Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMİ 29 KASIM 1991 DÖVİZ KURLARI 29 KASIM 1991 y»ax\ ' « O D o l a n IMman Markı • Avustralya DoUn t Avuslurya Şılını ; Belptka Frangı 1 03nırn&rk2 Kronu IRnMarttası îfransız Frangı t Hobnda flormı 1 Spanyol Peartası •fcveç Kronu ' Isvıçre Frangı '00 Italyan Uretı ijapon Yen 1 fcmada Dotan iNorveç Kronu iStntni ' S Arabstan Rıyalı DÖVIZ Alış 5029 32 3115 06 3948 49 442 69 15123 80151 1151 01 912 12 2764 45 48 85 850 70 3524 83 413 56 38 79 4435 55 79186 8902 96 1341 49 Oövız Salıs 5040 00 312132 3956 40 443 58 15153 803 12 1153 32 913 95 2769 99 48 95 852 40 353189 414 39 38 87 4444 44 793 45 892080 1344 18 Efektıf AUş 5024 89 3111 96 3889 26 442 25 149 72 793 49 1139 50 91121 276169 47 87 842 19 352131 409 42 38 21 4369 02 783 94 8894 06 132137 Efektıf Satış 5055 12 3130 68 3968 27 444 91 151 99 805 53 1156 78 916 69 2778 30 49 10 854 96 3542 49 415 63 38 99 4457 77 795 83 8947 56 1348 21 ÇÜPMZKUR S 1 6147 Alman Markı J 1 2738 Avust Doları $ 11 3620 Avus Şılını $ 33 2600 6e! Frangı t 6 2755 Dan Kronu $ 4 3699 Fın Markkası S 5 5145 Fran Frangı S 1 8195 Hol Flonnı $ 102 96 Isp Pezetası S 5 9127 Isvec Kronu $ 1 4269 Isv Frangı İ 1216 24 Ital Lrretı % 129 67 Japon Yenı % 1 1340 Kaiada Doi $ 6 3520 Norvsc Kr 1 1 7700 ABD Dotarı t 3 7494 Suudı Rıyalı SERBEST PtYASADA DÜN DÖVİZ-ALTIN ABOOoian Alman Markı Isvtçre Frangı HoHanda Flonnı ngilız Sterimı Fransız Frangı 100 I Lıreö Alış 5035 3125 3510 2760 8900 910 412 Satış 5045 3140 3525 2780 8980 920 420 S Arabıstan Rıyalı Avusturya Şrimt Cumhunyet Reşat 24 ayar kûlçe 22 ayar bılezık 900 ayar gûmûş Al.ş 1320 441 395 000 410 000 59 550 53 500 706 Satış 1335 450 400 000 430 000 59 750 58 400 733 YffTIRM İ5*nnnn İş YMnm-2 lşttım-3 1$ Ibbnrrt4 İş fetmnvt hrfco-1 bkrta-2 İntrtn-3 JnMM •Ijrfcfr5 HESKJH MatW2 Usıttt-3 fcint Mtfli Fv ea*\Mrm-i 6mr*Y*m2 Gami tiamt-3 Gmnf U n M Gmt >Sfcnnı-5 Esbank Fon 1 isbvk Fon 2 Esta*Farı3 yrantmmf YKBStUörF YKBHssF YKBKmıF VKBLMF YKBKjrmaF YKBDfcoF YKfl KagjU F YKBAtMF VMui Fon-1 Wtoı Fijn-2 Wu)Fov3 FONLARI Mi 99406 55047 26018 21J05 •»727 »053 62164 &2S 21401 11504 645? 52 409 24456 2&212 20411 71564 30079 nses »563 10738 71072 26.483 18.29" 68.443 54973 914» 53573 4791 53104 22*41 17in «306 5&m 09.495 25M7 17331 fcfâH 93546 54554 26162 21334 18.736 ».147 62-217 32247 29.434 115» 64 «2 52413 24391 25.247 21125 78.669 30.115 18J85 12584 10.770 79.171 25520 18316 68503 56.050 «M19 53.650 41045 S3.«4 22582 17S17 16J50 55.K8 139563 25683 17562 * N 014 •Û71 013 0.13 0.06 0.13 009 010 an QS2 014 014 014 014 350 013 012 013 017 030 0.13 014 0.14 009 au •1» 014 014 on 009 016 a»013 ao014 133 VttalOunp Vbfcff Fon-6 &5fcw U w Fon p^frn^t Bnaz Dıştafc Pemte Tüttnftn-1 TûlûnFofr? HtaRn-1 Mttu Ron-2 FfBK Rll-2 F M B F I » 3 fnts fan-4 nmlia-5 ZmlFnı-1 Tjrat ftw-2 ZnaDeakFsrı Znaftm-4 rt* Fon-1 ttA Fflfr2 PMBA Fn Pm*Hsse Eı**f«H EnttFon-2 impeıFoni Iıq«fbrı2 TfttaıkFon SÛIHFOI DaeFon EmFn KftmaFn DamFon 0 1 * Fon TvtbnkFon NelFv ftFon 28KASM1991 Nı 22.097 16465 47714 67579 19J03 55155 15.404 200191 21709 30429 25.777 11320 17038 23730 21713 22775 20942 Tsm 22008 30460 20338 25582 19931 23.20B 16563 20.123 21759 24.033 19.272 20200 19470 20351 «845 «701 «873 «446 22-03 16.483 47780 67673 19328 55.232 15.425 200396 21733 311470 25*12 1&459 •7074 29937 21775 223» 20994 29.245 22-31 30507 20.490 25318 200)2 23246 16582 20.149 21527 24.058 19295 20227 19494 20387 16J67 «347 •tm 16.47! ufHI 003 011 0-4 0-4 0-3 014 010 010 013 014 076 021 070 029 014 025 050 051 048 175 014 032 016 011 013 031 015 012 013 012 018 013 028 014 019 SATILIK DAIRE Acıbadem Basın Sitesi'nde htdroforlu, merkezi ısıtmalı 80m2 bahçe katı 120 milyona satılıktır. 325 68 81 Halen yapımı süren veproje aşamasındaki diğer santrallar da DemireVin ilgisini bekliyor Gökova tamam, çevreciliğe devam BORSA l|rtU«Mk M m Çkn. (A) «"»•10 AK«(imk Mtank Akçvnonto A*» AfcvtoHottng AMMBMI CMMI Aıqttı * * » M n ÇSm.' Aygs B**Tü<ün M>r>neMo Brea CMtafe Ç*m> MnMnyuns ÇllttUK Ckm» Ç EUdrik Dmirtrt OmaCan OntHokftıg Dofcaan OtMv İ V M Otat EBay Vam jcacta* kaç fgaBfeK* EgaEndUrl EgaGütn lİMk MJHM Ef^B ItoMm ErdyasHnc* E™#DÇ MT» Rnanstam emseoot-YMl GMnFab SüntyBncdk HM» kfcatF K M m ı*m MMDT Pision mnrDÇ iZDCKTı Kanman K» KıMnk MaUyv Knteıda MpuEkkBft KotHoUng KocYatnm Koıya ç«wn« Konba KonamTv Köyta$ K M M PmMn tflsKato H M M UgRi IAM4n Çjnnnlo H M fthnuriı H 0M ManM U. İHtai (M| Metaş Nntş IMJmk MılHoMng MIMM W0M1 Çhımto OhnTvtea Otoan Pnan(BÛ) PE6 Proflto PMtm PmSiH PmrEımgreEi PnrSa P»»Un Polylen MMk Svtfı Ysynofck SnMHÎUng MKOS Stta S6nwFlaınml SynBMtn* TamSipnı TıksflbaA T*tu Ttzsan TSvmıB TS8«L(8) T t$ BstfL^A) Tlj B. fC^^BOLJ T.k B. JC4U5BD7J T f$ 8nk.|C) TnKuisan TKB TahşiMlta. Topnköjrt TnkyıCam TSımm TAçi Cam ixmumTuncaTHsH Ünyc Ç*TW«<8U) U?*Sırjm* VıM YHmm Ort VtSM Vüotf Mn.(BU) Yafh Kradl Yûnsa m k a p w 5NO0O 96000 17500 3100 46O0 5100 13250 106O0 14M 18000 4150 10000 36000 2060 2200 4100 3200 5800 7500 Î900 7400 6100 2500 1250 4400 1600 1050 11500 28000 20000 4150 82000 1500 725 12M 5200 21000 6O00 3060 4600 2150 8400 J7M 975 34500 17O0 1600 25000 3550 875 12000 3300 43O0 3400 5OO0 6000 18000 31000 56000 4800 2060 1850 9250 3600 MM lasoo 3850 2150 4600 4Mt 625 14000 550 1050 1400 MM B7O00 1450 1350 12500 850 3200 1050 1100 975 1250 2600 2800 7000 1550 1550 1100 1700 13000 2700 7300 8100 4150 1900 2700 9750 2600 2400 12500 186000 375 950 2150 1500 1500 7500 23» 29000 3150 I M İ IMM 6900 rm 5754650 S3M 4150 1000 1750 2250 2500 2250 2400 1350 tacai: 28547I.179.S2S Mktan: 44.tU.232 E Batüntt 540000 89000 16750 2150 4200 4SO0 12750 10000 1MI 17250 3900 9000 36000 1850 2200 3650 3000 5400 2700 7200 5500 2400 11X IMM 4000 950 11000 «1M 27500 18500 79000 1450 725 11M 5200 18500 5500 3000 4450 2000 8100 41M 900 32500 1600 14O0 22000 3150 775 11500 3100 4060 3050 4500 5500 175O0 29500 52000 4500 1800 1650 8300 960 17000 3600 1900 4500 44M 550 13250 450 900 1350 MM 78000 1250 1250 11250 775 3150 900 1000 875 1200 2450 6300 1400 1350 1000 1600 12250 260G 7000 7200 3750 1800 9250 2300 11500 375 850 1960 1350 MM 7500 2250 18000 2150 1«M 11MI 525 4200 3700 1000 1660 2100 2150 2200 1250 4174.88 «13 43 Bugunku en yuksek 560000 94000 17000 2700 4250 5000 12750 10600 I M İ 19250 4200 9000 36500 2000 2200 4060 3400 5800 2800 7200 6200 2400 1100 İSİBBİ 4600 1000 11250 31000 19500 81000 1450 750 I M İ 5700 19000 6400 3000 4600 2100 8300 41M 950 33000 1650 1500 2SO00 3500 900 11750 3300 4500 3200 4500 6000 18000 30000 59000 4700 1950 1800 8500 950 19250 3750 1900 4900 MM 675 13500 525 900 1350 na78OO0 1250 1350 12000 800 3250 1150 1000 1025 1200 2450 7300 1400 1500 1050 1700 13750 2650 7000 7200 3850 1850 9500 2400 12500 400 875 2050 1350 MM 7500 2250 19000 2950 1TM 11Mİ İ7M 550 4200 4200 1000 1650 2200 2300 2300 1250 BugünU «MntS 540000 89000 16750 2700 4200 4800 12750 10000 I M İ 17250 3900 9000 36000 1850 2200 3750 3000 54O0 2700 7200 5500 2400 1100 4300 950 11000 27500 18500 79000 1450 725 MM 5200 1B5O0 5500 3000 4450 21» 9100 41M 900 32500 1600 1450 23000 3500 775 11500 3100 4060 3050 4500 5500 17500 29500 52000 4500 1800 1650 8300 9SO 17000 3600 1900 4500 MM 600 13250 450 900 1350 MM 78000 1250 1250 11250 775 3150 900 1000 875 12O0 2450 6700 1400 1350 1050 1600 12250 UN 2600 7000 7200 3750 1850 9250 2300 11500 375 850 1950 1350 MM 7500 2250 18000 2850 I M İ 11M IMİ 5254200 SMI 3700 1000 1650 21X 2150 2200 1250 IM 3245 92 3268 43 Işlem mktan 53080 37385 66200 8000 27700 127070 1900 166100 I M M 1412517 140600 1000 42020 1056850 2000 1364304 32750 5700 203400 28200 2266390 5000 2B100 2062900 17400 54790 162250 797495 22688 49200 26700 11000 9900 5378560 500 11800 5100 9300 MM 58700 33745 92000 78500 165600 7300 466500 21100 86900 106100 1500 2500 17700 656821 390825 117475 55100 295900 209100 23200 47260 1368106 70240 23100 24850 4Î1Sİ 4138050 149110 122100 30900 86300 2000 500 17300 382340 56CC0 500022 552550 42400 418260 500 6200 1845500 13500 440200 38920 301750 938500 10100 1000 8700 38050 5100 61730 816920 23300 23 3789720 177880 415520 2500 31Mi 1000 33300 33700 125700 MSM 7M9 4M47M 56225 1700 IMİ 20250040200 11000 59140 142650 619450 19700 28USIM 1991 4719 27 47T En çok söz yagfin îıy 540000 91000 16750 2500 4200 4800 12750 10000 I M İ 17250 3900 9000 36000 1850 2200 3650 3000 5400 2700 7200 5700 2400 1100 1IMİ 4300 950 11000 HH 27500 18500 79000 1450 725 11M 5200 18500 5500 3000 MM 4500 2000 8200 41M 900 32500 1600 1400 24000 3500 775 11500 3100 4100 3050 4500 5500 17500 29500 52000 4500 1900 1700 8500 «60 17000 3600 1900 4500 4tM 550 13250 450 900 1350 MM 78000 1250 1250 11500 775 3150 900 1000 875 1200 2450 6400 1400 1350 1000 1600 12500 2600 7000 7200 3750 18000 9250 2300 11500 375 850 1950 1350 M M 7500 2250 18000 2850 MM 11Mİ 525 4200 3700 1000 1650 2100 2150 2200 1250 12 AfrrMdı ortlv 547093 90956 16859 2400 4209 4819 12750 10112 154» 17376 3935 9000 36083 1863 2200 3789 3141 5545 2712 72O0 5623 2400 iioo 1I5M 4173 952 11023 27784 18599 79209 1450 727 11» 5316 18657 5540 3000 MM 4504 2011 8188 41M 904 32541 1601 1429 23762 3319 796 11585 3103 4112 3100 4500 5530 17681 29672 52608 4506 1860 1680 8469 950 17448 3618 1900 4567 4ta 5» 13367 457 900 1350 21M 78000 1250 1294 11468 785 3175 931 1000 930 1200 2450 6655 1400 1359 1004 1623 12670 M M 2602 7000 7200 3755 1820 9264 2337 11522 375 851 1959 1350 ttZ4 7500 2250 18215 2880 1MS 11M HM 528 8200 HM 3844 1000 1650 2105 2170 2221 1250 Haber Merkezi — Başbakan Süky- man Demirel'in, çevreye zarar verece- ği kaygısıyla Gökova Termik Santra- b'nın yapınunı durduracağı yoiunda- ki açıklaması halen yapımı süren vc proje aşamasmda olan öteki santrallan da gündeme getirdi. Çernobil nükleer felaketinden sonra çevrecüerin büyük tepkisini çeken, inşa halindeki Mersin Akkuyu Nükleer Santralı da Demirel'- in ilgisini bekliyor. Başbakan Demirel'in "çevreci" bir kaygıyla Gökova Termik Santralı'run yapımını durduracağmı açıklaması, ANAP hükümetleri döneminde yapı- mına başlanan ve projelendirilen öte- ki nükleer ve termik santralların ne olacağı sonısunu gündeme getirdi. Çevreciler ve santralların kurulacağı yörelerin halkı, Demirel'den "durdıınıa" emrini bekliyor. Mersin'- in Silifke ilçesi yakınlannda kurulmak- ta olan Akknyu Nöldecr Santralı, Ada- na Yumnrtatık, Bursa Orhaneli, Zon- guldak Çatalağzı ve Amasra termik santrallan, çevrecilerin gündeminde bulunuyor. Cumhunyet muhabirlerinin haber- lerine göre gundemdeki santralların son dunımlan ve bu santrallara gös- terilen tepkiler şöyle: Vtikleer santral Gündeme geldiği 1977'de SUifke'den Daşlayarak Anamur'a kadar olan kıyı ıcesimindeki köy ve kent insanı tarafuı- ian çeşitli eylemlerle protesto edilme- sine karşın yapımına geçilen Akkuyu Gökova'nın durdurulacağı açıklanınca, çevreciler diğer santrallar için harekete geçti. Mersin'in Silifke ilçesi yakınlarında kurulmakta olan Akkuyu Nükleer Santralı, Adana Yumurtalık, Bursa Orhaneli, Zonguldak Çatalağzı ve Amasra termik santrallan, çevrecilerin gündeminde bulunuyor. Nükleer Santralı'nın sosyal tesisleri, li- man ve öteki altyapı inşaatı sürüyor. Liman ve lojmanlar tamamlanma aşa- masına gelirken santralın oturacağı bölgenin hafriyatı için haarhklar ya- pıldığı belirtiliyor. özellikle son dö- nemlerde gözle görülür bir inşaat faa- liyetinin olmadığı santralın kurulması için hükümet, bu yılın ortalannda Fransu Framatome firması ile temas kurmuştu. Dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fahrenin Kurt, Fra- matome şirketi ile görüşmeleri "yap- işlet-devret" modeli çerçevesinde yü- mtuyordu. Silifke Belediye Başkam Feyyaz BU- gen, Başbakan Suleyman E>emirel'in, gerçekleşmesi durumunda bölgeyi ya- şanmaz hale getirecek Akkuyu Nükleer Santralı projesini de iptal edeceğine inandığmı söyledi. Bilgen, "Başbaka- nunız Sayın Siileyman DemireJ'den 'Akkuyu Nükleer Santralı da yapılmayacak' demesini bekliyoruz. Bu sözii bize en büyük ödttlü olacakür" dedi. Yumurtalık 1980'lerin ilk yansmda ilk kez gün- deme gelen Yumurtalık Termik Sant- ralı, birkaç kez yabancı rırmalara iha- le edilmesine karşın başlanamadı. BOTAŞ'ın batısında, Gölovası kö- yü önlerinde geniş bir tanm arazisi üze- rinde kurulması planlanan ve A\-ust- ralya'dan getirilecek kömürle işletilme- si duşünülen santral, yakınlanndaki yerleşim birimlerinden gelen yoğun tepki üzerine Yumurtalık Serbest Böl- gesi alaruna kaydınldı. Ancak, nükleer santralda olduğu gi- bi yabancı bir firmaya yap-işlet-devret yöntemiyle kurdurulması planlanan Yumurtalık Termik Santrah'mn 20 ki- lometre doğusundaki serbest bölgeye kaydınlmasımn, yasal engellerden ko- rumak amacı taşıdığı belirtiliyor. Doğu Akdeniz bölgesinde çevreyi bozabilecek her türlü girişime çeşitli ey- lemlerle karşı çıkan Iskenderun Çevre Koruma Derneği Başkanı Dr. Cemil AlUy, Başbakan Demirel'i Gökova Santralı'm iptal ettiği için çandan kut- ladığmı bildirdi. Altay, "Önümüzde- ki günlerde Demirel'i ayaret ederek Doğu Akdeniz böigesinin çevre sornn- laruu bir rapor halinde sunacağjz" de- di. Bursa'mn Orhaneli ilçesi Belediye Başkanı Gürel Yıldız, termik santral- da halen deneme üretimi yapıldığını ve desülfirizasyon (arıtma) tesisi olmak- sızın üretimin hedeflendığini bildirdi. Gürel Yıldız, deneme üretiminin çev- rede hafif bir duman ve gürültüye yol açtığını kaydederek "Asü, Um kapa- site üretime grftiibıde o l u otacak. YıDardır bo konnyu giudemdc tntma- ya çaltşıyomz. Ejer korktDgnmıız ba- pmıza geür ve bn canavar desülfirizas- yon tesisi otmaksızın öretime geçene Borsa'nuı yansını yutar" dedi. Türk-Sovyet ortak yapımı olan Or- haneli Termik Santralı'nın temeli dö- nemin Başbakanı Bölent Ecevit tara- fından 1978 yümda atümıştı. STFA ta- rafından yapımı sürdürülen santralın bacasından zehirli gazlar saçmasmı en- gelleyecek desülfirizasyon tesisinin 400 milyar üra ek maliyet yükleyecegi be- lirtüiyor. Türkiye'nin en eski elektrik santra- h olan Çatalağzı Termik Santrah yü- larca ülkenin elektrik ihtiyacını karşı- lamış ve geçen yü üretimi tamamen durmuştu. Yeniden inşa edilen ve yıl- da 900 milyon kwh elektrik enerjisi üretecek olan Çatalağzı Termik Sant- ralı'nın 1. ünitesi 1990 ydında faaliye- te geçmişti. 2 tennik santral ve bir kömür yıka- ma tesisine sahip Çatalağa beldesi sa- nayinin esir aldığı doğa kıyımına uğ- ramış bir belde. Faaliyetleri sonucu oluşan uçucu kül ve cunıfu deniz su- yu ile sulandınldıktan sonra yeniden denize atılacak şekilde dizayn edilen termik santral yülardır Çatalağzı sahi- lini kirletiyor. Amasra'da kurulu Türkiye Taşkö- mürü lşletmderi'nin ürettiği kömürün değerlendirilmesi için duşünülen ter- mik santral da tepki görmüştü. Nuh Çimento'da vizite eylemitş-Sendika Servisi — Nuh çi- mento fabrikasında çalışan Çimse-lş Sendikası'na üye işçi- ler işten çıkartmalann durdunıl- ması amacıyla dün toplu vizite eylemine başladılar. Mersin Be- lediyesi'nden işten çıkartılan iş- çilerin protesto eylemleri devam ediyor. USAŞ'ta işten çıkartma- lan protesto etmek amaayla 500 dolayında işçinin başlattığı toplu vizite eylemi mahkeme ka- ranyla durduruldu. Kartal Be- lediyesi'nde çalışan işçilerin vez- ne önünde bekleme eylemi sü- rüyor. Jzmit'ten Ahmet Kurt'un bil- dirdiğine göre Hereke'de kuru- lu Nuh çimento fabrikasında ça- lışan Çimse-lş Sendikası'na üye işçiler akşam vardiyasım ta- mamladıktan sonra sabah ken- dilerini bekleyen servis araçlan- na binmeyerek topluca viziteye çıktılar. İşçiler, Hereke Dispan- seri'ne kadar 2 kilometre yürü- düler. Üretimi aksatmadan mü- cadele ettiklerini belirten işçiler, işverenin olumlu yaklaşımım görmedikleri takdirde üretimi durduracaklanm söylediler. Yıl- başından bugüne kadar Nuh çi- mento fabrikasından her ay 9'ar işçinin iş aktinin feshedildiğini, çıkartılan işçi sayısının toplam 254'il bulduğunu açıklayan Çimse-tş şube yöneticileri, "tş- verenin bo uygulamalan işçiler arasmda buzursuzluğa neden ol- muştur. İşçiler iyi niyetle müca- ddekrini surdurmekteler. Baş- Nuh Çiraento'da viziteye çıkan işçUer, 2 kilometre yürödüler. (Fotograf: AHMET KURT) lattığımız toplu vizite eylemiyle üreümde en kuçuk bir aksakhk dahi oluştunnadık" dediler. Cumhuriyet Güney llleri Bü- rosunun bildirdiğine göre Mer- sin Belediyesi'nden çıkartılan iş- çiler, belediye ana binasından alkışlarla geldikleri SHP il bina- sında Içel İl Başkanvekili Meh- met Şahin ile ortak basın top- lantısı düzenkyerek işten çıkar- malan protesto ettiler. Ü örgütü olarak belediye baş- kanlannın örgütten kopuk çahş- malanna artık izin vermeyecek- lerini belirten İl Başkanvekili Mehmet Şahin, "Belediye Baş- kanı bu işçikri çıkarürken örgii- tiimüzün göriişüniı almamıştır. Bizim artık onunla konuşacak bir şeyimiz kalmadı. Biz sorn- nu bakanlık düzeyinde çözüm- lemeye çalışacağız" diye konuş- tu. öte yandan 28 aydu- maaş alamayan Mardin'in Idil ilçe be- lediyesi işçileri dün belediye bi- nasında süresiz açlık grevine başladılar. Işsizlik sigortasına temkinli yaklaşım ANKARA (AA) — Hükümet progra- mında yer alan "issizlik sigortası"na tem- kinli yaklaşan sendikalar, özellikle işveren- lerin savunduğu "kıdem tazminatımn kaldınlması" görüşüne karşı çıkarak ikisi- nin ayn konular olduğunu belirtiyorlar. Türk-lş Genel Mali Sekreteri ve Demiryol-lş Genel Başkanı Enver Toçoğ- hı, issizlik sigortasının kesinlikle kıdem taz- minaü uygulamasından ayn olarak ele alın- ması gerektiğini belirterek issizlik sigorta- sı uygulamasımn SSK bünyesinde kurulma- sı ve bu sigorta dalının kuruluş çahşmala- nna işçi sendikalannın da dahil edilmesi ge- rektiğini söyledi. Toçoğlu, issizlik sigortasının uygulama- smda öncelikle işten çıkanlanlan, uzun va- dede ilk kez iş arayan genç işgücünün de belirli kurallar içinde kapsanmasının hedef- lenmesi gerektiğini ifade etti. Türk-tş Genel Eğitim Sekreteri ve Sağhk- tş Genel Başkanı Mustafa Başoğln ise her ülkenin issizlik sigortasını kendi şartlanna göre düzenlediğini bildirerek Türkiye'nin de kendi şartlanna göre bir uygulama yap- ması gerektiğini söyledi. Başoğlu, issizlik sigortası için kıdem tazminatımn kaldınl- masına kesinlikle karşı olduklarını kayde- derek şöyle konuştu: "tşsizlik sigortasınuı uygulandığı baa iil- kelerde de artık kıdem tazminatı aygnlama- sına donüş var. Kıdem tazminatı işçinin er- telenen aiacagıdır ve iş güvencesidir. Bu ne- denle, işverenler kıdem tazminatı Ue birlikte işsiziik sigortiisını hazmetmek zorundadır." Türk-fş Genel Teşkilatlanma Sekreteri Mehmet Bamyacı da kıdem tazminatımn "işverenlerin emanetinde bulunan iicretin bir kesimi olduğu ve kesilmesinin büyük problemler doguracağını" issizlik sigona- sı getirilmeden önce işsizliğin tanımı yapıl- ması gerektiğini belirtti. Bamyacı, "İki fotograf, bir ilmühaber- le issizlik sigortası beklemek ham hayaldir, bnnu beklemiyoruz. An» kimlere issizlik sigortası ödenecegi ve kaynagın nereden sağlanacağı iyi belirlenmelidir" diye konuştu. Tarım-lş Genel Başkanı Sabri Topçn ise öncelikle tanm kesimi dahil tüm çahşanla- rın sosyal güvenlik kapsamına almdıktan ve örgütlenme hakkı tamndıktan sonra or- taya çıkacak işsizlerin, issizlik sigortası kap- samına alınması gerektiğini belirtti. Topçu, "Kıdem tazminatı çabşanlara, is- sizlik sigortaa ise çabşmayanlara veriliyor. Çalışmayanlar için çalışanlann hakkı olan kıdem tazminatmı kaldırmak, birinin cebin- den para alıp digerinin cebine koymaktır" dedi. Almanya, findık çuvallannın sağlık açısından Tffrarh olduğunu savundu Fındık ihracına çevreci engeK NİHAT TIĞLI GtRESUN — Geleneksel ih- raç ürünlerimizin başında gelen fındık, ban talihsiz olaylarla karşı karşıya kaldı. Avrupa'da- ki çevrecüer, ihraç edilen fındık- lann yer aldığı çuvallann sağlık açısından zararh ve fmdıklann da rutubetli olduğunu ileri sür- düler. Hamburg'da düzenlenen "Avrnpa kuru meyveler topfauı- tısı"na temsilci olarak katılan Karadeniz Fmdık ve Mamülle- ri îhracatcılan Birliği (KEMİB) Genel Sekreteri Ahmet Tunave- lioglu, Giresun'a döndükten sonra açıklamalarda bulundu. Tunavelioglu, "Toplantının gündemindeki 7 maddeden 5'i Türkiye Ue iigiliydi. Öncelikle Avrupa'da çevreyle ilgili kunı- luşlar fmdıklann konuklufu çu- vallann insan saglığına aykın olduguDU ileri surdükr. Toplan- tıda çuvallann insan sağlıgına zararlı olmayacak şekilde imali için alınacak önlemler görüsül- dü. Ve Ocak 1992den itibaren uygulamaya geçilmesi kararlaş- tınldı. Biz Turk tarafı olarak halen kullandan çuvallann in- san saglıgı açısından zararlı ol- dnğu görüşüne tam olarak ka- l A i ifade ettik. 1 Ocak 1992'den itibaren mevcut çuval- lann yerine başka bir ambalaj maddesinin uygulamasımn mömkün olamayacagını anlata- rak bir-iki yıllık bir geçiş süresi tanımalan talebinde bulunduk. Bu talebimiz abcüar tarafından olumlu karşılandı. Bilindiği gi- bi bu çuvallar Hindistan'dan it- hal edilmektedir" dedi. Uluslararası fındık ticaretin- de ortaya çıkan anlaşmazhkla- nn çözümü için başvurulan Hamburg Borsası mevzuatımn daha çok ahcılarm çıkarlan doğrultusunda düzenlenmiş ol- duğuna dikkati çeken KEMİB Genel Sekreteri Ahmet Tunave- lioglu, "Söz konusu mevzuatm bazı maddelerinin, ihracatçıla- nmızuı da menf aaüerini gözete- cek şekilde yeniden düzenlen- mesi y önünde Avrupalı alıcılar- la anlaşmaya vanlmıştır" biçi- minde konuştu. TüKETİClHAKLAR1DERNEÛİ Tüketicilerbakanlık istiyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Tüketici- ler, yeni hükümet^n "yasa" ve "bakanlık" isti- yor. Tüketici Haklan Derneği Genel Başkanı Tur- han Çakar, Başbakan Yardımcısı Erdal Inönü- yü ziyaret ederek tüketici haklarımn konınma- sına ilişkin önerilerini iletti. öneri paketinde, gelir dağüımımn düzeltilmesi, enflasyonun düşürülmesi, antitekel yasalan çı- kanlması gibi taleplerin yanı sıra, özetle şu öne- riler bulunuyor: • Getişmiş Batıttlkelerindevar olan günümüz koşullanna uygun tüketici haklan ile firmalann sonımluluklannı içeren çagdaş bir tüketici hak- lan yasası çıkanlsın. • Örgutlenme önündeki tum engeüer kaidınl- suı. Tüm çalışanlara ve memurlara diger iilkeler- deki gibi grevti ve toplnsödeşmeli seodikal hak- lar vtrilsin. • Tüketici haklan bakanlıgı kurulsun. Böyle bir bakanlık gerekli yasal düzealemeleri yaparak, ilgili kuruluslar arasında eşgüdümü saglayacagı gibi, tüketkflerin egffimi, bffinçlendirilmesi ve ko- nuya iüskin her çeşit araşbrmayı yapabikcektir. Aynca böyle bir bakanlık bünyesinde "uhısal ka- lite kontrol, ölcü, ayar ve kalibrasyon kurumu" oİBşraralabilir. • Ülkemiz vergi kaçıranların cennetli, bordro mahkûmlarının ise cehennemi durumundadır. Gerçek bir vergi reformu yanlsın. • Tüketicilerin kullandığı temel tüketim mad- delerindeki KDV kaldınlsuı. • Üreticilerden zorunlu tasarruf adı altında ya- püan kesintiler kaldırüsın. 1982 Anayasası mı? Evrensel Değerler mi? MEBUSE TEKAY nayasa değişmeden de yasalann ve tüzüklerin değiştirilmesiyle önemli bir rahatlama sağlânabilir düşüncesindeyim. Yasalarla anayasa arasında doğacak çelişki, tüm gerçek demokrasilerde olduğu gibi uluslararası hukukun üstünlüğünün tanınmasıyla çözülebilir. .ükümet, anayasa değişikliğine kadar ILO ilkelerinin anayasanın izin verdiği ölçüde Sendikalar ve Toplu Sözleşme yasalarına yansıtılacağını açıkladı. Genel olarak olumlu kar- şılanan bu açıklamayı sendikal çevrelerde kaygıyla, kuşkuyla karşılayanlar da oldu. Anayasa değişmeden ILO ilkeleri yaşama geçebilir mi? ILO standartlan ülkemize özgü sonınlann çözümü için soyut ve yetersiz bir ölçü müdür? Meclis'in yapısı anayasa değişikli- ği için elverişli görunmediğinden, bu soruların yanıtı çalışma yaşamının yakın geleceği açısından önem taşıyor. Dünyada kalıcı barışın sağlanması için önce sosyal adale- tin gerçekleşmesi gerektiği duşüncesiyle kurulan Uluslararası Çalışma Örgütu (ILO), çalışmalarını Birleşmiş Milletler bün- yesinde sürdürüyor. Amaç ve hedeflerine ilişkin bildirgede, temel ilkeleri dört başlıkta toplanıyor. Emek bir meta değildir. Söz ve örgütlenme özgürlüğü sürekli bir ilerlemenin elzem koşuludur. Nerede olursa olsun yoksulluk, tüm insanlann refahı için tehlikelidir. îhtiyaçlar için mücadelede, kamunun iyiliği için işçi, işve- ren ve hükümet temsilcilerinin eşit katıhmıyla yapılacak öz- gür ve demokratik tartışma esas alınmalıdır. Bu temel ilkeler ILO'nun tum sözleşmelerine hâkimdir. El- bette, her ülkenin ekonomik ve sosyal yapısı, birikimleri, ozellikleri farkhdır. ILO, tüm farklılıklar arasından evrensel olanlan saptar. Haklar, genel anlamıyla özgürlüğün bir par- çası olarak görülür. Sendikalaşma hakkı, toplu pazarhk gibi en genelden, ateş- çilerin asgari yaşı gibi daha özellere uzanan bir dizi konuda sözleşme hazırlar. Turkiye bunların çok önemli olanlannın bir kısmını imzalamış, bazılannı imzalamamıştır. ILO, onaylanan sözleşmelere uyulup uyulmadığını da de- netler. Sözleşmeye ay- kırılık halinde taraflar hükümeti ILO'ya şi- kâyet edebilir. Kına- ma, kara listeye alma gibi yaptınmlann zor- layıcı olmadığını ileri sürenler var. İnsan Haklan Sözleşmesi, AGİK Belgeleri, Paris Şartı ve benzerlerinin çoğunun hukuki yap- tırımı yoktur. Buna rağmen uygar devletler, evrensel kuralla- ra kendi iç hukuk düzenlerinin üstünde bir bağlayıcıhk tanır. Sonuçta bu, siyasi ahlak sorunudur. Önemli olan, çalışma yaşamına yaklaşımda temel bir değişimin sağlanması. Ulus- lararası hukukun üstünlüğü ve ILO standartlannın kabulü, anayasa değişikliğinin kendisi kadar önemli. ILO ilke ve sozleşmelerindeki temel mantık, özgurleşme ve taraflar arasındaki uzlaşmadır. Çalışma yaşamında özgurleşme, devletin müdahalesinin kalkmasıdır. Bizdeki duzenlemelerde ise olağanüstü bir mu- dahale vardır. 1982 Anayasası'nda çalışma yaşamırun tek dü- zenleyicisi ve denetleyicisi devlettir. İşçi, işveren karşısında zayıf olduğu için devletin müdahalesinin gerektiği düşünüle- biiir. Nitekim sosyal devlet anlayışı da buradan doğmuştur. İki konuyu birbirine karıştırmamak gerekiyor. Devletin sos- yal güvenlikle ilgili ödevleri kalmalı, çalışma ilişkilerine mü- dahalesi kalkmalıdır. EMğer yandan bugunkü düzenlemeler- den yalnızca işverenler hoşnuttur. Yeni yasalar tüm taraflann çıkarlarını gözetmeli.^unun çerçevesi de ILO standartlan olmalı. 1982 Anayasası'nda aman bir gedik kalmasın diye yasaklar tek tek sayılmıştır. Şimdi de güvence altına almak adına hak- lan tek tek saymak yanlışlığına düşülmemeli. Tüm sorunlar yasalarla çozülemez. Avrupa'da sendika ve grev hakkıyla ilgi- li ayrıntılı düzenlemeler yok. Ayrıntı istemeyen de işçi sendi- kaları olmuştur. Çalışma koşullannın belli düzeyde korun- ması dışındaki hükumlerin haklan sınırlandıracağı düşünül- müştür. Anayasa değişmeden de yasalann ve tüzüklerin değiştiril- mesiyle önemli bir rahatlama sağlanabilir düşüncesindeyim. Ancak, çalışma yaşamı anayasada öyjesine aynntıh yasaklar- la düzenlenmiştir ki yasa değişiklikleri anayasanın izin verdi- ği ölçude yapılırsa önemli bir gelişme sağlanamaz. Yeni anayasanın gerçekleşmesi sağlanamıyorsa, yasa deği- şikliklerinde iki yoldan biri izlenecektir. Ya yasalar anayasa- nın yasaklamadığı önemsiz konularda rahatlık getirecek, ama ILO standartlanyla çelişmeye devam edecektir; ya da uluslararası hukukun Üstünlüğü kabul edilerek yasalar ana- yasaya aykın ILO sözleşmelerine uygun hale getirilecektir. Yasalarla anayasa arasında doğacak çelişki, tüm gerçek de- mokrasilerde olduğu gibi uluslararası hukukun üstünluğu- nun tanınmasıyla çözülebilir. Uygar dünya, evrensel kurallar- dan oluşan uluslararası hukukun iç hukuka üstün sayılması- nı, hukuk devleti olmanın ön koşulu sayıyor. Kaldı ki usulüne uygun olarak imzaJanan uluslararası söz- leşmeler yasa hükmünde olup bunların anayasaya aykırılıkla- rı ileri sürülemez. Sonuç olarak çalışma yaşamında demokratikleşme için anayasa değişikliğinin önemli, fakat tek ve zorunlu önkoşul olmadığı inancındayım. Siyasi iktidar ve toplumda ILO stan- dartlannın yaşama geçirilmesi konusunda oluşacak konsen- sus, sendikaların bu haklan yaygın kullanımı, bir anayasa de- ğişikliğine kadar yeterli olabilir. Gerek hükümeti oluşturan partilerin tutumu gerekse toplumdaki hoşgörü ortamı umut- İu olmayı hakh kıhyor.