Katalog

13 ARALIK 1991 EKONOMİ CUMHURtYET/13 Vehbi Kpç>a Başan Odtilti • İSTANBUL (AA) — Amerika Nüfus Enstitüsü'nün (The Population Institude) 1991 Yılı Yaşam Boyu Başarı Ödülü'nün, işadamı Vehbi Koç*a verileceği bildirildi. Amerika Nüfus Enstitüsü Başkanı Werner Fornos tarafından yapılan açıklamada, Türkiye Aile Sağhğı ve Planlaması Vakfı Başkanı olan Vehbi Koç'a, aile planlaması konusundaki ileri görüşlülüğü, çabaları ve bu konudaki etkin rolü nedeniyle bu ödülün verilmesinin kararlaştırıldığı belirtildi. Emisyonda daralma • ANKARA (AA) — Piyasadaki kâğıt para miktarı, 4 aralık-U aralık tarihleri arasında 355 milyar lira geriledi. Merkez Bankası verilerine göre emisyon hacmi 11 aralık tarihi itibanyla 19 trilyon 862 milyar liraya çekildi. Serbest kota dağıtımı • tSTANBUL (AA) — tstanbul Tekstil ve Konfeksiyon, Ege, Liıudağ, Akdeniz, Antalya, Güney Doğu Anadolu thracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği, Kanada, ABD ve AT ülkelerine yönelik kısıtlamaya tabi kategorilerde 1992 yılı için birinci serbest kota dağıtımının bugun yapılacağını bildirdi. TUGEV'e bakan destegi • Ekonomi Servisi — Turizm Geliştirme ve Eğitim Vakfı (TUGEV) Yönetim Kurulu üyelerinin Turizm Bakaru Abdülkadir Ateş'le yaptıkları toplantıda TUGEV'in bir yan kuıuluşu olan OTEM Oteli ve Eğitim Merkezi'nin ülke çıkarlanna uygun programlarla teçhiz edilerek yeniden eğitime başlaması ve sağlıklı bir işletme düzenine kavuşturulmas: ele alındı. Turizm Bakanı Abdülkadir Ateş, eğitimin Türk turizmi için önemli etkinliklerden birisi olduğunu, bu konuda TUGEV'in grrişimlerini bakanlık olarak destekleyeceklerini belirtti. Sanayi üretimi yerinde saydı • ANKARA (AA) — Bu yılın ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre sanayi üretimi yüzde 0.9 oranında artış gosterdi. Devlet İstatistik Enstitüsü'nden (DİE) yapılan açıklamada, ekim ayında geçen yılın aynı dönemine göre sanayi üretiminde madencilik sektöründe yüzde 2.4, imaJat sanayiinde yüzde 1 artış olurken enerji sektöründe yüzde 0.1 oranında gerileme kaydedildiği bildirildi. Hilton Genel Mtidürü • İZMİR (UBA) — Hilton International Genel Müdürü Jean Paul Herzog Türkiye'deki demokratikleşme hareketinin turizm gelirlerinde patlamaya yol açacağını söyledi. Herzog bu hareketin Türkiye'yi Avnıpa Topluluğu'na da taşıyacağını belirterek "Türkiye toplulukla yaşanan reorganizasyona şimdiden hazırlıklı olmalı" dedi. Herzog, oteller zincirinin 150. halkasını oluşturan îzmir Hilton Oteli'nin 31 aralıkta yapılacak olan ön açılışı nedeniyle Izmir'e geldi. KISA KISA • Pamukbank söyleşıLri çerçevesinde 'Bedenm Dili' konulu söyleşi ile aynı adlı kitabın tanıtımı bugün Alarko Merkezi'nde Doç. Dr. Zuhal Baltaş ve Doç. Dr. Acar Baltaş tarafından yapılıyor. • Halk Sigorta, 1991 çahşma yılınm ük 9 ayında 350 milyar lira prim toplamına ulaştığını açıkladı. Halk Sigorta'ımn hedefi, 1991 yılını 480 milyar lira prim toplamıyla tamamlamak. • ÇBS Holding Yönetim Kurulu Başkanı Şaban Çavuşoğlu, 1992'nin ilk 4 ayının bağlantdarını şimdiden gerçekleştirdiklerini, 1992'de 15 milyon dolarlık bir ihracatı hedeflediklerini belirtti. Piyasada yılbaşı hazırlığı ÎZZETTİN ONDER BÜLENT KIZANLIK 199 l'i sancılı kapayan mal pi- yasalarında yılbaşı hazırlıklan hızlı başladı. Özellikle temel tü- ketim ve gıda maddelerinde yıl- başı alışverişlerinin yanı sıra ye- ni yüa yönelik beklentiler de pi- yasaya hareket getirdi. Özel sek- törün yübaşından itibaren uygu- lamaya konulması beklenen zamlardan önce "mala" yönel- diği ve stokların şiştiği belirtili- yor. Kamu kuruluşlan ise yıl so- unda envanter sayımının getir- diği bürokrasi yükünü hafiflet- Toptancı ve perakendeciler yılbaşında beklenen 'zam furyası'ndan kazançlı çıkmak için bu ay özellikle sürümü yüksek gıda ve temel tüketim maUarında stoka yöneldiler. Piyasada, 'Doğru malı doğru zamanda stoklamayan şekerdeki gibi zarar eder' görüşü hâkim. Kamu kuruluşları ise envanter sayımı nedeniyle stoktan kaçıyor. mek için mal aümmı yavaşlatıp lük alımlann aybaşmdan itiba- ren yerini daha büytik miktar-stok eritiyor. tlgililer, özellikle büyük fir- malann sermayelerini malda de- ğil para piyasalannda değerlen- dirmeyi daha kazançlı görmeye devam ettiklerini belirtiyorlar. Buna karşın sürumu yüksek te- mel tüketim maddelerinde gün- larda stok abmlara bıraktığı bil- diriliyor. tlgililer, "Birkaç gün sonra devre>e girmesi beklenen yeni >il zamiarı doğru mal stok- lara repo kadar hızlı ve yüksek- kazanç getirir" görüşünü savu- nuyorlar. Ancak "her malda stok yap"ılmayacağı'na dikkat çeken yetkililer, "Parayı olma- yacak bir mab bağlayanlar zam beklentisi boş çıkınca vurgun beklerken zarara uğnıyorlar" uyansmda bulunuyorlar. Şeker- de yaşanan olayın stokçulara ders olması gerektiğini söyleyen Oüzey Pazariama Genel Müdiı- Bakkallann veresiye derdi İZMİR (AA) — Izmir Bak- kallar ve Bayiler Odası Başka- nı Musa Özherek, veresiye sa- tış yapan Izmirli bakkallann, vatandaşlardan 1.5 milyar li- ra alacakları olduğunu söyledi. Özherek, veresiye alışveriş yapılan esnaf kesiminin başın- da bakkallann geldiğini belir- terek şöyle dedi: "Giinümüzde bakkallar adeta bir kredi bankası haline geldi. Halkımız, maaşın yan- sı kadannı veresiye alışveriş- lerle, esnafımızdan. bir anlam- da kredi gibi çekerek yaşamı- nı sürdttrmeye çalışmaktadır." Veresiye alışverişlerde bü- yük artış olduğunu bildiren özherek, şöyle konuştu: "Şu anda 5 bin bakkal es- nafı vatandaşlardan 1.5 milyar lira alacagını tahsil edeme- mektedir. Esoafımız bunun sı- kınüsını yaşarken son zaman- larda birkaç toptancımn satügı mal için vade farkı koyması, esnafımızın iyice belini biiktü. Bu uygulama tiim toptancılar arasında yaygınlaşırsa bizim de artik veresiye verme giicü- müz kalmayacak. Esnafımız veresiye sattşlan durdurmak zorunda kalacakür." Pazarcüar özellikle bakliyat ve kahvaltılıkta veresiye ya da çekle çalışıyorlar. Toptanada "pazaıa" krizi Ekonomi Servisi — Pazar- cıların gövde gösterisi toptancı piyasalannda tedirginlik ya- rattı. Bakırköy'de yeni semt pazarlan kurulmasına karşı çı- kan pazarcıların tezgâh açma- maları nedeniyle, korkulu günler yaşayan Rami'deki top- tancılar, belediyenin 30 yeni pazardan vazgeçmesi üzerine rahat nefes aJdılar. Açık hesap ya da çekle çalışan pazarcıla- nn Rami piyasasına 10 milyar liranm üzerinde borcu birikti- ğini söyleyen Rami Toptancı- lan Yardımlaşma ve Dayanış- ma Derneği Başkanı Mehmet Reis, "Pazara çıkmayan esnaf bir haftadır ödeme yapamı- yor. Yüz milyonlarca liralık çek karşıhksız çıktı" dedi. İstanbul Umum Pazara Es- nafı Odası'nın aldığı karar doğrultusunda geçen haftadan bu yana Bakırköy'deki 76 pa- zarda tezgâh açümaması yü- zünden satış yapamayan pa- zarcıların, 5-10 milyon lira arasında değişen günlük öde- melerini yapamadıklarını an- latan Mehmet Reis, "Sadece benim 100 milyon liralık çe- kim döndü. 3 pazarcı kendi geldi, 4 tanesi de telefonla bor- cu ertelememi istedi" dedi. Rami'de yaşanan "pazarcı krizi"nden başta bakliyat, peynir, zeytin ve deterjan ol- mak üzere toptancı piyasala- nnın büyük bölümünün etki- lendiğini kaydeden Mehmet Reis, "Türkiye çapında yüzde 15-20 pazar payına sahip olan Rami'de alışveriş güvene da- yalıdır. Senetsiz, teminatsız, ipoteksiz mal veririz. Bu ne- denle 1985'te 829 toptanadan 430 tanesi terki diyar eyledi. Şimdi biz de sadece uzun sü- redir çalıştığımız pazarcılara mal veriyoruz" dedi. rii Ahmet Başer, "Zam gelecek diye toptancı şekere yüklendi, 1 kamyon alan 5 kamyon, 20 çu- val alan 50 çuval alıp sakladı. Fabrika peşin para sattığı için toptancı parasını ona gömdü. Beklenen zam gelmedi, iistelik şimdi satsa zarar edecek. Çiin- kii parayı buna bağlamanın da maliyeti var" dedi. Çeşitli firmalarm yetkılileri de bu yılın ilk aylarında piyasada yaşanan büyük durgunluğun sa- tışlan düşürerek piyasaJarda is- tenmeyen mal stoklanna yol aç- tığını da savunuyorlar. Yetkili- ler, bu nedenle bazı üretici fir- malarm ellerinde yeterli stok bulunan toptancılara yüksek fi- yattan mal satmakta zorlandık- lannı da söylüyorlar. Bir büyük pazariama kuruluşunun yetkili- si, ayçiçekyağmda önemli pazar payına sahip büyük bir fırma- nın bu yüzden satışlarını dur- durduğunu belirtti. Yetkili "Fir- ma toptancımn 8 bin liraya sat- tığı ayçiçekyağımn fabrika çıkış fiyabiu 9 bin 100 lira olarak ilan edince satış yapamadı" şeklin- de konuştu. Lever-İş Satış Direktörii Ta- ner Karamollaoğlu, stok hare- ketliliği için piyasadaki para darlığının aşılması gerektiğini vurguladı ve "Genellikle kamu kuruluşlan ile resmi kantin, ko- operaüf ve ordu pazarlan yıl so- nunda stok sayımı nedeniyle alımlannı ktsabilirler. Ancak gerçek ticaret yapanlar, toptancı ve esnaf yıl sonunda birçok ma- mulde alımlan arnnr. Bunda fi- yat artış beklentileri rol oynar. Ömegin sekerde çok ciddi stok- lar yapıldı" dedi. GtMA Genel Müdiir Yar- dıncısı Murat Uzunok ise yıl sonuna kadar tamamlanması gereken envanter sayımlarının stoklar üzerinde belirleyici oldu- ğunu kaydetti. Uzunok, "Ara- lık ayı içinde mal girişlerini as- gariye indirijoruz. Bu satışa sunduğumuz mallann bulundu- ğn reyon stoklan etkilenmiyor. Ancak koltukaitı stoku diye ad- landırdığımız depo stoklannı azaltıvoruz" dedi. Devlerpara makinesiEkonomi Servisi - Sinema ve müzik dünyasının devleri âde- ta altın yumurtlayarak pro- düktörlerine yılda milyonlarca dolar kazandınyorlar. Holl- ywood'a ya da müzik endüstri- sine yatınm yapanlar için yılda 20 milyon dolardan başlayıp 200 milyon dolara kadar çıkan bir gelir elde etmek işten bile değil. Hollywood'un bu yılki toplam gelirlerinın 14 milyar dolan aşması bekleniyor. Tlıe Economist'te yer alan bir habere göre. son yıllann en ye- tenekli yönetmeni olarak nite- lendirilen ve hemen her fılmi gişe rekorlan kıran "sinemanın dahi çocuğu Steven Spielberg"- ın son filmı Peter Pan'ın yatı- nmcısına yaklaşık 200 mÜyon dolar getirmesine kesin gözle bakılıyor. Amerikan sineması- nın en ünlülerinden Dustin Hoffman ve Robin Williams'ın başrollerini paylaştığı fılm 70 milyon dolara mal olmuş. Ge- çen yazın gişe açısından en ses getiren filmi olan Terrainator 2 ise yatınmcısına 200 milyon do- lardan fazla getirmişti. Bu arada "Gûzel ve Çirkin", "Ad- dams Ailesi" gibi Amerikan sineması için düşük sayılabile- cek bir miktar olan 30 milyon dolar dolayında bir maliyetle çekilen bazı fılmler de oldukça ıyi iş yaptı. Pek de parlak bir yaz geçir- meyen müzik endüstrisinde ise Michael Jackson, U2 ve McHammer'ın son albümleri plakçılann yüzünjj yeniden güldürdü. Ancak yıne de VVall Street bu endüstrilere yatınm yapmakta çok da fazla istekli görünmüyor. Bunun en önemli nedeni ise film, plak, kaset ve Özuygur'un yerine Ertüzünmü? KOİ Başkanhğı'na Tevfik Ertüzün, Şeker Fabrikaları Genel Müdürlüğü'ne Fikret Ünlü, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne de Tahsin Kaplan'ın getirilmesi bekleniyor. ANKARA (ANKA) — Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanhğı'na Tevfik Ertiizüh'ün getirileceği • öğrenildi. Tevfik Ertüzün, Çitosan'a ait beş çimento fabrikasının Fran- sız SCF firmasmın satışımn mevzuata aykırı olduğu görü- şüyle dava açmış ve mahkeme satışı iptal etmişti. Daha sonra Danıştay da mahkemenin kara- nm pnaylamıştı. Kamu Ortak- lığı İdaresi Başkanlığı kesinleş- tiği takdirde Te\r fık Ertüzün baş- lattığı davanın bir anlamda mu- hatabı durumuna gelecek. Bu arada Köy Hizmetleri Ge- nel Müdürlüğü'ne Tahsin Kap- lan'ın, Şeker Fabrikaları Genel Müdürlüğü'ne Fikret Ünlü'nün atanmasına ilişkin kararlann da Köşk'ün onayına sunulduğu be- lirtildi. 'Tenninator 2' yapımcısına 200 milyon doların Üzerinde bir gelir sağlarken Michael Jackson'ın son albümii satış rekorlan kıracak göztikiiyor. yle yaptığı yeni kontrat şarkıcı- ya en az 30 milyon dolarlık bir geliri garanti ediyor. disklerin maliyetlerinin son d--"- rece yüksek olrnasma karşın bu sektörlerde yatınmm büyük riskler taşıması. Örneğin Mic- hael Jackson ve McHammer Sinema dünyası için önemli gibi starlann bile son albümle- gelişmelerden bin de ise bu yıl rinin eski albümlerinin vardığı büyük fırmalann film maliyet- satışa ulaşması beklenmiyor. lerini kontrol alüna almayı Jackson'ın plak sırketi Sonv'- başararak geçmış yıllara göre bir avantaj elde etmiş oimaları Örneğin Paramotfnt'un geçen yıl 30 milyon dolar olan ortala- ma film maliyeti bu yıl 20 milyon dolara düşmüş VValt, Disney ise bu rakamı 24 milyon dolardan 18 milyon dolara in- dirmeyi başarmış. YILBAŞINDA "MUHTEŞEM KISMET" İVILLA(Ataköy'de) Tam Bilettere:! adet villa Yarım Biletlere: 2 adet uç yatak odalı daıre Çeyrek Biletlere: 4 adet bir yatak odalı daire 2.5OO.OOO klşiye toplam 4 8 2 milyar!.. MİLLİ PİyAMGO Zam paketinin ucu göründü ANKARA (AA) — Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Ersin Faralyalı, sanayinin en önemli girdileri arasında yer alan elek- trik ve fuel-oile ilk aşamada sey- yanen zam geleceği açıklandı. Faralyalı, ancak daha sonra- ki uygulamaJarın sanayinin lehi- ne olacağını bildirdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Faralya- h, bir sanayicinin "Elektriğin ki- lowattsaatine yüzde 60 oranın- da zam geleceği yolnnda tah- minler yapıldığını" anımsatması üzerine, "Kesinlikk o kadar olmayacaktır" dedi. Faralyalı, petrol ürunleri zammı konusun- da şunları söyledi: "Fuel-oilde çok büyük çar- pıklıklar vardı, onu hemen gi- derdik, Avnıpa ile aramızda fi- yat farkı vardı. Petrol fivatlan- nın son zamanlarda düşüşünü göz önüne alarak yaptığımız he- saplamalara göre baktık ki fud- oil dışındaki diğer petrol ürun- lerinin tümü de dış piyasalardan yüzde 30 civarında daha ucuz. Oysa sanayimizin en çok kullan- dığı girdi olan fuel-oil, Türkiye 1 de dışandan yüzde 20 daha pa- haiı, şimdi bunu tam tersine çe- viriyonız." Faralyalı, zammm hükümet tarafından açıklanacağını da kaydetti. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği TOBB'un sanayi odaları konseyi toplantısmda konuşan Faralyalı, antma tesisi ve filtras- yon sistemi olmadan hiçbir fab- rikayı çahştırma arzusunda ol- madıklarını belirtti. İş âlemiyle ilgili konularda kesinlikk bu ke- sime damşmadan karar almaya- caklanm, vergi ve ihracatla ilgili konularda önümüzdeki günler- de bu çevrelerin görüşlerini ala- caklannı anlatan Faralyalı, şun- lan söyledi: "Son yıllarda ihracat durmuş- tur, ihracatı artırmak için tabii ki üretimi artırmamız gerekir. Üretimi arttırma konusunda biz hükümet olarak sizin yolunuzu acacağız. İlk aşamada kaynak aktarmada büyük zorluklanmız olacaktır." TOBB Genel Kurulu ve Sana- yi Odaları Konseyi Başkanı Şi- nasi Ertan ise hükümet progra- mını bir karasevdahnın âşığına yazdığı mektuba benzeterek "Bn karasevdah memkketine, ülkesi- ne âşık. Mekhıptakilerin gercek- leşmesi için kaynak sorunu çözümlenmeli" dedi. Bunun en kolay ve sevimsiz yolunun zam- lardan geçtiğini belirten Ertan, zamların bir defaya mahsus ol- ması gerektiğini söyledi. İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Memduh Hacıoğlu da uygulanacak hükümet progra- mında özel kesime de büyük so- rumluluk düştüğünü ifade ede- rek "Bize rağmen sanayi politi- kaları yapılamaz. Gerçek an- lamda demokratik ekonomiden bahsetmek için bizim görüşleri- mizi almaları ve ortak çalışma yapmamız gerekir" diye konuş- tu. Babalara Karşı "Baba" Yeni bir iktidar dönemi başlarken, bir yandan piyasa eko- nomisi içinde kalkınma çabalannın sürdürülmesi, diğer yan- dan da "sosyal" içerikli bazı kavramların yerteştirilmesi, gün- demin iki temel maddesini oluşturmaktadır. Bu iki araç, pi- yasa ekonomisi uygulamasında ekonomik kalkınmanın ilk aşamalarında birbirini dışlayıcı, sonraları ise tamamlayıcı rol oynamaktadır. Bu nedenle, bir dönemde bir birine zıt ola- rak algılanan bu araç ya da politikalar, başka bir dönemde tamamlayıcı olarak görülmektedir. Tarihsel örneklere baktı- ğımızda "sosyal" amaçlı kamusal polltikaların, ekonomik ge- lişme aşamasının ancak belirli bir döneminde oluşturuldu- ğunu görmekteyiz. 1990'ların başında, henüz iktidar el değiştirmeden belir- ginleşmeye başlayan politikalar demeti, hem dış hem de iç çevrelerin etkisi ile geliştirilmiş gibi görülmektedir. Batı ile bütünleşme çabalarında giderek yogunlaşan ve ekonomik birlik kapısını zorlayan Türkiye, Batı'nm toplumsal ve siya- sal odaklarda yogunlaşan tepki ve eleştirilerini, hiç değilse hafifletmek ve böylece eleştirileri gerçekten ekonomik ve çı- kar çatışmaları alanına çekmek, bunun açıkça yapılmadığı yerlerde ise, taviz koparmak amacı güdebilir. Batı'nın eleştirilerinin yoğunlaştıgı ve daha çok insan hak- ları ile ilgili alanlarda yapılacak düzenlemeler, uzun- dönemde kaynak gerektirmektedir. Toplumsal sorunlann, te- melde, ekonomik yapılanmalardan kaynaklandığı kabulü ya- pılırsa, bunların çözümü de hızlı ekonomik birikime ve/veya adil kaynak ve gelir dağılımı koşuluna bağlı bulunmaktadır. Aksi halde, insanların seslerini boğmada kadife eldiven yet- meyecek ve patolojik boyutlarda, akıl almaz teknikler geliş- tirilecektir. Bu bağlamda iç koşul ve dürtülere döndüğümüzde, ge- lişmelerin Batı'da görüldüğü gibi, güçlü bir biçimde toplurn- dan geldiğini ileri sür mek gerçekçi görülemez. Ekonomik yapılanmalar, sanayi- Mücadele, bazı "sosyal" içerikli politikalar sergileyen "Baba" ile buna karşı çıkacak "Babalar" arasında cereyan edecektir. Babalara karşı yürütülecek bu mücadelede, "Baba"nın göç kaynağı arkasına alabileceği Ulinçli kesimler olacaktır. leşme, gerçek anlam da kentleşme (kasa- balaşma değil!), işçi- leşme vb. gibi koşul- lar, henüz böyle bir devinmeyi tetikleyebi- lecek güçte görülme- diği gibi, buna koşut olarak da kaynaklara hâkim çevreler de ge- rekli fedakârhğı (!) yapmaya hazır izleni- mi vermemektedir. — • — ^ ~ " • " Aslında böyle bir model çerçevesinde soruna yaklaşıldığın- da Batı'nın çıkarlarının da bu yönde olmadığı açıktır. Zira, Türkiye'de yatınm yapmaya hazırlanan bir yabancı firmanın işçi ücretlerine bakış açısı, yerli yatırımcıdan fazla farklı ol- mayacaktır. Yabancı ve yerli yatırımcıların açmazı ise, işçi ücretleri ya da bununla sembolize edilen sosyal haklarla top- lumun sosyo-politik huzur ve istikrarı ile ilgili tercihlerinin ça- tışmalı olmasıdır. Bu çatışmanın göreli çözümü ise, toplum- sal kurumların gelişmesi ve buna bağlı olarak gelişecek bi- liAç düzeyine bağlı görülmektedir. Yeni idarenin devraldığı durumun çarpık görüntüsü tümü ile toplumda gelişen sosyal hak dürtülerıne, istemin iç di- namikleri ile verdiği cevaptan oluşmamaktadır. Örneğin de- vasa boyutlara ulaşmış olan kamu açıkları, sosyal hizmet- lerin yoğunlaşmasından değil, tam tersine, vergi avantajları (vergi harcama'arı) ve ona kaynaklanmıştır. Bu durum kar- şısında, yeni idarenin topluma yaptığı vaatlerin karşısında- ki birinci engel, bu süreci ters çevirmek olacaktır. Bu süre- cin ters çevrilmesi ise, temelde sosyo-ekonomik yapılanma- ların bu yöndeki gelişmeleri ile olası görülmektedir. İşte, 1990 başlannda, toplumun yeni açıhmlannı da kristalleştirerek po- litik eyteme dönüştüren iktidar, bu oluşumu hızlandırıp, çö- zümü de kolaylaştırabilir. Ancak, sosyal politikaların yerleş- mesinde hedeflerin belirlenmesi ne derece önemli çekici gü- cü oluştursa da, piyasa yapılan ve onun üzerinde oluşan sos- yal kurumlar da o derece itici gücü oluşturur. Bu amaca yö- nelik çabaların önündeki en ciddi engelin faktör piyasala- rındaki monopolleşme eğılimlerinin oluşturduğu dikkate alt- nınca, ana hedefin boyutu daha iyi kavranmış olur. Şimdilik ciddi bir çabanın görülmediğı bu alanda önemli adımlar atıl- madıkça, zaman içinde sosyal amaçlı politikalar yorgun dü- şerek, sistem içi çözümlemeler gündeme gelebilir. Şu hale göre mücadele, bazı "sosyal" içerikli politikalar sergileyen "Baba" ile buna karşı çıkacak "Babalar" arasında cereyan edecektir. Babalara karşı yürütelecek bu mücadelede "Baba"nın güç kaynağı arkasına alabileceği bilinçli kesimler olacaktır Böyle bir mücadelede toplumun kazançlı çıkabilmesi ise, günlük popülist politikalar uygulanmasını değil, bilinçli bir düzen- leme, birikim ve atılım stratejilerinin geliştirilmesini gerek- tirdiğini öngörme fazla yanlış olmasa gerek. ÎZZETTtN ÖNDER İstanbul Üniversitesi tktisat Fakültesi'nde öğretim üyesi Ihracat sigortasında zorunluluk dönemiANKARA (AA) — Türkiye İhracat ve Kredi Bankası (Eximbank) tarafından 2 yıl önce başlanan ihracat sigorta- sı uygulaması, banka kredisi kaynaklı tüm ihracat işlemleri için zorunlu hale getiriliyor. Banka tarafından kullandın- lan reeskont kredisi, sevk ön- cesi kredi ve yılbaşından itiba- ren uygulanmaya başlanması planlanan rotatif kredi işlemle- ri, yılbaşından itibaren zorun- lu olarak sigortalanacak. Si- gortanın uygulama esaslanna ilişkin bilgiler firmalara gönde- rilmeye başlandı ve firmalar- dan poliçelerinin bir an önce hazırlannıası açısından teklifle- rini en kısa sürede bankaya ulaştırmaları istendi. Edinilen bilgiye göre ödeme- si teyitli akreditif şeklinde olan doğalgaz, bankacıhk ve ülke kredileri anlaşmalan kapsa- mında gerçekleştirilecek ihracat işlemleri, zorunlu sigorta kap- samı dışında bırakılacak. lhra- catçılar, diğer 1 yülık ihracat iş- lemleri hakkında Eximbank'a bir paket sunacaklar. Banka, bu ihracat işlemlerini değerlen- direrek ihracat işlemleri için prim belirleyecek. İhracatçı, primi bankaya ödeyecek ve ih- racat işlemleri 1 yıl süreyle bü- tün ticari ve politik risldere kar- şı sigortalanmış olacak. thra- catçının, ihracat bedelini her- hangi bir politik ya da ticari risk nedeniyle alamaması halin- de, ihracat bedelinin yüzde 90'a kadar olan bölümü ban- ka tarafından ödenebilecek. Bankanın, şündiye kadar kı- sa vadeli, uzun vadeli, yurtdışı yatınm sigorta prograrnlan uy- gulamaya koyduğunu hatırla- tan yetkililer, ihracat sigortası- nın zorunlu hale getirilmesinin sağlayacağı yararlar konusun- da şunlan söylediler: "Zorunlu ihracat sigortası- na, ilk bakışta odenecek prim- ler yüzünden kredi maliyetinin artacagı gerekçesiyle karşı çıkı- labilir. Ancak bn sigorta saye- sinde, ithalatçılann ödeme gü- cü hakkında doğru bilgi edini- lebilecek, riskli ödeme ve vadeli satış talepleri daha kolay kabul edikbilecek. thracatçılar, tanı- madıklan yeni pazariara ve müşterilere açılma konusnnda endişe duymayacak. Bu; ihra- catta yeni pazarlann, yeni alı- cılann kazanılması, ihracatın artması anlamına geliyor." BAŞBAKANLIK HAZINE VE DIŞ TİCARET MÜSTESARLIGI'NDAN BİLDİRİLMİŞTİR Hazine'ce çıkarılan, değişken faizli 1983 Devlet İç Borçlanma IV. Tertip tahvillerinin 16 Aralık 1991 tari- hinde vadesi gelen 8 No.lu kuponları için yıllık % 62.51 oranında net faiz ödenecektir. Faiz ödemeleri, T.C. Merkez Bankası ve T.C. Ziraat Bankası şubele- rince yapılacaktır. Anılan tahviller istenildiğinde vadesinden önce pa- raya dönüştürülebilir. Kamuoyuna duyurulur.