Katalog

12 AĞUSTOS 1990 KÜLTÜR-SANAT CUMHURİYET/5 4 RazJye'nin çekinıleri başlıyor • Kiiitür Servisi — Melih Cevdet Anday'ın ilk basımı 1975 yılında yapılan aynı adlı romanmdan Yusuf Kurçenli tarafından sinemaya uyarlanan "Raziye"nin çekimlerine önumüzdeki gunlerde başlaruyor. Dün "Raziye"nin yazan Melih Cevdet Anday, yapımcısı Kadri Yurdatap, senaristi ve yönetmeni Yusuf Kurçenli, başrol oyuncuları Yasemin öymen ve Oğuz Tunç*un bir araya geldikleri basın toplantısında filme ilişkin bilgiler verildi. Raziye"nin çekimleri Edremit yakmlarında Babakale'de gerçekleştirilecek. Film için Babakale'de sırıkiar üzerinde duran bir ev inşa edilecek. Melih Cevdet Anday sinemaya aktanlan bu ilk eseriyle ilgili olarak kendisine yöneltilen bir soru üzerine "Raziye"yi sinematografik bir dille yazmış olduğunu keşfettiğini soyleyerek "O kadar sinemanın etkisi altındayız ki dünyayı ve hayallerimizi bile sinema gibi görüyoruz" dedi. Anday, "Aylaklar" adlı romamnın da önumüzdeki gunlerde dört bölümlük bir TV dizdsi olarak çekileceğini açıkladı. Grateful Dead öltimcül • SAN FRANCISCO (Reuler) — Ünlu rock topluluğu Grateful Dead'in üyelerinden Brent Mydland, aldığı aşm dozda uyuşturucudan öldü. Altı kişilik rock topluluğûnda 1979 yılından bu yana klavyelüeri çalmaktan olan Brent Mydland otuz yedi yaşındaydı. San Francisco polisi, yapılan testlerden sonra Mydland'ın kanında öldürucu dozda morrın ve kokain bulunduğunu açıkladı. Böylece Grateful Dead topluluğûnda klavyelüeri çalan uçüncü müzisyen de ölmuş oldu. Topluluğun kurucularından Ron McKernan 1973 yılında bir karaciğer rahatsızılğı sonucunda, Keıth Godchaux da gruptan ayrıldıktan bir yıl sonra 1980 yılında bir trafik kazasında ölmüşlerdi. Bardot, şempanzeyi istiyor • PARİS (AA) — "Hayvan hakları savunucusu" olan, bir zamanlann seks sembolü ünlü Fransız film yıldızı Brigitte Bardot, ülkesi tarafından Japonya'daki bir araştırma enstitüsüne verilen şempanzeyi geri istiyor. 55 yaşındaki Bayan Bardot, Paris'teki Japonya Büyükelçisi Akitani Kiuçi ile yaptığı göruşmede, Fransa'daki bir hayvanat bahçesi tarafından 10 maymuna karşılık verilen dişi şempanze Chole'nin "donuk bir evrende, çok çok kötü bir şekilde yaşadığını" söyledi. Bardot, Chole'nin Fransa'ya geri verilmesini Kiuçi'den istedi. Bardot'nun kuruluşu tarafından yapılan açıklamada da, "Chole, tüm laboratuvar hayvanları gibi, bir bodrumda, guneş ışığından, mekândan, temas ve özellikle ilgiden yoksun yaşamaktadır" denildi. Kertesz'in sergisi Tbkyo'da • Kiiitür Servisi — Andre Kertesz, Macar asıllı bir fotoğraf sanatçısı. Kertesz'in 1925 - 1936 yılları arasında Paris'i görüntüleyen 200 yapıündan oluşan sergi Tokyo Sarayı'nda 20 ağustosa dek açık kalacak. Andre Kertesz 1894'te Macaristan'da doğdu, 1985'te New YûTk'ta öldu. Fotoğrafa tutkundu. Toplam 100 bin negatifi vardı. Paris, taptığı bir kentti. 1925-1936 yıllan arasında bu büyülü kentte yaşamıştı. Kendinı hep bir amatör olarak gören Kertesz'in objektifinde 1920'li ve 1930'lu yıllann Parisi'nde Jolivet Parkı, Champs-Elysee üzerinde inciçiçeği satıcısı, damlar, kaldınmlar, afişler, yer almıştı. \abaneı dille ögretim • Kfiltör Servisi — Dil Derneği'nin aylık dil ve yazın dergisi Çağdaş Türk Dili "Anadili Öğretimi-Yabancı Dille öğretim" başlıkh bir özel sayı hazırladı. Bu konuda Emin özdemir, Akşit Göktürk, Beşir Göğüş, Mümtaz Soysal, Yaman örs, Nadiye Sarıtosun, Bulent Sankur, Hayati Develi, Ömer Demircan, Rüştu Ergun, Orhan özdemir, Ahmet Kocaman, tlber Ortaylı, Kâmile Imer, Necdet Uğur, Tahsin Yucel, Nizamettin Uğur, Ayseli Usluata, Osman Senemoğlu, Ömer Kuieli ve Ali Demir'in yazılarına yer veriliyor. Demirtaş Ceyhun ve Türkân Saylan ise konuyla ilgili soruşturmaya yanıt veriyorlar. Muzaffer Uyguner, Cemal Mıhçıoğlu, Şinasi Alper, Burhan Günel, Semra Harut ve Sezai Ansuoğlu ise dil ve edebiyat konulu yazılarıyla Çağdaş Türk Dili'nin bu sayısında yer alıyorlar. 250 milyar lira değerindeki desen koleksiyonunun SSCB'de olduğu sanılıyor Hoüanda sanat avıııa çıktıKoenigs koleksiyonu, savaş sırasında Rotterdam'dan Dresden'e götürülmüştü. Kızüordu Almanya'ya girdikten sonra koleksiyon sırra kadem bastı.SSCBKültür Bakanı Gubenko, ünlü desenlerin Sovyet müzelerinde aranması içintalimatverdi. Küllür Servisi — Sovyet gaze- teci Victor Louis'in 1987 ekimin- de Londra'daki British Museum'a (Britanya Müzesi) başvurarak bir 16. yüzyıl deseni Vonusunda bil- gi almak istemesi, dünyanın en büyük "kayıp" sanat koleksiyon- lanndan birinin bulunması için uluslararası bir avın başlamasına yol açtı. Bir zamanlar Hollanda- h banker Franz Koenigs'in kolek- siyonunda bulunan 'Eski Usta- lar'a ait desenler daha sonra Hit- ler tarafından elde edilerek Fuh- rer Muzesi'ne aktarılmıştı. Desen koleksiyonunun, Kızıl Ordu'nun Almanya'ya girmesinden sonra Sovyetler Birliği'ne götüruldüğü sanılıyor. Bugün 50 milyon sterlin (yak- laşık 250 milyar Türk Lirası) de- ğerinde olabileceği sanılan kayıp koleksiyonda, Albrecht Dürer'in 17 deseninin yanı sıra Canaletto, Claude Lorrain, Cranach, Pous- sin, Rembrandt, Tiepolo, Tinto- retto, Titian, Ambrosius Holbe- in ve Vın Dyck gibi ustalann baş- yapıtları yer alıyor. Hollandalı yetkililere baküırsa, kayıp desenlerin büyük bir bölü- mu Sovyetler Birliği'nde gizli bir yerde. Hollanda sanat kurtarma ekibinin başında bulunan Dr. Al- bert Elen de SSCB'deki son poli- tik gelişmeler sayesinde desenle- rin çoğunun gelecek yıla kadar or- taya çıkarılabileceği umudunda. Obscrver'dan Martin Bailey'ın haberine göre bir Sovyet ziyaret- çi British Museum'un baskı ve de- sen bölümünün yöneticisi John Rowlands'a bir delikanlının be- timlendiği bir 16. yüzyıl deseni gösterdi. Rowlands da desenin yaklaşık 1515'te yapıldığını ve Ambrosius Holbein'a ait olduğu- nu belirledi. Rowlands, Hollanda hükümetinin Koenigs koleksıyo- 4 Londra Sovyet gazetecı Victor Louıs, 1987de tor Holbeın desenını Bntısti Museum'a gösterd Desemn Koenigs koleksıyonundan olduğu anlaşıldı. 3 Lenhıgrad Koleksıyonun bûyûk bdlümünûn Hermıtage'da ve Moskova'dakı Puşkın Müzesırtde olabileceği sanılıyor 2 Dresden Nazı ışgalınden sonra 526 desen Fûhrer Müzesı'ne "satldı." Mûttefiklenn bombardımanı yüzünden koıeksıyon Dresden'den Weesensteın Satosu'na taşındı Kıalordu'nun yöreyı kurtarmasından sonra desenler kaytoMu 1 RottBfdsın Alman asıllı banker Franz Koenigs'in derledığı özel koleksiyon Boymans Müzesı'nde sergılenıyordu nunu gen almak ıstediğini söyle- yince, Rus ziyaretçi Holbein de- senıni "daha aynntılı incelenmek iizere" muzeye bırakmaya razı ol- du. Ne var ki, British Museum'a Holbein desenini götüren Rusun kimliğı ortaya çıkınca iş daha da ilginç bir niteliğe büründü. Ada- mın adı Victor Louis'ydi. Louis, Kremlin'le olan yakın bağlarıyla tanman renkli bir kişilikti. Nite- kim, bu yakınlarda emekliye ay- rılan Louis, neredeyse Sovyetler Birliği'nin "en iyi haber alan" ga- zetecisıydı. Louis'nın Holbein de- seninin nereden geldiğini bilip bil- mediği belli değil. Hollanda'daki sanat kurtarma ekibinin başı Dr. Elen, Holbein desenini duyar duymaz Londra'- ya gitti, yapıtı geri alabilmek için yasal işlem başlattı. Dr. Elen'e göre Holbein'ın deseni, British Museum'a, Koenigs koleksiyonu- nun Batı'ya satılıp satılamayaca- ğım anlamak amacıyla göstenl- mişti. Bunun üzerine Hollanda hukümeti, koleksiyonun tümü- nün izini bulmak üzere uluslara- rası bir kampanya başlattı. Hollanda'da yaşayan Alman asıllı bir ışadamı olan Koenigs, 1920'lerde en büyuk Eskı Ustalar desen koleksiyonlanndan birini toparlamıştı. Buyük bunalım sı- rasında Koenigs iflas edince, ko- leksiyon sanayici D.G. Beuningen tarafından satın alınmış ve Rot- terdam'daki Boymans Muzesi'ne armağan edilraişü. 1941'de Hol- landa, Nazi işgaline uğrayınca Al- manlar koleksiyondaki 526 dese- ni Hitler'in Fuhrer Muzesi için zorla "satın alnuşlardı". Ödeme, hiç değeri olmayan "Reich- smark'Marla yapılmış, desenler gemiyle Dresden'e götürulmüş, sonra da guvenlik amacıyla We- esenstein'da bir şatoya konulmuş- tu. Kıal Ordu, 1945'te bolgeye gır- diğinde desen koleksıyonu hâlâ şatodaydı. Desenler o sıralar şa- todan sırra kadem bastı. Hollan- da'nın Doğu Almanya ve Sovyet- ler Birhği'ne başvuruları, kayıp desenlerin izine rastlanmadığı yo- lunda yanıtlarla karşılandı. Ne var ki 1987 başlannda Doğu Al- manya ansızın 34 Koenigs deseni- ni Hollanda'ya geri verdi. Daha sonra Dresden Muzesi, savaş sı- rasında müzeden kaybolmuş 1555 deseni tanıtan bir katalog yayım- ladı. Bu olaydan birkaç ay sonra Holbein'ın deseni British Muse- um'a götürüldü. Deseni geri al- mak için yasal işlem ^başlatan Hollanda hukümeti, iki yıl önce mahkemeden olumlu sonuç çıkar- dı ve desen Rotterdam'a götürül- dü. Bu arada Dr. Elen, Holbein de- senini görmek için Londra'ya git- tiğinde Hans BaMung Grien'in 1520'de yaptığı "Meryem ve Çocuk" deseninin Kraliyet Aka- demisi'nde sergilendığini öğrendi. Koenigs koleksıyonundan olduğu bilınen desen, New Yorklu emlak kralı lan Woodner koleksiyonun- dan derlenen desen sergisindeydı. Sonunda Woodner'ın Baldung desenini Avrupalı bir satıcıdan al- dığı öğrenildi. Önce dava açmayı düşünen Hollanda hukümeti daha sonra Woodner'la "centümence" anlaş- maya karar verdi. Ama Wood- ner, deseni iyi niyetle satın aldı- ğını söyleyerek geri vermedi ve New York'a göturdü. Avukatı Les Fage'e bakılırsa, Woodner desenin bir zamanlar Koenigs ko- leksıyonundan olduğunu biliyor- du, ama Hollanda hükümetinin koleksiyonu hâlâ geri istediğinden habersizdi, Hoüandalılar savaştan sonra koleksiyonu geri istemek için yeterince çaba göstermemiş- lerdi. Simdi, 150 bm sterlin (yak- laşık 750 milyon Turk Lirası,) de- ğerinde olduğu sanılan desenle il- gili olarak önumüzdeki yıl New York'ta duruşma başlayacak. Koenigs koleksıyonundan 2 de- senin Batı'da ortaya çıkmasına karşm Dr. Elen, koleksiyonunun büyuk bolümunun Sovyetler Bir- liği'nde, belki de Hermitage ve Puşkin muzelerınin depolarında bulunduğuna inanıyor. Nitekim, yuksek duzeyde diplomatik gö- rttşmelerden sonra Sovyet Kültür Bakanı Nikolay Gub*nko, iki muzede yapıtların aranması için talimat vermiş bulunuyor. Van Gogh'un 'Yıldızlı Gece'siAlmanya'da kayboldu, Moskova'da ortaya çıktı Kayıp koleksiyonun esrarıKültür Servisi — Son yıllarda tablolan açık arttırma rekorlan kıran Hollandalı ressam Vincenl van Gogh'un, Ikinci Dünya Sava- şı sırasında yok edildiği sanılan "Yddıziı Gece" adlı karakalem de- seni Moskova'da ortaya çıktı. Van Gogh'un 1889 yılında yaptığı ün- lü deseni, bugün yaşlı bir adam olan Viktor Baldin'in, savaş sıra- sında genç bir subayken Berlin ya- kınlarında bır malikâne konağın- da bulduğu açıklandı. Bugün 71 yaşında olan Baldin'- in, Berlin'deki konakta aynca ün- lü ressamlara ait 363 desen buldu- ğu, bunlar arasında Raphaello, Rembrandt, Rubens, Goya, De- lacroix, Corol, Rodin ve Degas- ya ait desenlerin de yer aldığı be- lirtildi. Baldin'in savaş sırasında ele geçirdiği yapıtlar arasında 20 tane de Albrecht Dürer deseni bu- lunduğu bildirildi. Observer gazetesinin verdiği ha- bere göre artık yaşlı bir adam olan Viktor Baldin, ölmeden önce "vicdanını rahatlatmak" istediği- ni, bu yüzden de "gizli Uoleksi- yon"unu desenleri savaş sırasında kaybolan Alman muzesine geri vermeyi duşundüğunu belirtti. Hemen hepsi birer başyapıt ni- telığindeki desenlerin şaşırtıcı öy- küsu 1945 yılında başladı. Kızıl Ordu Almanya'ya girdiğinde, Vik- tor Baldin'in birliği Karnzow'da- ki bir konağa yerleştı. Baldin, de- senlerin yer aldığı kutuları kona- ğın mahzeninde buldu. Bremen- deki bir muzede duran desenler guvenlik altına alınmak uzere ko- nağa getirilmişti. Baldin'in yaptığı açıklamaya bakılırsa, kutulardaki desenlerin çoğu yağmalanmış, geri kalanlar- sa yerlere atılmıştı. Baldin, kalan desenleri topladı ve bavuluna sak- ladı. Bazı arkadaşlarının ele geçir- diği desenlere karşılık olarak da postallarını ve saatini verdi ve o desenleri de aldı. Moskova'ya dönduğünde, Viktor Baldin, özel ellerde bulunan en zengin desen koleksiyonlanndan birine sahip- ti. Daha sonra Moskova'daki Mı- mari Muzesi'nin mudürlüğune ge- tirilen Baldin, bir sure sonra Bre- men Muzesi'ne ait desenleri de ko- runaklı olsun diye Moskova'daki muzeye taşıdı. Bundan bir süre önce Başkan Gorbaçov'a bir mek- tup yazarak sırrıru Bremen'deki muze yetkililerine açıklamak için izın isteyen Baldin, Alman yetki- lilerle ilişkiye geçti. 1889 YILINDA Y APILMIŞTI — Sovyetler Birliği'nde Moskova'daki Mimari Müz: de olduklan açık- lanan desenler arasında Van Gogh'un 1889'da yaptıgı "Yıldızlı Gece" adlı karakaıem desen de var. SIEMENS Mikroprosessör ile Klystron ve dalga kılavuzlarını bir arada bulunduran modern radyoterapi ve teşhis sistemlerı ile yardımcı kontrol ünitelerınin montaj, bakım ve onarımından sorumlu olarak şirketimiz İZMİR Bürosu'nda çalıştınlmak ve yurt dışında eğitilmek üzere Elemanlar anyor• Analog ve digıtal elektronik konularını bilen, • Mikroprosessörlerden anlayan, • Mikrodalga tekniğtne aşina, • Elektromekanik işlere yatkın, • İyi derecede Almanca veya İngılizce bilen, • 30 yaş civarında, • Seyahate engel hali bulunmayan ELEKTRONİK MÜHENDİSLERİ aranmaktadır. llgılenentenn ozgeçmışlerinı bır fotoğraf ile beraber SIEMENS, SİMKO TIP TEKNİĞİ. P.K. 917 Karakoy-İstanbul adresine Personel rumuzu ile göndermeleri rıca olunur. Bütün müracaatlar gizli tutulacaktır. Akira Kurosawa'nın yenifılminde başrolü Richard Gere üstleniyor 44 x; Ağustosta Rapsodî'80 yaşındaki Japon yonetmen, yeni filminde, bir ailenin trajedisini anlatıyor. Bir Kurosavva hayranı olan Richard Gere, filmde oynamayı senaryoyu okumadan 1 kabul etti. HER BEŞ YILDA BİR FİLM — Akira Kurosawa, son 25 yıldır her beş yılda bir film çeviriyor. Son olarak 'Kurosawa'nın Duşleri'ni çek- miş olan Japon yonetmen, şimdi de yeni filmi 'Ağustosta Rapsodi'nin çekimlerine başladı. Kültür Servisi — Ünlü Japon yonetmen Akira Kurosawa, yeni bır fümin çekimlerine başladı. 80 yaşındaki yönetmenin başrolün- de Richard Gere'i oynattığı yeni filminin adı "Ağustosta Rapso- di". Gere, filmde, Japonya'ya akra- oalannı aramaya giden Japon asıllı bir Amerikalıyı canlandırı- yor. Son olarak "Kurosawa'nın Dnşleri" adlı yapıtı Cannes Film Şenlıği'nde gosterilen Kurosawa, "Ağustosta Rapsodi"de bir aile- nin, "harikulade" bir ailenin öy- kusünu anlatmak istediğim soylü- yor: "Filmde çok nazik bir mesaj var. Ama seyirdnin filmi seyredip bu mesajı kendisinin çıkarmasını istiyorum. Kocaman bir afiş bas- tınp 'Işte benûn mesajım bu' de- mek istemiyonım. Öte yandan bu filmde adına nükleer bombalar diyebileceğimiz alttan ait» bir tra- jedi var. Sa\aş biteli 45 yıl oldu ama insanlar hâlâ radyoaktivite- den oliiyor." Filmle ilgili olarak düzenlenen basın toplantısına 200 kadar ga- zeteci katıldı. Basın toplantısında bulunan Richard Gere, Kurosa- wa'mn önensinı coşkuyla karşıla- dığını ve senaryoyu okumadan kabul ettiğini söylecli. Steven Spi- elberg ve George Lucas gibi ken- disinin de ateşli bir Kurosavva hayraru olduğunu vurgulayan Ge- re "Evimde beni baskalanyla gös- teren 3 fotoğraf >ar. Banlardan birinde Tibetli dini lider Dalay Lama'yla. birinde blues şarkıcısı John Lee Hooker'la, birinde de Kurosawa'ylayım" dedi. Son 25 yıldır her beş yılda bir film çeviren Kurosawa'nm yeni yapıtı "Ağnstosta Rapsodi" ge- lecek yıl gösterilmeye başlayacak. Avrupa Digneyland'i • PARİS (Mak Ajans) — Mickey, Donald Duck ve arkadaşları Paris Borsası'na girdi. Avrupa Disneyland'i, Paris'in yirmi mil doğusunda Marne-la Valle'de kuruluyor. 2.4 milyar dolara mal olacak olan parkın yüzde 51 hissesi halka satılacak. Hisse senetlerinin yüzde SO'sinin Fransa'da, yüzde 25'inin îngiltere, Belcika, Lüksemburg ve Batı Almanya'da satılması planlanıyor. Disneyland, Paris şehir merkezinin beşte biri büyuklüğündeki 4800 dönümlük parkı, ilk yıl 11.7 milyon kişinin ziyaret etmesi, 2001 yılına doğru ise bu sayının yılda 15.2 milyon kişiye çıkması umuluyor. Pompei Metropolitan'da • Kültür Servisi — New York'taki Metropolitan Müzesi'nde Vezüv'ün lavlan altında kalan ölu kent Pompei'yle ilgili bir sergi açıldı. Sergi öncesi 120 araştırmacı, 30 işgunü süresince Pompei'de mevcut her turlü bulguyu katalogladı. Amaç ölü kentin gizlerini çözmekti. Araştırma boyunca, kataloglama ve restorasyon çalışmalannda bilgisayardan yararlanıldı. Örneğin kentteki "Gizler Villası"nda mevcut freksler elektronik yöntemlerle yeniden ortaya çıkarıldı ve sonraki aşamalarda restorasyon uygulandı. Piazzola hastanede • PARİS (AP) — Ünlü Arjantinli tango bestecisi ve müzisyeni Astor Piazzola geçirdiği bir beyin kanaması sonucu hastaneye kaldırıldı. Tangoya modern yorumlar getiren müzisyen olarak tanınan Piazzola'nın, Paris dolaymdaki Ambroise Hastanesi'nde yoğun bakıma alındığı bildirildi. Altmış dokuz yaşında olan Piazzola, "bandoneon" adlı çalgısıyla geleneksel tango ritmlerini değiştirmiş, tangoya caza yaklaşan bir yaklaşım getirmişti. Piazzola, topluluğuyla birlikte 1988 yılında 16. Uluslararası tstanbul Festivali'ne de katılmıştı. Tangoya yeni bir hava getiren, eski tarzı benimseyenlerin "entelektüel" ve "avangard" diye tanımlayarak beğenmedikleri Piazzola, "Tango nedir" diye sorulduğunda "Her şey" yanıtını vermişti. Çalınan portre • Kültür Servisi — Hüseyin Çağın'ın Ortaköy Atölye Çizgi'de açtığı sergiden bir fotoğraf çahndı. "19. Yüzyıl Kadın Portreleri" başlı& altında sergilenen fotoğraf koleksiyonu arasında yer alan Alman fotoğrafçı Steiglitz'e ait 1915 Berlia baskısı fotoğrafın yaklaşık değerinin 2 milyon lira olduğu tahmin ediliyor. Mavi \akaVla Nâzuıı Hikmet • Kültür Servisi — Mavi Yaka Sanat Edebiyat ve Kültür Dergisi'nin yeni yayımlanan sayısında Yüksel Kaya'nın kaleminden bir Nâam Hikmet'i anma yazısı yer alıyor. Altay ömer Erdoğan'ın "Devrim ve Sanat", Tunay Ottaş'ın "Eisentstein'ın montaj kuramı ve avant-garde sinema" başbklı yazılarına da sayfaları arasında yer veren Mavi Yaka'ya Turan Dursun, Yüksel Şahin, Cemal Şener, Akreniz Özdemir, Derviş Kemal özcan, Fahrettin Erdoğan, Macit Eren, Hakkı özkan, Haydar Aksoy, Fevzi Gönenç, Hüseyin Kahverengi, Necla Işık, Günay Siner, Melisa Gürpınar, Temel Demirer, Ali Karagöz, Mustafa Köz, Subutay Hikmet, Mustafa Aslan, Seçkin Mert, Aslı Dilmen, Mehmet Salihoğlu, Baran Murat, Hayati Azim yazı, öykü, şiir, deneme, söyleşi ve eleştirileriyle katkıda bulunuyorlar.