Katalog

ÇAGDAŞYAYHJH * 1 $ H. Veldet Velidedeoğlu'' İLK MECLİS SO.OOOTUKDVıonde] Cutnhunyet Kitop Kulütö Coğ Pazartoma A.Ş MocağıCod 39/41 (34334) Cumhuri ÇACOAŞY»fflUH \ \ İlhan Selcuk • tEY KÖŞKÜ 9TL(KDVıande) ' Cumhunyet Kitap Kulüfaû £ Mocoğı Cod. 39/41 (34334) CağoiogMstanbul 71. YE SAYI26272 /16000 TL (KDV içinde) KURUCUSU: YINUS NAOİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADfc MDİ f7945-7997j 16MUUM984CMM Avrupa Parlamentosu, 19 aralıktaki Türkiye-AB toplantısmın ertelenmesini istedi Gümrük Biı-tigilaskacı• "Acil konular" gündeminde ele alınarak kabul edilen ve bağlayıcı olmayan karar, Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi'ne tavsiye niteliği taşıyor. Parlamentonun verdiği karara gerekçe olarak Türkiye'deki insan haklan ihlalleri iddialan ve eski DEP milletvekillerine verilen cezalar gösterildi. •Topiantıda, Avrupa Birliği Komisyonu'nun görüşlerini açıklayan Dış Ilişkiler Komiseri Van den Broek, 'Birlik Anlaşması' imzalansa bile yürürlüğe girmesinin zaman alacağını belirterek söz konusu anlaşmayla AB'nin Türkiye üzerinde daha fazla siyasi baskı oluşturabileceğini ileri sürdü. bu mıiyonljk, bfcOknot DEP kararı Bonn'un tavrını degistirdi Almanya desteğini çekiyor • Gümrük birliği anlaşmasmda Türkiye'nin en büyük destekçisi konumundaki Almanya'nın, DEP milletvekillerinin mahkûm edilmesiyle tavnnı değiştirme eğilimi içine girdiği belirtiliyor. • Almanya Federal Meclisi'nde dün yapılan görüşmelerde hükümetin muhalefetteki yeşiller ve SPD tarafından sert bir dille eleştirilmesi ve DEP milletvekillerinin mahkûm edilmesi olayına kesin tavır almasının istenmesi, Kohl hükümetinin eğiliminde etkili oldu. Çözümsüzlük: Mali protokol METİN DALMAN BONN - Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne enteg- rasyonunda ilk adım olarak görülen gümrük birli- ği anlaşmasmda Ankara'nın en büyük destekçisi konumundaki Bonn hükümetinin de DEP milletve- killerinin DGM tarafından mahkûm edilmeleri üze- nne tavnnı değiştirmeye haz\rlandığı bıîdiriliyor. Avrupa Birlığı"nin dönem başkanı konumundaki Almanya'nın Türkiye ile imzalanması planlanan gümrük birliği anlaşmasına soğuk bakmaya başla- M Arkası Sa. 19,Sü.3'te • Avrupa Birliği ile Türkiye arasında 1 Ocak 1995 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülen 'Gümrük Birliği Anlaşması'ylaeşdeğerli 'Mali tşler Protokolü' ile ilgili anlaşmazlık hâlâ devam ediyor. ÖZGffl «UUTll haberf • 10. Sayfada STRASBOURG (AA) - Avrupa Par- lamentosu'nda dün kabul edilen bir ka- rarla, Avrupa Birliği ile Türkiye arasın- daki gümrük birliği müzakerelerinin er- telenmesi istendi. Avrupa Parlamentosu'ndakı farklı si- yasi gruplar tarafından sunulan ve "acil konular" gündeminde tartışılarak ka- bul edilen kararda, Avrupa Birliği Kon- seyi'ne, Türkiye ile yapacağı gümrük birliği görüşmeleri ve pazartesi günü yapılması beklenen toplantılan ileri bir tarihe bırakması yolunda çağnda bulu- nuldu. Avrupa Parlamentosu'nun ver- diği karara gerekçe olarak. insan hakla- n ihlalleri iddialan ve Anayasa Mahke- mesi tarafından kapatüan DEP'ın eski milletvekillenne verilen cezalar göste- rildi. Avrupa Parlamentosu'nda kabul edi- len kararda, gümrük birliği anlaşması- nın, Avrupa Parlamentosu'nun onayına sunulması ve parlamentonun karannın bağlayıcı özellık taşıması gerektiğine de dikkat çekildi. Karar tasansının oyianması sırasın- da, Alman parlamenterlenn büyük ço- ğunluğunu oluşturduğu "Hıristijan De- mokrat Gnıp" ve Italyan sağcılann oluşturduğu, "Güçlii Avrupa Grubu" Türkiye ile gümrük birliginin ertelen- mesi yolundaki talebe değişiklik öner- gesi vererek itiraz ettiler. "Güçlü Avrupa Grubu", gümrük bir- liği görüşmelerinin devam etmesi ge- rektiğini ve Türkıye'nin tecrit edilme- sinin ülkede demokrasınin gelışmesini önleyeceğinı savundular. "HıristiyanDemokratGnıp"un deği- şiklik önergesinde ıse gümrük bırlığı görüşmelerinin tamamen engellenmesi yerine, komisyon ve konseyin dığer üçüncü ülkelerle yaptığı ışbırliği \e or- taklık anlaşmalannda uyguladığı pren- siplergibi Türkiye'deki insan haklanna saygı konusunu gündeme getirmesi is- tendı. Ancak oylamada, söz konusu de- ğişiklik önergeleri kabul edılmedi. Avrupalı parlamenterlerin, gümrük birliği görüşmelerinin ertelenmesi yo- lundaki konuşmalan üzerine, Avrupa Birliği Komisyonu'nun görüşlerini açıklayan dış ılişkiler komısen Van Den Broek, gümrük birliği anlaşması ile Tür- kiye'nin ekonomik olarak AB'den daha fazla fedakârlık yaptığını söyledi. Van Den Broek. gümrük bırlığı anlaş- masınm imzalansa bile yürürlüğe gır- mesınin daha zaman alacağını belirte- rek söz konusu anlaşma ile AB'nin Tür- kiye üzerinde daha fazla siyasi baskı oluşturabileceğıni ileri sürdü. AB komiseri, gümrük birliginin yeri- ne getinlmesı konusunda, AB'nin Tür- U Arkası Sa. 79,5ü. l'de Koalisvonu bölünmenin iğieşiğine getiren yasa Oral Çalışlar, Terörle Mücadele Yasası etrafmda kopan fırtınanın perde arkasını inceledi. Pazar günü Cumhuriyet 'te Almanya tiaki Türk bankacılar inandıncı bulmadı: Mercümek yalan söylüyor•Süleyman Mercümek'in televizyonda yaptığı açıklamalar, Almanya'daki Türk banka çevrelerince inandıncı bulunmazken uzmanlar, işçilerin, paralannı Mercümek aracılığı ile değerlendirdiği savlannın hiçbir biîimsel dayanağı olmayacağını belirttiler. Mercümek'e parasını yatırmış Türk vatandaşı bulma yolundaki çahşmalarımıza AMGT tepki gösterdi: "Sizi ilgilendirmez. Burnunuzu sokmayın." METtN DALMAN BONN - Bosna-Hersek'e yar- dım olarak Türkiye ve Alman- ya'da toplanılan yardımlan Al- manya'da aklayarak Türki- ye'deki özel hesabına aktaran Refah Partisi mutemeti Süley- man Mercümek tarafından HBB televizyonunda yapılan açıklamalar, Almanya'daki Türk bankacılan ve ekonomist- leri tarafından 'saçma ve bilim- sellikten uzak" olarak değerlen- dirildi. Mercümek tarafından yapılan açıklamalara ilişkin olarak görüşlerini aldığımız Türk uzmanlar, "Avrupa ülkele- rinde çakşan vatandaşlanmızm birikimlerin Tiirkiye'ye aktanl- ması işlemi artık on-line biigisa- yar sistemleri sa>esinde anlık i$- lemJere dönüşmüştür. Türkiye'ye havak çıkaran iş- çiterimiz için uygulanan günlük kurtar sayesinde döviz phasasındaki hareketlilikten zarar görme- leri de önJenmiştir. Eğer Türkiye've havaJe edilen paralann döviz olarak alınması isteniyorsa yüzde 1 gibi küçük bir masraf alınarak anında. paramn Acık oturum Televizyon konuklan RP'liydi • Önceki akşam HBB televizyonunda yayımlanan 'Ayın Olayı' programında Mercümek olayı tartışıldı. Stüdyoda bulunan konuklann ağırlıklı olarak Refah Partisi üyeleri ve sempatizanlanndan oluşması eleştirildi. • 19. Sayfada birkaç gün hesapta rutulması is- tenirse, tek kunış masrafalma- dan döviz olarak ödeme yapd- maktadır" dediler. Almanya'da artık Türk bankalannın bazıla- nnın bankacılık alanında çok ileri düzeylere gelerek tüm ban- kacılık işlemlerini yapma hak- kını elde ettiklerine dikkat çe- kildi. Pamukbank, Akbank, Vakıf- lar Bankası, Etibank, Şeker- bank, Töbank, Emlak Bankası. Halkbank ve îmarbank gibi Türk bankalannın Avrupa ça- pında kurulmuş. ve sayısı 100'ü geçen temsilcilikleri sayesinde Türk işçilerinin birikimlerini günü gününe Türkive'ye aktar- dıklan öğrenildi. Bunun yanı sı- ra tş Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Ziraat Bankasfnın kendi adlan ile Tütünbank ve Çukurova grubunun kurduklan ortaklıklar sayesinde tam yetkili olarak Almanya'da bankacılık yaptıklan öğrenildi. Konu- ya ilişkin olarak Cumhuriyet'e açıklamalarda bu- lunan Türk ekonomı uzmanlan, "Sadece faiz ha- M Arkası Sa. 19,S& l'de Devlet birlîklerden eliııi çeksin • Görevden alınan eski Tariş Genel Müdürü Oğuz Oyan, birliklerin bakanlığın sorumluluğundan alınarak üreticilere verilmesî düşüncesini değerlendirirken "Devlet önce bu birliklere ayakta durabilme imkânı vermeli" dedi. • Döneminde Tariş Pamuk Birliği'ni 2.5 trilyon kâra geçiren Oyan, "Ekonomik olarak birlikleri zorlayarak tasfiye etmek, bunlan özel kişilere devrederek tasfîye etmek düşüncesi ANAP'ta olduğu gibi koalisyonun iki ortağında da var" diye konuştu. • 9. SayfadaOvan - Kânn zararian El-Ezher'den aldıklan sahte belgelerle, Türkiye'deki ilahiyat fakültelerine yatay geçiş yaptılar Şeriatçı sahtekârhğa suçüstü • Türkiye'nin Kahire Eğitim Ataşeliği'nin çalışmalan sonucu, bazı şeriatçılann El-Ezher Universitesi'nden aldıklan sahte belgelerle Türkiye'deki ilahiyat fakültelerine yatay geçiş yaptıklan saptandı. Ataşelikten tüm üniversitelere uyan yapılması üzerine, Erciyes ve 19 Mayıs üniversiteleri sahte belgelerle yatay geçiş yapan çok sayıda şeriatçıyı saptayarak kaydını sildi. • 9 Eylül Üniversitesi ilahiyat Fakültesi'ne, sahte belgelerle El-Ezher Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nden yatay geçiş yapmak isteyen bir kişi, uyan üzerine 'suçüstü' yakalanırken, Van 100. Yıl Üniversitesi dışındaki tüm üniversitelerin, yatay geçiş için gelen öğrencilerden Kahire Büyükelçiliği'nden alınmış onay yazısı istedikleri belirtildi. VUSUF ÖZKAWin haberi • 4. Sayfada Ogretmenler sahte raporla Kıyafet Yasası'nı deliyor Türbaniçin 'uyuz' oldular • Milli Eğitim Bakanlığı müfettişi Mehmet Akçasoy, çok sayıda öğretmenin "uyuzluk, kellik ve kronik sinüzit" hastalıklannı gerekçe göstererek sahte raporla türban taktıklannı belirtti. EMİNE KAPLAN ~ ANKARA-Sinüzit hastalığını gerekçe göste- rerek raporla türban takan öğrencilerin ardın- dan, öğretmenlerin de "sinüzit. kellik, uyuz" hastalıklannı dayanak göstererek sınıflarda tür- ban taktıklan bildirildi. Milli Eğitim Bakanlığı müfettişi Mehmet Akçasoy, çok sayıda bayan öğretmenin "sahte" raporlarla "kronik sinüzit, uyuz" hastalıklannı gerekçe göstererek türban yasağını deldiklerini açıkladı. Akçasoy, okul yöneticileri ve müfettişlenn, sahte raporlarla türban takılmasına kayıtsız kaldıklannı vurgu- ladı. Akçasoy, Cumhurhet'e yaptığı açıklama- da. eğitim ve öğretim kurumlannda çalışanlar- la yöneticılerin yasalara uymak zorunda olduk- lannı anımsatarak okullarda yönetici. uygulayı- cı ve deneticilerin Kılık Kıyafet Yasası'na ay- kırı davrandıklannı ileri sürdü. Akçasoy. laik rejime düşman şeriat özlemcilerinin eğitim-öğ- retim kurumlannı yozlaştırdıklannı vaırgulaya- rak şunlan söyledi: "Gerçeğe u> r ma>'an sahte raporlarla 'Uyuz. kellik ve kronik sinüzit var- MArkasıSa. 19,Sü.8'de 'Hastane'nın kahramanlan organlannı bağışladı İstanbul Haber Servisi - Hastane dizısinde rol alan sanatçılar, yaşaması organ nakline bağlı onbinlerce hastaya umut kaynağı olmak ve kamuoyunu duyarlı kılmak için örnek bir davranışta bulundular. Dizide rol alan ve aralannda Metin Akpınar, Zeki Alas>u, Sema Yunak ve Selim Naşit gibi isimlerin bulunduğu sanatçılar, öldükten sonra kullanılmak üzere organlannı tstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi'ne bağışladılar. Organ bağışı nedeniyle düzenlenen törende konuşan sanatçı Zekı Alasya. 21. yüzyılın eşiğindeki Türkiye'de insanlann hâlâ organ bulamadıklan için öldüklerine dikkat çekerek bunun utanç verici olduğunu söyledi. Alasya, Başbakan Tansu Çüler'e seslenerek organ naklı için gereken yasal düzenlemelenn en kısa zamanda yapılmasını istedi. Geçen yıl başlatılan etkinlikler kapsamında organlannı bağışlayan diğer sanatçılann ısimleri ise şöyle: Ha\at Atan, Zihni Küçümen, Nejat Biricik, Ali Erdoğan, Atay Sözer, Ayşen Çetiner, Bilge Şen, Erdinç Akbaş. Ersan Tığtı, Gül Akeİli, Gülay Baltacı, Yaşar Giiner, Mahmut Demir, Mübeccel Vardar, Nurhan Yılmaz, Orhan Aydın, Serap Gcdik, Ümit Yesin, AbduUah Gülek. Sibel Karataş ve Ümmü Burhan. (Fotoğraf: YASEMİN KOYUTÜRK) GUNDEM MÜSTAFA BALBAY IMF: İşçinin Memurun Felaketi... Koalisyon sonunda ekono- miyi de kendisine benzetti. Ne halde olduğu belli değil. Çiller, birkaç rakam veri- yor; ekonomimiz Alman- ya'dan sağlam... Enflasyon rakamlan açıkla- nıyor; eyvah ki eyvah. Hükümetin penceresinden ekonomi şöyle: "Merkez Bankası'nın döviz rezervleri 7 milyar dolan bul- muştur, ihracat artmaktadır. Cari işlemler ilk defa fazla vermiştir." Karayalçın'la önceki gün, • Arkası Sa. 19, Sü. 3 'te i BORSA DOLAH Dun Dun i 27JB2S.44 38.050 Or>cekı Onceto ; 27541İ3 37J5O û MARK ûDOn 24.1SO önceta ZU90 ALT1N û464 500 Oncskt OLAYLARIN ARDENDAKİ GERÇEK Tariş'teki Olay?.. Tariş Genel Müdürü Oğuz Oyan görevden alındı, yerine bir atama yapıldı. Tariş (Izmir Incir, Üzüm, Pamuk ve Zeytinyağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliği), dev bir kuruluştur; 120 ko- operatifi yapısında barındınr; üye sayısı yüzbini bulur; iplik fabrikası, deterjan, sabun, margarin üretim birimleri, zeytinyağı kombinası, kolon- ya fabrikası, sirke ve pekmez üretim merkezlerine sahip Tariş'in başarılı genel müdürü neden değiştirildi?.. Bu soruya yanıt bulmak çok güç!.. Devlet yaşamında bir ge- nel müdürü değiştirmenin bir mantığı ve gerekçesi olmalı!.. Eğer bu değişimin nedenleri açıklanmıyorsa o zaman so- ru işaretinin çengeli, bu işle- mi yapan kişilere takılır. Ola- yın sorumlusu olarak adı yaygınlaşan SHP Genel Baş- kanı Murat Karayalçın'ın bu konuda bir açıklama yapma- sında, sayısız yararlar bulun- maktadır. Eski Tariş Genel Müdürü Oğuz Oyan, kurumu zarar- dan kurtarmıştı. Buna karşılık Oyan'ın yerine atanan Cihan Altınöz'ün, Sayın Karayal- çın'ın yakını olduğu söyleni- yor. Tariş'i zarardan kurtanp 2.5 trilyon kâra geçiren Oğuz Oyan, çıkarcı çevrelerin kur- banı mı olmuştur?.. Koalis- yon hükümetinin SHP kana- dı, bu sorulara yanıt bulmak • • • M Arkası Sa. 19, SH8'de Namus kaYramında sistem yanlışlığı •Kars'ta ev sahibi tarafından öldürülen lise öğrencisi F.G. için Kadın Sorunlan Araştırma Merkezi, olaym gazetelerde yansıtıhşına ve otopside bekaret kontrolü yapılmasma büyük tepki gösterdi. IHD Genel Sekreteri Hüsnü Öndül ise "F.G. olayında Türk hukuk sistemi, cinsiyet aynmcılığına dayalı 'namus' indirimini kabul ettiği sürece, bu tür haberleri daha çok okuyacağız" dedi. maktaydı. Okulun yurdu yoktu, ona yardımcı ola- cak herhangi bir devlet kurumu da. Aynı sorunu paylaşan iki arkadaşıyla birlikte bir ev kiraladı. Üç yıl boyunca her şey yolundaydı. Hem öğ- retmenlerinin hem de arkadaşlannın deyişiyle BERATGÜNÇIKAN Yaşı on yediydi. Bilmek, öğrenmek ve hayatı anlayabilmek için önünde tek bir yol vardı, o da okumak. O yolu seçti. İlk ve ortaokulu bitirdiği Akbaba Köyü'nü bırakıp Kars'a geldi. Kendi ter- cihi değildi bu geliş. Köyde lise yoktu ve yolun tam da o noktasında lisede okunmalıydı. Cum- hunyet Lisesi'ne yazdınldı. Sıra, kalacak yerbul- 'başanlıveterbiyeli'biröğrenciydi. lkinci sınıf- tan üçüncü sınıfa, elinde bir teşekkür belgesiyle geçti. Şimdi de üniversite sınavlanna hazırlanma- • Arkası Sa. 19,Sü.6'da '*..