Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
22 OCAK 1994 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
ABD,savunma
bakanı bulanuyop
• VVASHINGTON (AA) -
Amerikan yönetimı. Les
Aspinin istifasıyla boşalan
Savunma Bakanlığı görevine
getirecek kişiyi bulamıyor.
Eski Senatör Warren
Rudmanda. Pentagon'a şef
olma önerisini reddetti.
Araerikan basınına göre.
Aspin'in bir ay önce
islifasından sonra Savunma
Bakanlığı'na atananemekli
Amiral Boby Inman'ın
görevi kabul etmemesi, daha
sonra da Senato Silahlı
Kuvvetler Komisyonu
Başkanı Sam Nunn"un,
Pentagon'un sorumluluğunu
alma önerisini
reddetmesinden sonra, aynı
öneriyle karşılaşan New
Hampshire'ın eski
Cumhunyetçi Senatörü
\Varren Rudman da. Beyaz
Saray'ın bakanlık önerisini
geri çevirdi.
Rus ordusunda
AIDS panigi
•MOSKOVA (AA) - Rusya
ordusunda "kayıtlı' 13 AIDS
hastası subay olduğu
bildirildi. Moskova haberleri
dergisinde yer alan bilgilere
gö're2Oila35yaşlan
arasındaki 13 subayın
tümünün bu hastalığa 'izne
çıktıklan veya göreve
gittikleri' dönemdecinsel
ilişki voluyla yakalandığı
belirlendi. Ordudaki AIDS
vakalannın sayısının bundan
çok daha fazla olabileoeğini
belirten dergi, Rusya
Genelkurmayı'nın ordudaki
tüm personeün AIDS
taramasından geçirilmesi için
yoğun bir faaliyete giriştiğini
duyurdu.
Kıpgıristan'da
ekonomik kriz
• MOSKOVA (AA)-
Kırgızistan'da
bağımsızhktan sonra
başlayan ekonomik
bunaümın, ülke nüfusunu
büyûk birtehdit altında
bıraktığı açıklandı. Kırgız
DevletTstaustik
Komitesi'nin yayımladığı
rakamlara göre ülkcde
doğum oranı yüzde 10
azalırken bir yaşına
gelmeden ölen çocuklann
oranında yüzde 6 arüş oldu.
Yunanistan'da
Baykal'a tepki
• ATTNA (AA) - CHP Genel
Başkanı Deniz Baykal'ın
ocak ayı sonunda
gerçekleştireceği Yunanistan
ziyareti Atina'da büyük
tepkiyle karşılandı. AA'nın
konuyla ılgilı haberi tüm
Yunan kitle haberleşme
araçlannda geniş şekildeyer
aJdı. Yunan gazetelerinin
önemli bir bölümü Baykal'ın
ayaretinin "tahrik" ve
"provokasyon" olduğunu
iddia ettiler. Ülkenin en
büyük tirajlı gazetelerinden
Elefteros Tipos konuyla ilgili
haberinde "Sayın Baykal,
Yunanistan'a vahşi niyetlerle
geliyor. Bu ziyaret
provokasyondur" ifadesini
kullandı.
Tatar lider
Memetov öldü
«SIVASTOPOL(AA)
Ukrayna'nın Kınm özerk
Cumhuriyeti'nde. salı günü
uğradığı silahlı saldında ağır
yaralanan Tatar aaniığın
lideri İskender Memetov
öldü. Kınm Yüksek Sovyeti
tarafmdanyapılan
açıklamada, Yüksek Sovyet
Başkanı Nikolaı Bagrov'un
ekonomik konulardaki
danışmanı Memetov" un
önceki akşam yaşamını
yitirdiği belirtildi. Memetov'a
Sinferopol'de düzenlenen
saldında şpförü ve koruma
görevlisi öldürülmüş. çoğu
Memetov'un ailesinden 10
kadar kişinin de yaralandığı
bildirilmişti. Geçen kasım
ayında da, Kınm Türkleri
liderlerinden Yuri Osmanov,
başkent Sinferopol'de
düzenlenen saldın sırasında
öldürülmüştü.
Fransa'da satıhk
böbrek iianı
•ORLEANS(AA)-
Fransa'da iki buçuk yıldan
bu yana işsiz olan bir elektrik
teknisyeninin imdat
çağnsına yanıt geldi.
Muhammet Ammar, yerel
bir gazetede yayımlanmak
üzere "29 yaşında, dokuz yıl
deneyimli elektrik teknisyeni.
şirket yöneticisine böbreğini
verrne karşılığında iş anyor"
şeklinde birilan hazırladı.
Yerel gazetede ve bir
televizyon röportajında
haber konusu olan bu ilana,
ülkenin orta kesimindeki
Puiseaux"da faaliyet
gösterenbirşirkeûn
yöneticisi bayan Maryse
Joumat ilgi gösterdi.
ü zirvedeErivan'auyarııırlann d
îngiltere ve Almanya, Ermenistan'ın Azerbaycan'ı işgalini Avrupa Birliği gündemine getirecek
ÜçlANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) -
Ingiltere ve Almanya, Ermenistan'-
ın Azerbaycan'ı işgali ve SSCB'nin
dağılmasıyla kurulan cumhuriyetle-
re Rusya'nın tek başına güç gönde-
remeyeceği konulannı Avrupa Bir-
liği (AB) gündemine getirmeyi ka-
rarlaştırdılar.
Ankara. Avrupa'ya SSCB'nin
dağılmasıyla kurulan cumhuriyet-
lerle iüşkilerinde 'aynm yapmayın'
mesajmı verdi.
İngiltere ve Almanya, Avrupa
Birliği'nin (AB), Türkiye'nin de or-
tak üye olduğu savunma kolu Batı
Avrupa Birliği'nde (BAB) tam üye-
lere tanınan haklardan yararlanma-
sını sağlayacaklan sözü verdiler.
Dışişleri Bakanlığı İkili Siyasi Iliş-
kiler Müsteşar Yardımcışı Büyükel-
çi BUgüı Unan, Türkiye. İngiltere ve
Almanya Dışişleri Bakanlan Hik-
met Çetin, Dougias Hurd ve Klaus
Kinkel arasında önceki gün birincisi
yapılan üçlü danışma toplantısı
hakkında dün gazetecilere brifıng
verdi.
Odak noktası Rusya
Unan, toplantıda ağırlıklı olarak
Avrupa'nın bütünündeki güvenlik
sorunlan çerçevesinde Rusya ve eski
SSCB'deki gelişmeler üzerinde du-
rulduğunu söyledi. Unan, halen
Rusya ve çevresi ile Doğu Avrupa'-
nın ne yöne gidecekleri konusunun
bir inuanuna' olduğunu ve do-
layısıyla tüm Avrupa'nın güvenlik
yapısını etkileyecek boyutta olması
nedeniyle__bu konunun üçlü top-
Cumhurbaşkanı Süteyman Demirel, Klaus Kinkel ve Dougias Hurd ile görüşfü. (Fotoğraf:RIZA EZER)
lantının odak noktasını oluşturdu- kiştirmek için çaba harcamalı ve bu bu iş bitirilsin" mesajı verdiler.
ğunu söyledi. çabayı verirken cumhuri.vetier üze-
Türkiye, İngiltere ve Almanya, rinde aynın yapmamalı" mesajınıve Almanya,
Rusya ile ilgili değerlendirmede bu
ülkedeki siyasi ve ekonomik istik-
rann bölge ve dünya banşı açısı-
ndan önem taşıdığı konusunda fikir
birliği sağlarken Ankara. "Artık
SSCB diye bir şey yok. Batı, Rusya
ve SSCB'nin dağılmasıyla kurulan
cumhuriyetlerin bağunsızlıklarını pe-
verdı.
Bosna-Hersek konusunda ise ge-
rek İngiltere gerekse Almanya, Bos-
naiı Müslümanlann yüzde 33 oranı-
nda aldıklan toprakla yetinerek Ad-
nyatik'e açılma konusundaki hü-
kümranlık taleplerinden vazgeçme-
leri gerektiğini vurgulayarak "Artık
Üçlü toplantı forumunu Türki-
ye'ye baskı aracı olarak kullanmak-
tan özenle kaçınan İngiltere ve Al-
manya, PKK terörünü kınadılar ve
lrak'ın toprak bütünlüğünden yana
olduklannı teyit ettiler.
Ancak Kinkel gerek toplantı so-
nundaki ortak basın toplantısında
gerekse Türkiye'de bulunduğu süre
ıçinde değişik platformlarda, bölge-
de smırlann değişmezliği ilkesini
vurgularken Güneydoğu'da Kürtle-
re kültürel özerklik verilmesi gerek-
tiğini ima etti.
Karabağ sonınu „
Çetin toplantıda Ermenistan'ın
Azerbaycan'ı işgalinin sürmesinin
diğer sorunlann çözümüne karşı
kötü örnek teşkil ettiğini İngiliz ve
Alman meslektaşlanna iletti.
Çetin, Ermenistan işgali altındaki
Dağlık Karabağ sorununun çözü-
mü için oluşturulan Minsk Grubu'-
nun aldığı, 'bölgeye hiçbir ülkenin
tek asker gönderemcyeceği' ilkesini
anımsatarak Rus güçlerinin cumhu-
riyetlerin bağımsızlıklanna karşı
tehlike oluşturduğunu da vurguladı.
Dağlık Karabağ'ın statüsünün Er-
meni kuvvetleri buradan bütünüyle
çekilmeden ele alınamayacağını be-
lirten Ankara, statü konusunun da
yine Azerbaycan'ın vereceği karara
bağlı olduğunu belirtti.
Unan, İngiitere ve Almanya dışiş-
leri bakanlannın bu konulan Avru-
pa Birliği'nin gündemine getirmeyi
kararlaştırdıklannı söyledi.
Unan, BAB Asamblesinin geçen
yıl Türkiye'nin ortak üye olarak
BAB'ın Savunma Planlama Grubu
gibi önemli faaliyetlerine katılama-
yacağı yolunda görüş belirtüğini
söyledi. Konu üçlü toplantıda gün-
deme geldi ve İngiltere ile Almanya,
Türkiye'nin BAB içinde tam üyelik
şartlanndan yararlanmasına ola-
nak tanınması üzerinde dddi şekilde
duracaklan sözünü verdiler.
Ginton'ınkarnesindedışpolitikakınk
FUATKOZLUKLU
\VASHINGTON - Toplumcu dü-
şüncelenn ön plana çıktığı 68 ku-
. '^şağının eski bir üyesi olan ABD'nin
j/ r"uçüncü en genç başkanı. Beyaz Sa-
ray'daki ilk yılını doidurdu. ÂBD lı-
deri Bill Clinton, 20 Ocak 1993de ye-
min ederek göreve başlarken eko-
nomik açıdan son 60 yılın en kötü
günlerini yaşayan halkından 'Ame-
rikan rüyasının' yeniden gerçek ola-
bilmesi için fedakarlık' istedi.
Genç Başkan, ilk sorunu kabine-
sini oluşturma aşamasında yaşadı.
Seçtiği bakan adaylanrun. yasalan
ihlal ettiği, yanlannda çalışan bebek
bakıcılannı sosyal haklan açısından
•sömürdükleri" ortaya çıkınca Clin-
ton. hayli güç durumda kaldı.
Savunma Bakanı Les Aspin'lc ba-
kanlığın bütçesi üzerine çıkan tartış-
ma sonrasında bakanın istifası. Clin-
ton'ın ilk ciddi kabine sarsıntısı oldu.
Kuzcy Amerika Serbest Tıcareı
• Anlaşması (NAFTA) başansı ve sö-
zünü verdiğj sağlık reform paketini
gerçekieştirmesi de 12 yıldır bu gö-
reve gelen ilk Demokrat başkanın
"başan" hanesine yazıldı. Kamuo-
yu yoklamalanna göre Clinton'ın
popülaritesi yüzde 60'a yükseldı.
ABD liden, içende elde ettiği ba-
şanlara karşın dış politıkada \e öz'el-
likle de Bosna-Hersek, Somali ve
Haiti konulannda sınıfta kaldı.
Ardından. "ABD hala dünya ön-
deri mi" sorulanna. "liderlik »e or-
taklık" yanıtı verdi. ABD'nin bu
yenı yaklaşımı, Doğu A\rupa ülke-
lerinin NATO'va üvelik başvurula-
nnda ıyıce açığa çıktı. Devreye Rus-
ya da gırdı ve üyelik istemlerinin red-
dedılmesıni sağladı.
Clinton. Somali'de de Bosna ben-
zeri tutarsız bir poliıika ızleyince ce-
zasını askerler çektı. General Farah
Aidid. Sam Amca'vı dıze getirirken
ABD askerlerinin cesetlerini Moga-
dişu sokaklannda başlan kesik do-
laştırdı. ABD lideri kamuoyundan
gelen tepkiler karşısında, Somali'den
çekılme karan aldı. Kellesine para
koyduğu Aidid'i de "affetti."
ABD lideri Bill Clinton'ın başan-
sız kaldığı bir diğer dış sınav da Rus-
ya oldu. Rusya'yı demokratikleşme
yolunda destekleyen Clinton, Rus
halkına Amerikan modeli piyasa
ekonomisi ve parlamenter demok-
rasiyi aşılamak için yoğun çaba har-
cadı. Bu sırada, Boris Yeltsin'in par-
lamentoyu fesh edip sonra da topa
tutmasına sessiz kaldı.
ABD'DE 12 YILIN BtLANÇOSU
50bin çocuk
cinayet
kurbanıoldu
Dış Haberier Servisi - ABD'de 1979 ile
1991 yıllan arasında toplam 50 bin çocu-
gun çeşitli cinayetJere kurban gittigi bildi-
rildi. Bu sayı, ABD'nin en büyük kabusla-
nndan biri olarak bilinen Vietnam Savaşı'-
nda ölen Amerikan askerlerinin sayısına
eşit.
ABD'de çocuk haklan savunuculuğun-
da önde gelen kuruluşlardan biri olan Ço-
cuklan Koruma Vakfı'nın raporuna göre
çocuk kurbanlarla birükte katil çocuklann
sayısında da tehlikeli bir artış gözleniyor.
Vakfın başkanı Marian VVright Edehnan,
kuruluşun eskiden öncelikli olarak genç
yaşta hamile kalan bekar annelerle ilgilen-
diğini, şimdi ise küçük katiller ve kurbanlar
gibi çok daha vahim bir sorunla karşı kar-
şıya olduğunu belirterek "Kabuslarımız
gerçek oldu" diyor.
Raporda, kasıth olarak adam öldürmek-
ten tutuklanan çocuklann sayısının 1982
ile 1991 yıllan arasında yüzde 93 oranında
arttığı bildiriliyor. Aynı dönemde yetişkin
katillerin sayısındaki artış ise yüzde 11.
Kuruluş, çocuk cinayetlerindeki bu teh-
likeli ürmanışın başlıca nedenlerinden biri-
nin, ABD'de silahlann satışını engelleyen
yasalann gevşekliği olduğunu savunuyor.
Soğuğun
faturası
evsizlere
Dış Haberier Servisi -
ABD. sonyüzyıhnen
dondurucu
soğuğunun etkisinden
yavaşyavaş
kurtulurken soğuğun
faturası da belii
olmaya başladı.
Ülkenin doğusunu
felce uğratan soğuk
hava.çoğunluğunu
evsizlerin oluşturduğu
130 kişinin yaşamını
yitırmesine neden
oldu. Federal
hükümetin 36 bin
memurunun bir
günlükzorunlu
tatilinin bedeli ise 61
milyondolar.
Washington'da
federal hükümetdün
sabahtan itibaren
tekrarişbaşına
dönerken çeşitli
eyaletlerde enerji ve
suyungüçlükle
venlebildıği, ısınma
sorununun had
safhaya çıktığı
belirtildi.
SURİYE
Esad'ın
oğluöldüDış Haberier Servisi - Suriye lideri Ha-
ftz Esad'ın yerine geçirmeyi planladığı
büyük oğlu Basil Esad, dün sabaha karşı
Şam'da geçirdiği trafık kazasında öldü.
Suriye Meclis Başkanı Nebih Berri,
dün mecliste yaptığı konuşmada Basil
Esad'ın dün sabaha karşı Şam havaala-
nına giderken bir trafik kazası geçirdiği-
ni ve hayatmı kaybettiğini bildirdi. Suri-
ye Meclisi, Berri'nin açıklamasından
hemen sonra bütçe görüşmeierine ara
verdi ve beş günlük yas ilan etti.
63 yaşındaki Hafız Esad'ın dört oğlu-
nun en büyüğü olan Basil Esad'ın ölüm
haberi Şam'daki tüm camilerden halka
duyuruldu. Ölüm haberini yaymlayan
Suriye radyosu, normal yayınını kese-
rek, Kur'an ayetleri ve klasiİc müzik ya-
yınlamaya başladı. Cenaze töreninin
bugün Hafız Esad'ın memleketi olan
Kordaha köyünde yapılacağını bildiren
Suriyeli yetkililer, kaza hakkında aynn-
tılı bilgi vermekten kaçındılar.
Bir süredir sağiığı bozuk olan Suriye
Devlet Başkanı Hafız Esad, kendi yeri
için 31 yaşındaki oğlu Basil'i uygun gör-
müştü. 24 yıldır Suriye'yi yönetmekte
olan Esad, son birkaç aydır Basil'i Dev-
let BaşkanJığı görevine hazırlamak için
ona giderek devlet yönetiminde daha bü-
yük sorumluluklar yüklemeye başlamış-
ü. Sunye liden, bu amaçla Basil'e son
olarak Lübnan dosyasını teslim etmişti.
Basil. son zamanlarda düzenli olarak
Beyrut'ta Lübnanlı yetkililerle görüşme-
ler yapıyordu. Suriye, etki alanı içindeki
Lübnan'da halen 35 bin asker bulundu-
ruyor. Basil'in ölümünün, Esad'ın ço-
cuklan ile Devlet Başkanı Yardımcısı
Rıfat Esad arasındaki iktidar kavgasını
kızıştırabileceği belirtiliyor.
TERORÎZMKOIVUSU
ABD.Şam'ın
peşini
bırakmıyor
W ASHINGTON (AA) - ABD Başka-
nı Bill Clinton, Cenevrede Suriye Devlet
Başkanı Hafız Esad ile bir saat terör ko-
nusunu tartıştıklannı söyledi. Clinton,
zirvede, terör konusundaki Washing-
ton-Şam görüşmelerinin sürmesine ka-
rar verildiğinı belirtti.
Clinton dün CNN'in "Larry King U-
ve" programında. kendisine yöneltüen
"Terörü destekleyen bir lider ile karşı
karşıya gelmek zor muydu" sorusuna,
"Kolay bir görûşme olmayacağını biüyor-
dum. Ama benim için Ortadoğu'da kakcı
banşın tesisi önemli" yanıtını verdi.
ABD Başkanı Hafız Esad'ı "samimi"
bulduğunu kaydetti ve "Banş istediğime
inanıyorum. Barış Suriye halkının çıkan-
nadır" dedi. Bill Clinton şöyle devam et-
ti:
"İkili ilişkilerimizde sorunlarunız bu-
lunduğunu >e bunlardan birinin terörizm
konusu olduğunu kendisine sö> ledim. Bir
saat boyunca terör konusunu ele aldık,
tarttştık. O kendi düşüncelerini anlattı.
Ben de kendi düsüncelerimi açıkladım.
Amerikan halkı, bir saat terörü ele aldığı-
mızı bilmeli.
O farklı tanımlamalar ve bazı argu-
manlar gerirdi. Surive'nin ne yaptığını ve
ne yapmadığuıı söyledi. Biz de düşüncele-
rimizi ortaya koyduk. Dışişleri Bakanı-
mız Warren Christopher ile Suriyeli mes-
lektaşının terör ile ilgili olarak bir araya
geltp göriişmeleri konusunda anlaştık. O
göriişmede avrıntılara inilecek. Somut
olaylar ve uluslararası hukukun ihlali an-
lamına geldiğine ve hosgörüyle bakılama-
yacağına inandığımız olaylar masaya ge-
tiriJecek."
ABD Başkanı Clinton ile Suriye Dev-
let Başkanı Hafız Esad geçen pazar günü
İsviçre'nin Cenevre kentinde bir araya
gelmiş \e beş buçuk saat süren birgörüş-
me yapmışlardı. Her iki liderin de görüş-
me sonrası yaptıklan açıklamada zirve-
nin olumlu geçtığı belirtılmesıne karşın
ABD, Suriye'nin terörü destekleyen ül-
keler listesinden çıkartılmayacagını açı-
kladı.
DER SPIEGEL dergisi, Polonya Dışişleri Bakanı Andrzej Olechowski ile banş için ortaklık projesini görüştü:
PolonyaNATO'yaüye olacak, başkayoluyokDış Haberier Servisi - Belçika'nın başkenti
Brüksel'de önceki hafta başında gerçekieş-
tirilen tarihi NATO zirvesinde Rusya'da re-
formlan ve reformcu Devlet Başkanı Boris
Yeltsin'i destekleme kaygısı, eski Doğu Blo-
ku ülkelerinin güvenliği konusundan ağır
bastı. Tam üyelikten azına razı olmayacak-
lannı söyleyen Doğu Avrupa ülkeleri, so-
nunda Batı'nın kendilerjne önerdiği, belirsiz
maddelerle dolu Banş İçin Ortakhk (BİO)
projesini kabul etmek zorunda kaldı.
Alman Der Spiegel dergisi, zirve öncesin-
de NATO'ya üyelik konusunda en ısrarlı
adaylardan biri olan Polonya'nın Dışişleri
Bakanı Andrzej Olechowski ile görüştü ve
kendisinden zirvenin bir değerlendirmesini
yapmasını istedi.
- Polonya şimdilik NATO'nun kaptsında
bekletiliyor. Polonyalı askerler ne zaman
Brüksel'e gidebilecek. 20 yıl sonra mı?
- Çok yakında. Zaten BİO projesine göre
tam üyelik olmadan da bu mümkün.
- Devlet Başkanı Lech Walesa, Batı'nın
Moskova'nın tehdidine boyun eğmesinden
yakınıyor. Rusya, ittifakın doğuya doğnı ge-
nişlemesi durumunda kendisini köşeye
sıkıştırılmış hissetmekte baksız mı?
- Moskova'nın tavnnı anlayışla karşılıyo-
rum. Rusya'nın çıkarlannı zedeleyecek h'er-
hangi bir hareketten kaçınmalıyız. Ancak
bizim NATO'ya katıl-
mamız bu çıkarlara değil,
yalnızca Rusya'nın ku-
şatılma fobisine, gelenek-
sel düşünüş tarzına ters
düşüyor.
- Doğu Avrupa ülkeleri-
nin NATO'ya kabulü,
Rus milliyetçilerince bir
sa\aş ilanı olarak değer-
lendiiilecekti.
- Tartışma zaten ka-
pandı, NATO şimdilik
genişlemiyor. Biz bunu
kabul etmiyor ve üye ol-
mak için her yola başvu-
racağımızı söylüyoruz.
Bu arada da Rusya'daki
gelişmeleri izleyeceğiz.
Ruslar demokrasi yolun-
da ilerlemeyi sürdürürler-
se, bizim üyeliğimize karşı çıkmaktan vazge-
çeceklerdir.
- Sürdürmezlerse...
- O zaman da üyeliğimize giderek daha
fazla karşı çıkmaya başlayacaklar. Sonunda
da öyle kritik bir noktaya gelinecek ki Batı.
Moskova'nın bu kadar karşı çıkmasında bir
hikmet vardır deyip Polonya'yı ittifaka ka-
bul edecek.
Dışişleri Bakanı Olechowski- NATO'ya tanı üyelikten vazgeçmedik.
- NATO'ya üyelik başvurusunun reddedil-
mesi, Batı'nın Rusya'ya karşı sonunda Polon-
ya'nın kurban edileceği yeni bir yatıştırma po-
litikası izlediği kaygılarını yarattı.
- Birçok Polonyalı böyle bır kaygı taşıyor.
bu çok normal. Geçmışte politikaa ve dıplo-
matlar, faturası bize çıkan gizli anlaşmalar
yaptı. Önceki hafta Prag'da Başkan Clinton
ile görüşürken kendisine de söyledim: Lüt-
fen Orta Avrupa'da yaşayan
milyonlarca insanın. 1945'te
Yalta'da yapılan anlaş-
manın bir benzerinin söz
konusu olup olmadığı konu-
sundaki hassasiyetini unut-
mayın.
- Yani Doğu Avrupa'yı Rus
nüfuz bölgesine katan an-
laşmanm.
- Evet. Diğer bir seçenek
de önümüzdeki yüzyılın gü-
venlik sisteminin miman ola-
rak ortaya çıkmaktı. Batı'-
nın ve BlO'nun güvenilirliği
buna bağlı.
- Neden Polonya eski Yu-
goslavya'da süregelen savaşta
çaresiz kalan bir ittifaka
umut bağlıyor?
- Her kurumun başan ve
yenilgileri vardır. Biz NATO ile yalnızca gü-
venlik nedeniyle değil, Batılı devletler toplu-
luğunun bir parçası olmak için de ilgileniyo-
rûz. Buna Avrupa Birliği'ne üyelik dedahil.
- Polonya ya da Baltik ülkeleri kendilerini
tehdit altında hissettiklerinde, Batı'nın Rusya
ile savaş tehlikesini de göze alarak \ ardıma
koşacağma inanıyor musunuz?
- Rusya çızmeleriçektiğindezaten Polonya
ya da Baltık'ta durmayacaktır. Böyle bir
tehlikeye ancak ekonomik baskı yoluyla
karşı durulabilir.
- Ittifak, Polonya'nın tehdit altında kalması
durumunda yalnızca danışma süreci öngörü-
yor. Bumın tam olarak ne anlama geldiğini
kavrayabiliyor musunuz?
- Pek değil. Bu maddenin geliştirilmesi ge-
rek. Biz NATO'yla yakınlaştıkça danışma-
lar ortak girişimleri hazırlama amaana hiz-
met edecektir. Bu haliyle formül insanlara
"Sorunlarınız olduğuna üzüldük" deyip son-
ra da evlenne çekiime imkanı tanıyor. Bu ye-
terli değil.
- NATO üyeliği. topraklannızda bir gün
Alman birliklerinin de konuşlandırılabileceği
anlamına geliyor. Geçmişteki korkunç aıu-
lann izlerini hala hafızalarından silemeyen
Polonyalılar buna dayanabilecek mi?
- Polonya'da üyelik için genel bir uzlaşı
söz konusu. Bu konuda ciddi tartışmalann
çıkması beklenebilir, ama biz hoşgörülü in-
sanlanz. Her gün ticaret amaayla bize gelen
Ukraynalı ve Ruslara da bir iürazımız yok.
- Polonya'nın Rusya'ya kabul edilmemesi
durumunda dış \e gütenlik politikaları açısı-
ndan bir alternarifıniz var mı?
- İttifaka kabul edilmemiz çok uzun sürse
bile bundan vazgeçemeyiz: Başka seçeneği-
miz yok.