Katalog

Türkiye'de anında alabileceğiniz ve ömür boyu kullanabileceğiniz, 3 milyon TL çekiş gücune sahip tek banka kartı . * * ' Bank24 Kartı'dır! - > * PAMUKBANK Cumhuriye .Bank24 .« lilem: Tamam! İPAMUKBANKI iyi ban kad ı r | Î.YIL / SAYI 24178 / 2000 TL (KDV oahılj Ki)RUCUSU:Vnm NADİ (1924-1945) BAŞYAZMI: NADİR NADİ (1945-1991) 13 ARALIK 1991 CUMA Alevi, hunnı. Din, vicdan ve inanç öz- gttrlüğünün bulunmadığı yerde laiklikten söz edile- mez. Bu idasik haklar, laik devlet düzeninin temel taş- landır. Laiklikk iç içe olan bu üç özgürlük, dogal olarak de- mokrasinin de belkemigini otaştnrur. Bunlar olmaksı- zn, laik devlet gibi detnok- rasi de boşlukta kalır. Bu açıdan Türkiye'de du- ram nedir? Bu soranun karşıbğı göl- geiidir; kimi olumsuzlukla- n içerir. Bazı bakımlardan bo haklar serbestçe kullanı- lır; ama öyle durumlar da vardır ki kısıtlama ve hak- sız uygulamalarla karşı- laşılır. Kimileri için inançlaruun geregini toplu olarak yerine getimek ve bu amaçla ör- gütlenmek kolay, kimileri için de güçtür. Bazı dia ve mezhepler açısından "pro- paganda hakİu" güvence al- tındayken, bazılan için bu hakkuı kullanımı sınırlıdır. O yiizden, din, vicdan ve inanç özgurlükleri alanında iUkemizde yıllardan beri var olan bazı eşitsizlik ve hak- sulıklar yok edilemedigi sü- rece, laik ve demokratik bir dözen tam anlamıyla kuru- bunaz. Böyle bir eksiklik ay- nı zamanda banş ve istikra- nn bu topraklarda kök sal- masını da önler. Anadolu topraklan din, mezhep ve tarikat açısından son derece zengin ve renkli- dir. Türkiye Cumhuriyeti^ nin ynrttaşlan arasında ki- mi Müslüman, kimi Hıristi- yan, kimi Musevidir. Sünni- si, Alevisi, Şüsi, Hanefisi vardır. Laik bir devlet düzeninde din, mezhep ve tarikatlar açısından biçbir aynmın ol- maması gerekir. Herkes keadi inana dogrultusunda, Ubü başka inançlara da say- gı göstererek, tek başına ya da toplu olarak özgürce davranabUmetidir. Demok- ratik ve laik bir devlet bn anlamda din kurumunun üzerinde kalabilmeli, hiç ol- mazsa taraflara eşit yaklaşa- bümeUdir. Ülkemizde bu açılardan ne yazık ki birçok haksızlı- ğın ve aynmcılığın öteden beri yaşandıgını biliyoruz. Bu durum özellikle sayılan müyonlarca olan Alevi yurt- taşlarunız için geçeriidir. Bu konuda en çarpıcı ör- nek, Diyanet İşleri Başkan- hgı'dır. Her şeyin Sünni mezhebinin gereklerine gö- re yiirütüldugü Başkanlık, AJevileri bunca yıkiır unuta- gelmiştir. Bu duram, insan haklan- na, demokrasiye ve laikliğe aykındır. Aynı zamanda mezhep ve tarikatlar arasm- da anlaşmazlık ve kavgala- ra kapıyı açan bir uygula- madır. Onun için, iiç göndttr ga- zetemizde haberleri yer al- makta olan Diyanet İşleri- nia Alevi yurttaşlara da açıl- masına yöneük girişimleri olumlu buluyoruz. Alevi olsun, Sünni olsun, hangi inançta olursa olsun, herkesin kendi inancuun ge- refiBİ özgürce yerine getir- mesi, dinsel kimligi konu- snnda serbestçe örgütlenme- si sağlanmalıdır. Anadolu'da banş ve bu- zunın önkoşullanndan biri de budur. Cumhuriyet 1992'de 100 bin asker terhis edilecek, 50 bin uzman erbaş alınacak Profesyonel orduModernizasyom Türk Silahlı Kuvvetleri önümüzdeki yıl büyük bir modernizasyona gidiyor. Asker sayısı kademeli olarak 100 bin azaltılacak. Uzman erbaş statüsünde 50 bin profesyonel asker orduya katılacak. Günevdogu*da 3 milyoo m a a ş Uzman erbaşlara Olağanüstü Hal Bölgesi'nde 3 milyon lira, diğer bölgelerde ise 1.8 milyon lira maaş ödenecek. Ayrıca ikramiye de verilebileceği bildiriliyor. Profesyonel askerlik için talebin yoğun olduğu belirtiliyor. Bedelliye b i r a y Bedelli askerliğin süresi bir aya indirilecek. Taksitli ödeme imkanında kolaylık getirilecek. TURAN YiLMAZ'ın haberi 14. Sayfada Sabah'ın'ÖzaTdan ABD'ye şükran mektubu'haberininkaynağıortaya çıktı Sürpriz tanık:SııııalpMektup postayla geldi Cumhurbaşkanı Özal'ın, Sabah aleyhine açtığı davaya dün tanık olarak gelen eski MDP Genel Başkanı emekli Orgeneral Turgut Sunalp, Özal'ın ABD'ye yazdığı iddia edilen şükran mektubunun bir ABD'li diplomat tarafından kendisine postayla gönderildiğini ve mektubu Sabah gazetesi yazarı Muammer Yaşar Bostancı'ya verdiğini söyledi. Haber Merkezi — Sabah gazetesınde Muammer Ya- şar Bostancı ımzasıyla yayımlanan "Özai'dan Bush'a Şük- ran Mektubu" ile ilgili davada surpriz tanık ortaya çık- tı. Gazeteci Bostancı, mektubun kendisine, emekli Orge- neral ve eski MDP Genel Başkanı Turgut Sunalp tara- fından verildiğini açıkladı. Sunalp, mektupla ilgili ola- rak özal'ın açtığı davada tanıklık yaparak, "mektubun kendisine Amerikan Buyükel- (Arkası Sa. 19, Sü. 7'de) Yeltsin'in birliği büyüyor Gorbaçov r Yeni rol veya istif a Sovyet lideri Gorbaçov, Yeltsin önderliğinde kurulan ve diğer cumhuriyetlerin katılması ile genişleyen Birleşik Devletler Topluluğu için "İstemeyerek de olsa bu yeni yapıda yer alabilirim, ancak kofbir lcönfederasyon olacaksa prensiplerim gereği istifa ederim" dedi. 10. Sayfada BAB ÜYELİGİNE TEPKÎLER: ATtNA SEVİNÇLÎ- ANKARA KAYGILI SEMİH İDİZ'in haberi Arka Sayfada Nasıl birüniversite istiyoruz? Üniversite fabrika değildir. Dersler hayatın dışında. Not için çalışmak istemiyoruz. Ezberciliğe son. 6. Sayfada Borsada c sanayi' çok sevildi 1991'e başabaş giren Sanayi Endeksi ile Mali Endeks arasında yüzde 37'ye varan büyük fark oluştu. ABDURRAHMAN YILOIRIM Ekohomide Sosyaldemokratlartarbşıyor SHP'nin en büyük zaafı, CHP'dir... Guven duyulan kadro gerek. Tek sorumlu Baykal'dır. Alman oylar CHP'nin oylarıdır... Oy kaybı mı, yeni taban mı?.. İdareci değil lider gerek.7. Sayfada DAĞILAN SSCB'DE TÜRKİ CUMHURİYETLER OrtaAsya uyanıyor Kazaklar, Kırgızlar, Türkmenler ve Özbekler, Türkiye'den ne bekliyor? Orta Asya'da Enver Paşa'dan 70 yıl sonra canlanan pantürkizm. Bozkırdacamilerden Allahuekber sesleri. Türk dilinin köklerine uzanan tariheyolculuk. Özbek çayında demlenen özlem: Latin Alfabesi. At.avratvepusat, hele yanında kımız olursa... FATİHYILMAZ gezdi, halkla, liderierte konuştu. Pazargûnü Cumhuriyert* Bektaşi Piri Ulusoy'la zirve Diyanet'in Haabektaş çıkarmasıUlasoy'la görüşöldii Diyanet İşleri Başkanbğı Müfettışi Abdülkadir Sergin önceki gün Nevşehir'in Hacıbektaş ilçesine giderek Türkiye'deki Bektaşilerin önde gelen ismi Hacıbektaş soyundan Feyzullah Ulusoy ile görüştü. Diyanet samimi mi?40yılıaşkınbir süredir Alevilikle ilgili çalışmalar yapan Ayukat Cemal Özbey, Diyanet İşleri'nin Alevilerle diyalog girişiminin 'samimiyetinden' kuşku duyduklannı bildirdi. 7. Sayfada l e v i l e r ne istiyor? Diyanet İşleri'nden bağımsız daire istiyoruz... Önce Alevi kültürü ortaya çıksın. Mezhep kışkınıcılığı bitsin... 7. Sayfada ISTANBULJA BOL PROJE Sözen'den vaat yağmurutstanbul Anakent Belediye Başkanı Nurettin Sözen, yeni hükümetten aldığı parasal destekle bir dizi projeye girişeceğini açıkladı. Metro, hızlı tramvay, çöp, altyapı, Maçka ve sahil parklan ilk ağızdaele ahnacak. Hürriyet'e bomba özel imalat Emrtiyetyetküiler%mezarlıktaki bombanın 'elyapısı ve çok güçlü'olduğunu söyledüer tstanbul Haber Servisi — Hürriyet ga- zetesinin kurucusu Sedat Simavi'nin Kanlıca'daki mezannın yanına konan ve gazeteden tören için gelen çok sayıda üst düzey yöneticiye "ölüm korkusu" yaşa- tan bombanın, "el yapısı ve tahrip gü- cttniİD yüksek" olduğü belirtildi. Terör- le Mücadele Şubesi Müdürlüğü yetkih- leri, bu tür bombalan Devrimci-Sol'un Devlet Malzeme Ofisi'ne de geçen yılbaşı kullandığı ve 12 temmuzdaki baskınlar sırasında ele geçen termit ve alüminyu- mun kanşımı patlayıalara çok benzedi- ğini söyledüer. Ancak yetkililer, mezar- hktaki bombanın bu örgüt tarafından konduğunu söylemenin çok yanlış ola- cağını kaydettiler. Sedat Simavi'nin biraz ötesindeki imam Ali thsan Dalkavuk'un mezanna konan tahrip gücu yüksek bombanın patlaması ve Hürriyet gazetesüıin çok sa- yıda yöneticisinin ölumden dönmesi Is- tanbul mülki yönetiminin dün olağanüs- tü toplanmaana yol açtı. lstanbul Valisi Hayri Kozakçıoğlu, ts- tanbul Emniyet Müdürü Mehmet Ağar ve Terörle Mücadele Şubesi Müdüru Ah- met Köse ile bazı yöneticiler, dün öğle- ye doğru Cağaloğlu'ndaki valilik bina- sında bir araya geldüer. Toplantıda, kent- teki son olaylann tek tek ele alındığı, me- zarlıkta patlayan bombaya ilişkin elde- ki bilgilerin değerlendirildiği öğrenildi. Valilikteki toplantı sonrasında görüş- tüğumüz Terörle Mücadele Şubesi Mü- dürii Ahmet Köse, bombalı saldınya iliş- kin çok az sa>ıda ipucu ve bilgi sağlaya- bildikleri için çalışmalann yoğun bir bi- çimde, ancak güçlükle ikrlediğini söyle- di. Köse, suikast girişimini aydınlığa ka- vuşturacak en önenili ipuçlarının bom- ba parçalan ve saldınyı gerçekleştiren- lerin belirlenmesi olacağını belirterek şöyle konuştu: "Kötii hava koşullan ve kar yüzünden, olaya ilişkin çok az deül bulabfldik. Bombanm parçalanm tam olarak topla- mak mümkün olmadı. Bomba el yapısı. Termit ve alüminyum tozunun birleşti- rilmesinden oluşturulmuş. Bombanm (Arkası Sa. 19, Sü. 8'de) tstanbul Haber Servisi — ls- tanbul Anakent Belediye Baş- kanı Nurettin Sözen'in makam odasına bağlı toplantı salonu. Gazeteciler, kameramanlar ve basın danışmanlan Sözen'i bekliyor. Sözen, salona giriyor, masanın başında yerini alıyor ve gözlerinin içi gülerek konuş- maya başhyor: •"Herşeyden öoce şuau vur- gufaunak istiyorum: 1992 >ılın- dan umutluyuz. Kentimiz adı- oa, lstanbul halla adına umut- luyuz. Büyük projderimizi, ta- rihi projelerimizi hızla hayata geçirmeyi umut ediyoruz." Anayasa Mahkemesi Yetki yasası iptal Hükümete, kamu kurum ve kuruluşlannın görev ve yetkileriyle, bunlann personelinin mali ve sosyal haklannda düzenlemeler yapma yetkisi veren yetki yasasını Anayasa Mahkemesi oy çokluğu ile iptal etti. ANKARA (Cumhuriyet Ba- rosu) — Anayasa Mahkemesi, kamu kurum ve kuruluşlannın görev ve yetkileriyle, bunlann personelinin mali ve sosyal hak- lannda düzenlemeler yapılma- sma ilişkin 3755 sayıü yetki ya- sasını oy çokluğu ile iptal etti. 6 haziran 1991 tarihinde TBMM'de görüşülerek kabul edilen yetki yasası, Cumhur- başkanı Turgut Özal ile karde- şi TBMM Plan ve Bütçe Ko- misyonu Başkanı Yusuf Boz- kurt özal arasında büyük ger- ginliğe neden olmuştu. Cum- hurbaşkanı özal'ın, yasanın kapsamının genişletilmesi yo- lundaki girişimlerine, Yusuf (Arkası Sa. 19, Sü. l'de) Sözen, 1992 yıh bütçesini açıklıyor: 5 trilyon 164 milyar lira. Bir önceki yılın butçesinin iki buçuk katı. Yatınmlara 1992 yüı icin aynlan tutar 2 tril- yon 286 milyar lira. Sözen sıralıyor: "Bütçemizin 400 milyaruu (Arkası Sa. 19, Su. 4'de) BELEDİYE BORÇLARI TASFİYE EDİLİYOR 19. Sayfada BAŞKANLAR DAHA ÇOK YETKİ İSTEDİ 19. Sayfada CELAL ÜSTER'den Sanat Gündemi ONAT KUTLAR'dan Gündemdeki Sanatçı: Mehmet Ulusoy Bugün ve her cuma 17. Sayfada RAKIM EFENDİ tLE FELÂTUN BEY Murat Belge 2. Sayfada AK.\DEMtK UNVANDA Ş Mehmet Ij\rman 2. Sayfada BERKE VARDAR'I DÜŞÜNMEK Erdım Öztokat 2. Sayfada HANGİ LİGDE OYNAYACAĞIZ? Osman Ulagay 3, Sayfada ORTAM Şahın Alpay 4. Sayfada VERİRSEN ELİNLE Ahmet Tan 5. Sayfada TARİH DEVAM EDtYOR Ufuk GüMemır 10. Sayfada BABALARA KARŞI 'BABA' Izzettm Önder 13. Sayfada DÜŞ MÜ GERÇEK Ml? Müşerref Hekımoğlu 16. Sayfada TV / 8. Sayfada Jane Fonda'nın Oscariı filmi: Fahişe Sinema / 9. Sayfada Dostluğa yolculuk Atillâ Dorsay Eğlence /13. Sayfada Devler para basıyor Mitsotakis ABD'de / Arka Savfada Buslftan Kıbrıs zirvesi gafı Maastricht Zirvesi ve Türkiye... Avrupa Topluluğu, iki gün süren Maast- richt Zirvesi'yle birlik yolunda tarihsel bir adım attı. Bu adımla Topluluğu oluşturan 12 Avrupa ülkesi, tek bir devlet çatısı altında bü- tünleşme açısından artık dönüşü olmayan bir yörüngeye girdiler. Bu yolun yine engebeli, inişli çıkışlı otacağı kuşkusuzdur. Ama bu durum, 1957 yılında Roma'da doğan Avrupa Topluluğu'nun o ta- rihten bu yana en büyük sıçramasını yapa- rak, birliğe giden kapıyı artık ardına kadar aç- tığı gerçeğini değiştirmez. Avrupa ülkeleri arasında sınırtarın tümüyle silinmesine dönük bu gelişme ile Türkiye yan yana konulduğunda, gözüken nedir diye so- rarsak... Şu söylenebilir: Ulkemiz bilindiği gibi AT'nin 1968'den beri uzatmalı ortak üyesidir; 1987 yılında da tam (Arkası Sa. 19, Sü. l'de) HASAN CEMAL ATO / Arka Sayfada Ankarfya ortak üyelik telkini îstanbul'un kanına AIDS testiİDRİS ADİL Sağlık Bakanlığı, "çağın vebası" olarak nitelenen AIDS konusunda büyük bir kampan- yaya hanrlanıyor. Sağlık Baka- nı Yıldınm Aktuna, tstanbul Haseki ve Haydarpaşa Numu- ne hastanelerinde birer "AIDS klinigi" açüacağını bildirdi. Ba- kanlık, genel sağhk kontrolleri- ne "AIDS testi"rün de eklenme- si için çahşmalara başladı. AIDS, son günlerde efsanevi basketçi Magk Johnson ile dun- yada, Izmitli ev kaduıı ile de Türkiye'de yeniden sağlık gun- deminin ilk sırasma oturdu. Gö- reve başladığı ilk günlerde "ça- | m vebası" ile ilgilenmeye baş- layan Sağhk Bakanı Yıldınm Aktuna, Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, AIDS konusunda büyük bir kampanya başlata- caklannı açıkladı. AIDS'in tanınması ve önlem yollarının bilinmesi için çaba harcanacağını kaydeden Aktu- na, bu amaçla TV'de ve basın organlannda yayımlanmak üze- re spotlar hazırlattığını beürtti. Gazetelere AIDS konusunda ilanlar vereceklerini anlatan Ak- tuna, "Temel sağhk konnbuin- da halkı aydınlatmak ve uyar- mak istiyonız" dedi. Hastalığın gündeme gelme- sinden sonra altyapı yetersizli- ği nedeniyle hastanelerde isteni- len düzeyde çahşma yapılama- dığına ve AIDS'li olduğu belir- lenen hastalara gerekli hizmetin verilemediğine işaret eden Sağ- hk Bakanı, Istanbul'da biri Anadolu, öteki Avrupa yaka- sında olmak üzere iki hastane- de AIDS kliniği kurmayı karar- lastıroıklannı açıkladı. Aktuna, bu hastanelerden birinin Haae- ki, ötekinin de Haydarpaşa Nu- mune Hastanesi olacağını bildirdi. Aktuna şöyle konuştu: "AIDS, saglık aianmda çok (Arkası Sa. 14, Sü. 6'da)