Katalog

ARALIK 1991 HABERLER CUMHURÎYET/3 tiryakil( Kaçak sigarayurda döndü- sî- eltti. İthal sigara tüketiminin ge- en yıla göre 4 bin 500 ton, erli sigara tüketiminin de 2 «n ton azalmasmın, > urda çe- iitli yollardan kaçak olarak giren sigara fıyatının Tekel'e göre daha ucuz olmasmdan kaynaklandığı öne sürüldü. Dokuz bin liraya satılan ithal sigaralar, kaçak piyasada 7 bin liraya alınabiliyor. Geçen yıl 15 bin 500 ton olan stgara ithalatımn bu yıl 11 bin tona, 62 bin tonluk yerli Tüketim niçin azaldı? Geçen yıl 15.5 bin ton olan sigara ithalatı bu yıl 11 bin tona düştü. Yerli sigara tüketimi de 2 bin ton azaldı. Sigara tüketimindeki 4.5 tonluk düşüşe, yurda kaçak olarak giren ve Tekel fiyatlanndan daha ucuza satılan yabancı sigaranın yol açtığı öne sürülüyor. sigara ve tütün satışının da 60 pan yabancı fırmalann temsil- bin tona indiği açıklandı. cileri, sigara fıyatlanndaki İthal ve yerli sigara tüketi- yüksek fiyat artışlan nedeniy- mındeki bu düşüşte, sigara fı- le üryakilerin ya daha ucuz yatlarına yapılan yüksek fiyat sigaralan tercih etmeye başla- artışlarının etken olduğu. an- dığını ya da diğerlerine göre cak ithal ve yerh sigara tüketi- daha ucuz satılan kaçak siga- mindeki azalmanın, sigara raya yöneldiklerini belirttiler. tıryakılerinin sayısmdaki dü- Başka ülkelerden kaçak şüşten kaynaklanmadığı vur- olarak sok'ulan "mavi band- gulandt. rollu" sigaralar ile özellikle Ülkemize sigara ithalatı ya- eski Doğu Bloku ülkelerinden "bavul turizmj" yoluyla getiri- lıp çok ucuza satılan sigarala- nn yasal yollardan geürilen yabancı sigara ve yerli sigara satışlarını büyük oranda etki- lediğidebildirildi. Tekel tarafından ithal edi- len sigara fiyatlannın belirlen- mesinde etkili olmayan fırma- lann, tüketicilerin fiyat artış- lanndan etkilenmemesi için kaçak sigara akışını teşvik et- kaydeden bir ithalatçı fîrma yelkilisi. "Bu olaydan en çok devletin kaybı oluyor. Tekel kendi sattığı sigaradan yüzde S5-60 dolayında >ergi alırken kaçak sigaraya yönelişten ötü- tiği yönündeki söylentileri ya- ™ bu vergilerf alamamakta- lanlayan ithalatçı fırmalann d ı r d e d L yetküilerince, sigaraların pahalı Kaçak sigara piyasasında satıldığı birçok ülkeye, komşu fıyatlar, Tekerin ithal ettiği si- ülkelerden kaçak sigara girişi- garalardan iki bin lira daha nin engellenemediği, Türkiye1 ucuz. Dokuz bin liraya satılan de sigara tüketiminin yüda yüz- ithal sigaralar, kaçak sigara de 2 dolayında artış gösterdiği piyasasında 7 bin liradan satı- kaydedildi. lırken "bavul turumi" yoluyla sokulan sigaralar çok daha Türkiye'de kaçak sigara tü- ucuz fıyatlardan satın ahnabi- ketiminin oldukça arttı|ını da liyor. Uzanlar,Özallar'akarşı atağageçtitsunbul Haber Servisi — Özaltar ve Uzanlar arasındaki "savmşu" Uzanlar dün atağa geçtüer. 20 milyarhk senetteki ikinci imzanın, muhasebe görevüsi Metunet Tevfik Metin'e ait oldu- ğunun saptandığını bildiren Starl yetkiüleri, Ahmet Özal, Turgay Aksoytu ve Mehmet Tev- fik Metin hakkmda 'iştirak ha- linde emniyeti suüstimaT suçla- ması ile Istanbul Cumhuriyet Savcıhğı'na suç duyurusunda bulundular. Aynca Starl televizyonuna konan 20 milyar lirahk haciz de tmar Bankası'mn terainat mek- tubu karsınğında dün durdurul- du. Starl'den dün yapılan yazıh açıklamada, şirket yönetim ku- rulu üyesi Ahmet özal ve iki ar- kadası hakkmda emniyeti suiis- Starl Genel Miidttrii Yekta Okur (sağda) dün avukatlanyla beraber İstanbul Cumhurivet Başsa%- timal etükleri iddiası ile Istan- cılığı'na giderek Ahmet Özal, arkadaşı Turgay Akso>lu ve şirketin muhasebe görevlisi Mehmet bul Cumhuriyet BaşsavcılıgYna Tevfik Metin hakkında suç duyurusunda bulundu. (Fotoğraf: TAMAŞA F.DURAL) suç duyurusu yapıldıği kaydedil- yetkilisi olmayan Starl Yönetim rini, tmzalan doğrulayan bilir- Bankası'mn temınat mektubu Kurulu üyesi Ahmet ÖzaFın. şir- kişi raporunu ve senet fotokopi- karsıüğında dün durduruldu. keti borclandırmaya yetkisi ol- sini delil olarak sunarak tstan- îstanbul 12. îcra Müdürlu$ü- mayan muhasebe görevlisi Tev- bul Cumhuriyet BaşsavcıhgYna ne dilekçe vercn Starl avukatlan fık Metin ile birlikte muvazaalı suç duyurusunda bulundular. Sümer AtUy ve Hamdi Yasa- ö di. Starl'e haciz olayının "özal adının cezai kovoşinnna konu- su olması ile sonuclandıgı" ifa- de edilen açıklamada, hacze ne- den olan senetteki imzaların Ahmet özal ve muhasebe görev- lisi Mehmet Tevfik Metin'e ait olduğu belirtildi. tmzalann bu kişüere ait oldu- ğunun üç kişüik uzmanlar heyeti tarafından incelenip tespit edil- diği beUrtüen açıklamada şu gö- rüşlere yer verildi: "Sonuçta. tek başına imza ci, icra müdürlügünün haczi kal- dırma yetkisinin bulunmadıgmı ve teminat mektubunun da teyi- di olmadıgı için geçersiz olduğu- nu savunarak karara itiraz etü. Avukat tnci, şirket merkezinden mal kaçınldığını da öne sürcrek haciz işleminin yerine getirümesi için icra dairesinden bir memur görevlendirilmesini istedi, Itirazı inceleyen İcra Müdürü Tanmazoglu ıse ihtiyati haciz karanmn kaldırılmasının söz konusu olmadığuu, ilgili yasaya göre alacağın teminat altma akndıjijnı kaydederek itirazı red- detti. Tanmazoglu, teminat mektubunun teyidi için yazılan müzekkerenin cevabına göre de geçersizlik iddiası konusunda karar verüecegini beürtti. Bu sı- rada tmar Bankası'ndan genel müdür yardımalan Ali Arda ve Ersvn Erbü imzalanyla 20 mil- yar liralık teminat mektubu, te- yit yazısı getirilerek dosyaya kondu. tcra Müdürü Tanmazoğlu- nun bu karanndan sonra dava- cı avukatı Münci lnci de haciz karanmn durdurulmasına mah- Suç duyumsunda, Ahmet özal- ın "suça azmettiren fail" oldu- ğu iddia edildi. bir senet düzenledikleri anlaşd- dı. 20 milytrtık bu senet, Ahmet Özal'ın yakın arkadaşı gumrük komisyoacusu Turgay Aksoylu- ya verilerek Starl'e yönelik ihti- yati haciz eylemine girişildi." İstanbul Adliyesi'ne dün öğ- Starl televizyonuna Ahmet leden sonra giden Starl avukat- Özal'm arkadaşı Turgay Aksoy- lan Erdener Yurtcan ve Hamdi lu tarafından konulan 20 mil- Yasaman, Starl'in imza sirküle- yarhk ihtiyati haciz kararı lmar keme nezdinde iürazda buluna- man, borç olarak görülen 20 cağını bildirdi. Starl avukatı Sü- milyar lira karşıhğı teminat mer Altay ise ihtiyati haciz ka- mektubunu vererek ihtiyati ha- raraun durdurulduğunu, bun- ciz işleminin durdurulmasım is- dan sonra davanın mahkemeler- tediler. Icra Müdürü Sezai Tan- de görüleceğini söyledi. Avukat mazoglu da lmar Bankası'ndan Altay, senedin geçersiz olduğu- gelen 20 milyar liralık teminat nun tespiti için de dava açacak- mektubunu alarak bu yönde ka- lannı bildirdi. raı verdi. Buna karşıhk Turgay tstanbul 12. tcra Memurlu- Aksoylu'nuu avukatı Münci In> ğu'ndadünsabahyapuaabuiş- TESEKKÜR GenelBaşkanımızABDULLAHBAŞTÜRK'ütı ölümü dolayısıyla mesaj yollayarak, basın duyurusu yayımlayarak, çelenk göndererek ya da cenaze törenine katılarak acüarımızı paylaşan TBMM Başkanı Sn. HÜSAMETTİN CİNDORUK'a, BaşbakanSn.SÜLEYMANDEMİREL'e, . Devlet Bakanı Başbakan Yardımcısı Sn. ERDALJNÖNÜ'ye, Devlet Bakanları Sn. MEHMET KAHRAMAN, İBRAHİM TEZ, ERMAN ŞAHİN, EKREM CEYHÜN, ORHAN KİLERCİOĞLU ve GÜLERİLERİ'ye, Sağlık Bakanı Sn. YILDIRIM AKTUNA, Çalışmaye Sosyal Güvenlik Bakanı Sn. MEHMET NIOĞULTAY, Kültür Bakanı Sn. FIKRİ SAĞLAR, Dışişleri Bakanı Sn. HİKMET ÇETIN ve Bayındırlıkve İskân Bakanı Sn. ONUR KUMBARAClBAŞI'ya, TBMM Başkanvekili Sn. FEHMİ iŞIKLAR'a, İstanbul Valisi Sn. HAYRİ KOZAKÇIOĞLU'na, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Sn. NURETTİN SÖZEN'e, TÜRK-İŞ, HAK-'lŞ genei başkanları ve tüm sendikayöneticilerine, Oluslararası Hür İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Avrupa İşçi Sendikalan,Kontederasyonu, Dünya İş Konfederasyonu, PSI, DGB yöneticileri vetemsilcilerine, milletvekillerimize, siyasi partilerin genel başkan ve yöneticilerine, belediye başkanları, il genel meclisi ve belediye meclisi üyelerine, işveren sendikaları, meslek odaları ve demokratik kuruluşlann yöneticilerine, Beşiktaş Kulübü Başkanı Sn. SÜLEYMAN SEBA'ya, İŞÇİVEEMEKÇİLERE Konfederasyonumuz ve ailesi adına TESEKKÜR EDERİZ TÜRKİYE DEVRİMCİ İŞÇİ SENDİKALARI KONFEDERASYONU DİSK lemler sırasında iki tarafm avu- katlan arasmda tartışma cıktı. Taraflar birbirlerini "yangından mal kacınr gibi baskın yap- mak", "^ıtettea mal kacırmak" ve "iyi niyetii olmamak"la suç- ladılar. Avukatlar arasındaki tartışmanın büyumesi üzerine tcra Müdürü Tanmazoglu polis- ten yardım istedi. Haczin dttrdurulmasma itiraz Teminat mektubu karşüığm- da haciz işlemlerinin durdurul- ması karşısında Nöbetçi tcra Teıkik Mercii Hâkimliği'ne iti- razda bulunan avukat Münci ln- ci, teminat mektubunu veren tmar Bankası'mn, borclu şirke- tin ortağı olduğunu belirterek teminat mektubunun geçerli olamayacağım öne sürdü. Temi- nat mektubunun "bir kâgıt par- casından ibarct olduğunu ve lmar Bankast'nın muteber bir banka olmadıgvnt" öne süren avukat Inci, icra müdürlügünün verdiği "ihtiyati haciz karanmn durdnnılması" kararının iptali- ni istedi. Haciz konan mallar TKB'nin Starl'e ait naklen yayın aracı, kameralar, bilgisayar ve diğer bazı ekipmanlann, kamu ban- kası konumundaki Türkiye Kal- kınma Bankası (TKB) tarafın- dan leasing (kiralama) yoluyla sağlandığı bijdirildi. TKB'nin, Starl'e bugünkü döviz kuruyla yurti^ ve yurtdışı alunlarda kul- İanümak iizere toplam 17 miiyar 352 milyon 400 bin lirahk fınan- sal kiralama tahsisi gerçekleştir- digi öğrenildi. Finansal kiralama yoluyla temin edilen Starl'e ait ekipmanlann mülkiyetinin TKB'ye ait olduğu, bu nedenle haciz uygulanamayacağı be- lirtildi. Starl'in üanı Starl, bugun gazetelere verdi- ği ilanda, "şirkete ait borç senet- lerinde birinci derecede imza yetkUUerinden ikisinin muşterek veya birinci derecede imza yet- kililerinden herhangi biri ile A grubu imza yetkililerinden her- hangi birinin müstereken imza- lannın bulunmaa" gerektiğini duyurdu. Ahmet Özal'm yakmlanndan edinilen bilgilere göre, haciz iş- leminin Cem Uzan'ın şirket var- hklarını kaçırmasını önlemek amacıyla başlatıldı. Asıl kavga, merkezi yurtdışında olan şirket- ler yüzünden çıkacak. Ahmet Özal'm, Cem Uzan'la ortak ol- duğu şirketleıdeki geUşmeleri iz- lemek üzere gittiği yurtdışmdan, önümüzdeki günlerde dönecefi bildirildi. GUNUN NOTLARI OSMA> ULAGAY Rusyafda 'DepreırieDoğnı 1991'i dönyayı sarsan ytllardan biri olarak uğurluyoruz. Göriinen o ki 1992 de pek farklı olmayacak, Rusya'da eko- nomik deprem, yeni yılla birlikte başlayacak ve yeni yıla ilk damgayı vuracak. Rusya F^derasyonu'na ekonomik danışmanlık yapmak- ta olan, son yılların gözde ekonomistlerinden Prof. Jeft- rey Sachs, Rusya'da 2 ocak sabahı uygulanmaya başta- nacak "cesur ve riskli" ekonomik reform önlemlerini şöy- le sıraladr. • Birkaç teme1 mal dışında ücret ve fiyat kontrolleri ta- mamen kaldırılacak, ücretler ve fıyatlar arz-talebe göre p«- yasalarda belirlenecek. • GSMH'nin yüzde 10'unavarmış olan sübvansiyonlar tamamen kaldırılacak. • Ruble serbestçe dalgalanmaya bırakılacak ve değe- ri piyasada belirlenecek. • Ticaret kısıtlamaları tamamen kaldırılacak ve kuruluş- lara ticaret serbestisi tanınacak. Polonya'nın radikal "piyasa ekonomisine geçiş" dene- yiminin mimarlarından sayılan Proi. Sachs'a göre yann yürûrlüğe girecek olan bu önlemler, Rusya'da tam anla- mıyla bir ekonomik deprem yaratacak. Fiyatların bir haf- ta içinde yüzde 300 artması, ruble kurunun halen kara- borsada geçerli olan 1 ABD Dolan= 100 ruble kuruna ya- kın bir noktada oluşması, siibvansiyonları kesilen kuru- luşların bazılarının durma noktasına gelmesi bekleniyor. "ilk haftaiar fevkalade teblikeli" diyor Prof. Sachs, ">fe/t- sin'in GaydarcH yönetimindeki ekonomik ekibi çok kararlı ama halktaki beklentiler ve kaygtlar da çok büyük; aslın- da popülist demagoglann ortaya çıkmasına çok elv&rişli bir orîam var ve bu ortam reformlann başansmt güçleşti- rebilir." Prof. Sachs: Batıhatalı Halen Türkiye'de bulunan ve yılbaşını Türkiye'de geçir- dikten sonra Rusya'ya gidecek olan Prof. Sachs, 38 ya- şında. Son yillarda kazandığı uluslararası üne karşın ukala ve bilgiç profesör havasını hiç vermiyor. En büyük kaygı- sı ABD'nin ve diğer zengin sanayileşmiş ülkelerin Rus- ya'daki ve eski SSCB'deki durumu yeterince ciddiye al- mamaları ve gerekli yardım paketini oluşturmakta gönül- süz davranmaları. Ayaküstü yaptığımız kısa sohbette bu noktayı kendisine sorduğumda, Batı'nın bu tavrını anla- makta güçlük çektiğini belirten Prof. Sachs, Rusya'da uy- gulanmaya başlanacak ekonomik reformlann başansı için dış mali desteğin son derece önemli olduğunu vurgula- dı, "Bu çapta bir istikrar ve yeniden yapılanma programı- nın dış destek olmadan başarıya ulaşması çok zor" dedi. Prof. Sachs'ın kaba hesaplamasına göre Rusya'nın 2 ocakta uygulanmaya başlanacak programı başarıya ulaş- tırması için 15-20 milyar dolar mertebesinde bir ödeme- ler bilançosu desteğine ihtiyacı var. Ocak ayının üçüncü haftasında bir araya gelecek olan zengin G-7 ülkeleri yet- kililertnin kapsamtı bir yardım paketi oluşturmaları gerek- tiğini belirten Prof. Sachs bu konuda çok da umutlu gö- rünmüyor ve şunları söylüyor. "Rusya'da tam anlamıyla bir ekonomik deprem başlamak üzere. Bunun önemli sos- yal ve politik sonuçlan da olabilir. Baîı basınına bakıyorvm ve bu çok önemli gelişmeye gereken önemin verilmediği- nt görÖYorvm. Bu nedenle de kaygtiiyım." • ^ Rusya'da piyasa ekonomisine geçiş programının ilk şofe lardan sonra başartlı olabilmesi için fıyatlar serbest ta? lınca mal arzının artması gerekiyor. Ancak bir yandan iç piyasada mal arzı artarken diğer yandan bunun ithalatla desteklenmesi zorunlu. İthalat için döviz gerekirken ayrı- ca işsiz kalması olası yüz binlerce insana gelir sağlaya- cak bir "güvenlik ağı" oluşturmak için de Önemli ölçüde dış kaynağa gerek var. 2 ocakta baştatılacak programun dış kaynaklarla des- teklenmesi çok önemli, ama belirleyici süreç kuşkusuz ülke içinde yaşanacak. Bon's Yettsin, Nevvsvveek dergisi- ne verdiği özel demeçte, "Işin en önemli tarafını artık giri- şim özgürlüğüne kavusan bizim insanlanmtz yapacak, ken- di gelirlerini de kendileri belirleyecek" diyor ve çaba gös- teren bir kimsenin gelirini on kat arttırabileceğini söylüyor. Türkiyeiçinticaret olanağı Rusya'daki ve eski SSCB'nin yerini alan Bağımsız Devlet- ler Topluluğu'ndaki olası gelişmeier Türkiye'yi nasıl etkile- yebilir? Prof. Sachs, Rusya'da başlayacak olan piyasa ekonomisi- ne geçme çabasımn ekonomıdetam bir istikrar sağlamasının vakitalacağını, Rusya'dave yeni cumhuriyetlerdeyatınmya- pabilmek için elverişli koşullann zaman içinde oluşabileceğini belirtiyor ve "Ancak" diyor, "Rusya ile ticaretolanaklan bu ön- lemlerden sonra hızlagenişleyebilir. Bir kere ortayakonvertibl; birparabirimiçıkmış olacak; ikincsi, tek tek kuruluşlar serbest; ticaretyapmaolanağına kavuşacaklan içinçokdaha koiaylıkla ticaretyapabitecekler. Bu durum Türkiye içinTürkfirmalan için (Arkası 19. Sayfada) TESEKKÜR GENEL BAŞKANIMIZ ABDULLAH BAŞTÜRK'ün hastalığına ilk tanıyı koyan Haydarpaşa Göğüs Hastalıklan Hastanesi nöbetçi sağlık ekibine, Yoğun bakıma alındığı International Hospital'a gelerek yakından ilgilenen Doç. Dr. HULKI FORTA ve Doç. Dr. ALl CANPOLAT'a, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi hekimleri Prof. Dr. CENGİZ KUDAY, Doç. Dr. MOIZ BAHAR ve Dr. MURAT HANCI'ya, Internationa» Hospital hekimleri . .. Prof. Dr. MUZAFFER BAYHAN, Doç.. Dr. NEZIH OZKAN, Dr. CENGİZ ASLAN, Dr. ZIYA BILEN ve Dr. SABRİYE YILDIRIM'a, Hastane Genel Müdürü YAŞAR YILDIRlM/a, yakın ilgilerini göfdüğümüz hastane yönetimi ve sağlık personeline, Konfederasyonumuz ve ailesi adına TESEKKÜR EDERİZ TÜRKİYE DEVRİMCİ İŞÇİ SENDİKALARI KONFEDERASYONU DİSK