Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURÎYET/10 DIŞ HABERLER 31 ARALIK 1991
BRUKSEL
SABETAY VAROL
Bosnalı Sırp Milliyetçisiyle
Tartışırken...
BRÜKSEL — Önümüzdeki yılla biriikte, milliyetçilik
akımlarının dûnyanın birçok bölgesinde daha da önem ka-
zanacağı artık iyice belli oldu.
Dedelerimiz en az 72 millet'ten söz eder. Hertiaide bir
o kadar da milliyetçilik çeşidi vardır. Hepsinin ortak tarafı
kendini haklı, karşısındakini haksız görmesidir. Bu işler-
de nedense kimse kendisini 'öbürü'nün yerine koymayı
beceremez. Sonunda kan gövdeyi götürür.
Herkes kendi koşullarının öbür ülketerden çok farklı ol-
duğunu zanneder ve karşısırtdakine bir türlü kulak ver-
mek istemez. Sonunda tarih, bütün hunharlığıyla, barbar-
lığıyla geri gelir. Nitekim siyaset bilimciler son zamanlar-
da tarihin geri dönûşü'nden boşuna söz etmiyor.
Milliyetçiliğin bilimsel tanımını yapmak çok güçtür. Çün-
kü yeryüzûnde birbirine tıpatıp benzeyen iki milliyetçilik
türü bile gösteremezsiniz. Milliyetçiliğin bütün türlerini
kapsayan bir tanım getiren sanınm bugüne kadar çıkmadı.
Birincisi, milliyetçiliğin 7/erict'si, 'gericı'si olur. Fransız
usulü 'aydınlanmacı' ve üniter devlet yanlısı bulunduğu gi-
bi, Alman usulü 'romantik^ ve soy temeline dayananı da
hiç de az değildir. Bir yanda saf kan laik milliyetçilik var-
dır ama öbür yanda öz kaynaklarını dinsellikte bulanı da
eksik değildir. Bunun gibi ırkçı milliyetçilik vardır, diger ulus-
larla kardeşçe geçinme özlemi içinde olan milliyetçilik
vardır.
Tarihte, başlangıçta çok zayıf olduğu halde sanayi dev-
rimi ve çağdaş gelişmelerle biriikte güçlenip kendini ka-
bul ettiren milliyetçilik akımına sık sık rastlarsınız. Ama
bu arada feodal devirlerde çokça sesini duyurup, çağdaş
yaşam örgütlenmesiyle biriikte yıldızı söneni de oldu.
'Bölgecilikîe
Herkes kendi koştıllanmn
öbür ûlkelerden çok farklı
olduğunu zanneder ve
karşısındakine bir tûrlü
kulak vermek istemez.
Sonunda tarih, bütün
hunharlığıyla,
barbarlığıyta geri gelir.
veya
kültürel haklarla yeti-
nip ayrı devlet kurma-
ya gerek duymayanı
çıktı. Halkının çıkarı-
na uysun uymasın ve
ne pahasına olursa
olsun ayrı devlet kur-
mak isteyeni çıktı.
Geçmişte. kurulmuş
ama zamarila harita-
dan silinmiş bir veya
birkaç devteti yeniden
diriltmek isteyeni görüldü. Ama hiçbir zaman olmamış bir
devleti yoktan var etmek isteyeni de görüldü. Bunun gibi
yeryüzüne dağılmış halkları tek bayrak altında toplamak
isteyeni oldu. Tam tersine hazır kurulu bir devletten ayrıl-
mak isteyeni de...
Komünizme karşı Nazi Almanyası'yla işbiriiği yapanı ol-
du. Nazi işgaline ştddetle direneni oldu. Sömürgeciliğe
karşı ayaklanant oidu. Bu isyan edenlere karşı sömürge-
cilerle işbiriiği edeni oldu. Marksizmle flört edeni çıktı,
ama bu ideolojiden başından beri nefret edeni de çıktı.
Ayrıca, her iki yönde, birinden öbürüne geçeni de çok gö-
rüldü. Doğrusu, çoğu kez, bütün bunlar biraz birbirine ka-
nştı. Dünyada saf kan milliyetçi bulmak kolay bir şey değil.
Söz konusu milliyetçi, Güney Afrika'da olduğu gibi, ırk
ayrımı (Apartheid) rejimini mi savunuyor? Emin olun, kar-
şınıza kendince makul yüzlerce gerekçeyle gelecekttr. Bil-
mem, hiç Güney Afrika'daki bu insanlık dışı rejimi savu-
nanlaria karşılaştınız mı?
Ben şahsen bunlardan biriyle saatlerce konuştum. Kar-
şımda savunduğu düzenin, 'Dûnyanın zannettigi insanlık
dışıre/Vmieilgisi olmadığını, Güney Afrikalı beyazın 'gi-
decek yeri olmadığını', çünkü İngiliz, Fransız ve Portekiz-
liler gibi 'sömürgeci' olmadıgını, oysa Apartheid'in, 'pa-
ralel kalkınma' düzeni olduğunu inatla ve inançla dile
getirdi.
Ama haklı mıydı? Kuşkusuz hayır. Nitekim dünyada kim-
se bu çok öznel savlara kulak asmadı ve ırk ayrımı düze-
ni şu anda son günlerini yaşıyor.
Bosnalı bir Sırp milliyetçjsi ile de uzun uzun tartışma
fırsatı buldum. Hırvatlann İkinci Dünya Savaşı'nda Alman-
larla işbiriiği yaptığını, Hırvat milislerinin şimdi taşıdığı as-
keri üniformada yer alan isaretlerin, Ante Pav/ovıç'in Al-
man işbirlikçisi 'Ustaşi' devletinin üniformalarındaki işaret-
lerle aynı olduğunu anlattı.
Geçen yıl bağımsız Hırvat devleti ilan edileceği açık-
landığında, Hırvatistan'da yaşayan Sırplardan yeni dev-
lete zorlasadakat yemini alındığını, bu yemini vermek is-
temeyenlerin çalıştığı işten kovulduğunu, Sırpların iki dün-
ya savaşında milyonlarca ölü verdiğini ve hiçbir Sırpın Hır-
vat bayrağı altında yaşamayı asla kabul etmeyeceğini
söyledi.
Haksız mıydı?. Sırbistan'ın neden Kosova'da yaşayan
Arnavutların haklarını elinden aldığını sorduğumda, ver-
diği yanıtlarda kendince haklıydı. Ama konuyu bu kez Ko-
sovalı bir Arnavuta sorduğumda, eminim durum bunun
tam tersi olacaktı. Acaba, bütün bunlar birazcık bizde
olanlara da benzemiyor mu?
MOSKOVA GÜNLÜĞÜ
Her şeyelağmen
yine de yeni yıl
BDT üyeleri amsında ortak nükleer denetim dışında anlaşma sağlanamadı
Minsk'te sonuçsuz zîrveBeyaz Rusya başkenti Minsk'te düzenlenen
zirvede ortak ordu kurulmasından vazgeçildi.
Konvansiyonel silahların komutası büyük
ölçüde belirsizliğini korurken Dağlık Karabağ
sorunu da görüşülemedi.
Dış Haberler Servisi —
SSCB'nin yerini alan Bağımsız
Devletler Topluluğu'nu (BDT)
oluşturan cumhuriyetler arasın-
daki göruş aynlıklan giderek de-
rinleşiyor. BOT liderlerinin dün
Beyaz Rusya'nın başkenti
Minsk'te gerçekleştirdikleri zir-
ve toplantısında birçok konuda
göruş birliği sağlanamadı.
Reuter'in haberine göre BDT
zirvesinde savunma ve ekonomi
konulannda cumhuriyetlerin or-
tak bir politika uygulamalannın
ne kadar ror olduğu ortaya çık-
tı. Zirvede, nükleer silahlann de-
netimi konusunda anlaşma sağ-
landı. BDT üderleri, konvansi-
yonel güçlerin bir komuta altın-
da toplanması konusunda ise
anlaşamadılar.
Bu arada, BDT üyesi cumhu-
riyetlerin, Rusya'nın toplulukta
baskın rol oynamasına karşı çık-
tıklan bildirildi. Ajanslar, yoğun
tartışmalarla geçen zirvede, özel-
likle Ukrayna ve Kazakistan'ın
Rusya'ya yoğun eleştiriler getir-
diklerini haber verdiler. Rusya'-
nın, Dağlık Karabağ sorununun
görüşülmesi yolundaki isteği de
Azerbaycan tarafından reddedil-
di.
Zirve sonrasuıda bir basın
toplantısı düzenleyen Rusya Fe-
derasyonu lideri Boris Yeltsin-
in verdiği bilgiye göre üzerinde
anlaşma sağlanan ve sağlanma-
yan konular şunlar:
1- Savunma: Kuvvetlerin or-
tak bir komutanlığa bağlanma-
sı konusunda anlaş'-'amadı. Ge-
nelkurmay Başkanlığı'na getiri-
len Yevgeny Şapaşnikov'a, Uk-
rayna, Moldavya ve Azerbaycan
itiraz etti. Nükleer silahlann or-
tak denetimi konusunda anlaş-
ma sağlanırken, konvansiyonel
güçlerin geleceği belirsizliğe bü-
ründü. Ukrayna, Moldavya,
Azerbaycan, kendi ordulannı
kurmak konusunda ısrarlı bir
tutum izliyorlar. Rusya ise ko-
ordineli olmak koşuluyla herke-
sin kendi savunma gücünü oluş-
lurmasına sıcak yaklaşıyor.
2- Ekonomi: Ortak para biri-
mine gidilmesi yolunda Rusya1
Yeltsin: Paniğe gerek yok
HAKAN AKSAY
I
MOSKOVA - Eminim, şu
sıralarda pekçok Batıh gaze-
teci, Rus halkının yeni yıla ne
kadar mutsuz girdiğini, bakış-
lardaki umutsuzluğu falan
anlatıyordur. Hiç de değil.
Yeni yılı mutsuz karşılamıyor
Ruslar. Tersine.
önceki gece bir arkadaşım-
la Moskova'nın halka açık,
daha doğrusu halkın kesesine
uygun eğlence yerlerinden bi-
rine gittik. "Otomobilist"
Kültür Evi'nin, her hafta sonu
"30'umı aşanlar gecesi" ola-
rak düzenlediği eğlence, bu
kez yeni yıl kutlamasına aynl-
mıştı.
Giriş ücreti 6 ruble. Yani
250 TL. Burası gerçekten halk
için. Vestıyerde asılan paltolar
sıradan. İçeride dans edcn in-
sanlar da. Ahım şahım giyinen
yok. Gerçi herkes "bulup bu-
luşturmuş",, üzerine iyi bir şey
giymeye çalışmış.
Gecenin, paltolann ve palto
sahiplerinin sıradan olmasına
bu kadar ılgı göstermemin ne-
deni şu: Son birkaç yıl içinde
Moskova epeyce değişti. Ar-
tık eğlence yerlerine öyle aklı-
na esince gidemiyorsun. Yer
ayırtmasını bileceksin; adamı-
nı bulacaksın, cebine yüzlerce,
hatta binlerce ruble koyacak-
sın. Bazı restoran ve barlar ise,
cebinde dolann yoksa bir ha-
yaldir sadece. Buralara giden-
ler kalburüstü tiplerdir.
Burada ise sıcak bir ortam
var. Bana beş-altı yıl önce Le-
ningrad'da gittiğim geceleri
hatırlatıyor. Sunucu bayan,
bu gecelerin geleneksel cümle-
sini telaffuz ediyor:
- Utanmayın beyler, ha-
nımları dansa kaldınn!
Erkeklerin sayısı her za-
manki gibi yetersiz. Bazı ka-
dmlar birbirleriyle dans etmek
zorunda kalıyor.
Varsın yeni yıl çamımız bu
yıl biraz daha küçük olsun.
Varsın soframız biraz daha
mütevazı olsun. Varsın bizi
geçmişte ve gelecekte pekçok
sorun kuşatmış olsun. Bugün
bambaşka birgün.
Ve her şeye karşın: Yine de
gûzeldir yeni yıl!..
Rusya Federasyonu Devlet Baş-
kanı Boris Yeltsin, cumhuriyetin
ekonomik bunalım geçirdigini
betirterek "Ancak yeterii kay-
naklara sahibiz" dedi.
Ehş Haberler Servisi — Rusya Federasyonu
Devlet Başkanı Boris Yeltsin, cumhuriyetin
çok ağır bir ekonomik bunalım geçirdiğini
belirterek halka, "pani|e kapümayın" çağnsı
yaptı.
Reuter'in haberine göre önceki gece Rus
halkına hitaben bir yeni yıl konuşması yapan
Yeltsin, komünizm ütopyasından artık
vazgeçildiğini belirterek "Bu Yugoslavy»
yoluna girilmeden başanlmışür. KP
yönetiminin yanlışlan nedeniyle Rusya bir
bunalım içindedir ve bunalınun duzeltilmesi
için reformlar başlatılmışur" dedi.
2 ocakta fıyatların serbest bırakılacağını
anunsatan Yeltsin, "Buna lorunhıyuz.
Bunalım agırdır, ancak bu bunaMmın aşdması
için >eterti kaynaklara sahibiz. Sizkrden
paniğe kapümamanızı ve sebatla caltşmanızı
istiyorum" diye konuştu. Yeltsin, özelleştirme
kararnamesinin yürürlüğe girdiğini de
belirterek, 1992'nin ilk yansımn Rusya
açısından kritik geçeceğini bildirdi.
Bu arada Mihail Gorbaçov, tatilde olmasına
karşın Batı basınıyla ilişkilerini sürdürüyor.
Almanya'da yayımlanan Beriiner Kurier An
Abend gazetesine verdiği demeçte, Bağımsız
Devletler Topluluğu'nun (BDT) çözmesi
gereken ilk sorunun, yaşam standartlannın
yükseltilmesi olduğunu kaydetti.
Gorbaçov, sosyalist idealleri savunduğunu
belirterek "Çok güçlü bir sosyal degişiklige
gereksinimimiz var, çünkü ülke çok büyük bir
bunalım yaşıyor" dedi. Gorbaçov, sosyalizmin
çökmediğini, çökenin Stalinizm olduğunu da
öne sürdü.
Eduard Şevardnadze de, BDT'nin elinde
bulunan nükleer silahlann, paramiliter
gruplann eüne geçme tehlikesi bulunduğunu
söyledi. Şevardnadze, "Bir Baalı ülkenin
dışişleri bakanı obaydım, SSCB'nin
bölünmesiyle ortaya çıkan tehditten endişe
edcrdim" diye konuştu.
DİNMEYEN ÖFKE — Hükümet merkezinde direnişini sürdüren Gurcistan Devlet Başkanı Zviad Gamsdhurdia'yı bir turiü ele ge-
çiremeyen Gürcü askerler, hınçlarını Gamsahurdia'nın posterlerini yakarak çıkarmaya calışıyorlar. (Fotoğraf: AP)
Gürcistan muhalefet lideri Çanîurya 'iç savaş' uyansında bulundu
Muhalefet bastınyorD^ Haberler Servisi — Gürcistan Dev-
let Başkanı Zviad Gamsahurdia'ya karşı
mücadele eden muhalefet guçlerinin lider-
lerinden Ulusal Demokratik Parti Başkanı
Gia Çanturya, başkent Tiflis'teki çatışma-
lann başka bölgelere de sıçrayacağına dik-
kat çekerek iç savaş uyansında bulundu.
Muhalefet guçlerinin Gamsihurdia'nın da
içinde bulunduğu hükümet merkezine karşı
geniş çaplı bir saldınya haarlandığı bildi-
rildi.
Ulusal Demokratik Parti lideri Çantur-
ya dün bir basın toplantısı düzenleyerek,
Gamsahurdia, istifa etmemekte direndiği
takdirde çatışmalann tüm ülkeye yayılaca-
ğı ve iç savaş niteliği kazanacagı uyansın-
da bulundu. Çanturya, "Tiflis'teki
çatışmalann Gürcistan'ın diger bölgderine
de yayılacağına ilişkin güçlü işaretler var"
dedi.
Çanturya, Gamsahurdia'nın muhale-
fetin saldınlannı darbe olarak nitelemesi-
ne de karşı çıkarak bunun "özgüriük için
devrim" olduğunu savundu.
Çanturya, görüşmelere başlamak için
Gamsahurdia'nın istifasını şart koşan mu-
halefetin bu isteğinden vazgeçip geçmediği
yönündeki soruyu yanıtiarken, "Muhalefet
guçlerinin tümii adına konuşamam, ancak
hayatta oldugum sürece Gamsahurdia'ıun
Gürcistan'da berhangi bir iktidar mevkiini
isgal etmemesi için savaşacağım" dedi.
Basın toplantısına katılan bir başka mu-
halefet lideri Georgy Haindrava ise istifa et-
tiği takdirde Tiflis'ıen ayrılması için
Gamsahurdia'ya izin verebileceklerini söy-
ledi. Haindrava, muhalefetin Gamsahurdia
ile istediği yer ve zamanda görüşmeye ha-
zır olduklarını da belirtti.
Başkent Tiflis'te çatışmalar dün de sür-
nın ısrarlı tutumuna karşüık Uk-
rayna, kendi para birimini oluş-
turmakta kararlı. Ukrayna Dev-
let Başkanı Leonid Kravcuk,
"Ortak para btrüni hayal. 10
ocakUn başlayarak kendi eko-
nomik reformlarımııı
uygulaj-acağız" dedi. Rusya'nın
2 ocakta fiyatlan serbest bırak-
mak yönünde aldığı karar, diğer
cumhuriyetlerce eleştirildi.
Cumhuriyetler, Rusya'dan ken-
di topraklarma bir göç hareke-
tinin başlamasından kaygılanı-
yorlar. Kırgızistan'm ortak güm-
rük birliğine gidilmesi yolundaki
isteği de kabul görmedi. BDT
zirvesinde ekonomik konularda
hiçbir anlaşma sağlanamadı.
3- Etnik çatışmalan BDT'nin
önündeki en büyük açmazlar-
dan biri olarak gösterilen etnik
çatışmalar konusunda da zirve-
de önemli bir adım atılmadı.
Dağlık Karabağ bölgesinde son
günlerde yaşanan çatışmalar,
Rusya Federasyonu lideri Yeltsin
tarafından gündem getirildi.
Yeltsin'in bu yöndeki isteği,
Azerbaycan Devlet Başkanı
Ayaz Murtalibov'un itirazına ne-
den oldu. Muttalibov'un itirazı
üzerine Dağlık Karabağ konusu
görüşülemedi.
Zirve önesinde ortaya çıkan
ve Minsk'te derınleşen göruş ay-
nhklannın, BDTnin geleceği
açısından tehdit ohışturduğu be-
ürtiliyor. özellikle savunma ala-
runda Ukrayna ile Rusya arasın-
daki görüş aynlıklanmn gideri-
lememesi ve Ukrayna'mn Kara-
deniz'deki deniz gücünden vaz-
geçmemek konusunda ısrarlı ol-
ması, BDT açısından "riskli"
faktörler olarak gösteriliyor.
dü. Sakin geçen geceden sonra sabah erken
saatlerde başlayan çatışmalar, başkentin
anacaddesi Rustaveli Bulvan'nda yoğunlaş-
u. Muhalefet kuvvetlerinin komutanlann-
dan Gda Lankava, dün gazetecilerin
sorulanru yanıtlarken Gamsahurdia'mn da
içinde bulunduğu hükümet merkezine karşı
geniş çaplı bir saldırı başlatacaklarını söy-
ledi. Ancak Lankava aynntıh bilgi verme-
di.
İstifa etmemekte direnen Gamsahurdia
dün yapuğı açıklamada çatışmalann çok
yakında kendi zaferleriyle sonuçlanacağını
savundu. Gazetecileri yamtlayan Gamsa-
hurdia, yandaşlannın moralinin "çok
yüksek" olduğunu belirtti. Başbakan Besa-
rion Guguşvili de yaptığı açıklamada, "Pek
yakında çok daha fazla insan bizi destek-
lemek için, hem de silahlı olarak sokaga çı-
kacak. Buna inanıyorum" dedi.
Zirve gundemı
Öncelikli
konu
savunma
Dış Haberler Servisi - Ba-
ğımsız Devletler Topluluğu'nu
(BDT) oluşturan lldevletin
liderının bir araya geldiğı
Minsk zirvesinde, 21 aralıkta-
rihınde Kazakistan'ın baş-
kenti Alma Ata'da yapılan ku-
ruluş toplantısında karara
bağlanmayan savunma ve
ekonomi konulanndaki an-
laşmazlıklar ele alındı. Dünkü
zirvede görüşülen konulann
başlıcalan şunlar:
- Bağımsız Devletler Top-
luluğu'nda yer alan tüm devlet-
lerin katılımıyla ortak bir ordu
oluşturulonası.
- Alma Ata zirvesinde ge-
çici olarak ordunun başko-
mutanhğı görevine getirilen
eskı Sovyetler Birliği Savun-
ma Bakanı Yevgeni Şapoşni-
kov"un bu görevi sürdürüp
sürdürmemesi.
- BDT'ye katılan devletler
arasında ortak bir sınır politi-
kası oluşturubnası.
- İthal mallar için ortak
bir gümrük tarifesi belirlen-
mesi.
- Topluluğa gönderilen in-
sani yaroımın ve dış kredilerin
hakça bölfişülınesi.
- Yurtdışından sağlanan
kredilerle satın ahnan gıda mad-
delerinin bölüşülmesi.
- Azınlık haklannın güveB-
ce altına alınması ve etnik ça-
tışmalann önlenmesi için bazı
esaslarm belirknmesi.
- Ortak bir televizyon agı-
nın kurulması ve BDT çapın-
da yayın yapacak bir gazete-
nin çıkanlması.
- 1986 yüında Ukrayna'da
yaşanan Çernobil nükleer fa-
ciasının hâlâ yaşanmakta olaa
etkilerinin ortadan kaldırılma-
sı için bir program uygulanma-
sı.
- Ortak bir para biriminin
kabul edilmesi.
FIS lideri Haçani, CezayirDevlet Başkanı Bincedid'e işbiriiği önerdi
Cezayirde Islamcılar yıımiışâdı
Cezayir'de geçen hafta yapılan ilk serbest
seçimlerin birinci turunda zafer kazanan İslamcı
parti lideri, 1993'te yapılacak devlet başkanı
seçimlerine dek Şadli Bincedid ile biriikte
çahşabileceklerini söyledi.
Dış Haberler Servisi - Ce-
zayir'de geçen hafta yapılan
ilk serbest seçimlerin birinci
turunda büyük bir zafer kaza-
nan İslami Selamet Cehpesi
(FIS). Devlet Başkanı Şadli
Bincedid'e işbiriiği önerdi.
Devlet başkanhğı için erken
seçime gidilmesi ısranndan
vazgeçen FlS'ın lideri Abdül-
kadir Haçani, yeni meclisin
yetkilerine müdahale edilme-
mesi koşuluyla Bincedid'le
biriikte çahşabileceklerini
açıkladı. FIS ayrıca öncelikli
hedefınin tutuklu bulunan ör-
güt liderlerinin serbest bırakıl-
ması ve hapisteki başkanlan
Abassi Madani'nin başbakan-
lığa getirilmesi olduğunu
duvurdu.
Bu arada Cezayir'de ilk çok
partili genel seçimlerin ilk tu-
rundaki sonuçlara göre, FlS'in,
206 milletvekilliğinin 188'ini ka-
zandığı bildirildi.
Cezayir Anayasal Konseyı'nın
dün düzenlediği basın toplantı-
sında açıklanan ilk tur resmi so-
nuçlanna göre, FIS 188, Sosyal
Güçler Cephesi (FFS) 25, ikti-
dardaki Ulusal Kurtuluş Cephe-
si (FLN) 15, bağımsızlar ise 3
sandalye kazandılar. Siyasi göz-
lemcıler, ilk turda 188 sandalye
kazanmayı başaran FlS'in, ikin-
ci turda, parlamentodaki mut-
lak çoğunluk olan 216 sandalye-
yi almak konusunda en şanslı
parti olduğunu belirtiyorlar. Se-
çimlerin 16 ocakta yapılacak
ikinci turunda, Cezayirli seç-
menler 199 parlamento üyeliği
için oy verecekler.
"Cezayir Müslümanlarının
kardeşlik ortamı içerisinde el-
birliği ile çalışmalarını" ıste-
yen Haçani, partisinin
anayasaya uyacağını, silahlı
kuvvetlerin de halkın iradesi-
ne saygı göstereceğini umduk-
lannı belirtti. Silahlı kuvvet-
lerle gelecekte çatışma
çıkacağını sanmadığını söyle-
yen Haçani, "Orduyla aramız-
da çatışma yok. Bu temelsiz bir
düşünce. Çatışma olması için
iki taraf olması gerekir. Ordu
taraf değil, halkın ordusudur >e
halkı desteklemelidir. Orduya
halkı yönetmede kılavuzumu-
zun allah olduğunu ve ordunun
halkın seçimini koruması ge-
rektiğini anlattık" dedi.
Abdülkadir Haçani. Devlet
Başkanı Şadli Bincedid ile bir-
iikte çahşabileceklerini, ancak
bunun için yeni meclisin yetki-
lerine müdahale edilmemesi
gerektiğini ifade etti. Devlet
başkanhğı için erken seçime
gidilmesinde ısrarlı olan FIS'-
ın Bincedid'e işbiriiği önere-
rek 1993'te yapılacak seçime dek
biriikte çahşabileceklerini
açıklaması dikkat çekti. FIS'-
ın seçim zaferi üzerine Bince-
did ve ordunun İslamcılara
karşı izleyeceğı tutum konu-
sunda yoğun spekülasyonlar
var.
Söyİentilerin dayanak
noktası ise devlet başkânının
meclisi fesh etme yetkisine sa-
hip olması ve ordu komutan-
larının İslamcılara karşı
olması.
Haçani'nin işbiriiği önerisi-
nin, özel polis birliklerinin
geçen cumartesi meydana ge-
len ve üç kışınin ölümüyle
sonuçlanan olaylar üzerine
geniş güvenlik önlemleri aldığı
bir ortamda gündeme gelmesi
de dikkati çeken bir başka
nokta oldu. Siyasi gözlemciler
polislerin seçim günü pek or-
talarda görünmediklerini ve
çoğunlukla silahsız olarak gö-
rev yaptıklannı anımsatarak
önceki gün başkentin meydan
ve caddelerinde ahnan yoğun
güvenlik önlemlerini "güç
gösterisi" olarak yorumladılar.
Bu arada, FIS liderlerinden
İmam Habib Mogni, Fransız
Liberation gazetesinin dünkü
sayısında yer alan demecinde,
ilk yapacakları işin tutuklu
bulunan FIS üyelerinin ser-
best bırakılmasını istemek
olacağını söyledi.
Cumhuriyetlere
btiytikelçilik
• ANKARA (Cumburiyet
Burosu) — Bakanlar
Kurulu, eski Sovyetler
Birliği'nde bağımsızlıklan
tanınan cumhuriyetlerde
açılan başkonsolosluklar
yerine büyükelçilikler
kurulmasını kararlaştırdı.
Devlet Bakanı ve Hükümet
Sözcüsü Akın Gönen,
şu acıklamayı yaptı:
Bu çerçevede hükümetimiz,
halen var olan Moskova
Büyükelçiliğimiz dışında,
ilk aşamada Ukrayna ve
Beyaz Rusya ile
Azerbaycan, Türkmenistan,
Özbekistan, Kazakistan,
Kırgızistan ve Tacikistan'da
büyükelçilikler açılmasına
ve bu ülkelerin
başkentlerinde
büyükelçilerimizin en kısa
zamanda göreve
başlamalanna karar
venniştir!'
Ttirkiye'nin
sicili lekeli'
• LONDRA (AA) —
Ingiltere'de yayımlanan
'The Independent' gazetesi,
Türkiye'de son aylarda
insan hakları konusunda
büyuk gelişmeler
kaydedildiğini belirterek,
'ancak bazı kişilerin
kaçınlarak kaybolmasmın,
ülkenin sicilini lekelediğini'
savundu. Gazetede dün yer
alan, 'Doğrular ve yanhşlar:
Adam kaçırma olaylan
Türkiye'nin sicilini
lekeliyor' başhklı yazıda,
demokratik reform ve insan
haklan konusunda büyük
vaatlerde bulunan
Başbakan Süleyman
Demirel'in seçilmesinden bu
yana, sivil giyimli bazı
gruplann çeşitli eylemcilerin
kapısını çaldığı ve bu
kişileri götürdükleri ıleri
sürüldü.
APye erken
tiyelik hayal
• LIZBON (AA) —
Avnıpa Topluluğu'nun (AT)
kritik bir dönemece geldiği
sırada dönem başkanlığım
devralacak olan Portekiz,
Türkiye'nin ATye tam
üyeliğini pek erken tarihte
mümkün görmüyor.
Portekiz Dışişleri Bakanı
Joro de Deus Pinhero,
Lizbon'da yayımlanan
Diario de Noticias'a verdiği
demeçte Türkiye, Kıbrıs
Rum kesimi ve Malta ile
Doğu Avnıpa ülkelerinin
erken bir tarihte AT'ye
girebilmeleri konusunda
çok az ümitli olduğunu
söyledi. Bundân
sonraki aşamada da Avnıpa
Serbest Mübadele Bölgesi
EFTA üyelerinin tam üyelik
başvurularının
incelenmesine başlanacak.
Sofya suçunu
kabul etti
• SOFYA(AA)-
Bulgaristan'da, Jivkov
döneminde Türk azınlığa
zorla uygulanan isim
değiştinne kampanyası ile
ilgili olarak askeri savcıhk
tarafından başlatılan
soruşturma birinci yılını
tamamladı. Askeri Savcıhk
yetkilisi Binbaşı Enco Hitov
yaptığı açıklamada.
totaliter rejim tarafından
"yeniden doğuş süreci"
olarak nitelendirilen isim
değiştirme kampanyasının
'•zorla yapılmış bir
asimilasyon denemesi"
olduğunu belirterek
"Ancak ceza kanunumuzda
böyle bir suç için herhangi
bir ceza öngörülmemişür"
dedi.
Batı Beyrut'ta
patlama: 20 ölü
• BEYRUT(AA)-
Lübnan'ın başkenti
Beyrut'un Müslüman Batı
kesiminde dün meydana
gelenpatlamadailk
belirlemelere göre 20 kişinin
öldüğü, 114 kişinin de
yaralandığı bildirildi.
Güvenlik kaynaklan, El
Basta mahallesinde Suriye
askerlerinin bulunduğu bir
kontrol noktasında
meydana gelen patlamanın,
çevrede büyük maddi
hasara yol açtığını
kaydettiler.
'El Salvador'da
savaş bitecek'
• NEVVYORK(AA)-
BM Genel Sekreteri Perez
deCuellar.BM
arabuluculuğu ile yapılan
El Salvador barış
görüşmelerinin, bu
ülkedeki
iç savaşın yıl sonu itiban ile
bitirilmesini sağlayacağını
umduğunu söyledi. Cuellar,
El Salvador Devlet Başkanı
Alfredo Cristiani ile dünkü
görüşmelerinin ardından
yaptığı açıklamada, genel
sekreterlik görevinden
aynlmadan önce. El
Salvador'da barış
anlaşmasına vanlacağı
ümidini dile getirdi.