Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CfMHURtYET/12 EKONOMİ 31 ARALIK 1991
DfVİZ KURLARI 31 AJULK 1991
Doon
i *I 1 m Dolan
/ 1 Annlkbfta
f 1 A s M y ı Dotaı
I 1 Astuıyı ŞBn
1 B^jks FTMOJ
n
1 [nırnaria Kronu
1 hMlrtdaa
1 FngzFrangı
1 Htendı Horini
1 Isanyol Pszgtası
1 teçKnnu
1 bçre Fmgı
lOOölyan üret
1 Jaon Yen
1 KaadaOotan
1 NrveçKroou
1 Snün
t S -'aöıstan Rıyalı
Dövız
Alış
5074.83
3339.81
3859.41
474 68
16214
858.25
1226.84
978.28
2963.23
>2 42
914 17
3748 03
441 10
10 34
4384 30
848.85
9482 32
1353 29
Oövız
Satış
5085 00
3346 50
3867 14
475 63
162 46
859 97
1229 30
960.24
2989.17
52 53
916 OO
3755 54
44196
40 42
4393 09
850.55
950132
1356 00
i
!
Efefcüf
Ate
İO69 76
Ö 3 6 47
3801 52
474 21
160 51
849 67
214 57
977 30
360 27
5137
905 03
İ744 28
436 69
39 74
1318 54
840 36
M72 84
332 99
Efsktrf
Sabş
5100 26
3356 54
3878 74
477 06
162 95
862.55
1232 99
983 18
2978 08
52 69
918 75
3766 81
443.31
40.54
4406 27
853 10
9529 82
1360 07
çtfMzm
S 1 5195 Alnan Mada
$ 1 3149 Avust Dolafı
S 10 6910 Avus Şilım
$ 3 1 3000 Bel
t 5 9130 Dan
Frangı
Kronu
$ 4 1365 Ftn MaıMcaa
S 5 1875 Fftn
$ 1 7126 Hol.
i 96.80 tşp P
S 5 5513 fsve<
S13540İSV
S 1150.50 rtal
FllNİJI
Ftorin
«2Mas<
Kronu
Vangı
Liretı
S 125 80 Japon Yenı
S 1 1575 Kanada Ooi
S 5 9785 Norveç Kr
£ 1 8685 ABO Oolan
S 3 7500 Suudı Rıyalt
SEIBEST PİYASAOA DÛN DÖVİZ-ALTIM
ABCDotan
AhnnMarVı
tsvıçe Frangı
HOMKH nonn
hgft Steriini
frartız Frangı
100 Liretı
BCRSA
i v f ••*• »
tp*fc«Wau
M r a O m (A)
AHMiOm p
*fc|i TgsH
«w»
Ataa
«MoMMog
itaoBft9Cwı
AMftan
Unpn
|MfM
Bvilı Tûtün
Ç m t t t ı CMmntD
Cıvm MMyHHt
flllllfclMllt
İ H M CM
Oıtimod
OMHnUng
06U*
DnnObtı
UHlMm
t >n hç
E«p Ip» (BU)
NtMaoM
EgeEndiiun
EgıGttn
EraC* OC
Fyi^ yntyıyan
G t M *
6 0 » F*.
GSmyBfno*
IdK F. a^Mi
i UolOf Pısion
İ2octtn
brtHm
KsMMk Mobihyl
tapnBıkMk
İ4t HHki
Koç Yaonm
Konya Çımenlo
îânâaTv.
Kutahya
p
orwrtr
LMsKadıte
IMkıTn
Mtrdn Çnnsırto
Uarshall
M.SHM
9 M ^
UgıtB
Naat
Nrt**
NMHoMng
NMTunzm
Mgıfc Çftnento
OonTeteH
dmukM
M M M
PareanJBU)
PMtam
PrarSût
Pav Eakfn [t
Pn» Su
Pnu Un
PbM$
PdmiOtaı
Fatak
Sabah Yjync**
SvfcM|lâH
Stmmı Ftamn!
SaEttmttBU).
iıııapii
T a M b M
Tasan
T G v M B
T i$ BtflklA]
TlsB (WW5BOl)
IJsB. lE^VSBGZ)
Tjş BMIL (Q
TtnlMMi
TKB
Tılif Hriı Bli.
Topratay
T M ] « C M
TftB*""
TD Dttûm
TımaTetati
TfcfJJ
M
ımT
T Tutorç
Tûtûnta*
§•!• P M A ( H |
•MTıMM.
Vestel
9tâ F. Kn^İ)
Yasaj
Alış
5065
3335
3730
2930
9600
972
438
fieal
HMI
* M r
âncaMse-
ınslaoın
14750
3400
1MM
1850
3800
13750
10750
«00
1250
1MH
3600
9700
17750
» N
21»
4200
JMB
6000
7500
26S0
M99
5100
2500
m13000
4900
I W U
11500
5100
17IM
4OO0
•NM
1600
650
gJJJIMM
5200
2300
3800
1750
7IM
(75
34000
1700
12»
tttm
3O00
7M
16500
H M
4Mİ
3000
4WM
N M
IMM
33000
48500
48M
am17M
10000
3600
I7J
16500
M M
4550
1*H
•a11500
475
S2S
625
4100
90000
1350
1200
U7M
875
850
1300
M l
1150
2400
2300
7000
1500
1000
1750
itZM
1Mİ
MM
62O0
6000
MM
1TH
3000
W7M
2SO0
2900
I7M
220000
325
775
1Mt
1Mİ
1350
77»
7500
zn»
1650
12000
6900
7000
3500
5800
» M
14»
i s t
2400
Z3M
2150
2150
Satş
5070
3350
3750
2960
9550
980
445
S Arabıstan RıyaR
Avusturya Şılmı
Cunihunyet
Reşat
24ayar
22 ayar
900ayaı
külçe
bıtezık
gümüş
lacni: 233.030.028.275
MMİ: 31.970.313.5
Mjntk
4298.00
: 430069
Bueûnkû
13500
3250
Z1M1
1K0
3H0
MM
13500
10750
8000
1150
1*7»
3500
8700
17750
MM
4150
MM
5600
2600
I4M
51002400
m
4700
tm
11500
17M
MMkt
1450
650
S1M
İ H M
5200
2250
3800
4MS
17O0
7Mİ
MpJB
850
33000
1600
I M
I M M
2700
TM
16250
MM
4Mİ
3000
4M0
N M
IMM
32500
47500
11»
17»
10000
M l
16250
4550
MM
•»
10750
475
800
750
1050
1200
117H
850
ttSBJV3V
850
1250
77S
1050
em
1500
1700
122»
M N
M »
8200
5100
4ZM
17»
3000
HTM
2M0
M N
325
775
17»
1MI
1360
7NI
m»ZMM
M M
1650
11500
8600
3500
MM
14M
14»
2350
24»
1900
2100
BugtMü
oiydka*
14750
3500
Z1MI
1950
3850
SMİ
13500
11000
8100
1250
19BM
3650
8700
18250
tm
4300
SMİ
6000
2750
5300
2400
«a
4900
17*
12000
)iaı
177»
I1MI
1600
650
sS1KM
5400
2300
3800
1750
7MI
900
34500
1700
1J»
2MM
27O0
77»
16750
M H
MN
3000
B N
171»
33500
49500
47M
22»
1Mt
10300
K5
170W
İSM
4700
1«t
175
11500
500
825
825
1300
1250
14MI
875
875
1250
«a1300
7300
Uflm
l*>m
1550
1850
i a »
17»
nm8200
580C
41»
1MI
3000
110»
2950
IMM
350
800
1«M
14M
1400
M N
I M İ
tMM
tm
1650
122S0
7000
3600
MM
14»
14»
2500
İ4M
2150
2200
YOT1RİM FONLARI
IşlMraH
Iş ^Mnn^2
Is ttfcnro-3
l$ ftftnnv4
Mrtn-1
Mrtgn-2
MBfen-3
l«rtwvt
Mfton-5
Mısat >K-2
HsflttM
MadlfcnFon
G«*1*nm-1
MIMt
GnıiYMnıM
GüMiMmvS
EsMıFni
EsbHraV ron 3
VKB ttbnır *•
YKBSeMfrF
Y O H n t F
YKBKanıF
YKB LMIF
YKBtarmıF
YKBOAıaF
YKBKapHF
YffltttfF
«MFon-t
AMFon-2
MMFo)-3
V M N k a
H l
55357
27H33
72SB
H49E
M K
63İB4
22&1
XX
« 6
«440
54ff5
26036
26JO2
«486
S1H5
»722
1J7B1
tJON
11Ü14
82 423
27582
«951
70753
57308
9U0B
55307
50Ü25
&0S4
2U2E
«760
«se
57275
144597
2S£27
17795
MKT a42
54394 .101
27139 U e
2 775 039
19575 041
77260 039
63İS2 026
32X8 028
3OJ02 038
10721 -208
67-23 042
54J06 0.42
26146 042
264M 043
19.^90 -152
81.991 036
30782 020
19J4S 043
131» 005
11Ü17 003
82 766 042
27706 041
19.K3 043
71JXM 035
57551 O C
HSS -2 20 '
50144 042
50231 041
Ü27J 039
23327 042
1U48 047
1&654 -G.B
57496 039
45.117 036
2&7Ü 038
17775 -an
Bugûnto
kuants
14000
3250
tiMİ
1850
3800
11»
13500
10750
8000
1150
m»3500
8700
17750
Z2M
4200
n»6000
2650
5100
2400
KS
4750
m
11500
171»
1600
650
IIH
1İN
amM2M
5200
2300
3800
1700
7MI
875
34000
1600
1MI
tMM
2700
77S
16500
MM
3000
4M4
B M
1*7»
33O00
47500
47M
a»1MI
10000
M l
16250
»M
4550
I M İ
M l
10750
475
825
750
1050
1200
IMM
875
850
1250
m1150
7000
1500
1750
115»
17»
11»
8200
5800
4ON
I M İ
3000
11NI
2800
1NN
32S
775
1 M
MM
1350
M N
mM N
I7N
1650
12000
6600
3500
M N
14»
14»
2400
»4»
1900
2200
MMk.
\MifFav6
I M
3304.43
3294.37
ISfcm
n*On
1711010
3719580
MMn
23062
43200
I Z M M
22500
80702
15000
4860
1SH14S
72300
1046
43500
tVTSM
399431
tNMI
47546
285624
626595
2000
1M7S
493142
I M M
87786
»17»
14412
110500
36800
TVBMa
Z(*KM
1M1I
2MI
2529715
6000
2O00
29000
HS79
159770
2O450
48112
17»»
M M I
1000
1»4«7
121114
1MNI
8000
24MI
Mttl
290244
31350
1NMI
147SH
4700
15724*
695650
«HM
41M
68400
4tTM
W M N
221840
29000
88000
194550
20000
250
8000
53600
» 3 7 »
16300
444124
272500
2000
7NM
40000
422950
67477
200
269250
IM1M
IMM
i a N
2000
2150
411»
M M I
2000
5M77
760058
ini«
8
971120
215960
1574»
14»
4000
11M7İ
400
MN1*
1I73M
4SJ1S
18900
303193
558450
612000
6500
41175
4MM
14MI
163500
11M0
292500
728709
3C
OeiH* M» t
w
CıshrtBt
O^MılMıe
rutnFon-
lîMnFaı-
Ht»fw-
IMuFoıv2
Fn»sR)n-2
ffBBFm-3
FrasFaıM
FfBBsFm-5
2MFO-1
TJMFgvJ
ZMk^kftn
7JMI FHh
tWFn-1
IWtFa^2
P M A Foa
dm*HK
EnttF»
Erat*fav
hnijec Fon
t
lmpoR»2
TUmkfm
SimrFaı
OmzFon
EgeFaı
KJkmmaFn
OanıFaı-
Demıfoo-
bnjft»
OıttFaı
THMıFon
NetRM
Etfor
Alış
1340
472
385.000
410.000
57.800
52.050
684
Satş
1355
480
390 000
430 000
İ O M J U J K
56 000
57 200
711
1991
S a n t
4879.84
4889.79
En çok 3ta
yaprian fty
14000
3250
» M
1900
3850
11»
13500
10750
8100
1200
1MM
3600
8700
18000
» M
4150
11»
6000
2660
5100
2400
•N
4700
m
11750
1T2M
M M I
1550
850
MM
nm5300
2250
3800
1700
7*M
MğU
**•••
87534000
1600
11»
23Nİ
2700
7 »
16500
MM
4MI
3000
4NI
J l »
117»
33000
48000
tm
I M İ
10300
t a
16500
29»
4SO0
1 »
M
11000
475
825
775
1300
1250
MMt
875
850
1250
M l
1100
6900
1500
1750
K 2 »
M M
2T9M
8200
5800
42»
1 M
3000
1t7M
2850
M N
325
775
M N
I M İ
1350
7MI
M N
2MM
»50
1650
12000
6700
3500
MM
14M
14M
2400
MM
2000
2150
A0rtWı
ortdy
13937
3292
M4B
1888
3826
İ1M
13500
10798
8086
1200
MMt
3579
8700
17955
nm
4206
n«ı5850
2679
M79
5139
2400
Ml
4751
171
11701
M*M
T7J»
H*S4
1539
650
SEM
112»
5255
2258
3800
1705
7143
42PV
875
34093
1621
12H
2M1I
2700
7M
16588
tm
40U
3000
MI1
1«3M
33093
48214
am
1777
10166
t i l
16564
2SM
4602
1M7
H4
11005
478
820
772
1200
1234
14*M
873
859
1250
7H
1120
7019
1523
1765
1 2 »
MM
M »
8200
5600
4 »
17»
3000
117»
2849
M1I
327
779
17*1
1 »
1362
TMI
M1S
22111
n»
1650
11984
6710
3516
17»
1411
M N
2401
1431
1992
2165
ARALK1991
Nı tafli
23J01 2340*
17012 I7O8
49S59 41869
70637 70358
20.170 2O2S2
S7S59 57OT
6 Ü » £143
207206 207511
24553 24576
31797 31336
26917 27JJ39
20161 20266
17X33 17315
30517 30552
22503 22İ67
23596 21686
21767 21İ54
3(1280 30323
22J97 22349
31595 31659
21D44 21048
»410 26İ29
20757 20838
24268 24373
17396 11097
20327 21JH2
22728 22 764
25M1 2S145
19343 20010
21İB9 21154
20271 2 1 X 1
10057 11102
21.302 21397
17551 17J8
17309 17356
17K2 17M8
17271 17355
044
033
040
045
046
043
043
0.15
009
044
045
052
046
011
028
038
040
tm
023
020
102
045
039
043
056
041
016
042
034
040
043
045
045
039
02S
043
049
TAHVİL
Mr
3t
a
30
13B29B
M S B
22919296
Iştaa Hacmi (Bin TL):
StztoşiM styot: 4
«1*
h
M49B
17 «8
«153
b
U4R
!75S0
«153
6.964.218 .
1
MH
M
U m
6S50
56 ü
S3O
•*
Mk
7977
95 K
8636
10 ARAUK
TM
«*
1 *
Sti
m711
•
I
1
I
1*1)
l«8«0
lao»
SOOOM
1991
tmM
1125372
1041591
410724
D Y* tteum U
Çevne dostu kurşunsuz benzin Avrupa'nın pek çok ülkesinde kurşunluya göre daha ucuz
Türk şoförü Avrupah'dan zengin mî?
BÜLENT KIZANLIK
Hava bedava, kurşunsuz ben-
zdn pahalı
Türk şoförü Avrupalı'dan da-
ha mı zengin?..
TÜPRAŞ'ta, kurşunsuz ben-
zin satışının ancak kanuni zor-
lamalarla yaygınlaştınlabileceği
görüşü savunulurken Petrol Ofı-
si'nin bir üst düzey yetkilisi ko-
nuya daha gerçekçi yaklaşıyor ve
"Kirtüigin ağır bir bedeU olma-
sına raimeo, tuketici havsyı be-
nöz bedava kabul ediyor. Bu dn-
rumda daha fazia ödeyip knr-
şunsıız benziıı alır mı?" diyor.
Sadece Türk şoförü değil Av-
rupalı da kurşunsuz benzine da-
ha fazla ödemeye yanaşmıyor.
Böyle olunca hükümetler, "çev-
reyi koruraanın maliyeti"ne
katlanarak kurşunsuz benzinin
diğerlerine göre ucuza satılma-
sını sağlıyorlar.
Türkiye'de kurşunluya göre
yfizde 12.4 ile yüzde 26.7 daha
pahalı satılan kurşunsuz benzin,
Almanya'da yüzde 11, Belçika-
da yfizde 12, Hollanda'da da
yüzde 14 civannda daha ucuz fı-
yatlarla tüketiciye sunuluyor. Bu
ülkelerde Türkiye'deki gibi kur-
şunsuz benzinden alınan vergi ve
fonlara yüzde 50'ye varan yuk-
sek oranlarda zam yapmak şöyle
dursun, kurşunsuz benzinde
ucuzluk, özellikle hükümetlerin
bu ilrün uzerinden alınan vergi-
Avrupa'da kurşunlu ve kurşunsuz
benzin fiyatları (Litre / TL)
Ûlkeler
Almanya
Belçika
Hollanda
Türkiye*
(Normal-sişer)
4.30O4.360
3.540-3.620
4.47O4.650
3.852-4341
Kurşunsıu
3.900
3.200
4.100
4.881
Türkiye'de kurşunluya göre yüzde 12.4 ile
yüzde 26.7 oranında daha pahalı satılan
kurşunsuz benzin, Almanya'da yüzde 11,
Belçika'da yüzde 12, Hollanda'da yüzde 14
civannda daha ucuz fiyatlarla satılıyor.
KAYNAK: OPAL Oil Price Assesments Limhed
NOT: Avrupa ülkelerındeki akaryakıt satışfiyatlan,bugünkü orlalama
döviz kurları Ozerinden yakla$ık olarak hesaplanmıştır.
* tstanbul'daki fiyatlardır.
Avrupalı tuketici de kurşunsuz benzine daha
fazla ödemeye yanaşmadığı için hükümetler
çevreyi korumanın maliyetine katlanarak
kurşunsuz benzinin daha ucuza satılmasını
sağlıyorlar.
lerden fedakârhk etmesiyle sağ-
lanıyor.
Akaryakıta gelen son "vergi
zajnlarTnın ardından lstanbul1
daki fiyatı 3 bin 840 liradan 4
bin 881 liraya ytikselen kurşun-
suz benzin "egzoz" dumanı y o
luyla havayı kirleten" kurşunlu
benzin türlerine göre daha yük-
sek fiyat taşıyor. Istanbul'da
normal benzin 3 bin 852, süper
benzin de 4 bin 341 liradan sa-
tışa sunuluyor. Almanya'da ise
kurşunlu benzin türleri 1.278
mark (yaktaşjk 4 bin 300 Ura) Ue
1.298 mark (yaklaşık 4 bin 3«0
Ura) arasındaki fiyatlarla tüke-
ticiye sunulurken kurşunsuz
benzinin fiyatı 1.168 markla
(yaklaşık 3 bin 900 Ura) sınırh
tutuluyor. Belçika'da kurşunlu
benzinler 22 frank (yaklaşık
3540 Ura) Ue 22.50 frank (yak-
laşık 3 bin 620 Ura) arasında de-
ğişiyor. Bu ülkede kurşunsuz
benzin 19.95 franktan (yaklaşık
3 bin 200 lira) satılıyor. Hollan-
da'da ise kurşunlu benzinler
1.509 florin (yaklaşık 4 bin 470
Ura) Ue 1.569 florinden (yakla-
şık 4 bin 650 Ura) satıhyor. Bu
ülkede de kurşunsuz benzin
1.374 florin (yaklaşık 4 bin 100
ttn) civanndaki fryatla, kurşun-
lu türlerden daha ucuza sa-
tıhyor.
Yatınmlar boşuna mı?
Türkiye'de faaliyet gösteren
özel petrol şirketleri de Petrol
Ofısi gibi kurşunsuz benzin üre-
timi belli bir takvime bağlanıp
yatınmlara girişümesine rağ-
men, tüketimi artürmak için ge-
rekli önlemlerin ahnmadığmı sa-
vunuyorlar. Görüştüğümüz bir
SheU yetküisi, TÜPRAŞ rafine-
rUeri üe Türkiye'deki özel rafi-
neri olan Ataş'da, 1995 yıhnda
kurşunsuz benzine göre üretim
yapacak "Hidrokroker ünitele-
ri"ne 1.5 milyar dolarhk (yakla-
şık 7 trilyon Ura) bir yatınm ya-
pılacağını haürlatarak "Rafine-
riler ve petrol şirketleri olarak
biz üzerimize düşen görevi yapı-
yoruz. Knrşunsaz benzin üreti-
mini arttjnna yolunda çalışma-
lar sürdürüluyor, ancak Tirki-
ye*de kurşnmız benzn knlfauıan
kaç tane araba rar, yeril iireti-
cüer konvertür malryetini üstle-
nip bn arabalan üretk nri? Tü-
ketid en pahalı yakıt oldngu
halde kurşunsuz benzini ahp
knUanır mı?" dedi.
SheU yetkilisi, Batı'da olduğu
gibi kurşunsuz benzinle çalışan
otomobülerin üretimini özendir-
mek için otomobiller üzerinde-
ki taşıt ahm ve yılhk vergüerde
indirime gidümesi gerektig^ni ve
devletin kurşunsuz benzini süb-
vanse ederek ucuzlatmasını iste-
di. Yetkili, "DöMjvmn ber yerin-
de oldnğn gibi bunlaruı sagbm-
ması için kamaoyn oraşrnmak
Çevre BakanhtıHm görevidir"
şekünde konuştu.
Çevre Bakanlıgı kendi
derdinde =
Çcvrt BakanlığYnda ise kur-
şunsuz benzin konusunun ancak
önürnüzdeki aylarda gündeme
gelebileceği belirtiliyor. Bakan
Dojancan Akyürek tstanbul'un
diğer çevre sorunlanyla UgUi gö-
rüşmeler yaparken bir bakanlık
yetkilisi, "Biz şu an sokakta kal-
nuş bir bakanlı^ız. Basbaku-
lık'ta idareteo bnlannyonu. Bir
binanuz yok, menmrtar ayakta.
Knrşansaz benztaıe geçişle Ogili
olarak bakan beyin çeşitü dtt-
şÖBcderi var. Ama bde bir yer
sornnnmDzu çözeUm, ondaa
sonra gerekli çalışmaiara
başlayacagtz" şeklinde konuştu.
Ücretlinîn gözü zonınlu tasarrufta
tşçi ve memurlar
zorunlu tasarruf nema
ödemelerinin
yapılmasmı
bekliyorlar.
Bugüne kadar
toplam 403
milyar lirahk nema
ödendiği halde bu
rakam kasım ayında
yapılan kesintilerin
yarısına bile
ulaşmıyor.
ANKARA (ANKA) - Işçi
ve memurlar ile bunlann
emeklilen. ücretlerden kesi-
len, ancak yıl sonu geldıği hal-
de kanunun öngördüğü ölçü-
de gerçekleştirilmeyen "zo-
runlu tasarruf nema (gelir
payı) ödemelen"nin >apılma-
sını bekliyorlar. Bugüne ka-
dar ödenen toplam 403 milyar
liralık nemanın. kasım ayında
yapılan kesintilerin yarısına
ulaşmadığı hesaplanırken
ödemelerin nemalandırmala-
nn yapılamaması nedeniyle
geciktiği belirtiliyor. Nema-
landırma konusunda, Ziraat
Hükümetin 13 trilyon ödemesi zor
EkonomiSenisi — DYP'nin vaadi ve
ücretlüerin beklentilerine karşıhk uzmanlar
bu sorunun çözümünün çok güç olduğunu
bildiriyorlar. Bir uzman konuya ilişkin
olarak şu yorumu yaptı:
"Hükümet, zontıüu tasarruf kesintilerini
durdurabilir. Ancak bu paranın yani 13.6
trilyon liranın geri ödenmesi çok zor
göriinüyor. öncetikle bn para
nemalandırılırken. bir anlamda bütçe
açığuiın finansmanında kullanıldı. Yani
ortada böyle bir para yok. Hükümet paravı
geri öderae konusunda istekli bile olsa,
kaynak nereden sağianacak?öte yandan,
acaba gerçekten kesintilerin dardoralıııası \ e
paranın geri ödenscsi isreneoek mi? Çûnkü
böyle bir kaynağı kallanmak ber hokûmetin
DY P'nin seçim vaadini tutması durumunda
işçi ve memurlarla bunlann emeklilenne
tppJam 13.6 trilyon lira ödeme yapılacak.
Ürcetlilerin ikinci bir kazancı ise
ücretkrindeki artış olacak. % 10 oranında
olan zorunlu tasarruf kesintisınin
kaldınlması durumunda ücretlüerin maaşı
şimdikine göre % 11 artacak. tkinci
olasılıkta ise %6 işveren payı ücrete
eklennıeyecek ve ücretler %4.2 oranında
yükselecek.
Bankası ile Kamu Ortaklığı
İdaresi sorumluluğu birbirle-
rine atıyorlar.
Kamu Ortaklığı İdaresi'-
nden edinilen verilere göre ça-
lışanlann tasarrufa teşviki
hesabında kasım sonu itiba-
riyle 14 trilyon 453.4 milyar li-
ra birikti. Bu tutarın 12 trilyon
255.8 milyar liralık bölümü
ana para, 2 trilyon 1977 milyar
liralık bölümü ise nemadan
oluştu. Bu yüksek tutarlı biri-
kime karşıhk kasım sonuna
kadar hak sahiplerine 253.2
milyar liralık bölümü anapara
ve 403 milyar liralık bölümü
nemadan oluşmak üzere top-
lam 656.2 milyar liralık ödeme
yapıldı.
Ödemelerden sonra çalışan-
lann tasarrufa teşviki hesa-
bında 13 trilyon 597.9 milyar
lira kaldı. Bu tutar çeşitli şe-
killerde nemalandınldı. Top-
lamın bir trilyon 432.7 milyar
lirası devlet tahviline, 4 trilyon
483.4 milyar lirası TEK tahvi-,
line. 153 milyar lirası TPAO
tahviline, 147 milyar lirası Ka-
mu Ortaklığı Fonu tahviline
ve 7 trilyon 183 milyar lirası
Kamu Ortaklığı Fonu Gelir
Ortaklığı senedine yatınldı.
Aynca vadeli hesaplarda
109.5 milyar lira ve dönem so-
nu hesap bakiyesinde 89.4
milyar lira bulunuyor.
Ücretlileröncelikle 1991 yılı
nema ödemesının yapılmasını
ıstıyorlar. Çalışanlann tasar-
rufa teşviki hesabına ilişkin
mevzuata göre her yıl nema
ödemesi yapılması gerektiğini
hatırlatan ücretliler, bu yıl
ödeme yapılmadığını ve mev-
zuata aykın davranıldığını
ıfade ediyorlar.
Yetkililerin bu konudaki
açıklamalanna göre ise nema
ödemesinin yapılabilmesi için
öncelikle nema oranının belir-
lenmesi gerekiyor. Ancak
nema oranının kimin tarafın-
dan belirleneceğine ilişkin ola-
rak Ziraat Bankası ile Kamu
Ortakbğı İdaresi arasındaki
anlaşmazlık hen-üz giderilmiş
değil. Kamu Ortaklığı İdaresi
yetkilileri ısrarla nemanın Zi-
raat Bankası tarafından belir-
leneceğini savunurken Ziraat
Bankası yetkilileri ise oranın
KOl tarafından belirlenerek
kendilerine bildirileceğini öne
sürüyorlar. Bu anlaşmazlık
nedeniyle hangi oranda nema
ödeneceği ve ödemenin ne za-
man yapılacağına ilişkin ola-
rak ne Ziraat Bankası ne de
KOİ yetkilileri bir açıklama
yapmıyor.
Yırcalı
Özal
hükümeti
desteklesin
Ekonomi Senisi — Patron-
lar Cumhurbaşkanı Özal'dan
Başbakan Demirel'e destek is-
tediler. Türkiye Odalar ve
Borsalar BirüğM (TOBB) Baş-
kanı Rona Yırcalı, "Başta
cumhurbaşkanı olmak üzere,
siyasi partiler, anayasal kuru-
luşlar ve toplumun her kesimi
hükümeti desteklemelidir"
dedi. Yırcalı özetle şöyle
konuştu:
"Evet bugün Türkiye, eko-
nomik bir krizin içindedir.
Toplumun büyük kesimi ha-
yat pahalılıgının altında ezil-
mektedir. Milyonlarca genci-
miz işsizdir. Hastanelerimiz,
okuUannuz yetmemektedir.
Yollanınız, limanlanmız tam
j
Bu badireden kurtuhnak
icin devletimizin en yüce ma-
kamı dahil, dağ başındaki ço-
ban kardeşimizi de kapsayan
toptnmıımuziın tüm kunım ve
kuruluşlannı hükümetin etra-
fında bir konsensüse davet
ediyoruz."
Hükümetten ıııemııra yüzde 25-30 oranında zam
(Baştarafı 1. Sayfada)
leri yüzde 45-75 oranında yük-
seltildi. öğretmenlerin ek ders
ücretlerinin kadroya bağlanma-
sına Uişkin yasa tasansı da ka-
bul edildi.
Bakanlar Kurulu, dün Başba-
kan Süleyman Demirel başkan-
lığında toplandı. Dört saat sü-
ren toplantıda, maaş ve vergi dü-
zenlemeleri ele alındı. Bir önce-
ki Bakanlar Kurulu'nda alınan
karar gereğince dört bakanm
yaptığı ortak calışmanın sonuç-
ları doğrultusunda, katsayı ve
öteki maaş düzenlemeleri kara-
ra bağlandı. ,
Başbakan Demirel, toplantı-
dan çıkarken gazetecilere njaaş
zamlannı kasteterek "Güzel ha-
berler var" dedi. Bakanlar Ku-
rulu'nun karanna göre yılın ilk
yansında uygulamak üzere me-
mur maaş katsayısı 470'ten
5^3'e, taban aylık katsayısı
640"tan 823'e, yan ödeme katsa-
yısı da 180'den 202'ye çıkanldı.
Boylece, düşük derecelerdeki or-
talama yüzde 30, yuksek dere-
celerdeki maaşlarda yüzde 25 ci-
vannda net artış sağlandı. 15.
derecenin birinci kademesinde-
ki en düşük memur maaşı 760
bin liradan 988 bin 200 liraya
yükseldi. Bu arada, ücretlerin
vergi dışı bölümünü oluşturan
özel indirim aylık tutan 54 bin
liradan 90 bin liraya çıkanlırken,
Gelir Vergisi dUimleri de yüksel-
tUdi. Yüzde 25 oranında Gelir
Vergisi'ne tabi en düşuk vergi di-
ümi 12 milyon liradan 20 müyon
liraya çıktı. Işçi emeklilerine uy-
gulanan sosyal yardım zamları
arttınhrken, Bağ-Kur emeklile-
rinin aylık hesabında esas alınan
gösterge tablosu değiştirildi.
Bakanlar Kurulu toplantısın-
dan sonra, Devlet Bakanı ve
Hükümet Sozcüsü Akın Gönen,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ba-
kanı Mehmet Moğultay, Mah'ye
ve Gümrük Bakanı Sümer Oral
ortak bir basın toplantısı yapa-
rak alınan kararları açıkladıîar.
Maliye Bakanı Sümer Oral,
memurlara yapılan maaş zamla-
nnın emeklilere de aynı ölçüde
yansıtılmasına dikkat edildiğini
belirterek, sözleşmeli personel
ücretlerindeki artışın memur
zammına paralel biçimde ocak
ayı içinde belirleneceğini
bildirdi.
Maliye Bakanı Oral, maaş
zammıyla ilgiü sorulan yanıtlar-
ken, "1991 yılının başında veri-
Bakanlar Kurulu, memur ve emekli maaşlarına
yüzde 25-30 oramnda zam yaptı. Memurlara
yapılan kira yardımının yaygınlaştırılmasını
kararlaştıran Bakanlar Kurulu, Bağ-Kur
emeklilerinin gösterge tablosunu değiştirdi. En
düşük memur maaşı 988 bin 200 lira oldu.
Memur maaşları (Net)
Bağ-Kur sigortalılarına ödenecek aylıklar
Basanak
1
2
3
4
5
6
7
8
g
10
11
12
13
14
15
Y M I Gosterge
576
672
768
864
960
1056
1152
1248
1344
1440
1536
1632
2032
2432
2832
Ödemcek Aylık
S.YXDaWI
310.874
346.019
381.165
416.310
451.456
486.601
521.747
556.893
592.038
627.184
662.330
697.475
843.915
990.355
1.136.795
Maaş Artış
Yuzdesi
42
45
48
50
52
53
55
56
57
58
59
60
62
65
67
Derecesi
15/1
1/4
9/1
3/8
1/4
1/1
8/3
3/8
1/4
Unvam
Memur
Öğretmen
Memur
Memur
Genel müdür
Daire başkanı
Doktor
Hemşire
Albay
MEMUR EMEKLISI
1/4
1/4
5/3
7/9
IŞCI EMEKLISI
EsU gfetoge (1101)
1136 gösterge
1560
5100
Em. genel müdûr
Em. öğretmen
Em. memur
Em. memur
Katsayı
523
523
523
BAG-KUR EMEKLISI
6. basamak
Eskimaa?
317.140
Eskimaaşı
760.004
2.167.600
854.400
1.527.500
4.467.200
2.850.800
2.413.800
1.816.900
3.841.900
3.247.400
1 875.000
1.137.257
1.026.627
EsU maaş
719.000
903.240
1.588.500
Yeni maaş
486.601
Yeni maaşı
988.200
2.841.600
1.134.800
1.995.700
5.584.400
3.662.000
3.167.300
2.388.400
4.893.400
4.023.591
2.391.831
1.478.846
1.350.720
Yeai maaş
965.000
1.140.906
1.966.336
Oram (yüzot)
30
31
32.8
30.6
25
28.4
34.2
31.4
27.3
23.9
27.5
30
31.5
Arbşoram
34.3
29.6
23.8
len katsayı arttşından daha faz-
la zamTCrildiginrsöyledi. Oral,
"Hepiniz biliyorsunuz ki, me-
mur maaşlannda katsayryı tespit
ederken, ileriye dönük enflasyon
esas alınır. Ama biz geçen sene
ocakta verilen memur maaş
zamlannın üzerinde bir zam
verdik" dedi. Oral, "Hüküme-
timiz maaş artış oranlannı tes-
pit ederken doletin bıitün im-
kânlarını zorlamıştır" diye
konuştu.
Çocuk ve aüe yardımının kat-
sayıya bağlı olarak yükseltUdi-
ğini kaydeden Bakan Oral, kira
yardımında ise herhangi bir ar-
tış ongörülmediğini, ancak uy-
gulamanın yaygınlaştınlacağını
söyledi. Oral, makam tazminat-
larının arttırılmadığını da
bildirdi.
Sümer Oral, memur emekli
aylıklannda memur maaşlanna
paralel bir aruş sağlandığinı ifa-
de ederek, "Oysa 1991 yüı için-
de özeüikle tazminatlarda yapı-
lan düzenlemeler nedeniyle me-
mur ayhklanndaki katsayı artı-
şı emeklilere daha küçük oran-
larda yansıyordu" dedi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanı Mehmet Moğultay da iş-
çi ve Bağ-Kur emekli aylıklann-
da sağlanan artışlar konusunda
bilgi verdi. tşçi emekli aylıkla-
nnda yüzde 25 Ue 30 arasmda
değişen oranlarda artış getiıildi-
ğini belirten Mogulta>, Bağ-Kur
emekli aylıklannda da "global
olarak'1
yüzde 60'lık bir artış ön-
goruldüğünu kaydetti. Bakan
Moğultay, halen 390 bin lira
olan işci emekülerinin sosyal
yardım zammının yılbaşmdan
geçerli olmak üzere 550 bin li-
raya çıkarıldığını, Bağ-Kur
emeklilerinin sosyal yardım
zammının değiştirilmediğini,
gösterge rakamlarının yeniden
beürlenerek aylıkların >r
üzde 42
ile 67 arasında değişen oranlar-
da arttınldığıru bildirdi. Moğul-
tay, süper emekli ayhklannın da
yüzde 23.6'lık bir artışla 1 mil-
yon 343 bin 865 liradan 1 mil-
yon 661 bin 215 liraya çıkanldı-
ğmı söyledi. Moğultay, süper
emeklUerle ilgili olarak önümüz-
deki günlerde düzenleme yapı-
lacağını sözlerine ekledi. Bu ara-
da ortak basın toplantısında,
yaşlılık aylığının arttınlmasını
sağlamak, Kore ve Kıbrıs gazi-
lerine aylık bağlanmasını öngö-
ren yasada düzenleme yapmak
amacıyla hazırlanan tasanlann
Meclis'e sevkinin kararlaştınldı-
ğı bildirildi.
Bakanlar Kurulu'nun aldığı
kararlar çerçevesinde, SSK pri-
mine esas ücret 3 milyon 8 bin
liradan 3 milyon 347 bin 200 li-
raya yükseldi. Boylece, brüt üc-
reti 3 milyon lirayı geçen işçUer-
den yapılan SSK primi kesinti-
sinin 421 bin 120 liradan 468 bin
608 liraya çıkacağı saptandı. Bu
artışın, yüksek ücretli işçilerin
net gelirlerinde yaklaşık 36 bin
liralık bir eksilmeye neden ola-
cağı hesaplandı.
Bu arada, öğretmenlerin ek
ders ücretlerinin kadroya bağ-
lanması da kararlaştırıldı. öğ-
retmenlerin ek ders ücretlerinde
yüzde 118'lik bir artış sağlanma-
sını öngören tasarının bugün
TBMM'ye sevk edileceği bil-
dirildi.
Taşıt vergileri
öte yandan, geçen günlerde
Damga Vergisi ve harçlarda ya-
pılan artıştan sonra, dün de mo-
torlu taşıt ve taşıt alım vergileri
arttırıldı. Yılbaşında yürürlüğe
girecek karara göre, her iki ver-
gide de yüzde 45 ile 75 arasmda
değişen oranlarda artış yapıldı.
Yüzde 45'lik artışın yat ve uçak
gibi lüks taşıtlarda, yüzde 75'lik
artışın ise otomobiUerde uygu-
lanacağı, taşıtların yaş ve cins-
lerine göre vergi oranlannın de-
ğiştiği bildirildi. Lüks taşıtlarda
vergi oranının daha düşük olma-
sının, Bakanlar Kurulu'nun bir
önceki vergi düzenlemelerinde
yetkinin buyük bölümünü kul-
lanmış olmaandan kaynaklan-
dığı kaydedildi. Bu arada, trak-
tör için yüzde 282'lik artış yet-
kisi olmasına rağmen, vergi ar-
tışı yüzde 40 düzeyinde tutuldu.
Tarüşma
Bakanlar Kurulu'nda memur
maaş. zam oranlan, sıkıntılı ve
tartışmalı bir ortamda belirlen-
di. 4 bakanm yer aldığı komite-
nin seçenekli olarak sunduğu
zam oranları üzerinde 20*ye ya-
kın bakan görüşlerini açıkladı.
Bazı bakanlar zamların yüzde
40*tan aşağı olmamasım isteme-
lerine karşm, başta Devlet Baka-
nı Çiller olmak uzere ekonomi-
den sorumlu diğer bakanlar, bu
zam oranının enflasyonu artü-
racağı ve enflasyonun düşürüle-
ceği vaadinin gerçekleşmeyece-
ğine ilişkin endişelerini düe ge-
tirdiler. Bakan Çiller, zammın
20-25 oranında yapılmasmı iste-
dL
TEPKİ
Zammıkimse
beğenmedi
Haber Merkezi — Bakanlar
Kurulu'nun memur ve emekli
maaşlanna yaptığı yüzde 25-30
oranındaki zam genelde yeterü
bulunmadı. Vatandaşlar, zam
oranının beklenenin aksine çok
düşük olduğunu belirterek zam
oranını eleştirdiler.'
Bazı vatandaşlar "Yapılan
zamhu* çok yetersiz, bu hükümet
ANAP'ı bile aratacak" derken,
kimileri de "Gerek DYP gerek-
se SHP, seçim meydanlannda
vatandaşa mutlu yannlar vaat
ettiler. Ama açıklanan zam
oranlan bizi sükut-u hayale
uğrattı" diye konuştular.