Katalog

28ŞUBAT1990 EKONOMİ CUMHURÎYET/13 Bankalardaki tahviller • ANKARA (ANKA) — Bankaların elinde bulundurduğu devlet tahvillerinde, 1989*da görülen artış, 1990'ın Uk ayında daha da hızlandı. devlet tahvilleri 29 Aralık 1989-2 Şubat 1990 tarihleri arasında yüzde 15.1 artarak 11 trilyon 20.6 milyaı liraya ulaştı. Tahviller geçen yıhn tümünde yüzde 112 artmıştı. Bankalarda bulunan Hazine bonolannda geçen yıl görülen azalma da hız kazandı. Geçen yıhn tümünde yüzde 1.2 gerileyerek 1989 sonunda 2 trilyon 42.7 milyar lira düzeyine inen Hazine bonolan, bu tarihle 2 Şubat 1990 arasında yüzde 4.7 geriledi ve 1 trilyon 946.4 milyar liraya düştü. TKB'de görev degjşimi • ANKARA (AA) — Türkiye Kalkınma Bankası Yönetim Kurulu'nun aldığı kararla, Idari Genel Müdür Yardımcısı Yıldınm Acar ile Teknik Genel Müdür Yardımcısı Ibrahim Yıldınm, bu görevlerinden alınarak müşavirliğe atandılar. Tlırizm ve sanayi kredileri ve projeleriyle ilgili genel müdür yardımcılıkları birbirinden aynldı. Sanayi ve kredi yatınmlanndan sorumlu genel müdür yardımcılığına Eximbank Krediler Daire Başkanı Nilüfer Arıak, turizm kredi ve yatınmlanndan sorumlu genel müdür yardımcıhğına bankanın Krediler Müdürü Nevzat Erten getirildiler. Net Holding'den kâr payı • Ekonomi Servisi — Net Holding A.Ş. Yönetim Kurulu, 1989 yılı kânnm ortaklanna dağıtılması konusunda genel kurula öneride bulunmayı kararlaştırdı. Buna göre 1989 yılı kânndan tüm ortaklara yüzde 58 oranında bedelsiz hisse senedi şeklinde dağıtım yapılacak. Aynca ortaklara yıl içinde katıldıkları sermaye arttınm süreleriyle orantılı olarak paylannın yüzde 25'i oranında kâr dağıtımı da yapılacak. ŞtRKETLERDEN HABERLER • GARANTt BANKASI 1989 yıhnı 70.9 milyar lira kârla kapattı. Açıklanan bilanço rakamlarına göre bankanın mevduatı 3 trilyon liraya, toplam kerdileri 4.4 trilyon liraya ulas.tı. • TARİŞBANK'ınl989 yılında net kânnın 5.2 milyar liraya ulaştığı açıklandı. Bankanın 1989 yılında aktif toplarnının 189.7 milyar liraya, toplam mevduatının 120.6 milyar liraya, toplam kredileriflin ise 78.9 milyara çıktığı bildirildi. • TÜTÜNBANK Genel Kurul Toplantısı'nda konuşan Genel Müdur Samı Erdem, Tütünbank'ın 1989 yılında bir önceki yıla göre mevduatta yüzde 215, nakit kredilerde yüzde 138, sermayede yüzde 233, özkaynaklarda yüzde 102, kârda ise yüzde 302 artış kaydettiğini açıklayarak 1990 yılını atılım ve büyüme yılı olarak belirlediklerini söyledi. • TÜRKİYE HALK BANKASI Genel Müdüru Mümtaz Pehlivanlı, 1989 yılında bankanın mevduatının 3 trilyon liranın üzerine çıktığını ve dağıtılan toplam kredi miktarının ise 2 trilyon lirayı aştığını açıkladı. • TÜRK TVBORG 1990 yılının ilk kutu bira ihracatım Irak'a yaptı. Genel Müdür Nesim Levi, geçen yıl bira ve malt ihracatından 7 milyon dolar döviz girdisi sağladıklarım belirtti. • HALK SİGORTA 1989 yılını 108 milyar lirayı aşarak kapatırken "zirvedeki" ilk 10 acentesini başarılarından dolayı ödüllendirdi. • DESA şirketi Maslak'ta inşaatı devam eden Foks- Mövenpick Oteli'nin mekanik tesisatı işini üstlendi. • TSE (Türk Standartları Enstitüsü) kalite standardizasyonu için başlattığı uygulamada Pınar Süt'ü pilot kurulu; olarak seçti. • ROCHE Müstahzarları Sanayi SağlıkSektörü'ne emeği geçen eski bakanlara ve TBMM'de gorev yapan parlamenterlere birer plaket verdi. • KOLEKSİYON MOBİLYA kuruluş ve organizasyon çalışmalannı tamamlayarak üretime geçti. • YAPI MERKEZt Araştırma Proje Uygulama Şirketi 25. kuruluş yılını kutluyor. • MARLBORO firmasmın düzenlediği Adventure Team Yarışı'na yapılan başvuranlann değerlendirilmesine başlandı. • LOCKHEED firması 1989 yılında satışını 9.9 milyar dolara cıkardı. Egebank senaryoları Özakat Grubu ortaklıklan, bugün sona erecek "hissedarlar arası satış" protokolünün boşa gitmemesi için yoğun çaba harcıyor. Roger Manietti, İlhan Gürel ve Melih Özakat'ın bir araya gelerek diğer hisseleri almaya çalıştığı, Ergun Özakat'ın ise Transtürk'e 5 yıllığına "oy hakkını" sattığı öğrenildi. BARIŞ KUDAR İZMİR — Satışı uzun süredir gündemde olan özakat Grubu hareketli günler yaşıyor. Ortaklar arasında düzenlenen ve bugün so- na erecek olan protokolün "yaba- na gitmenıesi" için yoğun çaba harcanıyor. Protokole göre salt or- taklar arasında satış yapüması zo- runluluğu nedeniyle Gürel ailesi- nin Melih özakat ile anlaştığı, Mainettilerin de bu senaryoda yer aldığı kaydediürken yönetimdeki Ergun Özakat'ın "Menagement" şirketi olarak Transtürk ile 5 yıl- lığına anlaştığı öğrenildi. Bu ara- da Ergun Ozakat'ın yanında yer alan Halit Soydan'ın ise yeni olu- şumu desteklediği belirtildi. Son olarak Melih özakat'ın ve yabancı ortaklann hisselerini sat- ma girişimiyle gündeme gelen Egebank'ın satışı olayı kanştı. Hüsnü özyeğin'e 31 ocak tarihi- ne dek satışın gerçekleştirilmesi için yetki tanıyan ortaklar bu ger- çekleşmeyince aralannda bir pro- tokol yaparak 28 şubata kadar kendi aralannda satış yapabilme karan aldılar. Ancak her ortağın hissesini satmak istediğinde diğer tüm ortaklara bildirme zorunlu- luğu olması nedeniyle bugune de- ğin herhangi bir istem ya da satış gerçekleşmedi. Bunun üzerine senaryolar gün- deme geldi. Roger Manietti, tlhan Gürel ile bir araya gelerek Melih Özakat ile birlikte hisseleri alma peşine düştü. Gizli sürdürülea gö- rüşmeler sırasında, her üç ismin üçte bir oranında para koymaları kararlaştınlırken söz konusu pro- tokolden ileride yararlanmak uze- re bir banka ile anlaşma çalışma- lan da gündeme geldi. Grubun sa- tışına karşı çıkan, yönetimdeki Er- gun Özakat'ın ise Transtürk ile 5 yıllığına anlaşnğı ve "oy bakkını" sattığı öğrenildi. Bu gelişmeler sı- rasında yabancı ortaklardan A. Spomza, L. Galia, P. Girand'un hisseleri satma eğiliminde olduk- ları ve satışın gerçekleşmesi son- rası yurtdışına yerleşmek istedik- leri kaydedilcy. Daha önce yöne- tim değişikliği sırasında zarara uğ- rayan Mainettı aılesı ise satışın bir an önce gerçekleşmesi için tlhan Gürel ve Melih özakat ile işbirli- ğine yanaştı. R. Mainetti'nin İlhan Gürel'e "Ergun Ozakat'ı 'Araba- nı alınz, maasını keseriz' gibi söı- lerle korkuttuk, en büyttk yanhşı yapük. Htesekfin yMzde 45'İM «- hip olanlann hissesini akbktan sonra Ergun'» güvence vennemiz gerekir. Hatta bu işteki komisyoo- dan ona da pa> verme yolonu bnlmalıyız" dediği öğrenildi. Bu arada grubun hisselerinin Osmanlı Bankası'nda tutulduğu ve bugün de ortaklar arasında sa- tış gerçekleşmezse serbest kalacağı kaydedildi. Bunu önlemek için üç- lü grubun bir başka bankayla an- laşarak protokole göre satışın sağ- lanması için girişimde bulunduğu da edinilen bilgiler arasında. Gru- bun hisselerinin büyük bölümünü oluşturan Egebank'ı satın alanla- rın tüm gruba hakim olacağı kay- dediürken operasyonun başarıya ulaşması durumunda R. Mainet- ti'nin daha sonra hisselerini Gü- rel ailesine devredebileceği ve çe- kilebileceği vurgulandı. Egebank'ın satışının gündeme geldiği gunlerde işadamı Aydın Dogan'ın teklifı çok düşük bulun- muştu. Daha sonra Raks'ın sahip- lerinden Alaman Bükey 32 milyon dolarlık bir teklıf ile ortaya çık- mıştı. Ancak 40 milyon dolarlık fiyat nedeniyle anlaşma sağlana- maraıştı. Mainetti, Gürel ailesi ve Melih özakat'ın alımı gerçekleş- tirmesi durumunda Ataman Bü- key ile yeniden masaya oturabile- cegi de kaydedildi. Başer-Colgate'in yeni girişimi Deterjandan çamaşıra Ekonomi Servisi — Colgate'le ortakhk kura- rak deterjan uretimine giren Başerler bu kez de çamaşır pazarı için kolları sıvadı. Başer Grubu'nun yeni yatırım alanı konusun- da bilgi veren Başer-Colgate'in Genel Satış Mu- dürü Mehmet Başer, Adana'da kurulu olan fab- rikada geçen yıl erkek çorabı üretimine başlan- dığını belirterek, "Ancak küçiik çapta ve dışsatı- mı yönelik olan üretimimizi arttırarak iç piya- saya yonelmeye ve urün çeşitlemesi \apmaya ka- rar verdik. Önumuzdeki gunlerde çamaşır piya- sasına da iddialı bir biçimde girecegiz" dedi. Ba- şer Holding'in çorap uretimi için Italyan Mistral firmasıyla ortaklık kurduğunu bildiren Mehmet Başer, çamaşır üretimi için de yine ttalyan Lo- vable ile anlaşma yapıldığını söyledi. Adana fabrikasının ilave yatınmla çamaşır üre- timi gerçekleştirecek kapasiteye ulaştınlacağını, bunun mali portresinin 25-30 milyon dolar civa- rında bulunduğunu anlatan Mehmet Başer şöy- le konuştu: "Önumuzdeki dönemde dünyaca ünlü Lovab- le marka iç giysiler ile Fila marka spor giysileri hem iç hem de dış piyasaya çıkaracağız. Bu ko- nuda çok onemli bir ihracal potansiyeli oldugu- na inanıyoruz. İç piyasada da iddialı bir paya ula- şacagımızı tahmin ediyoruz." Başer ve ttalyan Mistral firmasının ortaklığıyla kurulan bu şirketin, Türkiye"nin ilk entegre ço- rap tesisini işlettiğini anlatan Başer 30 bin metre- karelik alana kurulu olan söz konusu tesiste iplikten-boyama ünitelerine kadar tüm birimle- rin bulunduğunu, üretim kapasitesinin 1200 ton iplik ve 1.5 milyon duzine erkek çorabı olduğu- nu bildırdi. BTSO'da Uraz yönetimi düştü BURSA (Cumhuriyel Bürosu) — Bursa Ticaret ve Sanayi Oda- sı'nda (BTSO) kasım ayında ya- pılan yönetim kurulu seçimlerin- de 17 yılhk başkan Ali Osman Sönmez'in kaybetmesi üzerine başlayan yönetim kavgası yeni bir boyut kazandı. Seçimle geldikten 20 gün sonra meclis kararıyla, ge- rekçe gösterilmeksizin ">önetimin görevden alınmasına" itiraz ede- rek 2. tdari Mahkemeyebaşvuran Mutln Uraz ve 5 arkadaşının is- teği "reddedildi". Mahkemenin verdiği karara göre Sönmez ve ar- kadaşlarımn "meşru" bulmadık- lan Uraz yönetiminin görevi so- na erdi. Yeni yönetimin belirlene- ceği seçimlerin bir ay içinde yapü- ması gerekiyor. 2. tdare Mahkemesi'nin oy çokluğu ile esas hakkında aldığı son kararda Uraz yanlılannın aç- tığı "görevden alınmaların durdunılması" istemli dava red- dedildi. Oda yetkilileri, mahkemenin karanmn bir örneğini Türkiye Odalar Birliği'ne, tl Sanayi ve Ti- caret BakanlığYna göndererek ge- çici bir yönetim atanmasını bek- leyecek. Bakanlığın atadığı geçi- ci yönetimin bir ay içinde seçim- leri yenilemesi gerekiyor. öte yau- dan, Uraz yönetiminin karan temyiz edeceği öğrenildi. Danış- tay'ın da 2. tdare Mahkemesi'nin verdiği karan desteklemesi duru- munda bir ay içinde yapılacak se- çimlerde Sönmez'in başkanlığının "kesin" olduğu belirtiliyor. T U K E T I C I G O Z U Y L E MERAL TAMEB Yetkili servis "bunaltırsa".."Alü yıldır kullan- makta oldugum termo- sifonumun delinen ka- zanını onartmak için Bostancı civarındaki özel ve resmi 3-4 servis- ten fiyat aldım. Hepsi de kazan vapımında kullanılan malzemenin lehim-kaynak tutmadı- ğını söylediler ve kaza- nın komple degişmesi gerektiğini önererek benden 80 bin lirayla 150 bin lira arasında de- gisen miktarlarda tamir ücreti istediler. Ben de lerraosifonu tamamen gozden çıkart- raanın rahatlığı içinde işe koyuldum. Önce su- yunu boşaJttım ve liüzlikJe temizleyerek detik yeri buldum. O günku fiyatı 6500 lira olan bir tüp Çekomastik marka silikon aldım 5-6 kat uygu- ladım. Yerine monte edip bir gün sonra da su dol- durdom. SOBUÇ: 1- Termosifonumu 2 yıldır haftada 3-4 kez dü- zenli kullanıyorum. 2- O günün şartlannda 70-140 bin lira kâr et- tim. 3- Cumartesi günümü değerlendirmiş oldum. 4- Kendi kendimle gurur duydum. Not- Hiçbir teknik eğitim ve deneyimim yok- tur." Okurumuz Cem Karabina, önceki haftalarda termosifonu delinen ve kazan değiştirilmesi için kendisinden 415 bin lira ücret istenen bir başka okurumuzun mektubu üzerine bize bunlan yaz- raış. Belki bu arada her fırsatta "yetkili servis- ten şaşmayın" uyansında bulunan bizleri de "uyarmak" istemiş. Elimızde lstanbul Zeytinburnu'ndan yazılmış bir başka mektup var. Yetkili servise defalarca gidip geldiği halde televizyonu tamir edilemeyen Hiisevin Kılıç adlı okurumuz, sonuçta "yetkisiz servis"ten nasıl olumlu sonuç aldığını anlatıyor: "Yaklaşık 1 yıl önce satın aldığım televizyo- nun sesi bir hafta önce arıza yaptı. Bir taksi tu- tarak Veliefendi'den Bakırköy'deki yetkili ser- vise götürdüm. Ses tunerinin arıza yaptığıru söy- lediler ve 65 bin lira ücret karşüığı tamir ettiler. Akşam yine taksi tutup Bakırköy'e giderek tele- vizyonu aldım ve eve döndüm. Ama bu kez 2, 3 ve video kanalının ça- lışmadığım gördüm. Er- tesi gün yine taksi tuta- rak televizyonu servise götürdüm. Akşam, erte- si akşam, üçüncü gün hep gittim. Daha tele- vizyonuma el sürülme- mişti. Benden de 150 bin lira daha istediler. Ben de sinirlendim. Bir yanını yaparken diğer tarafım bozmuş olabile- ceklerini düşündüm. Televizyonu alıp kendi semtımdeki sıradan bir tamirciye götürdüm. 60 bin lira karşılığında arıza giderildi. 1 yıl da ga- ranti verdiler. Biri yetkili servis, diğeri sıradan bir tamirci... Rastgele servis dagıtan şirketlere du- yurulur." 'Ilan beniyanılttı* "AEG Gninberg'in gazete ilanını cazip bu- lan kızımın isteği üzerine buzdolabını laksitle almaya karar verdik. İstenen ilk taksidi banka besabına yalırdı. İlana gore para yatınlır yatı- nlmaz, adresimize sözlesme yollanacakü. Bek- lemeye başladık. Ses çıkmayınca bize en yakıq bayiye giden kı- zıma, sözleşmenin ancak 2 devlet meraunı ke- fıl bulunduktan sonra yapılacağı söylenmiş. Kı- zım benim devlet memuru oldugumu belirtmişse de bir işe yaramamış. Gazete ilamnın eksik ve yanıltıcı olması do- lavısıyla bir aydır buzdolabımıza kavusamıyo- nız. Aslında bu buzdolabını peşin ödeyerek de satın alabilirdik. Ben 2 tane devlet memuru keffl aramaya uğraşamam. Şimdi ya paramızı versin- ler, ya da benim devlet memuru olduğumu ka- bul etsinler...." Bu mektup, gazetemız müzik yazan ve Mi- mar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı öğretim üyesi Prof. Filiz Ali'ye ait. Belki üretici ve pazarlamacı firmaJar, "kötii niyetli" tüketiciler olabileceği varsayımıyla iş- lerini sağlarrra baglamak istemekte haklı olabi- lirler. Ancak bunun ilanlarda belirtilmesi gerek- mez mi? Hizmet üretmeden KDV alınır mı?Ankara Küçükesat'- tan okurumuz Fikri Ekin yazıyor "Geçen gün elektrik faturasını, son ödeme tarihinden birkaç gün sonra ödemek duru- munda kaldım. Doğal olarak yüzde 10 cezalı odemem gereken bu fa- tura için hesaplanan ce- za miktanna bir de yüz- de 10 Katma Deger Ver- gisi hesaplandı. Bu uygulamanın yan- lış olduğu, hicbir mal ya da hizmet üretmeden KDV alınamayacağı dü- şüncesindeyim. İtirazla- nm, odemeyi yaptığım TEK Küçukesat tahsilat bürosunda itibar görmedi ve bu uygulamanın, gonderilen bir genelgeye göre yapıldığı savunma- sıyla karşılaştım. Böyk bir genelge var mıdır? Bilemiyorum. Var- sa bile burada gbsterilen işlem yolunun dognı ol- madıgı düsuncesindeyim." Buna benzer şikâyet- leri daha önce de duy- muşluk. Hatta taksitli satış yapan bazı şirket- ler, uygulamanın ilk başladığı dönemde vade farkı için de KDV alın- masına itiraz etmişler, ancak resmi makamlara yaptıklan başvurular- dan sonuç alamamışlar- dı. Maliye Bakanlığı'run karanna göre kesilen her fiş ya da faturaya KDV tahakkuk ettirilmekte- dir. Okurumuzun sözü- nu etliği "cezalardan KDV kesilmesiyle" ilgi- li maddeyi araştırdık. 9 Ocak 1985 tarihli yasanın KDV ile ilgili bölümü- nün 17/4'üncu maddesinin E fıkrasında "Alınan gecikme cezalan KDV tahakkuk ettirilerek tah- sil edilecektir" deniyor. Biz de okurumuz gibi düşünüyoruz. Uygula- ma hatah, ama yasayı koyanlar böyle "münasip" buyurmuşlar. Küçükesat'taki tahsildarlann bir hatası söz konusu değil. Kahraman bakkal hipermarkete karşı Yu-Pi iflas ettiJL tZMİR irıımhıırivrl F.oe Rıirn. Pi'nin SSK'va I S milvar lira Dev marketler ve market zincirleriperakende piyasasında rekabeti kızıştıracak Ekonomi Servisi — Mahalle bakkahn- dan hipermarketlere doğru yol alan pera- kende satış sektörunde 9O'lı yıllarda çetin rekabet bekleniyor. Digi-Fiter Elektronik Şirketi'nin düzen- lediği ve perakende sektorünün sorunları ve modern teknoloji uyumunun tartışıldı- ğı basın toplantısında, Türkiye/nin artık hi- per ve supermarketler dönemine girdiğı be- lirtildi. Digi-Fıter Yönetim Kurulu Başka- nı Rauf Arditti, 7-Eleven mağazasının yö- neticisi Hasip Gencer ve Belpri (Fransız Ri- sunic ve lstanbul Belediyesi'nin ortak ol- duğu) hipermarketlerinin Genel Müdürü Jean-Jacques Laquille'run katıldığı toplan- tıda, Türkiye'deki öncüleri tarafından sek- töre yeni giren market kavramları da tanı- tüdı. 7-Eleven mağazalanmn yöneticisi Hasip Gencer, Türkiye'de artık tuketici davranış- ları ve alışkanlıklarının değiştiğine dikkat çekerek, "Küçük mağazalann belirli yer- lerde yoğunlaşması, alışveriş zamamndan tasarmf yapılmasını sağlıyor. Turkiye de artık süper >e hipeımarketler dönemine girmiştir" dedi. Bu tip marketlerin en bu- yük özelliğinin toptancıyı aradan çıkara- rak üreticiden tuketiciye rHrekt servisin ve- rilmesi olduğunu belirten Gencer, kendi- lerinin 5 yılda 100 mağaza hedefledikleri- ni ve bakkallarla birlikte çalışmayı düşün- düklerini söyledi. Gencer, "Birim amacı- mız bakkallan >ok ermek değil. Amactmız, bakkallarla işbirliğine giderek bakkalın ye- rine mağaza acıp yönetimi bakkallara ver- mek. Hipermarkeüere karşı bakkallarla be- raber olmak" diye konuştu. Türkiye'de kurulan ilk hipermarket özel- liğini taşıyan Belpri'nin Genel Müdürü La- C|uille de, hipermarketlerin en önemli slo- ganırun ucuzluk olduğunu ve her sınıf müş- teriye hizmet vermeyi amaçladıklannı be- lirterek, "Yaygın örün yelpazesi, zaman ta- sarrnfu ve rekabet nedeniyle oluşan ucuz fiyatiar bakımından hipermarketler daha cazip olmaktadır" dedi. Hipermarketlerin pazara girmesınin mahalle bakkallan ve süpermarketlerin yok olması anlamına gel- mediğini savunan Laquille, Merter'deki hi- permarketin 2 mayısta açılacağını açıkla- dı. Toplantıyı duzenleyen Digi-Fiter'in Yö- netim Kurulu Başkanı Rauf Arditti ise, şir- ketlerinin rolunu perakende sektor teçhi- zatında uzmanlaşma olarak çizerek, verim- liliği arttırmada teknolojiye uyumun one- mine dikkat çekti. Arditti, 1990'larda pe- rakende sektorünün y«.niden yapılanma sü- recine gireceğini belirterek, buna yol aça- cak faktörleri de düşen kâr hadlerinin kü- çük esnafı verimlilik arayışına itmesi, ürün çeşitlemelerinin yatırımlan büyütmesi, 1980'lerde enflasyonist baskıların sektöre salt nakit akımı için giren şirketleri, zor- laması, belediyelerin yeni kaynak arayışın- da olmalan, yabancıların Türkiye'ye ilgi duyması ve tüketicinin zevkli bir alışveriş ortamı araması olarak özetledi. İZMİR (Cumhuriyet Ege Büro- su) — Türkiye'nin en büyük eu- tegre tavukçuluk şirketlerinden olan Yu-Pi iflas etti. SSK'nın alacakları nedeniyle Yu-Pi hakkında açtığı iflas davası sonuçlandı. 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde yürütüien dava sonucunda mahkeme Yu-Pi'nin if- lasına karar verdi. Daha önce Yu- Pi'nin hisselerini Hanri Benazus'- tan alan Hasbi Menteşoğlu'nun hisseleri geri verdiği bildirildi. Yu- Pi'nin SSK'ya 1.5 milyar lira bor- cu olduğu belirtiliyor. Yupi'nin SSK'nın yanı sıra Garanti Banka- sı'na da borcu var. Yumurta ihracaündaki tıkamk- hk yuzünden dört yıl önce zor du- ruma düşen Türkiye'nin en büyük entegre tavukçuluk şirketi Yu- Pi'nin hisselerinin önemli bölümü yaklaşık 1.5 yıl önce Hasbi Men- teşoğlu tarafından banka borçla- nnın ödenmesi kaydıyla alınmış- tı. KöNUK YAZAR IMKB'de yönetim sorunlarıYatırımcımn güvenliğini oluşturacak, borsa yönetmeliklerinde yer almış, yapılan işlemlerle ilgili yazılı belge düzenleme alışkanhğı borsa üyelerince henüz tam anlamıyla benimsenmemiştir. Borsa yöneticisinin görevlerinden belki de birincisi belirli kurallarla işleyen, son derece güvenli bir serbest pazar ortamı oluşturmaktır. Haksızlığa uğradığını ileri süren yatırımcı, savını yazılı belgelerle kolaylıkla kanıtlayabilmeli. Av. Gültekin Turanalp İMKB eski Hukuk İşleri Müduru lstanbul Menkul Kıymetler Borsası son aylarda beklenenin ötesinde bir gelişme gösterdi. Fiyatlarda da işlem hacminde de patlamalar oldu. Borsayla ilgilenenlerin sayısı çığ gibi bü- yüdü. Borsa üyeleriyle yardımcılan başla- rını kaşıyacak zaman bulamaz oldular. Bu arada borsa işlemlerinden yakınanların, borsa üyeleriyle yatınmcılar arasındaki uyuşmazlıklann sayısı da arttı. Şimdiye değin sağından solundan doku- nuşlar ve çekingen yaklaşımlarla borsayı tanımaya çalışan büyuk sermayenin artık borsaya yerleştiği, büyük çaplı alım ve sa- tırnlarla kârı doğrultusunda fiyatları yön- lendirme girişimleri aşamasına eriştiği soy- lenebilir. Ne var ki küçük yatırımcı için borsa so- runlarla dolu olmayı sürdürmektedir. ts- tediği zaman seans salonuna girip fiyat akı- şını izle>-ememesi bir yana, borsa mevzua- tının koruyucu nimetlerinden de tam an- lamıyla yararlandığı söylenemez. Borsa mevzuatının yatınmcı için özel olarak düzenlenmiş koruyucu kalkanlan büyük ölçüde işlemez görünmektedir. Ya- tırımcımn güvenliğini oluşturacak, borsa yönetmçliklerinde yer almış, yapılan işlem- lerle ilgili yazılı belge düzenleme alışkan- hğı borsa üyelerince henüz tam anlamıyla benimsenememiştir. Öteden beri süregelen borsa içi türlü uya- rılara rağmen, borsada, üyelerin borsa mevzuatı hükümlerini noksansız uygula- malannı sağlamaya yönelik bir denetim mekanizması kurulmamıştır. Ancak bir ya- kınma olduğunda, konu çetrefil ve kap- samlı görülurse, iddianın aynntılarını araş- tırıp belge toplamak üzere bazı borsa eks- perleri görevlendirilmekte, işleri başından aşkın bu elemanlann gereken incelemeyi yapıp raporlannı sunmalan bazen aylar al- maktadır. Oldukça Onemli bir iddia konu- sunda, görevli eksperin raporunu, genel mahkemelerdekini aşan bir gecikmeyle se- kiz ay kadar sonra verebildiği gorülmüş- tür. Yönetimin etkinliği borsa mevzuatının noksansız şekilde uygulanmasını sağlaya- bilmesı, olup bitecekleri isabetle tahmin ederek gereken önlemleri zamanında alma- sıyla ölçülür. Borsa yöneticisinin görevle- rinden belki de birincisi, belirli kurallarla işleyen, son derece güvenli bir serbest pa- zar ortamı oluşturmaktır. Haksızlığa uğ- radığını ileri süren yatırımcı savını yazılı belgelerle kolaylıkla kanıtlayabilmeli, borsa işlemlerinden doğacak uyuşmazhklar yine bu belgelere dayanılarak sürat ve isabetle çözümlenmelidir. Bunun için de borsa iş- lemlerinde, borsa yönetmeliklerinde öngö- rülen yazılı belge kullanımı alışkanlığının yerleştirilmesi sarttır. Yatırımcı hem haksızlığa karşı korunma- lı hem de borsadan alacağı menkul kıymete güven duymalıdır. Açıkçası borsa, kıymetli evraktaki sahtekârlığa karşı tüm olanak- lanm seferber ederek karşı çıkmahdır. Bor- saya sahte senet girmemeli, borsadan alı- nan senedin sahteliğinden kimse kuşkulan- mamalı ve her nasılsa gozden kaçmış böy- le bir senedin sahteliğine karşı alanın kay- bını giderici tam bir guvence sağlanmalı- dır. Sahte senet sorununun borsa vöneti;ni- nı ilk yoklaması, borsaya pek ilgi duyul- madığı bir zamana, 1989 yılı başlanna rast- lar. Bu nedenle değerli kâğıtların taklit edil- mesine karşı borsanın çok daha hazıruklı olması beklenirdi. O gunlerde borsanın 1. pazarında işlem gormekte olan Çelik Ha- lat hisse senetlerinin sahteliği soz konusu olmuş, olaya polisçe el konulmuştu. Kammızca borsa yönetimi, ulkemızin tek ve çok genç menkul kıymetler borsasımn gelişmesi çahşmalannda bütün ağırlığı bor- sanın güvenilirliğine ve işleyen, sağlam te- raellere oturmasına yoneltmeli, onun her- hangi bir yerde kendiliğinden oluşan bir pazar niteliğine burünmesine izin verme- melidir. Borsa yönetmeliklerinde yer alan, yatı- rımcıyı korumaya yönelik hükümlere tam anlamıyla işlerlik kazandınlması borsa yö- netiminin en önde gelen gorevidir. Bu amaçla borsa işlemlerinin noksansız ve sü- rekli denetiminin benimsenmesi gerekir. Kıymetli evrakın sahte olup olmadığının saptanmasının sağlanması da öncelikle borsa yonetimine düşer. Borsa tüm çağdaş teknik yontemlerden yararlanarak sahte de- ğerin borsaya kaymasını engetlemeli, sar- fedilen çabalara karşın engel olunamadığı takdirde, borsa yönetmeliklerinde yapıla- cak değişiklik ve yeniden düzenlemelerle borsadan sahte senet alanın tüm kaybının giderilmesi garanti edilmelidir. Bunlar ger- çekleştirilmedikçe, lstanbul Menkul Kıy- metler Borsası'nın, özellikle bugunlerde borsa binası civarındaki sokak aralannda oluşmaya başlamış, pekâlâ işleyen benzeri pazarlardan pek de farkı kalmayacağının gozden uzak tutulmaması uygun olacaktır. netlas Anabayilik Şırketımıze bağlı olmak üzere, ıl ve ilçeler düzeyınde kademeli olarak anabayilik ve bayılıkler verılecektır Isteklılerın bir dilekçe ile 15.3 1990 tarıhıne kadar Şırketımıze müracaat etmelen gerekmektedır. llgılenenlere Anket Formu göndenlecekiır. Anket Formundakı bilgiler ve ısteklmm mahallınde yapılacak ıstıhbaratı sonucunda. değerlendırme netıcesıne gore seçılecek kışı veya şırket ile sözlesme ımzalanacaktır. Daha once yapılan muracaatlar geçersız kabu! edıleceğinden. ısteklılerın taleplerını yenılemeierı gerekmektedır llânen duyurulur Murocaatodresi: PETLAS Lastik Sanayi ve Ticaret A.5. GENEL MUDURLUGU P.K.7 GOLHISAR-KIRSEHIR