Katalog

Para yalırmak para çekmek, para gondermeK benımle çok kolay1 PAMUKBANK m Cumhuriyet1 J 67. Yıl; Sayı: 23740 Kurucusu: Yunus Nadi 900 T*L <KDVdah,ı> 2S Eylül 1990 Salı Yargı ÖzaPı ralıatla ttıAnayasa Mahkemesi, 'asker gönderme' izni ile ilgili SHP'nin iptal başvurusunu reddetti ANKARA (Cumhuriyet Burosu) — Anayasa Mahkemesi, hukumete yurt- dışına asker gönderme ve ulkede ya- bancı asker bulundurma izni ve "sal- dın vukuunda savaş hali ilanı yetkisi" verilmesi karannın iptali için SHP'nin yaptığı basvuruyu 4'e karşı 7 oyla red- detti. Anayasa Mahkemesı'nce yapı- lan açıklamada, hukümetin 107 ve 108 No'Iu kararlanmn mahkemenin görev ve yetkilerının belirlendığı anayasanın 148. maddesinde belırtilen konular arasında yer almadığı belirtıldi. Anayasa Mahkemesi, dun Başkan- vekıli Yektâ Gungör Özden başkan- lığında saat 10.00'da toplandı. Once Raportor Tulez Barutoglu'nun hazır- ladığı raporu goruştu. Saat 12.00'de ara verilen toplantıya 14.00'te yeniden devam edildi. Anayasa Mahkemesi'- nin oturumu saat 16.30 sıralarında bitti. Raportor, yabancı ulkelere as- ker gönderme ve ulkede yabancı as- ker bulundurma iznınin "yetki devri" olduğunu ve bunun iptal edilmesi ge- rektiğı goruşunu belirtmıştı. Mahke- me uvelerinden 5'ı bu doğrultuda go- ruş belinirken, 6'sı başvurunun red- dedilmesi yonunde olduğunu açıkla- dı. Oturumun ilerleyen saatlennde ra- portorun goruşu doğrultusunda oy ve- renlerin sayısı 4'e ındı. Edınilen bil- gıve gore Başkanvekılı Yekta Gungor Ozden, uyeler Selçuk Tiızün, Ahmet Sezer ve Yılmaz Aliefendioğlu, SHP'nin başvurusu yonunde oy kul- landı. Diğer uyeler Servet Tiızün, Mustafa Gönul, Mustafa Şahin, th- san Pekel, Erol Cansel, Yavuz Naza- roğlu ve Guven Dinçer de SHP baş- vurusunun reddi yonunde oy kullandı. Toplantı sonunda Anayasa Mahke- mesi'nce şu açıklama yapıldı: "TBMM'nin 107 ve 108 sa>ıh ka- rarları, anayasanın 148. maddesinde sayılan diızenlemelerden ya da içerik (Arkası Sa. 14, Su. 3'de) RET KARARINA TEPKİLER 14. Sayfada Inönü, kazanırsa partisinin 10 kat güçleneceğini söyledi 6 Iç çekişmekader değiT înönü'nün yanında hiç olmadım İsmail Cem, Baykal'ın yanmda yer almasını şöyle açıkladı: "Baykal beni aradı 'Partide geçmişe bir çizgi çekelim, özeleştiri yapalım, kompartımanlarımızdan çıkalım, teori ve pratikte yenileşmeye gidelim. Senin katkına ihtiyacım var' dedi. Ben Baykal'ın bu yenileşme projesini olumlu bulduğum için 'Varım' dedim. KEREM ÇMJSKAN'ın haberi 11. Sayfada PM ÜYESIPAKIZE ÖNEN: SORUMLULUK HEPİMİZİN10. Sayfada ÇEKIŞMELER29 EYLÜLDEKALSIN 10. Sayfada İSMET İNÖNÜ'NÜN EVl MÜZEOLDU 11. Sayfada İnonu: Baykal'ın 'gorevden almalar gelecek' şeklindeki sözlerine karşı çıkarak, niye gelsin,Gorevden alma yapmayacağız dedi. (Fotoğraf: Ugur Saner) SHP Genel Başkanı Erdal Inönü kurultayda kavga çıkmaması için gayret göstereceğini belirterek **Kurultayın tanzim görevini hukuki mesele yapmak istemediğini" belirtti. MYK'nın işinin bugüne kadar örgütlerle uğraşmak olduğunu vurgulayan İnönü, "Koskoca parti 2-3 yılda sadece bir rapor hazırlamazdı" dedi. İnönü» Baykal-Cem ittifakını değerlendirirken 'Cem'in çıkmasına kızmadım, çok güldüm. Sadece bir sorun var. Cem Ankara'ya gelmekten hoşlanmıyor" dedi. f tç PoUtika Servisi — SHP Genel Başkanı Erdal tnönfl, ku- nıltaya "rahat ve ncşe içtade gttti£mi" belirterek, "Mcnnıi- yetim, parti içindeki gayri tabii durnmun ortadan kalkmaan- dan kaynaklanıyor. Kurnlbryda kavga çıkmaması için gıyret edecegim. Kurultayın tanzim gorevi konusunda parti meclisi karannı hukuki mesele yapma- yacagım. PM'nin karannı ince- leyecefim" dedi. Inönü, kurul- tay listesini henüz hazırlamadı- ğını, ama arkadaşlanyla sapta- yacağını bildirdi. Inönü, Baykal'ın kendisini ge- nel başkan olarak görmediğini söyledi. Inönu, tsmaıl Cem'in Baykal'la ittifakı için de "Cem- in çıkmasına kızmadım, çok güldüm" dedi. Erdal tnönu, tsmet Inönü Vakfı'nın Heybeliada'daki mu- ze açıhşına katıldıktan sonra Is- tanbul'da gazeteleri ziyaret etti. 8 ilde yaptığı toplantılann "çok olumlu geçtigini ve ortadaki ge- rilimin gkierildişini" söyledi. "Kunıltaydan iyi bir sonnç çıkacağım" soyleyen Inönü, Baykal'ın, "Inönü kazanırsa, .partide iç çekişme sürer' biçi- mindeki sözlerı ıçin'lç ceki» menin devtmı kader degil" di- ye konuştu. lnönu, partide ya- şanan sıkıntılan şöyle anlattı: "MYK'nın isi geneUikle ör- gütlerle uğraşmak oldu. Yakın- malar olunca, gorevden alma yapmayacağız, dedim. Uygula- (Arkası Sa. 16, Sü. 4'de) SHP'de MYK'nın durumu Inönü'nün katılmadığı Parti Meclisi'nde tartışıldı Baykal ekibiyetki tazelediYaklaşık 30 üyenin katılımı ile toplanan SHP Parti Meclisi'nde, MYK ve genel sekreterin görevin başında olduğu belirtilerek, tüzükteki yetkilerini kullanabileceği kararı alındı. PM, 10 eylülden bugüne kadar yapılan işleri ve alınan kararları onayladı. Karara göre, MYK olağanüstü kurultay sonuçlanıp, yenisi seçilene kadar göreve devam edecek. Halil Akyüz'ün înönü için "Kenan Paşa gibi tamim yayımlıyor" sözü tepkilere yol açtı. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosn) — SHP Parti Meclisi'nin dunkü toplanüsında, "MYK'nın yetkili olarak görevini sürdunip sürdüremeyecegi" tartışıldı ve "MYK yetkilidir, olağanüstü kunılUya kadar tüzükteki bü- tün yetkilerini kuUanabiIir" k»- ranna vanldı. Toplantıda, Inö- nü'ye "Kenan Paşa" benzetme- si yapılması tartışmalara yol aç- tı. Toplantı sonrası Baykal'ın kurultayla ilgili kararlann uygu- lanmasında Inönü ile uzlaşma sağlanabilmesi için Inönü'ye ya- kınlığı bilinen Genel Sekreter Yardımcısı Hikmet Çetin'le go- rüştüğu belirtildi. Genel Başkan Erdal lnönu gelmeyince dünkü Parti Mecli- si Genel Sekreter Deniz Baykal'- ın başkanlığında toplandı. Bay- kal'a yakın uyelerin çağrısı uze- rine olağanüstü olarak toplanan PM'nin açış konuşmasını yapan Baykal. genel başkanın katılımı- nı beklediklerini, bu nedenle toplantıyı ertelemeyi dahi dü- şündüklerini, ancak tnönü'nün katılmayacağını söylediğini açıkladı. Baykal, "Sayın genel başkanımızın boyle bir toplan- üya katüması için gerekli duzen- lemenin gerçekleştirilebiieceği sayın genel başkana duyunıl- muştur. Ama sayın genel başka- nın programını değiştirmesinin söz konusu olmadığı anlaşddı- ğı için sadece şu aada apfaşı yap- ANKARA'dan HİKMET ÇETINKAYA Kim Önde? Erdal Inöhü'nün listesine girecek çoğu adın delegeler tarafından ilgi görmeyeceği düşünülüyordu. Böylece 30-40 oyla genel başkanlığı yitıren Deniz Baykal'ın haziran kurultayında sağlam bir MYK ile İnönü'yü devireceği kaçınılmaz görülüyordu. 11. Sayfada YENİ BAYKAL'A ESKI ÇEVİKÇE CELAL BAŞLANGIÇ'ın notları 10. Sayfada makla yetinmeyecegiz ve günde- mimizi çağnda öngöruldıiğü şe- kilde görüşeceğiz" dedi. Baykal şöyle devam etti: "Bu toplanümızın gündemi, parti içinde yunitukn bir tarüş- ma ile ilgili olarak, tuzuğümü- ze göre iki kurultay arasında en yetkili organ olan Parti Mecli- simizin belüievici karan alma- sıdır. MYK'nın statösu ile ilgili yünitülen tartışmamn kesin ve (Arkası Sa. 16, Su. yde) CÖNEYT ARCAYUREK yazıyor Beklenti Havası İNÖNÜ'NÜN KOLTUGU BOŞ — Parti medisi toplantısı oncesi gazetecilerin İnönunun koltuğunu boş olarak çekmek isteme- leri karşüıklı esprilere neden oldu. Genel Sekreter Yardımcısı Adnan Keskin'in, İnonu'nun koltuğuna oturmak istemesine Baykal'a yakın üyeler karşı çıkarak "Oturma" diye uyardılar. Keskin, "Tamam, kurultaya kadar boş kalsın" diyerek kalktı. (Fotoğraf: AA) ANKARA — Başkent yeni- den beklenti havasına girdi. SHP'deki bunalım, hangi açı- dan bakılırsa bakılsın iç politi- kaya dinamizm getirdı. Inönü bir yandan kurultay savaşımı veriyor, öte yandan TÖ'nün ABD gezisiyle ilgili cid- di ırdelemelerde bulunuyor. Muhalefet kanadında bugünkü Bush-TO görüşmesı özenle iz- lenıyor. Olasılıktar üzenne ku- rulu değerlendırmeler kaygılı, kimi kuşkularla yüklü. (Arkası Sa. 14, Su. l'de) ECEVİT: SHP tÇLER ACIS110. Sayfada Özal CNN televizyonuna konuştu 6 Savaş son çareCumhurbaşkam Turgut Özal, Körfez krizinin yüzde 90-95 olasılıkla ambargo yoluyla çözüleceğini belirtti. Irak'ın askeri gücünün abartıldığını ve Türkiye'nin ABD ile daha fazla ticaret yapma amacında olduğunu söyledi. WASHINGTON (Cumhuri- yet) — Cumhurbaşkam Turgut Özal, CNN televizyonunda kendisiyle yapılan söyleşide, sa- vaşın son çare olduğunu belirte- rek "Körfez krizi, yüzde 90-95 olasddüa ambargo yoluyla çözu- lecektir" dedi Ozal, Irak'ın as- keri gücünün abartıldığını, Türkiye'nin ABD ile daha fazla ticaret yapmak amacında oldu- ğunu belirtti. Ozal, ABD gezisinin ilk gunu- ne, Amerikan CNN televizyo- nunun stüdyolanndan yaptığı canlı yayına katüarak başladı. özal, CNN sunuculanndan Re- id ColÜBS'in Körfez krizine Uış- kin sorulannı yanıtladı. TSİ 17.15"te baslayan söyleşiden ön- ce CNN, Türkrye'nin Körfez kri- zine ilişkin tutumunu ve ambar- go sonucu uğradığı zararlan an- latan yaklaşık 2 dakikalık bir yayın yaptı. Yayında, Türkiye 1 (Arkası Sa. IS, Su. l'de) ANKARA:ABD PLANINI BİLİYORDUK15. Sayfada ~WASHINGTON Özal: Yardım sözünden sıkıldım Bush, gerçekten Özal'ın "yeryüzü liderleri arasındaki" en yakın dostu. tki taraf "dost" sözcüğünü başlangıçta biraz nezaket, biraz iltifat için kullanmış olsalar da yeryüzûnde olup bitenler, iki liderin dostluk bağlanyla sarılmalarına yol açtı. AHMET TAN'IR yazm 15. Sayfada BEYAZ SARATDA BRIFING Ankaradan ABD'ye her şey için4 evet' Beyaz Saray'dan üst düzey bir yetkili Amerikan basmına verdiği brifingde Türkiye'nin bugüne kadar tüm ABD taleplerine 'evet' dediğini açıkladı. Yetkili Türkiye'nin Körfez krizi sırasında gösterdiği etkinlik dolayısıyla Amerika'nın Türkiye için yapabileceği ikili düzeyde bir şey yok mu sorusuna 'Genel anlamda söylüyorum, yapabileceğimiz fazla bir şey yok' karşılığını verdi.15. Sayfada ÖZAL, BUSH İLE BUGÜN GÖRÜŞÜYOR URJK GÛLDEMİR'in haberi 15. Sayfada Hükümetten vergi operasyonu KDV oranları arttırıldı KDV oranları temel gıda maddelerinde yüzde 3'ten 5'e, lüks mallarda yüzde 15'ten 20'ye yükseltildi. Yeni oranlar 15 Ekim 1990'dan itibaren yürürlüğe girecek. Bakan Adnan Kahveci, ücretliler için yeni bir beyan sisteminin getirileceğini söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosn) — Maliye ve Gumrük Ba- kanlığı TBMM'ye sunulacak ye- ni vergi paketi uzerinde son de- ğişiklikleri yaparken KDV oran- lanru da Bakanlar Kurulu kara- nyla arttırdı. KDV oranlan te- mel gıda maddelerinde yuzde 3'ten 5'e, lüks mallarda yuzde 15'ten 20'ye çıkanlırken eskiden yüzde 10 olan genel KDV ora- m, yüzde 11 olarak belirlendi. Temel gıda maddelerinden alı- nan KDV oranı aşamah olarak yüzde 8'e çıkanlacak. Yeni ta- rife 15 Ekim 1990 tarihinden iti- baren geçerli olacak. Maliye ve Gumrük Bakam Adnan Kahve- ci ucretlilerin eğıtim, sağlık, ko- nut ve kultür harcamalannın bir bölümünu vergiden duşürmele- rine olanak sağlayacak yeni bir beyan sistemi getireceklerini söyledi. Bakanlar Kurulu'nun bugün Resmi Gazete'de yayunlanması beklenen karan Ûe temel gıda maddekri ile lüks mallardan alı- nacak KDV oranlan arttınlır- ken kitap, gazete, dergi ve ben- (Arkası Sa. 14, Sü. l'de) Petrol 40 dolara yükseldi Ham petrolün varil fıyaü, 10 yıldan bu yana en yüksek düzeye ulaşarak 40 dolara çıktı. En son 1980'in sonunda bu rakama ulaşan Kuzey Denizi türü ham petrol, dün Londra Borsası'nda varil başına 40.35 dolardan işlem gördü. Dünya piyasalannın bu haftaki paniğinde, Saddam'ın, "Gerekirse tüm petrol kuyulannı bombalarun" şeklindeki sözlerinin etkili olduğu belirtildi. SSCB'de piyasa ekonomisine bir adım daha Gorbi'ye büyük yetkiler Sovyetler Birliği Parlamentosu, Sovyet liderine 31 Mart 1992'ye İcadar mülkiyet, ekonominin yönetimi, bütçe ve maliye, fiyatların düzenlenmesi ve genel sosyal düzen konularında büyük yetkiler veren tasarıyı kabul etti. Gorbaçov 'Eğer başarıya ulaşmak istiyorsak, piyasa ekonomisine bütün ulkede tek bir programla geçmeye çalışmalıyız. Amaç, toplumda çatışmaların mümkün olduğunca az olması' dedi. Ekonomide BULGARISTAN'DA SOSYALIST PARTİ LİDERI ISTIFA ETTİ 3. Sayfada • Filistinlilere sürgün cezası Gazze Batı Şerıa'da gergmlık tırmanıyor. 3. Sayfada • Siyasal dram "Senator" adlı TV fılmınde 1979 ABD yapımı Schatzberg'm eserını ızleyeceğız. Fılmde Meryl Slreep, Alan Alda, Barbara^ Harrıs rol alıyorlar. Ilgınç bir siyasal sınema orneğı. 4. Sayfada • Sıkı kürek çeken bir ekibiz Tıyatroyu uzun bir deniz yolculuğuna benzeten Ferhan Şensoy "Dexlete 200 mılyon kıyağım oldu gule gule harcasınlar" dedi S. Sayfada • 9 aylık bebek Siyasi Şube'de Annesı gozaltında bulunan kuçuk ısmail, 10 gundur 'sut ıçmeye' Şube'ye gıdıyor. 9. Sayfada • Tekstilde belirsizlik ABD Exımbank başkan yardımcısı "Tekstıl sanayicisi bu konuda çok hassas" dedi. Ekonomide • Erez Batı'yı eleştirdi TOB Başkanı Erez, Körfez krızı nedenıyle Türkiye'nin uğradığı kayıplarm gıderılmesı ıçın Batı'nm gevşek davrandığını soyledı. Ekonomide • Boluspor Yargıtay'da Boluspor Kulubu Tahkım Kurulu'nun aldığı 'şıke' karan ıçın lemyız hakkını kullandı ve Yargıtay'a başvuruda bulundu Sporda • Gol krallığında ben de varım Beşıktaşlı Şıfo Mehmet 5 maçta 5 gol attı. Sporda • Irak'ta Sfenks Operasyonu fsraıl Gızlı Ser\ısı Irak'takı nukleer santralla ılgılı bılgılerı ete geçırmış, Osırak 1981 yılında yerle bir edılmıştı. Arka Sayfada GOZLEM UGURMUMCU Pirüs Zaferi! Buyük kayıplara karşı elde edılen yararsız utkulara "Pırüs Zaferi" denır Mılattan önce 279 yılında Roma ordularını büyük kayıplar vererek yenen Epır Kralı Pırus (Pyrros) ıkı yıl sonra aynı Ro- ma orduları karşısında bozguna uğramıştır İnonu'nun ya da Baykal'ın seçılmesı ile ne değişecektır? (Arkası Sa. 19, Sü. 7'de)