Katalog

Türkiye'de anında alabileceğiniz ve ömur boyu kullanabileceğiniz, 3 milyon TL çekiş gücüne sahip tek banka kartı »%*' Bank24 Kartı'dır! * V l PAMUKBANK Cu mhuriyet Bank24 İşlem: Tamam! PAMUKBANK | iyi b a n k a d ı r S8.YIL / SAYI 24149 / 2000 TL (KDV dahıl) KURUCUSU YUNUS NADİ (1924-1945) BASYAZM NADİR NAOİ (1945-1991) 14 KASIH 1991 PCBŞEMBE Meclis'în Görevi... DemokrasUerde en temel si- yaset kuramu pariamentodur. Hallun dognıdan seçtiği tem- sflcilerden oluşan parlamento, bn özelliginden ötürii demok- ratik sistemin belkemiği sayılır. O yüzdcn, demokrasiyle yö- netilen ülkelerde parlamento- non işlerliği toplumnn öteki knrumlannı çok yakından il- güendirir. Ulkenin gündemine egemen mi, degil mi? Ne ölçüde çö- züm üretebiüyor? Bn sonıla- nn karşılıklanna göre, parla- mentonun düzeyi ortaya çıkar. Eğer pariamento aksıyorsa, üretkenliği sınırüysa, uyeleri- nin kamuoyundaki saygınlığı iyi degilse, demokratik rejim de düzgün işlemiyor demektir. Türkiye yeni bir yasama dö- •emine girerken, siyaset adamlannın bu konuyu diı- şünmelerijyJe yarar var. Çun- kii ülkemizde geçerli anayasal sistem, parlamenter demokra- sidir ve pariamento da bu sis- temin ana dayanağı olmak du- rumundadır. Bu arada bize özgü bir nok- tayı yurgulamak gerekir: Türkiye'de parlamentonun ulusal tarihimizden kaynakla- nan ayn bir yeri vardır. Kimi- ne göre, Türkiye Cumhuriye- ti'nin kuruluşu 23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açıüşına bağlanır; cumhuriyet devleti, Türkiye Büyük Millet Meclisi hüküme- tiyle doğmuş sayılır. Ve Ulusal Kurtuluş Savaşımız boyunca Büyük Meclis gece gündüz ça- hşarak zafere doğru yüni- müştür. Böyle bir gelenege sahip TBMM'nin yakın geçmişine bakıidıgında duramu nedir? 1980'li yıllarda parlamento- •un iyi çalıştıgını öne sünnek ne yazık Id olanaksızdır. En te- mel siyaset kunımu olarak, çözüm üretme açısından top- lomnn beklentilerini karşıla- maktan uzak kalmıstır. Ka- muoyundaki saygınlığı konu- sunda soru işaretlerinin çen- geileri kalındır. Daha da önemlisi şudar: Pariamento, gecen sekiz yıl içinde yürütme taraftndan ola- ganustn biçimde dışlanmıştır. ANAP iktidan döneminde MecüVi kenara itme hevesleri çok yogunlaşnuştır. Yasa gıi- cünde karamame yoluna geç- mişte hiç görülmedik ölçüde başvunılmuştur. Meclis, geçen yasama döne- minde bir temel görevini daha yerine getirmemiştin Cumhur- başkanı Özal'ın kimi zaman kendi anayasal sınırlannı aş- masma karşı uyan görevini... Anayasamıza gore, "sonım- suz" ve "tarafsız" olması ge- reken Cumhurbaşkanı Sayın Özal'ın bazen siyasal iktidann başı gibi davranmasını, bir yerde, görmezlikten gelmiştir. Türkiye, 20 Ekim seçimleriy- le "yeni" bir döneme girdiği- ne göre, TBMM'nin de 1990'lara, bu yeni döneme kendini uyariamasını bekle- mek her yurttaşın hakkıdır. Pariamentosnyla, ona dayalı hükümetiyle, tarafsız ve parti- lerüstü konumda olması gere- ken cumhurbaşkanlıgıyla, sis- temi yeniden yerii yerine oturt- mak, demokrasimiz açısından kaçımlmaz bir görevdir. TBMM, bu görevini yerine getirebildiği ölçüde, bir yan- dan onu seçenlerin gözünde saygınlığını arttiracak, öte yandan demokrasinin daha iyi işlemesini saglayacakür. Cumhuriyet Eskişehir Cezaevi'ne sevk edilen tutuklu ve mahkûmlara dayak atıldığı belirlendi Cezaevinde keııceEskişehir'deki hücre tipi cezaevine giren 14 doktor tutuklularda dayak ve işkence izleri saptadılar. Eskişehir Cumhuriyet Savcılığı olay nedeniyle cezaevi görevlileri hakkında soruşturma başlattı. TURAN YTLMAZ ANKARA — Şu anda Türkiye'deki siyasal tutuklu ve mahkûmlann yakınlannın gözu Eskişehir'e çevrilmiş du- rumda. Eskişehir'de ne olu- yor? Bu kentte özel tip bir ce- zaevinden dayak ve işkence haberleri geliyor. Eskişehir E Tipi Cezaevi, adını tek kişilik "höcre" tipi odalardan alı- yor. Adalet Bakanhğı, çeşitli kentlerdeki siyası tutukluları Eskişehir'deki bu "hücreli ce- zaevi"ne sevk etmeye çahşı- yor. Buna karşı birçok ceza- evinde "açlık grevleri" başla- dı. (Arkası Sa. 14, Su. S'de) ESKİŞEHÎR PROTESTOSU — tstanbul'daki tutuklu ve bukumlu >akınları. dayak \e işkence olaylannın gorıilduğu Eskişehir Ozel Tip Cezaevi'ne sevklere karşı dun adliye onunde protesto gosterisi yapülar. Gosteriye mudabale eden polis 27 kişiyi gozaltına aldı. (Fotograf: MEHMET DEMÎRKAYA) ESKİŞEHİR'E SEVKE YOĞUN PROTESTO 14. Sayfada SHP GRUP BASKANVEKnJ Gürkan: İşkencenin hesabı sorulacak ANKARA (UBA) — SHP Grup Başkanveki- li Aydın Guven Gürkan, Eskişehir özel Tip Ce- zaevi'ne nakledilen tutuklu ve hükümlülerin iş- kence gördüklerini, cezaevindeki yaşam koşulla- rının da inanılmayacak kadar kötiı olduğunu belirterek "Bu tablodan işkenceye kayıtsız kalan ANAP hükümetleri kadar, Eskişehir Savcısı ve cezaevi yetkiHleri de sorumJudur" dedi. Aydm Guven Gürkan dun parlamentoda du- zenlediği basın toplantısında, dört SHP millet- vekılinin Eskişehir Özel Tip Cezaevı'nde yaptık- ları incelemeye ilişkin bilgi verdi. Gürkan, Mu- zaffer Demir, Zübeyir Aydar, Mehmet Kerimoglu (Arkası Sa. 14, Su. 7'de) ADALET BAKAM NE DİYOR? Büge: SHP'lüer isyana kışkırttı ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) — Adalet Bakanı Suat Bilge, Eskişehir Özel Tip Cezaevı'n- deki dayak olayını ve bu konuda başlatılan so- ruşturmayı doğruladı. Bilge, Cumhuriyet'in so- rularını yanıtlarken, "Şikftyetler oldo, yapılan incelemelerde sıynklar, izfcr saptandı. Bu da şun- dan Juıynaklanıyor; biz onbn sevk yapılan araç- lardan indirmek, hücrelerine sokmak istiyonız. Onlar karşı çıkınca, jandarma da bir kuvvet kullamyor" dedı. Hükümlü ve tutuklulara kasıtlı olarak işken- ce yapılmasmın söz konusu olmadığını da beliı- ten Bilge, "Ancak buna rağmen, ben yine de (Arkası Sa. 14, Su. 3'de) 12 Eylül hukiıkuna soııYasalar degişiyor DYP lideri Demirel ile SHP lideri Inönü, Anayasa degişikltgi Zirvede Olağanüstü Hal Bölge Valiliği'nin koalisyon görüşmelerinin ikinci turu için dün yeniden bir araya geldiler. kaldırılması, Terörle Mücadele Yasası'nın değiştirilmesi de ele alındı. 12 Eylül yasalarının değiştirilmesi konusunda iki lider görüş birliğine SHP Genel Sekreteri Çetin, YÖK'ün kaldırılması, oy verme yaşının 18'e vardı. SHP-DYP arasında 'istikrar' ve demokratikleşme konularında indirilmesi, Radyo ve TV'den devlet tekelinin kaldırılması, partilerin yasal düzenlemeleri hazırlamak için ayn komisyon kuruldu. kadın ve gençlik kolu kurması, dernek ve sendikaların siyasetle 'Demokratikleşme' paketi yann açıklanacak. ilgilenmesi için anayasa değişkliğine gideceklerini söyledi. 4. SaSayfada FIRTINALI AŞK: MONTAND-PIAF YAKIŞIKLIMONTAND PIAF'I ÇILDIKTTI \ves Montand kötü bir Italyan aksanıyla Amerikan şarkıları söylüyordu. Ama Kaldırım Serçesi, ondaki cevheri fark etmişti. Edith Piafın kız kardeşi Sımone Berteaut'nun "Pıaf'adh kıtahnda Yves Montand Derieyen: HÜSEYİN BAŞ15. Sayfada SİVİL OTORİTE VE ASKERİ GÜÇ SİLAHLAR SİVİLLERİN EMRİNE 9/lillı Güvenlik Kurulu:Asker-sivil koalisyonunu içeren hrorgan demokratik sistemle bagdaşır mı? Sivil çözümün ilkadımı, savunma ve içgüvenlik ışlennı bırbirinden ayırmaktan, Savunma ve Içışlerı bakanhklanna yetki vesorumluluk vermekten geçiyor. HİKMET ÖZDEMİR'in araştırması 15. Sayfada Gerekçe: İnsan hakları ihlali Almanya 25 milyon markkesti Almanya Parlamentosu Butçe Komisyonu, insan hakları ihlalini gerekçe göstererek Turkiye'ye verilen askeri yardımlann 1992 yıhnda kullanılması ongörülen 25 milyon marklık bölümünü bloke etti. ANKARA (Cumhuriyet Birosa) — Almanya Parla- mentosu Bütçe Komisyonu- nun geçen hafta sonuna doğ- ru aldığı bir karar, Ankara ile Bonn arasında son dönemde yaşanan soğukluğu yeniden su yüzüne çıkardı. Bütçe Ko- misyonu'nun, Türkiye'deki in- san haklannı gerekçe göstere- rek askeri yardım fashndan yapılacak 25 milyon marldık bir ödemeyi bloke etmesi, Türkiye tarafından tepkiyle karşılandı. Konuyla ilgüi olarak dün bir açiklama yapan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Filiz Dinçmen, "Bu kararuı sıkıntılı bir donem geçirmek- te olan Tiırk-Almaıı ilişkileri- ne katkıda bulunmayaca|ına inanıyoruz" dedi. Türkiye'nin Kuzey Irak'ta- (Arkası Sa. 19, Sü. S'de) David Duke (sağda) Cumhurijelçi olduğunu soyluyor. Cumhuriyetçi Parti y-anlüan ıse "Duke'e hayır" sloganlanyla gösterikr duzenliyor ABD'de Louisiana vali adayı David Duke, eski bir Nazi ve beyaz ırkçı Ku Klux Klancı, valilige koşuyor David Duke, 14 yaşından bu yana beyaz ırkçı yazını yuttu. Kolejde Nazi kılığıyla sık sık gosterilere çıktı. Irk farklılıkları üzerine uzmanlaştı. Nazi kasabı Dr. Mengele'yi kampanyayla destekledi. Siyahlan ve Uzakdoğuluları işkenceyle öldüren, yakan yasadışı ırkçı Ku Klux Klan örgütünün liderliğini yaptı. Kamuoyu yoklamaları Duke'ün hafta sonunda yapılacak valilik seçimlerini onde göturduğünu gösteriyor. SEBNEM ATlYAS'in haberi 19. Sayfada BAŞKENTTEN AHMET TAN Ortak Koruması Demirel bir adım Inönü'ye, tnönü yanm adım Demirel'e, sonra her ikisi birer kanş birbirine yaklaşınca, çatılrnış olacak. Bakanlann adlannın belirlenmesi çatının kiremit kısrru demek. Bu da pazar günkü TRT 13.00 bültenlerine yetiştirilmeye çahşılacak. 5. Sayfada lOUde olağanüstü hal Meclîs'te TBMM bugün toplanarak, 10 ilde uygulanan olağanüstü halin kaldırıhp kaldırılmamasını görüşecek. Koalisyon görüşmelerini sürdüren DYP, olağanüstü halin uzatümasını benimserken, SHP kaldırılması yönünde oy kullanacak. 5. Sayfada Seç KTTleri baürdı Temmuz ayından sonra seçim ekonomisi nedeniyle durdurulan KtT zamlan, 20 Ekim'den beri de yeni hükümet için bekletiliyor. 19. Sayfada 'AKARYAKITA ZAM YAPILMASIN' EkonofflUe Bugûn / Kitap İstanburda aşk,aile, evlilik Turhan Dilligil / 3. Sayfada Yanmyüzyıllık basın emekçisi Turan Yılmaz Edebiyat / 3. Sayfada Bilge Karasu'ya Pegasus Ödülü Ekonomi /13. Sayfada Para piyasasında faizşoku Abdurrahman Yıldırım Futbol / Sporda İrlanda'ya 3-1 yenildik Cezaevi... İşkence... İnsan Hakları... Eskişehir E Tipi Cezaevi'nden gelen ha- berler hıç de iyi değil. Açlık grevı var; ama grevdekılere sağlık hizmeti götürülmediği, tuz ve şeker verilme- diği söyleniyor 205 tutuklu ve hükümlünün yattığı cezae- vinde yaşam koşullarının utanç verici oldu- ğu ve insan onuruna aykırı düştüğü belir- tiliyor. Tutuklu ve hükümlülerden bir bölümünün dayak atılarak ışkenceden geçırıldiğı, Eski- şehir Devlet Hastanesi'nden dokıorlann da- yak izlerini saptadıkları, Adalet Bakanlığı'nın da soruşturma başlattığı bildinlıyor. Ne yapmalı? İnsan hakları, insanın insan oluşundan ötürü sahip olduğu varsayılan haklardır. Çağdaş devlet ise her şeyden önce insan haklarına dayalı devlet anlamını taşır. Çağ- (ArkasıSa. 19, Sü. l'de) HASAN CEMAL 2 polis,işadamıkaçırmaktan tutuklandı tstanbul Haber Servisi — İs- tanbul emniyet teşkilatında ikin- ci şok yaşanıyor. Fenerbahçe'de- ki fidye olaymdan sonra, arala- ruıda Koruma Şubesi'nde görev- li 2 polis memurunun bulundu- ğu 5 kişi, bir işadamını kaçırdık- lan gerekçesiyle dün tutuklandı. Emniyet Müdürü Mehmet Ağar, "Biz, iizerimize düşeni yapük" dedi. Istanbul Nöbetçi 2. Sulh Ce- za Mahkemesı'ne dün getirilen sanıklardan polis memuru Bas- ri Bflge, sorgulanması sırasında, Koruma Şube Mudurluğu'nde koruma görevlisı olarak görev yaptığını söyledi. Polis memuru Mehmet Çolak da bölümde görevli olduğunu belirterek meslektaşı Bilge ve öteki sanıklarla eğlenceye git- mek için buluştuklannı, ancak daha önce bir kömür sorunun- dan dolayı işadamı Ahmet Or- tamaUama'nın yanına gittikleri- ni anlattı. Çolak, işadamını otel- den alıp diğer sarukların işyer- lerine götürüldüklerini belirttı. Olayla ilgisi görülen ve kamu- oyunda "alön Ubancalı adam" olarak tanınan, daha önce de hayali ihracattan yargılanan Mehmet Sarufaan ile işadamı Hasan Görgbn ve ihracatçı Emin Alkılıç'ın sorguları yapıl- dı. Sanıklar, Ahmet Ortamalla- ma'nın Hasan Görgün'e borcu olduğunu one surerek, "Önce 2 polis, Ortamallama'yı 'Emniyet Müdurluğü'ne gideceğiz' diye kandırdılar ve işyerine götürdük" dediler. tstanbul Nöbetçi 2. Sulh Ce- za Mahkemesi Hâkimi Nejat Özyücel, sanıklann işlediği su- çun niteliğini ve toplanan delil- lerin yok edılmesi olasılığını göz önunde bulundurarak, sanıkla- nn tutuklanmalarına karar verdi. öte yandan, kaçınlan işada- mının, sanıklar tarafından Eti- ler'deki tek kath bir işyerine ko- nulduğu; ancak Ortamallama- nın üç gün önce bir fırsat bula- (Arkası Sa. 19, Sü. 4'de) POLÎS: TEKSTİLClYÎ EŞİ ÖLDÜRTTÜ 19. Sayfada