Katalog

25 EYLÜL 1991 MÜZİK KÜLTÜR-SANAT CUMHURİYET/9 Gülsin Onay'ın kış etkinlikleri • Kültur Servisi — Devlet Sanatçısı piyanist Gülsin Onay, ekim ayında Essen, Rolandseck, Ankara ve Mexico'daki Cervantes Festivali'nde birer resıtal veriyor. 14 ekimde Hannover Şehir Orkestrası ile Padeborn'da Mozart'ın K. 467 sayüı konçertosunu; 25-26 ekimde Gürer Aykal yönetimindeki Lubbock Senfoni Orkestrası iie Teksas'ta Saint Saens'in ikinci piyano konçertosunu çalacak. Sanatçının aralık ayında Berlin, Uslar-Gleichen ve Bremen radyosunda resital programları var. Ocak ayında Londra'daki ilk resitalini Queen Elizabeth Hall'de verecek. 27 ocakta Köln Filarmonı ıle Rachmaninoffun ikinci piyano konçertosunu çalacak. Şubatta Izmir ve Istanbul devlet senfoni orkestralanyla vereceği konserlenn ardından mart başında Ankara Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ile Rachmaninof fun ikinci konçertosunu çalacak ve onu izJeyen gunlerde aynı orkestra ile bir haftalık Almanya turnesine katılacak. Bu arada sanatçının iki compact disc'i de basılmakta. Saygun'un birinci ve ikinci piyano konçertolannı içeren, Gürer Aykal yönetimindeki Hannover Orkestrası eşliğinde Schvvann Koch firması tarafından basılan plak ve "Çeşitlemeler" başhğı altında Haydn, Beethoven, Mendelssohn, Schumann ve Chopin'in çeşitleme tarzında yazdığı piyano yapıtlannı kapsayan Aperto firması tarafından basılacak plak. Üsküdarlı Cevat'ın sergisi iki galeride sürüyor SER6I 'Zaman İçinde İstanbuT • Kiiltür Servisi — lstanbul Büyukşehir Belediyesi Taksim Sanat Galerisi yeni bir düzenlemeyle genişletilerek hizmete açıldı. Galerınin ilk sergisi "Zaman İçinde lstanbul" beledıyeye ait 68 tabloluk bir koleksiyonu kapsıyor. lstanbul Büyukşehir Beledıye Başkanı Prof. Dr. Nurettin Sözen, galerinin açılışı nedeniyle yaptığı konuşmada, çağdaş bir tasarımla çağdaş bir mekân yaratıldığım, ileride Modern Sanatlar Muzesı gibı yeni kultür merkezleri de oluşturmayı amaçladıklarını soyledi. 'Zaman İçinde lstanbul' sergisi 22S tabloluk koleksıyondan seçılen 68 parçadan oluşuyor. Sergide yapıtları bulunan 25 ünlü ressam arasında Civanyan, Mesrur lzzet, Şerif Ferit, Şefik Bursalı, lbrahim Çallı, Feyhaman Duran, Bedri Rahmi Eyuboğlu, Elif Naci gibi adlar bulunuyor. FOTOĞRAF Fotoğraf kursu • Kiiltür Servisi — Kadıköy Halk Eğitim Merkezi 24. dönem fotoğrafçılık kursu 3 ekimde başhyor. Kayıt yaptırmak isteyen adayların en az lise mezunu oİması gerekiyor. Çarşamba günleri 18.00-20.00 saatleri arasında yapılacak kurs, 15 Şubat 1992 tarihine dek sürecek. Hasip Uras tarafından verilecek derslerde, ışık, temel optik bilgiler, doğal ve yapma ışıkta poz, poz cetveli, asa, fotoğraf makinesinin tanıtılması, film banyosu, karanlık oda tekniği, fotoğraf kimyası, kompozisyon, perspektif, kontak, projeksiyon tab, Fıltre, flaş ve cinsleri, portre fotoğrafçılığı, objektif çeşîtleri, arşiv, slayt çekme, renkli fotoğrafçılık konuları işlenecek. KOLOKYUM Mezarlık kolokyumu • Kiiltür Servisi — Mimar Sinan Üniversitesi, Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsu, Fransız Bilimsel Araştırmalar UlusaJ Merkezi, Türk Tarih Kurumu, Islam Tarih, Sanat ve Kültürünü Araştırma Merkezi", Osmanh ve Osmanlı öncesi Araştırmalan Uluslararası Komitesi tarafından 'Islam Dunyasında Mezarbklar ve Defin Gelenekleri' konulu kolokyum duzenlenecek. Söz konusu kolokyum, 28-30 eylül tarihleri arasında Mimar Sinan Universitesi'nde gerçekleştirilecek. 76 yerli ve yabancı bilim adammın katılacağı ve bu konuda ilk defa duzenlenen kolokyumda 'Sorunlar ve Yöntemler', 'lslam Mezaruklan', 'Dekor ve Simgeler', 'Türkiye'deki Mezarhklar', 'Türkiye Dışındaki Türk ve Osmanlı Mezarhklan', 'Cenaze Gelenekleri', 'Şehir ve Kent', 'Koşutluklar ve Etkileşimler' başhklı oturumlar yapılacak. 'Asker ressamla UsktidarAsker ressamlar kuşağının son dönem üyelerinden Cevat Göktengiz'in tabloları 18 ekim gününe kadar Kâzım Taşkent Sanat Galerisi'nde ve Yapı Kredi Beyoğlu Sanat Galerisi'nde görülebilecek. Kültür Servisi — Yapı Kredi, Asker Ressamlar kuşağının yakın dönem üye- lerinden Üsküdarlı Cevat'ın yapıtlann- dan oluşan iki sergi açtı. Cevat Gökten- giz'in (1870-1939) tabloları 18 ekim gü- nüne kadar Kâzım Taşkent Sanat Gale- resi'nde ve Yapı Kredi Beyoğlu Sanat Ga- lerisi'nde görülebilecek. Yapı Kredi ser- gilerinde Üsküdarlı Cevat'ın yalnızca müzayedelerde görebildiğimiz 40 yağlı- boyasıyla 40 suluboyası yer alıyor. "Geieneksel gerçekçi anlayışta çalışan asker ressam" olarak bilinen Cevat Gok- tengiz 1870 yılında Üsküdar'da dünva- ya geldi. Oturduğu semt nedeniyle Üs- küdarlı, binbaşı olması nedeniyle de "Asker Ressamlar" kuşağında anılıyor. Arkadaşları arasında "Kuleli Ressamı" olarak da tanınan Cevat Gök- tengiz 1892'de Harbiye Mektebi'nden mezun oldu. İlk resim derslerini Harbi- ye"deki resim hocası Hoca Ali Rıza Bey'- den alan Göktengiz, daha sonra görevli olarak gittiği Tırhala ve Mora- Yenişehir'de tarihsel yerleri betimledi. Iz- mir, Selanik ve Yemen'de yaptığı resim- lerde ise belli bir şiirsellik göruluyor. 1918'de Viyana ve Berlin'de acılan ser- giye gönderdiği, lstanbul Resim ve Hey- kel Müzesi.'nde bulunan "Büyükada" adlı yapıtı büyük bir beğeni kazandı. 1932'de Istanbul'da, bir yıl sonra ise An- kara'da sergi açtı. Göktengiz, emekliye aynldıktan sonra bir süre Maltepe ve Ku- leli askeri liseleri ile Çamlıca Kız Lise- si'nde resim öğretmenliği yaptı. Ressam Sami Yetik, 1940 yılında "Gü- zel Sanatlar Birligi Resim Şubesi Neşriyatı" tarafından yayımlanan "Hessamlanmız" adlı yapıtında Üskü- darlı Cevat üzerine şunlan yazıyor: Üsküdarlı Cevat'ın kimi resimleri eski tstanbul'dan günümüze kalan bir belge niteliğini taşıyor. "Otuz-kırk sene evvel asker mektebi- nİD nizamperver havası içinde güzel bir söhretle namı dalgalanan Üsküdartı Ce- vat bugünün san'at muhiti içinde de kud- ret ve tiyakaü ile tanınmış bir ressamdır. Cevat, oeş'et tarihinden tekaütlügüne kadar Edirne'den başlayan zabitlik ha- yaünda Meriç vadilerimn tabii güzelligi- ni, iştirak ettiği Yunan mubarebesinde Tırhala ve Yenişehir'in taribi parcaları- nı, tzmir ve Selanik'te geçirdigi zaman- lar oralann pitoresk köşeterini, Yemen'de devam eden seneteri ateşli iklimlerin par- lak renklerini etütten hali kalmanuştır. Gezdiği gordüğu yerlerin sayısız hatıra- lan tte dolu albümleri onun hnmmalı mesaisini gösteren birer san'at vesikala- ndır. Her çizgjsinde hayata veda eden bir saatin boş gecmediğini gösteren bu ve- sikalar münkir nazarian, münkir lisan- ian iskata davet eden ziyahat birer sa- hitdirler." Üsküdarlı Cevat gezdiği her yerde her zaman resim yapmış, bu resimleri daha sonra albümlerde toplamıs. Bu albüm- ler sanat yapıtı olmanın yarunda günü- müze kalan tarihsel bir belge olarak da görülebilir. Sanatçı, önceleri suluboya, karakalem çahşırken daha sonralan yağ- lıboya ve pastel tekniğinde de resimlere imzasını atmış. Eski Usküdar ağaçlany- la, ahşap evleriyle, tarihsel yapılanyla, bahçeleriyle onun resimlerinde yaşıyor denilebilir. Ahmet Köksal, Üsküdarlı Cevat'ın "Üsküdar'ın eski evieri, sokakian, çes- meleri. ağaçfaın, mezarlıklan, kayahkla- n, sonsuz bir erinç ve sessizlikie >iıklü doğa kesimlerine tükenmez bir betimle- me kaynağı olarak" eğildiğini vurgula- dıktan sonra sözlerıni şöyle surdurüyor: "1978de Parmakkapı Sanat Galerisi'nde düzentenen sergisinde onun da nocasmın izinde Üsküdar, tçerenköy, Çamlıca, Salacak gibi lstanbul'un eski yasam biçimlerini, tarihse' özelliklerini koruyan semtlerini konu alan suluboya- lannda camüer, eski sokaklar, ahşap ev- ler, yaşiı ağaçlar ve tarihsel çesmeleri iç- tenlikliW gozlem, dürust ve titiz bir sa- nat emeğiyle saptadıf ını idemiştik. Ay- nı kOBularda çeşitlenen yaglıboyalann- da da Hoca Ali Rıza'nın aydınlık, ann- mış, yumuşak renk degerleriyle temel taşlanndan biri oldugu yörcsel peyzaj ge- leneğjni yer yer iztenimdlenleo yansıyan ışıklı izlerte surdurdüğii görülüyordn." Üsküdarh Cevat'ın bir başka yönünu, yapmış olduğu deniz resimleri gösteriyor. Doğayı çok seven ve onu kendine ör- nek alan sanatcı, peyzaj ve natürmort tü- ründe de pek çok yapıt vermiş. 6 Ocak 1939 tarihinde bir göğüs has- talığından vefat eden Üskudarb Cevat- ın mezarı Sultantepesi'ndeki özbekler Tekkesi haziresinde bulunuyor. Yapı Kredi Kiznn Taşkenl ve Beyoğlu Sanal Galerisi / tstikfaü Caddesi, Beyoğlu / Td: (152 19 12) Son Karugöz ustaları Snltanahmefte buluştu Son hayaliler kurumlaşmak ASLI KAYABAL "Oyun sırasında adımı sorsa- nız size yanıt veremem", "Dün- yayı unutuyonım", "Çocuklann güiüşmelerini duyduğum zaman dünyalar benim ohıyor", "Oj-ıa- tan ve yardakçı bütünleşiyor", "Biyük beyecan duyuyorum..." Bu sözler perde arkasında Kara- göz'ün dünyasına dalan son bir- kaç hayalinin ya da bugünkü de- yişiyle Karagöz ustaları Orhan Knrt, lacettm Diker, ÜnverOral Selahartin Erener ve Metin Öz- len'in. Karagöz sanatının bugünkü temsilcileri olan beş usta ile Sul- tanahmet'te buluştuk. Karagöz üzerine söylemek istedikleri çok şey var. Hemen konuya giriyo- nız. önce Orhan Kurt başhyor, "Karagöz oynatan öç-beş kişi- yiz. Eskilerden bir esinti aldık getirdik. Bizden sonra gelecek ustalar Karagöz'ü kitaplardan ögrenecek. Karagöz kaybolma sürednde degil. Onu nasıl mı ya- şatıyoruz? Tasvirler yaparak, ovnatarak. Aynca çocuklar için Karagöz yapım knrslan düzen- Hyoruz. Karagöz'ün gelecek ku- saklara aktanlması gerekli. Bu gidişle 10 yıl sonra ithal Kara- göz getirecegiz" diyor. Orhan Kurt'un aktardığına göre geçen agustos ayında bir grup Karagöz sanatçısının giri- şimi ile Kültür Bakanhğı Geie- neksel Türk Tiyatro Topluluğu kurulmuş, ancak aradan 13 ay geçmesine karşın kadro konusu Maliye Bakanlığı'nda kilit- lenmiş. Çaylardan birer yudum alını- yor. Bu kez Ünver Oral başhyor. Oral, "Türk halk tiyatrosu son nefesinde kurtanlmalı. Halk ti- yatrosunun hiçbir dalı kitaptan öfrenilmez. Öfrenmek için çı- raklık zorunlu. Istanbul'da "Türk halk tiyatrosu araştınna, geUştirme ve eğitim merkezf nin knnüması gerekli" diyor. Karagöz ustaları oldukça dertli. Ünver Oral, ANAP hü- kümetinin eski bakanla- nndan Tınaz Titiz'i bir dönem makamında ziyaret ettiğini, Ti- tiz'in sorunlarınj dinledikten sonra "Yahu bu çagda Karagöz, •e, tbiş ne? Kim begeniyor, kim seyrediyor bunlan" diye sordu- ğunu haürlatıyor. Karagöz sanatını gittikçe ku- şatan yumağı aralamaya çabala- yan bir diğer sanatcı Tacettin Di- ker. Diker, "Karagöz olmedi. yaşıyor. Karagöz kendini yenüe- sin deniyor. Bugiin yaşıyor ol- ması kendisini yenilediğini gös- teriyor. Karagöz arük güncel bir dil kullanıyor. Seçilen konular da müzik de bugüne ozgü" di- yor. Çaylar bitiyor. Bu kez soğuk içecekler gehyor. Sıra Metin öz- len'de. özlen'e göre de Karagöz'- ün can çekiştiği doğru değil. Çünkü yaşayan birkaç usta bu sanatı yurtiçi ve yurtdışında sür- dürüyor. özlen bir de ticari amaçla yapılan "yoz Karagöz tasvirleri"nden yakınıyor. Ken- dilerinin de tdif haklanndan ya- rarlanması gercktiğini belirtiyor. Karagöz'ün bugünkü birço- ğumuza uzak dunyasının biraz da olsa içine girsek. Metin öz- len beş tür Karagöz oyunundan söz ediyor. Bu oyunlardan ilki padişah huzunında oynatılan ve devleti eleştiren "Hnzur Kara- göz^ı. Zennelere oynatılan "Ro- istiyormantik Karagöz", erkekler için "Anonim Karagöz" diğer ömek- ler.Bunlara cocuklara oynatılan "Pedagojik Karagözie, 18. yüz- yüda azınlık nüfusa gizli sean- larda gösterilen "Porno- Toroman Karagöz"ü de ekle- mek gerck. . • ıır,- , Karagöz atölyeleri deve deri- si, bu iş için özel bıçak, kalıp ve boyalarla dolu. Geçen zamana koşut Karagöz'ün; Havicat, di- lenci Arap, Türkçe bilmeyen tat- ha, Çerkes lala-cariye, gürültü- cü Arnavut bekçi, Rum hekim, ukala Ermeni, Yahudi kuyum- cu, Laz kayıkçı, Tuzsuz Deli Be- kir, Beberuhi, aptal Denyo, ma- halle yosması Nigar, çengi, mi- rasyedi, civan, cin, canavar, ca- dı ve büyücü ile çevrili dünyası bugünü yansıtıyor. Hacivat per- dede yine tef sesine uygun "Off.. Hay hak" diyor. Arkada- şı Karagöz'ü çağırdıktan sonra "Yar bana bir eglence" diyen dunyasında artık "Balık" oyu- nunda konuşan balıklar, dan- söz, lspanyol, Laurel-Hardy tip- lemeleri ve bazen perde arkasın- da caz-bateri var. Karagöz sanatı sınır tanımıyor. Karagöz değil, Karagöz sanatçısı cağdaşlaşıyor. Geçen zaman içinde perdeye ye- ni konular gelse de oyunun so- nu hep aynı: Hacivat, "Yıktın perdeyi eyledin viran", Karagöz, "Her ne kadar knsur ettikse affola" diye selamlıyor kendile- rini izleyenleri. Devlet Sanatçısı Arcımıan öldü • İSTANBUL (AA) — Devlet Sanatçısı Mucip Arcuman, dün sabah geçirdigi kalp krizi sonucu öldü. 1940'ta radyoevine giren ve 16 yıl ses sanatçısı olarak görevini sürdüren Arcuman, evli ve 2 çocuk babasıydı. 69 yaşında olan Arcuman'uı önemli derlemeleri arasında "Bu Gece Uyanmışsan", "Her Sabah Her Seher Gelir Gecersin", "Atım Araptır Benim", "Ben Armudu Dişledim", "Oyalıda Yazma Başında" bulunuyor. Sanatcı Mucip Arcuman'ın cenazesi, bugün Kızıltoprak Zühtü Paşa Camii'nde öğleyin kılınacak namazdan sonra Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verilecek. Beresford'dan • İSTANBUL (tÜHA) — "Les Miserables" (SefiUer) filmini Bruce Beresford'un yöneteceği ve çekimlere 1993 yılında başlanacağı bildirildi. Oscar'a aday gösterilen "Tender Mercies" ve "Breaker Morant"ı yöneten Beresford, Avustralya'da operalar ve Spoleto Festivali'nin de yöneticiliğini üstlenmişti. "Les Mıserables"in yapımcıiığını ise Cameron Machintosh üstlenecek. Machintosh şimdiye kadar aralarında "Les Miserables", "Phantom of The Opera", "Cats" ve "Miss Saigon"un yer aldığı 250 yapıtın sahnelenmesinde yapımcı olarak görev aldı. Folklor kurumu kuTBİan • Kültür Servisi — 1964 yılından beri halk külturü alanında çalışmalar yapan Folklor Kurumu'nun 27. dönem halkoyunlan, halk müziği ve halk tiyatrosu kurs kayıtlanna devam ediliyor. llgilenenler 27 ekim gunüne dek 527 20 50 nolu telefondan bilgi edinebilir. Basın foto^raflan • İZMİR (AA) — tzmir Gazeteciler Cemiyeti üyesi 12 foto muhabirinin "Basın Fotoğraflan Sergisi", 26 eylül günü Karabağlar'daki Fy Showroom Sanat Etkinlikleri Merkezi'nde açılacak. Basın mensuplannın güncel fotoğraflanndan oluşan sergide 40*1 aşkın yapıt yer alacak. BüGÜN • Konuk Akşamlan Türkiye Yazarlar Sendikası'nın duzenlediği 'Konuk Akşamları'nda Sennur Sezer'in, Şiirsiz Dünya Olmaz başhklı söyleşisi saat 18.30'da TYS'nin Kabataş Setustu'ndeki binasında • başlayacak. (152 19 30) • Terapilerde rüya Terapist Erol Coşkuner'in Rüyalann Terapilerde Kullanılması konulu söyleşisi saat 18.00'de Içgörü Psikolojik Danışmanlık Merkezi'nde. (161 71 47) Galeri • Atölye ü. SOVYET RESİMLERİ SERGİSİ 26 Eylül - 20 Ekim 1991 RAMKO SANAT MERKEZİ Atiye Sok. 8 Teşvikiye Telefon. 136 15 38 • 136 15 23 - 4 Fax: 138 18 82 SANAT GALERİSİ FUAT MENSİ 22 Eylul-19Ekım ftnaf9 unter, 12 00-17 00 arav oç'$'£- Tel: 524 35 92 riosi sanat galerisi YÜKSEL TAMTEKİN Resim Sergisi 24 Eylui-11 Ekim V.HkoruJı Cad P«M 73 Ttl.1«72B1-14«4) 54 1 EKİM'DEN İTİBAREN NEVİN ÇOKAY YÖNETİ Mİ NDE DESEN • YAĞLIBOYA Ç A L I Ş M A L A R I 1 EKİM'DEN İTİBAREN MAHİR GOVEN Y Ö N E T İ M İ N D E DESEN • YAĞLIBOYA Ç A L I Ş M A L A R I TEL: 1 32 2 2 22 TEL: 3 6 0 6 9 10 146 97 38 • 132 64 26 grafikerO L M A K İ S T E V E N L E R İ Ç İ N H A F T A İ Ç İ - H A F T A S O N U Çağdaş grafık sanatı, temel grafık tasanm ve uygulama, temel sanat eğitimi, grafık illüstrasyon montaj, pikaj. reklam uygulamalan mesleki çalışmalar. istasyon sanat evi TEŞVIKHE ERE\KÖY resım seramik takı-mücevher fotoğraf güzel sanatlara hazırlık H t Ç i - H S O N l 1) l 1. F Y E N H E R K F S F A Ç I K S A N A T (, A I. I ^ M A I A R I istasyon sanat evi TEŞV/KIYE 140 56 50-130 66 17 ERENKÖ Y 385 4131-32-33 BALE PİANO STEP DANS AEROBİK ALETÜ JİM. ÇOCUK JİM. Abide-i Hürriyer Cad. Iskete Sok. 15/ A Şiffi/İST. 147 23 71 146 6173 ARKEONSANAT GALERİSİ BURHAN DOĞANÇAY Oıgun laalu Itaim İT&İ 24 Eytûl-12 Bum?l