Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMİ 5 EYLÜL 1990 DÖVİZ KURLARI 5ETLÛL19M Dûvran Cinsi 1 ABO Dolan 1 B.Alman Manu 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şüinı 1 Bdcika Frangı 1 Dammariıa Kroou 1 Rn MarUosı 1 Fransız Frangı 1 Hobnda Flonni 1 isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 htfyan Liret 1 Japon Yeni 1 Norveç Kronu 1 Stertın 1 S Arabistan Ftıyali Oöviz Al,ş 2703.58 1714.38 2206.12 243.78 83.47 447.87 72912 511.84 1521 69 46710 2063 80 230 39 18.84 443.46 5064.06 720 92 Dfjvu Satş 2709.00 1717.82 2210.54 244.27 83 64 448.77 730.58 512.87 1524.74 468.04 2067.94 230.85 18.88 444.35 5094.27 722.36 Efeköf AİI5 2700.88 1712.67 2168.62 243.54 82.05 443.39 716.72 511.38 1520.17 46243 2061.74 226.47 18 65 439.03 5079.00 708.66 Etekfil Sate 2717.13 1722 97 2217.17 245.00 83.89 450.12 732.77 514.41 1529.31 469.44 2074.14 231.54 18.94 445.68 5109.55 724.53 $ 1.5769 Alman Marta $ 5.2820 Fr Frangı t1.7766 Hol.Borini $ 13099 isv. Fnngı S 1173 48 hal Liretı $ 143.50 Japon Yeni $ 3.7502 SAratRiyal; C 1.8804 $ ALTIN SÛMÛŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar attın 22 ayar bıtezık 900 ayar oûmûş Vatafbs* Altmı Sraat Altmi M Bankası 1 Ons S Alış 222 000 270.000 33 500 29 900 475 187.000 189.500 36160 Satış 227.000 280 (XX 33 600 33.20C 504 189.00C 191.00C 389 40 TL intefSankı Ort Faız !%) = 59 89 SERBEST PİYASADA DftVİZ ABDOolan îaû Alman Marto Isviçre Franoı Holanda Florir» ngtliz Stertni : ransa Erangı 100 Italyan Lireti S A Rîyatı Alış 2712 1718 2060 1520 5170 512 229 tyemyok Satış 2717 1723 2065 1525 5220 515 232 tyemyok Doviz int. ($) 2716.00 Ifeni banka kuruluşıına hazırlıkHazine müsteşarlığımn, 75 milyarlık asgari sermaye koşuluyla yeni banka kurmayı serbest bırakmasıyla bugüne kadar başvuruda bulunmuş 16 bankaya yeşil ışık yakıldı. Başvuru sahipleri durumlarım yeniden değerlendiriyorlar. Yeni kararla, daha önce yatırım bankası statüsüyle kurulan bankalar da sermayelerini 75 milyar liraya yükseltme koşuluyla ticari banka olabilecekler. Banka kurma izni bekleyenler arasında Milliyet Gazetesi sahibi Aydın Doğan, eski Türktrade Başkam Mustafa Süzer, Reşat ve Hasan Karamehmetler, eski Pamukbank Genel Müdürlerinden Doğan Çmar ve bir grup işadamı, Profilo, Doğuş ve Toprak Holding de bulunuyor. Doğuş, Profilo ve Doğan Grubu, yeni koşullara göre başvurularını gözden geçirdiklerini açıkladılar. BORSADA İŞLEMLER *^ Akal Tekstü Attun» Akpimemo Atea AanmHoMng AHaş Ctsra MMyırus *n«x*ıCjm Arçttk Astean Arau Aymar Bıgfaş SokıÇmenra Bna Ç.KmÇmmo ÇMkHttt Çnsa Ç EKttnk Oemirtank DmdCam DmHokfng Dofrs» DAU* E.BtyYrtnm Ecactw.ll»; tgcBnotk EgaEndûsm EgeGâbR EımtSigan EıayBtfeâaM Enp D.C. Ftonsbaı* GKitaj(BÛ) Gou-Yev Gofbonl»! GutmjFjO Gûnty Bnalık HekUÇ ktsılF Khtom inlEnia iznKr D Ç tzocam Kvtonsan K» Kepu Elektr* KoCHoMing Kac Yılınm kon»M konmaTjr Kâyuş MMraTakmı HUntnÇmen» Mn< Mv MvtıOM Mtn. Sannı Mst2$ N B » NNar* IfetHokfng OkmTetaU 0*mı*« Otosjn PEGProHo Pcttorn PmjrSut PnvEntegrc El (Pnar Su iPmırUn Ptarıgç Polyien Rabak Safctf Yaymtfk SanınfHottng Suk«ywı Staş S6ksa(BUİ Tam Sigorta Tetalftank Telttaş îfsan T Ganntı B T.ls Baı* (8) T.i* Bank. (A| T.ls Bank (Cl Too-afc K19H T.SKtnens T Sişe Cam T Smai K Bant. TD Dökû'n T Tuborg Vestel Yasas Yıpı K Bank. Y M S J Ûnceki se- ans kapari. 5600 12500 4900 34500 31000 2150 17S000 71» 21500 4200 32000 10500 14500 10000 7200 8600 7300 6(00 27OO0 9500 4750 9700 10000 14500 37500 66000 29000 9000 6100 3000 4000 26000 11000 7100 6200 10000 8300 1700 10250 7000 2300 32500 1600 26000 5700 15500 16000 49000 21500 5800 10300 3000 11750 45000 25O0 4200 10500 850 2400 3050 3950 1300 4100 26000 9300 2550 5000 750 1700 5700 6500 6200 6000 4350 42000 37500 12500 12500 4900 68O0 17500 9600 5300 29000 525000 10000 7700 46000 18000 4350 10750 4500 13250 2550 8600 4600 Bugûnkû en dûs* 5700 12250 4650 33000 30500 6900 21500 4050 33500 14250 9750 7000 8200 7100 6600 25500 9500 9750 14250 36000 64000 27500 8500 S9O0 26500 10500 6600 6000 9750 1650 10000 6700 2250 31000 1550 25000 5600 . 15000 15250 46500 20500 5600 10000 2900 11250 47000 2400 3900 10000 825 2300 2900 3800 1250 3950 25000 9100 2500 4900 750 1750 6200 6000 5700 430C 40000 Bugünkü s ı v ü s * 5800 12500 4750 35000 31000 6900 21500 4200 33500 145O0 9750 7100 8200 7200 6600 26500 9500 9750 14250 37000 65000 28500 9100 6000 2650C 10750 7000 6000 9750 1650 10250 6800 2250 34000 1650 27000 5700 15000 16000 47500 21500 5600 1075O 2950 11250 47000 2500 3900 10750 850 2300 2900 3800 1350 4000 25000 9100 2550 5100 775 1750 6200 6000 6000 4500 40500 360O0 37000 12O00 i 12000 12000 4900 17000 5200 28500 500000 10000 7500 45000 17500 4200 10500 12750 2500 8300 4400 12000 5000 17500 5200 Bugûnkû kaparaş 5800 12500 4700 34000 30500 6900 21500 4200 33500 14250 9750 7000 8200 7100 6600 26500 9500 9750 14250 36500 64000 28500 9100 5900 26500 10500 7000 6000 9750 1650 10000 6800 2250 33000 1600 26000 5600 15000 15250 46500 21000 5600 10750 2900 11250 47000 2500 3900 10750 825 2300 2900 3800 1350 3950 25000 9100 2550 5000 7» 1790 6200 6000 5800 4350 40000 36000 12000 12000 4900 17000 5200 29000 28500 500000 500000 10OOO 7600 45500 18000 4250 10500 13250 2500 8500 4400 10000 7500 45000 17750 4200 10500 13250 2500 8300 4400 M n riktm..- İ«JJ.74*.O İMtt ın<ım:_ 4177.41 Pfekıi.' 4t72J3) felem mktm 29700 83200 179810 13100 14600 2815 25770 68550 200 106376 29400 26600 400 65320 3800 189470 200 98200 tMOO 17400 •14355 94700 38160 15200 20000 256250 600 395810 20400 500 5400 21528 10600 12200 600 45390 34800 17700 147800 3200 11550 122050 84800 43400 85300 119000 6600 600 3200 2200 46350 608400 7800 600 23100 13700 29000 1900 85850 772900 2790 11300 1400 3300 3100 29823 1(200 5279 343S2 1200 200 3325 11333 8400 20890 239 54680 5250 33200 49025 21600 7100 410830 3400 5378O0 32000 Mwkta En çok ste. Yjpılanfiy 5700 12250 4650 34000 30500 6900 21500 4150 33500 14500 9750 7000 8200 7100 6600 26000 9900 9750 14250 360OC 64000 28500 3900 5900 289O0 10500 6600 6000 9750 1650 loooo 5600 2250 329» 1690 26000 5600 15OO0 15290 46900 20500 5600 10500 2900 11290 47000 2450 3900 10500 82S 2300 2900 3600 1300 3950 25000 9100 2500 5000 750 1750 6200 6000 5800 4300 40000 38000 12000 12000 4900 17000 5200 28500 500000 10OOO 7600 45500 17750 4200 10500 13000 2500 8300 4400 •*• 13 M1 Agrtld, ort.fly. 9700 12254 4663 33876 30507 6900 21500 4149 33500 14376 9750 7001 8200 7105 6600 25890 9500 9750 14250 36117 64017 28145 8913 5911 26500 10904 6659 6000 9750 1650 10014 6766 2250 32508 1620 29922 5606 15000 15316 46720 20727 5600 10429 2910 11250 47000 2450 3900 10477 825 2300 2900 3800 1305 3953 25000 91» 2500 5008 752 1750 5200 6000 5S22 4392 40020 36171 12000 12000 4942 17045 5200 28526 500000 10000 7591 45315 17908 4209 10500 13000 2500 8312 4400 LttUM YATIRIM FONLARI Mftsia* jş Yannm-1 İş Ya0nn>2 İş YaOnm-3 iş Yatınn>4 |ş Yatmm-6 kıterfon-1 interion-2 jnterfon-3 lfitertoo-4 Iktisat Yat-1 bdisat Yat-2 NctJsaltot-3 İklisat YsM iktisat Ajtan Fon Garant Yatınm-1 Garanti YMinm-2 Garanti Vatınrn-3 Garanti Vadnm-4 Esbank Fon-1 Esbank Fbn-2 Esbank Fon-3 YKBVM. Fonu YKB Setdor Fon YKB Hisse Fon YKB Kamu Fon YKB Lıtdt Fon YKB Karma Fon YKBDovizFon YKBKapitalF. YKB AJctif F. Vakıf Fon-1 VSkrf Fon-2 vakıf Fon-3 Vakıf Hisse Vakrf Oûnya Fon Vakrf Fon-6 Oçbank Mwi fcıi DçtnrtcBeyaz Dtşbank Pembe Tûtûn Fon Mitsui Fon-1 Mitsui Fon-2 Rnans Fon-1 Fınans Fon-2 Rnans Fon-3 Rnans Fon-4 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Basak Fon Ziraat Fon-4 Halk Fon-1 Hafc Fon-2 Pamuk Fon Parmık Hisse Emlak Fon-1 Emlak Fon-2 Impec Fon-1 Impn Hisse TübankFon SCmer Fon Denız Fon Ege Fon Kalkınma Fon-1 Oemir Fon Tariş Fon Ortak Fon Türtcbank Fon MH datnl 13.0737 10800 14.0339 2O000 09.1089 10.000 17.0150 10000 04.0690 10000 190957 10661 14.12.87 91960 27.0239 9959 07.0089 11200 16.09.87 9.764 100259 9306 08.02.89 9396 28.0239 9390 11.1239 1O000 22.1087 9376 100339 9.731 12.0230 10437 300530 9336 161137 10319 31.1039 1O0O0 11.0730 1O000 02.1137 10477 07.0338 aTBS 07.0338 9.713 07.0338 9.795 07.0338 9383 07.0338 9328 02.0139 9.294 193630 1O000 19.0630 9542 09.0538 1O000 24.0439 44279 18.1039 10444 22.0330 9394 260390 9374 14.0630 10.000 28.0638 10057 100439 20558 28.0630 10011 04.0788 11.021 15.0738 4O000 201039 1O000 20.0339 9346 20X1739 9956 18.1239 10.428 20.03.90 9358 09.1039 10.100 14.02.90 1O000 14.0230 1O000 200630 10.000 01.1139 11397 08.0130 10357 02.0130 10724 26.06.90 10469 22.0130 1O000 18.0730 10000 02.0230 10.086 04.0530 9362 28X030 10.000 12.0230 10405 160430 10308 04.0530 10,000 08.0590 10.000 07.0530 10006 11.0630 1O000 27.0830 1O0O0 030930 10000 52 56365 38.165 15.056 12369 11.125 43334 37510 19.644 17353 35375 29.762 13320 14.073 12.726 43682 20398 ia758 11.782 44.293 14.748 10555 41396 32376 57349 32.284 28.090 32.718 15.452 10786 8593 32394 84.403 15.427 11.140 11396 10394 29549 39.003 10806 31347 117.268 14358 19568 16754 14.147 11.608 17.277 12.662 12355 11.290 16634 13341 17.148 11.794 11624 10640 12368 10124 11360 13367 13430 11509 11550 11280 11.093 10.076 10.000 4EYUX 56333 38146 1İÛ73 12383 11.137 43J685 37556 19368 17975 35393 29383 13337 14.042 12556 41737 21.052 13326 11361 44.415 14307 10606 41.456 32333 58348 32319 26122 32321 15.462 10308 8608 32.731 84 495 14.444 11.196 11520 10349 29594 39.060 10821 31.685 117376 14363 19590 16773 14.162 11580 17362 12671 12366 11308 16648 13361 17.202 11332 13342 10653 12383 10221 11374 13382 13.443 11522 11369 11.290 11.107 10087 10013 *!*• r») 012 -0.05 011 011 011 012 Q12 012 012 -023 -027 012 -Q22 -055 013 026 049 057 028 040 048 014 017 069 011 011 031 006 020 0.17 011 011 -637 050 -150 050 015 015 0.14 0.12 009 003 011 011 011 -024 049 O07 008 0.16 008 015 031 032 013 012 012 096 0.12 011 010 011 016 009 013 011 Û13 Ekonomi Servisi — Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, uzun sü- redir askıya tuttuğu banka kurma izinlerini 75 milyar liralık asgari sermaye koşuluyla serbest bırakın- ca, izin bekleyen 16 yeni bankaya da yeşil ışık yakıldı. Ancak baş- vuru sahipleri, 75 milyarhk serma- ye koşulu nedeniyle durumlarım gözden geçirme ihtiyacı duyuyor- lar. Bazı girişimcilerin başvurula- rını geri çekebilecekleri belirtili- yor. Yeni kararla, daha önce yatı- nm bankası statüsüyle kurulmuş olup da ticari banka statüsüne geçmek isteyen bankalara da ser- mayelerini 75 milyar liraya yük- seltmeleri koşuluyla izin veriİme- si öngörülüyor. Hazine ve Dış Ticaret Müste- şarlığı'nın baakacılık sektörimün içinde bulunduğu olumsuz kosul- ları gerekce göstererek, idari bir kararla, yeni banka kurma giri- şimlerini askıda tuttuğu 1989 yılı sonundan bu yana, müsteşarlıkta 16-17 başvuru birikti. Müsteşarlık, ticari bankalar için 75 milyar, ya- tınm bankalan için 50 milyar li- ralık sermaye koşulunu yerine ge- tirecek şekilde başvurulannı yeni- leyenlerin işlemlerinin hızla sonuç- landırılacağını belirtiyor. Banka kurma izni bekleyen işa- damlan arasında Milliyet Gazetesi sahibi Aydın Doğan (alternatif- bank), eski Türktrade başkam Mustafa Süzer Çukurova Holding ve Pamukbank'taki anlaşmazhk- ları sonucu Mehmet Emin Kara- mehmet'le mahkemelik olan Re- şat ve Hasan "Karamehmet'lerin de (tnvestbank) bulunduğu öğrenildi. Bankacüık çevrelerinden alınan bilgiye göre Pamukbank eski ge- nel müdürlerinden Doğan Çmar bir grup işadamıyla birlikte Bosp- horusbank işadamı Kemal Şahin de Batıbank adıyla birer yeni ban- ka kurmak için girişimde bulun- dular. Bu arada Kayseri Büyükşe- hir Belediyesi de bir süre öne Ha- zine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı- na Anadolu Kalkınma ve tmar Bankası adıyla bir banka kurmak için başvuruda bulunmuştu. Doğuş Holding kontrolündeki bankalara ek olarak yeni bir yatı- nm bankası, Toprak Holding ve Profilo gruplannın da kendi ban- kalarını kurmak için izin bekle- dikleri belirtildi. Aynca Konut- bank ve Kimyabank'ın da izin bekleyen yeni bankalar içinde yer aldığı belirlendi. Profiio Holding Yönetim Kuru- lu Başkam Jak Kamhi, 2 yıl önce İngiliz, Belçikalı ve Fransız ban- kalar ile Hazine'ye bir başvurula- rı olduğunu hatırlattı. Banka ku- rulmasırun serbest bırakılmasına karşılık aranan sermaye miktarı- nın yükseltilmesinin yeni bir du- rum ortaya çıkardığını belirten Jak Kamhi, "Bunu yabancı ortak- larımızla henüz görüşmedik. Var- dığımız bir karar yok. Başvuru- mu2 o günkü şartlara göreydi. Şimdi oturup yeniden bir karar vereceğiz" dedi. Milliyet Gazetesi sahibi Aydın Doğan'ın "Alternatifbank" adıy- la Hazine'ye yaptığı başvuru için- de aranan sermaye miktarının yükseltilmesinden dolayı yeni bir karar alınacak. Doğan Şirketler Grubu Genel Koordinatörü Tar- han Erdem, konunun yeniden ele alınacağını ve genel bankacılık fa- aliyeti gösterecek çok şubeli ohna- yan bir banka kurmak istedikle- rini bildirdi. Doğuşbank adıyla bir kalkınma ve yatırım bankası kurmak için başvurusu bulunan Doğuş Grubu da konuyu yeniden ele alıyor. Grubun üstdüze>' bir yetkilisi ye- ni düzenleme karşısında konuyu yeniden değerlendireceklerini ve 15-20 güne kadar karar verecek- lerini bildirdi. Körfez sermayesini Türkiye"ye getirerek ortaklaşa bir banka kur- ma hazırhklan içinde olan eski bir bankacı, serbestleştirmenin, en çok Körfez sermayesini ülkeye çekmede etkili olacağını bildirdi. Banka kuruluş hazırhklan içinde olduğundan isminin açıklanması- nı istemeyen bankaa, krizden son- ra Körfez sermayesinin yatırım alanı aradığıriı belirterek "2 ağustostan evvel bir yaban- cı için Türkiye'da banka kurma 10 milyon dolardı. Şimdi bu 25 mil- yon dolar oldu. O zaman 10 mil- yonu vermeyen şimdi 25 milyon vermeye razı. Türkiye krizden son- ra avantajlı bir konuma geçti. Ku- veyt, Bahreyn finansçılar için yok oldu artık. Herkes oradan serve- tini kaçırıyor. Yatırımlarım bıra- kıyor. Dolayısıyla yabancı banka- lann da işi kalmadı orada. Batı- ya yakın, altyapısı olan bir Türki- ye'nin şansı arttı" dedi. Hasan ve MehmetReşat Kara- mehmet'in yabancı bir banka or- taklığı ile bir yıl önce başvurduk- ları tnvestbank'ı kurmakta kararb olduklan öğrenildi. Karamehmet- ler'in yatınm bankaları için 50 milyar lira olan sermaye miktan- nın ticari bankalar için 75 milyar olarak belirlenmesi karşısında, ya- tırım bankası yerine ticaret ban- kası kurmaya yönelebilecekleri de belirtiliyor. PollyPeckkuşkıısıı sürüyorIndependent: Polly Peck, Ortadoğu'dan inanılması zor kârlar getiriyor. Del Monte'yi alarak güven havası yaratan Asil Nadir bu güveni şimdi söndürdü. Financial Times Eğer Asil Nadir ara sonuçların City'nin kuşku tablosunu silip süpüreceğini zannettiyse tekrar durup düşünmeli. Sonuçlar kuşkuları dağıtacak gibi değil. EDtP EMtL ÖYMEN LONDRA — Asil Nadir'in yönetim ku- rulu başkam olduğu Polly Peck Internati- onal'ın pazartesi günü açıklanan "ara yıl raporu"nda, vergi öncesi kânn geçen yıl ay- nı döneme bakışla yüzde 72 artarak 110^5 milyon sterline yükselmesine rağmen belli başh gaztelerde Polly Peck'in özellikle "kârlıhğının gerçek kaynsüdanna iliskin kn$kular"ın dağümadığını gösteren ifadeler yer alıyor. Polly Peck'in bu yıhn ilk 6 ayı için 90-100 milyon sterlin vergi öncesi kâr açıklayacağı sanüırken açıklanan kânn tah- minleri aşması, kuruluşu kuşku ile izlemeyi alışkanhk haline getiren gözlemcileri yine de tatmin etmedi. "Independent" gazetesi, yorumunda, ve- rilerin "mükemmel" olduğunu kabul et- mekle birlikte, "İnamlmaz! Ama zaten Polly Peck'in sorunu hep inanıhr olmaya çsüısmak degil miydi?" diye sordu. Yorum- da, "Polly Peck, Ortadoğu'dan inanılma- sı zor kârlar getiriyor. Eğer bu miktariar Ingiltere'de kazanılsaydı inanılması zor olnrdn. Del Monte'yi alarak güven bavası yaratan Asil Nadir, bu güveni şimdi sön- dürdü. Kuruluşuna yeniden güven duyul- masııu saglmamanın yollannı bulmak zorunda" dendi. "Financial Times" ise "Eger Asil Nadir, ara sonuçlann City'nin kuşku tablosunu silip süpüreceğini zannet- tiyse tekrar durup düşünmeli. Sonuçlar, kuruluşun kânna ilişkin kuşkulan dagıta- cak gibi değil" dedi. Hakkında bir aydır sürekli yorum yapı- lan Polly Peck Yönetim Kurulu Başkam Asii Nadir'in, ara raporu açıklaması, "City"de merakla bekleniyordu. Asil Na- dir, Polly Peck'in Londra'daki merkez bi- nasında 50 kadar "City" uzmanı ile yük- sek düzeydeki yöneticinin katıldığı, hisse- darlara ve basına kapalı toplantısında ra- poru sundu. Raporda, tüm hisselere talip olup sonradan vazgeçmesine tek bir cüm- le ile "Şimdiye kadar yapOgım ber türiii gi- rişim her şekilde eleştirilebilir" diyerek de- ğindi. Toplanüya katüanlardan edinilen bil- giye göre Asil Nadir'in, daha sonra "City" uzmanlanyla sohbet etmeden aynldığı kay- dedildi. Polly Peck hisse değeri pazartesi Londra Borsası'nda 301 peniden açıldı. Ara rapordaki iyimser verilere karşın, hem ge- nel kuşkunun sürmesi hem de bir uzma- nın ifadesiyle "Amerika'daki mali tatil" ne- deniyle 285 peniden kapandı. Salı günü ise Londra Borsası, Kuveyt bunaünunın bir sa- vaşa doğru gitmekte olduğu kaygılarıyla düşerken Polly Peck de nasibini aldı. His- se değeri güne 267 peniden başladı. Polly Peck'in bundan sonra nereye yö- neleceği hakkında çeşitli görüşler ileri sü- rülüyor. Kuruluşa geçen yıl katılan yaş meyve üretim ve pazarlama firması "Del Monte"nin New York Borsası'nda kote edi- leceğine ilişkin söylentiler giderek ağırlık kazanmaya başladı. "Del Monte"nin, ge- çen ilkbaharda kote edilmesi beklenirken New York Borsası'ndaki koşullann "yeterii olmaması" nedeniyle karar ertelenmişti. "Del Monte"nin hisse senetlerinin salısa çıkması durumunda değerinin 1 milyar sterlini aşacağı hesap ediliyor. "City" gözlemcileri, Polly Peck'in Del Monte'nin yanı sıra Türkiye'deki gıda mad- deleri değerlendirme ve ambalajlama gru- bu Meyna'nın bir bölümünü de halka aç- masının mürnkün olduğu görüşünde. Polly Peck'in Türkiye'deki elektronik birimi Ves- tel de geçen aylarda 30 bin hisse satarak tstanbul Borsası'na ginnişti. Gözlemciler, Polly Peck'in Türkiye ve Ortadoğu ile ilişkisinin "aty"de öteden be- ri kuşku ve güvensizlik yarattığına dikkat çekiyorlar. Ara raporda Ortadoğu kaynaklı cironun yüzde 26.3 olduğu kaydedildi. An- cak raporda, kuşkulan dağıtmak amacıy- la, "Irak ve Kuveyt ile ticaret asgari düzeydedir" dendi. Asil Nadir'in Poly Peck hisseleri dün Londra Borsası'nda küçük oranda yüksel- me gösterdi. Poly Peck hisseleri dün 291 peniden kapandı. Londra borsasının FT lOOendeksi 2148.6'ya indi. Ozelleşenelektrikte arızatstanbul'un Anadolu yakasında elektriğin özelleştirilerek TEK'ten Aktaş firmasına devredilmesi çeşitli sorunlara yol açıyor. Özelleştirilen işyerinden 700 kişinin toplu istifası, arızalara neden oldu. İş—Sendika Servisi — tstan- bul'un Anadolu yakasında elek- triğin özelleştirilerek, TEK'ten Aktaş firmasına devredilmesinin yol açtığı sorunlar büyüyor. Özel- leştirmeye karşı çıkarak toplu halde işyerlerinden istifa eden 700 eski TEK işçisi, daha önce görev yaptıkları işyerlerinde dün de "tazminat bekleme eylemi" yaptılar. Bu işçilerin üyesi bulun- duğu Tes-İş'e bağlı diğer TEK işyerlerinde çalışan 3 bini aşkın işçi de, dayanışma amacıyla ye- mek boykotu yaptı. Bu arada, vasıflı işçilerin isti- fa ederek işten ayrılması sonucu, Anadolu yakasında elektrik an- EKMEK VE SU — Grodeki Kartal Ekmek Fabrikası işçileriyle, susnzluktan yakınan Alibeyköylü kadınlar tstanbul Belediyesi'nin onünde karşılaşınca, ortak bir 'ekmek ve su gösterisi' yapıldı. (Fotograf: tREM CEYLANOĞLU) KONUKYAZAR zalarının gündeme geldığı ve ba- zı eski TEK işçilerinin polis zo- ruyla evlerinden alınarak, arıza- ları tamire zorlandıklan öne sü- rüldü. tstifa eden işçiler, tazmi- natlannın noksan hesap edildiği- ni, tazminat bordrolannın kendi- lerine gösterilmediğini, yasaJara aykjrı olarak ibraname imzala- maya zorlandıklannı belirterek, eski işyerlerinde topluca bekle- me>i sürdürdüler. Bu arada Ak- taş'ta çaİLşmayı kabul eden 100 kadar işçinin de arkadaşlarına katılarak istifa etmeyi kararlaştır- dıkları öğrenildi. Aktaş firması yetkilileriyle telefonla görüşme girişimimiz "Yetkililer anzalan gidermek iizere şebekelere gittiler" yanıtıyla sonucsuz kaldı. Bu arada tstanbul'da Kartal Halk Ekmek Fabrikası'nda 81 iş- çinin katıldığı grev 107. gününü doldururken, fabrikamn işveren konumundaki Istanbul Belediyesi tarafından tasfiyesini protesto eden grevciler, Anakent Belediye binasına giderek Başkan Nuret- tin Sözen'le görüşmek istedi. O sırada belediye binası önünde su- suzluğu protesto eden 100 kişilik Alibeyköylü kadın ve çocuklar- dan oluşan bir grup ta, Kartal Ekmek Fabrikası işçilerine katıl- dı. "Su isteriz" diye bağıran grup, "Ekmek te isteriz" sloganım at- maya başladı. Sözen'in işçi so- runlan danışmam, Özgıda-tş şu- be yöneticilerini kabul ederek, fabrikamn zararda olduğu için kapatıldığını, konunun muhata- bının da Kartal Belediyesi oldu- ğunu belirtti. Sendikacılar ise şir- ketin yüzde 73'ünün Anakent Be- lediyesi'ne ait olduğunu ve tasfi- ye kararının da Anakent tarafın- dan ahndığını öne sürdüler. Borsa 'Geri alma garantisi' kaldırıldı Ekonomi Servisi — Hisse senetlerinin halka arzına iliş- kin yeni düzenlemeler getiren Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Vestel hisselerinin hal- ka arzıyla başlayan, "Satolan hisselerin belli bir süre için belli bir fiyattan geri alın- ması" uygulamasmı yasakla- dı. Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yer alan ve yürürlü- ğe giren tebliğe göre hisse se- netlerini halka arz eden hisse- darlar ile bunlann dışında ka- lan gerçek ve tüzel idşiler, hal- ka arz edilen hisse senetleri- nin sonradan geri alınacağı konusunda hiçbir taahhütte bulunamayacaklar. Aynı çer- çevede hisse senetlerinin nor- mal getirileri üzerinde bir ge- lir sağlayacağı yolunda yazüı veya sözlü taahhütte bulunu- lamayacak. Dünkü tebliğde yer alan di- ğer düzenlemeler şöyle: —Halka arzı SPK iznine bağlı hisse senetlerinin nomi- nal değerlerinin toplamı, or- taklığın nominal sermayesine oranının en az yüzde 15'i ve- ya tutar olarak en az 100 mil- yon lira olacak. Verilen izin çerçevesinde, SPK'ya satışı yapılan hisselerin satış değer- leri toplamının binde üçü ora- nında ücret ödenecek. —Ortaklıklann halka his- se senedi arzı araa kuruluşlar tarafından yapılacak. SPK'ya yapılacak başvurudan itiba- ren tüm işlemler araa kurum tarafından yürütülecek. —Hisse senetleri, halka arz edilen ve borsa kotunda al- mayan şirketler, satış işlemi- nin tamamlandığı tarihten iti- baren 30 gün içinde, bu senet- lerin kote edilmesi istegiyle iMKB'ye başvuracaklar. —Hisse senetlerinin halka arzı ile ilgili reklam metinleri ilan tarihinden en az 10 gün önce SPK tarafından denetle- necek. Şirketler, halka arz ile ilgili duyuruyu yapmadan ön- ce, reklam kampanyasına başlayaraayacaklar. —SPK'dan izin alınarak hisseleri halka arz edilen or- takhklardan, hisseleri borsa- da işlem görmeyenlerin halka arzı için yeniden izin alınma- sı gerekecek. Istanbul Borsası ve ITU'nün Maçka binasıİlk Türk borsa komiseri Abidin Efendi'nin söylediklerine ve yazdıklarına bakacak olursak bugünkü İMKB'nin henüz bir borsa olmak sıfatına daha erişmediğini görürüz. İMKB, bundan bir asırdan fazla bir zaman önce Galata'da gerçekleştirilen elliden fazla işlem türünün sadece bir ikisini yürütebiliyor. Şimdi bizler de buna borsa diyoruz ve kentin en görkemli binalarından birini bu işe tahsis etmek istiyoruz. Prof. Dr. HAYDAR KAZGAN İTÛ Öğretim Üyesi Türkiye'de menkul kıymetler borsacı- hğı 1850'lerin başına kadar uzanan bir maziye sahiptir. Ancak cumhuriyet dev- rindeki yanm asırdan fazla süren bir 'ara' vermeden dolayı, bugün âdeta, geç- mişi ile hiçbir bağlantısı olmayan bir bor- sa görünümündedir. Son iki yıldır bu borsadaki işlemlere ve bu işlemleri yürü- tenlere bakılacak olursa, geçmişin gör- kemli "Galata Borsası"nın seviyesine ulaşmak için daha bir hayli zamana ih- tiyaç olduğu açıkca belli olacaktır. Ab- dülaziz devrinde ilk Türk borsa komise- ri olarak Galata borsasına tayin edilen Abidin (I) Efendi'nin küçük bir kitapçık- ta dile getirdiği borsa işlemleri ve borsa- yı yönetenler hakkında söylediklerine ve yorumlanna bakacak olursak, bugünkü tMKB'nin henüz bir borsa olmak sıfatı- na daha erişmediğini görürüz. Fraklı kru- pielerin, acentelerin ve Galata'nın ünlü bankerlerinin doldurdukları salonlarda konuşulan lisanı anlamak, ne olup bitti- ğini kavramak için Abidin Paşa'nm de- yimi ile dünyaya baştan gelip bu işe genç yaşta koyulmak gerekli idi. Bugün ise ge- çenlerde Borsa'nın önünden geçerken gördüm, plaj kıyafeti ile bir sürü delikan- h ellerinde bazı kâğıtlar bağınşıp duru- yorlar... Şimdi bizler de buna borsa di- yor ve kentin en görkemli binalanndan birini bu işe tahsis etmek istiyoruz. Aslında Abidin Paşa borsa komiserli- ğinden aynlana kadar iki yıldan fazla bir zaman bu işi ciddi tutmuş ve bir şeyler öğrenmeye çalışmıştı. Fakat öğrendiği şu idi sonunda: Ahmet'in Mehmet'in dai- ma ka>ıp ettiği, Yorgi'nin, Andon'un, Mıgır'm velhasıl o zaman 'Çorbacı' de- nilen Osmanh azınhklannın hep kazan- dığı idi. Nasıl oluyordu bu iş? Türkler'- den neden borsacı yetişmiyordu? Bütün bunlara şimdi cevap bulmak ister gibi ço- luk çocuğu borsanın içine ve dışına yığı- yoruz. Ne yapmak için biüyor musunuz? Bundan bir asırdan fazla bir zamau ön- ce Galata'da gerçekleştirilen elliden faz- la işlem türünün sadece bir ikisini yürü- tebilmek için. "Efendim böyle başlar, ilerde işlem adedi ile beraber cinsi de ço- galacakbr." Çıraklık sistemi ile yetişme tarzı vardır, çırakhk kurallan vardır. Plaj kıyafeti ile kapımn önüne birikmiş mek- tep kaçkınlan ile hiçbir yere vanlamaz... "Efendim, yerimiz dar. egitim yapamı- yonız, işlem türleri büyuk ölçüde alan ve tesis işi" deyip, Maçka'daki görkemli bi- nayı ele geçirmekle beklenen sonuçlar aiı- namayacaktır. "Yabana sermaye de ÎMKB'de boy gösterecek, yakında hpkı Düyunu Umnmiye zamanındaki gibi dış borçlanmızı belgeleyen kâğıtlar borsa malı haline getirilecek" gibi sözler de du- >ııluyor. Batı borsasındaki işlemlerin hiç olmazsa en önemlilerini uygulayabilecek borsacılar yetiştirmeden bu işlere girişe- cek olursak, Abidin Paşa'nın dedikleri geri gelir. Onlar kazanır ve biz hep kay- bederiz. O devirde bir Osmanh sanayii yoktu; bu sebeple sadece tanm malları ve ham madde satarak sanayi ürünleri alan Osmanlı devleti için gitgide kötüle- şen mübadele hadleri, bir bakıma, Bor- sa sayesinde biraz olsun lehe dönüyordu. Gerçekte Avrupa'da da ün yapmış olan Galata bankerleri ve onların borsadaki organizasyonu sayesinde, ticaret yolu ile aleyhe çevrilen münbadele hadleri, fınans piyasası yolu ile hafiflediği gibi yeni bir Osmanh merkantilizmi ortaya çıkaracak ticaret yolu ile gelir yaratması sağlanmış- tı. Galata borsası, Osmanh ekonomisini çöküntüden kurtarmış, hatta imparator- luğun belki bir asıra yakın bir zaman da- ha yaşamasını sağlayan etkenlerden biri olmuştu. Borsa, o devirde, tstanbul'un hiç de görkemli bir binası olmayan 'ko- misyon hanı'nda, Galata'da yuzlercesi bulunan hanlardan birinde çalışıyordu. Bazılan, Galata borsasında "alaydan yetişme" usulünün hâkim olduğunu ve bu sebeple tMKB'nin de geleneksel yol- dan giderek hedefıne varabileceğini iddia etmektedirler. Gerçekte bugün >oiksek okul ve fakültelerimizde "finansman" dersleri içinde borsa ile ilgili bahisler he- men yok gibidir. Borsalar hakkında ilim adarnlanmız haklı olarak çalışma yapa- mamışlardır; zira, uygulaması olmayan bir dala ait bilgileri yabancı kitaplardan aktarmanın hiçbir anlamı yoktu. Fakat şimdi iş değişmiştir. Bu sebeple, vaktiy- le olduğu gibi borsacı yetiştirmek için li- se ve yüksek eğitim seviyesinde okullar açmak, kurslar, seminerler tertip etmek gerekir. Nitekim Galata borsasım besle- yen o devirdeki misyoner okullannda, Rum, Ermeni ve Musevi azınhk okulla- rında bugün yüksekokul ve üniversitele- rimizde dahi programlarda yer almayan bilgiler veriliyordu. Bu sebeple Maçka bi- nasım bir üniversitenin elinden alıp, bu- günkü haliyle İMBK'ye devretmek, vak- tiyle medrese hocalannın gelirleri yetme- diği için medrese kapılannda kavun kar- puz satmak, hatta kebapçılık yapmala- nna benzeyen bir manzarayı görmeye ha- zır olmak demek değildir de nedir? Ger- çekte, Maçka eski maden fakültesi bina- sının borsaya dönüşturüüııesine karar ve- ren organlara tTÜ yönetiminin de dolaylı yoldan bir desteği vardır. Bina daha ma- den fakültesi çalışır durumda iken hara- beye dönüşmüştü; camlan, çerçevelerinin bakımsızlığından birer birer aşağı düşü- yordu. tTÜ yöneticileri, kendilerine bağlı bir işletme mühendisliği fakültesi olma- sına rağmen, üniversitenin bina ve tesis- lerinin yapımı kadar işletilmesine önera vermediler. Ayazağa Kampusu binalan için yatırım giderlerini bütçeye koyarken eski binalann bakımım ihmal ettiler. Mevcut binalann işletilmesi ve bakımı için tahsisat çıkarmaya hiçbir gayret sarf etmediler. Sonuçta yeni yapılan binala- rın dahi bakımı yapılamamıştır; dersha- neler, laboratuvarlar, koridorlar, tuva- letler, örneğin bir su deposunun tamiri zamanında yapılmadığı için su yokluğun- dan haftalarca temizlenememektedir. Fakat işin önemli olan bir tarafı daha vardır: Bugün gelişmış ülkelerde, özellik- le Japonya ve ABD'de bütün mühendis- lik dallanndaki başanlar ve başansızlık- lar teknolojik olmak kadar 'finansman'a bağlanmaktadır. Bunun için bir "Finans- man Mühendisliği Bilim Dalı" dahi res- men bu ülkelerde kabul edilmiş dtırum- dadır. Uygulamada, büyük projelerin ka- bulünde son sözü bankacıların ve borsa eksperlerinin söylemesi, böyle bir ihtiya- cm ortaya çıkmasına sebep ohnuştur de- nebilir. Türkiye'de ise konu, bütün ge- lişmekte olan ülkelerde olduğu gibi çok daha eski bir geçmişe sahiptir. Bir bina- yı yapıp ortaya çıkarmak için betonar- me hesabım en iyi şekilde yapmanın yet- mediğini senelerdir görmekteyiz. Eğer ya- pıcı mühendis veya firma para ve finans- man işini becerememişse, bütün klasik mühendislik çabalan boşa gitmiş demek- tir. tTÜ, senelerdir, Ayazağa kampusu da dahil olmak üzere birçok yapıya sa- hip olmuş, fakat bunlann ne inşaatında ne de işletilmesinde başan gösterememiş- tir. tşte Maçka binasına el atanlar, onun bu yetersizliğinden cesaret almışlardır. Günümüzde eski binalan tekrar eski gör- kemli şekline sokmak için herkesin des- teğini alarak güçlenen bir moda olayırîın dışında kalan bir İTÜ'nün Taşkışla'dan sonra Maçka binasını da kayıp etmek tehlikesi ile karşı karşıya kalması ne ya- zık ki beklenen bir olaydır. Yakın bir ge- lecekte Maçka binasının tTÜ "Finans- man Mühendisliği Fakültesi" binası ol- ması için ortaya bir fikir dahi atmamış olan yöneticileri aynı yerde aynı konu- nun mahalle mektebinden öteye gideme- yecek bir borsanın açılmasına acaba bir bakıma da olsa sebep olmamışlar mıdır? Maçka binasım kaderine bırakırsak, ola- cağı zaten belli idi. Oysa yine bir fakülte olarak kalması, belki de memleketinüz- de borsacılığa hizmet verecek bir "finans- man tnühendisligi" fakültesine dönüştü- rülmesi düşünülemez mi?