın ABD lısanslı
olmasından sonra ne dıye, polıtıkamız At-
lantık otesınde uretılsın'' Kurarsın Tur-
kıye'de de o merkezın bir şubesmı, soylen-
tılen de kesersın' İşte. uygulanan plan
budur'
Bu sırada Sn Karayalçın'ın basında yer
alan. gen almmamakla bırlıkte bınlennm
etkısıyle, anlamca değışık olduğu soylenen
Haymes'ın, Kurt sorunu uzennde sozlen, basına yansıdıktan sonra gelışen
bir durumu yansıtıyor Bu sozlenn Abro-
movvıtz'ın sozlenyle bırlıkte değerlendınl-
mesı gerekuğ] kanısındayım Ne dıyordu
Abromovvıtz "... Size devletten güçlü hükü-
met lazım..." Bu sozler bende. 1977'de Tur-
kıve'yegelen bir ABD'lıyetkılının sozlennı
çağnşürdı Başkan Carter'ın temsılcısı nı-
telığı ıle Prof Rostovv, 1977 seçımlennden
sonra gelmış ve tstanbul İktısat Fakultesı
Mezunlan Cemıyetı nın duzenledığı. 'Ge-
lişmekte olan ülkelerde demokrası sonınla-
n' konulu bir panelde. Turkçe olarak
Gn
soyledıklen de anlamlı Sorulur Haymes'e
"Kürt sonınunun cözümü nasıl ounalı." Gn
Haymes'ın yarutı yıne ılgınçtır "Türkiye
bugün soğuk savaş yıllarından daha onernli
bir konumda. Bölgenin stabüizasyonu için
(bolgenın duzenı ıçın notum) Türkiye'ye
büyük roller düşüyor... Çinli lider Mao'nun
bir sözü vardır: Deniz kumrsa balık ölür.
Denizi kunıtun... Kürtleri ve PKK'yı içinize
alın". Adam, "bize ne" demıyor Ama asıl
ılgınç olan gazetecının sorması değıl. gaze-
tecı zaten sorar, bızım yetkılılenmızın bıle
konuşmuştu Konuşmasının önemı, Tur-
kıye'dekı demokrasinin geleceğıne ılışkın
kehanette (I) yoğunlaşıyordu Prof Ros-
tovv der kı "Turk demokrasisi ileride çok
olağanustti durumlarla, hatta ciddi tehlike-
lerle karşı karşıya gelebilir. Fakat Türk
demokrasisini güçlendirecek ve sağlayacak
kuvvetler durdunılamaz gibi görunüyor.*"
Bu sozienn bir darbeyı ışaret ettığını, 20
Eylul 1977 gunlu Cumhunyet'te yayımla-
nan 'Türkiye 1977 ve sonrası' başlıkh bir
yazımda belırtmıştım Ve o olağanustu du-
rumla, 12 Eylul'dekarşılaştık Demokrası-
yı kuracak ve güçlendirecek kuvvetlenn de
neolduğunu bir kez daha anladık Boyle-
ce, bıze 'sağlanan ve güçlendirilen demokra-
sinin' ne olduğunu da'
Şımdı, bu sozlenn ışığında, eskı Ankara
Buyukelçısı Morton Abromovvıtz'ın sozle-
nnı anımsayahm Ne demıştı "... Size dev-
letten güçlü hükumet lazım..." Ve o gunler-
de, Cumhurbaşkanı Sayın Demirerın,
Tuzla'da askerlere yapılan suıkasttan son-
ra, "Telaşlandun, hiçbir şeyden telaşlan-
mam, bundan telaşlandun. f uzağa düşme-
yeUm" sozlennı de yorumsuz duşunelım
Ve her şeye karşın, demokrasinin de sorun-
lan olabıleceğını, ama bu sorunlann tek ve
gerçek çozumunun yıne demokrası ve de-
mokrası olduğunun bıhnayle çalışalım
Duygulanmızın değıl, usumuzun egemen-
lığıne gırelım Askere gerek kalmadan, ço-
zumu Ataturk'un kurduğu ve "En büyük
eserimdir" dedığj Turkıye Buyuk Mıllet
Meclısfnde arayalım Bu kutsal kuruluşun
açık kalması ve sorunlara orada cozum bu-
lunması ıçın once Meclıs'ı ve sonra demok-
rasıyı, hukuka bağlı, ınsan haklanna daya-
lı sıstemı savunalım, koruyalım Bılelım kı
demokrası yalnız halka dayanır ve halk ta-
rafından kurulur Koruyucusu ve guçlen-
dıncısı de ancak ve ancak halktır Ve halk
adına kımse karar veremez Bunu ıçımıze
sındırehm Demokrasıye gıden y ol ne denlı
sarp olsa da onunde ırkılmeyelım Engelle-
n halkJmızla aşalım
Ona demokratık olmayan yollarla yapı-
lan kanşmalar, sıstemın yerleşmesını ge-
cıkurmekten başka bir ışe yaramaz De-
mokratjk sısteme çıkanlan engellen gor-
dukçe, İsmet Paşa'nın "Geçmiş deneylerde
tsrarlı olsaydık, demokrasiyi yerleştirmiş
olurduk" sozlennı anımsayahm
* 8 4ğusıos 1977 tarıhlı Cumhurneı
TARTTŞMA
Sosyal demokrasi - Ecevit'in dramı
" ^ ^ " ~y enı bir seçım
^ ^ / kapıda 45
^ k X yıldan ben oy
W uğruna, ıktıdar
J uğruna ulke
-^^"" çıkarlannı,
Atatürk onderlığınde
gerçekleştınlen Anadolu
aydınlanmasını, uygarlığı,
çağdaşlığı gozardı etmış
polıükacı bir kez daha sahnede
Halkın bılgı eksıkhğınden,
gelenekçıhğınden.
yoksulluğundan,
çaresızlığınden dın
duygulanndan yararlanmaya
çalışıyor Demokrasıye
gınşımızden ben gerçeklen ıyı
gorebılen, genış ufuklu, sağlam
değerlendırmeler yapabılen
y urtsever aydını, bılım
adamını, sanatçıy ı boş venyor.
onlann eleştınlenne
aldırmıyor "Onlarkaçkışı' dıye
sayıyavuruyor Demokrasının
olmazsa olmaz koşulu laık
duzenı yurek dolusu
savunamıyor Sıvas dehşetını
gurseslekınayamıyor Laık
duzene en buyuk darbeyı
vurmuş bugunku
bağnazhklann destekçısı,
yaratıcısı van yana sonsuz
uykulannı uyuyan ıkı lıdere
bağlıhğını ve ızlennde
olduğunu bıldınyor Ataturk
ılkelennı. çağdaşlığı
sav unmaktan başka bir suçu (')
olmayan Anayasa Mahkemesı
Başkanf nı susturmaya
çalışıyor Yıne laık cumhunyetı
korumayı amaçlayan her turlu
yasa ve duzenlemeye karşı
çıkıyor Yerlıyersızezan,
mınare. Kuran sozuedıyor
Iftıra edıyor Para gucu ıle
medvavıkullanıvor Kısaca
çırkınlığın duzeysızlığınher
çeşıdınısergıiıyor
Işte boy le bir ortamda hıç
olmazsa laık Cumhunvetı,
Ataturk ıikelennı sav unmada
so7 bırlığı eden -ama onlann da
gunahlan çok- sosyal
demokratlanmızvar Bukadar
voğunsaldınlarauğrayanve
çağdaşlaşma çabalan vermekte
olan cumhunyetımızı korumak
ıçın tam ışbırhğı yapacaklan.
omuz omuza. dayanışma ıçınde
olacaklan bırdonemde
yaşıyoruz Ama onlar boluk
porçuk Bırbırlennıağırşekılde
suçluyorlar Neyazık Bu
bolunmuşluk ıçınde orneğın
arkadaşlığından ov unç
duyduğum. kulturunden.
bılgısınden yararlandığım
İsmail Cem, CHP ıçınde
demokrasinin gelışmesınde
halka ulaşmasında ne rol
oy nayabılıy or° Guzel Turkçe
soyleyen Deniz Baykal ın
ycteneklen. yozlaşmaya karşı
çağdaş değerlenn y ucelmesıne
ne kadar hızmet edıyor1
Bu
yeteneklıınsanlann
yapamadığmı acaba durumu
ıyıdeğerlendırebılen.
uygarhktan.çağdaşhktanyana
sosyaldemokratlar
gerçekleştırebılır mı
9
Sandıkta
bırleşebılırlermı'' Bılınen
y eteneklen. guzel Turkçesı ıle
benzersız bır kanzmaya sahıp
olan Ecevıt, yazık kı sosyal
demokratlann uygarhk karşıtı
sağ y aranna bolunmesınde
oncuroloynuyor Refah
Partısı'nı hıç kımse topluma
onun kadar ıy ı anlatamıy or,
çok sayıda insanın gozunu
açıyor. ama yınesuçladığı o
partıyeen buyuk hızmetı Ecevit
yapacak IşteEcevıt'ın buyuk
dramı "Benhaklıyımvedoğru
yoldayım. butun sosyal
demokratlar benım ardımda
olmalı' dıyor bunaçok
ınanıyor ama ışte bır
zamanlann buy uk umudu bu
durust lıder. y azık kı Ataturk
dev nmlenne. çağdaşlığa.
KAYSERİAĞZI-H
VE
SÖZCÜKLER
Değerlı araştırmacı ve dılcı Kâzım
Yedekçıoğlu'nun "Kayserı Ağzı" adlı yapıtının
ıkıncı cıldı de sözcukler bölumu eklenerek
Kay sen'de BEGENDİK kultur sensının
sekızıncısı olarak çıktı
uygarhğa hıçbırzaman
yurektenınanmamış Erhan
Karaesmen'ın haklı olarak
soyledığıgıbıbencıl
umursamazlığı. vurgun
peşındekı bıreycıhğı. emeğı.
bılgıyı. kulturu ıteleyen
koşedonuculuk felsefesı ıle
butunleşen sağa karşı bırlık ve
tutarlılık ıçınde mucadele
verememış, halka ulaşmayı
becerememış olan 'sol u ıçınden
darbelıyor Kuşkusuzbunu
amaçlamıyor ama bu
kaçınılmaz bır y azgı gıbı "Suç
bende değıl demekle
yetınebılıyor Boyle bır
ortamda ulkeyı ortaçağ
karanhğına suruklemek
ısteyenlere karşı Taksım'de
Ata'yasaygımıtıngı
duzenlıyoruz Ama
ımam-hatıp okullannın sayısı
a rtmay a dev am edıy or
Mezarcf yı suçlamadan once
1950'lere kadar gen donunuz
veCHP'lıTahsin
Banguoğlu'nun okullara
kurnazca getırdığı dın derslen
olayını. DP ıktıdannın ılk
ıcraatı ezanın Arapça
okunmasını ve onu ızleyen
olaylanbırerbırergozden
geçınnız. asıl suçlulan
bulacaksınız Dın adına
Ataturk'e soven Mezarcı'lann
çarşafh Emine'lenn. 6 mılyon
kışının kasabı Hitler'ın
mezanna çıçek koyan
hemşenm Halil İbrahim
Çelik lenn nasıl doğduklannı,
gelıştıklennı ve bugunlere nasıl
ulaştığımızı anlayacaksınız
Prof. Dr.
Coşkun Özdemir
PENCERE
Uçara... Kaçara...
Bır okurum telefon ettı 27 Ekım 1976 gunu bu koşede
çıkan Ucara Kacara başlıklı yazımı bır kez daha
yayımlamamı ıstedı
Aradan yaklasık 20 yıl gecmış
O gunden bu gune dunya değısmış, ama, "değışme-
yenne"dıye sorulduğundayanıtı var
Yazıyı yayımlıyorum
•
Askerlıkte kışıye sılah kullanmasını oğretırler Bır he-
defı vurmanın genel yasaları vardır Acemı atıcı, mavze-
rı omuzlayıp nışan alıyor Nasıl alacak9
Goz-gezın ust
kenarı ortası - arpacığın tepesı ve hedefın gobeğını şa-
vullayıp nefesını kesecek, tetığe basacak Herkese oğ-
retılır bu kural ama, kımı er ıyı nışancı olur, kımı er
boyuna karavana sallar
Nıçın7
Çunku kuralları ezberlemek başka uygulamak başka
ıştır Soyutlasomutarasınabınbırşey gırer Nebıleyım,
kımının gozu keskındır, kımı uzağı ıyı gormez, kımı so-
ğukkanlıdır, kımı sılahı elıne alınca tıtremeye başlar,
kımı ayrıntılara ozen gosterır sozgelışı guneşlı havada
arpacığın tepesının parlayıp buyuyeceğını hesaplar, kı-
mı ozgul durumları atlar Bır dızı koşul, kımını ıyı, kımını
kotu nışancı yapar Yasaları, kuralları ılkelerı bılmek
yetmıyor, uygulamada ışın ıçınden ış çıkıyor
Dahası var
Duran bır hedefe atmak başkadır, yuruyen bır hedefe
atmak başka Uçarı kaçarıvurmak ıçın ayrı bır yetenek
gerek Zaman ıçınde yer değıştıren koşan sıçrayan,
ceşıtlı goruntuler alan bır hedefı vurmak, buyuk ustalık
ıster
Yaşamın her kesımınde benzerı olaylarla karşılaşırız
Okulda çarpım cervelını matematığın kurallannı geo-
metrının teoremlerını her cocuğa oğretırler Sıra prob-
lemlere gelınce ne olur9
Kımı oğrencı bıldıklerını kulla-
narak problemlerı şakır şakır çozer kımısı zorlanır,
zorlanır elındekıanahtarlarıkullanamaz Çevremızdekı
insanların kımı ıyı şofordur kımı kotu Yonetım ve trafık
kurallannı ezbere bılen nıce ınsan arabasını doğru du-
rust suremez yasaları ezbere bılen ve hukuk teonlennı
yutmuş nıce uzman ıyı avukatlık yapamaz, kafasındakı
soyut bılgılerle hasta ve hastalık arasında gerçek ılışkı-
lerı kuramayan nıce profesorun kotu doktor olduğu da
çokgorulmuştur
•
Yaşamın her kesımınde ızlenen bu gerçeğe sosyalıst
kesımdesık sık rastlamakolasıdır Bılımsel sosyahzmın
genel ılke kural ve yasaları nıoğrenmek başka şey, bun-
ları bırer anahtar gıbı olaylara uygulamak başka şey
Öğrencılık donemınde sosyalızmle ılk kez tanışan ço-
cuk, ılk kez âşık olan genç gıbı bırden sarsılır Doğal bır
sonuçturbu Amabusarsıntı tehlıkelıoluşumlaradayol
açabıhr Elındekı bılgılerle devnmın kapısını açmak tut-
kusuna kapılan kışı, acaba doğru yolda mı
9
Nasıl denet-
leyecek duşunduklerının doğru olup olmadığını
9
Sayfa-
ların uzerınde kara harflerle dızılı duran bılgılerı yaşan-
tıya nasıl geçırecek
9
Yazı sessız değışmez ve dura-
ğan, çunku değışen evrende değışmeyenı ya da
değışımın yasalarını aramış kıtap
Kıtaplardakı yasaları kullanacak olan kışı, uçara ve
kaçara nışan alan atıcı gıbıdır
Uçar ne,kaçar ne
9
Hıç durmadan değışen çevre dunya olayları top-
lumsal koşullar bılım uretım guçlerı uretım ılışkılerı
renkten renge gıren dunya harıtası dalgalanan koşul-
lar
Bır kışının tum evrenı kapsayıp sosyalızm allamehğı-
neçıkması, uçarı kaçarı kaçırmadan vurması olası mı
9
Yanlış yapamaz mı çevresını ve olayları değerlendırır-
ken
9
"Her şeyı ben bılırım şışınmesı ıçınde hem Tur-
kıye ye tepeden bakarak hem tum dunya problemlerını
hallaç pamuğu gıbı atarak gozu kapalı mı yurumelı
9
Yoksa daha alçakgonullu bır yaklaşım ıçınde sağını so-
lunu gozeterek mı olayları ele almalı
9
•
örgutsel bır butunluk ıçınde olaylara bakmak zorunda
bulunanları bır yana ayınyorum O kışılerın fıkırlerı, or-
gut dısıplını ıçınde oluşup gelışır benımsenır, ama tek
başına kararlara varmak durumunda bulunan aydınları-
mızın ve gençlerımızın kışısel tutkular ve şışınmeler
ıçınde buyuk yanlışlar yapmaları olası değıl mı
9
Bılgece bır alçakgonulluluk ıçınde olaylara yaklaş-
mak hem bır erdemdır hem kışıler ve eaflar arasında
yakınlaşmayı sağlamanın gereğıdır
IILIML
MİMRLIK1
"SEHGISl11
vcödflllcri
1994SEÇİCİ KURLL U 4ŞA ĞIDAKİ
ŞEKİLDE BEÜRLENMİŞTİR.
AYDAN BALAMİR
DORUK PAMİR
ŞUKRU KOCAGOZ
GURHAN TUMER
ORAL VURAL
SERGİ İÇİN SON PANO GONDERME TARİHİ
20 NİSAN1994 GUNÜNE KADAR UZA TJLMIŞT1R
BAŞVURULAR 15 NİS4N-CUMA GÜNÜNE,
PANO TESÜMLERİ İSE 20 NİSAN-ÇARŞAMBA
GÜNÜNE KADAR SÜRECEKTİR.
MİMARLAR ODASI
ULUSAL MİMARLIK ODULLERİ
KOMİTESİ
nMİMARLAR ODASI
ULUSAL MİMARLIK ODULLERİ
KOMİTESİ
ÇALIŞANLARIN S0RULARI
S0RUNLARI
Yılmaz Şipal
40 000 (KDV ıçınde)
Çagdaş Yavnlan TurkoıağıCad 39-41 Cağaloğht-İstanbul
Ödemeli gönderilmez