Katalog

16ARALIK1994CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOM ta görav • ANKARA (AA) - lstanbul Gübre Sanayii AŞ (İGSAŞ) Genel Müdürii ve Yönetim Kurulu Başkanlıği'na Sami Feridun Güray atandı. Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlanan atama karanna göre, tGŞAŞ Genel Müdürii ' ve Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Yılmaz Özay, bu görevlerinden ahnarak Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'ndeki görevine geri döndü. Adalet Bakanlığı, Bakanlık Yüksek Müşaviri lstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Erdener Yurtcan da bu görevinden ahnarak, ûniversitedeki görevine iade edildi. TSE Genel Kurulu toplanıyor • ANKARA (ANKA) - Türk Standartlan Enstıtüsü, olağanüstü genel kurula gidiyor. TSE'nin olağanüstü genel kurulu, 26 aralık pazartesi günü Ankara'da yapılacak. TSE merkezindeki toplantı salonunda gerçekleştırilecek genel kurul, tek gündemle toplanacak. Genel kurulda, 'milli kalite ve akreditasyon konseyi' yönetmelik tasansı görüşülerek, tasan hakkında karar alınacak. Sebze-meyve fiyatları arttı • KAYSERl (AA) - Sebze ve meyve fiyatları, bir önceki haftaya göre yüzde 10-50 oranında artış gösterdı. " Kayseri Yaş Sebze ve Meyve Komisyonculan Derneği'nden alınan bilgiye göre, Adana, Mersin ve Antalya'dan Kayseri'ye gelen sebze ve meyve fiyatlannda yüzde 15 ile 50 arasında artış oldu. Taksiter şimdilik zamlanmıyor • ANKARA(ANKA)- Akaryakıta yüzde 7.9 ve yüzde 15'lık zam yapılmasına karşın Ankara'da taksi taşıma ücretlerine vatandaşjann bütçesi gözönünde bulundurularak zam yapılmayacaöı bildirildi. : •• ' Ankara Umum Otomobilciler ve Şoförler Odası'nca yapılan açıklamada, akaryakıta yapılan zamlann şoför esnafını zor duruma bıraktığı, ancak memur kenti olan Ankara'da vatandaşlann sınırlı bütçeleri gözönünde bulundurularak taksi taşıma ücretlerine zam yapılmayacağı belirtildi. Akaryakıta yapılan zamlann gıda ve diğer maddelere de yansıdığı hatırlatılarak ücretlerin arttınlması halinde vatandaşlann çok zorunlu haller dışında taksiye binmeyeceği de ifade edildi. Stopaj ödemelerini son güne bırakanlar, 20 aralıkta sürprizle karşılaşabilir Vergi memuru, vergi toplamayacak • Stopaj vergisinin son ödeme gününde 'vergi toplamama' eylemine gidecek olan Tüm Maliye Sendikası, hükümetin isteklerini kabul etmemeleri halinde eylem süresini uzatacaklannı açıkladılar. HÜLYAGENÇ Maliye çalışanlan, memura yüzde 150'ye koşan enflasyona karşın, gelecek yıl yüzde 20'lik komik enflasyon hedefi ile nere- deyse maaş artışı öngörmeyen hükümeti, 'vergi toplamayarak' cezalandırma karan aldı. Tüm Maliye Sendikası. şirketlerin ça- lışanîanna ait gelir vergisı stopaj- lannın son ödeme günü olan 20 aralıkta, 'vergi toplamama' kara- rı aldı. Hükümete uyan anlamın- da yapılacak bueylemin, en az üç gün süreceği belirtiliyor. Eylemin süresi hakkında kesin rakam ve- remeyeceklerini bildiren Tüm Maliye Sendikası İstanbul 2 No'lu Şube Eğıtim Sekreteri Gül- peri Atak, "Hükümetten taleple- rimize uygun cevap gelmezse ey- lem bir hafta veya dâha uzun sü- rebfflir"dedi. Bu karan, Kamu Çalışanlan Sendikalan Platformu'nun uzun görüşmeler sonrasında verdiğini belirten Atak. stopaj vergisinin son ödeme gününde başlatılacak Maliye çalışanı ne istiyorı • OrtaJama yaşam için gerekli olan 18 milyon maaş. • Bu maaş verilmediği takdirde nasıl geçineceğimizin açıklanması. • 5 Nisan soygun paketinin çalışanlar. vnıeklikr, yoksul köylüfcr ve kûçûk esnaflar açBundan getirdiğj bütün olumsuz koşullann kadınlması. • Servislerin kaldmlması, yemeklenn zamlanması, ilaç paralannın ödenmemesi uygulamalanndan vazgeçilmesi. • Gr^iitDphısözfcşraesendikayasasmmaerhalçıkanlrnası. •Adaletsız vergi uygulamalanndan vazgeçilmesi. eylemin daha büyük yankı uyan- dıracağını vurgulayarak , bu ka- rann bir ay süresince tartışıldıgı- nı anımsattı. Tüm Maliye Sendikası'nın 2 No'lu Şubesi'ne bağlı 40 vergi dairesi bulunduğunu açıklayan Atak, vergi toplamama eylemine sendikanın lstanbul'daki diğer iki şubesinin de katılacağını açıkla- dı. Sendikadan önceki gün yapı- lan yazılı açıklamada, ayhk enf- lasyon oranının yüzde 10, yıllık enflasyon oranının yüzde 146'lar- da seyrettiği hatırlatılırken iyim- ser ve hükümet destekçisi kay- naklann bile asgari ücret için 15 milyon liranın gerekli olduğunu kabul ettiklerine yer verildı. Açıklamada, kamu çalışanlan- nın 4.5 milyon lira aldığı belir- tilirken, hükümetin 1995 yılında yüzde 20 enflasyon palavrasıyla zam vermeme planı yaptığına dikkat çekilerek şöyle denildi: 14 Hükümetten ne triiyohluk teş- vik istiyoruz ne banka baünyonız ne de soygun \api\oruz." lstanbul Defterdar Yardımcısı Bülent Aslan, mükelleflerden stopaj vergisi ödemelerini son güne bırakmamalannı istedi; stopaj vergisi ödemelerini son güne bırakan mükelleflerin Ziraat Bankası ve postanelerden ödeme yapabileceklerini söyledi. Vergi dairelerinin kapanmasının müm- kün olmadığını belirten Aslan, "20 aralıkta vergisini ödemeyege- len mükelleften para almak zorundalar. Devlet memuru oi- duklan için eylem yapmalan suç sayılır. Biz, buna karşın eyleme gidecek oluıiarsa esnek dav- ranacağız" dedı Attila'dan uyan 'Taksitleri ödemeyen cezalandırılacak' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Maliye Bakanı İsmet Attila, net aktif vergisi hakkında yürütmenin durdurulmasına ilişkin taleplerin, Danıştay 3. Dairesı'nce reddedildiğını bıldirerek. "Bu nedenle mükelleflerin, cezai işlemlerie karşılaşmamalan için net aktif vergisine ilişkin kalan taksitlerini kanuni süresinde ödemeieri gerekmektedir" dedi. Bazı mükellefler tarafından net aktif vergisinin anayasaya aykınlığı ileri sürülerek, dava konusu yapıldığını anlatan Attila, şunlan söyledi: "Yargıya inrikal eden bu davalarla ilgili olarak vergi mahkemelerince, her vergi kanununun mükelleflere yük getirmesinin doğal olduğu, bu vergive matrah olarak kanunun yayımlandığı tarihten önce ekle edilen hasılatın veya bilanço aktif değeıierinin esas alınmasının. kanunun geriye dönük olarak uygulandıgı anlamına gelmeyeceği sonucuna vanlmıştır." Yönetim kurulu başkanı Ali Naili Erdem, istifa ederken genel müdürii suçladı 'Trilyonhık işler, acemîlerin elinde' NURSUN EREL ANK\RA - TÜPRAŞ Yö- netim Kurulu Başkanı Ali NaiBErdem'ın. Genel Müdür ErgunKuran'ı "acemilik"le suçlayarak istifa etmesının ardın- dan hem TÜPRAŞ, hem Güneş Sı- gorta yönetıminde görev yapan AbdulUah Uraz'ın durumu tartış- ma yarattı. TÜPRAŞ'ın kısa bir süre önce açtığı sigorta ihalesinı Güneş Sigorta'ya verdiğı anımsa- tılarak "Ortada sadece primler dikkate akndığuxla 4 milyon do- larlık bir pasta var. Uraz'uı masa- nın iki yanında birden bulunması sakıncakdır" göriişü ortaya atıldı. TÜPRAŞ Yönetim Kurulu üyesi, Güneş Sigorta Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Uraz ıse ıhale- nın Güneş Sigorta için kesinleşti- nldigi yönetim kurulu toplantısına katılmadıgını belirterek kendisini savundu. Erdem, geçen yaz aylannda da verdiğı, ancak Devlet Bakanı Ay- kon Doğan'ın ısteğı üzerine erte- ledıgını söylediğı ıstıfasının öykü- sünü, şöyle anlattr. "Burası Avnıpa'nıncnböyükS. kuruluşu. Trilyonlukkaraıiara ûn- za atıyoruz. Ben, yönetim taranı beğenmedigiın bir kuruluşta nicin büyük sonımluluklara ortak ola- vım? Genel müdüıiüğe getirilen arkadaşımız. maalesef de\ letyöne- timini bilmiyor, tam bir acemi. Oy- sa biz, burada 5 bin kişi istihdam edende> birkuruluştan bahsediyo- ruz. Bu yüzden aynlmaya karar verdim. Haziran ayında da istifatnı vermiştim. ama bakanın >e genel müdürün ricası üzerine bir süre kaldım, ama baktım ki düzelıne yok. aynhyorum." Erdem, Ergun Kuran'ın iyi bir petrolcü olabileceğini, kasıtlı dav- ranışlar içinde olduğunu sanmadı- ğını belirtti. Kuran da , Erdem'in istifasına ilişkin herhangi bir yazılı bildirim almadığını belirterek "Buna rağ- men üzüldüm.çünkü herhangi bir uzlaşmazlığunızolduğunu haürla- mıyonım" diye konuştu. TÜPRAŞ'ın Güneş Sigorta'ya venlmesinı kararlaştırdığı sigorta ıhalesı üzerınde de yogun tanış- malar yapılıyor. Sadece sigorta primleri 4 milyon dolar tutan iha- lenin, yıllardır Güneş Sigorta'nın tekelınde tutulduğu savunularak "Son dönemde ise Güneş Sigorta, TÜPRAŞ'taki baglan&sını Abdul- lah Uraz sayesinde yenileyebildi. L'raz'ın durumu. dünyanın neresi- ne gidilirse gidilsin bir insider tra- ding olayıdır. yasak olması şöyle dursun. ticaretin bütiin ahlak ku- ramlanna aykındır" denılıyor. Ihaleye Güneş Sigorta'nın yanı sıra teklıf veren dahaavantajlı fiy- atlarveren dığer şirketlenn kabul edilmedıklen savunuluyor. Uraz ıse. Güneş Sigorta'nın önerisinı savundu. karann alındı- ğı TÜPRAŞ Yönetim Kurulu top- lantısına ıse katılmadıgını bıldirdi. Lraz'ın sözleri şöyle: " Güneş Sigorta 20 yıldır TÜP- RAŞ'ın sigorta işlerini sürdürûvor. Bu yıl TLPR\Ş'ta bu sigorta işi gündeme geldiğinde 'Anlaşmayı ını uzatalım? lhale mı açalım?" de- nildi, ihale karan \erildi. Ihaleye sadece iki kuruluş kaüldı. Biri Gü- neş, diğeri Başak Sigorta. Teklifle- ri incelendi. Güneş Sigorta üzerin- de efilim beliıiemişler, bu değer- lendirüerek karara bağlandı." YORUM ÖgTtN AKGÜÇ En pahalı'aralık'ı yaşıyoruz ANKARA (ANKA) - Birbın arkasına devreye sokulan KİT zamlan, içinde bulunulan ayın, son yıl- lann en pahalı aralık ayı konumuna getirdi. 1988 yı- lından bu yana aralık aylannda toplam fi- yatlar aylık olarak en fazla yüzde 4.9, en az da yüzde 2.5 artmıştı. Bu yıl ise aylık fı- yat artışının yüzde 10'un altında kalma- ması beklenıyor. Yıllık enflasyonun yüzde 150'yı buiması ıse mucize sayılmayacak. 1988 yılı Aralık ayında toptan eşya fiyat- ları yüzde 4.1, 1989 yılında yüzde 4.9, 1990 yılında yüzde 2.5,1991 yılında yüz- de 4.4. 1992 yılında 3.6 ve 1993 yılında da yüzde 2.9 olmuştu. Bu yıl ıse akaryakıttan tekel ürünleri- ne kadar birçok KİT ürününe yapılan zamlar hem ayın ilk günlennde yapıldı hem de kasım ayı sonun- da akaryakıta yapılan zammın önemlı bir bölümü aralık ayı endeicsine kalmıştı. Bu nedenlerle 4 Ocak 1995'te açıklanacak aralık ayı fıyat artışla- nnın yüzde 10'un altında kalmayacağı tah- min ediliyor. Eğer, aralık ayı fıyat artışlan yüzde 10 olarak gerçekleşirse toptan eşya fiyatlan endeksindeki yıllık artış yüzde 143.3'übulacak. Toptan eşya fiyatlan endeksindeki yıllık artışın yüzde 150'yi bulabilmesi için de ara- hk ayı fiyat artışının yüzde 15 olarak ger- çekleşmesı gerekıyor. Zamlann yoğunluğuna bakıl- dığında, yıllık enflasyonun yüzde 150'yı bulması- nın "nmdze'' sayılmayacağı belirtiliyor. Hak-Iş araştırması Mutfakta arbş 7.2ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Zam yağmurlarının, kasım ayındaki mutfak yangınını arttırdığı bildirildi. Haİc-lş Kon- federasyonu'nca yapılan incele- meye göre 15 kasım - 14 aralık tarihleri arasında, 4 kişilik bir ailenin aylık mutfak harcaması yüzde 7.2 oranında arttı. Gıda harcaması. bir önceki aya göre 445 bin 680 lira artış gösterdı. Araştırmaya göre 4 kişilik ailenin aylık gıda harcaması bir ayda 6 milyon 596 bin 670 lira oldu. Reel ücretlerdeki azal- manın, satın alma gücünü düşürdüğüne dikkat çekılen araştırmada. yetişkin erkek işçi için 2 milyon 316 bin 780. yetişkin kadın için 1 milyon 474 bin 560. 13-15 yaş grubu çocuk için 1 milyon 668 bin 600. 4-6 yaş grubu çocuk için 1 milyon 136 bin 730 lira aylık besin har- caması yapılması gerektiği kaydedildi Yatırımsız Büyümed) Bir ekonominin uzun sürede büyüme hızını belirleyen iki temel etrnen, sabit sermaye yatırım hacmi ile yatırım- ların hangi sektörlere yapıldığıdır. Yatırımların bu önemi- ne karşın, Türkiye'de dikkatler daha çok fiyat artışlan, fa- iz oynamalan, döviz kuru beklentileri üzerindeyoğunlaş- tığından, yatınmlar ve yatırımların dağılımı, çok sık ola- rak gündeme getirilmemekte veya ekonomik gündemin alt sıralannda yer almaktadır. 1994 yılının en olumsuz gelişmesi, sabit sermaye ya- tırımlarının bir önceki yıla göre, dramatik boyutlarda re- el olarak azalmiş olmasıdır. Yatınmlardaki reel gerileme- nin olumsuz etkileri, kuşkusuz gelecek yıllarda ekonomi- nin büyüme hızında görülecektir. DİE'nin (Devlet Istatistik Enstıtüsü) harcamalar itibany- la GSYİH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) tahminine göre, yılın ilk dokuz ayında sabit sermaye yatınmları, bir önceki yı- lın eş dönemine göre yüzde 14.5 oranında azalmıştır. Bu azalış yılın üçüncü üç aylık döneminde yüzde 21.3 yük- selmektedir. DPT'nin (Devlet Planlama Teşkilatı) hazırlamış olduğu 1995 programında yer alan 1994 Yılı Ekonominin Genel Dengesi Tablosu'na göre sabit sermaye yatınmlannda re- el azalış yüzde 15.7 oranındadır. Sabit sermaye yatınm- lannın GSMH'ye oranı yıllar sonra yeniden yüzde 20.0 sı- nırının altına inmiştir. Kamu kesiminın yatırımlarında azalma daha dramatik boyutlarda olmuştur. DİE'nin GSYİH tahminine göre, ka- mu kesimi sabit sermaye yatınmlannda yüzde 38.8 ora- nındadır. Azalış, yılın üçüncü üç aylık döneminde yüzde 44.6'ya değin yükselmektedir. DPT'nin 1994 yılı ekonominin ge- nel denge tablosuna göre ise, tüm yıla ilişkin olarak ka- mu kesimi yatınmlannda reel azalış yüzde 28.4 oranın- dadır. • • • Tahminlere göre 1994 yılında özel kesim yatınmlann- da azalma, kamu kesimine göre, daha sınırlı boyutta kal- mıştır. DİE'nin tahminine göre, özel kesim yatırımlarında azalış, yılın dokuz aylık dönemi itibarıyla yüzde 6.9, üçün- cü aylık döneminde ise yüzde 12'dir. DPTnin tüm yıla ilişkin tahminine göre özel kesim yatırımlarında azalış yüzde 10.6 oranındadır. Özel kesim yatınmlannda azalışın daha sınırlı boyutta kalmasında en önemli etken, 1994 yılında konut yatınm- lannın artmış olmasıdır. Ülkenin üretim kapasitesinin art- ması açısından büyük önem taşıyan makine-donatı (teç- hizat) yatırımlarında azalış çok daha ağır ve tehlikelidir. DİE tahminine göre, yılın dokuz aylık döneminde, bir önceki yılın eş dönemine göre makine-donatı yatırımın- da reel azalış, kamu sektöründe yüzde 54.5, özel sek- törde yüzde 18.0'dır. Bu azalış oranı özel sektörde yılın üçüncü üç aylık dö- neminde yüzde 33.0 yükselmektedir. Bu dönemde özel sektörün bina inşaatı yüzde 5.5 oranında arttığından, ya- tırımlann genel düzeyinde azalış daha ılımlı bir görüntü vermektedir. Türkiye'de yatınmların azalmasının yanı sıra, yatınm- lann sektörel dağılımı da ekonomik büyüme açısından olumlu bir görüntü vermemektedir. Türkiye'de yatırım ra- kamlannı daha acıklı görüntüden kurtaran konut inşaatı- dır. 1994 yılında konut yatınmlan, toplam yatırımlann yüz- de 41.3'ünü oluşturmaktadır. Buna karşı imalat sanayii yatırımlan yüzde 17.4, ener- ji yatırımlan yüzde 4.1, tarım sektörü yatınmları yüzde 4.8, madencilik yatınmları yüzde 1.5 toplamı, tüm yatınmla- rın ancak yüzde 27.8'ini oluşturmaktadır. Bu pay, eğitim yatınmlannda yüzde 2.9'a, sağlık yatırımlarında da yüz- de 2.0'a değin düşmektedir. 1995 yılında da yatırımların sektörel dağılımı umutvermemektedir. DPT'nin sektörier itıbanyla sabit sermaye yatırımlan dağılımına göre, gelecek yıl da yatırımlarda ağırlık yüzde 40.0 payla konut sektöründe olacak, imalat sanayii, ener- ji, tarım, madencilik yatınmlannın, başka bir deyişle top- lam üretken yatırımların payı yüzde 29.0 düzeyinde ka- lacaktır. Yatırımlan azaltarak, üretken yatırım yerine konut ya- parak ekonomik kalkınmayı başaracak ilk ve tek ülke biz olacağız!.. Yılbaşına 15 gün varken... Daha geçen hafta sonuydu. Merkez Bankası Başkanı Yaman Törüner, Istanbul'da bir grup gazeteci ile sohbet top- lantsında biraraya geldi. Konu tabiki parasal göstergelerdi. 1 milyonluk banknotlardan döviz rezervleri- ne, IMF'in Türkiye için öngördüğü parasal he- deflerin tutturulmasına kadar pek çok konu konuşuldu. Hatta Yaman Bey'in servetinden bile söz edildi. Çok rahat ve sakin görünüyordu. Kendi açısından haklı olabilirdi. Hem, malvariığı ile ilgili söylentiler Türkiye'de hız- ladeğişen gündem nede- niyle unutulmuştu. Hemde, 1994 yılı ilk 3 ay bir yana bırakılırsa, pa- rasal göstergeler açısın- dan kazasız belasız ta- mamlanmıştı. Bu rahatlık içinde iddi- alı konuşmaktan da çe- kinmedi. Büyük holding- lere bağlı çalışan ekono- mistler, dolann yıl sonun- da 70-80 bin liralara ula- sacağını söytemişler, şirketler de ona göre he- sap-kitap yapmışlardı. Hatta 38 bin liralık yıl sonu hedeflerini pek çok uzman ciddiye alma- mıştı. Fakat haklı çıkan kendisi olmuştu. Törüner, bir başka iddialı açıklamada daha bulundu ve döviz kurunu olması gerekenin bi- raz üzerinde tuttuklannı söyledi. Merkez Ban- kası'na göre o günlerde 37 bin 400 lira ciya- rında olan dolar, reel kurun yüzde 15 üzerin- deydi. Fakat Merkez Bankası'ndaki hesap, piyasa- ya uymadı. Hazine'nin, hiç ihtiyacı otmadığı halde faiz yükseltmesi bile, dövizi frenlemeye yetmedi ve dolar yılbaşı hedefine 15 gün önce ulaştı. Merkez Bankası Başkanı 1994 defterini ka- pamış gibi gözükse de, yıl henüz bitmemişti. Yılın son aylannda şaha kalkan enflasyonu Yaman Törüner hesaba katmamak ve kurlar üzerinde yarata- cağı baskıyı gözardı etmek, ekonomiyi yöne- tenlerin içine düşmesinin kabul edilemeyece- ğı bir gaflet olsa gerek. Aykon Doğan, lstanbul Sanayi Odası Mec- lisi'nde "5 Nisan karartanyla sadece enflasyo- nu düşürmekte başanlı olamadık" demişti. Işte tutturulamayan tek hedef, şimdi başa- nlı olunduğu iddia edilen tüm ekonomik veri- leri tehdit ediyor. Merkez Bankası Başkanı, pek ciddiye alma- sa da son dönemde döviz yerinde sayarken, döviz tevdiat hesaplarında yaşanan artış, kurlar üzerin- deki beklentileri ortaya ko- yuyordu. Hükümetin ekonomi poli- tikalannı öve öve bitireme- yen bazı gazetelerin, döviz tevdiat hesaplarının arttığı, fonların döviz üzerinde yo- ğunlaştığı ve bankalann açık pozisyonlarını kapattığı bir dönemde, yüksek enflasyo- nu özellıkle gündeme getir- meleri de dikkat çekici. Uzun süredir yüksek oranlarda seyreden enflasyonu önemli ölçüde görmezden gelip, bu dönemde dövize yönelişi hızlandıracak bir ya- yın politikası izlenmesinin ardında, başka bir neden var mı bilemiyoruz. Başta hükümet ve ekonomi bürokrasisi ol- mak üzere bazıları dövizdeki son hareketlen- meyi, Isyiçre milli maçının sonucuna gösteri- len tepki gibi "Hesapta bu yoktu" diye karşı- layabilirler. Ancak ekonomide yapılan yanlış hesapların, ülkeyi milli maçlarda kaybedilen puanlardan çok daha fazla sarstığı ortada. Sporda umutlu bekleyiş, birkaç maç daha de- vam eder. Üst üste gelen başansızlıklann ar- dından hem teknik adamlar görevlerinden olur, hem de bazı oyuncular takımdaki yerini kay- beder. Ekonomiyi yönetenlerin ise, tutturulamayan her hedefin ardından "Bu seferolmadı, birda- haki sefere" deme lüksü artık olmamalıdır. Görevden alınan eski Tariş Genel Müdürü Prof. Dr. Oğuz Oyan: Birülder tasfiye edümeye çalışdıyor ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)- Zarar eden Tariş'i 2.5 trilyon kâra geçirdiği halde gö- revinden alınan eski Tariş Ge- nel Müdürü Oğuz Oyan, hükü- metin. bırlikleri zorla anonim şirket haline geürip özel kişilere satarak tasfiye etmeye çalıştığı- nı söyledi. Oyan, koalisyon or- taklannın birlikler konusunda- ki düşüncesinin ANAP'a koşut olduğunu belirtti. Oyan, Tariş Genel Müdürlü- ğü'nü bırakması için çeşitli gö- revler önerildiğini, ancak bunla- n kabul etmenin kişiliğine ters düştüğünü bildirdi. 'Başansız' olduğu gerekçesini kimsenin öne süremeyeceğini dile getiren Oğuz Oyan, "Böyte bir şeyi hiç kimse söylemiyor. Hatta benim bakanım 'En başanlı genel mü- dürüm" diye de bir iki defa kendi çevresinde söyledi bunu" dedi. Sanayi ve Ticaret Bakanı Mehmet Dönen'in, birliklerin, bakanlığın sorumluluğundan ah- narak, üreticilere verilmesi yö- OğuzOyan nündeki görüşlerine ilişkin de- ğerlendirmelerini de Oyan, şöy- le yaptı: "Bu uygulamaya bugün gir- mek gerekir mi? BUiiklerden devletin elini çekmesi gerekiyor, ama elini çekerken de, birlikleri şöyle bir önce ayaklan üzerinde durdurarak çekmesi gerekiyor. Çünkü, 30 yıldır bunlar destek- lenıe politikalan içinde, ne yazık ki çok önemli bir biçimde tahrip edilmişler. Bü- kere mevcut birük- lerin personel alımlannı birlikle- rin kendi politikası için yaptlma- mış. Bu kadar personelin kıdem tazminatuu kim üstlenecek? Bir- lik kendi ihriyacının 10 kat fazla- sı ürünü alıyor, ona göre istihdam yapıyorsa-bunlann kıdem tazmi- natı ne olacak? Devlet elini çek- sin ama, devlet ilk önce bu birtik- lere ayakta durabilecek imkânı vermelL" Birliklerin malvarlıklannın sa- tılmasının kolaylaştınldığını ak- taran Oyan, "Tek başına genel müdür, bakan ya da politik irade istediği zaman bunlann anonim şirket haline getirilmesi ve satü- masınıtalep eder hale geliyor. Bu tabii çok tehlikeli. Bu, ANAP dö- neminde de denenmiş ve olma- mış bir olay. Sanıyorum, bunu as~ la bu şekliyle yapamazlar. Çün- kü, büyük tepki olur. Ama .tabii ekonomik olarak birlikleri zorla- yarak tasfiye etmek, bunlan özel kişilerie tasfiye etme düşüncesi >ar. Bu ANAP'ta olan düşünce, aslında koalisyon iki ortağında da var.. w Oyan. bundan böyle ûniversitedeki görevine dönece- ğini de sözlerine ekledi. Üreticiden imza kampanyası MERİH AK İZMİR-TARİŞ Genel Mü- dürü Prof. Dr. Oğuz Oyan'ın görevden alınmasına TARİŞ üyeleri. meslek odalan sert tep- ki gösterdı. Karann geri ahn- ması için Ege Bölgesi'nde im- za kampanyası başlatılıyor. Murat Karayalçın ın SHP Genel Başkanı seçilmesinin ar- dından bürokratlar arasında başlattığı "görevden alma ope- rasyonumın" son mağduru Oğuz Oyan"a Ege Bölge- si'nden destek yağmaya başla- dı. SHP-DYP koalisyon hükü- metinin kurulmasının ardından dönemin Sanayi ve Ticaret Ba- kanı Tahir Köse tarafından TA- RlŞ Genel Müdürlüğü'ne geti- rilen Oyan'a başlangıçta büyük tepki gösteren, daha sonra des- tek veren DYP'liler de görev- den alınmayı kabullenmediler. Izmir Ticaret Borsası Yöne- tim Kurulu Başkanı Hasan Öz- man. siyasilerin yapabileceği en bü>ük yanlışlığı gerçekleş- tirdiklerini dile getirdi. Ozman. "Sanınm bunlara kızdı siyasi- ler. 'Bu paralan neden onlara dağıttın. neden bize dağıtma- dın' diye kızdılar Sayın O>an*a. Bu olay, çirkin bir politikacıhk- tır. Çalışan insanlann, başanva ulaşan insanlann böyle küçük düşürülmesL, hiçbir şcye sığ- maz" diye konuştu. TÂRlŞ'e genel müdür olarak atanmasıy- la birlikte DYP'lilerden büyük tepki gören. ancak sonra des- tek alan Oyan'a DYP'liler sahip çıkmaya başladı. TARtŞ'in en büyük birliklerinden olan Pa- muk Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Bakanoğlu. Oyan'ın görevden alınmasını "Saçmalık ve büyük politik oyun" olarak değerlendirdi. Temsa ve Sapeksa tesislerinde biriken stoklar nedeniyle çalışanlar ücretli izne çıkanldı Iç talepteld darabna Sabancı'yı da vurdu UFUKTEKÎN ADANA - Türkiye'nin iki büyük sana- yi devinden Sabancı Holding'e bağlı iki fabrikanın "5 Nisan şoku"nu halen üze- rinden atamadığı anlaşıldı. tş makinesi ve otobüs üreten Temsa, pazar daralma- sını gerekçe göstererek işçilerini dördün- cü kez izne gönderirken, tohum üreten Sapeksa ise "Stoklar büyüdü" diyerek iş- çilerini izne çıkardı. Temsa, "kısmen üc- retii', ama süresiz izin kullandırmayı ter- cih ederken, Sapeksa ücretsiz, ancak 5 aylığma iş akitlerini askıya aldı. Saban- cılann her iki fabrikasında da üretime ara verildi. Sabancı grubunun pikap, otobüs ve iş aracı üreten önemli şirketlerinden Temsa, anımsanacağı gibi 661 işçisini, ilki 18 ni- sanda olmak üzere 5 aralık tarihine dek "siireü ücretli izinler r 'e göndermişti. Ve hemen her izne gönder- me karan açıklandığında işçilere "Pazar arayışı- mız sürüyor, olumlu so- nuç ahnırsa..." denilerek umut verilmişti. Ancak 5 aralık pazarte- si günü işbaşı yapmak üzere Temsa'nın iki ayn fabrikasına gelen işçiler, bu defa süresiz izne çıkanldıklanna dair kararla karşılaştılar. 661 işçinin üyesi olduğu Hak-tş Konfederasyonu'na bağlı Öz Çe- lik-tş Sendikası'nın şube başkanı Abdur- rahman Yücel, şu bilgileri aktardı: "İşveren yine aynı gerekçeyi aktardı. Satamıyoruz, pazar anyoruz, ama bula- mıyoruz. HerhaMe durduk yerde yalan söyleyecek halleri yok. VaVdtgımız anlaşmaya gö- re işçüniz çalışmadığı süre içerisinde ücretinin yüzde 31"ini alacak. Bazı sosyal haklan vermeyi de kabul ettiler. Özetle el- lerine daha önce 11 milyon geçiyorken şimdi, yani izin kullanırken 5.5 milyon li- ra geçecek. Pazar açılır da üretim başlar- sa normal çalışma düzenine döneceğiz." Holdingin yine Adana'da kurulu tohum üreten şirketi Sapeksa ise 13 işçisini "hü- kümetin fiyat politikası sebebiy le tohum- lann sabşındaki ckJdi durgunluğu" ge- rekçe göstererek nisan ayına dek ücretsiz izne çıkardı. Sapeksa Genel Müdürü Ne- catiÇelik, bunalıma hükümetin düşük ta- ban fiyatı uygulamasının neden olduğu- nu savunarak şu bilgileri verdi: "Mısıra 2560 lira verildi. Aradan 3-4ay geçti, mısır bugün 6 bin lira. Fiyat çok dü- şük kahnca ikinci kez mısır ekilmedi, to- hum elde kaldı. İşçi de gereksiz oldu. Bu iş bu kadar basittir. Çiftçi mısır ve diğer bazı ürünleri ekerse, şartlar değişirse iş- çimizi geri çagınnz: Stoklan daha da büvütmenin gereği yok ki"