Katalog

4OCAK1994SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Güney Afrika'da 2'nci yeni yıl • CAPETOWN(AA)- Günev Afrika Cumhuriyeti'ndeçoğunluğu oluşturan siyahlar, dün köleliğın kaîdınlışımn 156. \ ılını ve 'ikinci yeni yılı' kutladılar.Köİelıkl838'de resmen kaldınlmadan önce GüneyAfnka topraklannda yaşavan köleleştirilmiş yerliîer. l ocak günü Hollandalı efendılerini eğlendiririer. ancak 2 ocak günü kendileri eğlenebilirlerdi. Buyılki 'ikinci \eni yıl" kutlamalannda binlerce kışı sokaklara dökülerek davullar ve trampetlerçaldj. şarkılar söleyerekdansetti. Saddam'a suîkast planı • NEWYORK(AA)- Nevvsvveek dergisi, ABD'nin, Kuveyt ışgaüni ızleyen günlerde Çöl Fırtınası harekatına girişmeden önce Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'i özel komandolann düzenleyeceği bir suikastla ortadan kaldırmayı planladığını bildirdi. 'Komandolar: ABD'nin Gizli Askerlennin İçyüzü" adlı kitaptan alıntılar yapan Newsweek. Körfez krizi sırasında. işgal altındaki Kuveyt'e gidip gelen I rak liderinin helikopterineyada karadaki aracına saldın düzenlenmesinin planlandığını. ancak Çöl Fırtınası operasyonunun Komutanı General Norman Schwarzkopf un planı beğenmediğını belirtti. Brezilya'da çocuk işçiler • RtO DE J AıNEİRO (AA) - Brezilya'nın sanayisıni l .4 milyon çocuk ışçinin ayakta tuttuğu bildirildi. Resmi verilerin ışığında The Jornal Do Brasıl gazetesinde yer alan habere göre 14yaşın altında işcı çalışiırma yasağjna rağmen ülkede halen 1.4 milyon çocuk ışçi bulunuyor. Verileregöre 1970 yılında çocuk işçilerin toplam işgücü içındeki payı yüzde 6.1 dolayındayken bu oran 1990 yılında yüzde 11 'e yükseldi. 14-17 yaş arasındaki işçilerin de 1990 yılında toplam işgücünün yüzde 45'ini oluşturduğu bildirildi. Bosnalı generalin cesedi bulundu • BRÜKSEL (AA) - Gecen ağustos ayından bu yana Belçika'nın doğusundaki Liege kentinde yaşayan Bosnalı bir general, doğudaki Eupen yakjnlannda ölü bulundu. Adli kaynaklar, başına sıkılan iki kurşunla öldürülen general Yusuf Prazina'nın (30) cesedinin cuma akşamı Liege ile Aix-La-Chapelle arasındaki karayolu üzerinde bir park yerinde bulundu- ğunu belirttiler. Belçika Radyosu, Saraybosna'da savaşan general Prazina'nın ağustos ayında ordudan ay- nlarak Belçika'ya sığındığını bildirdi. Cezayir'de şiddetin bilançosu • CEZAYİR(AA)- Cezayir'de aşın dinci islami Selamet Cephesi'nin feshedilmesi ile bu örgütün iktidara karşı başlattığı silahlı mücadelenin bilançosu giderek ağırlaşıyor. Resmi olmayan rakamlara göre, 1993 yıh boyunca güvenlik güçleri ile aşın dinci gruplar arasındaki çatışmalarda ve bu grupulann düzenlediğı saldınlarda toplam 1.290 kişi yaşamıru yitirdi. Basında yer alan haberlerde, cumartesi gecesi başkent Cezayir'in doğusundaki El Traf yöresinde iki sivilin başlan kesilerek, cumartesi sabahı da Cezayir'in bir mahallesinde iki park bekçisinin uğradıklan silahlı saldında öldürüldükleri belirtildi. Giziiservls çekişmesî • ATİNA (AA) - Yunan Gizli Haberalma Teşkilatf ndaki (EİP) geniş çaph "temizlik operasyonu" çerçevesinde iktidardaki PASOK bünyesinde büyiik bir çekişme yaşandığı bildirildi. Yunan basınında yeralan • haberlere göre. PASOK'un asker ve sivil kökenli kanatlan arasında "EİP"in kontrolünü kimin ele geçireceği mücadelesi" veriliyor. Aynı haberlerde, hükümetin teşkilattaki Yeni Demokrası Partisi yanhlannı temızleme operasyonlanrun da devam ettiği belirtiliyor. Afganistan'da çatışmalar ülkenin kuzeyine sıçradı. Yüzlerce ölü var AşirederinsavaşıyayılıyorDış Haberler Servisi - Afga- nistan'ın başkenti Kabil'de Dev leı Başkanı Burhaneddin Rabbani'ye karşı eski komünıst General Abdül Raşid Dostum'- un önderliğindeki mücahitler tarafından dört gün önce baş- latılan ayaklanma, ülkenin ku- zeyine yayılıyor. AFP'nin haberine göre, Baş- bakan Gülbeddin Hikmetyar'ın liderliğindekı Hızb-i İslami gru- buna yakın kaynaklar, hükü- met birliklerin kuzeydeki Far- yab ve Kunduz eyaletlerinde Dostum'a bağlı birliklerin mev- zilerine saldırdılar. Ser Kan, Balkh ve Mezar-ı Şerif kentle- rinde de şiddetli çarpışmalann yapıldığı bildirihyor. Pakistan'ın başkenti İslama- bad'daki Afganistan Büyükel- çiliği. hükümet birlikleri ile Dos- tum'a bağlı mücahitler arası- nda "ciddi çarpışmalar" oldu- ğunu kabuletti. Bir Afganlı diplomat, hükü- met birlıklennin asılere ciddi TÛRKMENİSTAN HINO. kayıplar verdirdiğini söyledi, ancak aynntı vermedi. Başkent Kabil'de ise çatı- şmalann şiddetlendiği bildirili- yor. Çatışmalarda yüzlerce kişi- nın öldüğü, çok sayıda ınsanın AFP'dsn Cumhunyet'e özel da yaralandığı haber venlıyor. İsyancılar Devlet Başkanı Bur- hanettin Rabbani'nın Kabil'i terk ettiğinı öne sürerken, ajanslar Rabbanı'nin başkente yeni bırlıkler getirdığıni bildin- • Başkent Kabil'de çatışmalann şiddetlendiği bildiriliyor. Çatışmalarda yüzlerce kişinin öldüğü, çok sayıda insanın da yaralandığı haber veriliyor. isyancılar Devlet Başkanı Burhanettin Rabbani'nin Kabil'i terk ettiğini öne sürerken, ajanslar Rabbani'nin başkente yeni birlikler getirdiğini bildiriyorlar. yorlar. AFP ajansı, yeni birlikler ve hafif silahlar taşıyan uçaklann dün sabah Kabil Havaalanı'na ındığinı haber verdi. Rabbani'nin eski Savunma Bakanı. Kuzey Bölgesi Komu- tanı Ahmed Şah Mesud'un da seçkin birliklerini topladığı ve Dostum birliklerine karşı saldınya geçmeye hazırlandığı bildirildi. Ateşkes çağrısı Çarpışmalann yayılması üze- rine Pakistan hüİcümeti, taraf- lara ateşkes çağnsında bulun- du. Hükümet yaptığı açıklama- da çarpışmalann bölge istik- rannı tehdit eden bovutlara ulaştığını bildirerek, ateşkes ılan edilmesini ve sorunlann masa başında çözülmesini iste- di. Eski kçmünist general Dos- tum'un Özbek birlikleri 1992'- de saf değiştirerek Kabil'dekı komünıst rejıme karşı savaşan mücahitlerin yanında yer almış ve 1992 Nisanfnda Moskova'- ya bağlı Necibullah yönetiminin devrilmesinde önemlı rol oyna- mışlardı. Rusya'da uçak KclZHSl! 121ölüMOSKOVA (Ajanslar) • Rusya Havayollan Aeroflota ait bir yolcu uçağının Sibirya'- nın Irkutsk kentinde düşmesi sonucu 121 kişiöldü. Yetkiliierden edinilen bilgiye göre TU-154 tipi yolcu uçağı, üç motorundan binnin anzala- nıp yanmaya başlaması sonucu düştü ve biri çocuk 112 \ olcu ile 9 mürettebat öldü. Sibirya'nın Irkutsk kenti ile Moskova arasında sefer yap- makta olan uçağın motorunda- ki anzanın kalkıştan kısa bir süre sonra meydana geldiği kaydedildi. Acil durumlar için oluşturul- muş resmi bir kuruluşun sözcü- sü Yekaterina Glebova, doktor- lar ve kurtarma ekiplerinin he- men kaza bölgesine gittiklerini belirterek, "Sağ kurtulan yoktu. Uçak tamamen yanınış" diye konuştu. Feci kazada yaşamını yitiren 121 kişinin 16'sının yabancı ol- duğu açıklandı. Inkutsk Sivil Savunma Örgü- tü Başkanı Alexander Ka- mentsky yaptığı açıklamada. uçakta 14 kişilik bir tunst gru- bu ile 2 Çinli yolcunun bulun- duğunu söyledi. Kamentsky'- nin verdiği bilgiye göre turistle- rin 9'u Alman. 2'si Çinli. l'i Avustralyalı, l'i Hindistanlı, l'i de Japon'du. 14 kişilik turist grubuna ek olarak, uçakta ayn- ca 2 de Çinli yolcu bulunuyor- du. Akdam'da yaşayan Azerikr, Ermeni sakunlan nedeniyle kenti terkederek ülkenin iç kesimlerine göç etmek zorunda kalıyorlar. Son on gün içinde şiddetlenen çatışmalarda 15 Azeri öldü; 40 yaralı var Karabağ'daçatışmalardınrnuyor MOSKOVA (AA) - Ermeni işgali altın- daki Karabağ'da. Noel kutlamalanna rağmen çatışmalann kesılmedıği ve 24 aralık tanhinden bu yana 100'den fazla Azen ve Ermeni askennin öldürüldüğü bildirildi. Azen haber ajansı Turan. Azerbaycan Savunma Bakanlığı'na dayanarak verdiği haberde, Ermenilenn Noel sırasında saldı- nlannı sürdürdüklennı bildirdi. Dağlık Karabağ'ın kuzey. güneybatı ve günev kesimlerine tanklarla saldıran Er- menilenn çarpışmalarda 'yüzlerce' kayıp verdiklerini belirten Turan Ajansı. son üç gün içinde meydana gelen çatışmalarda ise 15 Azeri askerinin öldüğünü. 40 kadannın yaralandığını belirtti. Saldın püskürtüldü Ajans. Ermenilerin kuzeydeki Ter-Ter ve batıdaki Kelbecer'e karşı başlattıklan son saldınlann da Azeri birliklerince püs- kürtüldüğünü bildirdi. Ajansa göre. Ermeni kuvvetleri 20 asker ve 2 tank kaybına karşın. Beylegan bölge- sinde 2 kilometrekarelik bir alanı ele geçir- meyi başardılar. Azerbaycan Savunma Bakanlığı yaptığı açıklamada son günlerdeki çatışmalarda bazı stratejik tepelerin Ermenilerden alındığını bildirdi. Dağlık Karabağ'da Azcrilerle Ermeni- ler arasında 1988 yılından bu yana süren çatışmalarda bugüne dek ölenlerin sayısı- nın 15 bin ile 20 bin arasında olduğu sanı- lıyor. Abhazya,KKTC gibibağımsızolacak EDtPEMİLÖYMEN LONDRA- Gürcistan'dan bağımsızhk talep eden ve Gür- cü yönetiminin denetimi kay- bettiği Abhazya'nın, KKTC türü bir bağımsızhk kazanabi- leceği, Rusya'nın ise buna engel olmayacağı İngiliz güvenlik kaynaklan tarafından savunu- luyor. Abhazya'nın yanında yer alan Kuzey Kafkas Halklan Konfederasyonu'na ise Rus- ya'nın karşı çıkmaktan çekine- ceği belirtiliyor. Gecen ekim ayında Yeltsin'e karşı isyan gi- rişimi ardından Moskova'yı terke zorlanan Kafkaslar yü- zünden. Kuzey Kafkasya'nın patlamaya hazır bir barut fıçısına döndüğüne dikkat çeki- üyor. Kraliyet Uluslararası Ilişki- ler Enstitüsü tarafından her ay yayınlanan, uluslararası siyaset ve savunma konulannda yetkin değerlendirmeleriyle tanınan "World Today" dergisinde "Transkafkasya'da Kargaşa" başlıklı uzun makalede Abhaz- ya'nın bağımsızlık taleplerinin, Gürcistan'ın bütünlüğünün korunması açısından kabul edi- lemeyeceği belirtildi. Ancak orta vadede Gürcistan Hükü- meti'nin. bölgede denetimi ye- niden ele geçirme olasılığının az olduğu, Rusya'nın yardımına kesin gereksinim olduğu kayde- dildi. Makalede. "Rusya'nın Gürcistan'a destek vereceği ise kuşkulu" denıldı. Makalede sözü edilen Kuzey Kafkas Halklan Konfederas- yonu. Gürcü-Abhaz çatı- şmasının ikinci yılında 1991 'de kurulmuştu. Âmaç, Kuzey Kafkas halklannın Abhazya ile dayaruşma içinde olduğunu göstermekti. Aralannda Ab- haz, Çeçen, Inguş, Adıgey, Çer- kez, Âbazin, Avar başta olmak üzere 17 halkın temsilcisi bulu- nuyor. Abhaz-Gürcü savaşı- nda Konfederasyon'un Abhaz- lara maddi manevi yardım yaptığı biliniyor. Makalede, Abhazlann, Gür- cü kuvvetlerini bölgeden sürüp atmasının, daha disiplinli ve yüksek moralli olmalanndan kaynaklandığı belirtildi. Bu ko- nuda yapılan yorumda. "Ab- hazlar, Gürcistan'ın soykırım tehditleri karşısında etnik bir grup olarak varolma savaşı veri- yordu," denıldi. Makalede. Gürcistan'ın Abhazya işlerin- den sorumlu bakanı Giorgi Khaindrava'nın, "Abhazlar sayıca çok a/dır. bu yüzden 15 bin genci öldürsek, ırklannın kö- kümi kurururuz" şeklındekı söz- leri de kaynak gösterilerek ak- tanldı. Gürcistan ile Rusya arasında Osetya, Rusya Federasyonu içinde yer alan ancak bağımsızhk ilan eden Çeçen Cumhuriyeti halen Yeltsin Yö- netimi için çözümsüz süren so- runlar. Yeltsin'in bunlara ek olarak Kuzey Kafkasya'da Rus çıkarlannı tehlikeye düşürecek hiçbir girişimde bulunmaya ni- yetli olmadığı. bu nedenle BDT üyesi dahi olsa Gürcistan'a Ab- hazya konusunda yardıma ya- naşmayacağı tahmin ediliyor. Abhazya ile KKTC arasında bu noktada kurulan benzerlik için de şu görüşler getiriliyor: "Orta vadede Abhazya için en yakınörnek KKTColabilir. Her ne kadar KKTC diplomatik ola- rak tanınmıyorsa da bağımsız- dır. Her haîde \bha/\a Cum- huriyeti de zaman içinde benzer bir statüve sahip olacaktır." POLİTİKADA Saraybosna'da iki çocuk oI3ü top ateşi sonucu 2 çocuk yaşamını yitirdi. Kentin batı kesûninde bulunan Otoka semtine düzen- lenen bombardımanda pek çok kişi de varalandı. Bu arada, Bosnadaki Birleşmiş Milletler Koruma Güçleri Başkomutanı Fransız General Jean Cot, emrindeki 30 bin Barış Gücü askeri- nin, BM karar verdiği takdirde askeri müdahaleye hazır olduğunu bildirdi. General Cot, "BV1 Genel Sekreteri'nin onayını alırsam, gözümü kırpmadan harekete gecerim" dedi. SORUNLAR ERGUN BALCI Israil ile Suriye Arasında Buzlar Eriyor İsrail-Suriye ilişkilerinde ilginç gelişmeler oluyor. Ajanslar, iki ülke arasında gizli görüşmelerin yapıldığını bildiriyor. Israil Başbakanı İzak Rabin, Israil ile Suriye arasında da, Israil-FKÖ temaslarında olduğu gibi gizli görüşme- ler yapılmasını uzun süredirsavunuyordu. Ancak Suriye lideri Hafız Esad buna yanaşmıyordu. Suriye ile Israil arasında gizli görüşmelerin başlama- sı Hafız Esad'ın tutumunda önemli bir değişıkliği göste- riyor. Hafız Esad, bu ay VVashington'a giderek ABD Baş- kanı Bill Clinton ile görüşecek. Suriye Devlet Başkanı'- nın israıl'le gizli görüşmeleri kabul ederek Başkan Clin- ton'a iyi niyet mesajı vermek istediği anlaşılıyor. Suriye ile barış İsrail için önemli. Ama İzak Rabin, Ha- fız Esad'ın istediği Golan tepelerini, kamuoyuna açık toplantılarda verebilecek durumda değil. FKÖ ile yaptığı anlaşmada Gazze Şeridi ile Batı Şeria'daki Eriha kenti- ne özerklik vermesi, zaten ülkede sağcıların sert tepkisi- ne yol açmış, koalisyon hükümetini sarsmış durumda. Bu ortamda Suriye'ye de Golanı verdiği takdirde, koa- lisyon dağılabilir. Oysa gizli görüşmelerde yapılan vaat- leri kimse bilmez. Bunların kokusu sonra çıkar O zama- na kadar da Israil'de kamuoyu yatışır; halk Golan'ın geri verilmesini daha kolay kabul edebilir. Hafız Esad'ın ise barışa Israilden fazla gereksinimi var. Suriye lideri, gerçi Golanı ıstiyor, ama ABD'nin te- rörist ülkeler listesinden de çıkmak için can atıyor. Su- riye'ye uluslararası yardım ve ticaret kapıları ancak te- rörist ülke listesinden çıktıktan sonra açılacak. Bu lis- teden çıkmanın koşulları da önce HAMAS, islami Cihad ve Hizbullah gibi radikal örgütleri desteklemekten vaz- geçmek, sonra da Israil ile görüşme masasına oturmak. Esad, görüşme masasına oturdu. Radikal örgütlere desteğini hafiflettiğineyadahafifletmeyehazırlandığına Mişkin de belirtiler var. Ikı haftaönceki "Newsweek"der- gisi, Hafız Esad'ın Güney Lübnan'da Hizbullah gerillala- rının israil'e yönelik eylemlerini frenlemeye hazırlandı- ğını, bu konuda Tahran'ın da Suriye liderine yeşil ışık yaktığını bildiriyordu. Dergiye göre, Iran yetkilileri, Hafız Esad'a Tahran'ın Hizbullah gerillalarının silahlarının alı- nmasına göz yumacağını, hatta Israil ile barış yapma- sının bile Suriye-lran ilişkilerini bozmayacağını söyle- mişlerdir. Şam yönetiminin, son zamanlarda Iran'dan Güney Lübnan'da Hizbullaha gönderilen silahların Su- riye üzerinden geçmesine izin vermediği de bildiriliyor. Israil ile ABD, buna karşılık Suriye nın Lübnan'da ağırlıklı rolünü kabul etmiş durumdalar. Bu ülkede bulu- nan 40 bin Suriye askerinin geri çekilmesi konusunda Şam'a artık eskisi gibi yoğun baskı yapılmıyor özetle, dünyanın en kaypak siyasal ortamına sahip Ortadoğu'da, Israil-FKÖ ilişkileri gerginleşirken Suriye ile Israil arasındaki buzlar erimektedir Hafız Esad'ın ABD gezisinden sonra bu erimenin hızlanacağı düşünü- lebilir. Nitekim Esad, gezısı öncesinde bir iyi niyet jesti olarak iki hafta önce 800 Suriyeli Yahudi'ye ülkeden çıkış izni verdi. Türkiye'nin, Suriye ile su ve terör konularındaki so- runlarmıçözümlemeyeçalışırken, Şam'ınyıldızınınyük- selmekte olduğunu unutmaması ve diplomatik yollara ağırlık vermesi herhalde yararlı olacaktır. SOMAU Türkaskerleri gösteriyidağıtü MOGADİŞU (AA)- BM - nin Somali'nin güçlü liderle- rinden Muhammed Farah Ai- did'in kabilesinden olmayanla- n işe aldığı gerekçesiyle dün sa- bah Mogadişu'daki BM Genel Karargahı önünde protesto gösterisi için toplanan kala- balık. Türk askerleri tarafın- dan dağıtıldı. Bir gösterici. Aidid'in Habr Gedir kabilesinden olmayan çok sayıda kişinin işe alınması- nı protesto ettiklerini, Türk askerlerinin barikatlar kuran göstericileri uzaklaştırdıklannı söyledi. BM gücü içindekı Türk as- kerlerinin onlarca göstericiyi dağıtmak için göz yaşartıcı bomba kullanmalan üzerine göstericilerin taş attıklan, bu- nun üzerine askerlerin havaya ateş açtıklan bildirildi. Zırhlı araçlann da olay yen- ne gelmelen üzenne kalabalı- ğın dağıldığı. ölü ya da yaralı olmadığı öğrenildi. Bu arada Somali'de Alman askerlerinin bulunduğu Belet Uen yakınlannda iki kabile arasında öncekı akşam çıkan silahlı çatışmada 6 kişinin öl- düğü. 9 kişinin de yaralandığı bildirildi. Alman) a'nın Sued- westfunk radyosunun bildirdi- ğine göre, Almanya Savunma Bakanlığından bir sözcü olayı doğruladı, ancak ölü sayısı hakkında rakam vermedi. Sözcü, Havade kabilesi ile Aidid yanlılan arasmda mey- dana geldiği bildirilen çatış- mayla Alman askerlerinin hiç- bir ilgisi bulunmadığını bildir- di. Almanya'nın Somali'deki BM gücü çerçevesinde Moga- dişanun . kuzeybatısındaki Belet Uen'de 1300 kadar aske- ri bulunuyor. KKTC'desağ-sol koalisyoııu işbaşında İZZETRIZAYALIN LEFKOŞA - Demokrat Parti Genel Başkanı Hakkı Atun'un oluşturduğu yeni KKTC hükümetı dün resmen göreve başladı. Başbakan Hakkı Atun dün sabah başbakanlığa giderek. eski başbakan Derviş Eroğhı- ndan görevi devraldı. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardım- cısı Özker Özgür de başbakan yardımcılığı görevine başladı. Sağ eğilimli Demokrat Parti (DP) ile sol eğilimli Cumhuri- yetçi Türk Partisinin (CTP) oluşturduğu koalisyonun dün göreve başlayan bakanlan şunlar: Başbakan: Hakkı Atun (DP). Devlet Bakanı ve Başba- kan Yardımcsı: Özker Özgür (CTP), Dışişleri ve Savunma Bakanı: Atay Ahmet Raşit (DP), Milli E'ğitim ve Kültür Bakanı: Mehmet Ali Talat (CTP), İçişleri Bakanı: Taner Etkin (DP). Ekonomi ve Mali- ye Bakanı: OnurBomıan(DP), Tanm-Doğal Kaypaklar ve Enerji Bakanı: .Sacit Soyer (CTP). Bavındırhk ve Ulaştır- ma Bakanı*: Ahmet Kaşif {DP), Sağhk Bakanı: Ergin A. Ilktaç (CTP). Gençlik Spor ve Çevre Bakanı: Serdar Denktaş (DP). Çalışma ye Sosyal Güvenlik Bakanı: Özkan Murat (CTP). Ekonomi ve Maliye Bakanı Onur Erman. kabinenin tek kadın bakanı oldu. Eroğlu hükümetinden, dün görevi devralan koalisyonun ortaklanndan DP Genel Baş- kanı Hakkı Atun ile ÇTP Ge- nel Başkanı Özker Özgür'ün imzaladığı protokolde, Kıbns sorununun çözüm sürecinde görüşmecilik görevini yine Denktaş'ın sürdürmesi öngö- rüldü. Ancak toplumlararası görüşmelere bundan böyle, Denktaş'ın yanı sıra, hüküme- ti temsilen. DP kanadından Dışişleri Bakanı Atay Ahmet Raşit, CTP kanadından da Devlet Bakanı. Başbakan Yar- dımcısı olarak Özker Özgür katılacak.