Katalog

2 ŞUBAT 1990 EKONOMÎ CUMHURİYET/13 AEmisyon hacmi • ANKARA (ANKA) — Emisyon hacmi 31 ocak günü 118.9 milyar lira artarak 8 trilyon 368.2 milyar lira düzeyine ulaştı. Merkez Bankası'nın verüerine göre emisyon hacmi, ocak ayı sonunda, 1989 sonundaki 8 trilyon 365.4 milyar liralık düzeyine göre 2.8 milyar lira daha yüksek düzeyde gerçekleşirken, bir hafta öncesine göre ise 80.1 milyar lira azaldı. 15 ocak günü 9 trilyon 416.5 milyar lirayla şimdiye kadarki en yüksek düzeyine ulaşan emisyon hacmi, 24 ocak günü 8 trilyon 448.3 milyar lira olmuştu. Hazine bonosu faizleri • ANKARA (AA) — Devlet iç borçlanma senetlerinden 6 ay vadeli Hazine bonosunun yıllık ortalama faizi, önceki gün yapılan ihalede, yüzde 43.06'ya geriledi. 6 ay vadeli bono faizi en son 3 ocakta yapılan ihalede yüzde 43.54 olarak belirlenmişti. Hazine, dün 200 milyar lira tutannda bono satışa çıkarttı. Gentaş boreada • Ekonomi Senisi — Borsaya yeni bir hisse senedi daha katıldı. Bugünden itibaren Türkiye Kalkınma Bankası'nca satışa sunulan Gentaş Genel Metal Sanayii ve ticaret hisse senetieri 3 bin 500 liradan satılacak. Gentaş, profil, masa ve sandalye tablalan üretiyor. 3.2 milyar lira sermayeli şirketin yüzde 33.8'ine Türkiye Kalkınma Bankası sahip bulunuyor. Kur farkı fonu kredileri • ANKARA (ANKA) — Merkez Bankası, dış krediler kur farkı fonu kapsamındaki kredilerin değişken faiz oranını şubat ayı için yüzde 40.75 olarak kararlaştırdı. Soz konusu oran vadeye bakılmaksızın tüm krediler için gecerli olacak. İlaç ihracatı • Ekonomi Servisi — Istanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu adına bir açıklama yapılarak, ilaç endüstrisinin 'ihracat patlamasının' büyük ölçüde uluslararası ilaç tekellerinin müstahzarlarına dayandığı iddia edildi. lhracatın önemlı bölümiinün doğal gaz karşılığı SSCB'ye yapüdığını savunan Istanbul Eczacı Odası, ihracatla birlikte ithaJatın da arttığma dikkat çekti. Demiı^çelikte indirimifiyat • KARABÜK(AA) — Türkiye Demir ve Çelik tşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün köşebent ve profil peşin satışlarındaki indirim kampanyası sürüyor. Peşin satışlarda köşebentlerde 40-50 mm'ye kadar olanlarda yüzde 20, 50 mm'nin üzerinde olanlarda ise yüzde 15 indirim yapılacak. Profillerde ise ton başına yüzde 20 oranında indirim uygulanacak. Köşebentin tonu 1 milyon-1 milyon 100 bin lira, profilin tonu 1 milyon 500 bin-1 milyon 250 bin lira, yuvarlak demirin tonu da 840 bin-810 bin lira arasında degişiyor. Bu arada TDÇİ kredili demir satışlannı 28 şubat tarihine kadar uzattı. Türkiye fonu • Ekonomi Servisi — Türkiye fonuna Net Holding'in hisseleri de alındı. Borsanın ikinci pazarında işlem gören Net Holding'in Türkiye fonunda 100 milyon nominal bedelli 640 milyon liralık hisse senedi buhınacak. BüGÜN ~ • Panel Ekonomik ve Sosyal Etütler Konferans Heyeti'nin diizenlediği "Türkiye-Avrupa Topluluğu tlişkiieri" konulu panel bugün saat 0930'da tstanbul Sheraton OteiiBalo Salonu'ndayapıiıyor. Panele konuşmacı olarak Türkiye- Avrupa Topluluğu Karma Parlamento Komisyonu Eş- Başkarn ANAP tstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı, Eş-Başkan Yardtmcısı SHP Genel SekreteriA ntalya Milletvekili Deniz Baykal ile Eş-Başkan Yardımcısı DYP Zonguldak Milletvekili Tevfîk Ertüzün katılıyorlar. Gümrükler yaz-boz tahtası Maliye ve Gümrük Bakanlığı, bir gün arayla yayımladığı genelgelerle, gümrük komisyoncusu karnesi olmayanların işlem yapmasını önce yasakladı, sonra serbest bıraktı. 30 ocakta tüm gümrükleri felce uğratan uygulama, birikmiş ithalat talepleri çözülene kadar durduruldu. Komisyoncular kimlik kartı uygulamasının başlatılmasını istiyorlar. ESİN SUNGUR Gümrükler "yaz-boz tahıasT'na döndü. Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nın bir gün arayla yayımladığı genelgeler, gümrük ko- misyoncusu karnesi bulunmayanlann işlem yapmasını önce yasakladı, sonra serbest bı- raktı. Bakanlığın konuyla ilgili olarak ke- sin karar almasını isteyen gümrük komis- yonculan mağduriyetin önlenmesi için kar- nesi olmayanlara kimlik kartı uygulanma- sının başlatılmasını önerdiler. Maliye ve Gümrük Bakanlığı gümrük mUdürlüklerine gönderdiği birinci genelge- de, 29 ocaktan itibaren gümrüklerde kar- nesi olmayan kişilerin işlem yapmasının ya- saklandığını duyurdu. Genelgede karnesiz iş yapanların sorumluluk gerektiren işlem yaptıklan halde, çoğu zaman mahkeme önünde hukuki sorumluluk taşımayan ki- şilerden oluştuğuna işaret edilerek, Güm- rük Yasası'nın kimlerin komisyonculuk ya- pabilecefini gösterir 166'ncı maddesinin uygulanması istendi. Gümrük raüdürlüklerinin Bakanlığın ge- nelgesini yürürlüğe koyarak elinde karne- si olmayan kişileri gümrükiere almaması 30 ocak tarihinde tüm gümrükleri felce uğ- rattı. Karneli komisyoncu sayısının çok az olduğu, bu nedenle gümrükteki işlemlerin yürümediğini savunan gümrük komisyon- cuları harekete geçerek Bakanlığın kararı yumusatmasını istediler. Bakanlık komis- yoncu ve ihracatçılardan gelen yoğun ta- lep üzerine 31 ocak tarihinde ikinci bir ge- nelge yayımlayarak gümrük müdürlükle- rinin 1990 yılı ithalat rejimi değişikliği ger- cekleşip, birikmiş ithalat talepleri çözüle- ne kadar uygulamayı durdurmalarını duyurdu. Gümrüklerde bir günlük fırtına koparan genelgeleri imzalayan Maliye ve Gümrük Bakanlığı Müsteşar Yardıması Celal£rde- nir, Gümrük Yasası'na göre karnesi olma- yanlann gümrüklerde işlem yapamayacak- larını, ancak karneli komisyoncuların ye- tersizliği nedeniyle uygulamada "ayakçı" denilen karnesiz kişilerin kullanıidığını be- lirterek şöyle konuştu: "Ayakçı denilen bu kişiler, daha 18 ya- şını bile doldurmamış, çogunlukla egitim- siz gençlerden oluşuyor. Bunların yaptığı işlemlerde yanlışlık veya usulsüzlük oldu- ğtında mahkemelerde sorumlu sayılmıyor- lar. Bunu düzeltmek gerekiyor. Yapılan he- saplamaya göre Türkiye'de karnesi olan ber komisyoncuya yılda sadece 66 beyanname düşüyor. Kendileri gelip gümrük işlemi yapsın dedik, ama bu çok ani oluoca or- talık kanştı. Şimdi uygnlamayı yavaşlabp siire vereceğiz." Istanbul Gümrük Komisyonculan Der- neği Genel Sekreteri Burhan Kar. karneli komisyonculann bir bölümiinün işi bırak- tığını, şu anda tstanbul'da 700 asil karne- liye karşılık 700 yardımcı karneli bulundu- ğunu belirterek şunları söyledi: "Ayakcılar oimadan işlemleri yeüştirme- mize irakân yok. Bakanlık karnelilerin sa- yısını arttırmalı. Karne için 7 yıl sınav aç- madılar, 1988'de açbklannda da çok az ki- şiye karne verildi. L'zun vadede karneli sa- yısı arttınlırken kısa vadede komisyoncu- lann taahhütnamesini alan sigortalı, 18 ya- şından büyük ve karne sınavına girebile- cek şartlan taşıyan kişilere muhafaza baş- müdürlügünün vereceği kimliklerle işlem >-apma hakkı tanınmalı." 1989 bütçe açığı 7 trilyonANKARA (ANKA) — Konso- lide bütçe açığı geçen yıl 6 trilyon 998 milyar h'ra düzeyinde gerçek- leşti. ANKA'run Maliye ve Güm- rük Bakanlığı'ndan edindiği veri- lere göre 1989 yılında konsolide bütçe gelirleri 31 trilyon 662 mil- yar lira, giderleri ise 38 trilyon 660 milyar lira oldu. 1989 yılı konsolide bütçe açığı başlangıçta 4 trilyon 477 milyar li- ra olarak öngörülmüştü. 1990 büt- çesinin hazırlıklan sırasmda yapı- lan tahminde ise 1989 bütçesinin 6 trilyon 492 milyar lira açık ve- receği belirtilmişti. Böylece, büt- çe açığı başlangıçta öngörüleni yüzde 56, geçen yılın ekim ayın- da yapılan tahmini ise yüzde 7.8 aştı. 1989 yılı bütçe açığı, 1988 yılın- daki 3 trilyon 860 milyar liralık açığa göre yüzde 81.3 oranında arttı. Geçen yıl genel bütçe 7 tril- yon 58 milyar lira, katma bütçe de 105 milyar lira açık verdi. Hazine yardımından sağlanan 165 milyar liralık fazlalıkla konsolide bütçe açığı 6 trilyon 998 milyar liraya çe- kildi. Bütçe harcamalanmn 16 trilyon 513 milyar lirasını cari harcama- lar oluşturdu. Cari harcamalar, 1988 yılındaki 7 trilyon 394 mil- yar liraya göre yüzde 123.3 artış gösterdi. Geçen yılki cari harca- maların 12 trilyon 465 milyar li- Butçe Durumu ene! bûtçe atma bütçe aâne yardımı snsotide bûtçe 19M 20.539 3.694 -2.786 21.447 (milyar TL) MdrHı 1989 8 37.554 6.659 -5.553 38 660 82.8 80.3 99.3 80.3 1SM 16.813 3.503 -2.729 17.587 f ıBıiaı •MulST 1989 30.496 6.554 -5.388 31.662 81.4 87.1 97.4 80 0 1 1S88 -3.726 -191 57 -3.860 Mt*Aç* 1988 -7.058 -105 165 -6.998 89.4 -45.0 189.5 81.3 Konsolide ergi gefirteri ergi dısı norm g. zel geîir fonlan oplam Bütçe TahaM* 15.110 1.706 1.612 18.430 Ge!İrleri(milyar TL) 19*8 TateUat 14.250 1.404 1.933 17.587 TakJtabsi. 94.3 82.2 119.9 95.4 Tahnhı 24.373 2.100 1983 28.456 TaMfart 25.559 2.743 3.360 31.662 1989 Trt./tateal. T 104.9 130.6 169.4 111.3 afe.tfeğ.(4%) 79,4 95.4 73.8 80.0 Bütçe Giderleri (müyar TLI Cari Persorel Kğer cari Yaönm Transfef TOPLAM 1988 6360 4.265 2.095 1.171 13.008 20.539 fiemlBtlçt 1989 I 14.306 10.575 3.731 1.695 21.553 37.554 124.9 147.9 78.1 44.7 6S.7 82.8 I 1988 1.034 788 246 2.460 200 3.694 (ztntaKt 1989 2.207 1.890 317 4.141 311 6.659 113.4 139.8 28.9 68.3 55.5 80.3 KonsMeBi 1988 7.394 5.053 2.341 3.631 10.422 21.447 1989 16.513 12.465 4.048 5.836 16.311 38.660 rtçe Deö(%) 123.3 146.7 72.9 60.7 56.5 80.3 rasını personele yönelik ödemeler, 4 trilyon 48 milyannı da diğer cari harcamalar oluşturdu. Personel harcamalarında 1988'e göre orta- ya çıkan artışın yüzde 146.7'ye yükseldiği dikkati çekti. 1989 yılı yatırım harcamaları, 1988'e göre yüzde 60.7 artarak 5 trilyon 836 milyar, transfer harca- maları da yine 1988'e göre yüzde 56.5 artarak 16 trilyon 311 milyar lira düzeyinde gerçekleşti. 1989 yılında 31 trilyon 662 mil- yar lira olan konsolide bütçe ge- lirlerinin 25 trilyon 559 milyar li- ralık kısmını vergi gelirleri oluş- turdu. Vergi gelirleri tahsilatı, 1988'deki 14 trilyon 250 milyar ü- ralık düzeyinin yüzde 79.4 üzeri- ne çıktı. Ayrıca vergi gelirleri tah- silatı, öngörülen 24 trilyon 373 milyar lirayı da yüzde 4.9 aştı. Vergi dısı normal gelirler 1988'e göre yüzde 95.4 artarak 2 trilyon 743 milyar liraya, özel gelir ve fon- lar da yüzde 73.8 artarak 3 trilyon 360 milyar liraya ulaştı. Renault da zam kervanına katıldıYeni yılın ilk zammını açıklayan Renault otomobillerin fiyatları yüzde 10.5 ile yüzde 13.2 arasında arttırıldı. tSTANBUL (AA) — Renault yılın ilk zammını açıkladı. Rena- ult marka otomobillerin fiyatları, yüzde 10.5 ile yüzde 13.2 arasın- da değişen oranlarda arttırıldı. MAİS'ten yapılan açıklamaya göre, Renault'nun en pahalı tipi olan "Flash"ın fıyatı 28 milyon 825 bin liradan, 31 milyon 900 bin liraya yükseltüdi. Daha önce 22 milyon 700 bin li- radan satılan R-9 GTE Broad- way'ın yeni fiyatı 25 milyon 150 bin liraya, R-12 SW Toros'un (5 vi- tesli) fıyatı da 22 milyon 400 bin liraya çıkartıldı. 5 vites Toros'un yeni fıyatı 20 milyon 300 bin lira olarak belirlenirken, Renault'nun en ucuz tipi olan 4 vites Toıos'un fıyatı 19 milyon 425 bin lira oldu. Zamlı fıyatlann bugünden ge- çerli olduğu bildirildi. Renault otomobillerin fiyatları- na son olarak geçen yıl aralık ayı başında zam yapılmıştı. Renault'da yeni fivatlar • R-12 Toros (4V) R-12 Toros (5V) R-12 SW Toros (4V) R-12 SW Toros (5V) R-9 GTC R-9 GTE Broadway R-11 GTS R-11 TXE Rash Eski Rystı 17.175.000 17.950.000 18.800.000 19.775.000 20.350.000 22.700.000 25.125.000 28.825.000 Yeni Fiyat 19.425.000 20.300.000 21.275.000 22.400.000 22.500.000 25.150.000 28.100.000 31.900.000 Artış (Yüzde) 13.10 13.09 13.16 13.27 10.57 10.79 11.84 10.67 TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATÇILARINA DUYURU AT'na yönelik kısıtlamaya tabi tekstil kategorilerinde (1, 2, 9, 20, 22 a, 32, 56, 65) 1990 uygulama yılı birinci serbest kota dağıtımı için müracaatlar 02 Şubat 1990 CUMA günü 09.00-18.00 saatleri arasında kabul edilecektir. (Kat: 33 hariç) Serbest bölüme yalnızca imalatçı-sanayici firmalar müracaat edebilecektir. İmalatçı-sanayici firmalar- dan müracaat edilen kategorilerdeki mal cinsi ve miktarlarının 4 katı kurulu kapasite aranacaktır. Serbest bölümden imalatçı-sanayici firmaların bir veya birden fazla serbest ihracat beyannamesi ile bir defada müracaatta bulunabilecekleri azami limitler ve asgari birim tiyatları aşağıda belirtilmiştir. KATEGORİ ASGARİ FİYATLAR FOB/NET/DM) AZAMİ LİMİTLER 1 2 9 20 22 a 32 56 65 DE FR GB BL IT IE DK ES PT EL Halen uygulanmakta olan baz fiyat skalası geçerlidir. 8 15 12 — — 7 8 15 13 — — — 9 13 13 4,5 18 7 6 8 18 12 — — 7 16 11 4,5 — 6 11 11 8 13 13 7 7 13 13 9 9 100 ton 80 ton 40 ton 20 ton Limitsiz Limitsiz Limitsiz 40 ton Talepler yukarıda belirtilen tarihte kapalı zarf içerisinde yalnızca S.İ.B. ve müracaat formu ile yapılacak % 5 teminat 15 günlük rezerv çözümü aşamasında verilebilecektir. Değerlendirme her kategori ve ülkede dağıtılacak serbest kota miktarının % 75'i miktar bazında firma- lara müracaat miktarları oranında, % 25'i ise FOB değer bazında ağırlıklı olarak dağıtılacaktır. Sadece kategori 1'de değer bazı bölümünde halen uygulanmakta olan baz fiyat skalası, toleransları ile birlikte baz olarak alınacaktır. S.İ.B.'lerinde ek liste tanzim edilmeyecek, her fiyat için ayrı bir S.İ.B. ve müracaat formu düzenlenecek- tir. Bilgisayar girişlerinin sağlıklı olması amacıyla birliklerden temin edilecek müracaat formiarının eksiksiz ve doğru olarak düzenlenmesi gerekmektedir. AKDENİZ-İSTANBUL TEKSTİL VE KONFEKSİYON-EGE-ULUDAĞ- ANTALYA-GÜNEYDOĞU ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ DIE'den paralı hizmet ANKARA (AA) — Devlet Is- tatistik Enstitüsü'nün (DİE) fa- aliyetlerinin finansmanı için ge- rekli olan mali kaynağın yaratıl- ması amacıyla düzenleme yapıl- dı. Buna göre enstitü bünyesin- de "döner sermaye işletmesi" kurulacak. Resmi Gazete'nin dünkü sayı- sında yayımlanan yönetmeliğe göre işletme, kamu ve özel sek- tör kuruluşlarına, gerektiğinde ihalelere katılmak suretiyle bil- gisayar programlama, sistem çö- zümleme, bilgisayar kiralama gi- bi hizmetler verecek. îşletme, ay- rıca bu alanda projeler geliştire- cek, araştırma yapacak, anket- ler düzenleyecek, dizgi ve baskı ışleri yapacak. Döner sermayeişletmesi.DlE'- de üretilen her türlübilgi.bel- ge ve kitapları ücret karşıhğı da- ğıtacak. Yönetmelik uyarınca, döner sermay'e işletmesi için bütçeden ilk aşamada 300 milyon lira ay- rıldı. Bu miktar, Bakanlar Ku- rulu'nca 5 katına kadar arttırı- labilecek. Arttırılan sermaye ise elde edilen kârla karşılanacak. Işletmece üretilen mal ve hiz- metler ile yapılan işlerin maliye- ti, aynı işi yapan kuruluşlarda- ki fiyatlar göz önünde tutularak belirlenecek. Faizde yüzde 53'e inildi ANKARA (AA) — Merkez Bankası, İktisat Bankası'nın yrl- lık faizi yüzde 53'e düşürmesine izin verdi. İktisat Bankası bugün- den itibaren 1 yıl vadeli mevdua- ta yüzde 53 faiz uygulayacak. Banka, aynca, 6 aylık mevduat fa- izini de yüzde 47'ye indirecek. Merkez Bankası, yılbaşından sonra bankaların yıtlık faizi yüz- de 56'nın altına indirmesine izin vermişti. Halen, büyük mevduat bankalarından sadece Vakıfbank yıllık faize yüzde 55 faiz veriyor. Yine bugünden geçerii olmak üzere, Emlakbank ve Şekerbank bütün vadeli mevduat faizlerini, Sümerbank, 1 yıl vadeli hariç di- ğer vadeli mevduat faizlerini birer puan düşürecekler. Etibank, Töbank, Garanti Ban- kası ve Pamukbank da önceki gün bazı vadelerdeki faiz oranlarını l'er puan düşürmüşlerdi. Çok şu- beli bazı bankaların uyguladıkla- rı mevduat faizi oranları şu şekil- de: Bankaadı iş. Bankası Akbank Yapı Kredi Osmanlı Garanti Tûrkbank Pamukbank Ziraat Ernlakbank Töbank Halkbank Şekerbank Vakıfbank Etibank iktisat Oenizbank 1ay 3 a, 35 46 35 46 35 46 35 47 32 45 38.5 485 38 49 37 47 36 46 39 50 37 47 38 49 37 46 37 49 36 46 6ay 1yri 49 56 49 56 49 56 49 56 50 57 51.5 58.5 53 59 50 57 47 56 52 59 50 57 52 59 49 55 52 58 47 53 39 50 53 59.5 Konfeksiyon ihracatı gerilîyor İZMİR (Cumhuriyet Ege Büro- su) — Türkiye'de enflasyon, ma- liyetlerdeki artış, dövizin Türk Li- rası karşısındaki değer arlışının enflasyonun çok gerisinde kalışı gibi nedenlerle konfeksiyon dışsa- tımının olumsuz etkilendiğini be- lirten ihracatçılar, Türkiye'de konfeksiyon sektöründe dışsatım- da gerileme dönemine girildiğini belirttiler. Dövizdeki artışın 1989 yılında enflasyonun yüzde 50'si düzeyin- de gerçekleştiğini belirten İTO Yönetim Kurulu Başkanı Halit Şarlak, bunun konfeksiyon sek- töründe büyük sorunlara yol aç- tığını açıkladı. İTO meclis üyesi Necip Kalkan da Türkiye'de kon- feksiyon dışsatımında planlanan hedefler göz önüne alındığmda, geçen yıl yüzde 35-40 düzeyinde bir kaybın söz konusu olduğunu belirterek sektörde "karamsarlı- ğın" yasandığını dile getirdı. EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAy Cepte Döyiz, Gündemde 'Destabilizasyon' mu? 'Gece bülteni'ni sunan spiker sözlerine, "Türk Hukuk Kuru- mu Başkanı Prof. Muammer Aksoy..." diye başlayınca kötü ha- beri tahmin ettim. Mücadelecilik örneği bir bilim adamının TFIT haberlerinde, malum zevatı atlatarak 'birinci haber'e konu olması için mutlaka başına bir şey gelmesi gerekir diye düşündüm. Ne yazık ki doğru çıktı tahminim. Yıllar önce rahmetli Abdi İpekçi'nin vurulduğunu da televiz- yondan öğrenmistim. Neredeyse günü gününe on bir yıl sonra Prof. Aksoy'un vurulduğunu duyunca ister istemez Abdi Bey'in katledildiği günlerin ortamı geldi aklıma. Pek çok kimse gibi ben de "o günlere geri mi dönülüyor?" diye düşündüm bir an için. Evet, o günlerden bugüne çok şey değişmişti Türkiye'de. Ki- milerine göre bu değişikliğin en önemli göstergelerinden biri, isteyenin cebine döviz koyup dolaşabilmesiydi. 1990 Türkiyesi1 nde cebinde dolarla yakalanan adam artık hapse girmiyordu, ama karanlık cinayetler dönemi yeniden açılmış görünüyordu. Yoksa cepteki dövizler de mi önleyemiyordu Türkiye'nin böyle karanlık bir ortama sürüklenmesini? Aslına bakılacak olursa buna benzeyen cinayetler, durumu Türkiye'nin durumuna pek benzemeyen ülkelerde de oluyor. F.AI-. manya'da Deutsche Bank Başkanı Herrhausen'in öldürülmesi en yeni örneklerden bin. Ne var ki böyle bir olay F.AImanya gibi bir ülkede hemen "ne oluyor, nereye gidiyoruz" gibi sorulan akla getirmiyor sanırım. Türkiye gibi ülkelerde ise bu tür cinayetlerin bir başka amacı ve işlevi olabiliyor. Birbirini izleyen karanlık ci- nayetler, söz konusu ülkede zayıflama belirtileri gösteren siya- sal istikrarı daha da bozmak ve ülkeyi bir kaos ortamına sürük- lemek için kullanılabiliyor. Bu cinayetler 'destabilizasyon' senar- yosunun halkalarını oluşturabiliyor. Önemli olan nokta bu tür senaryoların, ülkede iktidarın inan- dırıcıhğını yitirdiği, sorunları çözemeyecek durumda olduğunun ortaya çıktığı ve istikrarın zaten bozulmaya yüz tuttuğu ortam- larda sahneye konması. Sorunların yığılmaya başladığı, çözüm- süzlük psikozunun yoğunlaştığı, iktidarın yeteneğinin ve hatta meşruiyetinin tartışma konusu haline geldiği ortam 'destabilızas- yon'dan yarar bekleyenlerin at oynatmaları için en elverişli or- tam. O halde Türkiye bir askeri müdahaleden on yıl sonra neden bir kez daha böyle bir ortama girme belirtileri gösteren bir ülke konumuna geldi diye sormak gerekiyor. Bugün Türkiye'de döviz sıkıntısı yok, tersine, bir döviz bo)lu- ğundan söz ediliyor; cepte döviz bulundurmak suç değil; daha fazla Marlboro içiyoruz ve resmi kanallardan ithal ediyoruz, ka- çakçılann çanına ot tıkadık. Kredi itibarımız yerinde, yabancı ser- maye Türkiye'ye daha fazla ilgi duyuyor. Bunların hepsi iyi de acaba madalyonun diğer yüzünde ne- ler var? Türkiye'de yaşayan 55 milyon insanın kaçı bugün on yıl önce- sinden daha iyi koşullarda yaşıyor, hayatından daha memnun? On yılda gelir dağılımı nasıl değişmiş? Toplumun küçük bir azınlığı, zengin ülke normlannın da üzerinde bir yaşam düzeyi- nin keyfini çıkartırken büyük çoğunluk göreceli olarak daha da mı gerilemiş? işsizlik sorununa çözüm bulunabilmiş mi? Çalışma çağına gi- ren gençlerin önünde nasıl bir ufuk açılıyor? Bu gençlerin top- lumda kendilerine iyi bir yer yapma ve toplumla bütünleşme şansları ne kadar? TV yayınlarıyla, reklam kampanyalarıyla, lüks ithalatla tüke- tim özlemlerini kamçıladığımız insanların reel ücretlerini sürekli gerileterek nasıl bir çelişki yumağı yaratıyoruz? Her tarafından dökülen eğitim sistemimizle ne tür insanlar ye- tiştiriyoruz? Kentlere akan milyonlarca insana nasıl bir yaşam ortamı ha- zırlayabiliyoruz? Dövizi falan bırakıp bu tür sorulan peşpeşe sıraladığınızda Türkiye'nin son on yılda pek fazla mesafe almadığını, tersine, bazı önemli konularda, örneğin gelir dağılımı konusunda daha da geriye gittiğini görüyorsunuz. Bütün bunların üzerine, politik çözüm yollannı kapatarak ayakta durmaya çalışan, desteğinı yitirmiş bir iktidarı ve olağanüstu.ta- rışık dış koşulları ekleyin. işte size mükemmel bir 'destabilizasyon' ortamı. Bazıları ceplerindeki dövizle avunmaya devam edebilirler, ama bu ortam eninde sonunda onlara da zarar verebilir. Bari bu kez çok geç oimadan durumu değerlendirebilsek de karanlık senar- yoları kâğıt üzerinde bırakabilsek. ŞlRKETLERDENHABERLER • AKSİGORTA Genel Müdürü Ercan Mutlu, Türkiye'de yaratılan primin GSMH içindeki payının binde 5-7 olduğunu belirterek "1990'larda sigorta sektöründe yaşanacak değişikliklerle sektör parlak bir döneme girmeye adaydır" dedi. • CAMEL HOLDtNG Marmaris'teki 5 yıldızlı Munamar Otel'in işletmesini üstlendi. • HEMA Anadolu Traktör Pazarlama ve Satış Şirketi, Amerikan Detroit Diesel Corporation'un Türkiye genel distribütörlüğünü yapacak. • tSTANBUL PAZARLAMA 1989 yılının en iyi hizmet veren yetkili satıası seçilerek IBM Türk Limited Şirketi tarafından ödüllendirildi. • MUTAFÇ1LAR A.Ş. imal ettiği inşaat makinelerinin yabancı ülkelerde pazarlanması konusunda Japonya'nın en büyük ticari fırması olan Mitsui and. Co. Ltd. ile anlaşıyor. • TEPUM (Temel Bilgiler Programlama ve Uygulama Merkezi) IBM Türk Limited tarafından 1989 yılı yetkili satıcısı seçilerek ödüllendirildi. • TÜRKÎYE ZlRAAT BANKASI emekli maaş ödemelerini sadece bu işlemlerin yapıldığı "özel İşlem Merkezleri" araalığıyla yapacak. VERGIREHBERIH ,TurgutAnğ Yeıd Bağ-Kur primleri Yeni bütçe yılı dolayısıyla memur maaş katsayısııun karılması, ayUk Bağ-Kur primlerinİ % 24,39 aıttırdı. 255'eçt- Her ay içinde bankaya ya da postaçeki hesabına ödenmesi ge- reken Bağ-Kur primleıinin l.).1990Man itibaren uygulanacak yeni prim ödeme tablosu: •a 1 2 3 4 5 S 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 ca n m k Göstefit 360 420 480 540 600 660 720 780 840 900 960 1020 1270 1520 1770 2020 2270 2520 2770 3020 3270 3520 3770 4020 tfSfani n 91800 1Ö7.100 122.400 137.700 153.000 16&300 183.600 19a900 214.200 229500 244500 260100 323SS0 387.600 451.350 515.100 578.850 642.600 70R350 770.100 8331850 897.600 96t.35u 1.025.100 pram H21 ia360 21.420 24.280 27.540 30500 33.660 36.720 39.780 42.840 4^900 43.960 52.020 64.770 77.720 90.270 103.020 115.770 128.520 141.270 154.020 166.770 179.520 192 270 205.020 H 12 11.016 12552 14,588 10524 ' 18360 20.S6 22.032 23368 25.704 27540 29.916 31.212 36862 46.512 54.162 61.812 69.452 77.112 84.762 92.412 100.062 107.712 115362 123.012 \ayım 23378 34.272 39.168 44.064 48.960 5X856 58.752 63.648 68544 71440 78.878 83.232 103.662 124.032 144.432 164.832 185.232 205.632 226.032 24E432 266.832 287.232 307.632 328.032 Sağlık hizmetlerinin uygulanmaya konulmayan illerde yalnız- yaslılık primi ödenir ÇOKFARKLI GONPAA.Ş İST 134 34S6 • 161 2208 «1328761 ANK.1363965 • 1372565 İZM 225215