Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13MART1994PAZAR OLAYLAR VE GORUŞLER Beş harf Ortak sözcüklerin ses yapısında yer alan ayrılıkların giderilmesi için Türkiye Türkçesi temel alınarak (12 Eylürden önceki Türk Dil Kurumu bu konuda önemli hazırhklar yapmıştır) çalışmalar yapılması gerekir. NURERUĞURLU çoğunda iki ayn -e sesini karşılayan üç ayn -e harfı bulunmaktadır. Bunlar- dan -e ile -3. aynı ses değerindedir. -3. sözcük başında ve seslilerden sonra "ye" okunduğu için. kimi durumlarda •ye' sesini değil, -e sesini sağlamak için ikincisi kullanılacaktır. Bu -e. Türkiye Türkçesindeki -e ile aynı ses değerinde olacak, ama ondan biraz daha dar söylenecektir. Grek (Yunan)dilinin 14. sesi. Latin abecesinin 22. harfı olan, Fransızca ve İngilizcenin 24. sesi durumunda bulu- nan. Latin harfli Türkiye Türkçesi abecesinde yer almayan -x (:iks) harfi- ne, bundan böyle *Ortak Türk Alfa- besi'nde. faks (fax), fıkstür (fixture). saksofon (saxsofon). seks (sex), taksi (taxi), tekst (texte). tekstil (te\tile). te- leks (telex)... gibi sözcüklenn >azılışın- da yer verilecektir. O nce. Türkiye Türkçesi yazı dilınde bulunma- yan. ama 'Ortak Türk Alfabesi'nde yer alan. zamanla ortak Türk dünyası yazı diline de girecek olan. beş harf üzerinde dur- mak gerekir. Bu beş harf şunlardır: 3, X, Q, N, VV. Bu harflerden E-e, Kiril abecesin- den almmıştır. Bu harf. Türkiye Türk- çesinde bulunan -e'den daha geniş (açık) söylenerek kullanılacaktır. Bu ses. Kiril abecesinde -a ya da -a' ile gös- terilmektedır. -3. daha çok. bazı Türk cumhuriyet ve topluluklannda. Rusçadan alınma sözcükleri söylemek için kullanılacak- tır. Kiril harfli Asva Türk abecelerinin Grek abecesinde bulunmayan. La- tin harfleri arasında 17. sırada veralan -q'nun İbranî dılindeki anlamı 'raay- mun'dur. Bu harf bazı abecelerde -p ile -r sesi arasında yer almaktadır. Latın- cede bu harfe verilcn ad -qu'dur (:kû). Bu harf sözcüklerin sonuna gelmedi- ğinde. kendinden sonra hep -u sesli harfı gelir. Bu harf her zaman -k sesi vermekle birlikte kimi sözcüklerde -ku ya da -kü diye söylenir. Türkiye Türk- çesi yazı dilinde yer alan burik. bibliyo- tek. diskotek, fızik. Irak, kazak... gıbi sözcükler. zamanla -q harfı ile son'bu- lacaktır. Ortak Türk Alfabesi' ile yazı dilimi- ze girecek harflerden biri dc -n'dir. Türkiye Türkçesinin tarihsel dö- nemleri içinde. damak -n"si nazal n (-n olarak adlandınlan bu harf. Arap harfli Osmanlı abecesinde. daha çok eski Türkive Türkçesi metinlerinde görülen. bazı kere nûtı ve kefharfleriy- re birlikte. bazı kerc de valnız kef har- fıyle yazılan. Osmanlıcada genellikle 'kefle belirtilen yazım içinde verilen bu ses. veniden vürürlüğe girecek. bundan böyle deniz (defliz). süngü (süngü). yenge (yenge). yengi (vengi). yün (yün)... gibi sözcüklerin yazımın- da kullanılacaktır. Zamanla ortak Türk vazı diline gi- recek harflerden biri de -w (dublave) olacaktır. Kimi abecelerde -v ile -x arasında veralan. Latin abecesinin 23. sırasında bulunan. ama Latin harfli Türkiye Türkçesi abecesinde yer almayan bu harf. iki dudak arasında söylenecek -v sesini karşılamak için kullanılacaktır. Bundan böyle ortak Türk yazı dilinde, \agon. (vvagon). vat (vvat), vatman (vvatman). viski (vvhisky) ... gibi söz- cüklerin yazımında -w"ye (dublave) yer verilecektir. Bu beş harfln. 'Ortak Türk Alfa- besi'ne \e Türkiye Türkçesi vazı diline ne gibi vararlar sağlayacağını. bilim. kültür. sanat. edebiyat \e iletişim ala- nına ne gibi katkılarda bulunacağını bugünden bilmek ve anlamak oldukça zor. bir anlamda olanaksızdır. Buna karşılık. bu beş harfın. ortak Türk ve Türkive Türkçesi yazı diline vereceği sıkıntılar. getireceği zorluklar ve za- rarlar isc sayılamayacak kadar çok ve açıktır. Bunlardan birkaçı, özet olarak şöy- le sıralanabilir: • Bugün Türkiye Türkçesi yazı di- linde, Latin abecesi temelinden, 29 harf bulunmaktadır. Her Türk cum- huriyet ve topluluğu kendi abecesini düzenlerken bir ses için bir harf ilke- sinden yola çıkarak Azeri 34, Kırgız 28. Kazak 29. Özbek 32, Türkmen 33 harfli bir abece kabul ederse -ki bu cumhuriyetlerden bazılan bu harfler- den yararlanarak kendi abecelerini (bu sayılara yakın) kabul ve ilan etti- ler. bu Türk cumhuriyetleri arasında her alanda amaçlanan kardeşlik. işbir- liği ve iletişim ortamı nasıl sağlanacak- tır? • Her Türk cumhuriyet ve toplu- luklannca, yeni harfler kabul edilirken Türkler arasında ortak sesler için aynı imlerden yararlanılması önerilmiş, bu öneri ilke olarak benimsenmiş iken, bu beş harfın her abecede ayn ayn yer al- ması, bugünkü Türk yazı dillerinin yazımında (imlasında) karşılaşılacak sıkıntıları, zorluklan çözmek, bunlan ortak yazı dilinin yazımına yaklaştır- mak nasıl gerçekleşebilecektir? Aynca bu amaçla oluşturulması ta- UArkası 17. Sayfada TEKNOLOJİ ARTIK ARÇELİK'LE YARIŞACAK. ARÇEÜK r • - • • * •• • % .-sii u Arçelik 5500 E, son derece pratik Birkaç tuşa dokunun. Çamaşırınız en uygun programda, mükemmel yıkansın. I Teknolojidelci bu yepyeni gelişme ile mutlaica tanışın! Elektronik Kontrollü F u l l A u t o m a t i c YARINA DOĞRU O 8OO 211 4O 21 O 8OO 2 11 4O 22 O 8OO -2 11 4O 23 1 OO Programlı Arçelik 5500 E, çamaşırınızın kumaş türüne, kirlilik derecesine göre, istediğiniz en iyi sonucu sağlayacak geniş programlama imkânlarına sahiptir. Güvenli Yılcama Arçelik 5500 E ile yünlüierınizi, çok sıcak suda yıkamanız mümkün değil. Çamaşınnızın yıpranmaması için, yıkamadan sıkmaya, dengesiz yüklemeye kadar her aşamada daha pek çok denetim sistemi var. Buruşturmadan Bekleme Çamaşır makinesinden çıkan çamaşırların nasıl buruştuğunu, bfrbirine karıştığını bilirsiniz Arçelik 5500 E, bu sorunu da yok etti. Siz çamaşırı boşaltıncaya kadar, otomatik olarak altüst eder, aşırı kırışıp buruşmasını önler. Arçelik FullAulomalic 55OO E, Arçelik Yetkili Salıcıları'nda, Arçelik'in Sınırsız Servis güvencesinde! Her İhtiyaca Uygun Arçelik 5500 E, bir kerede 5.5 kg çamaşırı yıkar oma, çamaşır biriktirmenize gerek yok. Birkaç gömlek, birkaç çamaşır, Arçelik 5500 E'de yıkanabilir. Öz«l Çamaşır Bastırma Programı Çok kirli çamaşırlarınızı deterjanlı suya bastirmak isterseniz, Arçelik 5500 E, deterjanlı suda bekletir, kirli suyu değiştirir ve yıkamaya başlar. Çok Ekonomik Arçelik 5500 E, suyu, elektriği çomaşıra göre kullanır. Az harcar, mükemmel yıkar. PENCERE Her Eve Gerekli Bir Bayramlık••• Bugün Bayram.. Şeker Bayramı bu yıl erik ağaçlarının çiçek açtığı gün- lere rastladı. Bayramda bir yakınınıza. dostunuza, sevdiğinize, bü- yüğünüze ya da küçüğünüze armağan vermek istiyor- sanız.size bir kitap öneriyorum; 924 sayfalık bir başyapıt ki günlerdir elimden bırakamıyorum... Adı: 'Hayvan Hakları' Yazarı: Prof. Dr. İsmet Sungurbey Kitap, istanbul Ünversitesi Yayınlan'ndan; bilmem ki her yerde bulunur mu? Kapağının üzerinde yazdığı gibi 'Hayvan Hakları'; ama, bir 'İnsanlık Kitabı.' Sungurbey, yalnız bir bilim adamı, bir hukuk adamı değil, insan bir adamdır; evrensel kavrayış içinde seve- cenliğin doğrultusuna göre yüreğinin pusulasını ayarla- mış, tüm yaşamında bu yolda yürümüştür. Ortaya koyduğu yapıt, insanı insanlaştıran sevginin bütün yaratıkları kucaklaması gereğini öylesine sıcak- lıkla savunuyor ki okuyana mutluluklar sunuyor; mutlu- lukla bilimin bir kitapta harman edilmesi, güzel bir bay- ram armağanı oluşturuyor; bir kutu çikolata ya da akide şekerinin yerine bir kitap... • Kitabın sunuşunda Sungurbey: "Hayvan sevmeyen " diyor "insan da sevmez". Sözünü sürdürüyor: "Nitekim, 15 Ekim 1978de Paris'te UNESCO Evi'nde •resmen ilan olunan Hayvan Hakları Evrensel Bildir- gesi'nin 'Başlangıç'/nda da (kimsesiz hayvanların kat- liama uğratılmasında, avcılıkta görüldüğü gibi) hayvan- lara karşı da (Bosna-Hersek'te, Guneydoğu'daki terör- de görüldüğü gibi) insanlara karşı da katliamların insanlar tarafından işlendiği. insanların, hayvanların ya- şama hakkına da saygı gösterirlerse, insanların yaşa- ma hakkına da saygı gösterecekleri vurgulanmıştır. Hayvan sevisi uygarlığın göstergesidir; hayvanları koruma insanlığımızın mihenktaşıdır." • 'Hayvan Hakları' çok boyutlu bir yaklaşımın ürünü. Hukuk biliminin temel yasalarında sorun belirleniyor; yürürlükteki kurallar irdeleniyor; tarih, edebiyat, şiir, öy- kü, belge, olgu ve olaylarla dokulanan bir örgü, renkli bir halının nakışları gibi sayfalar boyu sergileniyor. Doğudan, batıdan, güneyden, kuzeyden, yedi iklim dört cihandan toplanan bilgilerle bezenen yapıtın ana amacı insanlara insanlığı belletmek... Hayvan haklarını benımsetmek.. Leonardo da Vinci: "Sevg/'demiş "bilgiden doğar..." Tersineçevirin: "Bilgi, sevgiden doğar!.." Profesör. Dr. İsmet Sungurbey'in 'Hayvan Hakları' ki- tabı. sevginin üretimi... Evrende kör olası bir eytişimin egemenliği sürüyor, iyilik ile kötülük iç içe, yan yana, insan ile hayvan ilişkisi- ni de belirliyor; hayvan katliamıyla birlikte hayvanları koruma savaşımı da sürüyor. insan, doğayı değiştirebilen tek yaratık!.. inanıyorum kı hayvanlara karşı gaddarlığı uygarlık durduracaktır. insanın gaddarlığı öylesine körleşmiş ki doğayı kirle- 1 tip yok ediyor, kimi hayvan türlerini ortadan kaldırıyor, geleceğimizi karanlıklaştırıyor. Elbet. bu kör gidişatı durdurabilecek akıl ve sağduyu- ya yine insan sahiptir ki hayvan hakları' insan hukuku- nun içinde yerini almaktadır. • İsmet Sungurbey'in Hayvan Hakları' kitabı, sevdiğini- ze bir bayram armağanıdır; çiçek suyla beslenir, sevgi sevgiyle büyüyüp serpilir... BAŞSAĞLIĞI Kadıköy Başbayilerimizden SEMİH KAÇAR'ın vefatını teessürleöğrenmiş bulunuvoruz. Merhuma Allah'tan rahnıet. ailesıne. bavilenmize ve tüm yakınlanna başsağlığı dileriz. YAYSATA.Ş. L'lusal Kurtuluş Sa\ aşımızın > iğit önderi. Laik Cumhuriyetimizin kurucusu. bağımsızlığımızın varatıcısı Sevgili Ata'mız her türlü karanlığa karşı direnme gücünü scnden alan öğretmenlerin di> orlar ki; "Ne senden geçerim Ata'm nesenineserinden." YAL0VA LİSESİ ÖĞRETMENLERİ VE ÖĞRENCİLERİ ILAN T.C. İSKENDERLN 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN DOSVJNO- 1993 992 Davalı: Hıdavet Batan-Adresi mechul Da\acı SSK Genel Müdürlüğü laratından da\alı aleşhine açılmış bulunan istırdat davasının vapılan duruşması sonunda: Adınıza çıkartılan davetivede tanınmadıeınızdan bahisle iadeedil- miş olması üzerine vapılan zabıta tahkikatında da adresiniz meçhul kaldığından ilanen duruşma gününun tebliğine karar \erilmiş. duruş- ma 13.5.1994gününetalikedilmıştir Mezkürgün \csaattegclmenız. gelmedığınız \e\a bir vekıllede kendınızı temsılettirmedığınız takdir- de da\anın vokluğunuzda bitirileceğı. da\etiye >erine kaim olmak üzere ilanen tebliâ olunur 21.2 1994 Basın: 46608 ILAN T.C. BAKIRKÖY 4. SULH HUKLK HÂKİMLİĞİ'NDEN DosyaNo: 1994 136Esas '1994 124Karar Kaslamonu ili İnebolu ilçesi Korupınar kö\ü. cilt: 053 01. sayfa: 8, kütük: 2'de nütusa kasıtlı Mustala Şenfe'den olma 12.8.1950 do- ğumlu Rafct Salman'ın Rablamonu ıli. İnebolu ılçesı. Karaca Mah. cill. 006 01. sa\fa: HO. kütük. 49'da nüfusa kavttlı Satı ve Fethiye"den olma 2.3.1335 doğumlu Mühibe Reıs'e \a.si tavinıne 24.2 1994 tari- hinde karar verildiği ilan olunur. Ba<m-1063