Katalog

18ŞUBAT1992SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Factafinanskâr artışı • Ekonomi Servisi - Türkiye'de factoring hizmetlerini ilk sunan kuruluş olan Facto Finans'ın, geçen yıl 65 müyon dolara ulaşan cirosu ile 1990'da 140 milyon lira olan net kânnı 1 milyar 25 milyon liraya yükselttiği açnklandı. Facto Finans Genel Müdürü İsmail Emen, genel kurulda yaptığı konuşmada, geçen yıl gerçekleştirilen atılımla bu yıla da önemli bır stok devredildiğini kaydetti. Alacak riskini azaltmayı hedefleyen factoring hizmetinin, geçen yıl dünya ticaretindeki paymı arttırarak 80 milyon dolara yakıri bir düzeye ulaştırdığı bildirildi. Phllsa temel atyor • Ekonomi Servisi • Sabancı Holding vc Philip Morris ortaklığı ile Torbah'da kunılacâk Philsa Sigara Fabrikaa'nın temeli bugttn atılıyor. Türkiye*nin ilk yabancı sigarasını üretecek Philsa Torbalı Sigara Fabrikası'nın temel atma töreninde, Philip Morris International Incfin Başkanı Aleardo G. Buzzi ile Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sakıp Sabancı ev sahipliği yapacaklar. Türkiye'de yuksek kaliteli Amerikan tipi harmanlı sigara üretmek ve pazarlamak amacıyla Philip-Sabancı Sigara Tütüncülük Sanayi ve Ticaret A.Ş. ortaklığında gerçeklestirilecek yatınmın 2 trilyon liraya maJolması bekleniyor. Çiller Ubya'ya gitti • AA (İsUnbnl) - Devlet Bakanı Tansu Çiller, Islam Kaikınma Bankası'nın Tripoli'de yapılacak olağan toplantısına katılmak üzere Libya'ya gitti. Çiller, Atatürk Havalimanı'nda yaptığı açıklamada, toplantıda Türk müteahhitlerinin alacaklannı, Eximbank bünyesinde toplayarak Türkiye'ye transferini amaclayan bir önerinin ele alınacağını söyledi. Tansu Çiller, Türk üniversitelerinin bazı projelerinin Islam Kaikınma Bankası fînansmanı ile gerçekleştirilmesi için de girişimlerde bulunacağını sözlerine ekledi. Eıfcenemekliiikteumut • ANKA (Ankara) - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Moğultay, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan değişerek çıkan "emeklilik yasası"nın TBMM Genel Kurulu'nda verilecek önergelerle değisebileceğini söyledi. Bakan Moğultay, emekliiikte yaş haddinin kalkmasımn ciddi bir mali külfet getireceği inancında olmadığını bildirdi. Oz Çelik-lş Sendikası Başkanı Mehmet Aras da iş güvencesi yasasına destek veren 30 bin imzab bir dilekçeyi Bakan Moğultay'a verdi. Töbank çalışanlarının teklifi hükümete bugün sunuluyor k Veriıı, bankayı kurtarabm' BÜLENT KIZANLIK (tstanbul) - Töbank çalışanları, bankayı satın al- mak üzere oluşturdukları teklifi bugün hükümete sunuyor. Tö- bank'ın Ziraat Bankasf na devredilmesinden devletin 2 trilyon lira zarar edeceğini savunan çahşanlar, banka yönetiminde Hazine'ye ortakhk öneriyorlar. Töbank Munzam Sandık Vakfı Yöne- tim Kurulu Başkanı Abdülkadir Ulutaş, 1976 çalışandan 1500'ün üzerindeki bö- lümünün imzasını taşıyan teklifi bugün Ankara'da Başbakan Yardımcısı Erdal înönü, Devlet Bakanı Cavit Çağlar ile Bayındırlık ve İskan Bakanı Onur Kum- baracıbaşı ile, yurt dışında bulunan Devlet Bakanlan Tansu Çiller ve Ekrem Ceyhun'un danışmanlarına sunacaklan- nı söyledi. Banka hisselerinin yüzde 55 ile yüzde 60 arasındaki bölümünün, çalışan- lara ait Munzam Sandık Vakfı'na devre- dilmesini istediklerini anlatan Ulutaş, 2 yıllık geciş dönemi sonunda kalan hisse- lerin de çalışanlarca satın alınmasını öngördüklerini bildirdi. Ankar'a'daki te- maslarından önce dün kendisiyle görüş- tüğümüz Ulutaş, hükümete sunulmak üzere hazırladıkları aksiyon planında, bankanın bu 2 yıllık dönemde çalışanla- nn seçeceği temsilciler ve Hazine'nin görevlendireceği yöneticilerce ortaklaşa yönetilmesini esas aldıklarını kaydetti. 150 milyar lira sermayeli Töbank'ın hisselerinin bankanın bugünkü mali ya- pısı gözönüne alınarak sembolik bir değerîe çalışanlara devredilmesi gerekti- ğini söyleyen Ulutaş, vakfın banka şube- lerinde 22 milyar lira nakit parası bulunduğunu anlattı. Abdülkadir Ulu- taş, geçiş dönemi için Hazine'nin banka- ya Mevduat Sigorta Fonu'ndan 200-250 milyar lira tutarında düşük faizli kredi aktarabileceğini de söyledi. Vakıf Yönetim Kurulu Başkanı Ulu- taş, Kamu Ortakhğı İdaresi'ne bağlan- dıktan sonra insiyatifını kaybeden banka yönetiminin hızlı ve doğru kararlar ala- maması nedeniyle, Töbank'ın şu anda 1 trilyon liralık kaynağını hiçbir alanda de- ğerlendiremediğini söyledi. Bankanın günlük zararının 900 milyon liraya ulaş- tığını belirten Abdülkadir Ulutaş, top- lam zararın ıse 200 milyar lira civannda olduğunu belirtti. Töbank'ın tasfıye edilerek, Ziraat Ban- kasf na devredilmesi halinde bu zarann 10 katına çıkacağını belirten Abdülkadir Ulutaş, "Gayrımenkullerin fazladan de- ğerlemesi, faiz reeskontlannın öyle olmadığı halde müspet değerlendirilmesi ve dondurulmuş krediler gibi bilançoda gözüken kaydi kalemlerin. bir diğer de- yişle bilanço makyajlannın zarara dö- nüşmesi, ancak Töbank'ın hükmi şahsiyetinin korunmasıyla ve varlığını sağlıklı biçimde sürdürmesiyle önlenir. Banka tasfiye edilirse, bu kalemlerden doğacak zarar 2 trilyon lirayı bulur"şek- linde konuştu.Ulutaş, çalışanların bankanın alacaklarını tahsil etmede ve kaynakların doğru kullanımında etkin uygulamalara girişeceğini belirtti ve İş Bankası'nın yüzde 35, Türk Ticaret Ban- kası'nın da yüzde 100'e yaklaşan oranda- ki hisselerinin bu bankaların çalışanları- na ait olduğunu hatırlattı. Töbank Munzam Sandık Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Ulutaş, "Türkiye'- de çeşitli bankalarda başanyla uygula- nan bu model, çalışanlann yönetime katılımı yoluyla verimliliğin arttırıl ması hedefleriyle de bütünleşiyor" dedi. İnönü, Türkiye 9. Petrol Kongresi'nde konuştu Vaatlerden kesintî yokAA (Ankara) - Devlet Bakanı ve Başba- kan Yardımcısı Erdal İnönü, muhalefet- teyken söyledikleri vaatlerinin hepsini yerine getireceklerini belirterek "Hepsini yapacağız, merak etmeyin. Ya da merak edin, ama hepsini yapacağız" dedi. TMMOB Jeofizik Mühendisleri Oda- sı, Petrol Mühendisleri Odası ve Türkiye Petrol Jeologlan Derneği'nin ortaklaşa düzenledikleri, "Türkiye 9. Petrol Kong- resi" başladı. Kongrenin açılışında konuşan Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı İnönü, bütün dünyada petrol aramalanna sahip çıkılması gerektiğini bildirdi. Türkiye"nin güncel konulan da bulun- duğunu belirten İnönü, halen pekçok ki- şinin şu an iktidarda bulunan partilerin muhalefetteyken verdikleri sözleri yerine getirmesini beklediklerini ifade ederek, şunlan söyledi: "Koalisyon hükümeti olarak yaptığı- mız vaatleri yerine getirmek temel amacı- mızdır. Bundan hiç kimsenin kuşkusu yok. Arkadaşlanmız, çalışanlanmız, her- kes hükümetin muhalefetteyken söyle- diklerinin bir an evvel gerçekleşmesini bekliyor. Haklı olarak bekliyorlar. Bek- Erdal İnönü muhalefetteyken vaat ettikleri her şeyi yapacaklarını söy leyen pekçok kuruluş pek çok insan var. O insanlar bunlan bir an evvel yapm di- yorlar. Bunlann hepsini yapacağız. Me- rak etmeyin. Ya da merak edin, ama hepsini yapacağız. Bütün çalışanlann sendikal hakkının uygulanması, sendika kurması, grevli toplusözleşmeli sendika kurması ve bunun yaşaması için yasalar hazırlanıyor, Bakanlar Kurulu ve Mec- lis'ten geçtikten sonra yürürlüğe gire- cek." TMMOB Başkanı Teoman Alptürk, konuşmasında, özelleştirmenin artık şablon olarak değil, sektörün gerçekleri gözönüne alınarak ele alınmasını istedik- lerini bildirdi. KALİTELİ HİZMET, İSTİKRARU BÜYÜME, KÂRLILIK... TURK DIS TİCARET BANKASI A.S. 31.12.1991 -1990 Bilanco ve Kâr/Zarar Karsılastırması AKTİF Kasa ve Bankalar Menkul Değerler Cüzdanı Mevduat Munzam Karşılıkiarı Krediler Takıptekı Alacaklar (Net) Iştırakler (Net) Sabit Kıymetler (Net) Diğer Aktifler Toplam Aktifler Nazım Hesaplar PASİF Mevduat Alınan Krediler Ith. Tem ve Transfer Emırlerı Karşılıklar Diğer Pasifler Sermaye Ihtiyatlar 1 Yeniden Değerleme Fonları DÖNEM KÂRI (NET) Toplam Pasifler Nazım Hesaplar 31 ARALIK 1991 237.604 320.642 107.951 1.216.410 0 11.526 100.208 174.799 2 169.140 7.750 645 871 957 647.056 46.975 25 191 218.997 200.000 32.020 21 593 105.351 2.169 140 7 750 645 31. ARALIK 1990 112.160 226.767 68.907 996.423 0 7.678 61.042 115.333' 1.588.310 5 420.827 472.927 709 160 17.927 11 608 176.803 100.000 15.995 25 727 58.163 1 588.310 5.420 827 (MİLYON TL) ARTIŞ/AZAUŞ TUTARI ORANI (%) 125.444 93 875 39 044 219 987 0 3 848 39.166 59.466 580.830 2.329.818 399.030 -62 104 29 048 13.583 42 194 100.000 16 025 -4.134 47.188 580 830 2 329.818 111.84 41 40 56.66 22.08 000 50.12 64.16 51.56 36.57 42.98 8437 -8 76 162 03 117.01 2386 100.00 100 19 -16.07 81.13 36.57 42.98. 31. ARALIK 1991 31. ARALIK 1990 (MİLYON TL) ARTIŞ/AZALIŞ TUTARI ORANI (%) Faiz Gelirleri Faiz Giderleri Net Faiz Geliri Faiz Dışı Gelirler Faiz Dışı Giderler Brut Kâr Kredi Provizyonu Kıdem Tazminatı Provizyonu DÖNEM KÂRI 578.991 323.393 255.598 131.832 272 346 115.084 150 9 583 105 351 322 861 207 886 114.975 83.390 130.470 67 895 4.617 5.115 58 163 256 130 115.507 140.623 48.442 141.876 47.189 -4.467 4.468 47 188 79.33 55.56 122.31 58.09 108.74 , 69.50 -93.75 87.35 81.13 Menkul Kıymetler İşlem Cirosu Yıllık Artış Oranı % 265 Dış İşlemler Hacmi Yıllık Artış Oranı % 40 Sermaye Piyasası İşlem Kârları Yıllık Artış Oranı % 160 Dönem Kârı Yıllık Artış Oranı % 81 f/j DIŞBANK ' K u r u m l a r ı İ l k e l e r i Y ü c e l t i r . ' DtŞBANK Bır TÜRKİYE İŞ BANKASI Kuruluşudu TüKETİCİ GöZÜYLE Alo Belediye'yeteşekkür MERAL TAMER Aygaz müşterilerinin, "çaktırma- dan" ve kendi inisiyatifleri dışında Li- kitgazlı yapılma operasyonu, özellikle İstanbuFun Bakırköy, Kadıköy ya- kası, Böstancı ve İçerenköy gibi semt- lerinde tüm hızıyla sürüyor. İçerenköy'den arayan okummuz Hacer Yıldınm, son dönemde farkında olmadan Likitgaz müşterisi yapılmak istenenlerden. Ancak Yıldınm, Alo Belediye'yi devreye sokarak, kendisine farkında olmadan satılan 2 Likitgaz tüpünün. Aygaz tüpleriyle değiştiril- mesini başarmış. Yann öbürgün siz de istemeden Li- kitgaz müşterisi yapıldığınızı fark ede- •bilirsiniz. Tekrar Aygaz tüplerinize ka- vuşmak istiyorsamz, Hacer Yıldınm'ı izleyin. "15 gün önce iki Aygaz tüpümü so- kaktan geçen tüpçüden dolusuyla de- ğiştirdim. Her zaman geçen kırmızı kamyonlardan almıştım. 15 gün sonra tüplerden biri bitti, diğerini hiç kullan- madığım için dolu olarak duruyordu. Daha önceleri bir tüpü 1-1.5 ay kullan- dığım için neden bu kadar çabuk bitti diyerek merak edip tüpü incelediğim- de, satın aldığım tüpün Likitgaz oldu- ğunu fark ettim. Rengi de biçimi de tıpkı Aygaz'a benzediği için fark etme- mistim. önce Aygaz'ı aradım, "Günde yüz lerce bu tür şikâyet ahyoruz. Bizim ya- pabileceğimiz bir şey yok. Karakola baş- vurun" dediler. Sonra karakolu aradım. Onlar da yardımcı olamayacaklarını ifa- de ettiler. Bunun üzerine Kadıköy Bele- diyesi'ni aradım. AJo Belediye'den Nur- hayat Onan benimle çok yakından ilgj- lendi ve belediyenin zabıta bölümünden komiser Mehmet Erdoğan ve görevli Ali Avcı ile Hüseyin Güneş'in yardımlanyla 2 saat içinde elimdeki biri boş diğeri dolu Likitgaz tüpleri, yine biri boş diğeri dolu iki Aygaz tüpüyle değiştirildı. Alo Bele- diye'ye hem duyarlı, hem de çözüm geti- ren bu davranışlanndan dolayı teşekkür ediyorum." Konuyu bir de belediyecilerden dinle- mek istedik. önce Alo Belediye'den Nur- hayatOnan'ıaradık."Benşikâyetleriahr, ilgililere aktannm. Bu konu da Mehmet Erdoğan'a havale edildi. Konuyu o takip etti" dedi. Ardından Mehmet Erdoğan'ı aradık. Komiser Mehmet Erdoğan, konuyu çö- zümlemek için zabıta memuru Ali Ava'- yı görevlendirdiğini, dolayısıyla Ali Avcı'dan aynntılı bilgi alabileceğimizi belirtti. Ali Avcı ise şu bilgiyi verdi: "Tüketi- dninşikâyeti üzerine ilgili Likitgaz bayisi- ne gittik. Tüketici sabah kendi gitmiş, ama tüpleri değiştirememış. Bize önce "Biz zorla mal satmayız, kendi isteğiyle almıştır" dedilerse de biz ısrarlı olunca tüpleri değiştirmeyi kabul ettiler. Hatta biri boş, diğeri dolu 2 Aygaz tüpü sağla- mak için bizden 1-2 saat süre istediler. 2 saat sonra tüplerin hazır olduğunu tele- fonla bildirdiîer. Biz de ekip arabamızla tüpleri alıp tüketicinin evine bıraktık." Alo Belediye'nin duyarlılığını biz de alkışlıyoruz. Aygaz'la Likitgaz mahkemelik Geçen haftalarda bu köşede yer alan "Aygaz'la Likitgaz karakolluk" başlık- lı yazımız üzerine Aygaz firmasının bağlı bulunduğu Koç Holding'in üst yöneticilerinin birinden bir telefon al- dık: "Likitgaz'la karakolluk değil, mah- kemeliğiz". Ve ardından Aygaz Genel Müdür Yardımcısı Yılmaz Cömert, Aygaz'la Likitgaz arasındaki olaylann "safaha- tıyla" ilgili olarak bize bir not hazırladı. Bu arada konuyu Likitgaz'ın sahibi Er- doğan Demirören cephesinden de öğ- renmek istedik, ancak sekreterine iletti- ğimiz bu öneri yanıtsız kaldı. Aygaz Genel Müdürü Yılmaz Cö- mert'in verdiği bilgi şöyle: "Demirören Şirketler Grubu çatısı altında faaliyette bulunan Likitgaz AŞ. 1990 yılı başlannda, yıllardır kullandığı uzun veduman rengindeki kendi tüpleri yanında Aygaz'ın 1962 yılından beri kullanmakta olduğu ve Aygaz markası ile bütünleşen tombul ve gümüş renkli tüpleri aynen taklit ederek piyasaya sürmüştür. Tamamen Aygaz'ın piyasa payının yüksek olduğu yörelerde sirkü- lasyona sokulan bu tüplerle, abonelerin yıllardır Aygaz'a olan güvenine yönelik haksız bir faaliyet başlamış, Aygaz'ın aboneleri çeşitli taklitierle kandıniarak Aygaz tüpü diye bu tüpler abonelere ve- rilmiştir. Taklit olayının çok açık olarak Türk Ticaret Kanunu ile Markalar Kanunu'- na aykınhk arz etmesi nedeniyle gerek Türkiye'nin muhtelif yörelerinde bayi- lerimiz kanalıyla haksız rekabet dava- lan ikame edilmiş, gerekse şirketimiz tüplerini şekil ve renk olarak aynen tak- lit eden, aynı zamanda sirkülasyonun- da kendi orijinal, uzun ve duman renkli tüpü de bulunan Likitgaz şirketine kar- şı Istanbul mahkemelerinde bir senedir devam eden bir haksız rekabet davası acmıştır. Bu davalarda mahkemelerce yapılan bilirkişi tespitlerinde de haksız rekabetin varlığı kesin olarak belgelen- miştir. Olayın haksız rekabeti oluşturan yar- gısal yönü ötesinde tatbikatta ve bu taklit tüplerin pazarlamasında da hay- retler uyandıran haksız fıil olaylan ile karşılaşılmaktadır. Basına da çok sık intikal eden, şirke- timize ise bir günde yüzleri aşan başvu- Tüketidnin Sesi Yeni satın alınan şofbeni kim bağlar? AEG şofben aldım. Montajının yapıi- ması için servisi aradım. Ancak monta- jın tesisatçılar tarafından yapılması ge- rektiği belirtilerek, "Biz montaj yap- mayız, sadece bakım ve onanm yapa- nz" dediler. Pekiyi montaj sırasında meydana gelen aksaklıklan kim karşı- layacak? Zeynep Özgün-İstanbul Arkadaşımız AEG Servis Müdü- rü Nesrin Gûner'le görüştüler. Güner, eğer dairede şofben takılacak tesisat yoksa, bunu sıhhı tesisatçının yapması gerektiğini, çünkü sıcak ve soğuk su bağlantılanm yapmanm başka bir uz- manlık dalı olduğunu, rakipfirmalarda da benzeri uygulama olduğunu belirtti ve "Biz yetkili servis olarak montaj yapıl- dıktan sonra kontrole gidepiliriz ve şofbenin kullanım özelliklerini anlatabiliriz", dedi. Arkadaşlanmız Arçelik'le görüştüklerinde de benzeri biryanıt aldılar. Üreticiye Teşekkür • HİBAŞ'ın jesti - Geçen yıl HİBAŞ ocak üstü aspiratörü aldım ve fınnın üzerine taktırdım. İlk taktırdığımda gü- rültü yapmıştı, bir eleman göndererek tamir ettirdiler, gürültü kesildi. Ama bir yıl sonra yeniden başladı. Levent'- teki tamirciyi çağırdım. Bu gürültünün aspiratör 5 devirliyken, motorunun 3 devirli olmasından kaynaklandığını söyledi ve 3 devirli motoru çıkararak 5 devirlisini taktı, 150 bin lirayı alıp çı- karttığı motoru bana bırakarak gitti. Tamirci gittikten sonra düşündüm. İçi- ne farklı devirli motor takılması benim hatam değildi. Firmaya telefon ederek durumu anlattım. Satış Müdürü Meh- met Çalışkan konuyla yakından ilgilen- rularda da Aygaz bayilerinin servis ele- manlarının kıyafetlerini taklit eden, Ay- gaz bayilerinin servis araçlanndaki işa- retlerin dahi aynısını vasıtalanna takan, bayilerimizin telsizlerini dinleyerek sipa- riş adreslerini temin eden bu korsan satıcılar vasıtasıyla Aygaz kisvesi altında bu taklit tüplerin vatandaş aldatılarak sirkülasyonu sağlanmaktadır. Olay sadece Aygaz'ın tüplerinin değiş- tirilmesi ve vatandaşın mağdur edil- mesıyle kalmamakta, eksik doldurulan bu taklit tüplerle vatandaştan 12 kg pa- rası ahnarak daha az LPG ihtiva eden, yani eksik doldurulmuş tüplerle diğer bir istismara da neden olunmaktadır. Olayın bir başka boyutu da Aygaz ba- yilerinden temin edilen bir-iki perakende kasa fişinin fotokopileri ahnarak ve ço- ğaltılarak sanki Aygaz bayiinin servisi gibi hem vatandaş aldatılmakta, diğer ta» raftan da vergi kaçağına sebep olunarak devlet zarara uğratılmaktadır. Likitgaz şirketinin Aygaz tüplerine karşı sürdürdüğü bu haksız rekabetin di- ğer bir göstergesi de bu satış kanallannın tüpün bir mütemmim cüzü olarak ve an- cak onunla tüplerin kullanılması müm- kün olan dedantör konusunda anılan şir- ketin hiçbir yatınmı ve üretimi olma- masıdır. Yani taklit Likitgaz tüpleri sa- dece mevcut Aygaz abonelerine ve elinde Aygaz dedantörü olan ve bu dedantörü kuilanan abonelere pazarlamaktadırlar;' di ve aspıratörden çıkan 3 devirli motoru alarak tamirciye ödediğim 150 bin lirayı bana iade etti. Alaeddin Asna-İstanbul • ÇOKOMİLK sevindirdi - Bakır- köy, încirli Pembeay sokaktaki kuruye- mişçiden 8 tane Çokomilk gofretli ciko- lata almıştık. Birkaç tanesini çocuklar yedi. Geriye 3-4 tane kalmıştı ki birinin içinden kurt çıktı. Bunun üzerine diğer- lerini açmadık ve hemen ambalajın üze- rindeki telefondan fabrikayı aradık. Çok ilgilendiler. Adres ve telefon aldılar ve eve kadar gelerek elimizdeki ürünlerini ahp yenilerini getirdiler. Bu arada kuru- yemişçideki ve civar bakkallardaki Ço- komilkleri de toplamışlar. Bu duyarhlık sevindirdi. Mehmet Yılmaz - İstanbul