Katalog

5 EYLÜL 1990**** HABERLERİN DEVAMI CUMHURÎYET/19 OLAYLAREV ARDESDAKIGERÇEK (Baştarafi I. Sayfada) desine göre) devredilemez yetkisi- ni Özal'ın ısteği üzerine Akbulut hukumetıne devretme kararını onaylamıştır. Buna göre Turk Si- lahlı Kuvvetleri'ni yurtdışında kul- lanmak ve yabancı silahlı kuvvet- len Türkıye'ye çağırmak yetkısi ANAP hukumeünin -daha doğru deyişle sonımsuz Cumhurbaska- nı özal'ın- eline verilecektir. tnsaf ile söylemek gerekır ki muhalefet liderleri görevlerini ye- rıne getirmişler, kararın öncesin- de ve sonrasında dile getirilebile- cek en ağır ve uyana sozcüklerle sorumlu iktidarı uyarmışlardır. Bugün gazetemizin öteki sütunla- nnda okuyacağımz tnönü ve De- mirel'in söylediklerine eklenecek bır şey yoktur. Ancak ANAP Meclis Grubu- nda bu uyanlardan etkilenebile- cek sağduyu sahiplerinin devede kulak olduğu anlaşılıyor. tkıidar partisi içinde (Özal'a karşı var ol- duğu samlan) muhalefeti temsil eden polıtıkacılarm da muhalıj taklidi yaptıkları anlaşılmıştır. Ki- şilikten yoksun olanların, iktıdar kesiminde Ozal'a ya da Akbulut'a karşı sağduyuyu simgeleyen bir muhalefet kanadı oluşturdukları vanayımıyla her gün gazetelerde boy gösiermeleri, ancak sıyasal içerikli bır ortaoyunu değerini ta- şımaktadır. Şimdi ne olacaktır? Yuzde 20 oy tabanıyla parla- mentonun yüzde 65'ini kapsayan ANAP grubu, Türkıye'yi savaşa surükleyebilecek bır yetkıyi so- rumsuz cumhurbaşkanına teslim ediyor, Akbulut hükümetı bu devır-teslim işlemınin aracısıdır. Teslim edüen yetkımn ıçeriği nedir? Anayasanın 92'nci maddesı açık ve kesindir. "Türk Silahh Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı si- lahh kuvvetlerin Tûrkiye'de bu- lunmasına izin verme yetkisi Türkiye Büyük Miüet Mectisinin- dir." Bu yetkimn devredılmesi ola- naksızdır. Nitekım 92'ncı tnadde- de her türlii olasılık düşunulmüş, ancak "Meclis tatilde veya ara vermede iken ulkenin ani bir süah- h saldırıya uğraması ve bu sebepU silahlı kuvvet kullanılmasına der- hal karar verilmesinin kaçınümaz olması haUnde cumhurbaşkanmın yetkiyi kuüanmasma izin veribniş- tir." Meclis bu yetkisini hukümete devredebilır mi? Anayasa hukuku uzmanları anayasanın 7'nci maddesine daya- narak bu yetkimn devredilemeye- ceğint söylüyorlar ki, doğrudur. Ancak Akbulut hükümetinin yetki içın TBMM'ye sunduğu tez- keredeyazılı içeriğıyle izin istemı, çok daha değışik bır sorunu gun- deme getiriyor. Hukumetin yetki izni lezkeresi soyle: "Irak'ın Kuveyt'i işgal ve ilhak etmesi sonucu ortaya çıkan Kör- fez krizi sebebiyle, öncelikle Or- tadoğu 'da bansm ve istikrarm ye- niden tesisini ve ülkemizin muh- temel tehlikelere karşı güvenliği- nin idame ettirilmesini sağlamak; kriz süresince ve sonrasında hasıl olabilecek gelişmeler istikametin- de Türkiye'nin yüksek menfaatle- rini etküi bir şekilde kollamak, ha- diselerin seyrine gore Ueride tela- fisi gûç bir durumla karşılasma- maya yönelik süratli ve dinamik bir politika izlenmesine yardımcı olmak üzere; lüzum, hudut ve şü- mulü hükümetçe takdir ve tayin olunacak şekilde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesine ve yabancı silahh kuvvetlerin Tûrkiye'de bulunma- sına anayasanın 92. maddesi uya- rvnca izin veribnesine karar ittiha- zını arz ve teklif ederinu" Gorülduğü gibi izin yetkisi is- teyen hükümet tezkeresinde tale- bin gerekçelen sayılmıştır: a) Ül- kenin güvenliğini ıdame ettirmek (surdürmek), b) Menfaatlerini kollamak, c) Suratlı ve dinamik bir politika izlenmesine yardımcı olmak. Bu gerekçeler hukumetlerin do- ğalgörevlen arasındadır ve olağa- nüstü yetkiler için dayanak sayı- lamazlar. Hükumeie silahlı kuv- vetlerı kullanma yetkisini vermek içın 92'nci maddeye uygun ve uyumlu bir gerekçe nasıl olusabi- lir? 92'ncı maddenin 2'ncı fıkra- sında "silahlı kuvvet kullanılmasına" Meclis dışında "kim tarafınaan, ne zaman, han- gi koşulda ve kimln karar verebüeceği" kesinlikle saptanmış- tır. Buna gore: a) Meclis tatilde iken, b) Ülkenin ani bir saldınya uğraması durumunda, c) Derhal karar verilmesinin kaçımlmaz ol- ması halinde, d) Cumhurbaskanı karar verebitir. Sayılan haller dı- şında karar kesmlıkle Meclis tara- fından verilecektir. Hükümet, silahlı kuvvetleri kul- lanabilmek ıçın Meciisten sınırsız ve belirsiz bır yetki ıstemektedir. Sınırsızlık ve belirsizlik birkaç yönludur: "Süratli ve dinamik po- litika otuşturmak için " silahlı kuv- vet kullanmak ne demektir? Silah- lı kuvvetlerin kullamlmasında "lü- zum, hudut ve şümuhın hükümet- çe takdir edihnesi" smırsıziığm ve belirsizliğin bir başka göstergesı- dir. Hükümet dışarıya bir bölük, tabur ya da bir kolordu mu yol- lacaktır? Hangi ülkeye sevk ede- cektır? Amaç ne olacaktır? 92'nci maddeye göre ancak "ül- kenin ani bir silahlı saldınya uğ- raması halinde" ve "Meclis tatil- de iken" ivedi ve "kaçımlmaz durumlarda" cumhurbaşkanına verilen yetkiyi bu koşul yokken salt "dinamik politika" oluştunun dıye Meclis hukümete verebılir mi? Böyle bir durumda anayasa- nın 92'ncı maddesinin içeriği de- ğiştirilmış olmayacak mıdır? Akbulut hükümetinin Meclise verdiği 165-24/04702 sayılı ve 4.9.1990 gunlü tezkerenin nıteliğin- de anayasanın 92'ncı maddesinı değiştirme ıstemi bulunmaktadır; daha başka deyişle bir anayasa de- ğışikliği söz konusudur. Hukümete "süratli ve dinamik politika" ızlemesi için Türk Silahlı Kuvvetleri'ni sınırsız kullanma yetkisi veren bir tezkerenin anla- tnını bir başka biçimde yorumla- mak olanağı var mıdır? Buyük Millet Meclısi tarihsel bir sorumluluk altındadır; ama ANAP ıktidan anayasa değişik- lığinı sıradan bir kanun değişıkli- ğı gibi gerçekleştirebilirse, Anaya- sa Mahkemesi'nin var oluş nede- ni bir kez daha Cumhuriyet Tiirk- iyesi'nin devlet yaşamında kanıt- lanmalıdır. • • • GOZLEM UGURMUMCU (Baştarafi 1. Sayfada) nağını anayasadan almayan bır devlet yetkisi kullanamaz" denilmektedır 2. Anayasanın 7. maddesınde yasama yetkisinin TBMM eliyle kullanılacağınt ve bu "yetkınin devredilemeyeceği" ya- zılıdır. 3. Anayasanın 92. maddesi "savaş haliilam" ile "TurkSi- lahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere göndeıilmesine" veya "yabancı silahlı kuvvetlerin Tûrkiye'de bulunmasına" TBMM'nin karar vereceğıni yazıyor. 4 92. madde bu yetkiyi belirli koşullarda cumhurbaşka- nına devredıyor. Bu madde yasama organınca kullanılacak, bu yetkimn hükümetçe kullanılacağına ılışkin hiçbir daya- nak bulunmuyor. 5. Cumhurbaskanı TBMM'ce kullanılacak bu yetkiyi an- cak "TBMM tatilde veya ara vermede" iken kullanabiliyor. TBMM dinlencede ve ara vermede ıken bu yetki de ülke- nin "ani bir saldınya uğraması" ve "silahlı kuvvetlerin kulla- nılmasına derhal karar verilmesinin kaçımlmaz" olması ko- şuluna bağlanılıyor. 6. TBMM'nin hukümete, cumhurbaşkanmın "tavsiyesi" üzerine yurtdışına asker gönderme ve yabancı askerleri de Turkiye'ye çağırması için yetki vermek; a) Yasama yetkisini hukümete devretmek ve böylece b) Kaynağını anayasadan almayan devlet yetkisi kullan- mak. Ayrıca: c) Cumhurbaşkanmın yetkilerıni fiilen genişletmek demek- tir. 7. Hükümetin ileri sürdüğü gerekçeler. 92. maddenin özü- ne ve sözüne aykırıdır. Bu öz ve sözde "savunma amacı" dışında başka hiçbir amaç yer almıyor. 8. Anayasaya açıkça aykırı bu yetki ile anayasanın 92. maddesi "fiilen" değıştırilmiş; Türk Silahlı Kuvvetleri'ni ya- bancı ülkelere göndermek ve yabancı askerleri de Turki- ye'ye çağırmak, yasa gücünde kararname çıkartmak kadar kolaylaşmıştır. 9. 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı ile ılgili karar, İsmet Inönü hükümetince alınan 16 Mart 1964 gün ve 93 sayılı karara dayanmaktadır Bu kararda Kıbrıs ile ilgili Londra ve Zürıh Antlaşmaları uyarınca Kıbrıs'a Türk Silahlı Kuvvetleri'nin gönderileceğı yazılıdır. 1967 yılında Demirel hükümetince alınan 148 sayılı kararda bu 1964 kararına yollama yapıl- maktadır a) Bu kararlarda "yabancı silahlı kuvvetlerin Tûrkiye'de bulunması" yetkisi söz konusu değildır. b) Bu kararlar Londra ve Zürih antlaşmalarına dayanıyor ve ayrıca Türk Silahlı Kuvvetleri'nin nereye gönderileceğı de açıkca belirtiliyor. c) Akbulut hükümetinin istediği yetkide yurtdışına gön- derilecek askerlerımizin nereye gönderilecekleri yazılı de- ğıldir. d) Yıne hangi yabancı ülkeden asker isteneceği de bellı değildır. e) Bu karar bir saldırı tehlikesı karşısında olmayan Türkı- ye'yi bır "saidın hedefi" yapacak tehlikeyı de içinde taşıyor. 10. Akbulut hükümeti, 12 ağustos gunü TBMM'den "sa- vaş halı ilanı" da olmak uzere bugün istediği ızınlerı iste- mış; ancak hükümet ve ANAP içindeki tepkilerden sonra bu izin saldırı koşuluna bağlanrnıştı llk ve ıkinci tezkere- lerde ımzası bulunan Akbulut, cumnurbaşkanının "tavsıye"sı üzerine bu uçüncü tezkereyi de ımzalamıştır. Bu üç ayrı tez- kereyı imzalayabilen bir başbakan savaş olasılığmda Türki- ye'yı nasıl yonetecektır? Bu koşullarda Türkıye'yi hükümet değil cumhurbaskanı yönetecekse o zaman 'parlamenter sistem" çok açık biçimde "baskanlık sıstemı"r\e değıl açık- ça "başkancı sistem"e donmüş demektir. a) Bu da anayasanın "tagyir"\ bozularak değiştırilmesı an- lamına gelir. b) "Vatan ihaneti eylemı" dışında sorumsuz olan cumhur- başkan'nın her türlü eylem ve işleminden sorumlu olan hü- kumetin yetkilerinı kullanması anayasanın öngormedığı bir sistemi yerleştirmektir. Sonuç: Hukümete verilen bu kayıtsız- koşulsuz izinler anayasa ile bağdaşmaz. Bu yetkilerın verıldığı anda rejim de baş- kalaşmış olur. Dı§/...o/o0onüsfü alımlı. İçLolağanüstü geniş. Yapısı...Robot teknolojisinden. GüvencesLTofas'tan. Şimdi ülkemizde, "sıradan"ı aşan birbeş kapılı var. "S/racfon"/ aşan aile otomobili: Fiat Tıpo 1.6 DGT. Roboflann, bilgisayarlann ürünü. Fiat Tipo, insan becerisiyle tasarlanmış, robot teknolojisiyle üreîilmiş, 1989'da, Avrupa'da, kendi kategorisinde, yılın otomobili seçilmiş, bugüne kadar / milyon adede yakın satılmışhr. Fiat Tipo'nun teknik üstünlüklerine eklenen bir îemel özelliği daha var. Dış ölçülehne oranlaolağanüstü geniş iç hacmi heryönde aydınlık, ferah, ışıl ışıl görüş alanı. Fiat Tipo... Özellikle çocuklu aileier için güvenliK konfor ve mutluluk aracı. Fiat Tipo, Tofaş'ın servis garantisi, Opar'ın yedek parça güvencesiyle Tofaş bayiilerinde. Tanışın, bayılacaksınız. Dayanamayacak, alacaksınız. TOFA$