Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
•25ŞUBAT1992SALI CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Erdemir'de zam
• CUMHURİYET (Karadeniz EreğK)
- Erdemir ürûnlerine yüzde 6-8
oranında zam yapıldı. Zamma son
ffîyat artışjarının maliyetlerde ortaya
çıkardığı artışlar neden gösterildi.
Erdemir'den yapılan açıklamada, hazır
siparişlere ait mal bedelini 24 şubattan
önce yatınnış olan müşterilerin, fiyat
artışlarmdan etkilenmeyecekleri
bildirildi.
KASİAD Genel Kurulu
Ekonomi Servisi - Merkezi
İstanbul'daki Karadenizli Şanayici ve
İşadamlan Derneği ( KASİAD )'ın.
genel kurulu yapıldı. Dcrnek
Başkanlığına yeniden Sait Yılmaz
getirilirken Ali Pektaş, ResmiyeÇilli,
Başar Nuhoğlu. Ali Hacihaliloğlu,
Harun Erdil, Davut Altıner, Bahri
Çolak ve Yakup Hamzaçebi yönetim
kurulu üyelikkrine seçildiler. Yeni
oluşturulan Yüksek Onur ve Danışma
Konseyi üyeliklerine de Talat Orhon,
Hasan Subaşı, Orhan Keçeli, Turgut
Yılmaz, Kenan Sönmez. Atalay
Şahinoğlu, Fuat Çilingiroğlu, Kemal
Alemdaroğlu, Sedat çolak, Doğu
Gözaçan ve Sadri Şener getirildi.
Turizmdeyenianlayış
• AA (Ankara) - Turızm Bakanı
Abdülkadir Ateş. "Çağdaş turizm
anlayışı, bugünekadarekonomik
hedeflereöncelik veren, başanyı
sadece dövız geliri ile ölçen veya kısa
vadede kâr maksımizasyonunu
hedefleyen yaklaşımların terk
edilmesini gerektirmektedir" dedi.
Abdülkadir Ateş, bakanlığının
bütçesini TBMM Plan ve Bütçe
Komisyonu'na sunarken yaptığı
konuşmada.geçici verileregöre 1991
yılında Türkiye'yi 5.4 milyon turistin
ziyaret ettiğini ve 2.6 milyar dolar
döviz bıraktığını söyledi
Petlas'a genel müdür
• AA (Kırşehir). Petlas Genel
Müdurlüğü'ne, Ulaştırma Bakanlığı
eski Müsteşarlanndan Uğur Buldaç
atandı. Petlas'tan yapılan açıklamada,
Petlas'ın yönetim kurulu üyeliklerine
de Turgut Çetintürk, Oüngör Yerdeş,
tbrahim Atalay, Hikmet Hatunoğlu,
ömer Bayram ve Mustafa Göktürk'ün
getirildiği bildirildi. Uğur Sümer'in
yerine genel müdürlüğe getirilen Orhan
Buldaç'ın yann göreve başlayacağı
kaydedildi.
İTO'dan yeni kitap
• Ekonomi
Servlsi- tTO,
"Uluslararası
Ticarette
Korumaa
Eğinmler" kitabı
yayunladı.
Istanbul Ticaret
Odası'nca
hazırlattınlan
yaymın
kamuoyunun
UUKUUMM •ttausm
KatuuaeGUur
dikkatine sunulması dolayısıyla bir
açıklama yapan Oda Yönetim Kurulu
Başkanı Atalay Şahinoğlu,
"Uluslararası ticaret, birbirine zıt
hareketlerin etkisi altında. Türkiye, bu
konuda dikkatli politikalar izlemeli"
dedi.
Türk Marlborosu
• ANKA (lzmir) - Amerikan sigara
tekeli Philip Morris-Sabancı Holding
ortakhğının geçen hafta Torbalı'da
temelini attığı Philsa sigara
fabrikasında üretilecek "Türk
Marlborosu"nun 6-7 bin liradan
satılacağı açıklandı. Philsa'nın yüzde
75 hissesine sahip olan Marlboro ve
Parliament sigaralannm üreticisi Philip
Morris'in Avrupa temsilcisi Andreas
Gambler yaptığı açıklamada,
Türkiye'ye, sigara alamnda rakip
yabancı fırmalann gelmesinden
rahatsızhk duymayacaklannı belirterek
"Tersine, rakiplerimizin gelmesi
piyasayı harekete geçirecek, rekabet
ortamı yaratacakur. Biz böyle bir
ortamın hazırlayıcısı olduğumuz için
de bundan memnunluk duyanz" dedi.
İHVde uçak alımı
• AA (Istanbul) - Istanbul Hava
Yollan, Alman Lufthansa Hava
Yollan'ndan 6 adet Boeing 727-230 tipi
yolcu uçağı satın aldı. İHY Genel
Müdürü Safı Ergin yaptığı açıklamada,
böylece fılolanndaki uçak sayısını
6'dan 12'ye, uçak koltuk kapasitelerini
de yine yüzde 100 artışla 1.880'e
çıkardıklarmı söyledi. Ergin, Türkiye'yi
ziyaret eden turistlerin ancak yüzde
30*unun Türk Hava Yollan'na ait
uçaklarla seyahat edebildiğini
belirterek, büyük döviz kaybma neden
olan bu durumun düzeltilebümesi için
Türk uçak şirketlerinin koltuk
kapasitelerini hızla arttınnalan
gerektiğini bildirdi.
Kota pûrüzleri düzeldi
• Ekonomi Servisi- Konfeksiyon
ıhracatçı birlıklerı kota
uygulamalarında
karşılaştıkîan pürüzlerin düzelmesi için
Hazine'den söz aldı. Sektör
yetkilileri ile Hazine arasında önceki gün
yapılan toplantıda past performans
kotalarla ilgili şu kararlar alındı:
-Bu ay sonuna kadar bildirilen ihracat
past performans hakkına sayılacak.
- Gerçekleştirilemeyen ihracattaki ceza
1.5 misline indirildi.
- Geçici kabulle getirilen iplikten mamül
mallann ihracatı past performansa
girecek.
- İhracattaasgari fiyatınaltınadüşmeyeni
aleyhte fiyat değişiklikleri
birliklerce sonuçlandınlacak.
Ekonomiye by-pass yapıldı
Ekonomi Servisi- Gümrük duvarlarının yükseltilmesiyle koruma altı-
na ahnan sanayiye şimdide teşvik yağdı. Bakanlar Kurulu hafta
sonunda yaptığı toplantıda ihracat ve yatınmlar için yeni teşvik ka-
rarları alarak ekonomiye adeta "by-pass" yaptı.
Bakanlar Kurulu'nun ihracat, yanm
kalmış yatınmlar, turizm ve Birleşmiş
Devletler Topluluğu'na ilişkin aldığı teş-
vik kararlan ilgili kesimlerce büyük
memnunlukla karşılanırken, dikkatler
kararlann nasıl uygulanacağı konusuna
çevrildi. Bakanlar Kurulu'nun aldığı teş-
vik kararlan konusunda ilgili kesimlerin
görüşleri şöyle:
İhracat-Turktrade Başkanı Kamuran
Sertel, ihracata finansman yönünden ve
selektif olarak getirilen teşviklerin çerce-
ve olarak olumlu, uygulamada ise sorun-
lu olabileceğini söyledi. Avrupa ülkele-
rinde ihracatın yüzde 11, Türkiye'de ise
yûzde 5 oranında desteklendiğini belir-
ten Sertel, Avrupa'da verilen teşviğin giz-
li olduğunu, biz de ise uygulamanın
GATT kurallanna aykın olacak biçimde
yapıldığını savundu. Sertel, "ahnan yeni
teşvik kararlan çok olumlu ancak uygu-
rekiyor" diye konuştu. Giyim Sanayicile-
ri Derneği Başkanı Mahmut Abra ise, 3
milyar dolardan 6 milyar dolara çıkan-
lan Eximbank kredilerinde faiz oranının
önem taşıdığını belirterek "eğer krediler
çok pahalı olursa bunu hiç kimse kulla-
namaz." dedi.
Yanm Kalmış Yatınmlar- Bakanlar
Kurulu'nun yanm kalmış yatınmlara 2
yılı ödemesiz 5 yıl vadeli kredi kullandı-
nlmasına ilişkin karanndan yararlana-
cak olan Deri Sanayicileri Derneği Baş-
kanı Turgut Koşar, Tuzla'daki organize
sanayi bölgesinin yıllık ihracat potansi-
yelinin 500 milyon dolar olduğuna işaret
ederek, "Geçen yıl Körfez Krizi dolayı-
sıyla sıkıntıya düşen deri sanayicileri
Tuzla'daki fabrikalara taşınacak finans-
manı bulamıyordu. Bu konuda hükü-
metten 200 milyar liralık destek istemiş-
tik. Bir verin, on alın demiştik. Şimdi bu
lamanın nasıl yapılacağını beklemek ge- desteği gördük " dedi.
Turizm- Türsab Genel Sekreteri Talha
Çamaş, Bakanlar Kurulu'nun turizme
yönelik olarak aldığı teşvik kararlannın
bekledikleri biçimde çıktığını belirterek,
Türkiye Kalkınma Bankası tarafından
açıklanacak kullandırma esaslannı bek-
lediklerini söyledi. Çamaş, Mesut Yıl-
maz Hükümetinin son döneminde küçük
ölçekli turizm yatınmlan ve seyahat
acentalan için Halk Bankasf ndan düşük
faizli kredi kullandınlmasına ilişkin bir
karar alındığını da hatırlatarak, "Devle-
tin devamhlıgı esas olduğuna göre geçmiş
hükümetin verdiği sözü yeni hükümetin
tutması gerekir." diye konuştu.
Bağımsız Devletler Topluluğu- Bisder
Başkanı Gültekin Köksal BDT'ye getiri-
len teşviklerin büyük kısmının kendi öne-
rileri doğrultusunda hazırlandığını belir-
terek,"iyi kötü teşvikler çıktıktan sonra,
eksikleri düzeltilir." dedi. Köksal, bu ül-
kelerde yapılacak yatınmlann yüzde 60'-
ının kredilendirilmesi ve bu yatınmlann
mutlaka Eximbank tarafından oluşturu-
lacak bir yatınm sigortası kapsamına
alınması gerektiğini söyledi.
Devlet Bakanı Tansu Çiller yeni teşvik kararlarmı anlattı
Türkiye, fuıaııs merkezi olacak
Ekonomi Servisi- Devlet Bakanı
Tansu Çiller, Türkiye'nin Orta-
doğu, Rusya ve Avrupa'nın bir-
leştiği bir finanş merkezi haline
getirileceğini, İstanbul'un da
uluslararası para merkezi olaca-
ğını söyledi.
Istanbul da dün Euromoney Dergisi'nin
"Türkiye: Büyük Bir Ekonominin Geli-
şimi" konferansı ile İSO'nun "Türkiye"-
nin Dış Ekonomik İlişkilerinde Yeni
Ufuklar" konulu uluslararası semineri
yapıldı. Her iki toplantıya da konuşmacı
olarak kaiılan Çiller. Bakanlar Kurulu'-
nun hafta sonunda aldığı kararlar konu-
sunda bilgi verdi. Türkiye'yi bir fınans
merkezi yapmak için çalışmalar yürüt-
tüklerini. özellikle Ortadoğu'daki zen-
ginlikleri Türkiye'ye çekmeyi hedefledik-
lerini anlatan Çiller. "Istanbul para
merkezi olacak. Bu günden yarına olma-
yacak ama adımları atıyoruz. Türkiye'yi
de hem Ortadoğu'nun hem Rusya'nın
hem de Avrupa'nın birleştiği bir fınans
merkezi yapmaya çalışıyoruz." diye ko-
nuştu.
Kredi faizlerini ve aracılık maliyetlerini
düşürmeyi ve borsada özel sektörün pa-
yını yükseltmeyi hedeflediklerini söyle-
yen Tansu Çiller yeni Sermaye Piyasası
Kanun Tasansı'nın bu amaçlara hizmet
edeceğini bildirdi. Çiller yeni yasayla fu-
ture ve options marketler, kısa vadeli sa-
tışlar. oy hakkı olmayan hisse senedi sa-
üşları ve altın piyasası gibi bir çok yeni
mali kavramın ortaya çıkacağını belirui.
Türkiye'nin yeterli dövizinin bulunduğu-
nu; dövizle ilgili sorunlarda da her türlü
önlemi alacaklannı bildiren Çiller, Orta-
doğu ve Türki Cumhuriyetlerine yönelik
olarak ahnan tedbirleri şöyle anlattı:
"Eximbank bünyesinde kurulan takas
şirketi mayıs ayında işlerlik kazanacak.
Yatırım şirketi ise Rusya ve Doğu Avru-
pa ülkelerinde temaslarına başladı. Yeni
kurulan Türk-Orta Asya ve Türkiye Do-
ğu Avrupa Bankaları mayıs ayında işler-
lik kazanarak, haziran ayında ilk şubele-
rini açacaklar."
Euromoney Dergisi'nin düzenlediği kon-
feransm açılış konuşmasını yapan Fran-
sa eski başbakanlanndan Raymond
Barre. Türkiye'nin bölgede büyük bir
ekonomik güç olarak ortaya çıktığını be-
lirtti. Yeni uluslararası düzende Tür-
kiye'nin kendini bu yere hazırlaması
gerektiğine işaret eden Barre, "Türkiye'-
de son 10 yılda bir düşünce degişikliği
olmuştur ve kaydettiği gelişmeler Av-
rupa'daki önemini artırmaktadır. Gele-
cekte Amerika'nın Avrupa'dan desteğini
büyük ölçüde çekmesiyle bu önem daha
da artacaktır" dedi. Türkiye'nin yabancı
yatırımcılar için bir odak noktası oldu-
ğunu da belirten Barre, birtakım zorluk-
Tansu Çiller dün hem konferansta hem seminerde konuştu.
ların aşılması için kamu açıklarının azal-
tılması ve \erimli sektörlere yönelinmesi
gerektiğine dikkat çekti.
Konferansı konuşmacı olarak katılan
Cumhurbaşkanı Turgut Özal Türkiye'-
nin yüzyılın başında sanayisi ve sermaye-
si olmayan bir ülke iken bugün ekonomi-
sini sağlam temellere oturttuğunu ifadc
etti. 80'li yıllarda başlayan liberalizasyon
ve dışa açılma politikalarından geriye
dönüş olamayacağını söyleyen Cumhur-
başkanı Özal son 10 yılda ihracatın \e
ihracatın içinde sanayi mallannın payı-
nın çok büyük oranlarda arttığını belirt-
ti. Türkiye'nin şu anda en büyük sorunu-
nun yüksek enflasyon olduğuna dikkat
çeken Özal ancak Türkiye gibi ekonomisi
çok hızlı gelişen ülkelerde bunun bekle-
nen bir şey olduğunu. bu tür enflasyonun
klasik enflasyondan ayn tutulması ge-
rektiğini kaydetti. Özal. önümüzdeki ay-
larda İstanbul'da parafe edilecek olan
Karadeniz İşbirliği Konsevi ile Iran. Tür-
kiye ve Pakistan'ın ü\e olduğu Ekono-
mik İşbirliği Örgütü (ECO) anlaşmalan
için de, " Türkiye bu ülkelerle Avrupa
arasında bir köprü olacaktır" dedi.
Konferansta söz alan TÜSİAD Başkanı,
işadamı Bülent Eczacıbaşı da Türkiye'-
nin yarının değil bugünün ülkesi olduğu-
nu belirterek, "Çok yol katedilmiştır
ancak büyüme hızı bize göre her yıl yüzde
10'lar dolayında olmalıdır. Enflasyonu
ise büyümenin sonucu olarak kabul et-
memize imkan yoktur. KİT sorunu. ser-
maye akışı ve insana yatırım gerçekleş-
medikçe Türkiye gerçek anlamda düze
çıkamaz. Ama biz işadamlan olarak bu
sorunların önümüzdeki bir kaç yıl içinde
büyük ölçüde aşılacağı konusunda iyim-
seriz"dcdi.
Hilton Oteli'nde bugün de devam edecek
olan konferansa Başbakan Süleyman
Demirel'in de katılması bekleniyor.
Konferasta ayrıca Merkez Bankası Baş-
kanı Rüşdü Saracoğlu da bir konuşma
yapacak.
ISO tarafından düzenlenen uluslararası
seminerin dünkü bölümünde Karadeniz
Ekonomik İşbirliği Bölgesi konusunda
ilginç bir tartışma yapıldı. Rusya Bilim-
ler Akademisi Uluslararası ve Siyasi
Etüdler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Âlc-
\ey Kuprianov, Ankara'nın önemle üze-
rinde durduğu KEİB için umutsuz bir
konuşma >aptı. KEİB'in iyiniyct konuş-
malanndan ibaret olduğunu sa\unan
Kuprianov. Birliğin önündeki üç büyük
engeli şöyle sıraladı:
"İlk engel cumhuriyetler arasındaki
farklılıklar. Bazıları güçlerini yaygınlaş-
tırırken diğerleri giderek küçülüyor.
İkinci büyük engel Rusyadaki ekonomik
kriz. Son olarak da etnik aynlıklar. Ben-
cebelli başlı üçsenaryo var. Birinde Rus-
ya. cumhuriyetler içinde merkez rolü
üstlenmeye devam edecek. İkinci senar-
yoda ülke dışından yeni bir güç gelecek.
Üçüncü senaryoda ise yeni fıliz vermeye
başlayan müslüman cumhuriyetler izolc
edilecek. İkinci senaryonun daha fazla
şansı var. Türkiye çoktan içeri girmiştir."
Rusprofesör KEİB ile ilgili sözlerini şöy-
le noktaladı: "Türkiye'nin girişimi güzel
ama çok da zor. Bu niyetin karşısında
pek çok engel var. Eğer gerçekleşürmek
istivorsa, imkansızı talep etmek zorun-
dadır."
Vergi affının sözü bile yettiANKA (Ankara) - Kamuoyunda
bir süredir tartışılan vergi affı,
daha yürürlüğe girmeden vergi
ahlakını bozdu.
Beyana dayanan gelir vergisinde tahsi-
lat oranı, çok büyük bir düşüş gösterdi.
Bu gelişme, vergi affı beklentisine bağ-
landı.
Maliye ve Gümrük Bakanlığfndan
edinilen verüere göre ocak ayında beyana
dayanan gelir vergisinde tahakkuk tutarı
l trilyon 614 milyar lira oldu. Tahakkuk
1.6 trilyomı aşarken, tahsil edilebilen
verginin 39 milyar lirada kaldığı dikkati
çekti. Bir başka ifadeyle, tahakkuk eden
verginin sadece yüzde 2.4'ü tahsil edile-
bildi.
Beyana dayanan gelir vergisinde ta-
hakkuk tutarı. geçen yılın aynı ayına gö-
re yüzde 154.2 artarken tahsilatın yüzde
56.2 gerilediği görüldü. 1991 yılı ocak
aymda tahakkuk 635 milyar, tahsilat 89
milyar lira olmuştu.
Beyana dayanan gelir vergisinde tahsi-
latın tahakkuka oranı yüzde 2.4'te kalır-
ken, gelir vergisi toplamında bu oran
yüzde 28.3, toplam vergi gelirlerindeki
oran ise yüzde 32.2 olarak gerçekleşti.
Ocak ayında genel bütçe vergi gelirleri
tahakkuku 26 trilyon 671 milyar, tahsi-
latı ise 8 trilyon 593 milyar lira oldu.
Gelir vergisi içinde en büyük yeri yine
gelir vergisi tevkifatı oluşturdu. Yaklaşık
yüzde 70'i ücretlilerin ödediği vergiden
oluşan gelir vergisi tevkifaü. geçen yıla
göre yüzde 101.1 artarak 3 trilyon 369
milyar liraya yükseldi.
Gelir vergisi tahsılatındakı toplam ar-
tış ise yüzde 90.8 oldu. Ocak ayında 3 tril-
yon 484 milyar liralık gelir vergisi tahsil
edildi. Kurumlar vergisi tahsilatı ise ge-
çen yıla göre >üzde 43 artarak 266 înilyar
liraya çıktı.
KDV'deki artış
KDV tahsilatında da geçen yılın aynı
ayına göre yüzde 108"lik artış kaydedildi.
Geçen yılın ocak ayında 1 trilyon 320
milyar lira olan KDV tahsilatı. bu >ıl 2
trilyon 745 milyar liraya çıktı. Bu tutann
1 trilyon 860 milyar lirasını dahilde ah-
nan KDV. 118 milyar lirasını ek vergi.
767 miKar lirasını da ithalde ahnan
KDV oluşturdu.
Ocak ayı verilerine göre Taşıt Alım
Vergisi'v le Akaryakıt Tüketim Vergısi'n-
de de çok hızlı artış oldu. Taşıt Alım Ver-
gisi yüzde 192.7"lik artışla 120 milyar,
akaryakıt tüketim vergisi de yüzde 178.
5'lik artışla 37 milyar liraya yükseldi.
Maliye: Tahsilat normal
Beyana dayanan Gelir Vergisi'nde tah-
silatın tahakkuka oranının yüzde 14'ten
yüzde 2.4'e inmesiyle ilgili haber üzerine bir
açıklama yapan Maliye ve Gümrük Bakan-
lığı'ndan üst düzey bir yetkili, vergi tahsi-
latında ocak ayında başarılı olunduğunu,
söz konusu oranın gerilemesinin fazla bir
önem taşımadığını savundu. Bakanlık yet-
kilisi, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatın-
da geçen yılın ocak ayına göre yüzde 90'a
varan bir artış sağlandığına dikkati çeke-
rek 8.6 trilyona ulaşan tahsilat içinde be-
yana dayanan Gelir Vergisi'nin hiçbir önem
taşımadığını kaydetti.
TÜKETİCİ GöZÜYLE
Konut kültürü, mobilya kültürü
MERAL
TAMER
Toplu Konut İdaresi Başkanı Yiğil
Gülöksüz'den tükcticilcre mesaj var.
Bugünc kadar kooperatifc gircrck ko-
nut edinebilecek imkânları olmayanlar
için de ucuz konut üretimine hazırla-
nan Toplu Konut Başkanı Gülöksüz.
tüketıcilere "İhtivacınız kadar konut
hedefleyin. Eğer bugün için 35 metrc
karelik konut sizc veterliyse 100 metre
karcliğe hcves etmcyin" di>or.
Konut satın alma söz konusu oldu-
ğunda Türkiye'de insanların genelde
ihtivacından daha büyük konutlara
yöneldiğine dikkati çcken Gülöksüz.
"Tüketici 35 metrc karelik konuta sa-
hip olmak islese. belki ödediği taksit de
\etecek. konut sahibi de olacak. Sonra
da bunu satıp belki gerektiğinde daha
büyüğünü alabilecek. Ama hedefı 100
metrc karelik olunca buna hiç ulaşamı-
yor" şcklinde konuşuyor.
Türkiyc'de sadece konutta değil. bir
buzdolabı satın alırken bile 'en büyüğü
olsun' deniyor. Televizyon mu satın
alınacak. kullanma olanağı bulunma-
yanlar bile en komplike sislemlisini se-
çiyor. boşu boşuna fazla para ödeni-
yor. Ama toplum olarak bu saplantı-
dan bir türlü vazgeçemiyoruz.
Konutta büyüğe yönelmenin 1989
yılına kadar bir "esprisi'vardı. Devletin
o tarihe kadar kooperatiflcr için verdi-
ği konut kredısi ve bu kredinin geri
ödeniş biçimi. tüketici açısından öyle
ehven koşullardaydı ki bu yolla konut
sahibi olmaya karar verenler tabii ki
"en büyüğünü' tercih ederek devlet süb-
vansiyonuna cn fazla "mazhar" olmak
için kuyruğa giriyorlardı. Dolayısıyla
devlet de tüketicivi ihtiyacı olmayan
ölçüde büyük konuta teşvik ctmişti.
Ayrıca diyelim ki tüketici 30-40 met-
re karelik konul satın almak istedi.
acaba piyasada bu boyutta konut bu-
labilmesimümkünmüydü'?Tabii kide-
ğıldi.Çünkümütcahhitlerdedahakârlı
olduğu için büyük konuta rağbet cdi-
yorlardı.
Şimdi Yiğit Gülöksüz diyor ki "Biz
küçük ve ucuz konutlar üreteceğiz ve
bugüne kadar konut sahibi olamayan
bir kesimi daha konut sahibi yapa-
cağız. Ancak burada bir konut kültü-
rü. mobilya kültürü meselesi var."
Gülöksüz tüketicilerden ihtiyaçları
kadar büyüklükte konuta yönelmeleri-
ni istiyor ve böyle bir hedef koydukları
takdirde bu hedcfe daha kolavlıkla
ulaşabilcccklcrinı. buna karşılık bugünc
kadar alışkanlıkları olan mobilyalardan
da vazgcçmelcri gcrckliğini bclirlcrek şu
uyarıda bulunuvor: "Öylc 12 sandalycli,
aynalı büfcli. babamızdan kalma ycmck
odası lakımlarından da vazgeçmcliyiz.
Nasıl ki babamızın 60 yıl önccsiclbiscsini
kullanmıyorsak. babamızın 40 yıllık mo-
biKalarına da. 60 yıllık apartman daire-
sinc dc he\es ctmcmcli>iz."
Büyük daircnin gcrck satın alma aşa-
masında taksit ödemc. gerekse kullanma
aşamasında ısıtma \c aydınlalma açısı-
ndan küçüğünc oranla daha pahalı vc
masraflı olduğunu hatırlatan Gülöksüz.
Türkiye'de artık kcntleşmcdcn kcntlilcş-
meve geçme sürecinın vaşanması vc kcnt
kültürünün bcnimsenmcsi gcrcğınin
altını çizdikten sonra İngiltcrc'dcn şu ör-
neği veriyor:
"Londra'nın 4 katlı binalarına baka-
lım. İlk yapıldığında burada tck bir ailc
yaşardı. Yıllar gecti. hcr katında bir ailc
yaşamaya başladı. Kcntlilcşmeylc birlik-
te her kat da 4'c bölündü \c luvalcli hcr
kattaortak kullanmak ka>dıvla buevlcr-
de tam 16 aile yaşar oldu. Belki 24 metrc
karelik biralandır. AmamobiKa külıürü
dcğışliği için bu alan ıstcndiğindc 24 mct-
re karelik bir yatak odası, istcndiğinde
bir çalışma odası, islcndiğindc bir salon
ya da yemek oiiası olabilir. Mobilyalur
duvara montedir. Hangısı gcrckliysc o
çekilip diğeri kaldırılır."
Babadan kalma ccviz kaplama ycmek
odası takımına alışık olan bızlcr. belki
birdenbire duvara montc yatak odasını.
herakşamduvardan 2 kişilik yatağı indi-
rip sabah tckrar kaldırmayı yadırgayabı-
liriz. Ancak 'ihlivacımız kadar konut'
fikrini benimsemek belki 1-2 yıl içinde
sizi de konut sahibi yapabilir.
Likitgaz: Bizimki bir yenilik
Evlerındekullandıkları Aygaz tüple-
rinin. kendileri farkına \armadan Li-
kitgaz tüpleriyle değiştirildiğine yöne-
lik tüketici şikâyetlerisürüyor.Tüketici.
tüpünü belli aralıklarla değiştirme alış-
kanlığında olduğu için. bir tüp boşaldı-
ğında yerine yenisi takılırken markası
nedir diye pek bakmıyor ve bu nedenle
de Aygaz satın aldım zannederken Li-
kitgaz sahibi olabiliyor.
Bu konuyla ilgili tüketici şikâyetlerini
ve Aygaz yetkililerinin görüşlcnni ge-
çen haftalarda bu köşede dile getirmiş-
tik. Likitgaz'ın üreticisi Milangaz
Ticaret Genel Müdürü Erkan Kınacı.
özellikle Aygaz Genel Müdür
Yardımcısı Yılmaz Cömert'in geçen
hafta bu köşede yer alan açıklaması
üzerine. olayı kendi eephelerinden an-
latma gereğini duyduklannı belirtti.
Kınacı diyor ki: "Likitgaz olarak
haksız rekabet yapmıyoruz. Tüpgaz
piyasasındaki her firma gibi Likitgaz
da standartlara u>gun tüp üretiyor. Bi-
zim yaptığımız. serbest rekabet ortamı
içinde şirketlerin doğal olarak bazı ye-
niliklere gitmelerinin bir örneğidir."
Kınacı'nın görüşleri şu noktalarda
toplanabilir:
# Biz normal kanunlar. kararnameler
ve standartlann belirlediği doğrultuda
çalışıyoruz. Haksız rekabet ancak
başkasının tüpüne dolum yapmakla
olur. Oysa biz kendi tüpümüze dolum
yapıyoruz. 29 Mayıs 1991 tarihli karar-
name bu konuda açıktır.
• Aşgaz'ınkine benzer gümüş rengi
Tüketicinin Sesi
lombul lüp ürelen sadece biz dcğiliz. Mo-
bılgaz da yıllardan bcrı a\nı tüpü ürcti-
yor. Ayrıca Ergaz \e diğer bazı şirkeller
de var. Aygaz neden sadece bizi hcdcf alı-
yor?
• Tüpgazpiyasasında43şirkctvar. Bun-
lardan 30'u aşkın şirkcl. açık ma\i rcnkli
tüplerle piyasaya girmişler. Üstclik hcp-
sinin vanalan da aynı. O firmalar arasın-
da haksız rekabet neden söz konusu ol-
muyor.
• ÜstelikAygaz'ınyankuruluşuLipctgaz
da. bizim Milangaz'ın kullandığı koyu
mavi renkli tüplerle pi\asaya çıktı. ama
biz bunu haksız rekabet olarak değerlcn-
dirmedik.
• Biz Likitgaz olarak hem koyu duman
rengi uzun tüple hem de gümüş rcngi
tombul tüplerle çalışıyoruz. Duman rcn-
gi uzun tüpleri Batman ve ATAŞ bölgc-
sindc kullanıyoruz. Tombul tüplcrc ilk
olarak 1988'de Konya'da başladık. 1990
mayısında Antalya'da, 1991'in ikinci
yarısından itibarcn dc İstanbul'da piya-
saya girdik.
• Aygaz firması bu yasal ticari rekabeti
bir türlü içine sindiremcmcktc vc ticari
teamüllerle bağdaşmayacak davranış vc
faaliyetlerde bulunmuş vc bulunmak-
tadır. Ayrıca mahkcmcye intikal ctmiş
bir konu ve dava hakkında, taraflardan
biri olan Aygaz şctkilisinin. davalan ct-
kilemek amacına yönelik olduğu açıkça
bclli olan vc bu nıtcliğivlc kanuna da
aykın bir beyanat vermesi bize göre ta-
lihsizlik olmuştur.
800 bin liralık kalem beyazlaştı
1990 arahğında Pare AŞ'den yılbaşı
armağanı olarak 7 adet Carand'ache
marka dolmakalem aldım. Altın
kaplama olduğunu söylediler. zaten
bir yıl garantisi vardı. Fakat kalemler-
den birisi bevazlaşmaya başladı. Bana
göre sahte çıktı. Tanesine bir yıl önce
800 bin lira artı KDV öde>erek aldığım
kalem beyazlaşınca firma sahibi Adem
Kalabak'ı aradım. birkaç kez konuş-
luk, ancak herhangibirsonuççıkmadı.
Artık telefonlanma da çıkmıyorlar.
Zaten kalemin garantı sürcsi de yakı-
nda dolacak. Göknil Haşlak-İstanbul
rkadaşmuz Nıırav Köroğlu, Pare AŞ'nin sahibi Adem Kakıbuk 'la clefalar-
ccı görüftü, 'ancak ithalatçı fırmayı bulamıyonım', 'bugün luılledeceğim'. 'gelecek
hafta çözeceğim' türünden i/adelere rağnıen bir sonuç çıkmudı. Bu urada da zaten
kalemin garanti siiresi doldu.. Arkadaşımız daha sonra Carand'ache kalemleri it-
haleden Tektus firmasına ulaştı. Tektaf Saatçilik'inyetkilisi Hayri Levent, "Bu
kalemlerin Türkiye mümessilliğini biz yapıyoruz. Sorun olursa da bunu üstleniyo-
ruz. Kalemi hizegetirsinler. İsriçre'yegönileririz. Eğer imulaı hutusıysa ıleğiştiri-
lir. Eğer kimyevi bir mudde değmiş ve bunun sonucu olarak kalem beyazlusnussa.
yapacak bir sey olmaz" dedi. Bu bilgiyi ukıırumuza aktardık. Ancak sonrasmda
ne yaptığı konusunda ısrarlı aramalarımıza rağnıen kendisinden bilgi alanuulık.
Üreticiye Teşekkür
• BENETTON'a teşekkür Benetton"- rikaya gölürüp incclctclim" dediler.
dan bir eşofman takım aldım. ancak İnceleme sonucunda eşofmanın kendi
boyu uzun geldiği için kısalttılar. Bir hataları sonucu çektiğine karar \ermişler
süre giydim, kirlenince yıkadığımda ve ben, eşofmanın yerine isıediğim bir
çekti ve giyileme>ecek kadar kısaldı. başka giysiyi ücret ödcmcdcn aldım.
Aldığımmağaza\agerigötürdüm."fab- Meltem Gündüz - İstanbul