Katalog

Cumhuriyet67. Yıl; Sayı: 23674 Kurucusu: Yunus Nadi 800TL. 21 Temmuzl990Cumartesi Anayasa Mahkemesi'nin 424-425'i inceleme kararının gerekçesi: Kararııame 1 urkıye yı kapsıyor Anayasa Mahkemesi'nin 5'e karşı 6 oyla aldığı kararının gerekçesinde "sansür" ve "sürgün" kararnamelerinin, anayasaya aykırı olduğu savıyla iptalleri istenemeyen "Olağanüstü Hal Kararnamesi" niteliğini taşımadığı belirtildi. Karardaki bu görüşün dayanağını "kararnamelerin Içişleri Bakanı ile Bölge Valisi'ne tanıdığı yetkilerin Olağanüstü Hal Bölgesi'yle sınırh olmayıp Türkiye genelini kapsaması" oluşturdu.10. Sayfada KAPITAÜZM'KN S05YAU2ÂVP6N UR PÇ i A Cumhurbaşkanı'na hakaret iddiası Selçuk ve Prof. Citmez ifade verdi Gazetemiz yazan Selçuk ifadesi sırasında "Basın, Türkiye Anayasası'mn Sayın Özal tarafından ihlal edilmesine göz yumamaz" dedi. 9. Sayfada CÛNEYT ARCAYÛREK yazıyor Dünü Boşver Bugfine Bak!.. Hac sorunu Ankara ya da İstanbul'da kapanır, Doğu ve Güneydoğu'nun fethi açılır. Birgûn öncesini, birgün sonrasını anımsamak yine? Hız yüzyılında değil miyiz? 17. Sayfada Hazinenin geri verilmesi kararıyla Türkiye ilk kez uluslararası bir kaçakçılık davasını kazandı 'Karan9 için sevinçfNew York Federal Mahkemesi'nin kararıyla hazineyi /Amerikan Sanat Eserleri Tüccarları Derneği'nden bir geri alma aşamasına gelinmesi Türkiye'yi sevindirirken /yetkili şu değerlendirmeyi yaptı: "Yıkılan bir barajdan ABD'li antikacılar tarafından kötü haber olarak ^y kurtulan sular birden nasıl boşahrsa biı karar da nitelendirildi.300parçalıkHazine'den55eserMetropolitan ^Amerikan müzelerinde aynı etkiyi yapacaktır. Sanat Müzesi'nde sergileniyor. Gerisi hâlâ müze depolarında Türkiye'nin bu davanın önemh" aşamasını kazanması ulusal saklanan 100milyarfiralıkhazine20yılöncekaçırılmıştı. varlıkları yağmalanan birçok ülkeye örnek olacaktırl' DAVANIN YİRMİ YILLIK ÖYKÜSÜ Uşak-New York hattıHaber Merkezi — Türkiye'den 1966-68 yıllannda kaçırılan, bu tarihten sonra 20 yıl boyu birbirini izleyen, Türk hukumetlerinin yasal ve diplomatik olarak peşini bıraktığ; ve dosyasım kapattığı "Karan'un Hazinesi" ile ilgili davanın New York Federal Mahkemesi'nde kazanılmasında, gazetecı Özgen Acar'ın 20 yıl süren araştırrnası en önemli rolü oynadı. Tarihe "Karon gibi zengin" kavramını yerleştiren ve Türkçe'de Karun olarak tanınan Lidya Kralı Krezus dönemine ait bazı amtmezarlar başta Uşak'm Güre ve Manisa'nın da Salihli yöresi olmak üzere hazine avcılan tarafından 1966-68 yılları arasında soyulmuş ve bunlar gizlice Avrupa'ya oradan da Amerika'ya kaçırılmıştı. Yaklaşık 300 kadar altın ve kıymetli taslardan oluşan mücevher, gümılş kaplar, bronz eserler ve duvar resimlerine New York Metropolitan Sanat Müzesi (MET) o tarihlerde kaçakçılara 1.2 milyon dolar (bugünku değeri ile 4.3 milyar lira) ödemişti. Müze bu eserleri temizleyip onardıktan sonra yıllarca depolannda saklamıştı. özgen Acar, teramuz 1970'de Ankara'ya gelen fngiliz gazeteci Peter Hopkirk'den bu hazinenin New York Metropolitan Müzesi'nde olduğunun sanıldığını öğrendi. t (Arkası Sa. 17, Sü. 6'da) PORTRE: ÖZGEN ACAR 17. SayfadT ÖZGEN ACAR NEW YORK — Türkiye'nin, cumhuriyet tarihi boyunca ilk kez uluslararası bir kaçakçılık davasını kazanıp "Kanın'un HazinesT'ni geri alma aşamasına gelmesi, ABiyde büyuk yankı uyandırdı ve degişik tepkilere yol açtı. Karun- un Hazinesi'nin geri verilme ka- pısının aralanması öteki ülkelere de örnek olacağı bildiriliyor. 1966'dan bu yana hazineyi elinde bulunduran ve 18 ytl deposunda saklayan davalı Metropolitan Sa- nat Müzesi'nin (MET) Başkan Yardımcısı Ashton Hawkins, "New York Tîmes" gazetesine "Mahkemenin kanınnı inceteyin- ceye kadar karar hakiunda yonım yapmayacağım" dedi. Yıllardır bizle konuşmaktan her zaman ka- çınan muzenin basın sözcüsü İohn Ross dün de telefonlara çık- madı ve yarduncılan da sorulan yanıtsız bıraktı. Dışişleri Bakanhğı'nın kultür iş- lerinde hukuk danışmanı Bayan Eli Maurer, "Eserleri çalınan kur- ban blketerin çıkanna çalışacak lehte bir karar" yorumunu getir- di. Amerikan Sanat Eserleri Tuc- carlan DerneğJ'nden bir yetkili ise şu değerlendirmeyi yaptı: "Kanakarya mozaikleri davası ile Kıbns Rum yonetimi, Ameri- kan mahkemesinde tsviçre'den es- ki eser sabn almanın yeterli olma- dıgını, bunun hangi ka>nak ulke- den kaçınldığını da bir başka de- yimle kökeninin yasal olup olma- dıgımn araştinlması sorumluluğu- nu Amerikalı tiiccar, koleksiyon- cu ve müzeciye yükleyerek öaem- U bir darbe indirmişti. Tnrkler bu karan dana ileri go- (Arkası Sa. 17, Su. 4'de) Dışişleri sözcüsü: Önemli bir karar Sözcü Murat Sungar, Türkiye için küçüksenmeyecek bir kapı açıldığım kaydetti. Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürü AJcif Işık da kararın kaçakçılara önemli darbe olduğunu söyledi. 17. Sayfada Ekran 500 nüfuslu bir belde seçimi için bile muhalefete kapanıyor TRTde Vasak' komedisiEkran iktidara nasıl açık? TRT Hukuk Müşavirliği: Milli bayramlar, kurtuluş günleri, cumhurbaşkanının karşılanması ve uğurlanması ile yabancı devlet ve hükümet başkanlannın ve bakanlann resmen ülkemizi ziyaretleri sebebiyle yapılacak karşılama, ağırlama ve uğurlama, adli yıl ile üniversitelerin uluslararası toplantı ve fuarların açılış törenlerinde ve tabii afet hallerinde bu kanunda yer alan seçim yasağı uygulanamaz. Ekran muhalefete nasıl kapalı? YSK kararı: 64. maddedeki yasak faaliyetlerin 'her tür vasıtayla yayımlanması'na ilişkin yasak, değişik bir durum arzetmektedir. Anılan maddedeki yasak, seçmenin haksız etkilenmesini önlemek olduğuna göre, yasak faaliyetin seçmenin bilgisine sunulmak suretiyle yayımlanması, yasağın belli bir coğrafi ya da idari bölge ile sınırlanması olanağı yoktur. Günümüzün gelişmiş yayın araçlan, (radyo, TV, basın) yasak faaliyetleri anında tüm yurda yaymak olanaklarına sahiptir. Yasak tüm yurtta geçerli olmalıdır. AYŞE SAYIN'ın haberi J1. Sayfada BAŞKENTTEN AHMET TAN TV Kavgası Büyüyor Devlet Denetleme Kunılu, Magic Box Yönetim Kurulu Başkanı ve eski TRT Genel Müdürü Tunca Toskay'ın yaptığı eski mali işlemleri incelemeye aldı. 11. Sayfada •KANDIRMACA YAPTIK' HİKMET ÇErtMKAYA 1B. Sayfada ^ Î S M A Î L CEM: H A B E R A L M A E N G E L L E N E M E Z 11. SayfaJ Bakan Altınkaya 3-4yıldan önce sorun çözülmez* dedi btanbııl 9 iın su işi umutsiız * *anbul Belediye Başkanı Nurettin Sözen, v^al ile görüşmesi konusunda bilgi verirken, "Cumhurbaşkanının su konusunda sözünde duracağına inanıyorum" dedi. Özal-Sözen dün de 'su' konuştular. Bayındırlık Bakanı Cengiz Altmkaya, "İstanbul'un su sorunu ancak 3-4 yılda, 4 trilyon TL ile çözülebilir" dedi. 9. Sayfada ^Güney-Kuzey I Kore: Birleşme rüzgârlan I 14. Sayfada •Gorbi tek partiyi yıkıyor KEREMÇMJSKAirın haberi 14. Sayfada •Araplarm petrol savaşı Ekonomide •Freedom House: Türkiye 'yarı demokratik' Aıka Sayfada DENKTAŞ Vasîliu tehlîkelî yolda KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş, Rum kesimi lideri Yorgo Vasiliu'nun halkını yeni maceralara sürüklediğini söyledi. Denktaş, "KKTC'nin varhğı federatif ya da konfederatif yapı için engel değildir" dedi. Denktaş, self- determinasyon hakkmda taviz verilmeyeceğini belirtti. 3. Sayfada VASILIU: ADAYI TÜRKİYE BÖLDÜ STELYO BERBERAKİS'ln haberi 3. Sayfada ECEVİT: ÇÖZÜM FEDERASYONDUR 3. Sayfada Bugünkü konseri TRT yann yayımlıyor Gitar 'Duvafı deliyor Tarafsız safca Pink Floyd'un 1979'da hazırladığı "The Wall" albümünün yeni bir versiyonunu Roger Waters, eskiden Doğu ile Batı Berlin'i birbirinden ayıran "non man's land" de (tarafsız saha) gerçekleştirecek. DİLEK ZAPTÇIOĞLU BERLİN — Dünyanın en paha- h, en muhteşem rock-raüzık gös- terisi bugün Berlin'de yapılacak. Pink Floyd'un 1979 yüında ger- çekleştirdiği "The Wall' albüraü- nun yeni bir versiyonunu, Roger VVaters sunacak. Gösteri, eskiden Doğu ile Batı Berlin'i birbirinden ayıran iıon man's land'de (tarafsız sahada) gerçekleştirilecek. Berlin'in ikiye bölünmesinden ve Duvar'ın örül- mesinden önce kentin en şen şak- rak meydanlanndan biri olan Postdamerpiatz'ın kaüntılan üze- rinde kurulacak olan dev sahne- nin yaru sıra eiektronik ışık-lazer ve ses düzeni de şimdiye kadar hiç bir konser ya da gösteride görül- meyen derecede devasa. Konser için bugüne kadar Avrupa'nın çe- şitli kentlerinde, New York, Los Angeles ve San Francisco'da tam 150 bin bilet satıldı. "The Wall" filminin çizgi-fılm bölumJerini de haarlamjş ünlö karikatürist Gerald Scarfe bu kez kahramanlarını dev balonlar ha- line soktu. Gösteri, lkinci Dünya Savaşı'nda, savaş pilotu olan ba- (Arkası Sa. 17, Sü. 4'de) WATERS: PİNK BU KEZ BERLİN'DE — Roger Waters 1981'deki gosteriyi BerUn'de tekrar ediyor. Konser. VVoods- FLOYD'UN ASİ FÎŞEĞ1 tock'tan bu yana dünyanın en büyuk rock dinletisi olarak niteleniyor. ^y Sayfada Çay limonlu, kahvesûtlû oteuı, Utfen Cumhuriyet B i L i M T E K N İ K Kuleli/Gûrel Mamsa ve magnezyum Asimov Tarihleme değtşiyor Kayhan Her kıtaya bir yaratık Karasu Aşk bastahğı tlacı , Cousteau Okyanusta yürüyüş Belgil Evremm 4 kuvvetı Biyoteknoloji Zehır yiyen bakteri Bilgisayar Beyinden öğrenen chipler Yaşam Orangutan tedavı merkezi Murat GAP ve tuzlu toprak sorunu Bugün ve her cumartesi Cumhuriyet'le Cumhuriyet D E R G İ Ada sahillerinde sefa bahçeleri Zenginı, yoksulu, yaşltsu, genct, Müslümant, Hıristıyam, Musevisi, yerlısiyle özellıklerini hâlâ koruyabilmiş Adalar'ın ılgınç öyküsü. Haftanın konuğu Bolşoy Buz Balesı'nm ytldızları Natalut Bestemianova-Andrei Bukin Selçuk Erez Biri Hiroşıma'daki Barış Parkı'na götürüyor. Salâh Birsel Saîıhlı günlerıni ölümsüzleştıriyor. Sağlık Unutmak mı unutmamak mı? Mektuplardan Albert Camus'den Japon yazarlara banş satırlart Perran Kutman Televizyon seyırcısinin Perihan Ablası Anket Defteri'nde. Yann ve her pazar Cumhuriyet'le biriikte Muhalefete TRT Sansürü... 1 ürkiye'de siyasal gündemin değişme- yen maddelerinden biri TRT'dir. Bu ülkede muhalefet, yıllardan beri radyo ve televizyon- dan sesini yeterince duyuramadığından ya- kınır; bu durumun demokrasiye aykırı oldu- ğunu, halkın haber alma özgürlüğünü engel- lediğini savunur. Bu görüşlerınde haklıdır muhalefet, hem de yerden göğe kadar... Bugün de aynı durum geçerlidir. Üstelik geçmişe göre çok daha antidemokratik, çok daha hakçalıktan uzak bir uygulama yaşan- maktadır. Her geçen gün muhalefete daha çok kapatılmakta olan TRT, tam anlamıyla iktidarın borazanı haline getıriliyor. Bunun için yeni bir yönteme başvuruldu- ğu dikkati çekiyor: Seçim yasakları. Birkaç bin nüfuslu küçücük yerteşim birim- (ArkosıSa. 17, Sü. I'de) HASAN CEMAL • Verici satan şirketlere uyarı Telsız Işleri Genel Müduru Ibrahim Cöksel'in imzasıyla çanak anten ureten, satan ve ithal edenlere uyarı yazısı gönderildi.4. Sayfada • Altın Güvercin naklen Dördüncusu duzenlenen Kuşadası Müzık Yanşması ekrana geiiyor. Yanşmayı Halit Kıvanç ve Hulya Karataş sunacaklar. 4. Sayfada • Sistem kişiyi yalnız kılıyor Balkan Nact îslımyeli Turk hlam Eserleri Müzesi'nde sergitediği eserlerinde görsel, işitsel ve yazınsal öğelerden yararlandı. 5. Sayfada • Türk sfneması neden yok? 1980'den bu yana her şenlikte bir ya da iki Türk fılmi yer almıştı. 10 yıl içinde 10 Türk yönetmenimn 15 fılmi göstenlmişti. Bundan sonra Türk filmleri beklemyor. 5. Sayfada • Bütçe açıldıkça açılıyor Yılın ilk yansında bütçe 4.7 trilyon açık verdi. Geçen yılın aynı döneminde 900 milyar olan açık boylece %421.4 artmış oldu. Ekonomide • Kamyonda pazar yarışı Kamyon satışlarındaki canlanma uretici firmalann da pazardan pay kapma yarışım hızlandırdı. Bu yılın ilk yansında toplam 8.622 kamyon üretildı. Geçen yıl 5.349 adetti.Ekonomide • 40 milyarlık takım Türkiye'nin en klas futbolcularmdan oluşan yeni F.Bahçe'nm ligde çok gol atacağını iddia eden Başkan Metin Aşık, "Türkiye'nin en güçlü kadrosunu kurduk" dedi. Sporda SSK normal ve süper emekli aylıklart YILMAZŞİPALhazırladı 6. Sayfada