Katalog

17 MART1994 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER IralcBM'ye uyuyonız • BAĞDAT (AA) - Irak Dışışleri Bakanı Muhammed Said El Sahaf, toplu imha silahlannın yok edilmesi ve kontrol altında tutuJması konusunda BM'nin bütün isteklerine uyduklannı söyledi. Dışışleri Bakanı El Sahaf, Irak'ta iktidardaki BAAS Partısi'nin yayın orgaru El Tavra gazetesine verdiği demeçte. "Nükleer programımızın tümünü beyan etmemizi ıstediler, biz de bu programın aynntılanru onlara verdik. 715 sayılı karan kabul etmemizi istediler, on u da kabul ettik " diye konuştu. El Sahaf, Irak'ın ateşkes koşullanna göre yasaklanan silahlar hakkında BM silah uzmanlanna 60 bin belge verdiğini söyledi. BasraKöpfezi'nde İran tatbikatı • TAHRAN(AA)-İran deniz kuvvetlerirun dün sabah Basra Körfezive Umman Denizi'nde büyük bir tatbikata başladığı bildirildi. Tahran radyosunun haberinde, "yılmazlık" adıyla deniz ve karada sürdürülecek tatbikatın süresi ve kaç gemi ile askeri personelin kauldığı hakkında aynnü verilmedi. Yunan-Rum ortak savunması • ATtNA(AA)- Yunanistan Savunma Bakanı Gerasimos Arserüs, üçgünlük resmi birziyaret için Kıbns Rum Kesimi'ne gitti. Arsenıs'ın ziyareti sırasında bir süreden beri büyük gizlilik ıçinde hazırlanan Yunan-Kıbns planlannın son şeklini alması bekleniyor. Söz konusu planlardahasonra Başbakan Andreas Papandreu ve Kıbns Rum Kesımı hderi Glafkos Klerides'in onayına sunulacak. Arsenis, ziyareti öncesı yaptığı açıklamada, ülkesi ve Kıbns Rum Kesimi'nin savunma planlannı ortak bir tehdide karşı koordine ettıklerini söyledi. Atina'ya eleştiri IÜSKLP(AA)-BM Mülteciler Yüksek Komiseri Sagato Ogata, Bosna Hersek'teki savaş nedeniyle Makedonya'ya yerleştirilen 20bineyakın mültecinin ülkeye büyük yük getirdiğini söyledi. Ogata bu yükün Yunanistan'ın uyguladığı tican ambargo ile daha da ağırlaştığını belirterek Papandreu hükümetini eleşürdı. Ekonomik darboğazdaki Makedonya'nın binlerce Bosnalı mülteciye kucak açarak tüm dünyaya insanlık dersi verdiğinı belirten Mülteciler Yüksek Komiseri, Üsküp'te Makedonya Cumhurbaşkanı Gligorov'a teşekkürlennı sundu. YeniZebnda cumhuriyet ofcıyor • WELLINGTON (AA) - Yeni Zelanda Başbakanı Jim Bolker, ülkesinin 2000 yılında İngiltere ile ilişkilerini kopararak cumhuriyet halinegeleceğinı söyledi. Başbakan Bolker, gazete yöneticilen ile yaptığı toplantıda 2000 yılının Yeni Zelanda'nın cumhuriyet halinegetirilmesi için "sembolik bir tarih" olarak belirlendiğini bildirdi. Jim Bolker, geçen hafta parlamentoda yaptığı konuşmada Yeni Zelanda'nın artık başında seçilmiş bircumhurbaşkanı bulunan bir devlet haline gelmesi gerektiğini söylemışti. İngilizsilah şipkeaerî • LONDRA (AA) - İngiliz savunma şirketlerinin ihracat yasağına rağmen bir zamanlar hem îran'a hem de Doğu Almanya'ya silah sattıklan ortaya çıktı. The Independent gazetesi, ABD'de göriilen bir davada ortaya çıkan bilgilere göre İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri'ne ait VC-10 uçaklannın Tahran'a askeri malzeme taşıdıklannı yazdı. İngiliz silah tüccan İan Smalley"e karşı NVashington'da açılan davada Smalley'ın İngiltere'nın İran'a gizli silah satışlannı açıklama tehdidinde bulunduğunu belirten gazete, bunun üzerine ingiliz hükümetinin ABD'den duruşmalann gizli oturumda yapılmasını sağlamasını istediğini haber verdi. Ukrayna Devlet Başkanı, Kınm'da 27 martta düzenlenecek halkoylamasını 'yasadışı' ilan etti Kmm gergiııliği tınııaıııyorThş Haberler Servisi - Ukrayna'ya bağlı Kınm Yanmadası'nda geçen ay yapılan seçimlerde Rusya yanlı- lannın kazanmasıyla patlak veren gerginlik, Kınm'da ay sonunda ya- pılması planlanan halkoylaması ne- deniyle tırmandı. Ukrayna Devlet Başkaru Leonid Kravçuk, Kınm'da Rusya yanlısı hükümet tarafından 27 martta dü- zenlenecek halkoylamasını 'ya- sadışı' ilan etti ve oylamanın iptal edilmesıni istedi. İTAR-TASS ajansının haberine göre. Kravçuk, Ukrayna'ya bağlı Kınm Yanmadası'nda yaşayanla- nn hem Rusya hem de Ukrayna va- tandaşlığına sahip olması konusun- da yapılması öngörülen halkoy- lamasmın, Ukrayna Anayasası ve yasalara aykın olduğunu ileri sürdü. Ukrayna lideri Kravçuk, referan- dumda sorulacak üç sorudan ikisi- nin yasadışı olduğunu savundu. Referandumda. 1992 yılında 'özerk cumhuriyet' yerinc 'bağunsız cumhuriyet' olmayı kararlaştıran Kınm'ın anayasasında konuya iliş- kin yapılan değişikliğin yenilenmesi ve Ukrayna ile Kınm arasındaki ilişkilerin yeniden belirlenmesı için bir anlaşma yapılması konulan hal- kın onayına sunulacak. Ukrayna yönetimi, bu konulann ancak Ukrayna çapında bir halkoy- laması ile karara bağlanabileceğini. yalnızca Kınm Yanmadası'nda hal- koylaması düzenlemenin Ukrayna Anayasası'na aykın olduğunu savu- nuyor. 30 ocak tarihinde yapılan seçim- lerde Kınm devlet başkanlığına se- çilen Rus asıllı Yuri Meşkov, Ukray- na'da genel seçimlenn düzenlenece- ği 27 mart tarihinde Kınm'da refe- randum yapılmasını istemiştı. Daha fazla özerklik Ukrayna ile Kınm arasında geçen yıl yapılan görüşmelerde Kiev yöne- timinin Kınm'a iç işlerinde daha fazla özerklik tanıması, bunun kar- şılığında Kınm yönetiminin Ukray- na'dan koparak bağımsızlık ilan etme fıkrinden vazgeçmesi kararlaş- tınlmıştı. Daha önce 'bağımsız cumhuriyet' ilan etmiş olan Kınm yönetimi, uz- laşmanın ardından bağımsızlık refe- randumunu iptal etmışti. Şubat ayı sonunda Ukrayna par- lamentosu, Kınm hükümetine 'ken- di yetkilerini aşan karaıiarıın' geri almak için biray süre tanımıştı. Par- lamentonun açıklamasında 'Kırım'- ın l krayna'nın geniş haklara sahip, özerk bir parçası olduğu, ancak ba- ğımsız bir devletin özerkliğine sahip olmadığı' hatırlaülmıştı. Daha öncelen Rusya'ya bağlı olan Kınm. 1954 yılında Sovyetler Birliği lideri Nikita Kruşcev tarafın- dan Ukrayna'ya bağlanmıştı. Nüfu- sunun büyük bölümünü Ruslann oluşturduğu Kınm, aynı zamanda Rusya ile Ukrayna arasında ciddi bir sürtüşme konusu olan Karade- niz donanmasının da üssü. Rusya'dan doğalgaz tehdidi Rusya. "diğer Doğu Avnıpa ülke- lerine tahsis edilen gazı kullandığım" öne sürdüğü Ukrayna'ya, doğalgaz sevkini kesme tehdidinde bulundu. Rusya'nın ihraç ettiğj doğalgazın yüzde 90"ı, Ukrayna üzerinden ge- çen boru hattı aracılığıyla başta Doğu Avrupa'dan olmak üzere çe- şitli ülkelere sevkediliyor. YUNANİSTAN Atina,12 nıiliddiasım ısıtıyor • Yunanistan Savunma Bakanı Yardımcısı Nikos Kuris, ülkesinin karasulannı 12 mile çıkarmaya hakkı bulunduğunu ileri sürdü. ATİNA (AA) - Yunanistan Savunma Bakanı Yardımcısı Nikos Kuris, ulusla- rarası hukuk gereğince ülkesinin karasu- lannı 12 mile çıkarmaya hakkı bulundu- ğunu iddia etti. Etnos gazetesinin haberine göre Kuris, iktidar partisi PASOK'un, Mora Yan- madası'ndaki Ksilokastro ilçesinde dü- zenlediği toplantıda yaptığı konuşmada, Türkiye'nin "Ege'nin siyasi coğrafyasını değiştirmek amacıyla Yunanistan ile ger- çekte var ohnayan yapay sonınlar yarat- mak istediğini" öne sürdü. "örneğin, Türkiye karasulanmızi 12 mile çıkannanuz halinde bizi savaş ile teh- dit ediyor. Lluslararası hukuk gereğince karasulanmızı genişletme hakkımız var- djr" diyen Savunma Bakanı Yardımcısı Kuris, hava sahası hakkında ise şunlan iddia etti: "Türkiye, 1931 yıiından beri 10 mil olan hava sahamızın genişliğini kabul et- miyor. Savaş uçaklarının Ege'deki uçuş planlannı önceden vermeyerek tahrik edi- ci bir şekilde hava trafigi yasalannı ihlal eden Türkiye, hava rrafiği güvenliğini teh- likeye sokmaktadır" Konuşmasında, Türkiye'nin uzağı gö- ren ve uzun vadeli planlar kuran bir dip- lomasiye sahip olduğunu da vurgulayan Kuns, "Türk diplomasisi bugünkü dün- yada nihai hedefine bir adımla ulaşmaya çalışacak kadar saf değildir. Tiirkiye, he- define adun adun yaklaşma takriğini uy- gulamaktadır" ıfadesını kullandı. Yunanistan hükümeti geçen aralık ayında Ege Denizi'ndeki ihtilafsız sular- da petrol arama çabşmalan başjatmış, karasulannın 12 mil olduğunu ileri süren Başbakan Andreas Papandreu, Türkiye ile Yunanistan arasında sürtüşme konu- su olan ihtilaflı sularda da petrol araya- bileceklerini söylemişti. Doğu Kudüs'te önceki gün çıkan olaylar sırasında İsrail güvenlik güçleri Filistinh'kri tartakladı. Israil Başbakanı, El Halil katliamına rağmen banşın yakın olduğunu söyledi Rabin'denArafat'a banşçağnsıDış Haberler Servisi - Resmi bir ziyaret içın NVashington'da bulunan İsrail Başbakanı İzak Rabin, El-Halıl katliamına rağmen Ortadoğu'- da banşın yakın olduğunu söyledi. Rabın dün Beyaz Sarayda Başkan Clinton'- la görüşmeden önce gazetecılere verdıği de- meçte, "İsrail barış \apma\a hazırdır ve barışın yakın olduğuna inanmaktadır. Artık görüşme masasına dönme zamanı gelmiştir" dedi. Rabin önümuzdeki ay da Moskova'ya gidip Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'le görüşecek. İsrail Başbakanı gazetecilere verdiği demeç- te El-Halil katliamını da tekrar kınayarak "Bu feci katiiam hepimizi şoke etti. Ama bu olayın banş göriişmelerini aksatmasına izin verme- raeüyiz. Bıçak, tabanca, taş yok Yalnızca banş için mücadele var. Ben bunu istijorum" dedi. Rabın, Amerika'dakı Yahudilere de güven- ce vererek FKÖ ile görüşmelerinde İsrail'in gü- vcnliği konusunda büyük bir titizlikle durduk- lannı söyledi. FKÖ'nüntalebi FKÖ. İsrail ve ABD'nin, işgal altındaki top- raklarda yaşayan Filistınlilere uluslararası ko- ruma sağlayarak, Ortadoğu banş göriişmeleri- ni çıkmazdan kurtarmalannı istedi. FKÖ lideri Yaser Arafat'ın İsrail ilişkileri özel danışmanı Ahmed Tibi, "El HabTde bir katiiam oldu. Bugtine kadar, yarın ya da daha sonra bir başka katliamın meydana gebneyeceği konusunda herhangi bir garanti alamadık" dedi. El Halil'dekı Filistınlileri korumak için 200 askerden oluşan bir uluslararası gücün gönde- rilmesinde neyın yanlış olduğunu soran Tibı. "Şu anda top israil \e \V'ashington'da" şeklınde konuştu. Tibi, durumun mevcut şekliyle kalması ha- linde, İsrail hükümetiyle görüşmelere yeniden başlanmasının bir anlamı olmayacağını kay- detti. Tel Aviv'de önceki gece yaklaşık 50 bin kişi Başbakan İzak Rabin'in aşın sağcı Kach örgü- tünün yasadışı ilan etmesinı protesto etti. Gös- tericiler. "Rabin bir haindir" sloganlan attılar ve işgal altındaki topraklarda kurulan yerleşim bölgelerini terk etmeveceklerini bildirdiler. ESKİ YUNAIV LtDER İÇİN tPDİA: Mitsotakis, tarihi eser kaçakçısı Dış Haberler Servisi - Yuna- nistan eski Başbakanı Konstan- tin Mitsotakis'in tarihi eser kaçakçıhğı yapüğı ileri sürülü- yor. Mitsotakis hakkında açılan soruşturmanın geçen hafta ölen eski Kültür Bakanı Melina Merkuri tarafından başlaüldığı bildiriliyor. AFP ajansının haberine göre, eski Başbakan Mitsotakis'in sahip olduğu zengin tarihi eser koleksiyonun kaynağı araştın- lıyor. Tarihi eserlerin kaçak kazılarla çıkanldığı iddiası üze- rine eserlerin incelenmesi karan alan savcılık, kaçak kazılarla bağlanusı olduğu sanılan kişiler hakkında önceki gün dava açü. AFP'ye göre, 6 mart tarihin- de ölen eski Kültür Bakanı Melina Merkuri, geçen ocak ayında Girit adası savcısına Mitsotakis'in koleksiyonuyla ılgilı bir rapor göndererek so- ruşturma başlatılmasını emret- ti. Raporda, Mitsotakis'in özel koleksıyonunda yer alan 1.081 parçadan 62'sinin Girit adasın- daki tarihi yerleşim merkezle- rinde yapılan kaçak kazılarda çıkanldığı bildiriliyordu. Eski Başbakan Mitsotakis ıse, hakkındaki ıddıalan redde- derek sahip olduğu tüm tarihi eserlerin yasal kazılarda çıkanl- dığını savundu. 1991 ve 1993 yıllannda aynı nedenle açılan soruşturmalann kendi lehine sonuçlandığını açıklayan Mitsotakis, şu an hakkında tarihi eser kaçakçılı- ğıyla ilgili bir dava buiunmadı- ğını belirtti. Girit savalık makamı, söz konusu dönemde Mitsotakis'in başbakanlık koltuğunda otur- duğuna dikkat çekerek soruş- turmarun baştan yapılması gerektiğini savunuyor. SomalTyi şîmdi de kolera vurdu Somali'de kabileler arasında aylardır süren kanlı çatışmalarda şimdiye dek binlerce insan öldü. Hem kabileler arasındaki çatışmalann hem de Birleşmiş Milletler güçleriyle Somalili çeteler arasındaki çatışma- ların sürdüğü iilkev i şubat a> ı sonundan bu yana kolera salgını kasıp kavuruyor. Salgının önünü almay a çalışan Batıiı sağlık örgütleri, başkent Mogadişu'da son üç hafta içinde 600 kolera vakasımn göriildüğünü ve yaklaşık 40 kişinin ha- >atını kayDettiğini bildiriyorlar. (Fotoğraf: RELTER) Kalbimizindostukırmızışafap Dış Haberler Servisi - Yıllardır ıçkiyi, sigarayı ve neredeyse tüm yıyecekleri topa tutarak, dün- yayı 365 günlük oruçlara zorlayan Amerikalı bi- lim adamlan, bu kez şarap dolu kadehlerini Fransızlar için kaldınyorlar. Çünkü tereyağı ve peynir gibi katil yiyecekleri uyanlara aldırmadan tüketen Fransızlar arası- nda kalp hastalığına yakalananlar, Amerikah- lann yansı kadar bile değil. ABD'de koroner damar tıkanıklığına bağlı kalp krizlerinden ölenlerin sayısı yüz binde 200 kişiyken, bu oran Fransa'da yüz binde 75. Bilim adamlan bunu şarap alışkanlığına bağlıyorlar. Ama beyaz şarabı tercih edenler sevinmesin. NVisconsin Üniversitesi'nin araştırmasına göre yalnızca kırmızı şarap, kandaki pıhülaşmayı azaltarak damar tıkanıklığını önlüyor. IUmlı alkol tüketiminin, kandaki "iyi koleste- rol" olarak bilinen HDL oranını yükselttiği bıli- niyor. Ancak bu. Fransızlann yasak olan her şeyi tüketmelerine rağmen, kalp krizi geçirme- melerini açıklayamıyor. Araştırma ekibınin başında bulunan Doktor John Folts. "Başka bir şey olmalı" diyor. "Kırmızı şaraptaki biyolojik bileşimlerolmalı" Folts ve arkadaşlan. diğerlerine oranla daha "zevkli" olanaraştırmaya ıki buçuk kadeh "Cha- teauneuf du Pape" marka Fransız kırmızı şarabı içerek başlamışlar. 45 dakika sonra. şarap içen- lerin kanlannın normalden yüzde 39 oranında daha yavaş pıhtılaşüğı saptanmış. Pıhtılaşan kanın. kalbe giden atardamarlann yağlı cıdarlanna yapışarak tıkamasının kalp krizlerine yol açtığmı hatırlatan bilim adamlan, bu nedenle kırmızı şarabı bir hayat kurtancı ola- rak selamlıyorlar. Haydi Şerefe! Kozirev- Sert dış politika uygulamalıytz Kozirev: Rusazınlığı koruruzDış Haberler Servisi - Rus> a, eski Sov- yet cumhunyetlerinde yaşayan Ruslann haklannı korumanın "en öncelikü soru- nu"olduğunu bildirirken, ABD, Rusya'- nın içinde bulunduğu kargaşadan miÛta- rist bir ulus olarak çıkma olasılığına dik- kat çekti. Rusya Dışışleri Bakanı Andrei Kozi- rev, ABD'de yayımlanan VVashington Tünes gazetesinde yer alan makalesınde, ülkesinin Bağımsız Devletler Toplu- luğu'nda insan haklan, uluslararası standartlanna gerçek bir saygı duyulma- sını talep edeceğini bildirdi. İki karşı blokun yerini, farklı amaçlan olan ve zaman zaman da amaçlar arasın- da rekabetin görüldüğü bir dızi nüfuz merkezınin aldığını belirten Kozirev, "Bu koşullar altında, çıkarlarnnızın zo- nınlu kıldığı doğrultuda, gerektiğinde sert bir dış politika u> gulamalıv ız" dedi. Tacikıstan'ın başkentı Duşanbe'de bulunan Kozirev, ülkesinin çıkarlan doğrudan tehdit alünda bulunmaması- na rağmen, Tacik-Afgan sınınndaki Rus birliklerini geri çekmeyeceklerini söyle- di. Kozirev. eski bir Sovyet cumhuriyeü olması nedeniyle. Tacikistan'ı koruma- nın. Rusya'nın "tarihi görevi" olduğunu savunarak. "Bu görevi yapmamak ihanet olur" dedi. Rusya, Afganistan'da üsle- nen köktendinci Müslümanlara karşı komünist yönetimi desteklıyor. Öte yandan, eski Sovyetler Birliği'nin nükleer silahlannın bulunduğu dört ül- keyı ziyaret edecek olan ABD Savunma Bakanı VVilliam Perry. Rusya'nın içinde bulunduğu kargaşadan otoriter, milita- rist. emperyalist ve Batı düşmanı bir ülke olarak çıkabıleceği uyansında bulundu. JUPPE ANKARA'DA Fransa'iîin umudu, laikTürkiye HALLKGERAY ANKAR.4 - Fransa Dışışleri Bakanı Alain Juppe, iki ülke arasındaki ılişkiler açısından büj-ük önem taşıyan görüşme- lerine bugün Ankara'da başlıyor. Fransanın, başta Cezayir olmak üzere Kuzey Afrika ve Avrupa'dakı kökten- dinci akımlardan büyük tedirgınlik duy- duğu ve 'laik Türkiye' modelini bu akım- Iara karşı 'kalkan' olarak gördüğü için Ankara'yla ilişkilerine farklı bir gözle' yaklaşacağı bildiriliyor. Kaynaklar. Fransa'nın son dönemde Türkiye'nin coğrafı konumundan kay- nakianan konumu dışında. köktendinci İslam karşısında, 'çoğulcu, parlamenter ve laik devlet modeu" açısından da önem kazandığını bıldıriyorlar. Topraklannda üç milyondan fazla Cezayirli ve Kuzey Afrika ülkelerinden gelmiş kişinin yaşadığı Fransa. bu ülke- lerde köktendinci gruplann yaratacağı istikrarsızlık sonucu milyonlarca kişinin sınırlanna yığılmasını ıstemiyor. Fransız yetkıliler. modern unsurlarla İslam geleneğini birleştırebilen tek ülke olarak gördükleri Türkiye'nin. sadece eski Sovyetler Bırliği'nden bağımsız olan Orta Asya cumhuriyetleri için değil. aynı zamanda Kuzey Afnka'daki ülkeleriçin de model haline gelmesi durumunda. köktenci akımlara bir kalkan oluşturu- labileceğıni belirtiyorlar. Juppe'nin bugün yapacağı görüşme- lerde. bazı DEP'lilerin dokunulmazlıkla- nnın kaldınlması konusunun gündeme gelebileceği, ancak bu konunun görüş- melerde ağırlık taşımayacağı bildiriliyor. Konuyla ilgili olarak. Fransa'da. ara- lannda François Mitterrand'ın eşinin de bulunduğu gönüllü kuruluşlarla devlet politikasının bırbirine kanştınlmaması gerektigi önemle vurgulanıyor. Fransa'- nın insan haklan konusunda Türkiye'de bazı reformlann yapılmasını gerekli bul- duğu. ancak Türkiye'nin üniter yapısı içinde sorunun çözülmesinden yana ol- duğu biliniyor. Çeşıtli dillere sahip farklı etnik grupla- nn, resmi bir dıl ve üniter devlet yapısı çevresinde bir araya geldıği Fransız mo- deli ile Türkiye'nin devlet yapısının bir- birine çok benzediğine dikkat çeken kaynaklar. Fransa'nın ayn bir Kürt dev- leti oluşmasına karşı aldığı 'açık hrtu- mun' Ankara'da bu ülkeye karşı büyük bir güven yaratüğını vurguluyorlar. Çeşitli uluslararası konularda Türkiye ile Fransa'nın politikalan arasında bü- yük benzerlik bulunuyor. Görüşmelerde ele alınacak olan Bosna-Hersek. Rusya, Kafkaslar, Karabağ, Irak gibi önemli konularda Ankara, Fransa'yı kendine en yakın ülkeler arasında buluyor. İki ül- kenin, Karabağ konusunda yeni bir giri- şim başlatabileceği bildiriliyor.