Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yonetmenı Özgen 4car •Genel Yayın Koordınatoru Hıkmet Çetinkaya •Genel Yayın Daruşmanı Ortıan Erinç •Yazı-ışlen Mudurlen \vdınEJngin(Sorumlu),CdalBaşlangıç •HaberMerkeaMuduru İpek Çahşlar • Gorsel "Vonetmen AB Acar •Dûzenleme lbrahim YıMız • tstanbul Haberlen Cevber Kantarcı »Dıj Haberler Ergun Bakı • Iş Ekonomı Dınç Tayanç • Yurt Haberlen Mehmet Saraç • Makaleler Samı Karaören »Spor Abdölkadir Yücdnun • Duzeltme Abduüah Vazıcı \nkara Temsılcısı Mustıfa Balbav •HaberMudurü Doğan Akm AtatürkBulvan- No 125 Kat 4 Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020 (7 Hat) Telex 42344 Fax (4)4195027 •lzmırTemsılası SerdarKızık,H Zı>a Blv H52S 2 3Tel 4411220Tele\ 52359.F?\ 44191 P »AdanaTerasılası ÇeünViğeooğlulnonuCd 119S No 1 Kat 1 Tel 35,12550-3522601-3522492 Telex 62155 Fax 3522570 Muessese Muduru Erol Erfcut • Koordınator \hme» Konıban •Muhasebe Büient Yener • tdare Hüse>ınGurer • Işletme önderÇelik • Bılgı tşlem Nail tnal • BılgısaNar Sıstem: Mürihet Çiler • Reklam Refaa Işıtmaa Yavmiıvın n Basaa: Yenı Gün Haber Ajans Basn ve Yayınalık \ Ş TûfkocağıCad 39 41 Cagaloğlu 34334 lst PK 246IstanbulTel 512O5O5Telex 22246 Fax (1)5I38<9'İ 26E>LUL1993 Imsak 4 23 Guneş 5 48 Oğle 12 00 Ikındı 15 22 Akşam 18 03 Yatsı 19 23 Vükleersantraldaaskeri amaçkıışkusu Nükleer Tıp Uzmanı Dr. Ali Nadir Savaşer, güneş ve su gibi önemli alternatif enerji kaynaklarma sahip olan Türkiye'de kurulacak nükleer santralmjeopolitik nedenleri olabileceğini vurguluyor. DİLEKZ\PTÇIOĞLU Marlyn Monroe Operası • NEWYORK(AA)- 196O'lı yıllann efsanevı yıldın Manlyn Monroe'nun hayatı operayadakonuoldu New York'ta, gelecek a> ılk kez sahnelenecek olan "Manlyn Monroe Operasfnın bıletlen 300 dolardan satışa sunuldu Aşın talep nedenıyle bıletlenn karaborsaya duşmesı beklenıyor Nevv York Kent Operası'nın kuruluşunun 50'ıncı yıldonümu olması nedenıy le Manlyn Monroe Operası'nın galası 6ekımde yapılacak 893 yıHık kervansarayda kazı • EĞİRDİR (AA) - Göller Bölgesı arkeolojık, kulturel, tunstık araştırma ve değerlendırme projesı ıçınde yer alan 893 yıllık Eğırdır KervansarayTnda yapılan kazı çalışmalannın bu yılkı bölumü tamamlandı 1100 yıllannda Selçuklular döncmınde Eğırdır-Konya yolu ûzennde yaptınlan kervansarayda Yrd Doç Dr Rûstem Bozer başkanhğındakı 40 kışilık ekıp Larafından gerçekleşünlen kazı çahşmalan ıçın bu yıl 400 rmlyon lıra harcandı İpek Yolu uzenndekı 2 kılometre uzunluğundakı Turkıye'nın en buyuk ıkına kervansaraymda yapılan kazılarda, çömlek. kup, testı. bardak gıbı 170 tanhı eser çıkanldı Eserlenn onanldıktan sonra Isparta Muzesı'nde sergıleneceğı bıldınldı hormonludur' • ATtNA (AA) - ABD'nın Chıcago eyaletınde genetık yollarla üreülmış gıda ûrunlen satan restoran ve mağazalara uyan ışaretı koyma zorunluluğu getınlıyor New Saenüst dergısının habenne göre Chıcago Şehır Konseyı tarafından geçen ay ıçınde tükeücının korunması amacıyla kabul edılen yasa uyannca, manavlar ve restoranlar, eğer satüklan ürün hormonîu ıse "Bu gıda ürunü hormonludur" yazıh bır levha asacaklar Yasa uyannca, 3 ekımden ılıbaren soz konusu uyan levhalannı kullanmayan restoranlara 500 dolar kadar para cezası venlecek Ekonomık Eğıhmler Vakfı Başkanı Jeremy Rıfkın de Chıcago'nun karannı memnunlukla karşıladığını belırtü BERLİN - Berbn"dekı unlu Heckeshorn Akcığer Hastanesı Nükleer Tıp Bolumu Başkanı Dr Ali Nadir Savaşer, nükleer sant- rallann Turkıye'de asken amaçlı olarak planlanabıleceğını soyledı Savaşer'egore al- ternatif enerji kaynaklannın bu kadar bol olduğu bır ulkede nükleer santral kurmanın, ancak 'jeopolitik nedenleri' olabıhr Dr Sa- vaşer dunyada butun ulkelenn nükleer sant- rallan banş zamanında enerji kazanmak. sa- vaş zamanında nükleer sılah uretmek ıçın kurduğunu behrterek "Bölgesinde bir güç ol- ma>a çaltşan Turkiye, nükleer potansiyelle caydırıcılığını arttırmak ister" dedı Çernobıl felaketı sonrasında Turkıye ka- muoyunu aydınlatan ve radyasyonlu çay, fındık ve toprak orneklennı Berlın'de ıncele- terek konunun ortaya çıkmasını sağlayan Dr Ali Nadir Savaşer'e şu sorulan yonelt- tık - Turkije'de \lmanlar tarafından bir nük- leer santral yapılması gündemde. Bunun sa- kıncalan nelerdir? SAVAŞER: Nukleer sanlrallan ıkı bağ- lamda ele almak gerekır Bınncısı. nukleer santrallar asken amaçla kullanılabılır. ıkın- cısı sıvıl amaçla yanı enerji uretımınde 1945'te Japonya'ya ılk atom bombası atıldı- ğından ben nukleer enerjının ona sahıp olan ulkenm elınde ne buyuk bır guç oluşturduğu anlaşıldı Nukleer santral ınşa eden ulkeler. bunlann ne kadar zararlı olduğunu duşun- müyor, herkes kendıne yenı pazarlar bulma- ya çalışıyor - Tekrar askeri işleve dönecek olursak... SAVAŞER: <\tom bombasını ve dığer nukleer sılahlan sureklı uretemezsınız, çok pahalı olur Bu yuzden dunyada nukleer santral kuran butun ulkeler sureklı olarak enerji uretıyor. ama gerektığınde sılah üret- menın koşullannı da hazırlamış oluyor. hat- ta uretımını yapıyorlar *\sıl nıyet. jeopolıtık koşullar ışığında sılah, bomba uretımıdır Örneğın Turkıye açısından, Ortadoğu'yu kontrol altında tutmak onemlıdır Turkıye'- de şımdıkı yonetım. enerji sağlamanın volu- nu nukleer santral kurmakta goruyor Al- manlar da satmak ıstıyor Lnutulmamalıdır kı Irak'a Almanya'nın sattığı santrallar Korfez Savaşı'nda ABD tarafından bomba- landı - Türkiye'de nükleer enerjiye alternatif ne- dir? SAVAŞER: Turkıye'de çok uygun alter- natif enerji kaynaklan var Guneş, su bun- lardan ıkısı Bunlan kullanacağımız yerde nıçın nukleer santrala yonelıyoruz0 Yoksa asken ve polıtık unsurlar Turkıye'ye nükleer teknolojı getırtılmesı ıçın baskı mı yapıyor9 Boyle bır şey varsa bunun açıklanması gere- kır Eğer enerji sağlamaksa amaç o halde al- tematıf kaynaklar kullanılsın - Siz bir tıp doktonı olarak nükleer enerjiyi teşhis >e teidavi amacıyla kullanıyorsunuz. Başka amaçlarla kullanıldığında çok tefalikeli bir kaynak değil mi? SAVAŞER: Nukleer santral. korunması yuzde y uz mumkun olmayan bır atom bom- basıdır Lstune uçak duşebılır. Çernobu"- dekı gıbı ınsan hatası olabıhr kı ınsan yuzde yüz hatasız olmaz Mesele şudur İnsanlar atomun enerjısını değıl, bombasını ıstıyor- lar Nukleer santral kurulduğunda bunun atıklan ne olacak orneğın Bunun da gerek- tığı gıbı mcelendığını sanmıvorum İkıncısı, Türkıye gıbı teronst faalıyetlenn bu kadar yoğun olduğu bır ulkede santrallan nasıl ko- ruyacakldr9 Polısıye onlemlen arlürarak o yörede yavgıniaşıırarak mı1 Eğer santral çevreye baskı getırecekse buna da karşı cık- mak gerekır Atomun yıkıa unsurlan çok fazladır Reaktorlenn yuzde yoız korunması ıçın hıçbır guvence yok'tur Beyin problemi nedenivle fıziksel özüıiere sahipçocukların rehabilitasyonu için ekip çalışması gerekiyor. (Fotoğraflar KAAN SAĞANAK) Spastik keHmesiniespriyapmak içinkulhmmayın FİGEN ATALAY Spastik kelımesını karşınızdakını aşağılamak >a da espn yapmak ıçın kullanıyorsamz lutfen bu yazıyı oku- yun Belkı bundan sonra "spastik" olarak nıtelendınlen özürlü ınsanlan ve aılelennı yaralayan bu davranışı yı- nelemez ve her an sızın >a da yakmlannızdan bınnın başına gelebılecek bu durumu espn konusu yap- mazsınız Spastik, aslında yanlış kullanılan bır tenm Bu ozur grubundakı çocuklann tedavısıne yonelık bır merkez ış- leten fizyoterapıstler Gülsün Tezcan ve Bedia Deringöl halk dılınde spastik olarak bılınen "serebral palsili çocu- ğu" şoyle tanımlıyorlar "Beyin problenili ya da nörolojik gelişjmi yetersiz olan çocuktur. Bu durum, çocuklarda annenin hamileliği sure- sinde, doğumda ya da doğumdan sonra herhangi bir ne- denle beyin dokusunun oksijensiz kalarak fonksiyonunu kaybetntesi ile oluşur." Erken teşhis ve tedavının çok onemlı olduğunu vur- gulayan fizyoterapıstler. anne-baba adaylannı ve anne- babalan."*Hamilelikten itibaren ve sonra çocukta görûlen her değişikliğin ve problemin en ktsa surede doktora bildi- rilmesi gereklidır. Erken donetnde teşhis için "çocuk noro- lojısı' yada 'çocuk gelışım norolojısı", tedavi için fizyotera- pi ve rehabiütasyon bilim dallarına başvurmaları gerekir*" dıye uyanyorlar Gülsun Tezcan ve Bedıa Denngol'un verdığı bılgıye göre fızyoterapı ve rehabılıtasyon prog- ramı, çocuğun ve aılenın yıllannı alabılecek uzun ve zor bır donemı kapsıyor Beyin problemlı çocuklara bır ekıp çalışması ıle yaklaşmak gerekiyor ve bu ekıbı oluşturan meslek gruplan, aıle. hekım, fizyoterapıst, ış ve uğraşı te- rapıstı, konuşma terapıstı, psıkolog, çocuk gelışımı ve eğj- tım uzmanı, sosyolog ve son gunlerde çeşıtlı durumlarda yaran görulen muzık terapısünden oluşuyor Turkı>e"de henuz veterlı sayıda rehabıhtasyon kurumu bulunmadığını vurgulayan fizyoterapıstler, bu kummlar oluşturuluncaya kadar zaman kaybetmemek ıçın "aile eğitimi"nın son derece onemlı olduğuna dıkkat çekıyor- lar Tezcan ve Denngoi un aılelere onenlen şo>le "Ailenin eğitimi, hastalık hakkında ayrıntılı bilgi edin- me. boyle bir sorunla başedebilmeleri, sosyal ve ruhsal du- nımlannı konıyabibnek ve geliştirebilmek amacı ile aile psikoterapisi, fizyoterapi uvgulayabilrne bilgi ve becerileri arttırma şeklinde olmalıdır. Fizyoterapi ve rehabiütasyon kurumlarının oluştunıl- masııîda devlet kadar bu konu ile vakından ilgilenen mes- lektaşlara, ailelere de bazı gorevler duşmektedır. Ailelerin kendi aralannda örgutlenip demekler kurarak seslerini duyurmaları ve birliktelik içinde çeşitli sosyal çalışmalar yapmaları toplum için çok yararlı olacaktır. Aynca konı- yucu hekimüğin de geliştMlmesi gerekhdir." Fızy oterapıstlenn değındıklen bır başka nokta da top- lumumuzda "spastik" kelımesının guncel şakalarda zeka yetersızlığı ıle eşanlamlı kullanılması Bevın prob- lemlen sonucu hareket sıstemının çalışma ve organızas- \onundakı bozukluklann, kışının kaslannda aşın kası- lma (spastik). hareketlerde duzensızlık, denge bozuklu- ğu. kaslarda gevşekhk. bırkaçının bır arada gorulduğu kanşık formlar bıçımınde olduğunu belırten Tezcan ve Denngoi "Spastik kdimesinin zeka ile bir ilgisi yoktur. Hatta kişi ustun zekalı bile olabilir. Kaldı ki zekaca yeter- siz y a da hıç hoş olmayan başka bir terim beyin ozurlü ol- mak kişinin elinde olan bir ozür biçimi değildir. Bizce ya- şam içinde bazı şeylerin farkında olamamak ve du- yarsızlık, özürlülük halidir" dıyorlar Ölümcülgüç: Nükleer enerji ASL'MAN 4BACIOĞLU İZMİR- Dunya nufusunun 2000'lı yıl- larda y edı mılv ara ulaşmasıyla ortaya çıka- cak enerji lalebmın karşılanmasında nuk- leer enerji sav unuculan tarafından. "Nük- leer güç" seçenek olarak sunuluyor Nukle- er karşıtlan ıse. geleceğe yonelık bu enerji knzı hıstenlen ve nukleer enerji olmadığı takdırde enerji kıtlığı olacağı tah- mınlennın "Bu sektorde yuksek menfaate sahip olan bir grubun felaket tellalltğından başka bir şey olmadığı" goruşunu savunu- yorlar Fosıl yakıtlann yol açtığı kırlılık ve bu kavnaklann >akın bır gelecekte tukeneceğı gerçeğınden yola çıkarak. yenı enerji kay- naklan aravışı. nukleer enerjıyı Turkıye'- nın de gundemıne getırdı Bazı bılım çev re- lennde. "Teknolojiye" olan ınanç vurgula- narak. "Clkemizde belli başlı enerji kaynağı olan komürun düşük kaliteli ve kirleticiliği- nin fazla olması". nukleer enerji seçeneğıne bır gerekçe olarak sunuldu "Çağımızın enerji kaynağı" olarak kabul edılen nukleer enerjının ne kadar guvenılır oldueu konu- sunda vapılan hesaplara gore. "Öİumle so- nuçlanan kazalar. trafik için binde iki, yangınlar için binde bir. uçaklarda yüzbinde bir iken. nükleer kazalarda ölüm meydana getircbilecek bir kaza olasılığı uçaklara na- zaran onbin defa daha az." Ancak. 40 yıllık nukleer sant- rallar tanhın- de vaklaşık 420 nukleer santralda meydana ae- len "trih" ufaklı, bilinen bilinmeyen 35O'ye' vakın nükleer sant- ral kazasında ölen binlerce insan, radyas- yonun etkisiy- İe yavaş ya\aş çeşitli hastalı- klardan yaşamını yitirecek olanlar" bu he- sapta >er almı>or Yalmzca Çernobıl orne- ğı bıle. radvasvonun ınsanlara etkılen ko- nusunda bılım adamlannın ne kadar az bıl- gıye sahıp olduklanm ortaya koydu Rad- yasyonlu çaylar. Turk toplumuna ıçı- nlırken. kımse bunun uzun vadede vol aça- cağı etkılen hesaba katmadı Greenpeace kuruluşunun "Nükleer Enerji Konusunda Sorular ve Cevaplar" ya- yınında "Gelecekteki bir nükleer kazanın olasılığı nedir" sorusuna nukleer endustn- nın verdığı, "Milyonda bir" yanıtının ger- çeklerle çelışkıye duştuğu belırtılıyor Çer- nobıl ve Three Mıle Island kazalanndan sonra, <\tom Enerji K.onseyı'nın, büyuk kazalar olasılığını bın kez daha fazla değer- lendırdığı vurgulanıyor Aynı yayında, bu- nun. şu andakı reaktor sayısı dıkkate alındığmda, ortalama olarak rier ıkı buçuk yılda bır. dunyanın herhangi bır yennde addı bır "Çekirdek erimesi" kazası olacağı anlamına geldığı kaydedıbyor Nukleer santrallann dığer bır olumsuzluğu olarak. "Uranyum madenciliğinin, düny anın en teh- likeli maden işletmeleri arasında bulun- ması" göstenlıyor Nukleer guç ve nükleeı yakıtın yenıden ışlenmesı sırasında çıkan radyoaktıf atıklar. dunya ıçın başlıca çevre sonınunu oluşturuyor. • Yeryüzündeki nükleer reaktör sayısı dikkate alındığında, ortalama her iki buçuk yılda bir, "Çekirdek erimesi" kazası olabileceği belirtiliyor. Ahııaıı atom sanayiican çekişiyor BERLlN (Cumhurivet) Zonguldak"a Alman nukleer santralı haben. Almanya'dakı atom lobısı tarafından "sürp- riz" olarak nıtelendı Al- manya"da anahtar teslımı sant- ral yapabılecek ıkı fırma var Bunlar, Kraftvverkumon (KWU) ıle kısa adı ABB olan • Nükleer santral Türkiye için yalnız ekolojik açıdan değil, ekonomik açıdan da çok sakıncalı. Atom sanayii can çekişen Almanya Türkiye pazannı kapmaya çalışıyor. dure gore Çıller hukumeürun Asea Brown Boverl Herıkışır- eğer Zongul'dak'ta bır nukleer ket de Zonguldak projesınden santral yaptırmak nıyetındeyse "haberdar olmadıklarınr ıddıa once buranın deprem vb eks- pertızlennı hazırlatması. sonra da dunyada "turnkey", yanı anahtar teslımı nukleer santral üreten şırketlerden teklıf ıste- mesı gerekırdı Almanya'dakı- lenn yanı sıra bu pazarda önde lar ınşa edıyorlar ve daha once g e l e n ş ı r k e l ı e r arasında ABD"- vapmış olduklan nukleer sant- n ı n Westınghouse ve General rallann bakım ışlenm yurutu- Electnc, Fransa'nın Framato- vorıar Ulkelennde edıyor Lzunca bır suredır ne Almanya'da ne de dunya paza- nnda hıçbır nukleer santral projesı ustlenmeyen KWU ve ABB, şu anda çeşıtlı ulkelerde gaz tırbunlen v e tennık santral- nukleer santral yaptırmak ısteyen hukumetle- nn. nonnalde kendı atom ener- jısı kurumlan aracılığıyla doğ- rudan şırketlerle ılışkı kurduğu belırtılıyor Alışılagelmış prose- me ve Kanada'nın AECL fir- malan bulunuyor Gelen teklıfe gore en uygun fıyatı ve ınşaat koşullannı sağlayan şırketın ıhaleyı almasi gerekiyor Ama nasıl kı nukleer santral yapımı "biümser değıl sıyası nedenlerle karara bağlanıyorsa hukumetler çoğu kez ıhaleyı kı- me vereceklenne de sıyası motı- \ asyonlarla karar v eny orlar Turkıve"de de bu surecın ışle- dığı anlaşılıyor Başbakan Hel- mut Kohl'un mayıs sonu Anka- ra zıyaretınde gundeme geldığı sanılan nukleer santral ışı. Çıl- ler'ın Bonn zıyaretınde karara bağlandı Kohl'ün bu konuda kendı atom lobısının sozculu- ğunu >aptığı tahmın edılıyor Turkıye"de nukleer santrallann uluslararası ıhaleye çıkmak ye- nne nıçın doğnıdan Almanlara venldığı. yanıt bekleyen onemlı bır soru Yanıt bekleyen sorulardan bın de Tansu Çiller ın Bonn'da Alman bankalanv la yaptığı gı ruşmede. nukleer santral borç konusunu konuşup k nuşmadığı Evdekı hesap genellıkleçarşı- ya u>muyor Gelışmekte olan ulkelerdekı nükleer santrallann çoğu başta 300 ıle 500 mılyon doîarlık bır malıvet hesabıyla yola çıkılıp sonunda 2 mılyar dolara mal oldu Dolayısıy la bu parayı. ancak gelışmış ülkelere borçİanarak verebılen ulke. nukleer santral yapımıyla dışa bağımülığını her yonden arttın- yor Kısacası nukleer santral yalnız tehlıke ıçermekle kalmı- yor, ekonomık açıdan da soru ışareılen getınyor Almanya gjbı. nukleer sana- y ıı can çekişen bır ulke ıçın Tur- kıye pazan halıyle çok cazıp Alman hukumetının Turkıye pazannı. Latın Amenka gıbı kendıne endekslemeye çalışma- sına şaşmamalı Turkıye ıçınse ıkı soru var Neden Almanya9 Ve Neden nukleer santral 9 EMLAK B A N K A S I İATASEHİR KONUTLARI Şehir merkezine 20 dakika uzaklıkta, Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet Köp- rüsü çevre yollarının kesiştiği Karaman çiftliği bölgesinde 20.000 konutluk bir megakent yükseliyor. %4 TL veya 5 yıla kadar vadeli dövize endeksli %1.25 $. % 1.50 DM kredi faizleri ile aylık 8.207.526TL'den başlayan taksitlerle. EMLAK BANKASI D A H A KARLISI Y O K BİLGt İÇİN: (1)276 58 34 - (4)426 04 06 - (51) 36 07 5