Katalog

5 MA YIS 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 Tüpgazda indirim • ANKARA (AA) — 1 Mayıs'ta yaklaşık yüzde 5 oranında zam goren tüpgaz fiyatlarında, uç gun aradan sonra yüzde 2 oranında indirim yapıldı. İndirim, Devlet Bakanı Mehmet Keçeciler'in tupgaz dağıtım firmalan ile yaptığı görüşme sonucu gerçekleşti. Son ayarlama sonrası, Ankara'da pikriik tup 40 lira, 12 kg'hk ev tüpü 250 lira, 45 kg'lik sanayi tüpu de 1000'lira ucuzladı. Deterjanh benzin çıktı • İSTANBUL (AA) — Mobil, araçların yakıt sistemini temizleyen yeni bir deterjanh benzin çeşidini piyasaya sürdü. "Sağlıkh bir yaşam sizin olduğu kadar aracınızın da hakkıdır" sloganıyla piyasaya çıkarılan urünü tanıtmak amacıyla lstanbul'da bir basın toplantısı düzenleyen Mobil Kamu ve Personel Müdürü Savan Zorlu ve Pazarlama Müdüriı Besim Tektaş, süper benzinden litrede 10 lira daha pahalı satılacak yeni iirünün karbüratör sistemini temizlemesi nedeniyle bakım masraflarından tasarruf sağlayacağını bildirdiler. Kahveci'ye destek • İSTANBUL (ANKA) — lstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Yalım Erez, Maliye ve Gumrük Bakanlığı'nın hazırladığı vergi tasansı konusunda Adnan Kahveci ile uyuştuklarını belirterek, tTO'nun tasarıya tam destek vereceğini bildirdi. Yalım Erez, yaptığı açıklanıada, yeni hazırlanan tasanda, karşı çıktıkları şura hakkı, mahkeme kararı olmadan teşhir yapılmaması, ilk işe başlayandan peşin vergi alınmaması ve faizlerin masraf yazılmaması konulanndaki görüşlerinin Adnan Kehveci tarafından kabul edildiğini ifade etti. Koç'un vergisi bir trilyon • Ekonomi Servisi — Koç Topluluğu'nun bir bütün olarak 1989 yıh verghf 1 trilyon 111 milyar lira oldu. Bu miktann 440 milyarını Kummlar Vergisi, 531 milyarını mal ve hizmet üzerinden ödenen vergiler, 140 milyarını da sorumlu sıfatıyla ödenen vergiler oluşturuyor. Geçen yıl bu rakam 741 milyar liraydı. Esnaf Ankara'da 'yabancı ürünlere boykof kararını görüşüyor Cola savaşında 2. cephe Pepsi Cola ve Cola Cola'ya boykotla başlayan bakkalların eylemi, kahvecilerle lokantacıların da katılması ve boykotun "yabancı sermaye ürünlerine" sıçraması nedeniyle bir "esnaf protestosu"na dönüşmek üzere. Ekonomi Servisi — Bakkalla- rın yaptığı "cola boykotu" çağ- nsı, hem kahvecilerin ve lokanta- cıların da katılmasıyla, hem de boykut karannın kolalı içecekler- den "tiim yabancı sermaye ürünlerine" sıçramasıyla, bir "es- naf proteslosu"na dönüşmek uze- re. Bugun Ankara'da Turkiye Es- naf ve Sanatkârlar Konfedarasyo- nu'nun girişimiyle 125 dernek yö- neücisinin katılacağı büyük bir kongreduzenleniyor. Kongreden "Turkiye çapında tüm yabancı sermaye urünıi lemel tüketim mallanna fahiş zam yapılması ha- linde boykot yapılması" biçimın- de bir karar çıkarması bekleniyor. Bu "boykot kongresine" 25 ilin esnaf ve sanatkâr derneğinin ka- tılması bekleniyor. Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu Genel Baskanve- kili Cemal Tarcan, tum yurttaki esnaf ve sanatkâr derneklerine yolladığı genelgede şu görüşlere yer verdi. "Teşküaümız mensuplan esnaf ve sanatkarlar aracılığıyla tuketi- eilere ulaşan yabancı kökenli de- terjan, yağ gibi mamullere üreti- cileri tarafından yapılan keyfi zamlan ve haksız uygulamalan prolesto etmek amacıyla İzmir'- de başlatılan haklı direnişi konfe- derasyonumuz butun gucuvle des- teklemektedir." Coca Cola ve Pepsi Cola boy- kotu ise yurdun bazı bölgelerın- de başladı. Boykot, genel olarak. pıVAT •4ADİ DAYAKJlM "tüketiciyi cola almaması için uyarma" yontemiyle uygulanıyor. Ankara, İstanbul ve îzmir'de uya- nyap dayalı bu boykot surüyor. Ankara'da lokantacılar, pastane- ciler, kahveciler de bakkallarla or- tak hareket etmeye karar verdi. îzmir'de ise pazartesi günü 71 ma- ğazalı hareket etmeye karar ver- di. îzmir'de ise pazartesi günü 71 mağazalı TANSAŞ'ın boykota katılması bekleniyor. Cumhuriyet Güney Illeri Burosu'nun verdiği bilgilere göre, Adana, Mersin, Gaziantep, Haıay, Kahramanma- raş, Elazığ, Bingöl, Tunceli, Adı- yaman, Van, Diyarbakır, Hakkâ- ri, Mardin, Muş, Bitlis, Siirt, Ma- latya ve Urfa'da kolalı içecekle- rin satışı surüyor. Ancak bu ille- rin bakkal dernekleri, boykot ka- rarına katılmak içın bugun Ankara'daki kongreden çıkacak kararı bekliyorlar. Öte yandan, Cumhuriyet Samsun Burosu'nun verdiği habeıe göre, Karadenizli bakkallar, boykotu "olumlu bir girişim" olarak değerlendiriyor. Samsun Bakkallar Demeği'nin bu konuda herhangı bır girişimde bu- lunmasına gerek kalmadıgı, çün- ku tüketicilerin fiyatların artma- sı nedeniyle zaten kolalı içecek al- maktan vazgeçtikleri bildiriliyor. Öte yandan, yazın gelmesi ne- deniyle, kolalı içecek tüketimin- de artış beklenen turistik bölgeler- de boykotun uygulanıp uygulan- maması buyuk önem taşıyor. Ka- padokya bolgesinde, Nevşehir Bakkallar Dernegi yojıeticileri, kongreye katılmak üzere Anka- ra'da bulunuyorlar. öte yandan Kapadokya Turistik İşletmeler Dernegi (KAPTİD) de onceki gun aldığı Coca-Cola ve Pepsi Cola satmama kararını uygulamaya baştadı. KAPTİD Başkanı Fikret Döiek, uygulamanın derneğe bağ- lı 50 turistik şirkette sürdüruldü- ğunü söyledi. Cumhuriyet Antalya muhabiri- nin verdiği bilgiye göre, Antalyah bakkallar da boykot karanna "olumlu" gözJe bakıyor. Bakkal- lar, boykota katılmak için dernek yöneticilerinin Ankara'daki kong- reden dönmesini bekliyorlar. Öte yandan Akdeniz Belediyeler Bir- liğı'ne bağlı Tukeu'm Duzenleme Merkezi (TÜDEM) Genel Sekre- teri Seyfi Vılmaz Şahin, tanzim satış merkezleri olarak boykot ka- rarını ilk kendilerinin almasının gerektiğini belirterek, "Ancak boyle bir karan tek başına alma- mız yeteıii olmayacaktı. Ama gö- nilüyor ki, boykot eylemi çığ gi- bi buyuyor. Biz Antalya Bakkal- lar Derneği'nin karanna kafılma- ya hazınz." Cola eylemleri..." Öte yandan cola boykotunu desteklemek amacıyla Sosyalist Parti Ankara tl Örgütü üyeleri Kı- zılay'da yabancı karton sigarala- rı yaktılar, colalan yerlere döktü- ler. tzmir'de ise Kahveci Derne- ği, "Cola'ya veda, şerbete mer- haba" sloganıyla bir eylem duzen- ledı. Kemeraltı Çarşısı'nda yapı- lan gösteride, halka bedava şerbet dağıtıldı. Tüketiciyi Koruma Bir- liği Vakfı ise bir açıklama yapa- rak cola boykotu kampanyasını ilke olarak destekleme kararı al- dığını bildirdi. Cola üreticileri kendilerini savundıv Bu zamım yapmak zorundaydık Ekonomi Servisi — Kola zam- mına tepki tüm yurdu etkisi altı- na alırken, bakkallarla ureticiler arasında en buyuk anlaşmazlık fi- yatta kendini gösteriyor. Satıcılar kolaya yuzde 100 oranında zam yapıldığını iddia ederken, kolacı- lar, bu oranın yuade 66'yı geçme- dığini belirtiyorlar. Esnaf Konfe- derasyonu başkanvekili Cemal Tarcan, "Butun kış 2 litrelik ko- layı 2500 liraya satabilen firma- lar, yaz sezonunun başlangıcında hemen yüzde 100 zam yaparak 5 bin liraya satmaya başladılar" derken, "Coca Cola Export'un Pazarlama Müdurü Yavuz Çekir- ge, geçen yıl haziran ayında 2 lit- Coca Cola ve Pepsi zammı Orûnün adı Kucük şışe (0.25 It) Buyuk cam şışe (1 It) Pet şışe (1 It) Pet şışe (2 It) Kutu EsklHyat 500 1500 2000 3200 1000 Yeni flyat 800 2500 3000 5000 1500 Zam oraııı 60 66 50 56 50 relik pet şışelenn fiyatının 3200 li- raya yukseltildiğini, ancak aralık ayında kışın da kola satışlarını arttırmak için bir kampanya baş- lattıklannı ve sadece iki ay süreyle fiyatı 2500 liraya düşürdüklerini belirtti. Enflasyonun ve maliyet- lerin çok altında zam yaptıkları- nı savunan Çekirge'nin yaptığı açıklamaya göre, şu anda piyasa- da 5 bin liradan satılan 2 litrelik pet şişenin 1032 lirası ambalaj gi- derlerinden, 992 lirası üretim, iş- çilik ve dağıtım giderlerinden, 900 lirası perakendeci kârından, 880 lirası vergilerden, 850 lirası ise hammadde giderlerinden oluşu- yor. Firmarun genel idare, finans- man, reklam ve şirket kânna kat- kı payı için de 345 lira kalıyor. Pepsi Cola'yı ureten Fruko Ta- mek Genel Müdürü Selçuk Ma- ruflu da şöyle dedi: "Şimdi zammı geri almamız şir- keti kapalmamız demeklir. Geçen yıl 1.5 milyar lira zaranmız var. Geçen yıl zam vapmadığımız için bu zarar orta>a çıktı. Boykot ya- panlar 'Yabancı sermayeye karşı çıkıyoruz' diyoriar. Boyle bir kampanya hükümelin politikasır- la da ders. Bundan ekonomimiz zarar görür. Ajrıca yakında oda seçimleri var. Boykot karannda bu da rol oynuyor olabüir." EKONOM1DE KUOS MEBALTAMER Borsa mahkemelik Karacam BetU Garanti Bankası sahte Çukurova senetleri nedeniyle borsayı mahkemeye verdi. Yapı Kredi ise ödeme planını kabul etmiyor ve "Gerekirse mahkemeye gideriz" diyor. Genç borsamızda sahte senet bunalımı surüyor. Borsaya so- kulan 20 milyar tira dolaylann- daki sahte Çukurova senetleriyle ilgili odeme planını, Başkan Ya- man Toniner'in ısranna tağmen Yapı Kredi ve Garanti Bankası kabul etmiyorlar. Garanti Bankası borsadan ta- kas odası aracüığıyla satın aldığı sahte Çukurova senetleri nede- niyle borsayı mahkemeye vermiş bulunuyor. Yapı Kredi ise sah- te senetlerin karşüanması için olusturulan Tanzim Fono'na yapüacak ödemenin bicimine iti- raz ediyor. Yapı Kredi üst yö- netiminin eğılimi, "Eger bu planda ısrar e4Uirse biz de hu- kuk aracılığıyla hakkımızı ara- nz. Gerekirse bize bunlan satan borsa aracı uyelerini mahkeme- ye veririz" şeklinde. Borsada sahte senet olayına çözüm bulmak için tam bayram öncesinde bir Genel Kurul yapıl- mış ve 20 milyar lira dolayında- ki bu zarann yüzde 15'inin sahte senetleri borsaya ilk sokanlar- dan, yüzde 20'sinin bu senetle- ri ellerinde dolaşoranlardan, ge- ri kalan yuzde 65'lik kısmının ise borsada yapılan ciro uzerin- den kesilen kurtajlardan sağlaıı- masına karar verilmişti. Bu du- rumda Hazine Bonosu ve dev- let tahvili alım satımı nedeniyle borsada ciroyu en fazla yapan bankalar, tanzim fonuna daha fazla para ödemek durumunda kalıyorlardı. Bu çerçevede ciro açısından bakıldığında Yapı Kredi yüzde 15, Garanti Banka- sı yüzde 12 paya sahipti ve ge- çici odeme planına göre birinin 513 milyon, diğerinin 400 mil- yon ödemeleri gerekiyordu. Bu çözüme Yapı Kredi, Asil Nadir'in sahibi bulunduğu Impexbank ve Tütünbank itiraz etmişti. Garanti Bankası yetki- lileri ise genel kurulda kendile- rinin başkanlık divanında bu- lunduklan için oy kullanmadık- lanru, aslında bu formülıi kabul etmelerinin söz konusu olmadı- ğını söylüyorlardı. İtiraz eden bankalara göre borsada en fazla ciroyu yapan, cezalandırılrnış oluyordu. Oysa borsaya kimin ne kadar sahte senet soktuğu belliydi. Aracı üye Naci Bakır, tek başına bu senet- lerin yuzde 80'lik bölümünü, ya- ni yaklaşık 16 milyarlık kısmı- nı borsaya sokmuştu. Buna kar- şılık ödeme planına göre 2.3 milyar lira odemesi gerekiyordu. Sahte senetlerin yüzde 8'i İş Bankası, yuzde 3.2 Netbank ta- rafından borsaya ginnişti. Son- ra da bu sahte senetler borsa ta- kas odasında el değiştirirken başka bankalar ve aracı kurunı- ların eline gelmişti. Garanti Bankası ve Yapı Kre- di, "oyun bozan" durumunda gösterilmeye de karşı çıkıyorlar- dı. Onlann görüşüne göre bor- sada küçüklü büyüklü 92 Uye vardı ve her biri de eşit oya sa- hipti. Eğer herkes eşit oya sahip- se, o zaman haklar ve yüküm- liüükler açısından da eşit davra- nılması gerekirdi. Bunun Türk- çesi, zarann tüm aracı kurulus- lar tarafından 100 milyon mu, 150 milyon mu her neyse eşit olarak paylaşılmasıydı. Yok eğer cirosu yüksek olanlann da- ha fazla ödeme yapmalan iste- niyorsa, o zaman onlara daha fazla söz hakkı, dolayısıyla oy hakkı verilmeliydi. Anladığımız kadar adı geçen bankalar bu formülü kabul et- memekte kararlı. Yapı Kredi üst yönetimi, "Biz zaten borsadan 200 milyon liralık sahte Çuku- rova alarak zarara girdik. Maf- dur olan mıişterilerimizin para- lannı odesek, 200 milyon liray- ta işimiıi hallediyoruz. Eğer yeni bir çözüm getirilmezse, bu 200 milyonu öder, ardından da bi- ze buno satan borsa üyesini mahkemeye veririz. Böylece da- valar da çorap soküğü gibi pc- şpeşe gelir" diyorlardı. 60'ından sonra Japon yeleği ENKA Holding'in sahibi Şa- nk Tara'nın Balmumcu'daki ofisinde bayram öncesinde bir sürpriz parti vardı. ENKA çalı- şarüan, 60 yaşını dolduran "Sa- nk Abi"leri için şampanyalı bir ofis-parti düzenlemişlerdi. Ker- vansaray'daki 3 kişilik çigan ekibi de keman, kontrbas ve akordeonla Şank Tara'nın oFı- sinin girişinde çigan muziği ça- lıyorlardı. Tara'nın torunlan, çocuklan, eşi ve dostları hep oradaydı. ts- viçre'deki kızı bile eşi ve çocuk- lanyla birlikte ofıs-parti için gel- mişlerdi. Tara, "Bizim burada sık sık bu tür sürpriz partiler olur. İş alınz, kutlanz. İş bitiririz, yine kutlanz. Yılbaşı olur. kutlanz" derken, Türk Mitsui Bank Ge- nel Müdür Yardımcısı Korkmaz tlkornr, Tara'nın ofis- partilerini, "Şank beyüi ofîsinin kapısı hiçbir zaman kapanmaz. Yanına da salavatia girilmez. O katta bir de «utfagı var. Dola- yısıyla ofiste her an bir siirpriz parti oluşması mümkün" dıye Şank Tara, Japonya'da 60 yaşını dolduran erkeklere armagan edilen kıpkırmızı Japon yelegini giydikten sonra armagam veren Türk Mitsui Bank Genel Muduru Watanabe ile birlikte. anlatıyor. Türk Mitsui Bank'ın Japon tarafı Mitsuiciler, Şank Tara'- ya anlamlı bir doğumgünü ar- mağanı verdiler. Japon âdetle- rine göre 60 yaşını dolduran er- keklere kıpkırmızı bir yelek ar- mağan edilirmiş. Bunun anlamı ise erkekler için hayatın 60'tan sonra yeniden başladığını vurgu- lamakmış. Tara'ya, Selim Egeli'den de ilginç bir armağan geldi. "Sizin gibi birine bir armağan bulmak çok zor" dıyen Egeli, 2. Dunya Savaşı'nda Almanlann Çek sı- nuına serdikleri elektrikli telin bir parçasını yollamıstı. Anadolu Sigorta SerbestTarifeuygıılamasında da v'Güçlü v'Güvenilir v'Gerçekçi v'Süratli Tüm Anadolu Sigorta Şube ve Acenteleri. "Serbest Tarife" uvtzulamasında hizmetinizdedir. ANADOLU SİGORTABır TÜRKİYE İŞ BANKASI Kuruluşudur Genel Müdürlük: 151 65 40 (Santral- 24 Hat) Ankara: 117 03 34 (3 Hat) tzmir.l3 51 45- 14 58 94 - 25 48 00 Adana:193868 (4 Hat) Bursa: 20 77 97- 98 Kıfc. Ereğlisi: 11 854 - V / Mûyıs lWtarihinden itibaren, Bakanlığın 15.3.1990 tanhli kararı ile; tüm kaza sigortalan (Kasko, Ferdi Kaza, Hırsızhk, Cam Kırılması, Mesuliyeı Sigortalan), Tarım Sigonası \v Makine-MoıuajSigortalannda tariteler serbeu btrakılmıştır.