Katalog

15 KASIM 1990 EKONOMİ CUMHURÎYET/13 Esnafa Körfez destegi • ANKARA (AA) — Başbakan Akbulut, bugttn Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK) Başkanı Cemal Tercan ve yönetim kurulu üyelerini kabul etti. TESK Başkanı Tercan, görüşmede yapüğı konuşmada, Körfez krizinden en çok csnaf kesiminin etkilendiğini belirterek E-24 ve E-25 karayolları üzerindeki taşunacılık işlemlerinin durmasının ve diğer etkilerinin, o bölgelerdeki esnafı iş yapamaz hale getirdiğini söyledi. Başbakan Yıldırun Akbulut, esnafın Körfez krizi nedeniyle bazı isteklerini dile getirdiğini, bunlann incelenerek yapıiması gereken her seyi yapacaklannı bildirdi. Krizin faturası • ANKARA (ANKA) — DlE verilerinden yapılan belirlemeye göre Türkiye, Irak, lran, Suudi Arabistan, Kuveyt, Dubai ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni kapsayan Körfez ttlkelerine 1989 yüının ilk 9 ayında 1 milyar 183 milyon dolarlık ihracat yaptı. Bu yıl aynı dönemde ise bu rakam 914 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yüzde 22.7'lik azalmayla birlikte, Türkiye'nin toplam ihracatı içerisinde Körfez ülkelerinin geçen yıl yüzde 15 olan payı yüzde 10.5'e indi. Bu azalma, Irak ve Kuveyt'e ambargo karanıun uygulanmasından itibaren hiç ihracat yapılamamasının yanı sıra lran ve Suudi Arabisian'a olan ihracatın geçen yılın eş dönemine göre azalmasından da etkilendi. Bilgi bankası • Ekonomi Servisi — Borsa, faiz oranları, sektör raporlan gibi birçok konuda "on line" sistemiyle bilgi pazarlayacak olan Veritel A.Ş. deneme yayınlanna başladı. Fransız Minitel deneyimine benzer bir uygulamayı Türkiye'de gerçekleştiren Veritel A.Ş., mönüsündeki bilgileri PTT onaylı bir cihaz kanalıyla abonelerine ulaştıracak. Aboneleı, ekran ve klavyeden oluşan yaklaşık 5 kg ağırlığındaki Veritel 2000 adlı cihazla dogrudan merkeze ulasabilecek ve ekran sayfalannı çevircrek istedikleri bilgilerc erişebilecekler. Türkiye- Romanya görüşmeleri • ANKARA (AA) — Devlet Bakanı Anton Vatasescu başkanhğındaki Romanya heyeti ile Ankara'da yapılan resmi görüşmeler sona erdi. Devlet Bakanı örüç'ün verdiği bilgiye göre Türkiye öncelikle Romanya'ya açmayı düşündüğü 750 bin dolarlık (2 milyar lira) gıda yardımına işlerlik kazandıracak. Buna göre Romanya'ya en kısa sürede limon, kara üzüm, ayçiçek yağı, şekerden oluşan gıda yardımı yapılacak. Pazarlama sempozyumu • Ekonomi Servisi — TÜSlAD'ın uluslararası pazarlama sempozyumu, pazartesi sabahı (19 Kasun 1990) Sheraton Oteli'nde başlıyor. Rahmi Koç, Feyyaz Berker ve Ali Koçman'ın yöneteceği üç oturum ve bir panelden oluşan sempozyum, Cem Boyner'in konuşmasıyla açılacak. "Uluslararası Pazarlamada Yeni Stratejikr" adım taşıyan sempozyumda, Türk, Amerikah, Hintli, Japon, Fransız ve Singapurlu 18 bilim adamı ve yönetici konuşacak. UGUN • KONFERANS Uluslararası finans piyasalan konusunda dünyanın sayıL uzmanlan arasında gösterilen, George Washington Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yoon S. Park, tstanbul Sheraton Oteli'nde bir konferans verecek. TKB'nin duzenlediği konferans iki gün sürecek. • PANEL lstanbul Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası'nın Atatürk Haftası nedeniyle duzenlediği panel bugün saat 13.00-18.00 saatleri arasında Etap Marmara Oteli'nde iki oturum halinde yapılacak. 1. oturumda "Atatürk ve Ekonomi", 2. oturumda ise "3568 sayılı meslek yasası" tartışılacak. TKB'nîn satısında 'motiF ne? Hisse senedinden kaçışın hızlandığı bir dönemde TKB'nin piyasaya 600 milyarlık senet arzına hazırlanması kuşku yarattı. Kuşku duyan kesim, Cumhurbaşkanı Özal'ın direktifinin etkili olduğunu ileri sürüyor. TKB'nin mali durumu üzerine de kuşku ifade ediliyor. Devlet Bakanı Işm Çelebi "Banka'nın kurtarılmaya ihtiyacı yok" diyor. Çelebi TKB senetleri için "knzden âri hisse senedi" deyimini kullanıyor. Genel Müdür îsmail Emen "Ben fırsatçı değilim. TKB'yi motiyasyonu olan banka haline getirmek istiyorum" diyor. ABDURRAHMAN YILDKIM Hisse senedinden kaçışın hız- landığı ve satış şansının çok azaldığı bir dönemde Türkiye Kalkınma Bankası'mn piyasaya 600 milyar liralık büyük bir his- se arzına hazırlanması kuşku yarattı. Bu dönemde "ara ge- reksiz ve zamantamayı dikkat cekici" bulanlar satış konusun- da çeşitli iddialar öne sürüyor- lar. Bu iddialann başında Cum- hurbaşkanı Turgut Ozal'ın "hal- ka açılma yoluyla kaynak sağ- lama direktifi" geliyor. Cum- hurbaşkanı'nın geçen cuma gü- nü bankayı ziyaret etmesi ve "TKB Msseierini almayı iyi bir vabnm olarak göriiyoraın" de- mesi yanında Genel Müdür îs- mail Emen'iu önceki akşam ba- sm toplantısında "Cumhurbaş- k«nııni7 bankadan çok şej bek- liyor"sözleri de bu iddiayı güç- lendiriyor. Bu iddiayı Cumhur- başkanı'nın Kamu Ortakhğı İdaresi'ne "Elinizdekileri satın ve hisse senedi fiyatlannı destek- lemekten vazgeçin" şeklinde bir direktif verdiği iddiasıyla birleş- tirenler, "Acaba Özal, borsanın Körfez'deki geUşmelerden doiayı duşecegini bUdiginden mi kamn TKB'ye mali performans değerlemesi 19 kasımda Vakıflar Bankası şubelerinde bin lira nominal değerli hisselerini 3 bin liradan satışa çıkartacak olan Türkiye Kalkınma Bankası'mn halka açılmasında ilk kez "mali performans degerlemesi" yapıldı. Dışardaki "rating" kunüuşlannın görevini üstlenecek şekilde başlatılan ve ilki ÎBAR tarafından yayımlanan raporda, "TKB geçer not aldı." İBAR Gnıbu Başkanı Prof. Dr. Selçuk Abaç tarafından açıklanan raporda, bankanın performans göstergelerinde önemli gelişmeler sağlandığına dikkat çekildi. Raporda, sermaye ve kârlılık rasyolannda 1990 yılında gercekleşen ve bankamn mali yapısını önemli oranda güçlendiren gelişmelere karşılık turizm sektörüne açılan kredilerden doiayı geçmişten devralınan takipteki kredilerin 100 milyar artışla 138.4 milyar liraya ulaştığı belirtildi. Karşılık kararnamesine tabi olmayan TKB'nin bu problemli kredileri için karşılık ayırmadığı kaydedildi, ancak banka yönetiminin uluslararası standartlara göre yıl sonunda karşılık ayırmaya karar verdiği ifade edildi. İBAR tarafından bankanın üçer aylık bilançoları üzerinden yapılacak "mali performans değerlemesi" kamuoyuna açıklanacak. kuruluşlanna böyle talimat ver- di?" kuşkusunu taşıyorlar. Bu iddia sahipleri, TKB'nin halka açılmasını ve KOl'nin özelleştir- me progrdnunı, borsa daha fazla düşmeden atılan son adımlar olarak değerlendiriyorlar ve "fırsatçı bir yaktaşım" olarak buluyorlar. Bu konudaki bir başka iddia ise bankanın kaynak ihtiyacının artması ve bu kaynağın "halk- tan toplanması yoluna gidil- mesi" şeklinde. Bu iddia çerçe- vesinde borsa aracı kurumu Mustafa Yıtmaz, "Devlet batık şirkeüerini borsa aracıkgıyla kurtannaya çalışjyor" görüşunü savunmuştu. tddiaları yanıtlayan TKB'den sorumlu Devlet Bakanı Işın Çe- lebi "Bankanın kurtardmaya ih- tiyaa yok" dedi. Çelebi Cumhu- riyet'e yaptığı açıklamada, "Bankanın Hazine'de 145 mil- yar tirası, KOt'de 85 mflyar Urası bulunduğunu" ve buna ilaveten 1991 bütçesine 500 milyar lira- lık bir kaynak konulduğunu bil- dirdi. TKB Genel Müdürü Îsmail Emen ise "Ben fırsatçı degilim. Kaynak peşinde de degilim. Halka açümayla TKB'yi moti- vasyoou olan banka haline ge- tirmek istiyorum" dedi. Devlet Bakanı Işın Çelebi TKB'nin halka açılması nede- niyle önceki akşam düzenlenen basın toplantısında da "Böyle bir dönemde ozelleştirmeyi er- tdeyen KOİ mi, yoksa halka açı- lan TKB mi bata yapıyor, kotıi zaman mı seçildi" sorusuna şu karşılığı verdi. "Şu anda sartlar nygnn defil- dir. Biz böyle bir dönemde bor- saya girerek naDun güvenini ölc- mek istedik. Bu hisse senedi krizden an (soyutlanmış) bir hisse senedidir. En giiveniür his- se seaedidir. Yaonmcuun bu du- rumu en iyi şekilde degerlendi- recegine inanıyonu. Krizden doiayı özeUeştirilmeleri ertele- nen şirketler var, onlar banka hisse senedi sunmııyorlar. tlginç bir deneme olacak. Benim inan- cım bu hissder satacak ve basa- rüı olunacaktır." Banka Genel Müdürü Îsmail Emen ise hisse senetlerini çok ucuz fiyattan piyasaya çıkara- caklarını ve aldıklan 3 bin lira- mn karşılığım en geç iki yü için- de geri ödeyeceklerini bildirdi. "Biz kftgıdımıza güveniyoruz. Kagıdımızı borsada destekleye- cegiz de" diyen Îsmail Emen, halka açılmadan elde edilecek gelirin bir trilyon lirahk serma- yenin ödenmesinde kullanılaca- ğını ve önümüzdeki mart ayın- da banka sermayesinin l.S tril- yon liraya yükseltileceğini açık- ladı. Emen, "TKB, sermaye art- tırarak özel kesim imalat sana- viine daha büyük kaynak akuracak" dedi. Emen, TKB hisselerinin yurtdışında da satı- şa sunulacağını bildirdi. Şirketinizde kaçtane "businessman"var? Şirketinizde kaç kişinin Yapı Kredi BusinessCard'ı var? Yapı Kredi BusinessCard, iş seyahatlerinde, iş yemeklerinde, ağırlamalarda, kısaca şirketiniz adına yapılacak bütün harcamalarda; • Nakit kullanma zorunluluğunu asgariye indirir. • Finansman imkânı sağlar. • Planlama ve denetleme imkânı verir. • Muhasebenin yükünü hafıfletir. • Amaç dışı Kullanımlara karşı sigortalıdır. • Yapı Kredi BusinessCard'la. şirketinizdeki belirli kişiler. belirlediğıniz limitler dahilinde şirketiniz adına bir imzayla harcama yapma yetkisine sahip olurlar. • Yapı Kredi BusinessCard'la yurtiçinde ve yurtdışında yapılan bütün harcamalar Türk Lirası olarak ödenir. Üstelik bu ödemeler ortalama 30 gün sonra yapılır. Yapı Kredi BusinessCard'la aynca. yurtiçinde ve yurtdışında otomatik veznelerden 24 saat para çekilebilir. • Yapı Kredi BusinessCard. amaç dışı kullanımlara karşı sigortalıdır. Türkiye'de ilk kez uygulanan bu öze! sigorta. kartla ilgili iptal bildiriminde bulunmanızdan 3 ay öncesini ve 1 ay sonrasını Kapsamaktadır. • Yapı Kredi BusinessCard'la yapılan bütün harcamalar. aynntılı ve düzenli olarak şirketinizin denetimine sunulur. Böylece muhasebenizin yükü hafifler. ^ ' • Yapı Kredi BusinessCard'la kaza, sağlık ve seyahat sigortalan, özel seyahat kulübü üyeliği. oto kiralama indirimleri gibi özel ek hizmetler de ücretsiz olarak sunulmaktadır. Siz de şirketinizdeki "businessman"ler için Yapı Kredi BusinessCard alın, Yapı Kredi'nin iş dünyasına sunduğu bu özel kredi kartının avantajlanndan yararlanın! YAPI^CKREDi "hizmette sınır yoktur" M İŞÇİNİN EVRENENDEN ŞUKRAN KETENCt Biz Bir Aileyiz Ankara'y» gizltce ziyaret eden IMF heyeti 1991 büyüme hızı ve kamu harcamalarında kısıntı tavsiye etmiş. Türkçe- si, işsizlik daha da büyük dert olacak demek... Yaşamımızda dinin ağırlığını arttırmak için kullanılan fon- lann 10trilyonayaklaştığı hesaplanmış. Bütçe Komisyonu'n- dan geçirilen ve bankalarla sigortaların kârlarından cami ve benzeri yapılara aktarılacak yeni fonun da ayrıca 100 mil- yardan başlayan trilyonlara yükselecek bir birikimin dinin ağırlığını arttırmak için kullanılması anlamına geliyor. Aile Kurumu'ndan sorumlu Bakan Cemil Çiçek'in, flörtü fahişelikle özdeş görmesi, hayvani içgüdü olarak değerien- dirmesi "çağ dışı" bir yaklaşım olarak büyük tepki aldı. Ça- lışma Bakanı İmren Aykut ise aynı hükümetin içinde görevli ve sorumlu Bakan olarak kafalan karmakarışık eden bir po- litika izliyor. Bir yandan kamuoyuna yönelik laikllği savunu- yor, türbana karşı çıkıyor, diğer yandan sorumlu Bakan ola- rak türbanla ilgili yasanın Bütçe Plan Komisyonu'ndan ge- çirilmesini sağlıyor. işçi-işveren ilişkileri, kitlenmiş, ama iş kollarının yüz bin- lerce işçisini kapsayan toplusozleşmeleri ise sanki Çalışma Bakanlığı'nı hiç ilgilendirmiyor. O konuda geçen hafta yine Başbakan konuştu. Sayın Başbakan bir kez daha sendika- ları ve işçileri aşırı ücret artışı istemekle suçladı. İşyerlerinin kapanması ve işçi çıkarılması ile tehdit etti. Sayın Başbakan bir başka önemli vurgulamasında laıklt- ği savunanlara çattı. Ülkeyi laikçiler ve iaikçi olmayanlar di- ye kamplara bölmekle suçladı.. Ortalık yine toz duman, gü- nün, haftanın, ayın geçiminin hesabını yapamayan, ailenin mutfakla ilgili açığını kapayamayan, günlük rızkını çıkarama- yan işçi, bu toz duman arasında kendisi üzerinde oynanan oyunlan, tuzakları nasıl görsün? ANAP hükümetinin kayıtsız şartsız bağlı olduğu Sayın Cumhurbaşkanımızın yakışıklı oglunun flörtleri, aşk mace- raları, kızımızın aşk öyküleri her gün magazin basınını süs- lerken, aileden sorumlu Bakan, flörtü fahişelikle özdeşleşti- rerek kamuoyunda soğuk duş etkisi yapan tartışmayı aça- rak kimleri etkilemek istiyor dersiniz? Aileden sorumlu Ba- kan "flörtün fahişelikten ne farkı var?" dedi diye yakışıklı oğ- lumuz, kızımız aşklanndan vaz geçecek değiller elbet. Sos- yetemizin, burjuvamızın yaşamında, değer yargılarında da hiçbir değişiklik olmayacak. Büyük oğlumuzun ortak oldu- ğu özel TV kanallan sansürsüz yayımlan ile kazançlannı ge- Itştirirken, belki resmi TV yayımlarında "mahallenin, ailenin namusu" adına bazı yasaklar artacak. İyi ama, bu çağdışı yaklaşımın, cıkışın bir amacı, hedefi olmalı değil mi? Sayın Bakan tepkiyi göze alıp kimleri etkilemeyi hedefliyor acaba? Her gün gelir dağılımının daha da bozuiduğu, ekonomide işlerin kötüye gıttiği, issizlerin sayısının arttığı, yatırımlann gerilediği bir düzende kimlerin canı acıyor? Yine Ankara'yı gizlice ziyaret eden IMF heyeti, 91 bütçesinin Körfez krizi yok sayılarak hazırlandığını saptamış. Savaş çıkmadan en ağır bedelleri ödeyen ülke Türkiye. Tabii ki yoksullann, işçt- lerin, ücretleri ile geçinenlerin sırtından. Hızla yoksullaşan insanlar, bulundukları konumdan durumları daha kötüye gi- denler, kazanılmış haklarını kaybedenler, haklarını hiç kul- lanmamış, bilmemiş olanlardan daha çok tepki duyartar. Ço- cuklarının, evinin rızkını durmadan kesmek zorunda kalan bir babanın, işçinin, çalısanın, köylünün öfkesini bir yerlere kaydırmak, dikkatini mutfaktan uzaklaştırmak gerek. En ko- lay etkileneceği, kandırılabileceği konular hangileri? "Na- mus, din, ahlak", "Bu hükümet zamanında daha çok yok- sullaştık. Ama hiç değilse adamiar iyi niyetli. Değerlerimizi, ailemizi korumaya çalışıyorlar." diye düşünebilenleri yarat- mak, yoksullaşan kitleleri bir şeylerle kandırarak oyalamak; tepkiyi, demokratik direnişi, örgütlülüğü engellemek gerek. Cemil Çiçek'in Bakanlığı'nın sokaklara yapıştırdığı "Biz bir aileyiz" afişlerini biliyorsunuz. Genel müdürün, odacmın, ye- tiştirme yurdu gencinin bir araya getırilerek, yamalı bir boh- ça gibi, "mutlu büyük aile" tablosunun yaratıldığı afişleri. Neden öyle mutlu büyük aile özentisi? Devlet yaşlıyı, hasta- yı sosyal güvenlik sistemi içinde korumayacak. İşsizin işsizlik sigortası olmayacak. Çocukların eğitimi için burs, kredi ola- nakları bir işe yaramayacak. Yaşlıyı, hastayı, işsizi, çocuğu, hepsini büyük aile içinde işi olanın sırtına yükleyecek, ona baktıracaksınız. Devlet olarak görevlerinizden kurtulup top- lumun patlamasını da böylece engellemeyi hesaplayacak- sınız. Sonra da yaşlıyı, hastayı, işsiz kardeşi, çocuğu bakmayı üstlenen işçinin, ücret hesabını olabilecek en küçük aileden yapacaksınız. Verdığiniz, vermek istedığiniz ücretler, aşırı dediğiniz ücret istemlerı, kaç kişilık aileye göre hesaplan- dı? İşte en son resmi istatistiklerle yapılmış hesaplar. Bü- yük aileden vaz gectik, iki çocuklu bir ailenin ekim 1990 fi- yatları ile asgari gelirinin brüt 2 milyon 818 bin, net 1 milyon 775 bin lira olması zorunluluğu var. Sayın Başbakan, Türk- İş'i, sendikaları toplumsal uzlaşma için masaya çağırdı. Kaç kişilik ailenin yasaması için asgari gerekli parayı vermeye hazırlar? Her gün yeni bir gündem yaratarak, gündem de- ğiştirerek, "biz bir aileyiz", "namus, din" diyerek işçileri, halk yığınlarını daha ne kadar kandıracaklarını sanıyorlar? ihracat rejimi basiüeştirildişarlığı'nın bağlı olduğu bakan- lık, ihracatla ilgili şu yetkilere sahip olacak: — İhracatla ilgili her türln bilgi ve bdgeleri istemeye. — îhracatı izne ya da kayda bağlamaya. — thracatm gözetim, dene- tim ve yönlendirilmesine ilişkin her türlü önlemi almaya. — Desteklemeye tabi mal stoklannın ihracat yoluyla de- ğerlendirilmesine ilişkin esasla- rı belirlemeye ve uygulamaya. — thracatçı şirketlere, esasta- ruu önceden beİniemek suretiyle dış ticarel sermaye şirketi unva- nı vermeye, bu uırvanı geri alma- ya ve bunlann sorumluluklan- nı belirlemeye. — Özel takas, bağlı muame- le ve offset uygulamasının usul ve esaslannı belirlemeye. — Transitticaret,beddsiz ih- racat ve kiralama yoluyla yapı- lacak ihracatı düzenlemeye. — Gözetim faaliyetinde bulu- nacak uluslararası gözetme şir- ketlerini ve bunlann uymaları gereken koşullan belirlemeye. ANKARA (ANKA) — İhra- cat rejimi ve yönetmeliği basit- leştirildi. Daha önce rejim ve yö- netmelik kapsamında düzenle- nen bazı konularda Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarhğı'na yet- ki verildi ve bu konular Hazine tebliğleriyle diizenlenmeve baş- landı. thracat mevzuatını yeni- den ele alan kararlann 1 Aralık 1990 tarihinden itibaren yürür- lttğe girmesi kararlaştınldı. Bakanlar Kurulu'nun ihracat rejimi kararı, Hazine ve Dış Ti- caret Müsteşarlığı'nın da ihracat yönetmeliği ve bu çerçevedeki tebliğleri Resmi Gazete"de ya- yımlandı. thracat rejimi, iki temel hük- mü içerecek şekilde basitleştiril- di. thracata ilişkin tüm kısıtla- maların kaldınldığı rejimde, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşar- lığı'nın bağlı bulunduğu bakan- hğın ihracatla ilgili yetkileri sı- ralandı, daha sonra da ihracat- çılara uygulanacak yaptınmlara yer verildi. Hazine ve Dış Ticaret Müste- K.ISA...KJSA... • İŞ BANKASI, en son kredi hizmetlerini bir reklam nimiyle tanıtmaya başladı. Kasım sonuna dek TV'de yayımlanacak olan filmin cekimi ve çekim sonrası stüdyo işlemlerinin tümü Pars/McCann-Erickson reklam ajansı tarafından Londra'da yapıldı. • CAMEL TOURS 1990 yılının ilk 9 ayında 20 milyon doların üzerinde ciro gerçekleştirdi. Şirket, 1989 yılında Türkiye'ye 30 milyon 297 bin dolar kazandırarak TURSAB'ın birincilik odUlünü almıştı. • SVVISSAIR Almanya'da yayunlanan Check-in Dergisi tarafından Avrupa, Amerika ve Yakındoğu, Afrika ile Latin Amerika'ya uçan en iyi havayolu seçildi. • INTEMA Alman Bulthaup ile tstanbul'da çağdaş mutfak dolaplan üretecek. Bulthaup'un Avrupa ve Asya'mn 14 ülkesinde satış mağazalan bulunuyor.