Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
f
12 AĞUSTOS 1990 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/3
:Azerbaycan'da
15 kişiöklti
'. • MOSKOVA (AA) —
ŞSCB'nin Azerbaycan
JCumhuriyeti'nde dün bir
îotobOse yerleştirilen
-bombanm infilak etmesi
îsonucu, en az 15 kişi öldü,
:16 kişi de yaralandı.
•Azerbaycan haber ajansı
Azerinform'un haberine
İgöre patlama, otobüs
•Gürcistan'ın başkenti
•Tinis'ten dağlık Karabağ
.'bölgesinin sınırı
lyakınındaki Ağdam
•kasabasına giderken
•meydana geldi.
iErnıeni
•milislere çagn
; • ERİVAN (AA) —
•Sovyetler Birliğı'nin
İErmenistan Cumhuriycti
lyetkilileri, silahlı Ermeni
;milis gnıplannın
parlamentonun kontrolü
•altına alınacağım ve
İMoskova'nın bu gnıplan
idağıtmak için müdahale
.etmesine gerek olmadığıru
;bildirdiler. Ermenistan
•Devlet Başkanı Levcn Ter-
Petrosyan, silahlı gruplara
Iparlamentoya bağlılıklannı
Ibildirmeleri ve kurulması
planlanan Ermenistan
ordusuna katılmalan
•çağnsında bulundu.
;Gorbi, süreyi
yine ıızattı
'-• MOSKOVA (AA) —
fcSCB Başkanı Mihail
fciorbaçov, çeşitli
cumhuriyetlerde kurulan
yasadışı milis gmplanna
Şilahlarını bırakarak
dağılmalan için iki ay daha
&üre tanıdı. TASS ajansının
bildirdiğine göre Gorbaçov,
8ün yayımladığı
kararnamede, "Birliği
pluşturan cumhuriyetlerden
gelen istekler nedeniyle
oluşturulan kanunsuz silahlı
kuruluşlann gönüllü olarak
âağümaları için verilen
Jüreyi iki ay daha
pzatıyorum" dedi.
Gorbaçov'un, silahlı milis
iruplarının dağılması için
daha önce 25 temmuzda
yerdiği 15 günlük süre
jierşembe akşamı dolmuştu.
Honecker
soıyulanıyor
• DOĞU BERLİN (AA)
••-Demokratik Almanya'da
âevlet hazinesini kullanarak
kişisel mal varlığı edinmek
ve insan haklannı ihlal
etmekle suçlanan eski
Devlet Başkanı Erich
Honecker'le Gizli Polis
Teşkilatı STASI'nin şefi
Erich Mielke'nin
sorgulanmasına başlandı.
Savcılık sözcüsü,
doktorlann, 77 yaşındaki
Honecker ile 82 yaşındaki
Mielke'nin saglık
durumlarını sorgulamak
için uygun bulduklarını
söyledi.
Bulgaristan'da
göç endişesi
• SOFYA (AA) —
Bulgaristan'da, Devlet
Başkanı Jelio Jelev'in kırsal
kesimden büyük kentlere
göçü yasaklayan karan
kaldırması, Sofya'da
tartışmalara yol açtı.
Sosyalist Parti yanhsı
gazeteler kırsal kesimde
yaşayanlann başta Sofya
olmak üzere büyük kentlere
akacağını iddıa ederken
muhalif basın ise Jelev'in
kişisel özgürlükleri
kısıtlayıcı bir karan daha
kaldırdığını savundu.
Doe, kılpayı
kurtuldu
* MONROV1A (AA) —
Liberya'mn başkenti
Monrovia'da, karşıt isyancı
güçler iki ayrı cepheden
Başkanhk Sarayı'na doğru
ilerlemelerini
Sürdürürlerken, Ulusal
Yurtsever Birlik Cephesi
Hderi Charles Taylor'un
rakibi Prince Johnson,
Devlet Başkanı Samuel
Doe'yu son anda ellerinden
kacırdıklannı duyurdu. "tlk
doğrudan saldın bize nasip
oldu" diyen Prince
Johnson, Başkanhk
Sarayı'na 1 km. kadar
mesafede Savunma
BakanUğı yakınlannda
Samuel Doe'yu pusuya
düşürdüklerini, ancak
otomobilin ani manevrası
nedeniyle başkanı
vhıramadıklannı söyledi.
KÖRFEZ KRtZt...KÖRFEZ KRİZt... KÖRFEZ KRİZİ...KÖRFEZ KR
ChctDttshiıuıtonpost, Iruk'ın Kuveyt'e İpekböceği* füzeleriyerleştirdiğini bildirdi
Irak füzeleri Kuveyt'teKuveyt'e yerleştirildiği
bildirilen Çin yapısı
İpekböceği (Şilkvvorm)
füzeleri özellikle
gemilere karşı çok
etkili.
Dıs Haberier Servfel — NATO
ittifakı içinde ABD'nin Suudi
Arabistan'a bir Irak saldırısına
karşı asker göndermesi tam des-
tek gördü. Olası bir askeri hare-
kât konusunda aynı çapta bir des-
tek şimdilik görülmüyor.
ABD, Fransa, tngiltere, Federal
Almanya ve Kanada, Washing-
ton'un önderliğindeki çokuluslu
güce katkıda bulunmayı taahhüt
ettiler. Irak'ın Kuveyt'e füze ram-
paları yerleştirdiği bildirildi.
Başkan Bush ise Güvenlik Konseyi
yapünmlannın uygulanabilmesi
için gerekirse Irak'a karşı abluka
uygulayabileceklerini bildirdi.
Başkan Bush aynca Körfez'e yeni
kara, hava ve deniz birlikleri gön-
derileceğini belirtti.
Reuter Ajansı'nın haberine gö-
re Tbc \Vashington Pos< gazetesi,
Irak'ın Kuveyt'e Çin yapısı
'ipekböceği" (silkworm) füzeleri
yerleştirdiğini bildirdi. Körfez sa-
vaşı sırasında kullanılan ipekbö-
ceği füzeleri gerailere karşı çok et-
kili bir silah olarak tanıruyor. The
Washington Fost, Amerikalı aske-
ri uzmanlara dayandırdığı habe-
rinde ipekböceği füzelerinin, Kör-
fez'deki ABD ve diğer Bauh savaş
gemileri ile petrol tankerleri için
büyük bir tehlike oluşturabilece-
ğini bildirdi. Çin, Körfez savaşı sı-
rasında bu füzeleri lran'a satmış-
tı. Pekin, aynı filzeleri Irak'a da
vermişti.
İngiltere, Körfez'e yeni uçaklar
gönderdi. ingiltere Savunma Ba-
kanlığı'ndan yapılan açıklamaya
göre 12 Jaguar savaş ucağından
oluşan bir filo dün Körfez'e gitti.
Savunma Bakanlıgı sözcüsü bu fi-
lonun "Kurulması düsünülen çok-
uluslu gıice lngiltere'nin yapacagı
katknun bir bölümünü" oluştur-
duğunu söyledi. Özellikle düşman
tanklarına ve piyadesine karşı et-
kili olan Jaguar uçaklan, 450 ki-
loluk misket bombalan taşıyabi-
liyorlar. Bu arada yine Körfez'e
gönderilecek olan bir TomMİo
uçak niosunun da Kıbns'taki üs-
te hazırlıklarını tamamlamak
üzere olduğu bildirildi. Bugün de
2S0 Ingiliz askeri, C-130 Hcrades
nakliye uçağı ile Körfez'e uçuyor.
Askerlerle birlikte Rapier uçaksa-
varftkzelerinde gûndenlecegı kay-
dedüdi. Halen Körfez'de ABD'den
NATO üyeleri arasında sa-
SAVAŞ UÇAKLARI KÖRFEZ VOLLNDA — KraHyet Hava Kuvvetleri'ne baglı Jaguar Upı savaş ııçaklanı
rc'nin Norfolk kentindeki uslerinde son hazıriıklannı tamamlayarak Körfez'e doğnı yola çıktılar. (Fotograf: AP)
ngllte
dece Ingüiz ve Fransız savaş gemi-
leri var. Kanada, üç savaş gemisi
göndereceğini açıkladı.
Kanada'nm ayrıca Suudi Ara-
bistan'da konuşlandmlacak çoku-
luslu güce asker göndereceği bil-
dirildi. Kanada Başbakanı Brian
Mnlroney, düzenlediği basın top-
lantısında, Körfez'e iki destroyer
ve bir yakıt ikmal gemisinin gön-
derileceğini söyledi. Mulroney, bu
gemilerde 800 denizcinin görev
yaptığını kaydetti.
Mulrone>', çokuluslu güce katü-
ma karannı, NATO Dışişleri Ba-
kanlan'nın bugün Brüksel'de yap-
tıkları toplantıdan sonra aldıkla-
nnı belirtti.
NATO üyesi olmayan Avustral-
ya ise Körfez'e güdumlü füzelerle
donatılmış iki firkateyn gönderi-
yor.
Bu arada Irak haber ajansı
INA Suudi Arabistan'ın, tsrail
uçaklannın Irak'a saldırması için
hava koridonmu kapadığını öne
sürdü.
INA dünkü haberinde, Suudi
Arabistan'ın Tarif Ar-Ar Rafha
hava koridonmu TSİ 03.5O*de ka-
padığını bildirdi. Haberde, "Ha-
va koridora, Siyonist uçaklannın
Irak'a saJdınnaJanna yonelik bol-
ABD Dışışlen Bakanı James Bakef Türtaye'ye geldi
Irak Turk sınınna yığınak yaptı
TûndYE
Körfez krizinde siyasal
gelişmeler
Israıl. Irak a karsı
gözdağı otarak
füze denetnesı
yaptı
hık. Kuveyt'tekı
yabaoci etçılıkteın
iki rıafta içinde
Bajdat a
ta$ınmalanm
ıstedı
Kühıre'de
Arap arvea
yapıtdı ve
Körfez'e
Ortak Arap
Gûcü
gândentme-
sne karar
venktı.
Bab'dan rıareket
eöen 50 uöaı
savaş gemısı
Körfez e geldi.
Kral Fatıd, Irak'ın Kuveyt
işgaiıni kıtradı
gedeki Amerikan askeri faaliyel-
leri nedeoiyle kapanldı" denildi.
Irak'ın uygulanan ekonomik
ablukaya altı ay dayanabileceği
bildirildi.
tngüiz Kraliyet Uluslararası tUş-
kiler Enstitüsü uzmanlarından
Philip Robinsi ITN televizyonuna
yaptığı açıklamada, Irak'ın geçen
sonbahardan bu yana Avustralya-
dan pirinç ithal ettiğini hatırlattı.
Bazı uzmanlar da Irak'ın temel
gıda maddelerinin yttzde 80*ini it-
hal etmek zorunda olduğunu be-
lirterek Irak'ın ithalat yaptığı ül-
keler arasında ilk sırada Türkiyei
nin geldiğini ifade ediyorlar.
Moskova
"Moskova'dan Haberier" adlı
haftalık dergi, Irak'ı ve ona yapıl-
mış olan Sovyet yardımlannı sert
bir dille destirdi.
AA'nın haberine göre "Sovyel-
ler Biriigi, Irak'ı hizsya getirmeir
denılen yazıda, "Kremlin, Irak'ta-
ki Kürt azınlık ve Komnnist Par-
Üsi üyderine karşı girişiJen kıyım-
lara hiçbir tepki göstermedi ve
nbualacakbirşekiUesusınavıteT-
cih etti" ifadesi kullanıldı. Yazıda
"Moskova, tran-Irak savaşım ki-
min başlattıgını da bal gibi
biliyordu" denildi.
Dergi, Saddam Hüseyin'i de
yerden yere vurarak ve "Irak, bn
arstz sakhnmn bedeUni çok paha-
lıya ödemeli" diye yazdı ve
ŞSCB'nin "Totaliter ve saldırgaa
pejimterir ai^haeıİM pı<M gffffa-
mesi gerekügiııe" dikkat çekti.
,ONDRA
îngiltere'de tedirginlik
EDİP EMİL ÖYMEN
LONDRA — Kuveyt bunalırru-
nı çözmek amacıyla Başkan
Bush'un önerdiği çokuluslu askeri
gUç, ilk Amerikan askerlerinin
Suudi Arabistan'a vardıklan gun-
den bu yana hâlâ büyük ölçüde
Amerikan-lngiliz ve Kanada'dan
oluşuyor. Bu arada F.Almanya ile
Fransa da askeri güce destek ve-
riyor. Diğer NATO üyeleri ise
şimdilik Busb'un umduğu kadar
hevesli değil. Ingiliz kaynakları,
NATO üyesi olsun olmasın, bir-
çok ülkenin Basra Körfezi'ne as-
keri kuvvet göndermekle birlikte,
ABD-tngiliz ittifakının yanında
yer almamaya özen gösterdiğini
"iedirgiıriikk" gözlüyor. Her iki
ülke ile yoğun tarihi ve kültttrel
bağlan olan Kanada'mn da çok
uluslu kuvvette yer alması ve tn-
giliz Savunma ve Dışişleri bakan-
lıklarına yakın kaynaklann "yü-
reğine su serpmeye yetmedi."
Amerikan-tngiliz ortaklığının,
bazı Arap ülkelerinde 'emperya-
Ust müdahale' olarak görilidüğü
anlaşıhyor. Saddam Hüseyin'in,
Suudi Arabistan yönetiminin dev-
rilmesi anlamına gelen cihat çağ-
nsı, örneğin Ürdün'de destek bul-
du. Bu desteğin kökenlerini araş-
tıran "Independent" gazetesinin
Ortadoğu uzmanlarından 'Robert
Flsk', "Mekke ve Medinenin
mmhafıdıgım üsttenen Kral Fabd,
şimdi mohahzhk için Hıristiyan
askerierdeıı tnedet umuyor" diye
yazdı. "Earopean" gazetesinde
Peter Millar, "Knvevt'io var ol-
maya hakkı yoktu, ancak Irak'-
ın da ono yok etmeye hakkı
yoktn" dedi. Irak'ın Kuveyt'i iş-
gal ve ilhakta neredeyse haklı ol-
duğu, sorunun bir Arap sorunu
olduğu, Batırun kanşmaması ge-
rektıği, hele böigede Israil'i kura-
rak şimdiki isükrarsızlığa yol açan
îngiltere ve Amerika'nın hiç ka-
nşmaması gerektiği şeklindeki gö-
rüşler, Batılı yommcular arasın-
da da taraftar topluyor. Bütun bu
nedenlerle tngüiz uzmanlar, çoku-
luslu askeri kuvvete NATO'nun
diğer ülkelerinin doğrudan destek
vermemesini "anhyorlar."
Bu nedenle NATO'nun Avru-
palı üyeleri, Amerika'nın üye ol-
madığı, "Bab Avrnpa Birliği "-
nin, 1987'de yapnğı gibi, Basra
Körfezi'nde oluşmakta olan deniz
gücünü eşgüdümleyebileceği gö-
rüşündeler. NATO'nun askeri ka-
nadında yer almayan ve halen
BAB Dönem Başkanhğı'nı yürü-
ten Fransa, BAB üyelerinin Sa-
vunma ve Dışişleri bakanlarım
önümüzdeki hafta olağanüstü
toplantıya çağırdı. tngüiz kaynak-
lan, Fransa'run, ABD-lngütere it-
tifakına katılmak istemeyen NA-
TO üyelerini bu şekilde bir araya
getirmesini bekliyorlar.
The European gazetesinin dün-
kü sayısında, Türkiye'nin, Irak
petrol boru hattını kapatma ka-
ran, 'cesaret örneği' olarak nite-
lendirildi. Yazının kısa bir özeti
şöyle:
Avrupa siyasetinde küçük rol-
leri olan iki ülke, kararsızlara ör-
nek oluşturacak davramsta bulun-
dular. Tarafazhğı ile meşhur ls-
viçre bile Irak'ın para varlığını
dondurdu. tsviçre'nin kaybedece-
ği pek az şey var. Türkler ise öy-
le değü. Yıllardır Güneydoğu sı-
nırlanndan öteye, sürekli silahla-
nan komşulanna bakıyorlardj.
Türkler yoksuldur ve Irak petrol
boru hattından gelir sağlıyorlar-
dı. Bu nedenle Cumhurbaşkanı
özal, hattı kapatarak takdir edi-
lecek bir cesaret örneği gösterdi.
türkler arasmda daha dayayılan
tslamcı akım düşünülecek olursa,
karan daha da cesur bulunur.
PARÎS
NATO'nun yeni
işlevine kuşkuSABETAY VAROL
PARİS — Fransız basını önce-
ki gün Brüksel'de yer alan NA-
TO dışişleri bakanlan toplantı-
sında, "Türkiyt'ye ittifak güven-
cesi verme" yönündeki eğilimin
NATO'nun bütün üyelerinin or-
tak görüşü olduğunu vurguluyor.
Fransız gazetelerine göre söz ko-
nusu garanünin Ankara'ya veril-
mesi NATO sözleşmesinin ruhu-
na tamamen uygun. Hiçbir gaze-
te, bu güvence verrne işleminden
özel bir anlam çıkarma yoluna
gitmemis.
Körfez krizi, dünkü Fransa ga-
zetelerinde şöyle yer aldı:
Türkiye'nin, Irak botu hattım
kesmesiyle NATO ülkderinin ezki
çoğunluğu şu ya da bu biçimde
Bağdat'a karşı angajmana girmiş
oldu. Saddam'a karşı NATO'da
bir görüş birliği oluşmakla bera-
ber NATO'nun örgut olarak askeri
planda yükümlülük alüna girmesi
söz konusu değü. örgut sözleşme-
si bölge dışı müdahaleleri mutlak
biçimde yasakhyor. Buna karsihk
dünya koşullan, kimlik bunalımı
içir.deki Kuzey Atlantik tttifakı-
na dış tehditlere karşı yeni bir var-
oluş nedeni yaratıyor. ABD'nin,
NATO'nun etki alanını yaygınlaş-
tınna isteğinden güven&izlik du-
yan Fransa için Irak meselesiyle
NATO arasındaki ilişki, bu ülke-
nin komşulanndan birinin ittifak
üyesi olmasından gdiyor.
LE FIGARO
Türkler son zamanlarda dur-
madan aranan ülke olmalan yü-
zünden hayale kapılmıyorlar. Eğer
öbür ülkeler bir sevgilinin baktı-
ğı gibi Türkiye'ye bakar görünü-
yorsa, bu Ankara'dan isteyecek
şeyleri olduğu içindir. Ve bu istek-
ler büyük fedakârlıklara tekabül
ediyor. Bo ulus, istikrarsız bir böi-
gede kendine özgü bir yer işgal
ediyor. Atatürk'ten beri gekniş
geçmiş en büyük devlet adamı ol-
duğuna çok kişinin inandığı Tur-
gut Özal Bizans ustahğıyla ülke-
sinin çıkarlanru korumayı biliyor.
Amaç hem Batıulara iyi niyetini
kanıtlamak, hem de "Hiçbir tara-
fın yanında değüiz.
ONN
Gkizler Türkiyede
DtLEK ZAPTÇIOĞLU
BONN — Brüksel'de NATO'-
nun Türkiyede tam destek vaadin-
den sonra Alman basını ve televiz-
yonu birden dikkatini Türkiye-
Irak sınınna çevirdi. Dünkü ha-
berlerde, "Washington Post" ga-
zetesine dayanılarak "Tiirkiye,
Kdrlez'deki çokuluslu birtikkre
kaülmayı diişiinüyor" ve "Cum-
hortMşkani Ozal, Irakia direkt a-
nın oldafu için heniiz çekimser
davnuuyor" dendi.
Türkiye|yi yeni odak noktası
haline getiren konu, Irak'a sının
olan tek NATO ülkesi olması. Al-
man televizyonundan bir meslek-
taş sonıyor:
"BaşUn Bush, Irak'a karsı ha-
reketiBdetekbmşına kalmaraak ve
Araptan ABD^e karşı kışkırtma-
mak için önce BM'yi. sonra NA-
TOŞıı işin içine çckmeye çansıyor.
OrniegİB Federal Almanya, sade-
ce NATO çıkarlan işin içine girer-
se askeri harekatâ kaOlır. Bn bir-
çok ulke için gecerii. Törkiye, bn
planda önemli bir yer tutuyor,
cünkii Irak'a komşu. Dolayısıyhı
Törkiye, Bush'un NATO pbunnda
bir ttr 'yem' rolü oynayabilir."
Frankfurter Rudschau gazete-
sinin dünkü sayısında, Körfez kri-
zi hakkında şu yorum yapıldı:
NATO'nun kendine yeni bir rol
edinmeye başladığı görülüyor. İt-
tifakı 'dünyanın jandarması' ha-
line getinnek yanlış ve dar görüş-
lü bir anlayıştır. Dünyadaki çatış-
malan çözme araa NATO değil,
Birleşmiş Milletler obnalıdır. Arap
devletleri bu sürece katılmak zo-
rundadu. Araplar, kendilerini Ba-
tı'nın askeri müdahale hedefî ola-
rak gördükleri sürece bu politika
çözümsüz kalır. Arap âleminde
yeni yaralar açarak geleceğe teh-
likeli tohumlar atılmış olacaktır.
Ortadoğu'daki bütün çatışma-
larda olduğu gibi Kuveyt ve pet-
rol olayının arkasında da Filistin
sorunu rol oynuyur. Saddam Hü-
seyin, saldırgan emellerini Filistin
sorununu öne sürerek lsrail'e karşı
birleşik cephe talebinin ardına giz-
liyor.
Tatilde
kürekle kürek çekin,
Telecard'la para çekin...
Surfle surf yapın,
Telecard'la havale yapın!
lecard'la
J yennde
s a a t
2 4 s .
i plrayatınlır.
§ havale yapıljr.
İ riaPrtır
H
YAPI^CKREDi
"hizmette sınır yoktur"
DUNYADABTJGfTN
ALİSİRMEN
Gaspın İyisi Kötüsü
En ciddi ve acı olaylarda bile gülünç durumlar yaratan bir ik-
tidar gerçekte kendi çürümüşlüğünü, bitmişliğini sergiliyor de-
mektir. Üç gün önce Başbakanlık Basın Merkezi'nin yayımladı-
ğı bildiri, Türkiye'dekı iktidar çürümüşluğünün belirtisi bir gûlünç-
lüktür. Sözü edilen bildiri aynen şöyle:
"Başbakanlık Basın Müşavirliğı'nden bildirllmiştir,
Merkezi VVashington'da bulunan Türk-Amerikan Dernekleri
Asamblesi ATAA tarafından Başbakan Yıldınm Akbulut'a bir tebrik
telgrafı gönderildi.
Dernek Ortadoğu ve Körfez bölgesinde oluşan krizin çözüm-
lenmesı ve böigede barış ve istikrarın sağlanması konusunda
Türk hükümetınin gosterdiği olumlu yakiaşım nedeniyle Başba-
kan Yıldınm Akbulut'u kutluyor."
Yukarıdaki haberi. Melih Aşık dünkü "Açık Pencere"sinde hiçbir
yorum yapmadan verıyordu. Deneyimli ve usta gazeteci yazar
Aşık, olaydakı gülünçluğün kendi kıvrak zekâsının boyutiarını bile
aştığını, eklenecek herhangi bir yorumun, olayın kendisinin ge-
risinde kalacağını düşûnmüş olsa gerekti.
Gerçekten de Yıldınm Bey Türkiye'nin çok kritik bir çatışma-
nın içine sürüklenebileceğı gûnlerde inanılmaz bir fütursuzluk-
la, üzerindeki başbakanlık sıfatının sanki ayırdında değilrnişçe-
sine, her seyden habersiz, bütün kararlardan dışlanmış biçim-
de, boş gezenin boş kalfası örneği ortada dolanıp durmaktadır.
Durum, Sayın Akbulut'un onurunu zedelemeyebilır. Ama ben,
bir Türk yurttaşı olarak ülkemın Başbakanı'nın bu hale düşme-
sinden utanç duyuyorum.
Aslında bu utancı, Türk halkının çoğunluğunun kendisine karşı
olmasına karşın Çankaya'ya çıkmış olan TO'nün herkesten ön-
ce duyması gerekirdı.
Daha başka bir deyişle, bizim demokrasi ile ikgisi pek yarım
yamalak olan 1982 Anayasası bile Çankaya'ya bu tür utanç ve-
rici durumlara yol açılmaması görevini yüklemişti. Ne var ki bu
kez Çankaya'ya ulusal uzlaşma sonunda değil, azınlıkta olan
ANAP'ın oylarıyla ulaşmış bulunan kişi, yerleştiği makama dü-
şen görevi yerine getinnek şöyle dursun, rejimin niteliğini de-
ğiştirmeyi yeğlemiştir.
Bu durumda, SHP ve DYP liderlerinin Çankaya'nın çağrtsını
geri çevirmeleri son derecede yerinde olmuştur. Hiç kimsenin
kendinin olmayan bir şeyi başkasına verememesı, hiç kimsenin
kendinde olmayan bir yetkıyi başkasıyla paylaşamaması bir hu-
kuk kuralı olduğuna göre muhalefet liderlerinin Çankaya'ya çık-
maları da abes olacaktı.
İnönü ile Demirel. Çankaya'da ne yapacaklardı ki?
TO'nün kendi yetkisi olmadığı halde, yürüttüğü politika hak-
kında bilgi mi alacaklardı?
Ortada cıddi bir anayasa ihlali ve tağyiri olduğuna göre bu-
nun hesabının parlamentoda sorulması gerekir. Umarız muha-
lefet bugün parlamentoda bu hesabı soracaktır. Ve eğer parla-
mentoda bu hesap sorulursa, yarın çok hukukçunun işine yara-
yabilecek bir hukuksal belgeye dönüşecektir bugünkü oturumun
tutanaktarı.
Evet, İnönü ile Demirel Çankaya'ya çıkarak anayasayı tağyir
eylemine ortaklık edemezlerdi.
Ancak, bu iki liderin tutumunu onaylarken kendilerine sorma-
dan da edemiyoruz:
— Beyler, daha önceleri aklınız neredeydi?
Gerçekten de inönü ile DemirelTO'nünbundan önceki çağ-
rısına katılırken, ona ougünler için cesaret vermişlerdi. Şimdi hiç
kimse çıkıp da "biz TO'nün olayı bu yönde kullanacağını düşûn-
memiştik diyemez."
A TO'nün neyi hangi yönde kullanacağını çoktandır herkes açık
seçik bilmekteydi.
Çankaya çağrısına geçen katıhşı devlet sorumluluğuyia açık-
lamak olanaksızdır Çünkü devlet sorumluluğu, sorumsuzluğu
paylaşmak veya o sorumsuzluğa kıyısından kosesinden de ol-
sa katılmak demek değildır. - -
r
\'
Olayların gerısinde kalan, hukuku, demokrasiyi hiçbir zaman
anlamamış olan kimileri de Özal'ın son olaylar sırasındaki poli-
tikasının çok akılcı ve yerinde olduğunu ileri sürerek yetkî gas-
pını yasallaştınyorlar. Her şeyden önce, Özal'ın politikasının akıl-
cı olup olmadığı henûz bellı değıldir. Türkiye'nin bir Ortadoğu
macerasına girip girmeyeceği, birçok açıklamaya karşın kanımız-
ca henüz kesinlik kazanmamıştır.
Kaldı ki demokrasılerde gasp edilen yetkinin iyi ve yerinde kul-
lanılmış olması gasp olayını yasallaştırmaz.
Siz hiç, beceri ya da radantıyla, hastasına yerinde ilaç ver-
miş sahte doktorlann, ilacın doğruluğu yüzünden sorumluluk-
tan kurtulduğunu gördünüz mü?
ATINA
Türkiye'ninrolünden
rahatsız değiliz'
STELYO BERBERAKİS M E I H M B H N H
ATİNA — Yunanistan Dışiş-
leri Bakanı Andoois Samaras,
NATO ve AT dışişleri bakanla-
nnın Bruksd toplantılanndan
sonra döndüğü Atina'da Başba-
kan Konstantin Mitsotakis'e ay-
rıntılı bilgi verdi. Andonis
Samaras, Yunanistan'ın, Kör-
fez'deki gerginliği yakından izle-
diğini, ancak bölgeye Yunan
askeri gönderilmesi ile ilgili ola-
rak NATO'dan hiçbir talep gel-
mediğini açıkladı.
Samaras, Brüksel dönüşünde
gazetecilere verdiği demecinde,
NATO'nun Türkiye'ye bakış açı-
sını da değerlendirdi. Samaras,
Türkiye'nin bölgedeki önemi ile
ilgili bir soruyu yanıtlarken şun-
lan söyledi:
"Tiırkije. cografi açıdan, es-
kiden bulunduğu >erdedir. An-
cak bugünkü konıununan çok
kişinin bUmedigi bir yöniine ışık
tntulmastur. Yani, ba tür kriz-
lerin patlaıkgı nlkderie smır olus-
tnnnaktadır. Türkiye'nin rolü,
bizi rahatsız eden bir şey degil-
dir. Şo anda sorua Tiirkiye de-
ğil; bölgedeki istikrar ve banşın
saglanmasıdır."
Samaras, daha sonra Yunanis-
tan'ın Körfez'de patlak veren bu
kriz karşısında BM'nin almış ol-
duğu 660, 661 ve 662 sayüı ka-
rarları desteklediğini söyledi.
Samaras, bu konuda Kıbns so-
rununu örnek göstererek
"BM'nin almış oMnğu turarta-
n, berkesten çok desteklememiz
gerekir, çiinku Kıbns gibi büyük
bir sonın halen açıktadır ve
BM'nin bn sornn ile ilgili alnuş
oMugn karsrtar vardır" dedi.
Dünkü Yunan gazetelerinde
Körfez krizi şöyle yer aldı:
Saddam Hüseyin, Arap ülke-
lerinin de kendisine sırt çevinne-
sinden ve Irak'ın izole
edilmesinden sonra çaresiz kal-
mışa benziyor. Bu nedenle, dini
kendisine alet ederek, Arap dün-
yasının bilincini etkileme yoluna
başvurdu. Dünya kamuoyunun
protestolannı saptırmaya calışan
Saddam Hüseyin, NATO ile
AT'nin şiddetli tepkilerini topla-
dı. Hüseyin'in "dhat" çağrısı,
dünya borsalanm yeniden sars-
rnaya başladı. Altın ve petrol fî-
yatlan yeniden fırladı. Bu arada,
30 yüdan bu yana kullanılmayan
Kıbns'taki Akrotiri tngiliz Ha-
va Üssü, yeniden kullanıma açıl-
HnPOFH
Saddam Hüseyin'in ABD'ye
karşı cihat ilan etmesiyle körfez'-
deki gelişmeler daha da tehlikeli
boyutlara ulaştı. ABD bir yan-
dan bölgeye 250 bin asker gön-
dermeyi planlarken, Yunan
hükümeti, Yunan askerlerinin de
bölgeye gönderilmesi konusunu
açıkta bırakıyor. Girit Adası'n-
daki iki ABD üssüne gelen savaş
uçaklan, kimyasaJ silahlara karşı
kullanılan 400 adet özel ünifor-
ma getirdiler. Aynca NATO'ya
ait 6 savaş gemisi de Girit Ada-
sı'nın açıklannda demirlediler.
Mitsotakis hükümeti, tran Kör-
fezi'ne Yunan savaş gemileri
gönderilmesi olasüığmı açıkta bı-
rakıyor. Eğer böyle bir niyet var-
sa, dış politikada önemli bir hata
işleniyor. AT ya da BM kararla-
nnda böyle bir zorunluluk yok-
tur. Yunan silahlı kuvvetlerinin
pek de misafirperver olmayan
Arap çöllerinde işi yoktur. Yu-
nanistan böyle bir oyuna girmek-
le hiçbir çıkar sağlayamaz.
SAHÎBİNDEN
Saühk 77 Murat 131
373 53 30
(Akşam 18.00'den sonra)