Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmeni Özgen Acar •Genel Yayın Koordınatörü: Hikmet Çetinkaya •Genel Yayın Daruşmanı: Orhan Eıinç • Yaaişleri Müdürü: Celal Başiangıc »Ha- ber Merken Mudürü Mustafa Balbav Gorsel Yönetmen Ali Acar •Düzetıleme Mustafa Sağlamer • tstanbul Haberlen Cevher Kantarcı »Dış Haberler Ergun Balcı • Iş - Ekonomı Dinç Ta>anç •Yurt Hdberlen Vlehmet Saraç • Makaleler Sami Karaören «Spor Abdülkadir Yücetman «Du- zekme \bdullah Yaztcı Ankara Temsılcısı Cüneyt Arcayürek •Haber Müdürleri Işık Kansa, Hakkı Erdem AlatürkBulvanNol25. Kat 4. Bakanüklar-Ankara Tel: 4195020 (7 Hat). Tekx. 42344. Fax.(4)4195027 «tzmır Temsdcısı: Serdar Kmk, H Zıya Blv. 1352 S.2,3 Tel: 831230 Telex. 52359. Fax: (51 )895360 • Adana Temsılcısı. Çetin Yiğenoğlu tnönu Cd. 119S No 1 Kat. l,Tel:522550-522601-522492 Telex 62155.Fax:(71)5225^0 Müessese Müdûrü Erol Erkut • Koordınatör Atenet Korofean • Muhasebe: Büient Ycoer • ldare HüseyinGürer •lşletme.önderÇeBk • Bılgı-lşlem: Nail tnal • Bılguavar Sıstenu Mürinet Çler • Reklam: Reha Işrtman Yıymtaym re Basan: Ycnı Gûn Haber Ajansı Basın \e YayıncıbL A Ş TûrkocagıCad.39,4! Cağaloğiu 34334lsl PK 246 İsunbul Tel 5!20505Telen 22246. Fax (I)5n8595 29TEMMUZ1993 İmsak:4.03 Güney 5 49 Öğle 13.15 Ikındı: 17 11 Akşam:20 31 Yatsı:22 10 îstanbıü Metrosu'nunTaksim-Leventhattmınbeştebiritamamlandı Yüz yıllıközleıııbitiyor . stanbul Metrosu'nun Taksim-4. Levent arasındaki 7 kilometrelik birinci aşamasında bin 650 metrelik tünel kazısı yapıldı. Çift yönlü tünel sistemi şeklinde yapımı hızla süren metroda kuyu çalışmalannın tamamı bitti. A çık kazıçalışmalanndayüzde21 'e ulaşıldı, tünel inşaatlannın da yüzde 13.5'i tamamlandı. Metronun birinci aşama inşaatı 22 ayn noktada devam ediyor ve günde ortalama 30 metre tünel kazısı yapılıyor. Levent Istasyonu 18.000 m.açık kazı, 670 m. beton duvar, 6.000 m. ankraj gerçeklestınldi. CENGİZ YILDIRIM tstanbullu'nun 100 yılhk özlemi "metro" gerçekleşi- yor. Metro gezilerine katılan Istar.bullular da artık metro- nun yapıldığına inaruyor îstanbul Büyükşehır Be- lediye Başkanı Prof.Dr. Nurettin Sözen, "Bugüne geli- nen süreç gözönünde bulundu- nılursa işin yüzde 75'ini bitir- dik"dedi. İstanbul Büyükşehir bele- diye Başkanı Nurettin Sözen, baa gazetelerin köşe yazar- lan ve gazetecılerle birhkte metroyu gezdi. Gezi öncesı Taksim şantiyesınde metro- daki çabşmalar hakkında ya- zar ve gazetecilere bilgı veren Nurettin Sözen, metronun birinci aşaması için harcanan paranın tamarrunın İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin kaynaklanndan sağlandığıru söyledi. Maliyet 3 trilyon lira Genel Sekreter Yardımcısı Atilla Yalçın da teknik konu- larda gazetecilere bılgı verdi, metronun yüzde 20'siru ta- mamladıklannı, zamanın da yüzde 22'sini kullandıklannı söyledi. Metronun toplam 3 trilyon liraya mal olacağı be- lirtildı. Yalçın, çahşmalann 30 metre yerin altında roder, köstebek, elektronik matkap gjbi değişik aletlerle hızla sür- dürüldügünü. zaman açısı- ndan bir kayıplannın ol- madığmı söyledi. Büyükşehır Belediye Baş- kanı Nurettin Sözen,"metro- nun bugün geldiği aşama gö- zönünde bulundunıkhığu za- man, işin yüzde 20'sini değil yüzde 75'ini bitirdikkrini" an- lattı. Tünel kazılannı gezen- ler adeta büyülendi ve "Çok büyük ve kapsamlı iş. Gezme- den yeraltında böylesine bir çauşmanın olduğunu bilmi- yorduk. Bugüne kadar Baş- kan ve ekibi metroyu ve met- rodaki geUşmeleri anlata- mamtş" dediler. Belediye yetkilileri de "Bu dunıma seviniyoruz. Çünkü İstanbullulan rahatsız etmedi- ğimiz anlaşılıyor. Üzühlyo- ruz, çünkü metroyu anlata- manuşız" dıye konuştular. Her ay metronun tamtımı için "halk günü" düzenlediği- ni behrten ilgililer, bugüne kadar İstanbul'da 3 bin kişi- ye metronun gezdirildiğini ve bilgi verildiğını kaydettiler. Toplam 1 trilyon 381 mil- yar liraya ihale edilen ve fî- nansmanının tamarru İstan- bul Büyükşehir Belediyesi'- nce karşılanan İstanbul Met- rosu'nun 7 kilometrelik Tak- sim-4 Levent arasındaki bi- rinci aşamasında bugüne dek bin 650 metrelik tünel kazısı yapıldığı belirtildi. Kuyu ve galeriler Metroda bugüne kadar yapılan çahşmalarda Taksim Yaklaşım Galerisi 238 metre- de, Gayrettepe Tatko Yak- laşım Galerisi 129 metrede, Şişli ve Mecidiyeköy kuyu- lan da 30'ar metre de tamam- lanmıştı. Yaklaşım galerileri ve kıîyulardan her iki yöne aynalar açılarak çalışmalar hızlandınlmışü. Taksim-Şişli yönüne açılan birinci tünelın kazı işlemleri tamamlandı. Tünel kazı çahşmalannın yoğun yerleşim birirnlerinin altından geçtiğine dikkat çeken İstanbul Bü- yükşehir belediye Başkanı Prof.Dr. Nurettin Sözen; kuyulara, yaklaşım galerilerine ve açı- lan tünellere çok hassas aletler yerleştirilerek ölçümler yapıldığını, buna göre gerekli önlem alındığmı söyledi. Sözen. ölçümlerle çalışılan bölgeye zarar verip verilmediğim tespit edildi- ğini kaydetti. Avusturyalı uzman Başkan Sözen, bu konuda Avusturyalı bir uzmanla anlaşma yapıldığını belirterek İstan- bul'a gelecek uzmanla 1.5 yıl süreyle bırlikte çabşacaklannı söyledi. Programa göre birinci aşamanın elektromekanik imalatlan için gere- ken çalışmalann hızla sürdügü belirtildi. Raylann döşenmesi, vagonlar. sinyalizasyon, havalandırma sistemleri, enerji temini, bilet sis- temleri gibi kalemlerden oluşan ışlerle, proje ve kontrollük hizmetlerinin ihalesınin mayıs ayı- nda yapıldığı. yıl sonuna kadar bu ışlere aıt imalat ihalelennin sonuçlandırılmasının prog- ramlandığı kaydedildı. Metroda, 1994 yıh so- Gayrettepe yaklaşım galerisi 172.50 m.'de HatVe ulaşıldı. Ana tunellerde Hati'de Taksim yönüne 18, Levent yönüne 22 m. ilerieme sagiancfe. Hat2'de Taksiı yönüne 81, Levent yönüne 65 m. kazı yapıldı., Levent Gayrettepe Istasyonu 32.000 rrfaçık kazı, 794 m. beton duvar, 14.000 m. ankraj yapıldı. İstanbul Metrosu 1. aşama inşaatı Osmanbey Istasyonu 20.000m kazı, 390 m. beton duvar yapıldı, altyapı aktarmalan tamamlandı. Taksim Istasyonu 14.000rriaçık kazı, 400 m. beton duvar yapıldı. 2100m.de ankraj gerçekleştirildi. Taksim yaklaşım galerisi 238 m. de tamamlandı ana tunellerde Taksim yonune olan bolum kazısı bıtb Levent yönüne 132 m de makas tuneli 82 m., bağlanb tuneli 6 m 'de. 4. Levent Mectdryeköy kuyusu 30 m. dennlıkte kuyu tamamlandı. Baglantı galensinde hatVo ulaşıldı. Ana tunellerde Hat2 Taksim yönüne 24 m., Levent yönüne 32 m. Kazıda genislık ve yükseldık6 60 m. Şislı kuyusu 28 m. de tamamlandı. 23.31 m. de baglantı galerileri bıtb. Ana tunellerde Taksim yönüne 80 m., Levent yönüne 60 m. hat 2'de Taksim yönüne 62 m., Levent yönüne 82 m. ilerieme saglandı. Ana tunellerde kesrt: Genişlik ve yükseklik 6.60 m. Harbiye yaklaşım galerisi Açık kazı ve gıris yapısı tamamlandı. Galende 34 m. ilerieme sağlandı. Galen kesiti Genişlik:5.40m, yükseklik 5.5Om. ^Yenikapı ı İnşaat sûrüyor ı Proje aşamasında Kronoloji 120 yü . önce düşunülduHaber Merkezi - Dünyanın en eskı tünellerinden biri olan ve halen İstanbul'da Karaköy-Bey oğlu arasında cahşan tarıhi tünele ilk kazmanın vuruluşundan tam 120 >ıl sonra Taksim-4. Levent arasında çalışacak İstanbul Metrosu için 30 eylül 1991 'de kazı çabşmalanna başlandı. Bugüne kadar İstanbul'a metro yapılamamasında ya inançlar eksik ya da anlaşılmaz engeller vardı. Amaamız, birilefîni suçlamak ya da övmek değil. Fakat ortada bir gerçek var. İstanbul'da bugüne kadar metro yapılmamış, yapılmasına başlanmamış. Ancak yığınlarca proje üretilmiş, trilyonlara yaklaşan miktarlarda proje parası ödenmiş. Nasıl mı? Gelin sizinle 120 yıl öncesine giderek bugüne nasıl gelindiğini kısa bir kronolojıyle birlikte görelim: İstanbul Metro Projelen Kronolojisi: 1871-K.araköy-Beyoğlu arasındaki tünel Fransız mühendis Mr. Gavand öncülüğünde, 1871- 1874yıllan arasında yapıldı. 17Ocak 1875'te işletmeye ahndı. 626 metrelik tünel halen çalışıyor. 1908- Şehremini Ziver Bey'ın projesi: Metronun başlangıç noktası olarak Topkapı, bıtim noktası olarak da Şişli öngörüldü. Ara istasyonlann da Aksaray, Beyazıt, Çarşıkapı, Eminönü, Karaköy, Galatasaray ve Taksim'de yapılması kararlaştınldı. 1911- Gavant'ın projesinden sonra elde bulunan ikinci resmi proje,4Kasım 1911 tarihini taşıyor. Philip Holzman Müessesesi için mühendis Horrbach tarafından "Osmanb tmparatoriuğu Metropolitan Deminolu Projesi 1 ' adıyla hazırlanan 7 kilometrelik proje, Beyazıt-Şişb arasında sekiz istasyon öngörüyordu. Cağaloğlu, Eminönü, Galata, Şişhane, Galatasaray, Taksim, Pangalü ve Nişantaşı. 1953- Fransız SGTE fırması Mecidiyeköy-Yenikapı güzergahını yemden projelendirdi. Fizıbibte etütlerini hazırladı, ancak 89 milyon TL'lik yatınm için kaynak bulamadı. 1960- İtalyanlar 1964- Sovyetler 1965- Amerikalılar aym proje ile ilgilendiler; çalışmalar neticelenmedi. 1968- Sovyetjer yeni proje hazırladılar. İki hattan oluşan bu projede 1. hat Zıncirlikuyu, Mecidiyeköy, Şişli, Taksim. Galatasaray, Karaköy, Eminönü, Yenikapı, Topkapı güzergahını; 2. hat ise Beyazıt Saraçhane, Edirnekapı. Topçular güzergahını ızliyordu, sonuçlanmadı. 1972-Türk, Fransız, İtalyan. Alman grubu Mecidiyeköy-Karaköy arasında çabşacak bir metro Metronun tünel inşaatı bölümlerinde kuüanılacak iş makineleri önce parçalara aynlarakaşağıya indiriliyorYeraltında yeniden projesi gebştirdiler monte edilen bu makineler dehne ve hafmat işinde kuDanıbnıyor. (Fotoğraf: HATÎCE TUNCER) nunda kazı işlerinin bitirileceği, 19% yılı baş- lannda da Taksim-4. Levent arasında metro- nun işlemeye başlayacağı kaydedildi. İstanbul Metrosu'nun birinci aşamasında Taksim, Os- manbey, Şişli, Gayrettepe, Levent ve 4. Levent olmak üzere toplam 6 istasyon bulunacak. İs- tasyon arabklan uluslararası standartlara uy- gun olarak 1-1.5 kilometre arasında değişecek. istasyonlann eni 27 metre, boyu 180 metre olup 28 metre derinlikte gerçekleştirilecek. İs- tasyonlar içinde en büyük zorlukla yojun yer- leşim bölgesi olması, PTT ve İSKI hatlan çıkması nedeniyle Osmanbey İstasyonu'nda karşılaşıldığı bildirildi. En rahat çalışılan bölge- nin ise Levent İstasyonu olduğu belirtildi. Buna neden olarak da yeni yerleşim bölgesi ol- ması gösterildı. Bir tren, duruş süresi de dahil, iki istasyon arasıru 2 dakıkada tamamlayacak. Metronun günde 20 saat çalışarak bir milyon yolcu taşıması öngörülüyor. Temeli. 11 Eylül 1992'de atılan metronun. 3 bin 351 metrebk Taksım-Şişli arası çaLşmalan Garanti-Koza/EnkaDoğuş ortak girişımi ta- rafından yürütülüyor. 3 bin 694 metrelik bö- lümün yapımı da Tekfen İnşaat ve Ticaret AŞ tarafından sürdürülüyor. Taksim-Şişli arası 757 milyar 882 milyon braya, Şişü-4. Levent arası da 624 milyar 978 milyon liraya ihale edilmişti. Metronun güzergahı İstanbul Metrosu 4. Levent, Şişb. Taksim, Şişhane hattını. Haliç'ten köprü ile geçerek Un- kapanı üzennden tarihi yanmadaya bağlanan ve Topkapı'ya kadar uzanan 16.3 kilometre uzunluğunda 13 adet istasyonu bulunan bir gü- zergah üzerinde çift tünel olarak projelendirildi. Uygulama aşamasında yeni projeler ve kentin mekansal-sosyal gelişimi yeniden değerlendiril- diğinde, Aksaray-Esenler-Havaalanı hızh tramvay hattı ile Topkapı- Sirkeci çağdaş tram- vay hattımn tarihi yarımada da toplu taşıma ıh- tıyacım karşıladığı ve metro hattımn Topkapı yerine, Boğaz demıryolu tüp geçişi ile entegre olduğu Yenikapı'da sona ermesinin, sosyal ve fınansal maliyetler açısından yararlı olduğuna karar venldiği bildirildi. Hat üzerinde bulunan 10 ıstasyondan Unkapanı viyadükle, 4. Levent lArkasıSa.l5,Sü. 7'de hemzemin, Yenikapı, Gayrettepe, Levent aç- kapa, Şehzadebaşı, Şişhane. Taksim, Osman- bey, Şişb istasyonu da dehne yöntemi ile inşa edi- lecek. İstanbul Metrosu'nun amaçlan da satır- başlanyla özetle şöyle: • UÎaşım güvenfiğjni, konforunu ve emniyeti- ni arttırmak. CHedef yıh olan 2004'e kadar ulaşım taleple- rini karşılamak. C Yolculuk süresıni azaltmak. ulaşabilirlik ve hareketliliği arttırmak, CKentsel ulaşım sektöründe döviz ihtiyaanı azaltmak, \Z Ulaşımda eşitlik sağlamak, [I Enerji tüketimini azaltmak. C Tarihi doğal cevreyi korumak, CUlaşımm çevreye kötü etkilirini en aza in- dirmek. daha iyi yaşanabibr bir çevre yaratmak, CArazi kullanım ve ulaşım planlanm bütün- leştirmek. CEn az kentsel yayılma ve düzenli büyümeyi teş\ik etmek, CEtkın ekonomik yarar ve maliyet ılişkısi yüksek bir ulaşım sistemi sağlamak. Metro insaatım gezditn Gerçekkşen riiya • Yerin 30 metre altındaki tünel inşaatlanna girince yapılmakta olan işin büyüklüğünü görüyoruz. Çahşmalann yaygmhğını Istanbullulann çoğunun bildiğini sanmıyorum. Bunun günahı, yaptığım pek de duyuramayan Sözen'de mi, yoksa fazla ilgi göstermeyen gazetelerde mi? ORHAN ERİNÇ Yetkilikrin "yapılacak". "edilecek" diye sık sık yaptıklan açıklamalara karşm sorunlann çözüm- İenememesi insanda bıkkınlık ve konuyu karami- zaha dönüştürme eğih'mi yaratıyor. Ben de 1965 yılında Vilayet-Belediye muhabir- lığımin sekizincı yılında aynı eğilime gjrmiştim. Başkan Nurettin Sözen'ın metro insaatım gez- me çağnsını abnca, eski defterleri kanşürmaya başladım. Cumhuriyefin 1965 yılı koleksiyonu- nun 25 mart günlü sayısında "İstanbul'un Asırlık Dertleri" başlığı altında yer alan yazı dızısıne rast- layıverdim. 8 yıldır parça-bölük yazdığım haber- lerin gerçekleşmemesinin etkisiyle sorunlan bu kez de "yetkilileri ik birlikte" alaya alarak topar- lamışım. "Metronun gerçekleştirilmesi için 98 yıldır gay- ret ediliyor" başlığı ile yayunlanan birinci yazının ginşi ve metro ile ilgib bölümü aynen şöyle: "Hayırdır inşallah gece rfiyada kendimi (Allah kimsenin başına vermesin) bir belediye yetkilist ol- muşgördüm. Bilirsimz bizde, iş yoğunluğundan mı nedir kutla- ma törenkri için aylarca evvel 'Kutlama Töreni Programııu Hazırlama Komiteleri' kurulur. Beni de önümüzdeki mayıs ayında yapılacak (İstanbul'- un 512. Fetih Yddönümünü Kutlama Törenini Ha- zırlama Komitesi'ne) Belediye temsilcisi seçmişler. 'Günün mana ve önemini belirten konuşmayı da sen yapacaksuı' demezler mi? Dûşündüm, taşındım ve baktun ki, sadece İstan- bul'un fethini kurlavan bir konuşma yapsam doğru- su haksıziık olacak. Çünkü 1965 yılı; Beyazıt \ley- danı'nı duzenJeyemeyişimizin 512'nci yılına, Boğaz Ktnnbulun osırlık (iertleri Metronun g< 98 yıldır gayret ediliyor . S ^ ^*^~• - ~ — "•"""-• ——*^~ -!_ —_ 'JS^ 25 mart 1965 tarihli Cumhuriyet Köprüsü'nü yapamayışımızın 480'inci ydına, su meselesini halledemeyişimizin 4111nci ydma, ekmek işini bir nizama bağlayamaytşımızın 145'- inci yılına, İmar Planı'nı bitiremeyişimizin 129'- uacu yılına ve Metro'yu inşa edemeytşimizin de 98'- inci vılına rastlıyor. Eeee... İstanbul'u ferhedenleri şükranla anarken, yıllardır bu işleri halletmeyip, hala daha pek çok kimsenin hayal kurmasını sağlayanlan da anma- mak bana haksızlıkların en büyüğü gibi geldi. Ve bu düşünce ile kaleme sanlıp hazırladığım aşağıdaki nutku, kemali iftiharla. Topkapı surları öoündeki törende Mefater takmıının 'Güra... Güm...' öten kös sesleri arasında hazır bulunanlara okudum. Metro müjdesi "Pek muhterem İstanbullular. İstanbul'un fethinın 512'nci yıldönümünü bü- yük bir sevinç içinde kutlarken, şehrin önemli me- selelerine de temas etmek ve kısa bir süre içinde nasıl halledilebileceğini de sizlere açıklamakla bahtiyanm. 1867 yıbnda Fransız mühendisi Eugene Henri Gavant tarafından yapılmış olan İstanbul Metro- su tekbfi bu yıl 98'inci yıhru ıdrak etmektedir. 1867 yılında dolaşmak için İstanbul'a gelmiş olan Fransız mühendisi İstanbul için Galata ile Beyoğlu arasında bir tünel ve Karadeniz sahilin- deİci Kılyos'tan başlayarak Boğaz'm Rumeli ya- kasıru katedip, Habç'i bir köprü ile geçerek Yeni- kapı'da sonuçlanacak bir metro inşasını tekhf et- miştir. 2 yıl içinde 17 paşa arasında mekik dokuyan Gavant Efendi sonunda Tünel'in inşasına izin MArkastSa.l5,Sü.7'de Dev proje SaydarlaMetro Haber Merkezi - İstanbul Metrosu iki aşamah olacak. Birinci aşaması Taksim-4 Levent. Hat bo- yu 7 bin 45 metre, 2. aşaması Topkapı-Taksim. Hat boyu 9 bin 845 metre. Toplam uzunluğu yak- laşık 17 kilometre olacak ve birbirinden tamamen ayn çift rayb sistem şeklinde çalışacak. Sistem daha sonra Yenikapf da Boğaz demir- yolu tüp gecişine, hızb tramvay sisteminine, DDY banliyo sistemine, deniz otobüslerine, feribotlara ve şehiriçi yollarda da taşıma otobüslerine(İETT) bağlanacak. Metronun 10.5 kilometresi delme tü- nel, 1.6 kilometresi aç-kapa tünel, 600 metresi yar- ma. 700 metresi köprü olarak inşa edilecek. Sistemın elektrik enerjisi 11 adet trafo merkezi tarafından sağlanacak. 236 vagonluk bir filo, 1 saatte 75 bin 720 yolcu taşıyacak. 2 dakika arayla ve 80 kilometre hızla çalışacak trenler yolculuk süresini ortalama 16 dakikada tamamlayacak. Metroda her biri 2 bin 524 kişi taşıyabilen 8 va- gonluk dıziler yer alacak. Projenin tahmini bedeli yaklaşık 970 milyon ABD Dolan olarak (yaklaşık 12 trilyon TL) öngörülüyor.