Katalog

CUMHURÎYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 25 EYLÜL 1991 Malıkemeleriıı Bağmı^ulığı Bağımsız yargı organlarının bır dava nedenıyle harekete geçıp, yasalara uygun olarak, yasa koyucunun iradesının ne olduğunu somut bir olayda bır hukumle belirtip uyuşmazhğı zorunlu bır biçımde ve kesin olarak çozmesi, devletin, egemenliğe dayanarak ifa ettiği yargı işlevini meydana getirir. ŞÜKRÜ ÖZDEMİR Yargıtay Anayasanjn 138 maddesınde, hâkımlerın gorev lerınde bağımsız oldukları bıldırılmıştır Ancak, bağımsızlığın sınırsız sorumsuzluk ve başıboşiuk bıçımınde anlaşılmaması gerekır Hâkımler, dıledıklerı şekılde karar veremez- ler Gorevlerını yaparken başta anayasaya uy- gun hareket etmek zorundadırlar Nıtekım, "Hâkimler gorevlerinde bagımsudırlar" tum- cesınden hemen sonra "\nayasaya, kanuna ve hukuka u\gun olarak vıcdanı kanaatlenne go- re hukum verirler" hukmune yer verılmıştır Yıne, bağjmsızlığın doğal sonucu olarak ay- nı maddenın 2 fıkrasında, "Hiçbir organ, ma- kam, merci veya kişi, yargı yetkisınin kulla- nılmasında mahkemelere ve hâkimlere emir ve talımat veremez, genelge gonderemez; tavsi- ye ve telkınde bulunamaz" demlmışttr Bıreylenn bırbırlenyle ya da devletle olan ılışkılennı duzenlemek ıçın konulmuş olan ku- rallar bazan ıhlal edılır Bu durum bır uyuş- mazlığın ortaya çıkmasına neden olur Ya da bu kuralların ıçerık ve kapsamı hakkında du- raksama meydana çıkar Bu yuzden de uyuş- mazlıklar meydana gelebıhr Işte bu hallerde hâkım, kanunun bır huk- munu somut olaya uygular Bağımsız yargı organlarının, bır dava nede- nıyle harekete geçıp yasalara uygun olarak, ya- sa koyucunun iradesının ne olduğunu somut bır olayda bır hukumle belirtip uyuşmazhğı zorunlu bır biçımde ve kesın olarak çozmesi, devletin egemenliğe dayanarak ıfa ettığı yargı ışlevını meydana getınr Yargı ışlevı, yasama ve yurutme gucüne kar- şı bağımsız bır organın bır hukuksal uyuşmaz- hğı çozmesi olduğuna gore yargının bağımsız- 8. Hukuk Dairesi Başkanı hğı ışın özu (mahıyetı) gereğıdır Bağımsız olmayan yargıya yargı demek mumkun değildir. Hâkım bağımsızlığı, hukuk devletının temel koşullarındandır. Çunku, hâkımın bağımsız olduğu yerde keyfilık ve dıktatorluk olmaz Osmanlı tmparatorluğu'nun yukselme do- nemınde, İslam hukukunun uygulanmasınave tum ıktıdarın hukumdarın şahsında toplanmış olmasma ve yargı erkının yurutme erkınden aynlmamış olmasma karşın dev letın temelının adalet olduğu ılkesı hukumdarlar tarafından benımsenmış ve kadıların hukumlenne boyun eğılmıştır Doğu Roma Imparatorluğu'nu ortadan kal- dıran ve tarıhte yenı bır çağ açan Bizans fatı- hi tkinci Mehmet, ıkı mermer sutunu uçer ar- şın kesıp kısaltan bır Rum mımarın ellennı kestırmış ve mımar da Fatıh Sultan Mehmet'ı dava etmıştı Hukumdar, mahkemeye gehp alışkanlıkla başkoşeye geçıp oturmak ısteyın- ce, Kadı Hızır Bey Çelebı, kendısıne hasmı gıbı ayakta durmasınt ıhtar etmış \e sonuçta, Fa- tıh'ın haksız olarak Rum mımarın ehn\ kes- tırdığı sabıt olmuş ve kadı, şer'ı kanunlara go- re Fatıh'ın de ellerının kesılmesme karar ver- mıştır Ancak Rum mımar kısasın uygulanma- sını ıstememış, bunun uzerme hukumdar gun- de 10 akçe tazmınata mahkûm edılmıştır Fa- tıh de kısastan kurtulduğu ıçın sevınmış ve 10 akçeyı 20 akçeye çıkarmıştır Hâkımlerın bağımsızlıklarının sağlanması ıçın anayasa hukumlerı yeterlı değildir Ka nunlann da bunu belırtmesı gerekır Bağımsızlığın doğal bır sonucu olarak hâ- kımler ve savcılar azlolunamaz, kendılerı ıs- temedıkçe 65 yaşından once emeklıye ayrıla- maz, bır mahkemenın ya da kadronun kaldı- nlması nedenıyle de olsa aylık, odenek ve obur ozluk haklarından yoksun kıhnamaz Hâkım ve savcıların nıtelıklen, hakları ve odevlerı, aylık ve odeneklen, meslekte ılerle- melerı, gorevlennın ve gorev yerlerının geçıcı ya da sureklı olarak değıştınlmesı, hakların- da dısıphn kovuşturması açılması ve dısıplın cezası verılmesı, gorevlerı>le ılgılı ya da gorev- lerı sırasında ışledıklerı suçlardan dolayı so- ruşturma yapılması ve yargılanmalanna karar verılmesı, meslekten çıkarmayı gerektıren suç- luluk ya da vetersızlık hallerı ve meslek ıçı eğı- tımlerı ıle otekı ozluk ışlen, mahkemelerın ba- ğımsızlığı ve hâkımlık guvencesı (temınatı) esaslarına gore kanunla duzenlenır (Anayasa md 140) Ancak, bu maddeye gore duzenlenmış olan Hâkımler ve Savcılar Kanunu'nda, hâkımhk guvencesı kurumu yazık kı bırçok yonlerden yetersız olarak ele ahnmıştır • Hâkım azlığı nedenıyle Adalet Bakanı- na 1923 yıhnda 367 sayılı kanunla verılmış olan hâkımlen yetkı ıle başka yerlerde çalış- tırma yetkısı bugun de vardır • Hâkımlerın aynı bolge ıçınde olur'ları ahnmaksızın yerlerı değışurılebılmektedır Coğrafı guvencelen yoktur • Uygulamada örneğın, bır hâkım Izmır hâ- kımı olarak atanmakta, ama bundan sonra, oncekı durumu goz önunde tutulmadan hıç ılgısı olmayan bır mahkemede gorevlendırıl- mektedır Bır davaya bakmakta olan hâkım, hıçbır neden vokken bu mahkemeden başka bır mahkemeye venlebılmektedır Bu durum guvence hukumlenne avkırıdır • Hâkımler hakkında soruşturma ve koğuş- turma ıznını vermek yetkisınin Adalet Baka- nı'na tanınması, hâkımlerın bağımsızlığı ılke- sıyle bağdaşan bır durum değıldır • Hâkımlen denetleven \e tahkık ışlemle- rını yuruten mufettışler Adalet Bakanı'na bağ- Iıdır Adalet Bakanı'nın emrınde olan mufeı- tışlerın yaptıkları ıncelemelenn tarafsızhğın- dan nasıl emın olunabılır'* • Yuksek Hâkımler ve Savcılar Kurulu'nun kuruluşuna baktığımızda, bu kuruluşun hâ- kımler ıçın guven sağlamaktan uzak olduğu- nu goruruz Bu kurul bırı Adalet Bakanı, obu ru Adalet Bakanhğı musteşan, u<,u Yargıta> dan, ıkısı de Danıştay'dan seçılen 7 kışıden oluşmakta ve yuksek mahkeme uyelerı 4 yıl sureyle gorev yapmaktadırlar Yuksek mahkeme uyelerının seçım tarzı da kuşku ve duraksamaya neden olmaktadır Yuksek mahkemeler boşalan her yer ıçın 3'er kışı seçmekte, bunlardan l'er kışı cumhurbaş- kanı tarafından seçılmektedır Oysa, 1961 Anayasası'na göre kurulmuş olan Yuksek Hâ- kımler Kurulu uvelerı, dogrudan doğruya yuk- sek mahkeme olan Yargı ta\ tarafından seçıl- mekte ıdı Seçıme herhangı bır sıyasal orga- nın mudahalesı soz konusu değıldı Sonuç Ayrıca kurulun ayrı bır sekretaryası yoktur Bu gorev Adalet Bakanhğı tarafından yuru- tulmekte, atama ve ozluk ışlenne ılışkın tum onenler Adalet Bakanhğı'ndan gelmektedır Kurulun yuksek mahkemelerden gelen uyele- rı, sorunun kurula ıntıkal etnıesınden sonra bılgı sahıbı olabılmektedırler • Yuksek mahkeme uyelerının kımı başkan kımı uye olup Yargıtay >a da Danıştay'da esa- sen ışlen başlarından aşmıştır Haftanın bellı gunlerınde Adalet Bakanlığı'na gelerek Yuk- sek Hâkımler ve Savcılar Kurulu'ndakı gorev lerını yurutmektedırler Bu durum her ıkı go- rev ın de aksamasına neden olmaktadır Yuk- sek mahkeme uvelerı kurula seçıldıkten son- ra bağlı oldukları kurumla ılgılerını kesmeh dırler • Yuksek Hâkımler Kurulu'nun, hâkımle- rın ozluk ve ceza ışlerıne aıt kararları alevhı- ne başka bır organa başvurulamamaktadır Bu durum hâkım bağımsızhğını temelınden zede- lemektedır \er oranında yansıtabıldıklerım bunlar, daha savcıların durumu dahıl, nıce ak- saklık var sayılıp dokulecek Son olarak şunu belırtehm Hâkımlerın maddı manevı bırçoK sorunları olduğu halde bunları yurutme ve ya- sama organına duzenlı bır şekılde ıletmelen mumkun olamamaktadır Çunku baskı gru- bu sayılacak b\r organızasyona sahıp değıller- dır Örneğın, Fransa'da hâkımler sendıkası vardır Bu kuruluş yerı geldığı zaman ışı bı- rakma gıbı eylemlere dahı başvurabılmektedır l'DAN HABERLER Jak Deleon BALAT ve ÇEVRESI BİR SEMT MONOGRAFİSİ 19 000 lira I. Murat zamanında Osmanlı İmparatorlu- ğu yonetıiDine gıren Balkanlar'da yaşayan Yahudılerın bır kısmı, Istanbvü'un fethin- den sonra İstanbul'a gelmışler ve bu bolge- de oturanlarla kaynaşmışlar. 1492 yüında Ispanya'dan kovulan Yahudılenn bir bolü- mu de istanbul'a gelıp Balat'a yerleştıril- mişler. Ispanyol Yahudılerının istanbul'a gelışının 500. yıldonumu onumûzdekı ay- larda kutlanacak. Jak Deleon, bu kıtabın- da Balat ve Çevresi'nı, yanı Balat. Has- köy, Fener ve Ayvansaray'ı ıncelıyor. Monografık bır çalışma olan bu kıtap, bu konudaki ük ve tek kıtap. CAN YAYINLARl/BâbıâlıCad No 19/2 34410 Cagalofclu, Istanbul DİLÂ Hem 11 yaşında Hem de St Mıchel h Maslak gazetecıler ko- peratıfındekı kurası çekıl- mış olan 127 m2 daıre hak- kunı devTedıyorum Tel: 556 45 37 - 575 55 97 EVET/HAYIR OKT4YAKBAL "ÖyleBirMeclisfcDoğnımu? ' Insan belleğı unutkandır" O kadar da değıl Her şey unutulmaz Unutulamaz Ga- zete koleksıyonları, kıtaplar, yazılar, en başta da Meclıs za- bıtları Belul Uncular "Işte Böyle Bır Meclıs" kıtabında 1983'ten sonrakı Meclıs'lerde geçenlerı surükleyıcı bır öyku gıbı bır araya getırmıs Halkçı Partı, MDP, ANAP'ın yer aldığı 1983-87 TBMM'sınde geçen ılgınç konuşmalan bıze sunuyor Oyle ge- nıs yorumlamalara gerek yok' Kım ne demış, kım ne yanıt vermış, hepsı zabttlardan alınarak sergılenmış Kım, kıme kar- şı"> Kım kımden yana? Kım nereye gıtmış kım nereden kaç- mış'' O buna bu ona en sert sozlerte, acımasızca nasıl sal- dıımış, sonra böylelerı nasıl olmuş da aynı çatı altında top- lanmış 1 ? Uncular'm krtabından ılgınç sahrtelerden btrkaç örnek ver- mekte yetineceğım "Inan — (O gunlerde MDP Mılletvekılıdır, şımdı ANAP'ın Devlet Bakanı) Bugun Turkıye'de gulme unutulmuştur Eğlenmenın yerı- nı acı almıştır Demokrası, partılerın sayın lıdertennın gözü- ne gırmek uğruna, demokrasının gözunu patlatmak ıçın ça- lışanlardan yara almıştır Mesut Yılmaz — (ANAP Mılletvekılı, Bakan, şımdı Başba- kan) "Sayın Özal bızım ıçın sadece başbakan değıldır O aynı zamanda Anavatan mucadelesının lıdendır Anavatan dava- sının başıdır Turk mılleiının gulduğu şeyier Sayın Inan'a eğer cıddı gelıyorsa, eğer sevımsız gelıyorsa, bunun Turk mılletı- nın mı yoksa Sayın Inan'ın mı sorunu olduğunu kendısının takdınne bırakıyorum " "O Şeref Bozkurt — Yanlış bır uygulama Mümtaz Ozkok — Otur yerıne O Şeref Bozkurt — Bana otur dıyemezsın, sen haddını bıl Cuneyt Canver — Sayın Başkan, arkadaşıma pezevenk dı- ye hıtap ettıler Alpaslan Pehiıvanlı - Sus be 1 Cuneyt Canver — Sen sus Mumtaz Ozkök — Canver, kan çıkartacağız demıştır, ıhbar edıyorum " Şu ışe bakın, Halkçı Partı sözcüsü O Şeref Bozkurt çok geçmeden ANAP'a geçmış, Grup Başkan Uekılı olmustur Cu- neyt Canver ıse HP, SHP, HEP arasında bır sure dolaşıp, son dakıkada ANAP'a uye yazılmıştır "Yıtöınm Akbulut — Turkıye'de ruşvet yok Alı Ihsan Ekjtn — Ruşvet var Hepınız zengın okJunuz Barlas Doğu — Moskova yolları açıktır Cahrt Karakaş — Senı sahtekâr senı Senı bu Meclıs'te teş- hır edeceğım Barlas Doğu — Sahtekâr sana benzer Bıraz yureğın var- sa çık dışanya Cahıt Karakaş — Sahtekâr tabıı Barlas Doğu — Sahtekâr babandır." Şu anda Mıllı Savunma Bakanıdır Doğu Karakaş nerde 7 Elgın nerde'' "Pakdemırlı — Sen yalancısın Canver — Sen yalan söyluyorsun Pakdemırlı — Dangalak Canver — Dangalak da sensın, hıyar da sensın, hayvan Ağzını burnunu kırarım senın Pakdemtrlı — Ufalarım senı ' Soylemeye gerek var mı, şımdıkı Başbakan Yardımcısı Pak- demırlı o gunlerde Manısa ANAP adayı, Canver, Halkçı Partı Mılletvekılı Bugun ıkısı de aynı partıde 1 * ANAP'a karşı on yerlerde savaşan O Şeref Bozkurt, Halkçı Partı'den ANAP a geçmıştır Kursuye çıkınca 'şerefsız, atın bu adamı dışarı' seslerı yukselır "Günselı Ozkaya — In aşağı yazıklar olsun sana Yılmaz Demır — Konuşmaya ne hakkın var utanmaz he- rıf Hüsamettın Cındoruk — Senı alsaydık bugun buradaydın, DYP'ye gırmeyı ıstemedın mı'" • Betul Uncular'm "Işte Boyle Bır Meclıs" kıtabını okurken duşundum 20 ekımde oylanmızla oluşturacağımız yenı Mec- lıs de öncekılere benzeyecek mı dıye 1 O zaman Uncular'a yıne ıs duşecek VEFAT VE TEŞEKKUR 22 Eylul 1991 gunu aramızdan ayrılan annem NURİYE TÜRKER'in vefatı sırasında acımı paylaşan, yardımlannı esırgemeyen ESKİŞEH1R ANADOLU UNİVERSİTESİ Rektorluğu elemanlarına, çalışma arkadaşlanma ve Eskışehır'dekı sevgıh dostlarıma ılgılerı ıçın teşekkur ederım SEBA TÜRKER ACI BIR KAYIP Artvın - Yukarımaden Koyunden Bekır oğlu, Erdem, îskender, Fatma, Kumaş ve Gulsvım'un ağabeylen, Suleyman, Dıldar, Bekır, Fıkret ve Ayşe mn bıncık babalan, Emıne Karadenız ın sevgılı eşı CHP Artvın II Genel Meclısı uyesı MEVLÛT KARADENIZ -"' l i ' ^•'• r ' J1 -*2&9 1991 tanhınde vefat etmıştır Cenazesı 25.9 1991 Çarşamba gunü Btırsa Ulu Camii'nde ' •"" kılınacak oğle namazından sonra Bursa Pınarbaşı Mezarlığı na defnedılecektır AÎLESİ VEFAT VE BAŞSAĞLIGI Sevgüı dostumuz ve çalışma arkadaşımız Fıkret Karadenız ın çok değerlı babası MEVLÛT KARADENIZ vefat etmıştır Merhuma Tann dan rahmet, kederlı aılesıne başsağlıgı dılerız GÜNER - ŞAHİN TEKGÜNDÜZ "24 KIŞIUK SINIFLARDA HAZIRIJ^NMAK AYRICALIKTIRM Mezun ve beklemeli öğrencilerin kayıtlan devam etmektedir. DBS :30 Eyjül Başlama tarihi: 7 Ekim (Lise son sınıflar için son 4 sınıf daha açılacaktır.) Genel Mudurluk Bakırkoy Şubesı Kadıkoy Şubesı Şehzadebaşı Şb Kars Şubesı Istanbul Cad Hamam Sok No 10 Tel 572 60 74 519 47 28 Istanbul Cad Morsumbul Sok No 1 Tel 542 92 93 583 65 49 Halıtağa Cad No 17 Altıyol Tel 337 86 60 - 337 86 61 Gençturk Cad No 63 Lalelı Tel 522 75 74 527 92 11 Kazım Karabekır Paşa Işhanı Tel 177 84 196 70 VEFAT VE BAŞSAĞLIGI Sevgüı arkadaşımız Fıkret Karadenız ın çok değerlı babası MEVLÛT KARADENIZ vefat etmıştır Merhuma Tanrı dan rahmet kederlı aüesıne başsağlıgı dılerız PARAJANS ÇALIŞANLARI bil-merkT.C. MILLI EGIT1M BAKANLIĞI ÖZEL "BİL-MERK BİLGİSAYAR EĞİTİM MERKEZİ İSTANBUL 14 Ekım 1991 tanhınde başlayacak olan 1991 1992 ogretım yıhnda Bılgısayar programcısı olarak yelıştınH mek uzere en az lıse veya dengı okul mezunları ıte unıversıte ogrenosı ya da tnezunlartndan sınırlı sayıda oçFeno alınacaktır Kursa katılanlar 8 aylık bır eğ tıme tabı tutulacak ve mezjr olanlar MEB dan tasdıkl sertılıka alacaklardır * IBM vc IBM uyumlu btlgısayartar * Istanbu un en seçk r semtmde 1000 m' Kapalı eg t m alanı * 25 yıll* bılgısayar <ecrubesı * 6 sınıl 5 laDoraluar ve dıger sosyal tessier * Yurt ıç ve yurt dısı bılgısavar egıtım guçlu kadrosu * Her ogrencyft tnr bttQ£ayar bas naa yoguf 1 uygulama ortannı * Guçlu Softvrare (yaz lım I kadro ve kutuphanesı * Mezunları pyasada kapışnan Kalıtelı egıtımı e çajımızn mesleg 8İL5İSR1FİRTurkıyc nın en buyuk <n guçlu Mgısayar egılım kurutuşu olan b U ~ m 6 r k de ogremn bil-merk BİLGİSAYAR EĞİTİM MERKEZİ Rumelı Caddesı VılLa Han 4-6 A Blok Kat 2 Nısanlası ISTANBUL Tel 141 03 37 141 13 17 146 85 17 (Nısama&ıMcDonakJ skarsısıl