Katalog

CUMHURÎYET/6 DİZİ-RÖPORTAJ 10 ŞUBAT1990 Dededen kalan 'testerecilik' mirasını devralacak kimseyok Tek clisi kabıus bir meslek— 5 — ERDAL YAZICI Testereci Mustafa Gülcr'in atölyesi tstanbul Küçukpazar'da... Zemin kalta 5-6 metrekarelik küçücük bir alan... Dedesi 50 yü, babası 55 yıl aynı tezgâhlarda çalışmışlar. Kendisi dc 1946'dan bu yana sa pından, bilemesine kadar "komple lestere" yapıyormuş... "Dedem 50 yıl, babam 55 yıl testerecilik yapmış. Ben de 1946'dan bu yana aynı raesieği yapmaktayım. Tezgâhlann hepsi asırtık; hepsi dedemden kalma..." Mustafa Giiler'in atölyesi İstanbul Küçükpazar'da... Zemin katta 5-6 metre kareük daracık bir alan. Ka- pısı da pencere boyunda: 1 metre uzunluğunda... lçeriye girecek müşteri "kafayı eğmek zoranda" 'Bileme tezgâhı' ışığın bol olduğu pencereye yakın yere yerleştirilmis! Çapraz tezgâhı, matkap, men- gene ve örs arka sıralarda. Yine "dededen kalma bir dolap" üstün- de nazar boncuğu... Dolabın us- tünde 30 yülık radyo ve altta çek- meceler... Neler mi var içinde? "Maliye Ue ilgili evnıklar, fatura- lar, veresiye defteri, vesaire vesai- re.J* "Testerecilik ve tezgâhlar dede- den, babadan miras"mış Musta- fa Usta'ya. Acaba kendisi kime miras bırakacak mesleğini ve tez- gâhları?.. "Dedemin işe başladığı ilk yıl- lar Fatih'te bir atölyesi varmış. Çı- kan bir yangınla her şeyi kül ol- moş. Sonra memlekete gitmiş. Testerelere sap yapmış ve onunla çıkmış Karadeniz'e. Yolda molor batmış; büliın mallar suyun dibi- ni boylamış. tstanbul'a gelmiş. Unkapam'nda Demirciler Çarşı- sı'nda bir ustanın yanında calış- ma>-a başlanuş. Usta ölünce butun tezgâhlar kendisine kalmış; ardın- dan babam işi öğrenmiş ve sonra da bizler... Bu işi yapan son ku- şağız. Çocuklanma öğretmedim; onlar da merak salıp işe egilme- dilen giicüm yetene kadar yapa- cagım bu işi... Sonra kimler çalı- şır bu tezgâhlarda bilemem..." Bir çelik levhayı "önce kesip - biçip diş açmak, sonra da sapını takıp bileylemek" kolay mı aca- ba?.. Bir testerede kaç 'diş' var?.. Usta akşama değin kaç 'diş'le 'cebelleşiyor' dersiniz?.. "Bir tes- terenin sapından, bileylemesine kadar tum işleri elimden çıkıyor. Yardımcı hiçbir motor gıicü yok. Testerenin çelik levha kısmı yurt- dışından geliyor. 20 cm. enindeki çelik levhayı uçe bolüyorum; ya- pacağım testerenin çeşidine göre de boyunu kesiyorum. Ardından dışlerin tek tek açüması var... Son- ra dişlere 'çapraz tezgâhı'nda çap- raz verrnek, sapını takıp bileyle- mek... Testereler çeşit çeşit: 'Pala, el testeresi ve fare kuyru- ğu'... 'Pala' daha çok inşaatlarda, 'fare kuyruğu' delik delmede kul- lanılır. Bir giinde yaklaşık 10 ta- ne lesterr çıkarabilirim. Teslerele- rin kullanım amaçlanna göre diş- leri degişir. tnce işlerde dişler sık, çaprazlar dardır. Kaba işlerde ise dişler seyrek ve derin, çaprazlar geniştir. Gelelim bir testerede kaç diş olduğuna; yakJaşık 80 diş... Giinde 10 testere yapsam ve bir de bileylenmek için getirilenleri kat- sak binlerce 'diş'le cebelleşiyorum. Hem de çelik dişlerle... Dedemin gözleri sonunda kör olmuş; baba- mın gözu de çok az goruyor... Ben de her yıl gözliik değiştiriyorum..." Çelikle eğenin kapışması so- nunda korkunç bir cınrtı çıkıyor ortaya; kulaklan tırmalayan bu ses sonunda çelik 'pes' ediyor, ama eğenin ömru de 10-15 gün su- ruyor... Ustanın dolabırun ustun- de "işi bitmiş" yuzlerce eğe var... Çelikler 'pes' etse de eğelerin işi bitse de usta 'pes' etmiyor. Dok- tor kontrolsüz "Tahtakaleden her >ıl gözliik" alıyor; "şimdilik göz- leri idare ediyor..." Başka rahat- sızlığı: "Kulaklarda sık sık kor- kunç uğultular oiuyor.." Bu hava- sız, güneş almayan ve rutubetli or- tamda şimdilik "başka da bir ra- hatsızlık yok." Usta binlerce çelik dişle 'cebelleşirken' müşteriierin biri gidip diğeri geliyor... "Ustam şu testereyi btieyiver... Yabana de- ğil 10, yıl önce senden alnuşbm..." "Olur Hasan Usta, akşama alır- sın... tşler ne âlemde?." "Maran- gozluğu bırakük... Şimdilik kira- lara bakıyoruz." Ve Hasan Usta gençlik yıllannda Sinop'ta el hı- zarlarıyla nasıl ağaç biçtiklerini anlatıyor. 1.5 m.lik dev ağaçlardan hızarlarla nasıl tahta biçtiklerini... Bugune değin Hasan Usta'nın elektrikli testeresi hiç olmamış... İşi bırakmasıyla birlikte elinde ka- la kala Mustafa Usta'nın 10 yıl ön- ce yaptığı testeresi kalmış. Teste- reci Mustafa Usta'nın yanında "ufak ayak işlerTni yapan bir yar- dımcısı da var: Erzurum'dan... Ama çırağı veya kalfası degil... Ke- mal Koş "işsiz gnçsuz_." Yülar ön- ce "köyünden af aroz edilmiş" Is- tanbul'a yerleşmiş... "\fer yok, yurt yok..." Kalacak yeri yok. Şimdilik kalacak yeri "kahvder, parklarda- ki banklar, köpni altlan ve Mus- tafa Usta'nın mekânı..." Oturur, kalkar, karnını doyurur ve de tı- raş olur. "Erzurumlu Kemai'in bir elinde permatik, dığer elinde ay- na... Aynası sadece 2cm I ... "N>- sıl göriir kendini o aynada; kos- kocaman ayna durur, o yi»e ay- nasıyla tıraş olur" diyor Mustafa Usta... Ve ekliyor: "Sagoisun iyi- dir Kemai... Maliyeye gider vergi- mi verir, Bağ-Kur n^aynn alır..." Ve ustanın atölyesinde "Peugeot Freres" marka bir testere göze ça- rpıyor; biı müşterisi bilcylemesi için getirmiş. Çelik levha bileyle- ne bileylene iyice daralmış... "En az 70 yıllık" diyor Mustafa Usta. Ustanın şimdilik gözleri görüyor, kulaklan duyuyor. Asırlık tezgâh- larda çelik levhalara biçkn veriyor. Gündc binlerce *diş'i iyi kessin di- ye "hizaya" getiriyor. Hem de bi- leğinin gücüyle.. "Piyasada büe- yici çok, ama başından sonuna komple testere yapan yok; fabri- kasyon yapılıyor, ama benim gibi bileğinin guciiyle bu işi yapan kimse kalmadı. Marangozlar bile yuvarlak testerelerini bileyleume- si için bize getiriyoriar, bizi terdh ediyoıiar. Çıinkü makinayla çelik bilendiğinde çok hızlı sıirtünme- den çelik bozuluyor..." Şimdilik "MustafaUstanın bifeytemesi ter- dh ediHyor..." Ya Musufa dan sonrası... —BtTTt— İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI ISTANBUL METROSU ÖNYETERLİLİK ÇAĞRISI İstanbul kentinin ulaşım sorununu çözmek için 16 km. uzunluğunda bir metro sistemi planlanmıştır. Gerekli kapasitev tecrübe ve kaynaklara sahip firma gruplannın belirlenip ihaleye çağrılabilmesi için Önyeterlilik Belgesi verilecektir. 1. Önyeterlilik Başvuru Dosyası, yazılı başvuru ile," İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Teknik tşler Müdürlüğü, Saraçhane / İstanbul" adresinden temin edilebilir. 2. Dosya bedeli 10.000.000.-TL. + KDV dir. 3. Hazırlanan Başvuru Dosyası, 22 Mart 1990 Perşembe günü yerel saatle 11.00' e kadar, aynı adreste Encümen Müdürlüğü'ne iletilmiş olacaktır. Gecikmeler kesinlikle dikkate alınmayacaktır. İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYEBAŞKANLIĞI İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI BOGAZ DEMİRYOLU TÜNELİ ÖNYETERLİLİK ÇAĞRISI İstanbul kentinin Asya ve Avrupa yakalarını, İstanbul Boğazı altından, yüksek kapasiteli toplu taşıma sistemi ile bağlamak amacıyla 13 km. uzunluğunda bir raylı sistem planlanmıştır. Gerekli kapasite, tecrübe ve kaynaklara sahip firma gruplarının belirlenip ihaleye çağrılabilmesi için Önyeterlilik Belgesi verilecektir. 1. Önyeterlilik Başvuru Dosyası yazılı başvuru ile, " İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Teknik İşler Müdürlüğü, Saraçhane / İstanbul" adresinden temin edilebilir. 2. Dosya bedeli 10.000.000.-TL. + KDV dir: 3. Hazırlanan Başvuru Dosyası 22 Mart 1990 Perşembe günü yerel saatle 11.00' e kadar. aynı adreste Encümen Müdürlüğü'ne iletilmiş olacaktır. Gecikmeler kesinlikle dikkate alınmayacaktır. İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI MALİYE VE GÜMRÜK BAKANLIĞI'NDAN MALİYE MÜFETTİŞ YARDIMCILIĞIGİRİŞ SINAVI Maliye ve Gümrük Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanhğı'nca 9 Nisan 1990 Pazartesi günü saat 09.00'da Ankara ve İstanbul'da Maliye Müfettiş Yardımcılığı Giriş Sınavı açılacaktır. SINAVA KATILABİLMEK İÇİN: a) Devlet Memurlan Kanunu'nun 48'inci maddesinde yazılı niteliklere haiz olmak; b) 01.01.1990 tarihi itibariyle 30 yaşını doldurmamış bulunmak; c) Siyasal bügiler, iktisat, işletme ve iktisadi ve idari bilimler fakültelerinin (veya eşitleri olan yurtiçi ve yurtdışı fakülte veya yüksek okullardan) birinden mezun ol- mak; d)Erkekkrde askerliğini yapmış veya erteletmiş olmak (halen askerlik görevini yap- makta bulunanlar, terhislerinden sonra atamaları yapılmak üzere sınava kabul edile- büirler); e) Her türlü iklim ve çalışma şartlannda görev yapabilecek sağlıkta olmak; 0 Maliye müfettişliğinin gerektirdiği nitelikleri taşımak; g) Daha önce bir kereden fazla bu sınava girmemiş olmak; gerekmektedir. Sınavlarda giriş şartlarını ve sınav konularını gösteren broşür ile müracat formu yukarıda belirtilen öğretim kurumlarından, Ankara'da Teftiş Kurulu Başkanljğı'ndan, îstanbul ve İzmir'de de Maliye Müfettişliklerinden sağlanabilir. îsteklilerin gerekli belgelerle birlikte en geç 23 Mart 1990 Cuma günü çalışma saati bitimine kadar Teftiş Kurulu Başkanlığı'na bizzat veya posta ile başvurmaları gerek- mektedir. Postada vaki gecikmeler dikkate alınmayacaktır. İlan olunur. T.C. MALİYE VE GÜMRÜK BAKANLIĞI GELİRLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ STAJYER GELİRLER KONTROLÖRLÜGL GİRİŞ SINAVI Maliye ve Gumruk Bakanlığı Gclirler Genel Mudurluğu'nce 19, 20, 21 Mart 1990 tarihlerinde saat: 9.00'da başlamak üzere Ankara, İs- tanbul, Izmir ve Adana'da Stajyer Gelirler Kontrolörlüğü giriş sına- vı açılacaktır. Sınavı kazananlar, 3 yıllık staj dönemı sonunda yapılacak "Ye- terlik Sınavı"nı da kazandıkları takdirde Gelirler Kontrolörü olarak göreve devam edeceklerdir. Sınava katılabilmek için: a) Devlet Memurlan Kanunu'nun 48. maddesindeki niteliklere sa- hip olmak; b) 1.1.1990 tarihinde 30 yaşını doldurmamış olmak; c) Eğitim süresi en az dort yü olan, Siyasal Bilgiler, İktisat işlet- me, Hukuk, İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte ve Yüksek Okullan veya aynı sure eğitim veren ve bunlara denkliği Yüksek Öğretim Ku- rulu'nca kabul edilen ülkemizdeki ve yabancı ülkelerdeki fakülte ve yüksek okullann birinden mezun olmak; gerekir. • StajyeT Gelirler Kontrolörlerine bugün için yaklaşık net 1.070.000 lira maaş ile grup merkezleri dışında görevlendirilmeleri halinde ay- rıca 29.900.- lira gündelik ödenmektedir. îstekliler, sınav için gerekli belgeler ile sınav konularını belirten "Sınav Broşüru"nü Gelirler Genel Mudurluğu Gelirler Kontrolorle- ri, "Sanayi Cad. Alsancak İşhanı Kat: 5 Ulus/Ankara" adresinden veya Gelirler Kontrolörleri Eğitim Grup Başkanhğı'ndan sağlayabi- lirler. Başvunılann, en geç 28 Şubat 1990 çarşamba gunü mesai bitimi- ne kadar yukanda belirtilen adreste gerekli belgeler ile birlikte yapıl- ması veya posta ile gönderilmesi (posıadaki gecikmeler kabul edilmez) gerekmektedir. İlan olunur. Basın: 15680 İSTANBUL BÜYÜK ŞEHİR BELEDİYE BAŞKANUĞrNDAN 1- Beledıyemiz Saglık İşi. Md.luğu ıhıı\acı oian su analız cıhazı 50.000.000.- TL + KDV muhammen bedelle ihale olacakiır. Geçıcî Teminaıı: 1.500.000.- TL. Şartnamesı: 10.000.- TL. bedelle Araç Gereç Sacınalma Md.den satın alınabilır. 2- Kadıkov Bağdaı Cad. Göztepe yeraltı geçıdınde buiunan 6 no.lu dukkân ayhk 200.000.- TL. muhammen bedel- le 1 yıl mûddetk ihale olacakiır. Geçıci Temınaıı. ""2.000.- TL. ihaleye işi. Tem: 1.200.000.- TL 'dir. 3- Usküdar Kuçük Çamlıca Korusu'nda buiunan C no.lu büfe aylık 1.500.000.- TL. muhammen bedelle 1 yıl mud- deıle ihale olacakiır Geçicı Teminaıı: 540.000- TL.'dır. ihaleye Işt Tem 4.500 000.- TL.'dir 4- Üskudar Kuçlık Çamlıca Korusu'nda buiunan B no lu bufenin aylık 1.500.000.- TL. muhammen bedelle 1 yıl muddetle ihale olacaktır Geçicı Teminaıı: 540 000.-TL. Ihaleve Işt Tem: 4 500.000.- TL.'dir 5- t'skudar Kuzguncuk Fethipaşa Korusu'ndaki çay ocağı aylık 1.000.000.- TL. muhammen bedelle 1 yıl muddcı- le ihale olacakiır. Gecıcı Temınatı 360 000.- TL.'dir. İhaleye Iştırak Tem: 3.000.000 - TL.'dır. v 6- Kadıkoy Bağdaı Cad. Gözcepe yeraltı geçidindeki 1 nolu dukkân avlık 200.000.- TL muhammen bedelk 1 vıl n^'jddetle ihale olacakiır. Gecıcı Temınatı 72.000 - TL.'dir. İhaleye Işt. Tem: 1 200.000.- TL.'dır ""- Kartal Yakacık Ça>ırbaşı mahallede buiunan 2 no lu dunkân 200.000.- TL. muhammen bedelle 1 yıl muddeıle ihale olacakiır. Gevıci Teminaıı: 7 2 000.- TL.'dir ihaleye Işt. Tem: 800.000 - TL.'dır. 8- Karıal Tuzla Cumhurıyet Cad Kal 2de buiunan 99 no lu dukkân avlık 100.000.- TL. muhammen bedelle 1 vıl muddetle ıhak- olacaktır. Gecıci Teminaıı: 36.000.- TL.'dır ihaleye Işt Tem: 600.000.- Tl .'dir Şaımamelerı Emlak Md den gorulebilır Yukarıda yazılı ışler 22 Şubat I99<ı gunu saat 11.00'de tstanbul Buyuk Şehir Beledıye Encümeni'nde 2886 sayılı yasanın45. maddesıne gore açıkarttırma, l'ıncı ış 2886 sayılı >asamn45. maddesine göreaçık eksiltme usulüne göre şarmamelen veçhile a\n avtı ihale olacakür Ihalelere kaulmak ısıeyenlenn ihale ı-iinundcrı 1 gun once geçicı leminalı ve ihaleye ıştirak temınatı yalırarak ala- cakları ıhalc>c gırış belgelen ile yukarıda >a/ılı gun ve saaıte İstanbul Buyuk Şefaır Bdediye Encümeni'nde hazır bulunmaiarı gerekmektedır.