Katalog

SAYFA CUMHURIYET 29 TEMMUZ 1993 PERŞEMBE 8 DIŞ HABERLER Ruble krizi sürâyop • Dış Haberler Senisi - Rusya Malıye Bakanı Boris Fyodorov. Merkez Bankası tarafındanalınanve Rusya ıledığereskıSovyet cumhuriyetlerinde kullanılan ruble bonknotlannın yenilenmesı y olundaki karann hükümete olan güvenı sarsacağını \ e reform sürecıni olumsuz etkıleyeceğıni belintı. Başbakan Çernomirdın tarafından da ona> lanan ruble reformu ıçın Merkez Bankası Başkanı Vıktor Geraşenko'nun ıstıfasını isteyen Malıye Bakanı. ABD'deki temaslannı sürdürüyor. ErivarcYunanelçi görevine başladı •ATİNA(AA)- Yunanistan'ın Ermenıstan'dakıilk büyükelçisı Hnsantopulos öncekı gün En\ an'da De\ let Başkanı Le\ on Ter Petrosyan'a teminat mektubunu sunarak görevıne başladı. Dışişleri Bakanlıjn sözcüsü Andreas Papakonstanunu. dün yabancı gazetecılerle v aptığı basın toplantısında Ter Petrosyan'ın Büyükelçi Hnsantopulos'a Atina-Envan ıbşkilerirun daha da gehşmesı arzusunu dılegetırdığinı söyledı. Papakonstanunu. Yunanıstan'ın Ermenistan ileçok iyi ilişkileri olduğunu behrtti. Bulgartstan'da ordu küçülüyor • SOFYA(AA)- Bulgaristan Savunma Bakanlığı'nın. Genelkurmay Başkanlığı'ndan ordunun küçültülmesını v e en az 2.000 subay \e astsubayın emekliye se\ k edılmesını istedığı bildırildı. Bulgaristan Parlamentosu'nda çoğunluğu elınde tutan ve hükümetı destekleyen Sosyalist Parti'nin yayın organı Duma gazetesinde yer alan haberde kadro indinmıne gerekçe olarak maddı sıkıntı göstenldi RumtarAT'den göztemciistedi • LEFKOŞA (AA) - Kıbns sorununu uluslararası platforma çekmek ıçın çaba sarfeden Rumlann. BM gözetımindeki toplumlararası görüşmelere Avrupa Topluluğu'nu bulaştırmak ıçin gınşimde bulunduklan resmen açıklandı. Rum yönetirru sözcüsü Yannakıs Kasulides, GlafkosKleridesve Yunanistan Başbakanı Konstantın Mhsotakis'in, BM Genel Sekreteri'nın özel temsilcisı Joe Clark'tan ATnin Kıbns görüşmelerine gözlemci göndermesi konusunu. ButrosGali'ye iletmesinı ıstediklerini bildirdi. K. Iraklı Kürtlep posta pulu bastı • PARİS(AA)-Kuzey Irak'taki Kürtyönetımi kendi posta pulunu bastı Liberation gazetesinde yer alan bir habere göre Kuzey Irak yerel yönetımi bu pullann sadece kendı hakımiyetlerindeki bölgede geçerli olacağını bildirerek uluslararası posta işlemlerinde Türkiye'nın desteğınin beklendiğmi bildirdi. Habere göre Erbil yönetimı Türkiye'nın desteğıyle Sılopi'de dev bir posta kutusu kurulmasını ve tüm mektuplann burada toplanarak dünyaya ulaştınlmasını talep etti. Sancak'ta etnik temizlik • Dış Haberier Senisi - Sırbistan ve Karadağ sınırlan içinde yer alan Sancak bölgesı Müslümanlannın lideri Sfileyman üljanin, Sırplann bölgede son 9 ayda uyguladıklan etnık temizlik yüzünden 200 kışının öldüriildüğunü ya da kaybolduğunu, 70 bin kişinın de sürgüne göndenldiğıni söyledi. Andorra BM üyesi oldu • Dış Haberler Senisi - Fransa ve İspanya sınırlan arasında yer alan Avrupa'nın en küçük ülkelennden Andorra'nın Birleşmiş Mılletler'e üyelıği gencl kurul tarafından onaylandı. 453 kilomelrekarelık küçük ülkenın BM üyelığıne adaylığı.mayısayında Güvenlık Konseyı tarafından kabul cdılmışlı. JANE'S'in verilerine göre Türkiye'nin üçte ikisi SCUD-Clerin 500 km'lik menzili içinde Suriye'ninfiizeleıikorkutııyor \r i Suriye'nin elindeki Su-24 uçaklannın menzili bin kilometreyi aşıyor. | İsraü'in bfiyük kısmı, menzili 390 km olan Scud-B füzelerinin hedefi. I Türkiye'nin üçte ikisi de Scud-C'lerin 500 kilometrelik menzili içinde. EDİPEMİLÖYMEN LONDRA - Savunma ve askeri ıstıhbarat konulannda dünyanın önde gelen yayın kuruluşu 'Jane's'in verilerine göre Türkiye'nin üçte ikisi Suriye'nin elinde bulunan Scud-C füzelerinin 500 kilometrelik menzili içinde. Suriye'nin 950 kilometre kat edebılen ve zehirli gaz yüklü bomba taşıyabilen Su-24 tıpi uçaklan ise Türkiye'nin tamamı için tehlike oluşturuyor. Jane's tarafından yayımlanan "Intelligence Review" adlı uzmanhk dergisınde yer alan aynntıb yazıda İran'la Suriye'nin stratejik silahlann elde edilmesi ve geliştinlmesı amacıy- la işbirliği yaptığı öne sürüldü. Yazı özetle şöyle: İran ile Suriye arası- ndaki askeri işbirliği nükleer konulan da kapsayabilir. İran bu konuda deneyım ve bılgı sahibi. Suriye ile İran'ın Kuzey Kore yapımı Scud-C ve Çin yapımı M-9 füzelerinin ortak üretiminde de bulunmalan da söz konusu. Suriye Iran'ı bu tür silahlara ilişkin teknoloji deneyimi ve bunlann temini için en uygun aracı olarak görüyor. Suriye ile İran stratejik silah geliştirme konusuna ortak ilgi duyuyor. Suriye kimyasal silah konusunda Arap ülkeleri içinde en ileri düzeyde. Aynca üçüncü dünya ülkeleri içinde de en güçlü füze gücüne sahip. Suriye kimyasal silah üretimine 1985'de başladı ve halen elindeki Scud-B ve C füzelerine takılacak türden başlık geliştiriyor. Suriye'nin elinde VX ve Sarin adlı zehirli gazla yüklü binlerce bomba var. Bunlar Su-24. MİG-23BN ve Su-20 uçaklan ile atılabiliyor. Sarin gazı yüklü bombalann, İsrail'in sıvil yerleşim bölgelerine aülmak üzere stratejik amaçla üretildiği tahmin ediliyor. Suriye özelliİde 1973 savaşı ardı- ndan Scud-B ve C füze alımının hızlandırdı. 199 l'de kuzey Koreden alınan Scud-C'ler Suriye'nin stratejik kuvvetinin belkemıği. Halen bu tür 250 füzesı var ve bunlar 24-36 seyyar rampada tutuluyor. îran ve Kuzey Kore, Suriye'ye Halep ve Hama'da yer altında üretim yapabilmesi için yardım ettikleri, böylece Scud-C'lerde yerli üretime bir yıl içinde geçilebilecek. Üretim için gerekli ileri teknoloji araç- gerecini ise Almanya sağlıyor. Scud'lar dağ yamaçlanndaki özel silolarda tutuluyor. Bu nedenle hava akınlanndan etkilenmeyecekler. İsrail'in bu füze silolannı yok etme şansı az. Hele Scud-Cler 500 kilometre menzilli oluşlan nedeniyle ülkenin her yerinden ateşlenebiür. Suriye'nin Cnıise füzesi üretmek üzere de çalıştığı haber veriliyor. Suriye'nin elindeki savaş uçaklannın dökümüne bakarsak bin kilometre menzilli Su-24 tipi uçaklar alçaktan uçabiliyor. Suriye uçaklan, ilk kez İsrail askeri hedeflerine karşı İsrail hava sahasına bile girmeden dakik vuruşlar yapabilecek dunıma geldi. Böylece Israil-Suriye askeri dengesi değişmiş oluyor " DOĞRUDAN TEMASLAR AKDERE'DE Karabağ'da Azeri- Ertneni görüşmesi Dış Haberier Senisi - Azer- baycan'ın. Dağlık Karabağ yönetimıyle sorunun çözümü için doğrudan görüşmelere baş- layacağı bildırildı. Reuter'in haberine göre Ermerustan'ın başkenti Erivan'daki Dağlık Karabağ temsilcisı Mahvel Sar- kisyan. görüşmelere Karabağ yönetiminin savunma ve dışiş- leri bakanlannın katılacağını açıkladı. Azeri Turan ajansı da. Azer- baycan tarafından görüşmelere üç bakanlığın üst düzey yetkili- lerinin katılacağını bildirdi. Ajans. görüşmelerin Dağbk Karabağ'dakı Akdere kentinde yapılacağını belirtti. Dağlık Karabağ'ın 1991 yı- hnda açıkladığj bagımsızlık ila- nını tanımayan Azerbaycan yönetimı, görüşmeleri "Dağlık Karabağ'dakı Ermeni toplu- munun temsilcileriyle toplantı" olarak niteledi. Ermeni Shark ajansı ise gö- riışmelen. Karabağ Ermeniîeri ile Azerbaycan arasında ikıli görüşmeler olarak değerlendır- di.Karabağ Ermeniîeri ile Azer- baycan arasında yüzyüze gö- rüşmeler yapılacağı haberîeri bölgede ateşkes ilan edilmesin- den 3 gün sonra geldı. Azerbay- can'a bağh olan Karabağ'daki savaş 5 yıldır sürüyor. Savaş tehdidi Azerbaycan'ın İstanbul Baş- konsolosu Abbas Abdullah Ha- caloğlu. Azerbaycan'a yönelık Ermeni saldınlanna karşı Bir- leşmiş Mılletler (BM) banş gü- cü göndenlmesı girişimi başan- sız kalırsa Ermenistan'a savaş ilan edeceklerinı söyledi. Haca- loğlu AA'ya yaptığı açıklama- da, Türkıye'nın Azerbaycan ıçin BM'den asker göndermesı- nı ıstemesiru banşa doğru atıl- mış bir adım olarak nitelendir- di. &$ nedeniyle ta- Jp J yş pp nehrinin 146 santime yükselmesi beklenirken ST. Louis kentinin sungesi durumundaki Geçit Taku yağışlardan etkilenmeden dimdik ayakta dunıyor. Kentin nefair kı> ısında inşa edilen 158 santim yükseklikte dtn ar, takın nehir taşkınlanndan etkilenmesini ön- lüyor. Kent yetküileri, nehir kenanndaki dmarın kenti büj ük bir felaketten koruduğunu belirtiy©riar.(RELTER) Ankara'danAzerbaycan içinBM'yenıektup ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkıye ve Azerbaycan'ın yanı sıra AGİK Minsk grubu da Ermenistan'ın Azerbaycan topraklannı ışgaline son verilmesini sağlamak amacıy la dün BM Güvenlik Konseyı'ne rapor sundu. An- kara. Ermenistan işgah nedeniyle BM Güvenlik Konseyı'nden acilen toplan- masını istedi. Dışişleri Bakanhğı sözcü vekili Ferhat Ataman dün düzenlediğı haftalık basın toplantısında, Ermenistan'ın Azerbay- can'a yönelık saldınlannın durdurul- ması için Türkıye'nin başlattığı ıkih temaslar çerçevesinde Başbakan Tansu Çilkrın de ABD Başkanı Bill Clinton. İngiltere Başbakanı John Major ve Al- manya Başbakanı Helmut Kohl ile tele- fon görüşmesi yapmasının beklendiğini söyledi. Ancaİc görüşmelerin zamanı konusunda bılgi vermedi. Ankara'dan BM'ye mektup Türkiye'nin BM daimı temsılasi Bü- yükelçi Inal Batu, BM Güvenlik Konse- yi dönem başkanı ve İngiltere daimi temsilcisı Sir David Hannaya dün bir mektup verdi. Ankara'nın mektubun- da, Ermenistan'ın 822 sayılı BM karan- na uyarak işgal ettiği Azerbaycan top- raklanndan geri çekilmesi ve saldınlan- nın durdurulmasının sağlanması ıste- minde bulunuldû. Ankara, bu nedenler- le BM Güvenlik Konseyi'ni acilen toplantıya çağırdı. BM'den karar bugün Ataman. BM'nın konuyu gönişmek- te olduğunu söyledi. AA'nın habenne göre ise BM Güven- lik Konseyi. Ermeniler'in Azerbaycan"- daki saldınlannı kınayan ve işgal ettik- leri bölgelerden çekilmelerini talep eden bir karan bugün kabul edecek. Güvenlik Konseyi Başkanı İngiltere Büyükelçisı Sir Davıd Hannay "Görüş birlıği içindeyiz. AGİK'in cabalanna ydestek veren bir karan kabul edeceğız" dedi. Hannav şunlan söyledi: "Güvenlik Konseyi'nde bütün üyele- rin bir karann kabul edilmesini istediği açıkça ortadadır. Kabul edilecek karar. AGİK'in sorunun çözümünü amaçla- yan Minsk Konferansı Başkanı İtalyan arabulucu Mario Rafaelli'nın raporunu destekler ve onaylar nitelikte olacak." Rafaelli. gelişmelere ilişkin raponın- da Akdam'ın işgalini kabul edilemez olarak nitelendirmiş ve saldınlan kına- mıştı. BM Güvenhk Konseyi'nin bu konudaki 822 sayıb karannda Ermeni- lerin Kelbecer dahil. işgal etükleri top- raklardan çekilmeleri isteniyor. WASHE\GTON lıırkıye ııııı sonuçalması olasıdeğil FUAT KOZLUKLU WASHINGTON - Türkiye, Ermenis- tan'ın Azerbaycan'ı işgahru engellemek amacıyla başlattığı diplomatik atak çer- çevesinde. Washington'da da harekete geçtı. Ankara, ABD başkentinde Dışiş- leri Bakanhğı ile Kongre üyeleri nezdin- de görüşmeler yapıyor. Ancak Was- hington'da Ankara'nın gırişimlerinden ''olumlu" bir sonuç alması olasılık dışı tutuluyor. Washıngton'dakî dıplomaük çevreler Ankara'nın son atağına karşm Was- hington ve BM tarafından venlecek ya- nıtın, diplomatik üslupla "geüşmeler kaygılandırıyor" şeklınde olacağı görü- şündeler. .Buna neden olarak, ABD Kongresi üzerindeki Ermeni lobisının etkisi ve BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyele- nnden Rusya ile Fransa'nın BM Gü- venlik Konseyi'nin Ermenistan'a karşı bir tutum almasını açıkça engellemeleri oıtaya koyuluyor. Aynı çevreler, Türkıye'nin bölge poli- tıkasında günlük gelişmeleri çerçevesin- de yaklaşımını gözden geçirmekte ağır kaldığını savunuyorlar ve Batı'nın bu- gün ıçın Ermenistan'ı "üstü kapalı" uya- nlara tcnkıttcn ötc gidcmeyeccklerini de dile getınyorlar ABD başkentinde, Türkiye'nin, çağnlannın sonuçsuz kalmasında, Rus- ya'nın vcrdiğı dcstek ile ABD'nın Fran- sa'yı da yanına alarak sorunun çözü- mündc etkin bir aktıf politıkaya yanaş- mdyışının rolüne de değınılmcktc. ÂBD Dışışlcn Bakanlığı'ndan biryel- kılı, Dağlık Karabağ sorununun hergc- çcn gün daha da kölu bir ivme kazandı- ğını, Başkan Bill Clinton yöncliminın "kaygı duyduğunu" yınclcdı. Dkmaya 'yafari ilgi Dış Haberler Servisi-Galler PrensesiDianaeşi Prens Charles'dan ayn yaşamaya başladıktan sonra kendisini sosyal gprevlere adadı. Ülkenin Doğu Anglai bölgesinde yaşanan konut sorununa ilişkin bir konferansa katılan Diana halkın yoğunilgisıyle karşılaştı. Galler Prensesi toplantıya araverilincebina çevresinde kısa bir yürüyüş yapmaya çıktı ve kendisine sevgi gösterilerinde bulunanlann yanına giderekelsıkıştı. Kendisini izleyen yüzlerce çift meraklı göz arasında küçük hayranlan da Diana'ya demir parmaklıklar ardından dokunmaya çalıştı. Bazılanda çocuk olmanın verdiği rahatlıkla Prensese oldukca 'yakın temasta' bulundu. (Fotoğraf: REUTER) İKİ KENTTE PATLAMA Italya'da bombah gece: 5 ölü D^ Haberler Servisi - İtalya'da önceki gece başkent Roma ve Milano'da mey- dana gelen üç ayn patlamada 5 kişı öldü, en az 29 kişi de yaralandı. Bombah saldı- nlan Silahlı Falanjlar adlı aşın sağa te- rör örgütü üstlendi. Ajanslann polis açıklamalanna daya- narak bildirdiğine göre önceki gece Mi- lan'daki dünyaca ünlü Scala Operası yakınlannda park eden bir araca yerleş- tirilen bombanın patlaması sonucu çı- kan yangını söndürmeye çahşan üç itfai- ye görevlısi, bir pohs ve kimliği tespit edi- lemeyen bir sivil yaşamını yitirdi. Yet- kililer, 15 kişinin de yaralandığı patlama- dan kısa bir süre önce uyanldıklannı bil- dirdi. İtalyan televizyonu RAI-1 Milan'daki patlamalardan kısa bir süre sonra baş- kent Roma'da da iki ayn patlamanın meydana geldiği ve çok sayıda kişinin yaralandığını duyurdu. RAI, bombah saldınlann sorurnluluğunu kendilerini telefonla arayan bir kişinin Silahlı Falanj örgüt adına üstlendiklerini bildirdı. Floransa'da mayıs ayında Uffızi Gale- risi yakınlannda meydana gelen, 5 kişi- nin öhnesine ve tarihı binanın büyük ha- sar görmesine neden olan bombah sal- dınyı da Silahlı Falanj örgütü üstlenmiş- ti. İtalyan polisi, her üç bombanın da T-4 tıpinde olduğunu ve Floransa'daki pat- lamada da aynı tip bombanın kullanıldı- ğını biİdirdi. T-4 tipı bombanın gecen yıl mafyaya karşı amansız savaş yürüten Palermo Savcısı Paolo Borsellino suikas- tında da kullamldığı behrtıldı. Roma Emnıyet Müdürü Vincenzo Pa- risi saldınlann aslında demokrasiyi he- deflediğıni kaydettı. İstihbarat şefinin istifası Olayla ılgıh olarak kamuoyunda gizli servis içindeki unsurlann suçlanmasını protesto eden sivil istihbarat örgütü şefı Angelo Finocchiaro istifa etti. Başbakan Cario Azegüo Ciampi, "ülkenin kendinı toparlamasını engellemek üzere panik ve düzensizliğin yerleşmesı için uygulanan siyasi terorizmi" kınadı. Bu arada İtalyan Lireti'nin bombah saldınlardan sonra Amerikan Dolan karşısında önemh ölçüde değer kaybetti- ği ve borsada çalkantılar meydana geldi- ği bildiriliyor. DIŞ BASEV £t HîomU israil'in G.Lübnan lıarekâü İsrail ordusu Lübnan'a karşı mayıs 1985"ten beri en geniş ve en şiddetli hava saldınsını başlatü. Amacın iyice anlaşıhnası için de söz konusu harekata "hesaplaşma" kod adını verdı. Bu yeni mısilleme aşaması. Lübnanh Şii aşın dinci unsurlan son derece memnun edecek; zira başlıca hedefleri buydu. Hizbullah'ın savaşçılan yıllardır Şam ve Tahran tarafından Yahudi devletine karşı bir öncü güç olarak kullanılıyor. Bu durum ise 1982'den ben verileri aşağı yukan aynı kalmış. yöresel güç mücadelesmin içinde yer almakta. Uluslararası camianın desteğine sahip Lübnan, 15 yıl önce ahnan 425 sayılı BM Güvenhk Konseyi karanna dayanarak İsrail askerlennin topraklannı tamamen boşaltmalannı istemışti. Bu meşru davayı bahane eden Hizbullah, israil'in yaşamasına şiddetle karşı olan Tahran mollalannın hizmetinde. kendi mücadelesini sürdüriiyor. Buna karşıhk sınır kentleri güvenceye kavuşmadıkça ve Suriye, Lübnan'da 35 bin asker bulundurdukça İsrail müttefik bir milis gücü araahğıyla Güney Lübnan'da kalmayı bir hak gjbi görüyor. Şimdiki aşama, bununla birlikte, yeni birkaç unsuru kapsıyor. Her şeyden önce Refik Hariri'nin Lübnan'ı aruk "direniş"ın yanında açıkça yer ahyor. Öte yandan giderek daha iyi donanmış Hizbullah komandolan, durmadan artan bir cüretle İsrail topraklannı vuruyor. (27 Temmuz) THE^S^TIMES RusyaMa ruble karnıasası Rusya Merkez Bankasf nın eski rubleleri geçersiz sayması sadece uygulamada sorunlar çıkartmakla kalmadı, aynı zamanda ekonomik bakımdan çılgınhktı, hatta belki siyasi bır komploydu. Bu, Rusya 'daki reformcular için birfelaket. Rubleye güven henüz yeni artmaya başlamıştı. Oysa şimdi hem paraya hem hükümete güven bir hamlede yok oldu. Merkez Bankası Başkanı Viktor Gerashenko uygulamasını reform dıye nitelıyor, bunu enflasyonu dızginlemek için yaptığını söylüyor, halen Ruble Bölgesi'nde olan eski Sovyet cumhuriyetlerini bu bölgede kalmak ya da buradancıkmak ıçin İcarar vcrmeyezorlamak olduğunu söylüyor. Ancak bu, ya çok safdil bir açıklama ya da belki tamamen kötü niyeth. Rusya'da enflasyonun nedeni, banknotlann üzerinde yazan miktar değil. muazzam devlet harcamalannı karşılamak için para basılmasıdır. Ruble fıyaskosuna kadar Rusya'nın ekonomik geleceği bir ölçüde ümit vaat ediyordu. Maliye Bakanı Fyodorov, son 6 ayda bütçe açığını azaltmaya çalışmış, faiz oranlannı yükseltmiş, enflasyonu ayda yüzde 15 düzeyınde tutmaya başlamıştı. Yeltsin şimdi reformculara gerekli desteği vermezse Batı da, Tokyo da kararlaştırdığı yardımı vermemelıdır. (28 temmuz)