Katalog

27ARAL1K1994SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Zhnfaabve'de trafik canavarı • HARARE(AA)- Zimbabve'de ıki otobüsün çarpışması sonucu 15 kişinin öldüğü bildirildi. Zımbabve resmi haber ajansı ZIANA, ûlkenin güneyindeki Masvingo bölgesınde meydana gelen kazada 43 kişinin de yaralandığını duyurdu. Kazanın, aşın hız ve dikkatsizlik sonucu meydana geldiği belirtildi. Fransa: Türhiye le AB yakınlaşmalı ATİNA (AA) - Fransa'nın Atina Büyükelçisi Jean Cadet, "Türkiye'yı siyasi ve ekonomik açıdan Avrupa'nın daha da yakinma getirmekten, Yunanıstan da dahıl. hepimızın çıkarlan vardır" dedı.Büyükelçı Cadet, ülkesinin ocak ayında başlayacak Avrupa Birliğı (AB) dönem başkanlığı dolayısıyla yaptığı açıklamada "Gümrük birliğı Anlaşmasf nın imzalanmamış olmasından Türkiye'de sadece fanatik Islamcılar memnun olmuştur" şeklinde konuştu. Gümrük birliği için 7 Mart 1995'te yapılacak toplantıya kadar bır uzlaşma sağlanacağına inandığını söyleyen Cadet, Fransa'nın dönem başkantığinda Kıbns'ın üyelik görüşmelerinin başlaması için bir takvim verilmeyeceğinı de belirtti. Kazak ordusumla subay sıkmüsı • ALMATl(AA)- Kazakistan'ın içinde bulunduğu ekonomik darboğaz, 1992'de kurulan Kazak ordusunu da olumsuz etkiliyor. Ordudakı Rus asıllı subaylar ile uzman personel Rusya'ya göç ediyor. Kazakistan Savunma Bakanı Birincı Yardımcısı Generai Alıbek Kasımov'un verdiği bilgıye göre, silahlı kuvvetlerde görev yapan subay ve uzman personelin çoğunluğunu Ruslar oluşturuyor. Ancak Ruslann, Rus ordusunda görev yapmak üzere yoğun bir şekilde ülkelerine göç etmesi. Kazak ordusunu zor durumda bırakıyor. ABD, Körfez'de arama yaptı • DUBAİ (AA) - Körfez sulannda denetlemelerde bulunan Amerikan donanması, iki gün önce Honduras bandıralı şüpheli bır gemide arama yaptı. Amerikan donanması sözcüsü T. McCreary, AFP'ye yaptığı açıklamada. Irak hurması taşıdığından şüphe edilen gemide 24 Amerikan denizcısinin arama yaptığını söyledı. Kuveyt'ı işgal etmesi üzerine Irak"a uygulanan çok yönlü uluslararası ambargo çerçevesinde bu ülkenin, dışanya hurma satışı yapmasının yasak olduğu belirtiliyor. Körfez krizinden bu yana ABD'li ve müttefik ülke gemiieri Körfez sulannda devriye gezerek uJuslararası ambargoya uyulmasını sağlıyorlar. Rlistinfilep tünel kaayor • KUDUS(AA)-Gazze Şeridı'ndeki Filistinlilerin tünel kazarak lsrail'e gizlice geçtikleri ileri sürûldü. Polis yetkililennin bu açıklaması, Filistinli aşın dinci Hamas grubuna bağlı bir militanın, Kudüs'te düzenlediği intihar saldınsının hemen ardına rastladı. lsrailli yetkihler, Gazze Şeridi çevresinde Israil ordusu tarafindan inşa edilen bariyerlerin beton tabakalannın altmdan geçen çok sayıda tünel belirlendiğini belirttiler. Bu arada, Israil polisinin üst düzey yetkilisi Dany Prinker, bu yıl, Israil'de oturma izni bulunmayan toplam 34 bin Filistinlinin yakalandığını açıkladı. INGİLTERE A.B.D. KANADA AVUSTRALYA ALMANYA FRANSA İTALYA ve İSPANYAda Dil Eğitimi Rusya Devlet Başkanı, Çeçenya'da askeri harekâtı durdurduğunu açıkladı Yeltsiıı'den geıi adıııı• Rusya hükümeti, Çeçenya'da gölge hükümet kurulacağmı açıkladı. Gölge hükümetin akademisyen Salambek Haciyev tarafindan yönetileceği belirtildi. MOSKOVA (Ajanslar) - Çeçenya'ya karşı başlartığı harekât nedeniyle askeri ve siyasi çıkmaza sürüklenen Rusya Dev- let Baskanı Boris Yeltsin,dün Çeçenya'da- ki operasyonun askıya alındığını açıkla- dı. lnterfax ajansının haberine göre dün sabah toplanan Rusya Güvenlik Konse- yi'nde konuşan Yeltsin, askeri harekâtın durdurulmasına karşın Rus birliklerinin Çeçenya'da bulunan üslerde kalmaya de- vam edeceğini. ülkede "yönetim organ- lannın" kurulma>ıvla krize bır çözüm bulmanın mümkün olduğunu söyledi. Ancak Yeltsin, askeri harekâtı durdur- masına karşın, Çeçenya'nın "Rus topra- ğı" olduğunu vurguladı. Yeltsin "Çeçenva biziın özerk cumhu- riyetimizdir ve biriiklerimiz devamlı ola- rak Çeçenya'da kalacaktır. Bunu kimse akhndan çıkarmasın" şeklinde konuştu. Yeltsin aynca Çeçenya'nın başkenti Grozni ve çevresinde "kanun ve niza- nun" bundan böy le ordu tarafindan değil, Içişleri Bakanlığı'na baglı güvenlik bir- likleri tarafindan sağlanacağını bildirdi. Gölge hükümet Yeltsin bu açıklamasını yaparken, Rus- ya hükümeti de Çeçenya'da bir "gölge hü- kümet" kurdu. Hükümet tarafından yapılan açıklama- da "Ulusal Yeniden Doğuş" hükümetınin. 53 yasındaki akademisyen Salambek Ha- ciyev tarafindan yönetileceği belirtildi. Açıklamada, Çeçen asıllı Hacıyev'in da- ha önce dağılan Sovyetler Birliği'nde, Petrol ve Kimyasal Üretim Bakanı olarak görev yaptığı hatırlatıldı. Göziemciler, hükümetten yapılan bu açıklamanm, Rusya Devlet Başkanı Bo- ris Yeltsin'in. "Çeçenya'da yönetim or- ganlan kurulmasına imkân veriimesi için askeri operasyonlara ara veriteceğT yo- lundaki açıklaması ile aynı güne denk düştüğüne dikkat çektiler. Hükümet açıklamasında, "GeçişKon- seyi" adı altında bırleşen Çeçen muhale- fet hareketlerinın de yeni hükümete ka- tılma ıhtimalı bulunduğu ima edildı. Geçiş Konseyi, 2 Ağustos 1994 tari- hinde kurulmuş ve bu tarih. Generai Du- dayevrejımıne karşı silahlı mücadelenın başladığı tarih olarak ılan edilmişti. Ge- çiş Konseyi, Rus askerlerinın Çeçenya'ya girdiği 11 aralıktan bu yana sahneden çe- kılmiştı. tstifaetti Rusya Devlet Başkanı Boris Yehsin'in danışmanlanndan Emil Payen, Çeçenis- tan konusunda Yeltsinle ayn düştdüğü için istifa etti. Milliyetler konusunda Yeltsin'e danış- Yeltsin'in yeni planı # Askeri harekât duracak. # Rus biıiikleri Çeçenya'da kalacak. # Düzeni lçişleri Bakanlığı birlikleri sağlayacak. # Çeçenya, Rusya Federasyonu'nun bir parçası olarak kalacak. # Çeçenya'da 'yönetim organlan' kurulacak. manlık eden Payen, özel NTV kanalın- da yaptığı açıklamada, Başkan Yeltsin'e, Çeçen Cumhurbaşkanı Cahar Dudayev'le doğrudan görüşmelere başlaması için ya- zılı öneri sunduğunu, ardından da istifa ettiğini bildirdi. Emıl Payen, istifa etmek- Ie, aynlıkçı cumhuriyetlere karşı Mosko- va tarafindan izlenen politıkayı eleştiren demokratlann safına geçmiş oldu. Rus savaş uçaklanrun bombardımanı altında harabeye dönen başkent Grozni'de gönüllü Çeçen savaşcılar. günlerdir süren çatışmalardan yorgun düştü. Rusya'nın yeni Rasputin'i• The Independent gazetesine göre Kremlin'de asıl güç Devlet Başkanı Yeltsin'den Başkanlık Güvenlik Servisi'nin şefi Aleksander Korzakov'a geçiyor. Dış Haberler Servisi - Son günlerde Rusya'da şu soru gündemden düşmüyor: "Clkeyi kim yönetiyor? Yeltsin mi, Çernumirdin mi yoksa Generai Korzakov ma?" "The Independent" gazetesınin Moskova muhabınnın bildirdiğine göre, Başkan Boris Yehsin'in burun ameliyatı nedeniyle evinde ıstirahat ertıği, Başbakan Çernomirdin'ın Hındıstan'a resmi bır ziyarette bulunduğu şu günlerde siyası göziemciler, yönetımdekı en güçlü ismın Başkanlık Gü\enlık Servisi'nin Başkanı Aleksander Korzakov olup olmadığını tartışıyor. Moskmv Times gazetesı muhabirlennden Dimitri Simes,Yeltsin'in son yıllarda orduya ve polis teşkılatına giderek daha fazla yetki verdığını belırterek şöyle konuşuyor: u Yeltsin iceride baskıyı arttmrken, yurtdışında daha mOİryetçi bir yol izliyor." Bons Yeltsin, son günlerde yayımlanan güncesınde, Korzakov'u en güvendiğı dostlanndan bın olarak tanımlıyor. 1991 'de Sovyetlenn çöküşünden önce KGB'de görevli olan Korzakov, 1985 yılından sonra Yeltsin için çalıştı. Korzakov, gazetecılere demeç vermekten kaçınmasına karşın Nezavisimaya Gazeta'ya göre bugün Rusya'nın en etkili 20 ismınden biri. Aynca, Korzakov, Çeçenya ile sürdürülen çatışmanın en yetkili isimlerinden biri olan Savunma Bakanı Pavel Graçov'a yakmlığı ile tanınıyor. Generalin yalnızca güvenlik konulannda etkili olmadığı. Çernomirdin'e yazdıği, Rusya'nın petrol politikasına ilişkin mektubu ile gün ışığtna çıktı. Vfektupta, Dünya Bankasi'na petrol ıhracatı konusunda müdahale hakkı tanıyan hükümet karan eleştıriliyordu. Generai, eleştinlerinı şöyle ifade ediyordu: "Ekonomi, yabancı müdahale ile guçlenmez. Ülke Ihracatının yüzde 60'ını oluşturan petrol ihracatına yabancı sermayeyi kanstırrnakla bu sektörün bağımsızhğı tehlikeye girmiş olur. Yabancı sermaye, maliyetleri arttınr; dolay rsı ile Rus maUanıun rekabet şansı a/ahr. Bence bu karar uygulanamaz." Yeltsin'in muhaliflen, ülkenin gûvenlığınden sorumlu oian bir kişinin ekonomik konularda Fıkir beyan etmesıni çok sert birdilleeleştiriyor. Mektubun içeriğinden çok, kullanılan dilın sertliğıne dikkati çeken muhalifler. mekrupta Sovyet Rusya dönemıne özgü Batı karşıtı önyargının çok belırgin olduğunu vurguluyor. Siyasal göziemciler, Yeltsin'e yakmlığı ile tanınan kışilerin bu yaİclaşımı benimsemeleri durumunda, reformlann ve Rusya'nın Batı ile ilişkilerinin tehlikeye gireceği konusunda birleşiyor. GUREŞ KARAYALÇIN'LA GORUŞTU: Çeçenya'da aktif politika izlemeliyizANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Çeçen asıllı Genelkur may eskı Başkanı Orgeneral Doğan Güreşın Dışışlerı Bakanı Murat Karayaiçın'dan Çeçenya'ya Rus müdahelesının sona erdirilmesı ıçın Türkıye'nın daha aktıf polıtı- ka ızlemesıni istedıği öne sürüldü. Rusya'dan bağımsızlığını ılan eden Çeçenya'nın aynlıkçı liden Cahar Dudayev ın, Türkiye'den destek arayışlan çerçevesinde olaylann patlak vermesi öncesın- de Türkiye'ye gaynresmı zıyaret- ler yaptığı bildınldı. Emekli Orgeneral Doğan Gü- reş dün Başbakan Yardımcısı ve Dışişlen Bakanı Karayalçın'ı zi- yaret ettı. Türkıye'deki Çeçen topluluğunun, Çeçen asıllı olduğu bıldırilen Güreş'ten Ankara'nın daha aktif politika izlemesi yolun- daki isteğini iltmesını istediğı be- lırtilıyor. Güreş'ın de, Çeçen ce- maatinin bu yöndeki isteğını Ka- rayalçın'a ıletmış olabileceğı kay- dediliyor. Çeçen lıder Cahar Dudayev'm olaylann başlaması öncesınde Türkiye'yı zıyaret ıstefinın. iilke- sının Rusya'nın bır parçası olma- sı nedeniyle gen çevrildığı öğre- nildı. Dudayev'ın gaynresmı ola- rak olaylann çıkması öncesınde Türkiye'yı zaman zaman ziyaret ettiği belirtildi. DİL EĞİTİMİNDE KESİN BAŞARI • 17 yaş üzerindeki herkese ve her amaca yönefik dil kursları, • İngiltere'de 12 Amerika'da 24 haftalık yoğun programa kayıt olanlara BEDAVA gldlş-dönüş uçak blletl, • 1 7 - 2 8 yaşlar arasındakl gençlere Ocak-Eylül 95 tarihleri arasında çok ekonomik AKADEMİK YIL DİL programı • Amerika'da üniversiteye yerleştirme servisi HEMEN ARAYIN, UCRETSIZ BROŞÜR İSTEYİN. EFEGITIM LTD. Mım Kemal Öke Cad. 9/1 Nişantaşı/İSTANBUL T*l: (0212) 225 02 10 Fmx: 22S 46 9 2 ACENTALAR: ANKARA: (312) 468 05 55 İZMİR: (232) 489 41 00 ADANA: (322) 454 79 85 RİhaC ' B M yetk^en Bosna'nın kuzeybaüsında- y B j h a ç bölgesinde Bosna-Hersek hükü- met güçleriyle Fikret Abdiç'e bağh aynlıkçı Müslümanlar arasında ateşkese rağmen süren çatış- malann dün durduğunu bildirdiler. \erkililer, Bosna topraklannda dün de herhangi bir askeri hareket görülmediğini açıkladdar. Ayiardır Sırp keskin nişancılann kurşunlanna hedefoimama mücadelesi veren Saravbosnalılar da birkaç gündür rahat bir nefes alma nrsaö btıldu. POIİTÎKADA SORUISLAR ERGUN BALCI Yeltsin Çıkış Yolu Arıyor The Economist dergisi, "Çeçenler, Rus biriiklerini birkaç hafta daha durdurmaya devam ederlerse, bu Yeltsin ve Rusya'nın bin"iği açısından olumsuz bir işaret o/ur"diyor. Dergi, Yeltsin'e birkaç hafta tanıyor. Rus birlikleri bu sü- re içinde Çeçen direnmesini kıramadığı ya da Rusya lide- ri bunalıma askeri çözüm dışında bir çözüm bulamadığı takdirde hem Yeltsin'in geleceğinin hem de Rusya'nın bir- liğinin tehlikeye düşeceğinı belirtiyor. Yeltsin'in dün yaptığı açıklama, The Economist'in değer- lendirmesini doğruluyor. Çeçenya'da hiç beklemediği bi- çimde askeri batağa saplanan, içeride muhaliflerin şimşek- lerini üzerine çeken, generallerin ise isyanı ile karşı karşı- ya kalan Rusya Devlet Başkanı, Çeçenya'da harekâtı dur- durduğunu, ülkede bundan böyle düzenin ordu değil lçiş- leri Bakanhğı'nca sağlanacağını bildirdi. Ancak Yeltsin, Çe- çenya'nın "Rus toprağı" olduğunu vurgulamaktan da ge- ri kalmadı. Rus birlikleri saldınyı askıya almalanna karşın Çeçenya'da konuşlandınlacak, aynca "yeni yönetim or- ganlan" kurulacaktı. Yeltsin bu açıklamayı yaparken, Rus hükümeti de Çeçenya'da "gölge hükümet" diye nitelen- dirilebilecek yeni bir hükümetin kurulduğunu bildiriyordu. Yeltsin, zaman kazanıp Dudayev yönetimini bölmeye mı çalışıyor? Yoksa Çeçenya'da askeri zaferin mümkün ol- madığını anlayıp, bunalıma içtenlikle siyasi çözüm mü an- yor? Bu sorunun yanıtını önümüzdekı günlerde öğreneceğiz. Ancak şöyle bir değertendirme herhalde yanlış olmaz: Içine düştüğü bataktan çıkış yolu arayan Rusya lideri ge- ri adım atmıştır. Nitekim Yeltsin, dünkü açıklamasının bir bölümünde, Çeçenya'daki askeri harekâtta "bazı sorun- lann" ortaya çıktığını kabul etmiştir. Yeltsin'i geri adım atmaya zorlayan nedenleri aşağıdaki şekilde özetlemek mümkün: Rus birlikleri 11 aralıkta Çeçenya'ya girerken, bunalımm uluslararası konjonktürü etkileyecek boyutlara ulaşabile- ceğinı herhalde pek az kimse düşünmüştü. 1.3 milyonluk ufacık Çeçenya, koca Rusya'ya nasıl dayanabilirdi ki? Rus ordusu birkaç gün içinde Grozni'yi alır, dağlardaki gerilla gruplannı da belirli bir süre içinde tasfiye ederdi. Bu tahminlerin yanlış olduğu ortaya çıktı. Çeçenler sa- nıldığından çok daha çetindiler. Rus birlikleri ise böyle bir savaş için kimsenin tahmin etmediğı kadar hazırlıksızdı. Çoğu savaş deneyimi olmayan, iyi eğitilmemiş genç as- kerierden oluşan 40 bin kişilik ordu, Çeçen birliklerinin inat- çı direnişi karşısında bocalıyordu. Buna, yoğun sis ve kar fırtınaları da eklenince harekât tökezlemeye başladı. Savaşın uzaması ise kanşıklığın Kafkasya ve Rusya'ya da yayılmasına yol açabılırdı. Komşu InguşÇumhuriyeti'ne 65 bın Çeçen mülteci sığınmış durumdaydı. Dağıstan'da huzursuzluk artıyordu. Başkırtistan, Tataristan, Yakutistan gibi özerk cumhuriyetler, Çeçenya'daki gelişmeleri dikkat- le ızliyordu. Çeçenya'daki savaşın, Kuzey Kafkasya'ya ya- yılması, bu cumhuriyetlerde de Moskova'dan kopma eği- limini güçlendirecekti. ••• Çeçenya'daki bunalımm daha geniş boyutta uluslarara- sı etkileri de olabilirdi. Çeçenya'ya müdahaleyi başlangıçta "Rusya'nın iç so- runu" ola r ak değerlendiren Washington, Amerikalı kadın gazeteci Cynthia Elbaum'un Grozni'de Rus uçaklanrun bombardımanı sırasında ölmesi üzerine, ilk kez ölçülü bir dille, durumdan 'kaygılı olduğunu' açıkladı. Ne var ki Başkan Clinton'a Rusya'ya sert bir çıkış yap- ması için içeride baskılar artıyor. Amerika'nın tanınmış yazarlanndan Flora Lewis, geçen hafta, Grozni'nin Rus bombardımanıyla yerle bır edılmesi karşısında VVashing- ton'un sessiz kalamayacağını yazıyordu. Çlinton'ın, Moskova'ya sert bir çıkış yapması, Irak'a am- bargo, Bosna ve NATO'nun genışlemesi gibi konularda zaten gergin olan ABD-Rusya ilişkilerinin daha da gergin- lesmesine yol açacaktı. İçeride ve dışanda giderek artan baskılara hedef olan, son olarak ABD ile ilişkilerinin iyice bozulması tehlikesi ile karşı karşıya kalan Yeltsin, geri adım atmak zorunda kal- mıştır. IRNA^YA GORE 70 OLL VAR Kuzey Irak'ta kanlı çatışmalarDış Haberler Servisi - Ku- zey Irak'ta karşıt Kürt gruplan arasında çıkan çatışmalarda son cumadan bu yana azından 70 kişinin öldüğü bildirildi. Iran Haber Ajansı (IRNA), bu sayıyı, Irak Kürdistan De- mokratik Partısı'ne (IKDP) bağlı olarak çatışmalarda yer alan ve şu anda hastanede teda- vı görmekte olan 5 kişiden al- dığı bılgıleredayandırarak ver- di. Mesut BarzanPnin liderli- ğini yaptığı KDP ile Cetol Ta- iabani lıderlığındekı Irak Kür- distan Yurtseverler Birliği (IKYB) arasında cuma günün- den bu yana çatışmalar olduğu belirtildi. Yaralı peşmergelerden alınan bilgilere göre çatışmalar, Sü- leymaniye, Erbil ve Ravanduz kentlerinde yoğunlaşıyor. Peş- mergeler, özellikle Halepçe kentınde can kaybının büyük olduğunu. Şaklawa kentinde bulunan Talabani'nın evınin de yağmalandığını söylediler. Peşmergeler, çatışmalara IKDP ve IKYB'nin yanısıra Iran yanlısı Hizbullah örgütü- nün Kuzey Irak'ta bulunan üye- lerinin de katıldığını ifade etti- ler. RAFSANCANI TV'DE AÇIKLADI Iran'da yabancı sermayeye yeşil ışık TAHRAN (AA) - tran Cum- hurbaskanı Ali Ekber Haşimi Rafsancani, ülkeye yabancı ser- maye ginşini kolaylastıracak ya- sal düzenlemelerin yapılacağını söyledi. Rafsancani, önceki gece ka- tıldığı bir TV programında, "konrroOü biçimde gelecek ya- bancı sermayenin, ülke ekono- misine hizmet edeceğini" ifade ettı. Iran'm savaş yaralannı sarma ve kalkınma programını tamam- lamaya yönelik, kımi sektörler- de sermaye ve uzman eksiklığı çekıldiğıni vurgulayan Rafsan- cani, bu eksikliklen kapatmanın bir yolunun yabancı sermaye akışının hızlanması olacağını vurguladı. Yabancı sermayenin ıstikrar ve garantili bir kâr iste- dığinı belırten Rafsancani, bu- nun mevzuat ve bankacılık sis- teminde düzenlemeler gerektır- diğini söyledi. tran yasalannın ülkede faali- yet gösteren ışletmelerin yüzde 49'unun yabancı sermayeye ait olmasına ızin verdiğini, ancak yabancı yatınmcılann "daha büyük yüzde ve yönetim üzerin- de söz sahibi olmak" ıstedıklerı- nı anlatan Rafsancani, bunun için gerekli düzenlemelerin Meclis'in işbirliğini gerektirdi- ğini kaydetti. Gösteriler Öte yandan tran'da ilahiyat öğrencilerinin gözden düşmüş din adamlanndan Ayetullah Hü- seyin Ali Müntezan'nın Kum kentindeki evinın önünde pro- testo gösterileri düzenledileri bildirildi. Radikal Cihani Islami gazetesinin haberinde, geçen cu- ma günü öğle namazından çıkan öğrencilerin, Müntezari'nin evi önünde toplanarak, dini lider Ayetullah Ali Hamaney lehine sloganlar attıklan belirtildi.