Katalog

Jumhuriyet Sahıbı Cumhun>*t Matbaacüık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına Nutir NuU 9 Gcnsl "rayın Muduru H ı n ı Ccnal, MUKSCSC Muduru EmiM Upklıgil, Yazı tşlcn Muduru Oluo GdKasia, 0 Haber Mcrkezı Muduru Yılçıli lajcr, Sayfa Duztnı Yönctmenı Ab Ac»r 0 Tcmsıi«j«r ANKARA Akn« Tln, IZ.MİR Hifcmfl Çrtink«ya, ADANA Çrtto Yıgenoglu 1; Potaıka CtlU »•«••»<. Dıs Habcrkı Eltu Bdti. Ekonomı Ct.»h Totu. IS Scr.dıiı Şda» b a d . KuUuı Crt.1 liUnbul Haberltn U ~ l Kacak. E|ıtım Graa; $>rlaL Yun HaİKrlen Ntcirt Dofu. Spor Daıusmuıı AMafcad» Düi Yazıtaı Kcrea Çıb*kaa. Araştırma ŞaUa Upo* Düzeftme AhdMüafc Inıcı £ Koordınaıör Akact Konbaa # Mal Isler Enl EJfcst 0 Muhasebe IbÜOTt Vmer £ Buıçe Ptanlama. Scvfi Onaatc^cotla 0 Rdüam Ayıc Tonu 0 Ek Ya/ınlaf H«İJ« *kjol 9 Idar; Hnevı Gan 0 Uleıme Oadff Çdik # Bn8 ı lilem Stıl lul Q Ptnoncl Sc^ı Bostaaeıotla VBK#T JKımfo Bastan Nıdıı*.tdl Ol»! Ubal. Vıltı. lartr H n C«al. Hlka« Çaimkm. Okı; Lt«r Mısca, tHun A» Skan. AtaM Tı> Sao». >f Kjwm Cumhunvo Maıbaacılık « Gazntcıhl TA.Ş. TIBtociı C«d Mn» t« PK 246 İKanbu! Ttl <I2 0! 05 (M tuıt) Tttau 22244. F«x (II 5 » 60 72 % Burotar Aakafft Zıya Gokalp Bh tnkıtap S No 19/4, Td 133 11 4I-P Tdex 42344, Fax (4) 133 05 65 0 Imır H Zıya Blv 1352 S. 2 3 T<1 I) 12 30. Teta 52159 Fa> (51) 19 53 M Inonu Cad 115 S No 1 K»t I. Td. 19 31 !2 (4 hal) TelCL 62155 FUL. 0» 19 25 7| TAKVİM: 22 OCAK 1991 Imsak: 5.47 Guneş: i 16 Öğle: 12.20 tkindı: 14.51 Akşam: 17.14 Yatsı: 18.38 Moskova'nın askeri operasyon başlattığı 2. Baltık CumhuriyetVndeparlamento 'özsavunma birliklerVkuruyor Letonya 6 direnme'kararı aldıGençler silahlanacak Letonya parlamentosu sabaha karşı sonuçlanan toplantısında, cumhuriyeti savunmak için So^yet askerlerine karşı 'özsavunma birlikleri' kurma kararı aldı. Askerlik çagma gelmiş bütün Letonyalı gençlerin bu birliklere kaıılması çağrısı yapıldı. 5 kîşi öldö "Kara Bereliler" olarak adlandırılan Sovyet askerleri önceki gece Letonya İçişleri Bakanlığı'nı işgal etmişler ve çıkan çatışmalarda 5 kişi ölmüştü. Letonya içişleri Bakanı Alois Vaznis, ölenlerden birinin TV kameramanı, 2'sinin polis, 2'sinin Sovyet askeri olduğunu açıkladı. Y eltsüTiıı çağrısı Rusya Yüksek Sovyeti'nin dünkü toplantısında konuşan Devlet Başkanı Yeltsin, Baltık cumhuriyetlerinde KP ve ordunun el ele başlattığı "gerici dönüşümün henüz geri dönülmez bir noktaya gelmediğini" belirterek Gorbaçov'a diyalog çağrısı yaptı. Dış Haberier Sernsi — Sov- yctler Birliği'nde, Moskova'nın Kızlordu aracılığıyla 'demir )unnıgunu' Letonya'ya da ın- dimesinin uzerine, cumhuriyet parlamentosu 'savunma' kara- naklı. Letonya Yüksek Sovyet'i dun sabaha karşı sonuçlanan toplan- tısında, Sovyet askerlerine kar- şı 'öz savunma birlikleri' oluş- tunılmasıru kararlaştırarak as- keriik çağına gelen Letonyalı gençleri, bu birliklere katılma- ya çağırdı. Diğer Baltık cumhu- riyetleri Litvanya ve Estonya'- da da durum gerginliğini koru- yor. Letonya parlamentosu, Sov- yet içişleri Bakanlığı'na bağlı özel 'Kara Bereli'komando bir- liğinin önceki akşam içişleri Ba- kanlığı binasına girmesinden he- men sonra toplanarak saldınya karşı alınacak önlemleri gorüş- meye başladı. Toplantı, dun sabaha karşı sonuçlanırken toplantıya katı- lan 72 milletvekilinin oyuyla, Sovyet askerlerine karşı 'öz sa- vunma birlikleri' oluşturulması kararı alındı. Parlamento, Le- tonya İçişleri Bakanlığı'nın de- netimi altında oluşturulacak olan bu birliklere, askerlik ça- ğına gelmiş olan butün Leton- yalı gençlerin katılması çağrısı- m yaptı. Kararda, oluşturulacak bir- liklerin.'Letonya Cumhuriyeti'- nin, toplumunun ve hükümeti- nin haklannı ve ozgurluklerini, yaşadığı tehditlerden koruyaca- |ı' belirtildi. Letonya İçişleri Bakanlığı bi- nasının üç katını önceki gece guç kullanarak işgal eden Sov- yet İçişleri Bakanlığı'na bağlı 'Kara Bereliler' ise Letonyalı yöneticiler ile Sovyet yetkililer arasında goruşmelerin başlama- sından sonra bina>T terk ettiler. 'Kara Bereliler', önceki ak- şam Letonya İçişleri Bakanlığı binasına iki minibüs ve ikı oto- büsle gelerek binayı koruyan guvenlik görevlilerine ateş aç- mışlar ve bunun uzerine çıkan çatışmada dort kışınin ölduğu, 10 kişinin de yaralandığı açık- lanmıştı. Letonya İçişlen Bakanı Alo- is Vaınis'in dun AFP'ye yaptı- ğı açıklamaya gore ölü sayısı 5'e yükseldi. Ölenlerin arasında bir televizyon kameramanı, iki po- lis ve iki de Sovyet askeri bulu- nuyor. Letonya parlamentosunun Moskova yanlısı milletvekille- rinden Viktor Alksnis, Reuter'e, telefonla yaptıği açıklamada, 'Kara Bereli' birliklerin, bağım- sızlık yanlısı Letonyalılar tara- fından 'tuzağa duşürüldüğünü' öne sürdu. Moskova'ya bağlı askerlerin Riga'da önceki gece gerçekleş- tirdikleri saldırımn üzerine, Le- tonyalı yetkililer ile merkezi hiı- kümetin yetkilileri arasında her iki başkentte göruşmeler başla- tıldı. Letonya içişleri Bakanı Alo- is Vaznis, Sovyet İçişleri Baka- nı Boris Pugo ile yaptıği göruş- meler sırasında, kendisi de Le- tonyalı olan Pugo'nun, 'Kara Bereliler' tarafından gerçekleş- tirilen eylemleri kınadığını ve bu birliği geri çekmeye söz verdiği- ni soyledi. Vaznis'in açıklama- sına gore Sovyet tçişleri Baka- nı, geri çekilme tarihi konusun- da hiçbir söz vermedi. 'Kara Bereliler'e, Letonya GORBAÇOV" — Letonya'da Sovyet askerierinin açtığı ateş sonucu 5 kişi ölürken tahrip olan bir otobıisün caraına Letonyalılar, "Katil Gorbaçov" pankartı asülar. (Fotoğraf: AFP) içişleri Bakanlığı binasına saldı- n emrini kimin verdiği hâlâ bi- linmiyor. Ancak Letonyalı yet- kililer, Sovyet İçişleri Bakanı Pugo'nun bu birhğin eylemleri- ni kınamasına karşın, 'Kara Be- reliler'in doğrudan doğruya Sovyet İçişleri Bakanlığı'na bağ- lı olduklanna dıkkat çekiyorlar. Yeltsin'in tepkisi Sovyetler Birliği'nin en buyük cumhuriyeti olan Rusya Fede- rasyonu'nun Devlet Başkanı Boris Yeltsin, cumhuriyet par- lamentosunun dünkü toplantı- sında yaptıği konuşmada, 'Sov- yet askerierinin Baltık'ta guç kullanmasının, ülkedeki geriye domişun göstergesi' olduğunu söyledi. Rusya Yüksek Sovyeti'nin dünku toplantısı, Baltık bölge- sinde geçen haftadan bu yana yaşanan çatışmalarda ölenlerin anısına bir dakikalık saygı du- ruşu yapılmasıyla başladı. Daha sonra bir konuşma ya- pan Devlet Başkanı Boris Yelt- sin, Baltık cumhuriyetlerinde Komünist Parti ve ordunun el ele başlattığı 'gerici dönüşümün henuz geri dönülmez bir nokta- ya getaıediğini' belirterek SSCB Başkanı Mihail Gorbaçov'a 'diyalog' önerdi. Yeltsin, dün sabah Rusya Yüksek Sovyeti'nin üçüncü dö- nem çabşmalannı açarken yap- tıği konuşmada, 'Ulusal Kurtu- luş Komiteleri denen anayasa dışt gnıplann Baltık cumhuri- yetlerindeki genç demokrasile- rin yanlışlannı düzeltme kisve- si altında anayasal kurumlan devirmeye başladıklannı' vur- guladı. Ggrbi-Ruutel görüşmesi Estonya Devlet Başkanı Ar- nold Ruutel ile Mihail Gorba- çov'un dun "kapsamlı ve yapı- cı bir goruşmede" bulundukla- n açıklandı. Sovyet resmi haber ajansı TASS, gorüşmede, Bal- tık cumhuriyetlerindeki durum- la yeni birlik antlaşmasının im- zalanmasına ilişkin hazırlıklann ele alındığını ve Estonya Cum- huriyeti ile merkezi hükumetin "çalışma gruplan" oluşturma- lannın kararlaştırüdığını duyur- du. LETONYADA PARLAMENTER MÜCADELE Seçimle 'bağımsızlık' Çatışma dönemi Baltık cumhuriyetlerinden Letonya'da seçimle gelen parlamento, 4 Mayıs 1990 tarihinde cumhuriyetin "bağımsız, demokratik bir devlet olması" kararını almıştı. Gorbaçov, cumhuriyetlerin bağımsızhğım tanımayınca çatışma dönemi başladı. Dış Haberier Servisi — Bal- tık cumhuriyetlerinden Leton- ya'da önceki akşam gerçekleşen kanlı olaylara kadar uzanan ge- lişmeler şöyle sıralanıyor: 8 Ekim 1989; Letonya Halk Cephesi, cumhuriyetin bağım- sızlığını ilan etmesi konusunda bir planı onayladı. 15 Şubat 1990: Parlamento, cumhuriyetin bağimsızhk kara- nnı aldı. 4 mayıs: Yeni seçilen ve milli- yetçilerin ağırlıklıkta olduğu parlamento, cumhuriyetin belirü bir süreç sonunda 'bağımsız, de- mokratik bir devlet' olmasım kararlaştırdı. 6-15 mayıs: Gorbaçov, cum- huriyetin bağımsızlığını tanı- mazken, Letonyalı Moskova yanhlarıyla milliyetçiler arasın- da çatışmalar çıktı. 1 aralık: Gorbaçov bir karar- name yayımlayarak cumhunyet- lerde askerlik çağnsına uymayan bağımsızlık yanhsı gençlerin zorla toplanmasını istedi. 7 Ocak 1991: Sovyet Savun- ma Bakanlığı, içlerinde Leton- ya'nın da bulunduğu 7 cumhu- riyete askeri birlikler gönderile- rek asker kacaklannın toplan- mısını emretti. 10-13 ocak: Komşu Litvanya Cumhuriyeti'nde Kızüordu bir- likleri kan dokerek yonetimi ele almaya çalışırken Letonya'nın başkentı Riga'da onbinlerce ba- ğımsızlık yanlısı kişi gösteriler yaparak Litvanya'ya destek ver- di. Bu arada Letonyalı yönetici- ler surekli olarak aynı olayların kendi cumhuriyetlerinde de ya- şanacağı konusundaki endişele- rini dıle getiriyorlardı. 14 ocak: Baltık bölgesindeki Sovyet birliklerinin komutanı Fyodor Kuzmin, Letonya'daki silahlı birliklerin dağıtılarak Sovyet gucüne boy'un eğmeleri • çağrısmda bulundu. Riga halkı, sokaklara bankatlar kurmaya başladı. 15 ocak: Sovyet tçişleri Ba- kanlığı'na bağlı 'kara bereliler', Riga'daki polis akademisini iş- gal ederek sokaklardaki barikat- ları ateşe verdiler. 19 ocak: Binlerce Latonyalı, kara bereliler tarafından öldürü- len bir şoför için yas tutarken Moskova yanlısı Ulusal Kurtu- luş Komitesi, yonetimi ele aldı- ğını ilan etti. Letonya Parlamen- tosu, bu kararı tanımadı. BIRL1GI KİMLİK KARTI LETONYA Yüzolçumü: 63700 km : Nüfus: 2.673.000 (1988) Başkent: Riga 1917 yıhnda Sovyetler, Almanlar ve Ingilizler tarafından işgal edildi. 1939 yüındaki Sosyet- Alman Antlaşması'ndan sonra SSCB'nin denetimine bırakıldı. 1940 yüında resmi olarak SSCB'nin bir parçası haline geldi. BATFDANMOSKOVAYA SEKT TEPKI 'Stalinistyöntem'Yardım kesilebilir Avrupa Topluluğu, Moskova'ya bu yıl için öngörülen 650 milyon dolarlık gıda ve tıbbi yardımın yam sıra 520 milyon dolarlık teknik yardımın da askıya ahnıp alınmamasını görüşüyor. İngiltere Dışişleri Bakanı Hurd, Moskova'yı 'Stalinist yöntemler' kullanmakla suçladı. Dış Haberier Servisi — Bal- tık cumhuriyetlerinden Litvan- ya'da iki hafta önce meydana gelen kanlı olaylara büyuk tep- ki gosteren, ancak Korfez'de sa- vaş çıkmasınuı uzerine dikkati- ni Ortadoğu'ya kaydıran Batılı ulkeler, Riga'da önceki gece ya- şanan olaylar nedeniyle Sovyet hükümetini kınadılar. Litvanya olaylarının üzerine gündeme gelen 'Sovyetler Birii- ği'ne yapılan yardımlann kesil- mesi' konusu yeniden gundeme geldi. Avrupa Topluluğu'nun Sov- yetler Birliği'ne bu yıl toplam 650 milyon dolar olan gıda ve tıbbi yardımın yam sıra 520 mil- yon dolar tutarmda teknik yar- dım yapması bekleniyordu. Bu konuda bir açıklama ya- pan topluluk sözcüsu, AT'nin Sovyetler Birliği'ne yaptıği eko- nomik yardımın askıya alınma- sına bu kez kesin gözüyle bakıl- dığını söyledi. AT'nin yürutme orgaııı Av- rupa Komısyonu, Sovyet bırlık- lerinin Letonya İçişleri Bakan- lığı'nı i%gali üzerine SSCB ile ya- pacağı ekonomik işbirliğı top- lantısıru erteledi. AT donem başkanhğını yurüten Lüksem- burg'un Dışişleri Bakanı Jacqu- es Poos da AT'nin siyasi uz- manlarının da bugun toplana- rak aynı yönde karar alacakla- rını haber verdi. ABD Başkanı George Bush, Baltık bölgesindeki gelişmeler- den endişe duyduğunu söyleye- rek Moskova yönetimini guç kullanmaktan vazgeçmeye ça- ğırdı. ABD Başkanı dun yaptı- ği açıklamada, "Giderek daha fazla endişeleniyonım. Sovyet- ler Birliği liderierini giic kullan- maktan kaçınma>^ davet ediyo- rum" ifadelerini kullandı. İngiltere Dışişleri Bakanı Do- uglas Hurd, Moskova yönetimi- nin Letonya'da guç kullanması- nı sert bir dille eleştirdi. Mosko- va'yı 'Stalinist' yöntemler kul- lanmakla suçlayan Hurd, Sov- yetler Birliği'nde durumun gide- rek tehlikeli bir hal aldığını sa- vunarak Batı'nın bu konuda üzerine duşenı yapmasıru istedi. Anadolu Ajansı'nm haberine göre NATO, Sovyet birliklerinin Letonya'daki askeri harekâtı ne- deniyle SSCB'yi kınadı. Yayım- lanan bildiride, bölgede daha fazla guç kullanımının Sovyet- ler Birliği ile ilişkileri zedeleye- ceği de kaydedildi. Kıbrıs içîn gizli pazarhklar BM Genel Sekreteri Cuellar'ın Kıbrıs iyi niyet görevlisi Feissel, İstanbul'da Dışişleri Bakanlığı Kıbrıs Danışmanı Korkmaz Haktamr ile gizlice görüştü. FeisseFin "federasyona yön verecek ilkelerin oluşturulmasına" çalıştığı bildiriliyor. CUELLAR — BM Genel Sek- reteri, Kıhns için yardımcısını devreye soklu. ŞEBNEM ATİYAS NEW YORK— Birleşmiş Milletler bütun kanallarıyla Körfez savaşı ile ilgilenırken Ge- nel Sekreter Perez de Cnellar'ın Kıbns iyi niyet görevlisi Gusta- ve Feissel geçen hafta başında "çok gizli tutnlan" bir misyon- la Türkiye'ye geldi. Dışişleri Bakanlığı Kıbns Da- nışmanı Korkmaz Haktamr ile İstanbul'da görüşmeler yaptıği bildirilen Feissel'in "Federasyo- na yön verecek ilkelerin oluştu- rulması" için çabaladığı kay- dedildi. Perez de Cuellar Guvenlik Konseyi'ne 15 şubatta Kıbrıs gö- ruşmelerinde sağladığı gelişme- ler üzerine rapor verecek. Rapor zamanı yaklaşrrken Feissel'in Türkiye'ye yaptığı ziyaretin niçin gizli tutulduğu anlaşılamadı. öte yandan ABD Dışişleri Koordinatöru Ndson Ledsky'- nin Ankara, Atina ve Kıbrıs'a yapacağı ziyaret yeniden guven- lik nedenleriyle ertelendi. ABD ayrıca Körfez savaşı nedeniyle özellikle Türkiye'ye Kıbns konu- sunda baskı yapmaya çekiniyor. Ledsky'nin gezisinin ertelenme- sinin bir nedeni de ABD'nin bu tutumuydu. Diplomatik kaynaklar, Körfez savaşı ortamında Kıbns ile ilgi- li bir gelişme beklemediklerini kaydediyorlar. Türk diplomatik kaynaklarına göre BM Genel Sekreteri'nin iyi niyet görevlisi- nin çabaları Guvenlik Konseyi- nin son 649 sayılı Kıbrıs karan yönünde ise "anlamlı" olabilir. 649 sayılı Guvenlik Konseyi ka- rarı "taraflann siyasi eşitligini" garantiliyor. 649 sayılı karar ay- nca, tarafların göruşmelere baş- layabilmeleri için genel sekrete- rin oluşturduğu hareket planını da destekliyor. Konseyin Cuellar'dan uygula- masmı istediğı "hareket planı" tarafların karşıhklı gorüşmeye oturmadan önce üzerinde anlaş- tıkları bir metin uretmelerini ga- rantilemeye yöneliktı. "Federas- yona yön gosteren ilkeler" teri- miyle yeniden bıçimlenen böyle bir metnin kabul görmesinden sonra Cuellar, taraflara bu kez bir anlaşma taslak planı uzerin- de çalışmalan önerisinde bulu- nacaktı. Bir anlaşma taslağı oluşturul- duğunda ise taraflar zirveye çağ- nlacaktı. Zırvede anlaşma baş- hklan ve planı kabul edecek olan taraflar, bütunlüklü bir an- laşmanın hazu-lanması için mü- zakerelere başlayacaklardı. Körfez savaşı başlamadan ön- ce Guvenlik Konseyi görüşmele- rinde Irak, çeşitli kereler Kuveyt ve Kıbrıs benzetmesini yaptı. Yunanlı ve Kıbrıslı Rum diplo- matlannın da gündeme getirdik- leri bu benzetme bir de FKÖ temsilcileri tarafından dile geti- rildi. Bunun dışmda Körfez ko- alisyonu ülkelerinin resmen böy- le bir benzetmede bulunmama- lan dikkat çekti. "SAVAŞ SONRASI TİCARET GEÜŞECEK!.. Kırım, özerklik istiyor • Dış Haberier Servisi — Sovyetler Birliği'nin Ukrayna Cumhuriyeti'ne bağlı Kırun'da yapılan halkoylamasmda, seçmenlerin büyük çoğunluğu, bölgeye 'özerk cumhuriyet' statüsu tamnması yolunda oy kullandı. Moskova radyosunun haberine göre yapılan halkoylamasına seçmenlerin yuzde 81M katılırken, oylann yûzde 93.26'sı, 'özerkUk' yönundeydi. Kmm'daki Tatar Milliyetçi Hareketi, yahıızca kendilerinin böyle bir karar almaya yetkili olduklannı öne sürerek, halkoylamasına katılmayı reddettiler. Bu arada bölgedeki Ukraynalı azınlık da seçimi boykot etti. Kırım Yarımadası'nın gerçek halkı olan Tatarlar, 2. Dunya Savaşı sırasında Nazilerle işbırliği yapmakla suçlanmış ve Stalin tarafından Orta Asya'ya surülmüşlerdi. Napolyon'un saati • PARİS (1ÜHA) — Breguet fırması tarafından uretilen 200 saat, Milano, Monaco, Londra, New York ve Tokyo'dan sonra Paris'te sergilenmeye başladı. Sergi 14 nisanda Cenevre'de açılacak. Cenevre'deki "Des Bergues" Oteli'nde düzenlenen açık arttırmada, Napolyon ve Çar Aleksandr'a ait saatler de satışa sunulacak. La Repubblica gazetesinde yer alan habere göre açık arttırmada aynca Caroline Murat ve Prens Wolkonsky'nin de saatleri yer alacak. Oğrencilerin kolay dersi • tstanbul Haber Servisi — Lise oğrencilerinin en iyi anladıkları dersin sosyal bilgiler, en zor anladıkları derslerin de matematik ve fen bilgisi olduğu belirlendi. Bir özel dershane tarafından yaklaşık 2 bin lise oğrencisi arasında yapılan ankete göre oğrencilerin yüzde 80'i matematik, yuzde 75'i fen bilgisini anlamakta güçlük çekiyor. Oğrenciler, derslerin anlaşıhnasım güçleştiren etmenler arasında kalabalık eğitün ortamı, öğrenci-öğretmen dlyaloğu eksikliği, iyi bir temele sahip bulunmamalanm gösteriyorlar. Tarihi eser yagmalayanlar • ANTALYA (AA) — Antalya iline bağh Karaçalh köyü İncirlün mevkiinde bulunan MÖ 5. yüzyıla ait olduğu sanılan bir kaya mezannın köylüler tarafından yağmalandıği bildirildi. Kaçakçıhk istihbarat ve harekât şube mudürlüğu mali şube büro amirliği yetkilileri tarafından verilen bilgiye göre dozer operatörü Osman öztürk, İncirüin'de dolgu malzemesi çıkarmak için dozerle yaptıği çalışma sırasında bir kaya mezan buldu. Öztürk'un kaya mezarı Mehmet Kara, Huseyin Karabağlı, Perihan Karabağlı adlı köylüler ile yağmaladığı anlaşıldı. Yetkililer, yakalanan samklann evlerinde yapılan aramada, tarihi değeri yüksek kaplar, testiler, kâse ve amforaîardan oluşan klasik devre ait 17 parça eser bulunduğunu söylediler. Orkideler ttikeniyor • ADANA (AA) — Avrupa'da koruma altına alınan orkidelerin, yurdumuzda bilinçsizce sökühnesi yuzunden nesillerinin tükenmeye başladığı bildirildi. Seyhan Ziraat Odası 'Çiftçi' dergisinde yayımlanan bir yazıda, orkidelerin sökümunün Avrupa'da cezayı gerektiren suçlar arasında bulunduğu hatırlatılarak, "Yurdumuzda orkideler salep yapılmak uğruna katliama uğratılmaktadır" denildi. Türkiye'de yetişen orkidelerden 17 cinsinin yumrulu olduğu, bunlardan yedisi hariç diğerlerinin yumrularmdan salep elde edilmek amaayla yararlanıldığı, bu tip orkidelerin yumrulanmn aünması ve diğer kısımlarımn atıunasıyla bitki neslimn devamının da önlendiği belirtildi.