Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMI 30 TEMMUZ 1990 Oto ve sigara ithali patladı • ANKARA (UBA) — Yılın Uk beş ayında otomobil ve sigara ithalatında büyük patlama oldu. Sigara ithalatı yüzde 41, otomobil ithalatı ise yüzde 783 oranında arttı. Sigara ve otomobil ithalatına 285 milyon 131 bin dolar harcandı. DİE'nin dış ticaret rakamlanna göre otomobil ithalatı beş ayda 21 milyon 510 bin dolardan 190 milyon 134 bin dolara çıktı. Sadece mayıs ayında 67 milyon dolarhk otomobil ithaJ edildi. Geçen yıhn ilk beş ayında 67 milyon 202 bin dolarhk sigara ithal edilirken, bu yıl aynı dönemde ithalat 94 milyon 997 bin dolara çıktı. Çakır HDTTMPde • ANKARA (AA) — Hazine ve Dış Ticaret Müsteşar Yardımcıhğı'na DPT Yabana Sermaye Başkanı tbrahim Çakır atandı. Çakır'ın yeni görevine önttmüzdeki hafta başlayacaği bildirildi. tbrahim Çakır, görevden alınan Hazine Müsteşar Yardımcısı Yalçın Burçak'ın yerine atandı. Yalçın Burçak'ın ise müsteşarlık müşavirliğine getirildiği öğrenildi. DPT Yabancı Sermaye Başkanlığı görevini Başkan Yardımcısı Arif Demirkıran vekaleten yürütecek. tbrahim Çakır, 1951 yıhnda Bolu'nun Gerede ilçeşinde doğdu. ÎTÜ'den mezun olduktan sonra Birmingham Universitesi'nde doktora yaptı. Aynı üniversitede öğretim üyeliği görevinde de bulunan Dr. Çakır, Libya Atom Enerjisi Başkanhğı'nda danışman, araştırma grup başkanı ve Tripoli Universitesi'nde öğretim üyesi olarak calıştı. Daha önce Turizm Bankası Yönetim Kurulu üyeliği de yapan Çakır, halen Sümerbank Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yürütüyor. Çakır evli ve 3 çocuk babası. Taşıt pulıı alımı • ANKARA (AA) — Motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksidini ödeme süresi yarın sona eriyor. Maliye ve Gümrük BakanhğYndan yapılan açıklamada, mükelleflerin ödemenin son günunü beklemek suretiyle banka şubelerinde gereksiz yığılmalara yol açmamalan bakımından, Ziraat Bankası şubelerinden taşıt pullarını bir an önce almalarının yararh olacağı belirtildi. Açıklamaya göre mükelleflerin gecikme zammıyla karşılaşmamalan için vergileri 31 temmuz akşamına kadar ödemeleri gerekiyor. Motorlu taşıtlar vergisi ödenerek alınan taşıt pullarının da taşıtlann ön camının sağ üst köşesine iç kısımdan yapıştınlması ve bir yıl süreyle muhafaza edilmesi gerekiyor. Ucretüye vergi iadesi • ANKARA (Cumhuriyet Bfirosu) — Yılın ilk yarısında ücretlilere 1 trilyon 291 milyar lira vergi iadesi yapıldı. Vergi iadesi toplamı beyannameyle verilen Katma Değer Vergisi'nin yarısına yaklaştı. Yılın ilk yansında beyannameyle ödenen Katma Değer Vergisi tahsilatı 2 trilyon 945 milyar lira olarak gerçekleşti. Bu gelirin yüzde 43.8'i ücretlilere vergi iadesi olarak dönerken, yüzde 8.4'ünü oluşturan 247.4 milyar lirahk bölümü de ihracatçıya iade edildi. Fındık 'hasadı' başlıyor • GİRESUN (Cumhuriyet) — Giresun bölgesinde 1990 ürünü fındığın toplanmaya başlanması ve pazara getirilmesi tarihleri bellı oldu. İhracat Başkontrolörlüğü'nün düzenlediği toplantıda 1990 ürün fındığın toplanmasına geçen yıla göre 12 gün geç başlanacak. Alınan karara göre toplanma tarihleri sahil kesiminde 9 ağustos, orta kesimde 15 ağustos, yukarı kesimde 22 ağustos, pazara getirilme tarihleri ise sahil kesimde 13 ağustos, orta kesimde 20 ağustos, yukarı kesimde ise 27 ağustos olarak belirlendi. Fındığı erken olgunlaşan üretici ise tarım müdürlüklerinden izin alacak. TMO ödemeleri • ANKARA (ANKA) — Toprak Mahsulleri Ofısi (TMO) Ziraat Bankası aracılığıyla yaptığı ödemelere 1 ağustos çarşamba günü tekrar başlayacağını açıkladı. Açıklamaya göre ödemeler her hafta pazartesi, çarşamba ve cuma günleri yapılacak ve alım sonuna kadar kesintisiz devam edecek. Çiftçinin malının değer fiyatına satılması için her türlü tedbirin almdığı bidirilen açıklamada, "Ödemeler için gerekli bütün iç ve dış kredi bağlantıları yapılmıştır. Bu nedenle, çiftçimizin endişe etmemesini, malının değer fiyatının altına satmamasını rica ederiz" denildi. APden yapılan ithalat • ANKARA (ANKA) — Avrupa Topluluğu (AT) üyesi ülkelerden yapılan ithalat, ocak-mayıs döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 63 oranında artarak 3 milyar 471.7 milyon dolara ulaştı. DİE'nin verilerine göre anılan dönemde, diğer OECD ülkelerinden yapılan ithalat ise yüzde 22 oranında artarak 1 milyar 780.7 milyon dolara yükseldi. Boylece OECD Ülkelerinden yapılan ithalat 5 milyar 252.4 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. OECD ülkelerinden yapılan ithalat ilk beş ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 46.3 artmış oldu. Para cezaları • ANKARA (ANKA) — Bütçede yer alan ceza kalemlerinin tahakkuk rakamları ile.tahsilat rakamlan arasında büyük fark olduğu belirlendi. Yılın ilk altı ayında kesilen para cezalannın sadece yüzde 27.1'i tahsil edilebildi. Maliye ve Gümrük Bakanlığı verilerine göre ocak-haziran döneminde 857 milyar liralık ceza tahakkuk ettirildi. Bu cezarun 39 milyar iiralık bölümü idari nitelikli para cezaları, 23 milyar lirahk bölümü adli para cezalan, 743 milyar üralık bölümü vergi zam ve cezaları, 52 milyar lirahk bölümü de trafık cezalanndan oluştu. Tahakkuk eden cezanın ise sadece yüzde 27.1'i oranındaki 232 milyar liralık bölümü tahsil edilebildi. Trakya Birlik'e genel müdtir • EDİRNE (Cumhuriyet Bürosu) — Son iki yılda 4 genel müdürün görev yaptığı Trakya Birlik için Edirneliler ve birlik ortakları arasında "Trakya Birlik'e genel müdür dayanmıyor" yorumu yapümaya başlandı. 1980 başlannda Trakya Birlik Genel Müdürlüğü'nden Fisko Birlik Genel Müdürlüğü'ne atanan Muhittin Soyer'in ardından göreve getirilen Sabahattin Gazanfer Trakya Birlik'te birkaç ay görev yaptıktan sonra istifa ettikten sonra bu kez Genel MUdürlüğe Hüseyin Cahit Gürbüz getirildi. Yaklaşık bir yıl genel müdür olarak görev yapan Gürbüz'ün yerine son olarak üçlü kararnameyle Oral Kiper getirildi. Yeni atanan Trakya Birlik Genel Müdürü Kiper, önceki gün görevine başladı. Fırıncılar ekmeğe zam istiyor Un fiyatlanndaki artıştan başka, işçilik, maya, elektrik maliyetlerinin de sürekli yükselmesinden yakınan fınncılar, yıl sonuna dek ekmek fiyatlannın 4 haneli rakamlara ulaşabileceğini ileri sürüyor. Adana'dan sonra Izmir'de de ekmeğe zam geldi. Sırada İstanbul. "Ekmeğe zam, Allah'ın emri" diyen Türkiye Ekmek Işverenleri Sendikası Başkanı Mehmet Ali Yolgörmez, "İzmir'de ekmeğin fiyatının 500 lirayavçıkanldığmı, ancak bunun bile maliyeti kurtarmadığını" söyledi. İstanbullu fırıncılar ise belediyenin kararınıbekliyor. tstanbul Ekmek Sanayii Işverenleri Sendikası Başkam îsmail Keçeli, zammı zorunlu kılan en büyük etkenlerden birinin de bakkalların ekmek başma 100 liradan fazla bayilik primi istemeleri olduğunu belirtti. Keçeli, "Belediye bize 40 lira prim verin derken bakkal 150 lira istiyor" dedi. Ekonomi Scrvisi — Ekmekte zam tar- tışmaları yoğunlaştı. Bir çuval unun 28 bin liradan 38 bin liraya yükselmesi, Js- tanbullu fınncılan da zam yapmaya iter- ken, ellerinde ancak bu haftayı çıkarabi- lecek kadar un stoku bulunduğunu söy- leyen tstanbul Ekmek Sanayi Işverenler Sendikası Başkanı tsmail Hakkı Keçeli, sürekli artan maliyetlerden yakınarak, ek- mekte fiyatların tümüyle serbest bırakıl- masını istedi. Şu anda îstanbul'da 320 gramlık ekmeğin en az 500 liradan satıl- ması gerektigini belirten Keçeli, teklifı ts- tanbul Anakent Belediyesi'ne verdikleri- ni, bu hafta içinde bir yanıt almayı um- duklarını sözlerine ekledi. Bu yıl buğdaya uygulanan taban fiya- tının yüksek olması nedeniyle un fiyat- larının artmaya başlaması, yaklaşık 6 ay- dır zam görmeyen ekmek fiyatlarına ye- niden zam yapılmasını gündeme getirdi. Bu konuda ilk adımı atan Izmir'den son- ra Îstanbul'da da şimdilerde ekmek zam- mı konuşuluyor. Bugün sendikada bir araya gelecek olan fırınalar, ekmekte yeni fıyatın ne olması gerektigini tartışacak- lar. Türkiye'de en çok tüketilen gıda mad- desi olan ekmeğin en az 500 liradan sa- tılması gerektiği söylenirken, îzmir, Ada- na ve tstanbul gibi büyük şehirlerde bir ekmeğin maliyetinin 500 liralık satış fi- yatından bıle fazla olduğu görülüyor. Un- dan başka mazot, işçilik, maya, elektrik maliyetlerinin sürekli artmasından yakı- nan fırıncılar, yü sonuna dek ekmek fi- yatlarının 4 haneli rakamlara ulaşabile- ceğini dile getiriyorlar. tstanbul Ekmek Sanayi tşverenler Sen- dikası Başkanı tsmail Keçeli, bir çuval un fiyatının 28 bin liradan 38 bin liraya çık- ması, mazota bu yıl içinde 4 kez zam gel- mesi ve bir turlü kınlamayan maya teke- linin sürekli zam yapması sonucu fırın- cıların zora düştüğünü söyledi. Keçeli- nin zammı zorunlu kılan en buyıik etken olarak gösterdiğı bir diğer sorun da bak- kalların ekmek başma 100 liradan fazla bayilik primi istemesi. "Belediye bize ek- mek başma 40 lira bayilik primi verin der- ken, bakkal 100 lira hatta bazılan 150 lira istiyor" diye yakınan Keçeli, bunu da son yıllarda artan fırın sayısına bağlıyor. Ekmek fî> < atlarının serbest bırakılma- sı gerektigini söyleyen Keçeli, tstanbul için en son 504 liralık bir maliyet çıkar- dıklarını ve bunu belediyeye verdiklerini açıkladı. Bu hafta içinde yanıt almayı umduklarını belirten Keçeli, ellerindeki stokun da ancak bir hafta daha kendile- rine yetebileceğini, daha sonra yeni alım- lara gidileceğini söyledi. İstanbul Ekmek Sanayi Işverenler Sendikası, en son ola- rak 89 yılı sonunda bir ekmek için 523 lirahk maliyet çıkarmış, ancak belediye- den 400 liraya satma izni alabilmişti. ts- tanbul'da 320 gramlık bir ekmek 1 şubat- tan bu yana 400 liradan satılıyor. Keçeli, bir ekmeğin 89 sonunda 523 liraya mal olurken 400 liraya satılmasırun ilk başta fınncılan zorladığını ancak daha sonra düşen un fiyatlannm kendilerini zarardan kurtardığını dile getirdi. Cumhuriyet Ege Bürosu'ndan Hüseyin Erciyas'ın haberine göre de, üretim gir- dileriyle, maliyet girdilerındeki sürekli ar- tışın ekmek zamlarını kaçınılmaz kıldığı belirtiliyor. "Ekmeğe zam Aüab'ın emri" diyen Türkiye Ekmek Sanayi Işverenler Sendikası Başkanı Mehmet Ali Yolgör- mez, "Hükümet siibvansiyon yapmaya- cagına, maliyetler fiyatlara intikal ettiri- lecegine göre zam kaçınılmaz" göruşu- nü dile getirdi. Mehmet Ali Yolgörmez, ekmek fiyat- lannın 500 lirada da kalmayacağıru, hatta bu artış hızıyla ekim ayma kadar 1000 li- rayı bukıcağını belirtirken konuyla ilgili görüşlerini şöyle dile getirdi: "Buğday fiyatlan un fiyatUnnı, un fi- yadan da ekmek fiyatlanru etkili>or. Ek- meğin en önemli girdisi, hamrnaddesi un. Bugday taban fiyatlan, un fiyatlannı o da ekmek fiyatlanıu etkiliyor. Ekmek fi- yatlan A\rupa duzeyine çıkacak. O Al- lah'ın emri. Çuval başına un depolanmıza 36-37-38 bin liraya giriyor. Vakında 40-45 bin lirayı bulur. Daha bugda> tarlada, ambara girdiginde fiyatı degişecek." tzmir Fırıncılar Derneği Başkanı Nej- det Durmuş da fıyatlardaki hareketliliği şöyle açıkladı: "Zammı gündeme getiren asıl koMk un ve akaryakıt fıyaüanyla işçilik gider- leri oluyor. Bunlar sürekli artıyor. Ma- zota çok para veriyoruz. Bir lilre mazot 1185 lira. Diişük kapasiteyle çalışıldıgı için mazot çok yakılmış oluyor. " Durmuş, ekmek başına maliyetleri açıklarken, bir ekmeğin toplam maliye- tinin 520 lira olduğunu söyledi. "Bizim beliriediğimiz fiyat ise 500 lira" diyen Durmuş, bakkal - bayi kânnın fiyatlann yüksek olmasmda bir başka etken oldu- ğunu söyledi. Öte yandan, Adana'da 340 gram ekme- ğin fiyatı yaklaşık 1 ay önce 300 liradan 450 liraya yükseldi. Ekmeğin gramajı da İ0 gram küçüldü. Adana'daki 200 kadar fırının üyesi olduğu Fırınalar Derneği- nin Başkam Cesim Alkan, ekmeğe bir yıl- da birkaç kez zam yapılmasının, girdiler- deki sürekli fiyat artışlanndan kaynak- landığını ve bunun "normal" karşılanma- sı gerektigini söyledi. Incirlîk'te greve doğru UFUKTEKİN ADANA — Türk-lş'e bağlı Harb-lş Sendikası'nın 3 ağustos cuma günü ABD ve NATO üsle- rinde grev uygulayacagmı bildir- mesi, Türkiye'nin en büyük üssü incirlik'te yaşayan ABD'liler ara- sında şok etkisi yaptı. Grev habe- rinin duyulmasınm ardından tn- cirlik Üssü'ndeki ABD'liler, bü- yük mağazalarda yoğun şekilde alışveriş yapmaya başladıiar. İn- cirlik'te kapalı devre yayın yapan TV'den, ABD yurttaşları "sakin olmaya" çağrıldı. Harb-lş Sendikası Genel Baş- kanı Kenan Durukan'ın önceki gün düzenlediği basın toplantısın- da, Türkiye"deki 23 askeri tesis ve üste çalışan 4 bin işçiyle grev uy- gulamasına 3 ağustosta başlaya- cağım açıklaması, ABD'li perso- nel arasında "gergin bir hava"nın oluşmasına yol açtL ABD'li üs ba- kım onarım müteahhidi Vinnel Brown Root'un (VBR) "ttsleri kapatrna" anlamında da yorum- lanan lokavt karannın şirket Ge- nel Müdürü Andrew Lyman Co- oley tarafından açıklanmasından hemen sonra İncirlik'te bazı ön- lemler alındı. Grev uygulama tarinın 3 ağus- tos olarak açıklandığı gün tncir- lik'te görevli ABD'li personelin eş ve çocuklan, VBR'ye ait Commi- sary ve Aafes-Tüax'a bağlı BX adı verilen büyuk mağazalara koşarak alışverişe başladıiar. Amerikalılar, daha çok gıda maddesiyle temiz- lik malzemesi stokladılar. Anlaşmazlığa ve Harb-tş Sen- dikası'run 18 temmuzda aldığı grev kararına karşın, grev bekle- meyen ABD'lilerin alışverişin dı- şmda üs içerisinde fazla görünme- meleri dikkat çekiyor. Üste görevli ABD özel güvenlik biriminin, ön- lemlerini arttırdığı gözleniyor. ABD'liler tarafından Incirlik- te çıkanlan "Looking Glass" (Ay- naya Bakmak) adındaki dergide cıkan yazılarda da grevle ilgili bazı bilgilerin verildi ve yorumlar ya- pıldı. Amerikalılar tarafından ka- leme alınan yazılarda "Tiirklerle iyi iBşkiler kurulması gerektiği" vurgulamrken "gırvin yasal bir hak oldngu"na da dikkat çekili- yor. Üslerde 1968 yılından sonra ilk kez yapılacak grev nedeniyle tn- cirlik'te kapalı devre yayın yapan TV'nin de grevle ilgili programlar yayımladığı öğrenildi. Bağ-Kur sigortalısı ıçın ıkı kolaylık ANKARA (AA) — Bağ-Kur sigonalılarının prim odemeleri- ne ve ithal ilaç kullanımına ko- laylık getirildi. Yeni yönetmeli- ğe göre kuruma ödenmesi gerek- li sigorta ve sağlık primi kesene- ği, basamak yükseltme primi, gecikme zammı ve diğer her tür- lü para, sigortalı tarafından ku- ruma ödenebileceği gibi kuru- mun anlaşma yaptığı bankalar ve PTT aracılığıyla gönderilebi- lecek. öte yandan Bağ-Kur'lulann ithal ilaç kullammında da resmi kurum raporu şartı kaldmldı. Genel Müdür Sabuncu, ithal ilaç listesinde yer alan bir ilacın doktor reçetesinde yazılmasının yeterli olacagını söyledi. Sabun- cu, "Böylece eczacılaria ithal ilaç konusunda aramızda çıkan sonınlar halledilmiş oldu" dedi. Hurdacılar işsiz kaldı MUSTAFA ÇAKIR ADANA — Yedek parça ithalinde getirilen ko- laylıklar, hurdacıları zor durumda bıraktı. Hur- dacılar, "UyguJanan ekonomik politika nedeniyle iflasa gidiyonız" diyorlar. Adana'nın Kozan yolu üzerinde, eski cezaevi yakınında bulunan Hurdacılar Çaışısı esnafı son yılların en durgun dönemini yaşıyor. 50 yıllık Hurdacılar Çarşısı'nda esnaf, şimdi eski günle- rin canlılığını arıyor. Hurdacılar Çarşısı'nın "eskilerinden" Kemal Şık \eNezir L'çan satışla- nnın azalması konusunda şunlan soylüyorlar: "Eskiden işten başımm kaşıyacak vakit bula- mıyorduk. Adana hurdacılannı Türkiye'de tanı- mayan yoktu. tstanbul'dan, Ankara'dan, Türki- ye'nin her tarafından müşterimiz vardı. O zaman- lar piyasada bulunmayan her turlu otomobil. raa- kine, iş araçian, traktor yedek parçası bizde bu- lunuyordu. Özellikle 6O'lı yıllarda Amerikan uto- mobillerinin moda olduğu dönemde bu arabala- nn yedek parçaları yalnızca bizde vardı. Ancak otomobil ve raakine yedek parça itnaline getiri- len kolaylıkların ardından işler tersine dondü, gözden düştük. Artık lek tük miışteri, piyasada bulamadığı parçayı sormak için bize geliyor. 10 gundür ekmek parası kazanamadan eve gjdiyo- ruz. Çarşıda herkes ne olacak diye duşunuyor." Belediyelere Vergi darbesfHükümet, yetkisini sonrna kadar kullanarak Emlak Vergisi beyanname verme ve ilk taksidi ödeme süresini uzatınca, belediyelerin en önemli kaynaklarından biri kısılmış oldu. Belediye başkanları bunu iktidarın yeni bir darbesi olarak yorumluyor. HÜSEYİN ERCİYAS İZMİR — Emlak Vergisi beyannamesi verme ve ilk taksidini ödeme süresinin uza- tılması, ekonomik açmazlar ^çindeki beledi- yelere "darbe" oldu. Sürelerin uzatılması, Emlak Vergisi gelirlerini zamanında elde edemeyen belediyelerin yatınm programla- nnı altüst etti. Kimi ödemelerin aksaması- na neden olan ertelemeleri eleştiren beledi- ye başkanları, "tktidar belediyelere darbe üzerine darbe vunıyor" görüşünü savundu. 1319 sayılı Emlak Vergisi Yasası'na göre altıncı genel bildirim dönerru 1 Mart 1990 ta- rihinde başladı. 31 Mayıs 1990 tarihinde so- na ermesi gereken bildirim dönemi, Emlak Vergisi Yasası'nın Maliye ve Gümrük Ba- kanlığı'na verdiği yetkiye dayanılarak 29 Haziran 1990 cuma günü çalışmasaati sonu- na kadar uzatıldı. Emlak Vergisi beyannamesi verme, ilk taksidini ödeme süresi, Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nın 26 Haziran 1990gün ve 20560 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ikinci bir tebliğiyle 31 Ağustos 1990 cuma günü çalış- ma saati bitimine kadar uzatıldı. Böylelik- le bakanlık, yasanın kendisine verdiği süreyi uzatma yetkisini sonuna kadar kullanmış ol- du . Bakanlığın art arda süre uzatması, Em- lak Vergisi'nden önemli ölçüde gelir uman belediyeler için "darbe" olarak nitelendiril- di. Emlak Vergisi'nden elde edecekleri gelirle yatınm ve ödemeler yapmayı planlayan be- lediyelerin programları, sure uzatmalarıy- la atüst oldu. Emlak Vergisi'nden 800mil- yon lira dolayında gelır beklediklerini belir- ten Tekirdağ Belediye Başkam Cemal Cnlü- saraç, süre uzatımının etkilerini şöyle anlattı: • Bugune kadar 500 milyon lira kadar bir paratoplayabildik. Kimse ödeme yapmıyor, herkes ağustos ay ının sonunu bekliy or. Bir asfalüama çalışmanuz var. Emlak Vergisi'- nden saglayacağımız gelirle bunun harca- malanru karşılamayı planlamıştık. Şimdi bu çalışmayı yapamıyoruz. Vergilerin ödeme süresi ertelenince önceden y apUgımız plan- lar, programlar aksadı." Emiak Vergisi ödemelerinden 700 milyon lira gelir beklediklerini anlatan Manisa Be- lediye Başkanı Zafer Ünal, süre ertelemele- rinden hemen sonra ödemelerin "bıçak gi- bi kesildiğini" söyledi. Ünal, sözlerini şöy- le sürdürdü: "Bekledigimiz para ancak ağustos ayının sonuna doğru gelmeye başlay acak. Halbu- ki biz bu parayı bay ramdan önce alıp işçile- rimize, memurianmıza dagıtacakuk. Perso- nele yapılacak ödemelerde sılaşük. Nefes al- mayı urauy orduk, tahsil edemeyince onu da alamadık. Emlak Vergisi süresini uzatan si- yasi iktidar, Gelir Vergisi'ni loplamak için arife günü vergi dairelerini açtı, süreyi bir gün uzattı. Bu iktidar alacagına şabin." Buca Belediye Başkanı Ertan Erdek, ko- nuyla ilgili görüşlerini şöyle dile getirdi: "Belediyelerin kasasına yasal olarak gir- mesi gereken ve yüzde 50"si zaten işbaşına geldiğimizde indirilmiş olan vergi gelirleri- nin zamanında ödenmesi engellenmiştir. Be- lediy elerin gelir kay naklarına darbe üstüne darbe vurulmaktadır. Sure uzaıılraasında- kiamaçbu." Milyarlarca liralık borçları yarnnda her türlü gelire "şiddetle gereksiaimleri olduğunu" belirten Kocaeli Belediye Baş- kan\ekiliHikmetErenkay a, "Beyanname verme süresi ertelenincevergiler ödenmez ol- du. Özellikle resmi daireler süreyi sonuna kadar kullanmakta kararlı görünüyor" de- di. Erenkav a," Vergi gelirierine zamanında kavuşamamamız, zaten ekonomik güçlıik- ler içiade olmamız nedeniyle çalışmalanraızı aksattı" diye konuştu. Bütün dünyada petrol korkusu OPEC Genel Sekreteri Subroto: Yeni bir petrol kriziyaratmayacağız DÖVİZ KURLARI Dövizın Cinsı 1 ABODotan 1 BAknanMaıta 1 Avustratya Dolan 1 Avusturya Şıtmı 1 Belcıka Frangı 1 Oanımarlu Kronu 1 RnMarUaa 1 Fransc FranQi 1 Hodanda Florim 1 isveç Kronu 1 bvıçre Frangı 10C Kalyan Lıreti 1 Japon Yeni 1 KuvtytOinan 1 Starlın 1 SAfabistan Ftyalı Dûvız Al.ş 267165 1652.02 2101.25 234.97 80 34 434.24 705.30 493.47 1467.21 453 51 1955.10 225.83 17.79 9199 88 4899 80 712 40 30 TEMMUZ 1M0 Döviz Saöş 2677M 1655 33 2105.46 236 44 80 50 435 11 706 71 494 46 1470.15 454 42 1959 02 226.28 17 82 9218 32 4909 62 713 83 Efektf AKŞ 2668.98 1650.37 2065 53 234 74 78 97 429 90 693 31 492.98 1465.74 448 97 195314 22199 17 61 9043.48 4894 90 700 29 EMctrf Sa* 2686 03 1660.30 211178 23815 80 74 436 42 708 83 495 94 1474.56 4S5 78 1984.90 226.96 1788 9245.97 4924.35 715.97 CENEVRE-NEVV YORK-ABL DABt CAA) — Uluslararası petrol çevrelerine gö- re, OPEC'in petrolün varil başına mini- mum hedef fıyatını, 18 dolardan 21 dola- ra çıkarması ve günlük toplam üretimi 800 bin varil kısarak 22 milyon 500 bin varile indirmesi sonucu, petrolün varil fiyatı, ön- ce hedeflenen düzeye gelecek, daha son- ra, bunun da üzerine çıkacak. Aynı çevreler, bu görilşlerine destek ola- rak, OPEC'te "Şahinler Kanadı" olarak bilinen Cezayir'in Petrol Bakanı Sadık Bo- assena'nın "Petrol fiyatlanmn giderek ar- tacağı yeni bir döneme giriyornz. Petro- Mn varili anüık ayında 21 dolara çıkacak"; Iran Deviet Başkanı Ali Ekber Haşemi Rafsancani'nın, "Petrolün varil fiyatı 30 dolara çıkmah" şeklindeki sözlerini gös- teriyorlar. Nitekim, Rafsancani, OPEC'- in "Şahinler Kanadı" ülkelerinin, bir ay süreyle petrol satmamaları halinde, fiyat- lann yükseleceğini ya da Batı'da hayatın hemen hemen duracağını söylüyor. Petrol çevreleri, Iran ve Şahinler Kana- dı'na mensup diğer ülkeleri, dünyamn en buyuk petrol üreticisi SSCB'yi de, toplam arzın kısılıp fiyatlann yukanya çekilmesine ikna etmeye çahşacaklarına dikkat çeki- yorlar. Bu arada, Batı'nın petrol talebı de gi- derek artıp 10 yıl öncesindeki gibi rekor duzeye çıkıyor. ABD'de petrol tüketimın- de ithal petrolün payı, ülkenin tarihinde ilk kez en yüksek duzeyine çıktı ve yüzde 50 sınırım aştı. Petrol arzındaki fazlalığm henüz giderilemediği haziran ayı ortalann- da New York Borsası'nda son 18 ayın en alt duzeyine, 14-17 dolar civanna düşen petrolün varil fiyatı, OPEC toplantısı ön- cesinde 20 dolara, toplantı sonrasında da 20 dolann üzerine çıktı. OPEC petrolüne olan günlük talen miktarının da, ekim- aralık döneminde 23-23.5 milyon varile çı- kacağı, OPEC üyelerinin de üretimi kıs- maları halinde, petrol fiyatlanmn yükse- leceği tahmin ediliyor. Subroto, gazetecılenn sorulannı cevap- landınrken, "OPEC'in minimum hedef fı- yatlannın, >aril başına 10 dolardan 21 do- lara çıkarılması, petrol fiyatlanmn, 1970lerin ortalannda olduğu gibi hızla yükseltileceği anlamına gdmez" dedi. OPEC Genel Sekreteri Subroto, böyle bir imkâna sahip olmalanna rağmen, bu fır- satı, fiyatlan çok yükseğe çıkarmak için kötüye kullanmayacaklarını söyleyerek. "Bu hiç kimsey e yarar sağlamaz" diye ko- nuştu. Bu arada, OPEC üyeleri arasında üre- tim kotalannı en çok ihlal ederek, aşırı miktarda petrol üretenler arasında ilk sı- rada yer alan Bırleşik Arap Emirlikleri (BAE), OPEC anlaşması sonrasında da- hi, BAE ile diğer Arap ülkelerinin üretim kotasının, ilerde yeniden arttırılacağı bek- lentisi içinde. BAE Petrol Bakanı Mana Said Al-Oteida. televizyondaki konuşma- sında, OPEC'in ülkesine tanıdığı günlük 1.5 milyon varillik üretim kotasının, ülke- sinin ihtiyaçlarına yetmediğini ve kapasi- tesinin çok altında olduğundan yakındı. Sıcak paraya soğuk bakış TOBB Başkan Yardımcısı Hasan E>enizkurdu, dövİ7 rezervindeki artışa dikka çekerek "Kıtlığında olduğu gibi bolluğunda da dövizi iyi kullanmahyız" dedi. tZMİR (Cumhuriyet Ege Boro- su) — TOBB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Deniz- kurdu, son yıllarda döviz rczervi- nin çok arttığını belirterek, "Kıt- hgında olduğu gibi bollugMnda da dövizi iyi kullanmahyız" dedi. lz- mir Ticaret Odası Yönetim Kuru- lu Başkanı Halil Şariak ise ban- kacılık sektörünün gelir ve kârla- rındaki olumlu gelişmelere karşın kredi faizlerinin hâlâ yüksek se- viyelerde tutulmasını eleştirdi. Basılan paralann bir kısmının bütçe açıklan nedeniyle karşüık- sız, -diğer kısmının da. Merkez Bankası'na giren döviz karşılığı olarak basıldığmı belirten Şariak, şöyle konuştu: "Tedavüldeki banknot miktan bu aya kadar 12.912 rrilyondur. Tıirkiye dolar rezervlerinde artış da devam etmektedir. Hep belirt- tigimiz gibi enflasyon ile kur ar- üş oranlanndaki farklılık, yurtdı- şından sıcak para akışını devam ettiriyor. Vurda gelen para liraya çevrilerek faize veya menkul ser- maye piyasasına giriyor. Kur ma- kası açıklığı Türkiye'de ihracat ca- hşmaiannı her iş kolunda zorlaş- ünnaya devam ederken ithalaü <*' leşvik etmektedir." TOBB Yönetim kurulu Başki. Yardımcısı Hasan Denizkurdu, döviz rezervlerinin 10 milyar do- lara ulaştığını belirterek, "tthalat cenneti olduk. İhracatmuz ise dur- du. Bu do>iz nereden getiyor? Dö- viz rezervimiz çok arttı. Şirketler kredi karşüıgında dışanya borçla- •lyorlar. Paraıun bir kısraı böyle arttı. Bir de yabancı mevduat he- sabı sahipleri çoğaldı. Büyuk pa- ralar dönmeye başladı" dedi. Türkiye'nin verdiği krediler Bu yıl Eximbank'ın dış ülkelere açacağı kredi toplamı 2 milyar dolan geçecek. Kredilerden Iran, SSCB, Irak, Sudan, Romanya, Cezayir, Suriye ve Polonya yararlanıyor. ANKARA (AA) — Türkiye'- nin bu yıl içinde dış ülkelere ve- receği kredi toplamı 2 milyar do- lan aşacak. Türk kredisinden en büyük payı Iran, SSCB ve Irak'- ın alması bekleniyor. Türkiye İhracat Kredi Bankası (Türk Eximbank) tarafından ha- zırlanan bir raporda, Türkiye'nin bu yıl hangi ülkelere, ne için ve ne miktarda kredi vereceği ve kredi- lerin özellikleri hakkında açıkla- m'alar yer aldı. Türk kredisinin ülkelere göre dağılımında en büyük payın tran'a verilmesi bekleniyor. tran'a bu yıl 400 milyon dolar ih- racat, 400 milyon dolar da müte- ahhitlik kredisi olmak üzere top- lam 800 milyon dolar kredi veri- lecek. Türkiye'den en çok kredi alan ikinci ülke konumunda SSCB bu- l\ınuyor. Bu yü içinde 350 milyon dolan yatınm, 300 milyon dolan da tüketim kredisi olmak üzere toplam 650 milyon dolar kredi ve- rilecek olan SSCB için muzakere- ler tamamlanmış durumda. Irak, en çok Türk kredisi ala- cak ülkeler arasında üçüncü sıra- da yer alıyor. Bu yıl Irak'a 400 milyon dolar ihracat kredisi veril- mesi bekleniyor. Kredi verilecek diğer ülkeler ise Romanya, Su- dan, Cezayir, Suriye ve Polonya.