Katalog

13 MART 1994 PAZAR • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLEREV DEVAMI 17 GIMDEM MUSTAFA BALBAY • Baştarafi 1. Sayfada Her zaman bûkümetin yanındayız. Yanında olmaya devam edeceğiz' gibi br açıklaması, ne 8 Mart Kadınlar Günü nede- niyle yaptığı konuşmada, ne de bir başka açıklamasında asla yer almamıştır. Sayın Meral in yaptığı konuşmanın band çözü- münde ilgilı bölum kelimesi kelimesine şöyledir: Sayın Başbakan'ım, Türk-iş olarak şunu söylemek istiyo- rum; A hükümetı olur. B hükümeti olur. Bu hükümetler Türkiye Cumhuriyetleri'rin hükümetleridir. Milletvekillerini halk seç- miştir. O Meclis hükümetleri kurmuştur Halkın iradesi dışında hiçbir gücü kabul etmiyoruz. Bu gücün adı ne olursa olsun, değerli arkadaşlarım. Türkiye Cumhuriyeti hükümeti halkımızın birliğini ve bütünlüğünü. halkın mutluluğunu düşün- düğü sürece Türk-lş olarak, çalışanlar olarak her zaman bu hükümetin yanında olacağız ve yanında olmaya devam ede- ceğiz.' Bu ifadelerin demokratık parlamenter rejim açısmdan kullanıldığı da hemen devam eden şu sözlerden kolayca an- laşı/acaktır: Eğer Meclis halkın isteklerine cevap veremiyor ise parla- menter sistem içerisinde, demokratiksistem içerisinde seçirrT- ler vardır. Halk, Meclısi; Meclis de hükümeti yeniler. Tek sis- tem budur. Yoksa birileri çıkar, benim omuzumda yıldızlar var, idare edeyim derse, birileri çıkar, benim ekonomik gücüm var, hükümeti aşağı almak istiyorum derse, işte o zaman ülkede huzur kalmaz. Bu hareketler ülkemizin birliğini bozmaya çalı- şanların işine yarar. Halkızımın, ülkemizin işine yaramaz." Açıklamanın bundan sonraki bolümü Cumhuriyet gazetesı- nin anlam ve önemine ilişkin. Sayın Meral'in parlamenter sistemle ilgili görüşlerine tabii ki biz de katılıyoruz. Ancak, Sayın Meral, emekli parlamenter- ler derneğinin genel başkanı değil, 500 bini aşkın işçinin hak- larını korumak üzere örgütlenmiş bir işçi konfederasyonunun genel başkanıdır Parlamenter sistemin savunulması sadece Meral'in değil tüm demokratların görevidir. Bizim dikkat çekmek istediğimiz, Türkiye Isveren Sendika- ları Konfederasyonu (TİSK) Genel Başkanı Refik Baydur hü- kümeti sert bir dille eleştirip, "Tanıdığımız sure bitiyor" der- ken, Türk-lş'in hükümeti koliar bir eğilimde tavır almasıydı. Sayın Meral'in ve Türk-lş üst yönetiminin yanıtlaması dile- ğiyle, bir kısmını 9 mart günü de sorduğumuz şu soruları yi- neliyoruz: - Bu ay ışçilerin ikramiyeleri dönem zammından erken öde- nerek, işçinin cebinden tam 3 trilyon lira çalındı. Buna karşı ne yaptınız? - Bu yıl 429 bin 641 işçinin toplusözleşmesi yenilenecek. Bunlardan yaklaşık 150 bininın suresı mart ayında doldu bile. Bu sözleşmeler için ne yaptınız? - 27 Mart seçimlerinden sonra dar ya da geniş kapsamlı bir ekonomik paketin uygulamaya konulmasına artık kesin gö- züyle bakılıyor. Işveren kuruluşları bu paketlerin istedikleri ve istemedikleri maddelerini sık sık kamuoyu önünde açıklıyor. Siz ne yapıyorsunuz? - Paket açıklandıktan, fatura ışçiye ve memura kesildikten sonra 'Bahar eylemleri' mi yapacaksınız? - Enflasyon geçen ay iki rakamlı geldi. Başbakan açıklama- larında, sürekli, ücretle maaşları enflasyona göre ayarladıkla- rını söylüyor. Enflasyondaki gidiş beklenenin üzerınde, işçiyi bundan korumak ıçin bir ek zam talebinız var mı? Son olarak "İşçinin anası ağlarken "başlıklı yazının üzerine Milas'taki kömür işletmelerinde çalışan ve 700 işçı adına yazdığını söyleyen. adı bizde saklı bir maden işçisinin gönder- diği mektuptan bir iki küçük paragraf sunalım: "...Türk-lş'in sendikacılığı ışçi ve ışveren arasında arabulu- culuk yapmaktır. Türk-lş 'in sendikacığılı uyelennin salt karın- larını doyurmaya yoneliktir. Ekonomik. demokratık, siyasal ta- leplerini dile getiren değil. dahası bu taleplerın önunde set oluşturan bir anlayıştır. Dostlar alışverışte görsün anlayışıdır. Seçilmiş insandan çok, atanmış ınsan gıbi davranış belirleyen bir anlayıştır. Haklı taleplerimizı, haksız hale getiren bir an- layıştır. Bütün bu olumsuzlukları biz işçiler biliyoruz. Fakat de- ğiştiremediğimiz bir şey var. Türk-lş'in bu zihniyetini değiştı- receğiz diyen sendikacılar prim topluyor ve genel kurullarda işçinin oyunu alarak yönetici oluyor. Daha sonra ise onlar da bu çarka kendinı kaptırıyor olacaklar ki, işçinin sorunlarını çö- zen değil, işçiye sorun olan bir sendikacı olup çıkıveriyor- lar..." Türkiye'ninbirliğinibozdurmayız Chtakdilek:Barış • Baştarafi 1. Sayfada vurgulayan Demırel. sözlerini şöyle sürdürdü: "Teröriin hedefi, Türkiye')! bölmektir. Se»r planları yeniden icrava konulmak isteıımektedir. Terörii etkisiz hale getirmek için. ülke içinde girişilmiş bulunan gay- retlerin yanında, dtş desteklerini ortadan kaldırmak için, diploma- sinin >e sivasetin bütün imkanları kullanıimış ve kullanılmaktadır. Türkiye, detnokrasi ve insan hak- ları ideaiine ve prensiplerine içten- likle bağlıdır. Bu. kimsevi mem- nun etmek için deği), kendi vatan- daşlarını mutlu etmek içindir. Tür- kiye birliğini, dirliğini, beraberli- ğini muhafaza edecektir. De- mokrasinin içinde kalarak bunu vapacaktır. Ancak demokrasinin arkasına sığınarak. Türkive'nin parçalanması oyununa da gelme- yecektir. Dünyanın hatırına, Tür- kiv e birliği kurban edilmeyeccktir. Türkive'nin böiünmez bütünlüğü- nü tartışmak. daha doğrusu bölü- nebilirliğini konu vapmak ve bunu fikir özgürlüğü saymak, bu kanlı girişime moral destek vermekten başka bir işe >aramayacaktır." Mesajında. >erel seçimlenn yaklaştığına da dikkat çeken De- mirel. bütün yurttaşlara. 'oyunu- zu kullanın' ricasında bulundu. Seçımlerin. yargı denetiminde ve güven içerisinde yapılacağını ifa- de eden Demireİ. "Herkesin sandık başına gitmesini. sükunet içerisinde iradesini ortaya koy- masuıı rica ediyorum" dedi. Se- çimlerin "bir bayram gibi" karşı- lanması gerektiğini ifade eden Demirel. ada> lann da aşın tartı- şmalardan kaçarak, gereksiz kırgınlıklara yol açmamalannı ıs- tedî. Türkiye'de. "yerel seçimden sonra ne olacağı"nın tartışıldığına dikkat çeken Demirel. demokra- tik kuralların mevcut olduğu bir ülkede kaygıya gcrek olmadığını 'Doğalgazda Ukrayna sorımu Baştarafi 1. Sayfada landığını belirten Çernışev "Rusya, Ukra.vna'ya sattığı doğalgazı üçte bir oranında kesti. L'kray- nalılar da. hiç ummadığımız bir davranışta bulunarak. kendi top- raklarından transit geçen ihraç boru hattına el attılar" dedi. Çernişev, sorunun çözümlen- diğini anlatırken de "Bu yüzden de, Türkiye've doğalgaz taşıyan hattaki basınç düştü. 10 mart günü Moskova'da yapılan görüşmeler sonucunda, karşılıklı anlaşmava varıldı. O gün, Moskova saatıyla 18.10'da yeniden doğalgaz pom- palamaya başladık. Basıncın veni- den normale dönmesi iki-üç gün alıyor. Türkiye, bugün doğal- gazını eskisi gibi almaya başlava- cakfır. Rusya, bu süre içinde eksi- len miktarı da vıl sonuna değin Türkiye'ye pompalamayı üstlen- miştir. Rusya ile Türkiye arasında doğalgaz konusunda hiçbir sorun voktur ve olmayacaktır" şeklınde konu^tu. Çernışev. Avrasya'nın Rusva ile Türkiye'nın "kendi ev- leri" olduğunu sö>le>erek "Evin içindeki en büyük tehlike bölü- cüJerdir" dedi. Büşükelçı. bölücü güçlere kar^ı iki ülkenin ortakla- ^a direnmeleri gerektiğini de be- lırterck "çünkü bunlar karanlık fî- kirlerini aşırı dinci > a da aşın mil- livetçi maskeler altında vayarlar" şeklınde konuştu. Türkiye ile Rusya arasında: Bo- âazlar, Bosna, Karaba.e. Kallcas- söyledı. Ba\ram mesajında ent- lasyon sorununa da değinen De- mirel. "Enflasyon Türkiye'nin vıllardır karşı karşıva bulunduğu en önemli sorunlardan biridir ve bütün dengeleri bozmuştur." dedi. Para pışasalanndakı dalgalan- manm h'alkı tedirgin ettiğini de \urgulayan Demirel. mesajında şu görüşlere ver \erdi: "Serbest piyasa ekonomisi içerisinde den- geler kendiliğinden işleyinceye ka- dar. birtakun şaşırtıcı durumlar meydana geiebilir. Türkiye kamu maliyesi. devletin iç ve dış borç- larının faizleri, iktisadi devlet ku- ruluşlannın zararları, sosyal gü- venJik kuruluşlannın vü'kleri altı- nda hayli sıkıntıdadır. Ekonomik dalgalanmalar geçici bir durum- dur." lar gibi konularda görüş aynlı- klan bulunduğu yolunda med- >anın spekülas\on yaptığını belir- ten Çernişe\ "Ancak, karşılıklı otunıp sakin sakin konuştuğumuz sürece çözülmeyecek bir konu vok- tur. Ne Rusya Türkiye'ye, ne de Türkiye Rusya'va saİdırmayı dü- şüneb'ilir" dedi.BDT Devlet Baş- kam Boris Yeltsin'in Ankara zı\a- retinın ertelenmesi konusunda da Çemışev "Sizde seçim var, bizde ise bazı sorunlar. Ama Yeltvn, Moskova'da Tansu Çiller ile gö- rüştükten sonra kesin kararını ver- di. Nisanda \a da mayısta mutlaka Türkiye'ye gekcek. Hatta bana 'Beni sıkıştır. Mutlakagitmelivim" dedi" şeklinde konuştu. Balıkçı SHP'de gerginlik tırmanıyor Tuzla • Baştarafi 1. Sayfada oyunu arttıracak her çalışmayı, kişisel olarak benim aleyhimdeol sadaalkışlarım"di>e tamamladı. Çengel. gece de parıililerle de- ğerlendirmelerini sürdürdü. ilçe başkanlannın göriişünü aldı. An- taKa'da bulunan SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın ilede görüşen Çengel net bir tavır oria- ya koyamadı. Çengel'in i.stifa etmesine karşı çıkan îstanbul ör- gütü yöneticileri. "6 kuşak hu- kukçu bir aileden gelen Zıilfli Livaneli'nin, mahkemede aklan- mana karşın seni kamu vicdamnda mahkûm etmeve kaikması, Liva- neli'nin kendisini yargının üzerin- de görmesi dcmekrir" dediler. SHPGenel Başkanı Murat Ka- ravalçın ile görüşeceğini belirten Livaneli. beklentısini sürdürdü- ğünü belirtti. Livaneli. Çengelle ilgili herhangı bir ithamda bulun- madığını. kendisine hiçbir şahsi husumeti \e düşmanlığı da olma- dığını ıfadc etti. Livaneli şöyle konuştu: "Ben sadece bir ilke dile getir- miştim. İSKİ meseksivle kendi arama kalın bir çizgi çekmek isti- yorum. Çalışma arkadaşlarımın mümküase bunlarui dışında kal- masını istivorum. Başından beri masum bir dilek dile getiriyorum. İstanbul'da kendi düşündüğüm gi- bi insanlarla çalışmak istiyorum." Lı\ anelı. "Sadece Çengel'in gö- revden alınması sizin için yeterli mi" sorusuna ise "Onları daha bi- lemivorum. Bu avrıntıları düşün- medim" yanııını serdi. Zültu Livaneli. ANAP Genel Başkanı Mesut Nılmazın sövle- diği öne sürülerek bir gazetede yeralan iddıalara bıraçıklama ı!e cevap \ererek "Bu tür ilkel senar- volar Türk sivasetini kirletmekte- dir" dedi. Mesut Yılnuz'dan. bir açıklama \aparak iddialan >a- lanlamadığı takdırde basın. yasa- lar \e kamuoyu önünde liesap soraeağını bildiren Lı\anelı. "Be- nim övünç kaynaklarımdan biri de ha> atımın çeşitli dönemlerinde an- tidemokratik rejimlere karşı çık- mış olmamdır ve bu durum vatana, bavrağa. ülkemin temel değerleri- ne karşı olduğumu değil; tam tersi- ne, sahip çıktığımı gösterir" dedi. AnıaKa'da bulunan SHP Ge- nel Başkanı Mural Karavalgn ise fstanbul \\ Başkanı Yüksel Çengel'in görevden alınmavaca- eını sövledı. • Baftarafi I. Sayfada can Çelik, Ka/ım Ergün. İmam Besili. Abdurrahman Serin, Şükrii Bahçeci. Nimet V ılmaz, Musa Lnlü. Mehmet Güzel, Ecevit Bilen. Fuat Yılmaz, Eşref Özkay, Sabri Sayan. Nizamet- tin Biİen, Nezir Kök, Abdurrah- man Çoşkun, Tülin Oağ, Lok- man Erdem. Sait Yürekli. İbra- him Akbaş, Ramazan Kaya. Bi- lal Güvercin, Hasan Karakuş, Beytullah Gamsız. Abdülaziz Andaç, kudbeddin Taşkıran. Selahattin \ anıalak. Baki Boz- demir, Ahmet ^ erkan ve Yüksel Akova vakalandı. Evlemde gözcülük yaptığı bclirlenen EnverÖzekdcMuş"- un Muluzgirt ılçesinde \akala- narak gözlem altına alındı. An- cak Ö/ck'in hava muhalcfcti nedenıyle henüz İstanbul'a ge- tirilemedığı belirtildi. \'akala- nan sanıklann Kartal Cevizli'- de Oğuz Timur ile Kayışdağı"- nda Ayhan Kurt adlı kişilenn kaçırılarak öldürülmesi evlem- lerine katıldıklan belirlendi. Bu arada Tuzla Tren İstasyo- nu'na bombay» koyan Cumali Karsu'ya olay yerinde tatbikat yapiınfdı. Baştarafi 1. Sayfada gandası" suçundan yargılanan ^ aşar Kaya hakkında. mah- kemeyc gelmemesi üzerine gıyabi tutuklama karan alınmıştı. Kava birden fazla davadan yargılanı- yor. İzmır büromuzun haberine göre. DEP eski Genel Başkanı Yaşar Kava'vı bir sürat teknesıy- le Didim Akbükten Yunanis- tan'ın Kos Adası'na kaçıran PKKMıSüphi Bal vakalandı. İzmir Emniyet Müdürlüğü'- nden yapılan açıklamada. Av- rupa'ya kaçırılacak PKK'lılunn Yunanistan'a deniz yoluy la götü- rüldüğünün belirlenmesi üzerine bir operasyon düzenlendıği belir- tildi. Emniyet Nfüdürlüğü'nden yapılan açıklamada. 1960 Mar- ciin doğurnlu. balıkçılık yapan Şüphi Bal'ın. PKK mılitanlannı İstanköye kaçırdığının an- laşıldığı. Bal'la birlikte. yurtdışı- ndan getırılen milıtan ve malze- meleri PKK'ya ulastıran Ahmet Avata ve Türkan özgür isimli militanlann da yakalandığı belir- tildi. Bu arada Süphı Bal. iki vıldır şaklaşık 35 PKK."lıyı İstan- köy'e kaçırdığını belirttı. AÇIK Vl'KSE.K OĞRETİ.M KOŞESI 1 A, 2-D. 3-C, 4-D. 5-A, 6-C, 7-B. 8-A, 9-A, 10-C. U-C. 12-D, 13-C. 14-A. 15-B. 16-A, 17-A. 18-D. 19-D.20-D. 21-A.22-B ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞ 1-D, 2-D. 3-D. 4-A. 5-A. 6-B, 7-A. g-C, 9-D. 10-A. 11-B, 12-D. 13-C. 14-D. 15-A. 16-D. 17-A, 18-D. 19-D. 20-B. 2I-A. 22-D. 23-A. 24-A. 25-C • Baştarafi 1. Sayfada ladığını bildirdi. TBMM Baş- kanı Vekili Tanır, mesajında. yurtta ve dünyada banşın ege- men olması dileğinde bulunarak "Sevgi. saygı, dayanışma ve barış içinde yaşama duygularımızın daha da güçlenmesine katkı sağla- v an bu müstesna ve anlamlı günle- ri sevinçle karşılamanın coşkusu- nu yasıyoruz" dedi. SHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın da mesajında. bayramın son derece hareketli bir seçim ortamına rastladığına dik- kat çektı. Seçimler öncesinde ger- ginliği arttıracak her türlü gin- şimden uzak olunması gereğine işaret eden Karayalçın. "Iç ve dış engellemelere karşın, demokrasi- mizi ve ülkemizi geliştireceğiz" dedi. ANAP Genel Başkanı Mesut ^ ılmaz. içte ve dışta tüm sorun- lanna karşın Türkiye'nin üstesin- den gelemeyeceği zorluk ol- madığını söyiedi. Yılmaz. bütün yurttaşlann yanı sıra Türk cum- huriyetleri, Bosna Hersekliler ve diğer İslam ülkelerındekı dindaş- lann bayramlannı kutladıeını bildtrH. Beş harf • Baştarafi 2. Sayfada sarlanan 'Sürekli Alfabe-İmla L zmanlar Çalışma Grubu' çalış- malannı hangı ortak ana ılke ve kurallar doğrultusunda sürdü- rebilecek ve belli aralıklarla bir arayagelerek alı- nan hangi gcrçekçi sonuçları nasıl değerlendirebilecek. bun- lara son biçımini nasıl verebile- ceklerdir? • Her Türk cumhuriyet ve topluluklarında 'Ortak Türk Alfabesi'ne geçış süreçlerinin sağlıklı bir bıçimde gerçekleş- mesi için bu abeceye bağlı tek- nik altyapının da buna göre olması gerektiği düşünülmüş. bu noktada gerek duyulan tek- nik altyapının ve basım işlerinin karşılanması için karşılıklı yar- dımlaşma amaçlanmış olması- na karşılık. hiçbir dizgi. basım araç ve gerecinde yer almayan -i, -ii gibi hartlerin. hangi tek- nık altyapıda. nasıl yer alması düşünülmüş ve bunun hangi olanaklarla. nasıl gerçekleşuril- mesi amaçlanmıştır? Bu ve buna benzer sorular sı- ralanarak sürdürülebilır. Ama bu konuda. başlangıçta. öncc- likle şunlann yapılması düşü- nülebilir: Bütün Türk cumhuriyet ve topluluklannda." Latin abecesi tenıelınde. ortak bir Türk abe- cesının (tek düzen içinde) ilan DSP Genel Başkan Bülent Ecevit de. Şeker Bayramı'na gi- rerken bölgesinde yaşanan acı olaylan dindirrnenin. Türkiye'- nin görevi olduğunu vurguladı. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal ise bayrama girerken Türkiye'de her şeyin iyıye gittiği- ni söylemenin ve iyimserlıl< rüz- gan estirmenin mümkün ol- madığını ifade etti. Atatürk'e ve onun eseri cumhuriyete yönelik saldınlann arttığına dikkaı çeken Baykal. buna karşın ülkenin her köşesinde Atatürk'ün yeniden umut haline geldiğini sövledı. Diğer siyasi parti lıdcrlerı ve bakanlar da yayımladıklan me- sajlarda. yurttaşlann Şeker Bay- ramı'nı kutladılar. Başbakan Tansu Çiller. bay- ramlann ulusça sımsıkı kucak- laşılan günler olduğunu belırte- rek. "Şüphesiz bu bayramda da ortak sevincimizi bir ölçüde göl- geleyen irili ufaklı sorunlarımız var. Ama bu sorunların çözünıle- rini bilmemizden kaynaklanan azmimiz, umutlarunız da var" dedi. ve kabul edilmesi. Bütün Türk cumhuriyet ve topluluklarında ortak Türk ya- zı dili bilincinin oluşturulması. Ortak Türk yazı dilini oluş- turmak için başlangıçta. ileti- şim dili olarak Türkiye Türkçe- si vazı dilinin temel alınması. lletişimi kolaylaştıracak. an- laşmayı sağlayacak. gıderek hızlandıracak. ortak kılavuz ki- taplann ve sözlüklerin hazır- lanması. Ortak sözcüklerin ses yapı- sında yer alan ayrılıklann gıde- rilmesi için Türkiye lürkçesi temel alınarak (12 Eylül"den önceki Türk Dil Kurumu bu ko- nuda önemli hazırlıklar yap- mıştır) çaltşmalar yapılması gerekir. Bilim ve teknik alanda bir te- rim birliğinin sağlanması... Bunun için Batı dillerinden Türk lehçelerine giren sözcük ve terimlere ortak karşılıklar bulunması. bazı önemli yazın- sal (edebi) metinlerin karşılıklı okul kitaplannda yer alması (bu çalışma Türkiye Türkçesi ders kitaplannda başlamıştır) da gerekir. Bu düşünce ve görüşler doğ- rultusunda ortak Türk. >_azı dili- ne geçiş, daha sağlani. dâha sağhkJı ve güvenli bir temel üze- rine kurulmuş olabilir. "Halkbank kredide usta ben de kendi işimde İşim elektronik... TV, video, müzik seti... Hepsini onarırım. * . Usta belgem var. Kendi dükkanımı kurmak en büyük özlemimdi. Halkbank'ın genç girişimcilere kredi verdiğini öğrendim. Benim de bazı araçlara ihtiyacım vardı. Tabii biraz da işletme kredisine... Gittim, projemi anlattım. Onlar da bana yol gösterdiler. Kredi verdiler. Üstelik çok uygun şartlarla... İlk yılı ödemesiz, yıllık %40 faiz... Vade 2 yıl Lise mezunu olup Milli Eğitim Bakanlığı'nın teknik eleman kurslarını tamamlayan, yüksek okul mezunu olan ya da ustalık belgesi veya sertifikasma sahip bütün gençlere öneririm. Projenizi en yakın Halkbank şubesine götürün, kredinizi alın. İşinizin sahibi olun. 11 İstek sizden, destek bizden... HALKBANK TÜRKİYE HALK BANKASI k a v n a k.