Katalog

M M Birikimleriniz Pamukbank'ta "iyi faiz" kazanır. Cumhuriyet "İyi Banka"da "iyi faiz" her zamanın iyisidir. PAMUKBANK iyi ba n kad ı r 67. Yıl; Sayı: 23823 Kurucusu: Yunus Nadi 1000 TL ,KDV *,*,/, 17 Aralık 1990 Pazartesi BakanlarKurulu, Anayasa Mahkemesi'nin Güneydoğu kararnamesini iptal etmesi olasılığına karşıyenisini çıkardı Kararname oyıuıu430 sayılı Güneydoğu Kararnamesi, yürürlükten kaldınlan kararnamedeki birçok hükmü aynen korurken bazı hükümleri değişikliğe uğratıyor. TURAN YILMAZ TUNCAY ÖZKAN ANKARA — Hükümetin, ya- nn Anayasa Mahkemesi'nde in- celenecek olan Güneydoğu ka- rarnamelerinin ycrinc benzer bükümler içeren yeni bir karar- name yayimlaması, "hüküme- tin yargı denetiminden kaçma girişimi" olarak nitelendirildi. Resmi Gazete'de dün yayım- lanarak yururlüğe giren yeni ka- rarneme, yürürlükten kaldınlan 424 sayüı KHK'daki birçok hük- mü aynen korurken bazı hü- kttmleri ise değişikliğe uğrattı. Cumhurbaşkam Tnrgut ÖzaTtn başkanlığında cumartesi günü yapılan Bakanlar Kurulu toplantısında öncelikle hükumet ile Anayasa Mahkemesi arasm- daki üişkiler gündeme geldi, ah- nan iptal kararlannın hükumet için sürekli engelleyici rol oyna- dığı dile getirildi. Bazı bakanla- nn bu kararlan, kararnamenin imzalandığı Bakanlar Kurulu toplantısında örnekler vererek eleşürdiği öğrenildi. Anayasa Mahkemesi'nin sayı- sal dengelerinin kendi aleyhleri- ne bir görunüm sergilediği, alı- nacak kararlarda bunun göz önünde bulundunılması gerek- tiği de ifade edilen toplantıda, bazı bakanlann Anayasa Mah- kemesi'nin kararlanmn politik taraflannın bulunduğunu da söyledikleri belirtildi. Toplantı- da ilk olarak, 424 ve 425 sayüı KHK'lann maddelerinde deği- şikliğe gidilmesi yönünde bir gö- riişün oıtaya atıldığı saptandı. Ancak bu görüşten daha sonra Anayasa Mahkemesi'nin karar- nameyi iptal etmesi halinde de- ğişikligin de yûrürlUkten kalka- cagı, bu konuda yüksek yargı organlarının içtihatlannın bu- lunduğu yolundaki açıklamalar üzerine vazgeçildi. Bunun üze- rine toplantıya katıldıklan belir- lenen bazı hukuk damşmanlan- (Arkast Sa. 19, Sü. 4'de) TAM METlN VE TEPK1LER 4 Sayfada GENELKURMAY BAŞKANI GÜNEYDOĞU'DA 3. Sayfada \fergi arttırıım Köşk kapısında Motorlu taşıt; taşıt alım ve damga vergilerinin yüzde 50-75 oranında artması bekleniyor VECDİ SEVİĞ ANKARA — TBMM'de kabul edi- len vergi düzenlemeleriyle Bakanlar Kurulu'na verüen vergi arttınm yetkisi dört temel vergide yıl sonundan önce kullanılacak. 1 Ocak 1991'den itibaren motorlu taşıtlar vergisi, taşıt alım ver- gisi, damga vergisi ve harçlarda oran ve miktarlar yuksekilecek. Vergi art- tınmınm yüzde 50-75 arasında olma- sı bekleniyor. Son vergi duzenlemeleriyle otoma- tiğe bağlanan vergi artırımlan Maliye1 yi rahatlattı. 1980'den bu yana gele- nekselleşen yıl sonlannda vergi yasa- sı çıkartma sorunu da hükümete veri- len geniş yetkilerle büyük ölçüde or- tadan kaldırıldı. Vergi miktarları, ka- nunlardaki parasal sınırlar ve bazı oranlann enflasyona göre otomatik değiştirilmesi yolu açıldı. Bakanlar Kurulu, vergi yasalannda- ki temel miktarlan, Maliye ve Güm- rük Bakanlığı'nın toptan eşya fiyatla- nndaki artışa göre saptadığı "yeniden değerleme oranı" ya da asgari ücret- teki değişime göre otomatik arttıra- bilecek. Bakanlar Kurulu'na tanınan yetki- lerden bir bölümü bu yıl sonundan ön- ce kullanılacak. 1 Ocak 1991'den iti- baren; motorlu taşıtlar, taşıt alım, damga vergüeri ile harçlarda yapılacak arttınmlar konusunda son karan Cumhurbaşkam Turgut özal verecek. özal'a sunulacak arttırım secenekle- rine ilişkin son çahşmalar Maliye Ba- kanlığYnda tamamlandı. Bakanhktan üst düzeyde bir yetkili, geçen yıl Ba- kanlar Kurulu'nun vergi artünmı yetki- sıni kullanırken özal'ın müdahalesi- ni anımsatarak "Bu yü kararnamenin Köşk'ten donmemesi için titizlik gösterildiğini" belirttiler. Yıl sonunda, fınansal kiralamada vergi oranını Ma- liye yüksek tutunca, özal kararname metnindeki oranı değiştirmiş ve Gelir- ler Genel Mudüru'nu de "Olmaz, o kadar yüksertemezsiniz" diye uyararak kara taşıt araçlanmn kiralanmasında katma deger vergisi oranının yüzde 5'te tutulmasuıı sağlamıştı. Maliye ve Gümrük Bakanhğı'nın yüzde 50-75 dolayında arttırılmasın- dan yana olduğu vergi ve harçlar şunlar: • Damga vergisi (sözleşme kâğıtla- rı, kefalet, teminat ve rehin senetleri, fesihname kâğıtları, karar ve mazba- talar, ticari senetler, ticari belgt.er, be- yannameler, teklif mektuplan) • Ta- pu harçları, • Yargı harçlan, • Noter harçları, • Pasaport ve konsolosluk harçlan, • Trafîk harçlan, • Ruhsat ve diploma harçları. Motorlu taşıtlar vergisinde 1990 için yapılan yüzde 75 oranındaki zamdan sonra bu yıl zam oranının yüzde 50 dolayında tutulabüecegi belirtildi. Ba- kanlık yetkilileri, taşıt akm vergisinde yapılacak arttınmın ise "en hassas konu" olduğunu belirttiler. Yetkililer, otomotiv sektörünün vergi artış ora- (Arkası Sa. 19, Sü. Tdt) Sorgu tamamlandı AsiİNadir bugün yargıç önünde Cumartesi akşamı tutuklanarak Scotland Yard'a 30 saat süreyle ifade veren Asil Nadir, 'hırsızlık' ve 'muhasebe kayıtlarında tahrifat' başta olmak üzere 18 ayn suç iddiasıyla mahkemeye çıkarılacak. EDİP EMİL ÖYMEN LONDRA — Turkiye'den İn- giltere'ye dönuşunde, cumartesi akşamı Londra Heathrovv Hava- alanı'nda tutuklanan Polly Peck Yönetim Kurulu Başkanı Asil Nadir'in sorgusu dün gece ta- mamlandı. Scotland Yard'a 30 saat sureyle ifade veren Asil Na- dir, "hırsızlık" ve "muhasebe kayıtlannda tahrifat" başta ol- mak üzere 18 ayrı suç iddiasıy- la bugun mahkemeye cıka- nlacak. Londra'da tutuklandıktan sonra Holborn Karakolu'nda sorguya alman Asil Nadir'in, dün gece geç saatlere kadar Scotland Yard tarafından ifadesı alındı. Geceyi, penceresiz bir hücrede, kendisine verilen yatak ve battaniye ile geçirdiği kayde- dilen Nadir'in avukatı Peter Knight'in de dün karakola çağ- rıldığı ve sorguda bir süre hazır bulünduğu belirtildi. Asil Na- dir'in bugun "Bow Street" ilk derece mahkemesine çıkanlaca- ğı kaydedildi. Nadir'i sorgulayan Scotland Yard, mahkemede ken- disi için aralannda "hırsıziık" \e "muhasebe kayıtlarında tahri- fat"ın da bulünduğu 18 ayn suç isnadında bulunulacağını açık- ladı. (Arkan Sa. 19, Sü. Tde) Osman Hamdi Bey tablosuna 1.75müyarKültür Servisi — Osman Hamdi Bey'in "Kaplumbağa Terbiyecisi" adh tablosu 1 milyar 750 milyon Türk Liralık rekor fiyatla satıldı. Maçka Mezat'ın dün düzenlediği müzayedede 850 milyon liralık muhammen bedelle satışa sunulan tabloyu tktisat Bankası satın aldı. tktisat Bankası adına müzayedeye katüan idare meclisi üyesi Gürbiiz Tömay, resmi restore ettirdikten sonra belirli bir süre için sergilenmesi amacıyla Resim Heykel Müzesi'ne vereceklerini söyledi. Büyük çoğunluğu Saim Birkök'ün anısına kurulan bir özel koleksiyondan çıkan antikalann oluşturduğu müzayedede toplam 221 parça satışa sunuldu. Marmara Otel'deki müzayedede antikalann tamamına yakını alıcı buldu. Osman Hamdi Bey'in müzayedeye çıkartılan öteki tablosu "Çicek Yerleştiren Kız" 700 milyon liraya satıldı. Müzayedede yüksek fiyatla ahcı bulan tablolar 700 MtLYON LlRA — 'Çiçek Yerieştiren Kız.' 1.75 MtLYAR LİRA — 'Kaplnmbaga Terbiyecisi'. (Arkaa Sa. 19, Sü. S'de) 3 ocakta Kongre'ye Körfez'de 'askeri güç'kullanımını getirecek Bush savaş izni peşindeDıs Haberier Servisi — ABD ile Irak arasındaki söz düellosu giderek sertle- şirken Başkan Bush, 3 ocakta toplana- cak yeni Kongre*den Körfez'de askeri guç kuUanımı izni istemeyi düşündüğü- nü söyledi. AA'nın Washington kaynak- lı haberine göre gazetecılere, "Bu konu- da düşunüyoruz" diyen Bush, bundan sonraki Amerikan karannın "dünyaya güçlii ve açık bir sinyal" göndereceğini açıkladı. Londra muhabirimiz Edip Emil Öy- men'in bildirdiğine göre ise Irak'ın nük- leer bir bombayı en geç 1992'ye kadar yapmayı başaracak teknik güce ulaştı- ğı öne sürüldü. "The Sunday Times" gazetesi, Irak'ta nükleer tesislerde gö- rev almış iki Alman bilim adamına da- yanarak verdiği haberde, Irak'ın elinde halen nükleer bomba yapmaya yaraya- cak teknik donarum bulunduğunu bil- dirdi. Bağdat'ın kuzeybatısı ile guneyin- de kurulan tesislerde uranyumun güç- süz turünün bombada kullanılmaya uy- gun uranyum-235 türune dönüştüruldu- ğü anlaşıhyor. Gazete, Batıh ülkelerin Irak'a nükle- er bomba imalatı için gerekli madde ve gereçleri satmadığı halde birçok araç ge- recin Batıh bilim adamlannın katkılan ile Irak'ta yapıldığını kaydetti. Saddam Hüseyin'in 1981'de Israil sal- dınsı sonucu tahrip olan Osirak nük- leer tesisının onanlmasımn ardından nükleer silah uretim programına yeni- den başladığı ve işin başına damadı Hn- seyin Kâmil Hasan'ı getirdigi anlaşıh- yor. "Sunday Times" gazetesine bilgi ve- ren Alman bilim adamlanndan Alman MAN Technologie GSMH fırması uz- manı Dr. Bnıno Stemmler'ın, Irak hü- kumetinin davetlisi olarak 1987'de git- (Arkası Sa. 19, Sü. l'de) Ha Ali Veli, Ha Veli Ali... IJemokrasi ve insan haklarıyla Özal- ANAP iktidarı arasındaki alışverişin ölçüsü nedir? Hafta sonunda bu soruya dönük ye- ni bir örnek daha sergilendi. Konu, kamuoyunda Sansûr ve Sûrgün (SS) Kararnamesi oiarak bilinen 424 sayılı kararnameyle iigili. Geçen temmuz ayında son biçimini almış olan yasa gücündekı bu kararname, Güney- doğu'ya ılişkın olarak çıkartılmıştı. İçeriğının carpıcı noktaları şöyle özetlenebilir: • Olağanüstü Hal Bölge Valisi'nin istemı üzerine Içişleri Bakanlığı, gazete, dergi ve matbaa kapatabilecekti. • Bakanlık bu yetkisıni hertıangi bir mah- keme karan plmaksızın kullanabılecekti. • Üstelik, içişleri Bakanlığı'nın kapatma kararlarına karşı yargı yoluna da başvurula- (Arkan Sa. 19. Sü. l'de) HASAN CEMAL • Tlplk Jerry Lewis filmi Başrollerini Jerry Lewıs ve Marilyn Afaxwelt'in paylaştığı 1958 yılı ABD yapımı 'Gönüllu Baba' fılmı 20.25'te TV3'te yayımlamyor. 6. Sayfada • ingiltere Başbakant'na kimlik sordular Roma'daki Avrupa zirvesinde görevliler Thatcher'dan görevi devralan Major'ı tanımaymca kimlik sordular.10. Sayfada • Tiran diken üstünde Arnavutluk'ta 45 yıldan beri ilk kez bir din adamı radyodan halka seslendi. 11. Sayfada • Romanya yine ayakta Temeşvar'da düzenlenen gûsterıye katüan 10 bin kişi Iliescu 'yu protesto etti. 11. Sayfada • Zorunlu yapı sigortası önumüzdeki günlerde TBMM'ye sunulacak yeni Imar Yasası tasarısı, "yapı'sigortası" uygulamasını getirecek. EkonomVde • Ekmek zammında işçi payı' Fırmcılar ışçılık ücretleri nedeniyle zammın kaçımlmaz hale geldiğini öne süruyorlar. EkonomVde • Koseçki: Türk olurum Galatasaray'ın yeni transferı Roman Koseçki, Florya tesislerınde dun antrenmana çıktı. Spor'da • Gençliğe yasak zinclri Ortaöğrenimde gençliğe 'suçtu' gibi bakılıyor, birçok davranış 'ceza' kapsamında. Arka Sayfada • Kaplumbağa yuvaları Kaplumbağa üreme alanları, kumsallardakı yapılaşmalar nedeniyle giderek yok oluyor. Erozyon kaplumbağalar için büyük tehdit. Arka Sayfada G U N 4 D E R G İ PERŞEMBE 1VUP Sozcüklerin halısıyla uçarcastna Italo Calvino 6 kıtabıyla Türkçede. Calvino'nun bir otobiyografi denemesi ve Yavuz Baydar ın yaztsı. Sessizlik Çığlıklan Selçuk Demirel'in albümü Fransa'da yayımlandı. Le Monde Diplomatigue Genel Yayın Müdürü Claude Julien ve Yazı Işleri Müdürü Ignacio Ramonet'nin yazıları. Cep Üniversitesi Fransa'da yayımlanan Que sais-je dizisi Türkçede. Yayın Yönetmeni Murat Belge'yle Mürşit Balabanlılar fşonuştu. Ayet mi, slogan mı? Rusen Çakır'ın "Ayet ve Slogan" kitabımn eleştirileri Şabin Alpay ve îsmail Kara 'dan. CUMA Rüstem Batum, "İki Ters Bi Düz Laflar"dan sonra nasıl "şov" programına soyundu? Bizimkiler'in kapıcı Cafer'i kapıcılarla dertleşti. , Kablolu TV'nin 20 kanal yayını PTT Yer Uydu Merkezi'nden geçiyor. Çanak antenlerin kar-kış sorunu. Ralli pistleri ekrana taşındı. Saatlere göre televizyon programı. Hafta boyu kanalların yayın akışları, haftanın program rehberi ve naftanın filmleri. Malta Şahini", unutulmayacak bir film. Radyo programlarından seçmeler. 'Tatıl Sabahı' programı yeni salonuna kavuştu. Türk Pop Müziği Radyo3'te agırhk kazanıyor. 3 5 kutulu televizyon bulmacası. Cumhuriyet TV 40 sayfa. CUMARTESİ Yapay böcekler Mars yolunda ' Köpüğün başına gelenler SahteUFOizleri Bilgisayar dünyasında son gelişmeler Isaac Asimov yazıyor Bukalemunun bilinmeyen yönleri Sağlıkta son araştırmalar PAZAR Doksanların ilk yılında müzik neler yaşadı? Pop, rock ye cazda, 'şovalyelik yılı' konserleri. Kadın şarkıcıların tırmanışı. Yeni akımlar... Doğada yaşam Dağalara, yüruyüşçulere, tırmanışçılara açık. 5 ii yuruyuşçuL _, ... oir anket çağnsı. C U M H U R I Y E T L E