Katalog

Alışverişi Pamukbank Migros Kart'la yapın. Hasabı Hesabınız ödesin. PAMUKBANK» Cumhuriyet AllŞVyiı^ıc mcy ışlem tarj\am1 "**> PAMUKBANK tyi b o n k a d ı r 6S.YIL / SAYI 24179 / 20M TL (KDV daM) KURÜCUSU. YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYMARI- NADİR NADİ (1945-1991) 14ARAUK1991 CUMARTESİ Washington Amerika'da'dağılanSSCB' paniği yaşanıyor. ABD Dışişleri Bakanı James Baker, konuyu görüşmek için ocak ayında uluslararası konferans toplanmasınıistedi. Baker, "komünizmin enkazını" bütün dünyanın birlikte kaldırmasım istedi. CIA Başkanı, bu kış Sovyetler'de her şeyin çökebileceğini söyledi. 11. Sayfada Moskova Moskova'dasigara,votka, ş e k e r d e v l e t mağazalarında karneylesatılıyor. Bekleme süresi ortalama iki saatin üzerinde. Bazıdükkânların önünde kuyruklar geceden oluşuyor. Peynir, yağ, süt ve et en zor bulunabilen gıda maddeleri. Benzin kuyrukları iki kilometreyi geçiyor. AHMET SEL'in haberi 11. Sayfada İCUVTUİC V0r21inlU.2U Stockholm T T l i ı c a i İsve ÇÜ Sovyetolog Nilsson, \J lUÎ>dl Sovyetler Birligi Başkanı Gorbaçov'un perestroykayı iyi niyetli bir şekilde başlattığını, ancak Sovyet tarihinin baskı altında tuttuğu ulusal sorunları göremediğini söyledi. Nilsson'a göre Gorbi'nin kaybetmesinin önemli bir nedeni antidemokratik sistem.YAVUZBAYDAR'ın haberi 11. Sayfada sorunları göremedi GorbidönemiııiıısoııuYdtân'in kurduğuyeni birliksonucu dışlanan Gorbaçov'un istifa etmesi bekleniyor Dış Haberler Servisi — Sovyetler Birliği'nin son altı yüına damgasıru vuran Mihail S. Gorbaçov'un dönemi kapa- nıyor. Rusya, Ukrayna ve Be- yaz Rusya cumhuriyetlerinin kurduğu Bağımsız Devletler Tbpluluğu'na Orta Asya cum- huriyetlerinin de katılmasıyla birlikte Gorbaçov'un dunımu tam bir belirsizliğe bürundu Gorbaçov'a yakın kaynaklar, Sovyet liderinin istifası için artık günlerin sayılı olduğunu bildiriyorlar. Bir zamanlar Doğu Avrupa liderlerine "Ta- rih geç kalanı affetmez" diyen Gorbaçov, şımdi aynı kader- le kendisi yuz yuze kalıyor. Eski Sovyetler Birliği'nin Slav kökenli Clç cumhuriyeti tarafından geçen hafta sonunda kurulan Bağımsız Devletler Tbpluluğu'na katılma konusunda görüşmek üzere önceki gün bir araya gelen beş Orta Asya cumhuriyetinin liderleri, yeni topluluk- ta yer alma kararına vardılar. Türkmenis- tan'ın başkenti Aşkabad'da yapılan toplan- YELTSIN — Rusya'nın başkanı, cumhuriyetlerie yeni birlik kurdu. GORBAÇOV — Dağılan SSCB'nin lideri sonunda yalnız kaldı. DAĞILAN SSCB'DE TÜRKİ CUMHURİYETLER Orta Asya uyanıyor Sovyetler dağılırken Türk kökenli cumhuriyetlerde neoturancılık ve Islamiyet gelişiyor. FATİH M.YILMAZ Türki cumhuriyetleri gezdi ve yazdı YARIN CUMHURİYETTE tıdan sonra dun sabah yayımlanan ortak bil- diride Kazakistan, özbekistan, Turkmenis- tan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 'eşit kunı- cu uyeler' olarak Bağımsız Devletler Toplu- luğu'na katılmak istediklen belirtildi. Bildi- ride, eski Sovyet cumhurıyetlerini bir arada tutmak için daha önce gösterilen çabaların çıkmaza gırdiği kaydedilerek uç Slav cum- huriyetinin vardığı anlaşma 'surpriz' olarak nitelendirildi, ancak olumlu karşılandı. Bu gelişmenin uzerine gözler Gorbaçov'un du- rumuna çevrikii. Üç Slav cumhuriyetinin Ba- ğımsız Devletler Topluluğu'nu kurmalannın uzerine "Birlik tümden dagıhrsa istifa ederim" yolunda açıklamalar yapan Gorba- çov'un, Orta Asya cumhuriyetlerinin de 'SSCB'yi terk ederek' Bağımsız Devletler Topluluğu'na katılma karan almalarından sonra istifa etmesine kesin gözüyle bakılı- yor. Başkent Moskova'da Gorbaçov'un her an istifa edebileceği beklentisi giderek yo- ğunlaşırken Sovyet lidere yakın kaynaklar, istifa için günlerin sayüı olduğunu söyluyor- lar. Gorbaçov'un sözcusü Andre> Graçov, (Arkası Sa. 14, Sü. 4'de) ANKARA, TANIMA HAZIRLIĞINDA 14. Sayfada Telefon tamimtı gecikti PTT yardımına Alman öfkesi Yugoslavya iç savaşı nedeniyle arızalanan Türkiye - Almanya telefon hattının tamiri gecikince Türkiye, Alman posta idaresine teknik donanım ve personel yardımı önerdi. Olay, Alman posta bakamnı öfkelendirdi. YAĞMUR ATSIZ BONN — Türk PTT yöneti- mi, 11 Aralık 1991 günü, Al- man Posta Bakanı Christian Schwarzschiling'e, Bonn Buyu- kelçisi Onur Öymen aracılığıy- la bir mektup ileterek teknik ve personel destek önerisinde bu- lundu. önerinin nedeni, Almanya'- nın, bundan dört hafta önce ve- rilen kesin söze rağmen, Yugos- lavya'daki iç savaş yüzunden tahrip olan telefon hatlannın onanmında yetersiz kalmasıydı. Zagreb üzerinden geçen 2.240 telefon hattından 1.400 kadan iç savaş sırasında işlemez hale gelmiş, ayrıca Almanya'nın, teknik bakımdan geri durum- daki Doğu Almanya bölgesine birkaç yüz telefon hattını nak- letmesi sonucu, aylardır Alman- ya-Turkiye arası telefon görüş- meleri kesilme noktasına gel- mişti. Bundan dört hafta önce Türkiye'nin Bonn Büyükelçili- (Arkaa Sa. 14, Sü. 7'de) tHRACAT KAÇAKÇIUĞI Beledîye başkanına 15 yıl hapis istemi Zeytinburnu Belediye Başkanı Hasan Yılmaz ve Türkiye İthalatçılar ve İhracatçılar Derneği Başkanı Fermani Altun, DGM tarafından hazırlanan iddianamede ponza taşı adı altında iç fındık ihraç etmekle suçlandılar. tSTANBUL (AA) — Arala- nnda ShP'li Zeytinburnu Bele- diye Bakanı Hasan Yılmaz ile Türkiye ıthalatçılar ve thracat- çılar Ekmeği Başkanı SHP'li Fermani AJtnn'un da bulundu- ğu 7 ka hakkında "teşekkül olostnrvak ihracat kaçakçılığı yapbklıa" gerekçesiyle 15'er yıl hapis ccası istemiyle dava açıl- dı. tstan;ul Devlet Güvenlik Mahkenesi Savcılığı'nca hazır- lanan loiianamede sanıklann, 1987 yılında T&rteks adlı bir pa- ravan şirket oluşturarak Izmit Gümruk Başmüdurlüğu'nden Batı Almanya'ya 67 kamyon ponza taşı, kırmızı mercimek, makarna, ceviz gibi gıda mad- deleri adı altında iç fındık ihraç ettikleri öne sürüldü. tddiana- mede, sanıklann Ürgüp Başmü- dürluğü'nden de yine ponza taşı adı altında iç fındık ihraç ettik- leri ve bu 3 kamyon iç fındığın Romanya'da ortaya çıkanldığı (Arkası Sa. 14, Su. 6'da) Demirel ilk kez Özal'ı karşıladı Senegal'deki Islam zirvesinden dönen Özal'ı karşılayan Başbakan Demirel, cumhurbaşkanırun yalmzca elini sıktı. Cjndoruk ise Özal'ı öptu. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Senegal'de yapılan 6. îslam Konferansı'na katıldıktan sonra dun Türkiye'ye dönen Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ı, Başbakan Süleyman Demirel, TBMM Başkanı Hüsaraettin Qndoruk ye bazı bakanlar karşıladı. ÖzaJ ile Demirel, karşılama sırasında soğuk biçimde tokalaştılar, öpüşmediler. Özal ile yalnızca, yurtdışında bulunduğu süre içinde Cumhurbaşkanlığı görevine vekâlet eden Cindoruk öpüştu. Özal'ı karşılayan bakanlar arasında SHP'den Devlet Bakanı tbrahim Tez yer aldı. Demirel, özal arabasma bindikten sonra fötr şapkasım sallayarak selam verdi. Başbakan Demirel, Cumhurbaşkanı özal'ı, yurtdışı dönüşunde dun ilk kez karşıladı. Demirel, THY'ye ait bir uçakla Ankara Esenboğa Havalimam'na gelen Özal'ı karşılamaya, 20 dakika önceden gitti. Demirel, beraberinde Devlet Bakanları Ekrem Ceyhon ve Gokberk Ergenekon olduğu halde, saat 09.15'te havaalanına ulaşacağı bildirilen Özal'ı karşılamak üzere Esenboğa (Arkası Sa. 19, Sü. 7'de) Yasakyayın deposu açüdı 25 bîn kitap artık özgür Kültür Bakanı Fikri Sağlar, Devlet Tiyatroları'ndaki yasak yayın deposunu basına açtı. Depoda, "hapis" tutulan 25 bin kitap bulunuyor. Aralarında Yaşar Kemal, Fakir Baykurt, Kemal Tahir ve Aziz Nesin'in yapıtlarının da yer aldığı birçok kitap kütüphanelere dönecek. ANKARA (Cumhuriyet Btı- rosu) — Bugune dek çeşitli ge- rekçelerle toplanan 25 bin kita- bın "hapsedUdiği", Devlet Ti- yatrolan'nın deposu Kültur Ba- kanı Fikri Sağlar tarafından ga- zetecilere gezdirildi. "Tutuklu" bulunan kitaplar arasında Turk ve dünya yazınmın önde gelen adları bulunuyor. Devlet Tiyatrolan'nın Ma- cunköy'deki tesislerinde bulu- nan ve anahtan Eski Yayınlar Dairesi Başkanı Alaaddin Kork- maz'da olduğu için 6 yıldır gi- rilemediği belirtilen depo dun açıldı. Depoda, 1980 yüından bu ya- na Kultur Bakanlığı'nca sakın- caiı diye tanımlanarak gönderi- len yaklaşık 25 bin kitabın üst üste, gelişigüzel atılmış ve bazı- lanrun ıslanmış olduğu görüldü. "Sakıncalı kitaplar" arasın- da, Türk yazarlarından Yaşar Kemal'in "Orta Direk", "Üç Anadolu Efsanesi", Fakir Bay- kurt'un "Yılanlann Öcü", "Efendilik Savaşı", Kemal Ta- hir'in "Göl İnsanlan", "Yor- gnn Savaşçı", Aziz Nesin'in "Vatan Sagolsun", "Toros Ca- navan", "Tath Betüş" Bülent Ecevit'in "Demokratik Solda Işçi Koyln Ekle" gibi eserleri bulunuyor. Depodaki yasak kitaplar ara- (Arkası Sa. 19, Sü. 4'tt) GÜNEYDOĞU ÖZAL VE DEMtREL — IşJam Konferansı Orgütü loplantısı- na kaülan Cumhurbaşkanı Özal diin sabah yurda döndu ve Baş- bakan Demirel tarafından karşılandı. Özal basın toplantısına başlamadan once Demirel >erine gecerken. (Fotoğraf: AA) Terör paketi son makyajda İçişleri Bakanı Sezgin'in Güneydoğu gezisindeki izlenimlerinin ışığında hazırlanan "pakef'e, pazartesi Bakanlar Kurulu'nda son şekli verilecek. Ortaya çıkacak "paket", 24 aralıkta TBMM'de yapılacak 'Güneydoğu ve terör' konulu genel görüşmede, hükümet görüşü olarak sunulacak. Üzerinde çalışılan "pakef'te, ağırlığın, Güneydoğu'da olağanüstü hal koşullarını ortadan kaldırmaya yönelik düzenlemelere verildiği öğrenildi. 6. Sayfada Zam paketi 'Baba'yı bekliyor İlk zam. kâgıda Zam paketi gazete ve kitap dışındaki SEKA ürunleriyle açıldı. Kâğıt zammı yuzde 19-21 oranında. Elektriğe yuzde 20-25, içki-sigaraya yüzde 35-40, akaryakıta yüzde 25 zammı öngören paket Demirel'in kararını bekliyor. ANKARA (Cumhuriyet Bfiro- su)- Bir suredır üzerinde çalışı- lan zam paketi SEKA'nın gaze- te ve kitap kâğıdı dışındaki ürünlere dün yaptığı yüzde 19- 31'lık zamlanyla açıldı. Diğer yüksek oranlı KİT zamlannın yann veya hafta başında yürür- luğe gırmesı bekleniyor. Devlet Bakanı Tansu Çiller'in başkan- lığında yapılan son toplantılar- da zam oranlannın yüzde 20 ile yüzde 40 arasında belirlenmesi ağırlık kazandı Oranlar konu- sunda son sözu Başbakan Sö- leyman Demirel söyleyecek. Kamu fınansmanı ve KİT açıklan ile ilgılı olarak bir süre- dır Hazıne ve DPT'nın ortakla- şa yürüttüğü teknik çalışmalar önceki gün sonuçlandı. KİT zamlan ile ilgılı olarak dün de Tansu Çiller'in başkanlığında Malıve ve Enerjı Bakanlan ile üst düze> bazı bürokratlann katıldığı bir değerlendirme top- lantısı yapıldı. Bu toplantıda bazı temel ürünlere yapılacak zam oranlarının ele alındığı öğ- (Arkası Sa. 19, Sü. 2'de) Aleyilerden tamiye dönüş' mesajı Türkiye'de Bektaşılerin 'Pir'i sayılan peygamber sülalesınden Alevi dedesı Feyzullah Ulusoy kaptyı araladı: "Camüerde Ali'nin hutbelerı okunsun, kapılara süngülü nöbetçı koysalar da girenz." 7. Sayfada Tartışmaya çağrı Dıyanet Işleri Başkanlığı, ilk kez Sunnı ve Âlevilerin yakınlaşması için girişimlerde bulundu. Alevi-Sünnı farkı gözetmeksızın, konuyla ilgüi tüm okurlanmızın, bir daktilo sayfasını aşmayan görüşlerine sayfalanmızı açıyoruz. Yazışma için: Cumhuriyet Gazetesı / Dm Yazılar Türkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu/ISTANBUL CUMHURİYETİ KEMÎREN ÜÇTEHLİKE Cahtt Tanyol 2. Sayfada BÎR DE KIŞ BASTTRTNCA Halûk Şahın 2. Sayfada TÜRKTYEÇAĞI YAKALADI Kemâh Saybasdt 2. Sayfada AŞIRI AKIMLARrN 'MEZARCI*SI PARLAMENTODUR Tûrker Alkan 4. Sayfada ESİR ADASENDAN HÜZÜNLERLE Ahmet Tan 5. Sayfada 'ÜÇLÜ SLAV İTTİFAKI' VE SONRASI Yağmur Atsız 10. Sayfada İLK GÜNLERİN AYDINLIĞI Mehmed Kemal 16. Sayfada CUMARTESİ CUMARTESİ Hüseyın Baş 17. Sayfada Bugün / Bilim Teknik 10 milyarlık dünyaya doğru Politika / 4 Sayfada Zeybek, Demirel'in başdanışmanı Ekonomi /13. Sayfada Koç'uncirosu Türkiye bütçesinin üçte biri Meral Tamer Futbol / Sporda Zirvede derby heyecanı ekranda Film / Arka Sayfada RedKit etekemiğe bürundü torbaçov Dönemi de Kapanırken. Br tarih yaprağı daha düştü: Lenin'in kurdğu Sovyetler Birliği'nin geçmışe gö- mülresinden sonra Mihail Gorbaçov döne- mi jkapandı. E^ arihsel dönemi noktalayan son geliş- me» bir gösterge şunlar: -Jç Slav cumhuriyeti, Rusya, Ukrayna ve byaz Rusya'nın kurdukları ve Gorba- çov -i engeltemeye çalıştığı "Bağımsız Dev- letle"opluluğu"na Türk kökenli cumhurıyet- lerle birlikte otekilerin de katılacaklarını dün açıklamaları... — ABD'nin Moskova Büyükelçisı'nin Amerikan Kongresı'nde önceki gün yaptığı bir konuşmada, "Moskova'da muhatap ala- cağımız kişi, hıç kuşkusuz şu anda siyasal olarak cok daha güçlü olan Rusya Devlet Başkanı Yeltsin'dir" demesi... Böylece Gorbaçov'un iktıdar temelini (Arkası Sa. 19, Su. Vde) HASAN CEMAL Grip salgını yatağa düşürüyorHaber Merkezi — Geçen haf- ta sonundan beri butun yurdu et- kisi altına alan kötu hava koşul- ları giderek etkisini yitirirken, arkasında solunum yollan en- feksiyonları, "şiddetü grip" bı- rakıyor. Doktorlar ateş, baş ve kas ağnsı, halsizlik gibi belirtı- lerle seyreden hastahktan ko- runmak için vitamin almak ve yakın temastan kaçınmak ge- rektiğini belirtiyor. "A.B.C." tipleriyle gruplan- dınhp yuzlerce de alt tipi bulu- nan grip, her kış olduğu gibi yı- ne etkili oluyor. Zaman zaman işyerlerinde çahşmaların yavaş- lamasına neden olan hastalık, son gunlerdeki soğuk havalarla birlikte yine etkisini surduruyor. tstanbul Üniversıtesi Cerrah- paşa Tıp Fakültesi Dahiliye Bo- lumu doktorlarından Dr. Meh- met Soy, grip hastalığı ve ko- runma yollarını şöyle anlatıyor: "Bu virüs, öyle akıllıca dav- ranmaktadır ki, her seferinde yuzeyinde bulunan antijenik ya- pılan değiştirerek insan bağışık- lık sisteminin önlem almasını engeller. Kişi, hastalığı bir kez gecirse büe ancak geçirdiği alt ti- pe karşı bagışıklık kazanır, di- ger bir tiple ya da alt tiple has- talanma olasılığı vardır. Epidemiler aniden başlar, 2-3 hafta zirvede kalır ve 2-3 ayda söner. Bn hastalıgın bulaşması, kişiden kişiye damlacık enfeksi- yonu (öksürme, akarma vb. so- nucu tukuruk >a da başka bir salgıdaki mikroplann bulaşma- sı) ile gerçekleşir. Ateş, baş ağ- nsı, kas ağnlan, halsizlik gibi beMrtilerinin yanı sıra bazı çok ciddi rahatsızlıklara da yol aça- bilir. Örneğin ozdlikle grip sı- rasında aspirin alan çocuklarda beyin odemi, karaciğer yağlan- ması gibi belirtilerle seyreden 'reye sendromu' gorulebilir. Hastalığa ^kalanmamak için soguktan korunmak, vitamin almak, hasta kişilerle yakın te- (Arkası Sa. 19, Sü. 8'de)