Katalog

CUMHURÎYET/14 25 EYLÜL 1990 Aksoy'a anıııa ANKARA (AA) — Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin "Ki- tap "90 Fnan" etkinlikleri çerçe- vcsinde, bu akşam, anayasa hu- kukçusu ve Türk Hukuk Kunı- mu Başkanı Prof. Muammer Aksoy'u anma toplantısı düzen- lendi. Toplantının yöneticiliğini yapan Anayasa Mahkemesi Baş- kanvekili Yeku Gnngör Özden, açış konuşmasında, değerli hu- kukçular yetiştirmiş, bilimde ol- duğu kadar politikada da seçkin bir kişi oldugunu kanıtlamış Prof. Aksoy'u anmak için top- lanıldığını belirtti. öte yandan Büyükşehir Bele- diyesi'nce Prof. Ak&oy'nn adı öldürüldüğü ve evinin bulundu- ğu Bahçelicvler 2. Cadde'ye ve- rildf. Duvardaki balina £SFZ£E* 2 S ma Sanatı" adlı sergisi nedeniyle bulundugu Avustralya'nın Sydney kentindeki şehir akvaryumunun duvanna dev bir ba- lina resmi yaptı. Amerikalı ressam, Sydney'in bir başka du- varına da balina resmi yapacak. (Fotoğraf: Reuter) Görev değişimiyapan ABD uçakgemisinin 8 binpersoneliİzmir'de tatil yapacak Saratoga, Körfezlden Türkiye'ye geldi Körfez bölgesindeki iki muhriple birlikte gelen Saratoga 5 gün îzmir'de kalıp Display Determination 90 tatbikatına katılacak. İZMtR (Cumhuıiyet Ege Bü- rosn) — ABD'nin Saratoga uçak gemisi dûn sabah tzmir'e geldi. Güzelbahçe yöresinde de- mirleyen Saratoga'mn 5 gün İz- mir'de kalacağı, daha sonra Display Determination 90 tatbi- katına katılacağı öğrenildi. Kör- fez böigesinde Kennedy uçak gemisi ile görev değişimi yapan Saratoga ve iki ABD gemisinin 8 bin personelinin bu süre için- de tatil yapacağı belirtildi. Filo Komutanı Amiral George Gee ve Saratoga Komutanı Captain Josepfa yaptıklan ortak açıkla- madâ tatbikat sonrası program- larının belli olmadığını belirte- rek, "Ancak eve dönmeyece- giz" dediler. Filo Komutam Gee yaptığı açıklamada şunlan söyledi: "Kıztldeniz'de Kennedy ucak gemisi ile görev degişimi yaptik. Burada beş gün kalacagız. Bn arada persondimiz dinlenecek. 7 agustostan bu yana denizde- yiz. Saratoga ve diger iki gemi- de topiam 8 bin personel bnlu- nnyor. Güzelbahçe yöresinde demirieyen Saratoga, 5 gün Türkiye'de. (Fotoğraf: Ümit Otan) HABERLERIN DEVAMI CUNEYTARCAYUREKyazıyor (Baftarafı 1. Sayfada) Muhalefet soruyor: "Biz ABD'den çok Amerikancı ol- mak zorunda mıyız?" "Hiç yetkisi yokken TÛ'nün Bush'a kimi laahhütlerde' bulunma- sı Türkiye'y' bağlamaz" diyor. DVP, TO'nün Türkiye'yi cebine koyarak VVashington'a gitme- sini anayasayı bir kez daha ih- lal drye niteliyor. Allah selamet versin, ANAP iktidannın TÖ'nün YVashington sevdasıyia uzaktan yakından itgist yok. Anayasa ihlal edili- yormuş; TÖ, Türkiye'y' savaşa sokabilirmiş. Dert değil iktidar için. SHP'de ikibaşlılık kavga- sı başladığında TÖ hemen ana muhalefet liderliğine kimi uygun gördüğünü açtklamıştı. Metin Gürdere de aynı çiz- gide. SHP'deki çatışmada yan tutmuş, onca söylenecek, ya- nrtlanacak sorun varken, inö- nü ite Baykal arasında ANAP- ın "tercihlerini" sıralayıp duruyor. Gazeteterde çtkan haberter, hatta kimi anketler SHP kurul- tayıyla ilgili varsayimlan günü- biriik allak bullak etmeye yö- netik. Daha bugûnden dele- gelerin karanna ipotek koya- cak yaklaşımlar sergileniyor. Zaten iki cephe kulisinde bu- günden sonucu kestiren vur- gulamaJara rastianmryor. Kuşkusuz inönü de Baykal da gelişmelerin giderek ken- dilerine kaydığına inanıyoriar. önümüzdeki iki üç gün, örgüt ve delege bazında agırlığın hangi tarafa kayacağını daha güvenli biçimde gösterecek. öte yandan TÖ, ayağının to- zuyia ABD'de "Bush'un Ame- rikan askerterini Türkiye'de konuşlandırma" isteğine vere- ceği yanrtı soran gazeteciye, "Merak etmeyin" diyor, 'Tür- kiye'de zaten Amerikan aske- ri yar." İki parçalı cümlenin "merak etmeyin" bölümüyle TÖ, ne demek istiyor? Var olan Ame- rikan askeıierine çok sayıda yenilerinin katılması olasılığı- na olumiu yaklaşacağını mı söyiemek istiyor, yoksa "Tûrk- iye büyük dostunun istekleri- ni niçin karşılamasın" deme- ye mi getiriyor. Burası ancak bugünkü Bush-TÖ görüşmele- rinden sonraki açıklamalaria ortaya çıkacak. Yetkili çevreler Türkiye'nin askeriyle saldırgan bir savaş hazırlığı içinde olmadığında direniyorlar. Pentagon'un gi- derek daha aydınlıga çtkan sa- vaş senaryoları ise Türk aske- rinin cephede -TÖ'nün deyişiyle- "müttefiklerinin yantnda" yer almayacağını gösteriyor. Doğu Akdeniz'deki savaş gemilerine yığılan on bin Amerikan deniz piyadesinin Türkiye'de konuşlandırılarak Irak'a saldırmas» ön planda. Askeriyie katılmasa da Türki- ye'yi savaşa sokacak böytesi planlar söz konusuyken TÖ "Merak etmeyin" diyor ve pek çok yetkili şirndi Amerikan de- niz piyadelerinin Türkiye'de konuşlandıntması olasılığına eğiliyor. Bugün yann olası savaşa ne ölçüde burnumuzu sokacağı- mız anlaşılacak. Cumartesi gecesi de SHP'de aklar kara- lar ortaya çıkacak. Başkentteki bektenti havast- nı yansıtan çizgiler bunlar. KDV oranlan aıtürıldı (Baftara/ı 1. Sayfada) zeri yayınlarla ödeme kaydedi- ci cihazlar, takograf dhazı ve doğalgaz teslimlerinde de eski- den olduğu gibi yüzde 5 oranı uygulanmaya devam edilecek. AJınan bilgiye göre genel KDV oranı, 1 Aralık 1990 tari- hinden geçerli olmak Ozere yüz- de 12'ye, temel gıda maddeleri için belirlenen oran da yüzde 6'ya çıkanlacak. Temel gıda maddelerinin KDV oranı 1 Ha- ziran 1991 tarihinden itibaren de yüzde 8 olarak uygulanacak. Konuya ilişkin Bakanlar Ku- rulu karannın bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanması bekle- niyor. Mallar listesi Katma Değer Vergisi oranla- nnda yapılan değişiklikten son- ra 15 Ekim 1990 tarihinden ge- çerli olacak yeni vergi oranlan • mallara göre şöyle: Yüzde 1 KDVsi defişmeyen ftraç pottaaiyei yüksek mallar Kunı üzüm, kuru incir, kuru kayısı, kütlü pamuk, elyaf pa- muk, fmdık, tabii Antep fıstı- ğı, kabuklu çam fıstığı, meyan kökü, meyan ban, meyan hüla- sası, anason, defnoyaprağı, ke- kik, sumak yaprağı, maa, mah- lep, palamut, çöven, kimyon, haşhaş tohumu, kendir tohu- mu, zerdali çekirdeği, kayısı çe- kirdeği, islenmemiş ayçekirde- gi, şeker pancan, naturel veya tops tiftik, fig, finansal kirala- ma hizmetleri. Yüzde 5 KDV almaaüc temel gıda maddeleri: Küçük ve bü- yülcbaş hayvanlar (kümes hay- vanlan dahil) ve etleri, balık, süt ve yogurt, yumurta ve be- yaz peynir, şeker pancannın iş- lenmesiyle elde edilen toz, kris- tal ve kesme şeker, kurufasul- ye, buğday, bulgur, mercûnek, bakla, nohut, arpa, mısır, soya, yulaf, çavdar, çeltik, pirinç, buğday unu, irmik, makarna, hayvan. yemi olarak kullanılan küspe, kepek, razmol, balık unu, et unu, kemik unu, kan unu ve her türlü fenni karma yemler, ekmek, zeytin, yemek- lik katı ve sıvı bitkisel yağlar, yemeklik katı ve sıvı yağlann üredminde kullanılan ham yağ- lar, tereyagı, pamuk çiğiti ve pa- muk tohumu, taze sebze ve meyveler, patates, kuru soğan ile sarmısak. Yüzde 5 KDV onuu degisme- yen ürünler: Kitap, dergi, gaze- te vb. yayınlar ve ödeme kayde- dici cihaz (yazarkasa), takograf cihazı ve doğalgaz teslimleri. Yüzde 20 «ergi alınacak lüks mallar listesi: Havyar, kolonya, losyon, parfüm, rujlar, deodo- rant, tilki, tavşan, sansar, kara- kul, astragan, vizon potlan, kürk mamulleri, taklit kürkler, kristal eşya ve avizeler, inci, el- mas (pırlanta dahil), safir, züm- rüt, yakut, sanayi dışında kul- lanılan diğer değerli taşlar, in- ciden ve kıymetli taşlardan kol- ye, bilezik ve benzerleri, küma- lar, buzdolaplan, dipfrizler, elektrikli ve elektriksiz şofben- ler, çamaşır lcurutma makine- leri, çamaşır makineleri, mik- serler, elektrik süpürgesi, meya- va ve sebze sıkacakian, mutfak öğUtücüleri, diğer elektromek- nik ev aletleri, radyo ve televiz- yon, binek otomobilleri, spor gemileri, pikaplar, teyp ve ben- zerleıi, videolar, video bantla- n, video plaklar. Yüzde 11 vergi alınacak mal ve hizmetler listesi: Listelerde yer almayan bütun mal ve hiz- met teslimleri. öte yandan Maliye ve Güm- rük Bakanı Kahveci, ASO Meclis toplantısında yaptığı konuşmada, isçi ve memurlann eğitim, sağlık, konut ve kültür amaçh harcamalannın bir bö- lümünü vergiden düşürmeleri- ni sağlayacak yeni bir beyan sisteminin getirileceğuıi açıkla- dı. Adnan Kahveci, bu sistemin yeni vergi tasarısında yer aldı- ğını, vergi dairelerindeki eğhim ve altyapı çalışmalannın ta- mamlanmasıyla 1993 yılı başın- da uygulamaya konulacağını bildirdi. Adnan Kahveci, toplantıda üyelerin sorulannı yanıtlarken de ileri teknolojiyle üretim ya- pan firmaların Kurumlar Ver- gisi'ni 30 yıllık süre içinde yüz- de 10'a indirmeyi planladıkla- nnı söyledi. Yabancı firmalara Türkiye'- de girdikleri ihalelerde tanınan baklann Türk firmalanna da tanınması için genelge hazırla- dıklannı belirten Adnan Kah- veci, bu konudaki mevcut du- rumun anayasaya aykırı oldu- ğunu söyledi. VEFATLAR İÇİN Yurtiçi, yurtdışı cenaze nakle- dilir, cenaze ılaçlama, malze- me, tabut, bütün işlemler has- sasiyetle, süratle yapılır. İşlet- mede aynca 18 ambülans mevcuttur. Cenaze ilanlannda hizmet bedeli alınmaz. İSLAM CENAZE İŞLERİ 147 20 06 - 140 68 86 Mesul Müdür Hafız VELİ ERDEMİR Anayasa Mahkemesi OzaPı ralıatlattı(Baftarafi I. Sayfada) ve nitelik yönünden banlara benzeyen metinlerden görübne- diginden iptal isteminin reddine oy çoklngnybı karar verilmis- Ür." SHP'nin iptalini istediği 107 ve 108 No'lu kararlar şöyle: 107 No'lu karar: "Irak'ın Koveyt'i işgali ve sonrasında meydana gelen ve ülkemizi yakından ilgilendiren olaylar sebebiyle Tark devleti- nin ve cumburiyetinin variıgını teblikeye dmşürmesi muhtemel gelişmeler karşısında, anayasa- nın 117. maddesine göre milli gnvenliginin saglamnasında ve SUahlı Kuvvetler'n yurt savun- masına hazırianmasında yüce Meclis'e karşı sorumlu bulunan hükümete, iiikemize bir tecavüz vuknu halinde derhal mukabe- le edilmesi maksadına mönha- snr olarak savaş haH ifaun, SilabJı Kurvetler'in kullanılması, Türk SUahlı Kuvvetleri'nin yabana ülkelere gönderilmesi veya ya- bana silahlı knvvetlerin Türki- ye'de bulunması konnlannda anayasanm 92. maddesi uyann- ca izin verflmesi, Türkiye Büyük MOtet Mecüsi'nin 12.8.1990 U- ritali 126. birkşiminde kararias- ünlmıstır." 108 No'lu karar: "Irak'ın Koveyt'i isgal ve ü- hak etmesi sonncu ortaya çıkan Körfez krizi sebebiyle öncelikle Ortadogo'da banşın ve istikra- nn yeniden tesisini ve ülkemizin mnntemel tehlikelere karşı gü- venliginin idame ettirilmesini saglamak, kriz süresince ve soo- rasmda hasıl otebOecek gefişme- ler istikametinde, Türkiye'nin yüksek menfaaUerini etkili bir şekilde koUamak, hadiseJerin seyrine göre Oeride telafisi güç bir darnmla karşıiasnumaya yönelik süratli ve dinamik bir politika izienmesine yarduncı olmak üzere, lüzum, hudat ve şümulü hükünıetçe takdir ve ta- yin ohınacak sekide Tark Siah- lı Kuvvetleri'nin yabancı ülke- lere göoderilmesine ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunmasına anayasanın 92. maddesi nyannca izin verilme- si, TBMM'nin S.9.90 tarihli3. birkşiminde karmrlaşünlmışUr." Anayasanın 148. maddesi MADDE 148 — Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşu ve yargılama usuUeri kanunla; mahkemenin çalışma tarzı ve üyeleri arasındaki işbölumfl kendi yapacağı içtüzükle dü- zenlenir. (1699) Anayasa Mahkemeşi, Yüce Divan srfatryle baktıgı da- valar ile siyasi partüerİB kapa- ttlması hakkındald davalar d>- ştndald işleri, dosya özermde to- celer. Ancak, gerekli gördogü hallerde, sözlü acıklamalannı dinlemek üzere ilgilileri çagınr. ANAYASA MAHKEIVlES^NtN 4 SHPNİN tPTAL BAŞVURUSUNU REDDETME^ KARAREVA TEPKİLER 'Kararlar anayasaya aykındır'Haber Merkezi — Basbakan Yıldınm Akbulut, Anayasa Mahkemesi'nin SHP'nin başvu- rusunu reddetmesini memnuni- yetle karşıladıklarım söyledi. Akbulut, gazetecilere yaptığı açıklamada, "Aksi bir karar çıkmış olsaydı, Meclisimizin memleketimizin âli menfaatleri ve güvenliği için vermiş oldoğa bn karan Anayasa Mahkemeşi iptal etseydi, o zaman bu men- faatlerimizi ve güvenliğinüzi anında saglayabilecek hareket- lerden mahrnm kalabilirdik. Geç kalabilirdik. O bakımdan karar isabetli olmuştnr" dedi. AA'nm haberine göre SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, Anayasa Mahkemesi'nin, parti- sinin hükümete, "bir saldın vu- kuunda savaş Uanı yetkisi" ve "yurtdışına asker gönderme ve ülkede yabancı asker balundur- ma izni" veren TBMM kararla- rının iptal edilmesi isteminin reddinin bir eksiklikten kaynak- landığmı bildirdi. İnönü, "Mec- lism kendi temel görevini, yetld- sini devretmesinin anayasaya ay- kın oMuğanu söylemeye devam edecegim" dedi. Erdal İnönü, Anayasa Mah- kemesi'nin başvuruyu "asul acısından" reddettiğini ve böy- le bir ihtimalin olabileceğini da- ha önceden bildiklerini ifade ederek şunlan söyledi: "Ama biz bn ihtimale rag- men, sorunu, Anayasa Mahke- mesi'ne göturdük. Çünkü iceri- gi ayısnMİın anayasaya aykm ol- dugiından hiç kuşku yok. Ana- yasa yapdırken, bu kadar önem- li bir karann anayasaya aykın olması halinde ne yapılacagı yok. Anayasa Mahkemeşi, ana- yasaya aylon oldugnnu söylemi- yor. Bu bir eksiklik. Durnm de- gismiyor. Meclisin yetki devri- nin anayasaya aykın oldugu. u degişnmıijor. Meclisin kendi te- mel görevini, yetkisini böyle Akbulut Karar iptal edilseydi, menfaatlerimizi ve güvenliğimizi anında saglayabilecek hareketlerden mahrum kalabilirdik. O bakımdan karar isabetli İnönü Meclisin kendi temel görevini, yetkisini devretmesinin anayasaya aykın olduğunu söylemeye devam edecegim. Demirel Anayasa Mahkemesi'nin bu karan, yetki devrinin anayasaya uygun olduğu anlamına gelmez. Kararlar anayasaya aykındır. Aldıkaçtı Anayasa Mahkemesi'nin TBMM kararlarını inceleme yetkisine sahip olduğu kanısındayım. devretmesi, dbette anayasaya aykın. Dolayısıyla bunu söyle- meye ve böyle bir karann girme- mesi icin elimden geteni yapaca- gım Içeriğin anayasaya aykın olduğunu söylemeye devam ede- cegim." DYP Genel Başkanı Süley- man Demirel, Anayasa Mahke- mesi'nin, ret karannı değerlen- dirirken, "Anayasa Mahkeme- şi, kendini yetkili bnlmuyor. Bn, Meclis karariannın anaya- saya aykın olmadığı anlamına geîınez" dedi. Demirel şöyle de- di: "Anayasanın 92'nci madde- sine göre yetki, mönhasıran TBMM'ye aiftir. Bu yetki, an- cak TBMM tarafından kullanı- hr. Bn yetkinin, başka bir ma- kama veya kişiye veya organa devri mümkan degildir. ^ e r , Anayasa Mahkemeşi, kendisini bn davaya bakmaya yetkili gör- seydS, varacagı karar bn ohmln. Onun için tekrarlıyonım; ana- yasa Mabkemesi'nin bu karan, yetki devrinin anayasaya uygun oldugu anbunına gelmez. Karar- lar anayasaya aykındır" SHP'nin açtığı davanın dos- yasını hazırlayan PM üyesi Sey- fi OkUy, ANKA'ya, "Biz, bo kararlann inceknebilecegi inan- cındayu. Zaten, bn inançla ol- masaydık, davayı açmazdık" dedi. Oktay, davaya ilişkin gö- rüşlerinin, dava dilekçelerinde açık olarak yer aldığını belirtir- ken, kararla ilgili diğer sorulan yanıtlamaktan kaçındı ve "Tüm söyleyeceklerim, dava dilekce- sinde vardır" dedi. Oktay, Ana- yasa Mahkemesi'nin karannı da "Saygıyla karsıladıgını" söyle- di. t.Ü. Hukuk Fakültesi öğre- tim üyesi ve 1982 Anayasası ha- zırlama komisyonu başkanı Prof. Dr. Orhan AMıkacta Ana- yasa Mahkemesi'nin karan üze- rine ANKA'ya şunlan söyledi: "Biz, Anayasa Mahkenfesi'- nin TBMM karanannı inceleme y'etkisine sahip oldagu kanısın- dayız. Zaten, evvelce vermiş ol- dugu bir kararla da, sonuç ba- kımından kanun niteliginde ne- tice doğurabilecek tasaımflan denetleme yetkisinde oldugu or- taya konulmaştur. Anayasa Mahkemeşi, daha önceden, Meclis içtüzükleri nileligindeki kararian incelemistir. Bn karar- larda, yetkisi olmadığı halde, Meclis içtüzüklerini inceleyebi- lecegi benrtilmiştir. Bu da, on- lar gibidfr, savaş halme, TBMM yetkilidir. Asker göndermek de, savaş halidir. Onnn icin, 'ince- leyebilirdi' diyonun." Prof. Aldıkaçtı, Anka muha- birinin, "Bn TBMM kararian, Meclis ictüzüklerinin de üzerin- de sonuç doğurabilecek karar- lardır, onlara bakarak, bunnn inceienmesi de gerekmez miydi" sorusuna, ise şu yanıtı verdi: "Evet, savaş haH diyoraz. Sa- VBŞ hali ilan etmek TBMM'ye aittir. 'Asker göndenneye karar verelim' diyor. Bu askerler ora- da savaşacakür aynı zamanda. Orada kiraz toplamaya gHmeye- cekör." Prof. Aldıkaçtı, "Ba kararu böyle çıkmasını neye baglıyor- snnuz" sorusuna da, "Bilmiyo- rum, bu Anayasa Mahkemesi'- nin takdiridir" diye karşüık ver- di. Prof. Aldıkaçtı "Bubirte- amülden öte, bir hukuk halioe gelmiştir. Bir pozitif hnkak ka- ralı haline gelmiştir" dedi. Özal istedi, ANAP kabul etti KöNUK YAZAR ANKARA (Cnmhuriyet Biırosu) — Cumhurbaş- kanı Turgut Özal, asker gönderme konusunda hükü- mete yetki verilmesi ısteğini ANAP'hlara iki kez söy- lemek zorunda kaldı; birincisi Devlet Bakanı Meh- met Keçeciler'in oğlunun sünnet düğünü sonrasında Başbakanhk Konutu'nda ANAP'lı milletvekilleriyle yaptığı dondurmalı toplantıda. tkincisi TBMM'nin açılış töreninde özal'ın bu isteğini beürtmesinden hemen sonra mu- halefetin dış politika sorunlarını tartışmak üzere, TBMM'yi 12 ağustosta olağanüstü toplamasını fır- sat bilen hükümet, konuyu bu toplantıda gündeme getirdi. Kapalı yapılan toplantıda, Körfez krizi nede- niyle hükümete "savaş hali ilanı yetkisi verilmesini" öngören hükümet tezkeresi görüşüldü. Ancak tezkerenin ANAP grubunda görüşülmeden alelacele TBMM Genel Kurulu'na getirilmesi sorun yarattı. Muhalefet liderlerinin konuşmalanndan da etkilenen ANAP milletvekilleri, tezkerenin değiştiril- mesi için kulis yüruttüler. ANAP Genel Başkan aday- ları Mesut Yümaz ve Hasan Celal Güzel başta olmak üzere Devlet Bakanı Vehbi Dinçerler ve Kayseri Mil- letvekili Recep Ergon ile çok sayıda milletvekilinin muhalefeti üzerine, tezkereye "ülkeye bir tecavüz vu- kuu halinde" ibaresi eklendi. Savaş hali ilanı yetkisi de izin şeklinde değiştirilerek kabul edildi. ANAP'ın 276 milletvekilinden de sadece 216'sı önergenin ka- bulü yönünde oy kullandı. Kısa süre sonra Özal, verdiği demeçlerle TBMM'nin ilk karannın düzeltilmesi ve hükümete asker gönder- me izninin verümesi gerektiğini savunmaya başladı. Basbakan Yıldınm Akbulut ise yaptığı tüm açıkla- malarda, TBMM'den yeniden yetki istenmesine ge- rek olmadığını savundu. Akbulut, bu görüşünü özal ile birlikte çıktığı-GAP gezisinde de yineledi. Ama Cumhurbaşkanı Özal, TBMM'nin açılış tö- reninde, muhalefetin protesto ederek dinlemediği ko- nuşmasında, "Hükümete başka ülkelere asker gön- derme ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bu- lundurulması konusuna izin verilmesini tavsiye etti". ANAP'ta tavsiye tartışmalan sürerken özaJ, Bakan- lar Kurulu'nu 3 Eylul Pazartesi günü Cumhurbaşkan- lığı Köşkü'nde toplayarak yetki tezkeresini bakanla- ra kabul ettirdi. Köşk'te hazırlanan tezkere hemen ertesi gün ANAP grubunda görüşüldü. İlk tezkereye karşı çıkan ANAP'lılann çoğu bu kez olumiu görüş bildirirken sadece Cahit Aral ve Recep Erguo muhalefeti sür- dürdüler. Tezkere 5 Eylül Çarşamba günü TBMM Genel Ku- rulu'nda yine kapalı yapılan bir oturumda görüşül- dü., Muhalefetin karşı oylarına rağmen, tezkere ANAP'lılann oylarıyla kabul edildi. Ifetki anayasaya aykın,ancak karar yerindedir Prof. Dr. HİKMET SAMİ TÜRK Irak'ın Kuveyt'i işgal ve ilhakı sonu- cunda ortaya çıkan Körfez krizi nede- niyle savaş ilanına ve/veya Türk Silah- lı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gön- derilmesine ve yabancı silahlı kuvvet- lerin Türkiye'de bulunmasına izin ve- rilmesi hakkında 107 ve 108 sayılı TBMM kararian, Meclis'e ait bir yet- kinin hükümete devri niteliginde oldu- ğundan anayasaya aykındır. Fakat bu kararlar, Anayasa Mahke- mesi'nin denetimine tabi degildir. Çün- kü anayasanın 148. maddesine göre Anayasa Mahkemeşi, kanun ve kanun hükmundeki kararnamelerle Meclis iç- tüzüğü ve anayasa değişikliklerinin anayasaya uygunluğunu denetler. Mec- lis karariannın denetimi ise, kural ola- rak anayasa yargısının kapsamı dışın- dadır. Bu kuralın anayasanın 85. mad- desinde öngörülen iki istisnası, yasama dokunulmazhğının kaldınlmasına ve- ya milletvekilliği sıfatının düştüğüne ilişkin Meclis karariannın iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurulabil- mesidir. Dolayısıyla TBMM'nin anaya- sanın 92. maddesi çerçevesinde verdiği kararlann anayasaya aykınhğın ince- ienmesi de, Anayasa Mahkemesi'nin görev ve yetki alanı dışmdadır. Nitekim Anayasa Mahkemeşi, 21.4.1977 tarih ve E.1977/61, K.1977/47 sayıh karanyla milletvekili genel seçiminin yenilenme- sine ilişkin Meclis karannın iptali için açılmış bulunan davayı reddederken bu görüşü şöyle ifade etmiştir: "Bu kara- nn olusturulmasında anayasaya ya da içtüzüğe ters düştnğü öne sürülen dav- ranışlann anayasaya uygunlnk deneti- minden geçiriJebilmesi, ancak bu ka- rann denetiminin Anayasa Mahkeme- si'nin görev ve yetkisi içinde olması ko- şulu ile gerçekleştirilebiir. Eger anayasa, bu karan anayasaya uygunluk denetimine bagiı tutmamış- sa, oluşması sırasındaki anayasa ve iç- tüzük knrallanna u>ulup uyulmadıgı- nın da denetienmesine olanak yoktnr." Her ne kadar Anayasa Mahkemeşi, 22.2.1977 tarih ve E.1977/6, K.1977/14 sayıh karanyla milletvekili ödenek ve yoUuklannın arttınlması sonucunu do- ğuran bir Meclis karannı iptal etmişse de, bunun gerekçesi, o karann "bir iç- tüzük dazenlemesi niteüginde olması ve iceriğı yönünden de yasa ile yapılması gereken bir düzenleme getirmiş bulunması" idi. Oysa anayasanın 92. maddesindeki izinler, Meclis'in yasa prosedürü içinde değil, karar biçimin- de gerçekleştinnesi gereken işlemleıdir. Dolayısıyla yasa konusu bir işlemin ka- rarla yapıldığı öne sürülemez. Kaldı ki bu izinler, nitelikleri bakı- nundan da yargı denetimine tabi olma- yan tasarruflardandır. Nitekim 1961 Anayasası'nnı TBMM'nin görev ve yet- kileri ile ilgili 64. maddesine ilişkin ge- rekçede "savaş hah'nin ilanı" karannın "mahiyeti kabı kazaî murakabeye U- bi olmayan" kararlardan olduğu açık- ça belirtilmiştir. Zaten anayasanın 92. maddesindeki izinlere ilişkin kararlann denetlenme- si, Anayasa Mahkemeşi'ni yalnız buku- ki değil, ister istemez siyasal değerlen- dirmeler yapmak zorunda bırakır. Böy- le bir durum, ise, demokratik hukuk devletinn kurumsal bekçisi konumun- daki Anayasa Mahkemeşi'nı siyasal tartışmalann ortasına çeker ve yıpra- tır. Bütün bu nedenlerle Anayasa Mah- kemesi'nin 107 ve 108 sayılı TBMM ka- rariannın iptali istemiyle açılan dava- yı reddetmesi yerindedir. Çünkü Anayasa Mahkemesi'nin gö- rev ve.yetkileri arasında bulunmayan bir karan bazı zorlamalarla iptale yö- nelmesi, anayasanın 6. maddesi anla- mında "kaynaguu anayasadan abnayan bir devlet yetkisT'nin kullanılması an- lamına gelir ve bu, hukuki bakımdan yetki devrinden daha sakıncalı bir ge- lişme olurdu. ESKİŞEHtR BİRİNCİ SULH CEZA MAHKEMESt'NDEN BtLDİRİLMİŞTİR Sanık: Mustafa Kemal tlerigiden. Hüseyin ve Sevim'den olma 1953 doğumlu, Eskişehir Merkez Cunudiye Mah. nüfusuna kayıtlı, halen Erenköy Mah. Yıldınm Cad. No: 18'de oıurur. Hüküm özeti: Yukanda kimliği yazılı olan saıuğın Eskişehir Töbank Şubesi'nce kendisine verilen çelc karnesini bankanın geri istemesine rağmen, iade etmediği ve böylece çek kanununa aykın davrandığı an- laşıldığından, Mahkememizin 2.8.1990 tarih 1990/364-368 numarab karanyla sa- ıuğın 3167 numarab kanunun 13/1'inci maddesi gereğince 20.000 li- ra ağır para cezası ile cezalandınlmasına karar verilmiştir. Bu karar sanığın mevcut adreslerine tebliğ edilememiştir. Zabıta tahkikatı ile de sanığın yeni adresi tespit olunamamıştır. Bu nedenle 7201 sayılı tebligat kanununun 28'inci maddesi uya- rınca hüküm özetinin ilanen tebliğine karar verilmiştir. Hüküm ilan edildi&i tarihten yedi gün sonra sanıga tebliğ edilmiş sayüacaktiT. İlan olunur. 29.8.1990 İLAN ESKİŞEHtR TRAFİK MAHKEMEŞİ'NDEN BİLDİRİLMİŞTİR Sanık: Ali Adak - Ahmet ve Rabiş oğlu 1965 doğumlu tstanbul Gazi Osman Paşa Merkez Mahallesi nüfusuna kayıtlı halen Eskişe- hir Gundoğdu Mahallesi Çağlayan Sokak No: 25'te oturur. Hüküm özeti: Yukanda açık kimliği yazılı sanığın tescil süresini geçirmek suçundan mahkememizin 28.9.1989 tarih ve 989/447-1063 numaralı karan ile 2918 sayılı kanunun 20/e ve TCK'nın 119/5, 647 sayılı kanunun 4/1 ve 72. maddeleri gereğince 157.500 lira hafif pa- ra cezasıyla cezalandınlmasına karar verilmiştir. Karar sanığın dosyada mevcut adreslerine tebliğ edilememiştir. Za- bıta tahkikatı ile de yeni adresi tespit olunamamıştır. Bu nedenle 7201 sayılı Tebligat Kanunu'nun 28'inci maddesi uya- rınca hüküm özetinin ilanen tebliğine karar verilmiştir. Hüküm, ilan edildiği tarihten (7) gün sonra sanığa tebliğ edilmiş sayılacaktır. İlan olunur. 31.8.1990 ESKİŞEHİR BİRİNCİ SULH CEZA MAHKEMESİ'NDEN BİLDİRİLMİŞTİR SANIK: Necmettin Kıravanlı - Nurettin ve Basi'den olma 1954 do- ğumlu Kars Kağızman Gümüştepe Köyu nüfusuna kayıdı, Eskişehir Kırmızitoprak Mahallesi Oigun Sok. No: 14'te oturur. Hüküm özeti: Yukanda kimliği yazılı olan sanığın Eskişehir Va- kıflar Bankası Porsuk şubesince kendisine verilen çek kamesini, ban- kanın geri istemesine rağmen iade etmediği ve böylece çek kanunu- na aykın davrandığı anlaşıldığından, Mahkememizin 15.6.1990 tarihli 1990/263-314 numaralı karany- la sanığın 3167 numaralı kanunun 13/1'inci maddesi gereğince 20.000 lira ağır para cezası ile cezalandınlmasına karar verilmiştir. Bu karar sanığın mevcut adreslerine tebliğ edilememiştir. Zabıta tahkikatı ile de sanığın yeni adresi tespit olunamamıştır. Bu nedenle 7201 sayılı tebligat kanununun 28'inci maddesi uya- rınca hüküm özetinin ilanen tebliğine karar verilmiştir. Huküm ilan edildiği tarihten yedi gün sonra sanığa tebliğ edilmiş sayılacaktır. İlan olunur. 29.8.1990