Katalog

5ARALIK1993PAZAR CUMHURIYET SAYFA DUNYADAN Kahire'nin trafik keşmekeşi İstanbul'dan farklı değil: Yarüış sollamalar, tek yönlü yola ters girmeler, kırmızı ışıkta geçmeler... Ne deolsaoraa daAkdenizülkesi! K ahıre'nın tralîk kurallannın asla hukmunün geçmedığı caddelen, komedı filrnınden farksız gorûntüler sergıhyor Hasan Sabn Caddesı'nde. bır okul otobusu- nün surucüsu, U donûşunü kaçınnca motoru susturuyor ve arkasında kuy- nık oluşturmuş duzınelerce arabadan yûkselen korna seslenne kulak as- maksızın, sakın sakın sıgarasmı yakı- yor Nıl Caddesı'ndekı motorsıkletlıler çıft yonlü bır yolu tek yönlu yola dön- dürmüşler Polıs, elını kolunu sallaya- rak onlan gen çevirmeye çalışı>or Opera Caddesmde, kırmızı ışıkta geçtı dıve kendısıne ceza venlmesıne sınırlenen Salim Abdûl Kalek ara- basını dort yol agzında bırakıp aşağı ınerek, ıkı görevbye sövüp saymaya başbyor Cezası topu topu 4Q sent (5,600 bra) Mısır'ın kural tanımayan caddelen- ne, ayda 6 dolar (84 bın lıra) karşılığı dûzeru sağlamak zorunda kalan bır trafik pohsı ıçın. Trafik Haftası ba- şağnsı demektır EUennde megafon- lar, süruculen, yol ağızlannda trafiğı kapamamalan. yayalan. caddenın or- tasına fırlamamalan ıçın uyanyor Trafik kurallanna uymayan yaya- lar dahıl, gunde 29 bın ceza \e ınsan- lan kurallara uymalan konusunda uyaranbroşürlerdağıtıyorlar Pobsle- nn bu etkmJıkien Kahıreblen, sankı bır Fıravun mezanndan fırlamış da kentte dolaşıyormuş gıbı şaşkınlığa uğratı>or CDıan Mustafa, Tahnr Mevdanf na gen dönüp, arabasının sıleceklenne ılışonlmış bır park cezası makbuzu bulduğunda gorevlıye donup şunlan soyledı "Ceza mı? Daha once de bura- ya park etmiştim ama hiç ceza al- madım." Gorevlınm vanıtı şuvdu "Park etmek yasak ama benoz ka\da gecırmedım " Mustafa. gorevhye 30 sentlık bır rüşvet \erdı ve sonın neredeyse bütün otekı trafik sorunlan gıbı çözumlen- mış oldu Ancak, tersmı gösteren lum kanı- tlara karşın zafer kazandığıru ılen su- ren İçışlen Bakanlığı Trafik Haftası'- run bütün bır yıla yayılacağını soylu- yor ElEkber'mbaşyazısındaıse'*Cad- delerde tam bir kargaşa hükum sürü- yor. G«rek yayalar, gerek surucfller knnülan, yasaklan hala hiçe sayıyor" denıyordu Trafik ışıklannın, tek yön levha- Iannın ve trafik pobslennın görmez- den gehndığı bu kentte kazalar o denlı ya>gm kı, aruk rapor bıle edılmıyor Ancak voğun trafik ıçınde araçiann saatte en fazla 15-20 mıl yol alabıhnesı yuzünden kazalar, bır ıkı çıak ve ya- mulmuş çamurluklarla sona enyor Y ıne de, kazalar toplumsal yaşamın a>Tilmaz bır parçası ICaza yenne top- lanan meraklı kalabalıklar surucüler- den herhangı bınnın tarafına geçıp he- men tartışmaya katılıvor Essam Abdiil Salim, *'\ allahı, sûrü- cüierin yansı araba kullanmaM bilmi- jor"dıvor veeklıyor "Bazen ıster is- temez çarpmak zonmda kalıyor in- san.*"Salım sağadonmekuzeredırek- sıyonu kırarken, kendısıne hareket halındekı taşıtlann arasından yol açan bır gence el edıy or "tnsanlar çok dik- katstz. Ama en fazla mınıbüs şoförlennden nefret edıvonım. Eh- lıjetlen jok Araba kullanmaM bılmiyor- lar Volun ortasînda dunıvorlar. o zaman ben de çarpıjonım.'* En kötü durumda olanlar ıse ^avalar Hukumet Istatıstık Burosu nun uç vıllık ıraştırmasına gore. kahıre'de bır yılda olen vaya sayısı 659 V aralanlann sayısı ıse 5 bın 685 Ancak Kahıre'- Jekı trafik anarşısı- nın asıl kurbanlan ->elkı de trafik pobs- n Kırlı havadakı »oğun kurşuna ayakta durmaktan bdcaklanndd oluşan vanslere maruz ka- lan ve onlan ruşvete ıten düşük maaş- lan>la geçınmeye çalışan trafik polıs- len alay konusu ohıyor kuçumser bakışlara hedef oluyorlar Muhammed Mazhar Caddesı'nde gorev vapan 21 vdşındakt trafik polısı Eşref Gomma, "Sunıcûler. ozellıkle de Vlercedeslennın ıçındekı /engınier, ya- salan u\gulama>a kalktığımızda bile sözlenımzı dınlemıyor. Sekız saat bo- yunca ay akta duruyoruz, elimize hiçbir şe> gecmi) or \e sonunda aşağılanan btz oluyoruz** dıvor Bu arada bır taksı genç gorevlıve yaklaşıvor ve surucu volun tek von olup olup olmadığını sormor Gom- ma "evet" dıyor Surucu vanıtı duvun- ca vanlıi} \onde ılerlemeve başlıyor "Gördunuz mü?" dıyor Gomma Meydanın otekı tarafında arabalar tren ıstasyonuna doğru yol alıyor Y ol. arabalann ağırlığı vuzunden goz- le gorulur bır bıçımde sallanıyor Her gun bır mılyondan fazla ınsan kcntın en kalabdık yen Ramses Mey- danı ndakı tren ıstasyonuna gelıyor Otobusler burada gunde 12 bın kışı bı- rakıyor Yaklaşık ıkı mılvon yayd meydanın bır ucundan otekıne geçı- yor Kahıre'nm Ramses Meydanı dahıl uç bolgesınde trafikten sorumlu olan Vfagdi Gattas mavı devnve ara basının yanında "Bütun bu ınsanlara kurallan uymayı öğretmemız gerek' dıyor ıç çekerek Gattas konuşurken, Trafik HaftdM ıçın getınlmış pek çok polıs başka yonlerden meydana akın eden kala- babklan durdurmaya çalışıyor Trafi ğe dalmaya çalışan gencı goren bır yetkılı otekısıne "Tut şunu" dıve bağınyor Egoz dumanından, fren seslenn- den, otobüs gurultusunden korna- lardan yorgun düşen polısler. ba- şağnlan ıçınde kıvranıyor Chris Hedges Kahire insanları, İstanbul'dakiler gibi trafik polislerinin onunde caddenin ortasını kaplamtş, trafiği engelliyor. Ortak olan Osmanlı gecmişi mi? Arndvutluk Çağdışı bir olum A rnavutluk'un ıçınde butun- duğu denn bır ekonorruk knz sağbk hızmetlenru ade- ta felç edıyor Edınılen bılgılere gore, Tıran ın guneyındekı Tepelana kentınde oluşturulan bır akıl hastalıklan "hastanesinde" 14 yaşındakı bır kız soğuktan yaşamını yıtırdı Kırk akıl hastası çocuğun kaldığı bmanın camlannın hepsının kınk olduğu ısınma sıstemının çalışma- dığı oğrenıldı Arnavut hukümetı. son derece kotu koşullarda "hizmet veren" Be- rat kentındekı akıl hastanesı ıle ılgılı olarak yabancı televızyon ıstasyon- lannda çıkan olumsuz haberler uze- nne buradakı 40 çocuğu Tepelana kentındekı bır bmaya nakletmışü Yetkıblenn daha önceden okul olduğu sanılan bınanın hastane ha- lıne getınlmesı ıçın her turlu onle- mın alınacağını bıldırmelenne kar- şın bu konuda hıçbır gelışme sağ- lanmadığı hasta çocuklann ınsanlık dışı koşullar altında yaşam savaşı verdıklen oğrenıldı Buyuk ekonorruk knze paralel olarak ılaç ve tıbbı araç gereç yoklu- ğu nedenıyle başta Tıran olmak üzere ulkenın genelınde tum hasta- nelerde hızmetlenn durma noktaa- nda olduğu bıldınldı Endeavour Hubble teleskobunu yakaladı Dunya çevresmdekı turlannı sürduren Amenkan Endea- vour uzay mekığı, bu sabah TSİ 10 47'de uzay teleskobu Hubb- le'ı yakalamayı başardı Amenkan Havacılık ve Uza> Da- ıresı (NASA) tarafından yapılan açıklamaya gore, Endeavour dakı robot kollarla Hubble'ı yakalama ışlemı, belırlenen saatte gerçekleştı- nldı ve operasyonda herhangı bır guçlükle karşılaşılmadı Vlekıkte gorev yapan Isvıçreb ast- ronot Claide NicolBer'nın, telesko- pu yakaladıktan sonra mekığm am- bar bölmesıne almak ve bır plat- forrr uzennde bağlamak ıçın robot kolagereklı mane\ralan yaptırma- ya devam ettığı bebrüldı IMekik teleskobu •naracak 11 gunluk bır uçuş ıçın perşembe günt Flonda'dakı Cap Canaveral üssûıden havalanan Endeavor'un görolen arasında Hubble'u yakala- yıp cnarmak da bulnuyor Vtkık mürettebatı, operasyon- dan ^nce yenn 590 km yuksekhğın- de iulunan teleskopa yaklaşmak ıçın nrdızımanevrayaptı ve sonun- da Indeavour murettabatının ko- mutını Richard Cove>, merkeze, u H«j>ble teleskopu Endeavor'un elm- de" lıyerek mujdeyı verdı Hıbble'a 4 km yaklaştıklannda astnnot Jeffre> Hofmann merkeze telc-SıOpun guneş panolannda so- run 'Iduğunu farkettığını bıldırdı ve "P^KMMin sağ tarafının şekli bozul- m u ş dedı E£deavour ekibı, Hubble'ı ona- nrkın, teleskopa aynca büyuk ay- nas-ıdakı ımalat hatasını duzelt- melıçın mercekler yerleştırecek Pransa Resmi yapılar da zarif olabilir Fızıksel yetersız- lıklen ve psıkıyat- nk rahatsızbklan bulunan ınsanlar ıçın tasarlanan bınalar çoğunlukla ıç karartıa \e korkutucudur Gn halılan, plastık çıçeklen. bembevazduvarlan \e havasız kondor- lanyla bu bakım merkezlen rahatlatıcı olmaktan çok uzaktır Sağlıklı bedenlere vc kafalara sahıp olanlanmız ıçın bu tur beyın uyuşturucu, zalımce tasarlanmış yapıldn >ok saymak en kolayı Bırkaç Ingılız mımar bu konuya el dtarak. mımannın bu kısır dlanına bıraz sevımlılık katmak ıçın bır gınşımde bulundular Londra'nın merkezınde kurulan Castle Lane ıle Çevre Bakanhğı ve Ingılız Kralıyet Mımarlan Enstıtusu- nden. L'lusal Iskan Odülü kazandılar Yılan gıbı knrılan rcngarenk kaılardan oluşan bu ılgınç vapının mımarlan Jim Monahan, Piers Gough, Peter Ranson ve Da>id Tompkinson ^ £ THE INDEPENDENT Tutucu tanman bigittzfer artık 'Kbof Eskı gunlenn katı İngıhzle- nnde, geleneksel aıle kuru- muna duyulan ınanç ol- dukça zayıflamış durumda Halkın çoğunluğu devlet tarafın- dan fakırlere yapılan yardımın arttınbnasıru ıstıyor Evlılık dışı ılışkılere ve eşcınselhğe daha yu- muşak bakılıyor Ingılızlerde son yıllarda geie- neksel aıle kurumuna karşı takını- lan tavırlann nedenı. devletın aıle değerlennın korunması ıçın baş- lattığı kampanyaya ve sağcılann yalnız annelere karşı takındığı saldırgan tutuma bağlanıy or Ingı- lızler, a>nı zamanda ışsızlere karşı daha anlayışü obnaya başladı Ingıhzlenn lıberalleşme yanlısı ol- madığı konulann başında uygula- mada bulunan kanunlar bulunu- >or IYalnız anneler: Toplum ne diyor? Araştırmaya katılanlann yuzde 48*ı. yalnız annelenn çocuklannı evlı çıftler kadar ıyı yetıştırebılece- ğını belırtıyor Araştırmaya katı- lanlar arasındd sosyo-ekonomık durum kotuleştıkçe, yalnız annele- nn çocuk yetıştırmede yeterlı ola- cağına ılışkın ınancın arttığı goru- luyor İngütere'nin önde gelen gazetelerinden Independent'ın özel bir araştırma şirketiyle ortak yaptığı araştırma sonuçlanna göre katı kurallara bağlılıklanyla ünlü İngilizler, cinsellik ve sosyal olaylar karşısında oldukça liberal bir tutum sergilemeye başladılar. Tek Annelı Babalı Aıleler Ulusal Konsevı Başkanı Sue Slipman araş- tırmanın aıleye karşı tutumla ılgılı bolumunu şöyle yorumlu\or u lnsan- lar, hâlâ daha çocuğu gozeten ve se- ven iki ebeveynin çocuk ıçın ıdeal ol- duğuna inanıy or, ancak lx>\ le bir aile ortamının miimkun olmadığı koşul- larda çocuk yetiştirme konusunda anneye sonsuz gü\en duyuluyor." Araştırma sonuçlanna gore Ingı- hzlenn yuzde 52 sı çocuk sahıbı ol- mak ısteyenlenn evlenmesı gerektığı ınananı savunuyor Genç kızlann hamıle kalmalannın nedenı, çoğu Ingılız tarafından evlenme kuvruğu- na gırme ısteğı olarak değerlendın- lırken. dığerlen olavın nedenını kotu bır aıle ortamından uzaklaşma ya da kendılenne karşılıksız sevgı \erebılecek bır varlığa sahıpolma ıs- teğı olarak yorumluvor Araştırma sonucunda İngıbzle- nn okullardan normal bıreğıtımdcn daha fazJasını bekledığı ortava çıktı Lzerınde araştırma vdpılanlann >uzde 81*ı okullann dısıplıne daha fazla onem verdığı takdırde ahlakı standartlann > ukseleceğını belırttı Bu göruşe karşı çıkanlar draştırma- >a katılanlann sadece \uzde 11 ını oluşturuyor İngilizler, okullardakı eğıtıme gosterdıklentepkıvıaynışekıldepo- Iıtıkacılara da gostenyor Ingıhzle- nn yüzde 8Vu ulusai ahlakı lıder olarak gorülen polıükacılann ahla- kı değerler konusunda \aaz verme- ye >a da tavsıyede bulunmaya hıç de uygun kışıler olmadığını belırtıyor IEvlilik ve cinsel ilişkhegelince Evlılık oncesı ılışkıyı onaylayan- lar, I98Vteyuzde41 9ıkenbuoran yapılan son araştırmada yuzde 50'- ye ulaştı Evlılık oncesı cinsel ılışkıyı erkeklenn. kadınlardan daha çok destekledığı gozlendı Karşıt goruşu savunan yuzde 11 ın çoğunluğunu ortayaşın ustundekıleroluşturuvor Araştırma aynca evlı çıftlenn yu?de 90"ının evlılık oncesındeansel ılışkı- de bulunduğunu ortaya çıkardı Ingılızlenn goruşlennde daha ıl- gınç bır donuşum ıse zına konusun- da belırdı Toplumun artık yalnızca yandan az bır kısmı zınanın kesın- îıkle yanlış olduğuna ınanıyor Araştırma gorevlılennden Zelda West-Meats, erkeklenn yüzde 60- ının, kadınlann ıse yüzde 40'ının ev- lılık dışı ansel ıhşkıye karşı olduk- lannı soyledıklen halde bu tur ılışkı- lerde bulunduklannı belırtıyor West-Meats aynca evlılık dışı ılışkıye karşı olan kadınlann, erkek- lerden daha fazla olduğunu belırtı- yor Erkeklenn çoğu evlılık dışı ılış- kılenn çıftlenn ılışkısını etkılemeye- ccğı goruşunu savunurken kadı- nlann konuyd karşı takındıklan tu- tum çok daha katı Ingılızlcnn eşcınselhğe karşı takındıklan tutumdada bır yumu- şama soz konusu En azından AIDS ın çıkışından oncekı tutuma donulmuş durumda Araştırmaya katılanlann dortte bın a\nıcınsten ıkı yctışkın drasında gerçekleşecek cinsel ılışkının hıç de yanlış ol- mddığını duşunuyor Yuzde 35 ıse e^cınsellığınkesınîıklcyasaklanması gercktığını \urguluvor Yaşlılar muhafazakarlar ve alt sosyal sınıt üyelen. escınsel ılışkıye karşı olanlar arasında \er alıyor Eş- cınsellenn haklannı savunan baskı grubunun başkanı \ngela Viason araştınna sonuçlannı se\ mçle karşı- lıyor Eşcınsellığın tamdmen yasak- lanması gerektığını duşuncnlenn oranının 1985 te yuzde 58 ıken, gu- numüzde \uzde 15 olması eşcınsel- lere karşı takmılan tavnn AIDS on- cesı donemden çok daha ılımlı ol- duğunu gostenyor İYoksul ve işsizlere sempati arttı Araştırmava katılanlann yuzde 76"sı devletın yoksullann yaranna daha fazla para harcaması gerektı- ğını duşunuyor *Y uzde 76 lık toplu- lukta erkekler kadınlardan zengın- ler ıse yoksullardan daha buyuk bır bolumü temsıl edıyor Gen kalan vuzde 24'luk kcsım ıse çoğu ışsızın ıstedığı takdırde ış bulabıleceğı go- rusunu sd%unu>or A | e x Renton ^£ THE Bfl)EPENDENT Siyasal terövk savaşıyor Cezayır'ie kökten dıncılenn, Fransızlann ulkeyı terketme- len ıçın tanıdıklan surenın çarşamba gunu sona ermesı uzenne ulkede bulunan bazı Avrupalılar otellere sığmırken, vıllalan da kom- ma altına alındı Fransızlann ulkeyı terketmemele- n durumunda oldüruleceklerıne ılış- • kın ultımatom. aşın dınn sılahb çe- telenn. geçen ekım ayında kaçınp bır hafta sonra serbest bıraktıklan elçılık mensubu uç Fransız kanalıy- la duyuruldu Hemen ardından Fransa'da şenatçı Cezajir Kurruluş Cepbesi (FIS) adlı orgutun 88 u\esı tutukıandı Bu gelışmelen ızleyen 6 hafta ıçınde Cezayır'de çalışan 7 ya- bancı kaçınlıp olduruldu Ancak, geçen ay ulkedekı Fransız kolonısı herhangı bır şıddet olavma hedef ol- madı Bu sessızlık kokten dıncılenn Fransızlara bır avlık ateşkes sağla- dığı şekhnde yorumlandı Fransızlar. Afrıka \ e Asya kökenlı terorün, sokaklan- na egemen olmaması ıçın uğraşıyor FIS bınCezayırde dığen Pans - te olmak uzere ıkı tehdıt daha sa\ ıır- du Cezayır'de yalnızca Fransızla- nn değıl. tum yabancılann ulkeyı terketmemelen durumunda olduru- leceğını bıldırdı Yabancı şırketlenn pek çoğu bu duv uru üzenne çalışan- lannı gen çektı Cezayır'de 25 bın Fransızyaşıvor Bu sayna çıfte vatandaşlık hakkına sahıp Fransız kokenlıler dahıl edıl- mıyor Ote yandan Fransız koken- lılenn pek çoğu ciılelennı Fıansa ya gen gondermış bulunu\or Llkenın başkentı Cezayır de bulunan Sofitel otelının yonetıcısı Fransızlann e\- Icnnı terk ederek otelc sığındıkkırını behrtıvor Fransız basın organlan e\lennı terketmcycn Fransızların evlerının korumaya alındığına dık- kat çekıyor ITerör örgütlerinde İran parmağı korkusu Fransiz vetkılılerın FIS ınclenne karşı bdşlattığı tutuklama harckatı. Kurdısian I^-ı Partısı \le ılışkısı ol- dugundan kuşkuljnılan Kıırilcn de kapsiyor Alman\a da şıddet evlcm- lennı surdurcn PKK Fransj'nın başlattığı tcrorle vivaşın \cnı hedefi içışlen Bakanı Charles Pasqua ge- çen salı gunu ıkı yasadışı orgutun et- kınhklennı vasaklddığını duvıırdu Bunun yanı sıra Fransu da vaşaydn Kurt halkının haraca bağlanmasına da karşı çıktı Fransa topraklarında Cezayır ve Kurt orgutlenne karşı başlatılan ha- rekat hcr ne kadar farklı gıbı goru- nuyorsa da. amaç avnı Ipşlen Ba- kanlığı, toprakları uzennde yenı bır Ortadoğu genlla ağının kurulması- na ızın vermeyeceğını gostenyor Benzer nıtebktekı orgutlenn enınde sonunda İranlı şenatçılar tarafı- ndan kullanılacağı duşunuluyor Fransız hukümetı. her koşulda, teror orgutlenne karşı uzlaşmacı bır yaklaşım sergılemek ıstemıyor Pasqua, Içışlen Bakanlığı bunye- sınde yenı bır bınm oluşturarak. Fransa"dakı kokten dıncı \eaşın uç orguılen denetlemeyı hedeflıyor Julian Nundy