Katalog

URÎYET/10 HABEKLER 12 EKİM 1990 LDA BIRLEŞME TAKTIŞMASI Birleşme için herkes çahşmalı K e a u Oeaür (SHP Bur- dur Merkez tlçe Başkanı) — Sosyal demokratlann bölünme- sinin nedeni, 12 Eylttl sonrası- nın yarattığı apolitik toplum ve 12 Eylül'ün öncelikle sol kesime karşı oluşu. Bırikimi olan sos- yal demokrat bir partiyi kapat- ması. Bir de yetişmiş kadrolara bdirli bir dönem sîyaset yapma yasağı getirmiş olması. Görünen 12 Eylul olmasaydı da CHP'de bir hesaplaşma dönemine gelin- mişti. Sıkıntılar vardı. Ecevit'- in kışisel kanzmaa, bölünmenin bir başka nedeni. Sanırsam ge- çirdiğirniz kurullay, Ecevit'te de bir sıkıntı yarattı. Ecevit'in bek- fentisi SHP'nin bölünmesi, par- çalanmasıydı. Ve DSP'ye kay- maların olmasıydı. öyle bir so- nuç kurultaydan çıkmadı. Gend başkarumızın son çağnsma Ece- vit'in verdıği yanıtı da göz önü- ne alırsak birleşme tabanda olur ancak. Aklf T e . V M * (DSP Bur- dur örgutunun kuruculanndan, partı üyesı) — 12 Eylül, sosyal demokratları amacı doğrultu- sunda parçaladı. Sosyal demok- ratlann bölünmesinın bir nede- ni de üst düzeyde liderini bula- mamasından. Koyun, sürusuz olursa dağılır. Sosyal demokrat lar şimdı var olan partilerin bir araya gelmesiyle birleşemez. Daha doğnısu böyle bir birleş- me ufukta görünmüyor. Sosyal demokratlar, Türkiye'ye sosyal demokrathğı öğreten liderin et- rafmdan toplanır. Türkıye'de lıder kuhğı vardır. Daha önce çıkan li- derler, naylon liderlerdir. Ecevit yasaklı olduğu için o dönem- de ortaya çıkan liderler, topar- layıcı oİamadılar. Bir de aydın- lann, elit tabakanın liderler ko- nusunda yanlış değerlendirme- si, kamuoyunu etkiliyor. Yan- lış lider gösteriyoriar. Bu da bir- leştirmeyi hem geciktiriyor, hem de imkânsız kılıyor. IViyazl ŞafcİM (Almanya'- da Yabancılar Meclısi SPD üye- sı. — Bu konu beni çok yakından Ugilendiren bir tartışma. Yalnız benim değil, yurtdışında çahşan yurttaşlanmızm sorunu gibi gö- Iç Politika Servisi — Sosyal demokratlann "birleşme" tarıtşmasına Almanya'dan katüan Yabancılar Meclısi SPD üyesi Niyazi Şahin, konunun yurtdışında yaşayan Türk ışçilerini de yakından ılgilendirdiğinı soyledi. Şahin, Avrupa'dakı sosyal demokrat guçlerin "refc parti" ıçinde orgütlendıklerine dikkat çekerek Türkıye'de partı yöneticilerinin görettnin "bütunUftirme" ve "büieştirme" olduğunu belirtiyor. rünüyor. Çünktt Federal Al- demokrat güçler, bu partinin manya'da ve öteki Avrupa ül- içinde yer alıyorlar. Bu durum kelerinin tümünde bir tek sos- karşısında Türkiye'deki bu ya- yal demokrat parti var. Sosyal pılanma bize ters geliyor. İçerik açısından bir ayncalık yoksa, taban aynı duşünceyi paylaşı- yorsa yönetimlerin görevi bun- lan bütünleştinnek, birieştir- mektir. Bu bütünleşme veya bir- leşme özveri istiyor. Bu ozveri- yi özellikle tavandan beklemek gerekir. tçtenlikle bırleşim söz konusu ise bu konuya tum sos- yal demokrat düşunceyi payla- şan bılım adamları, kuruluş ve kitle örgütleri katkıda bulunma- lıdırlar. Paneiler düzenlenmeli, konu tartışmaya açılmalıdır. Ve dolayısıyla bu taıtışmalann so- SOSYAL DEMOKRATLARIN ARŞİVİNDEN SHP miıııarları,SODEP Genel Başkanı Erdal lnönü'nün "birleşme" çagrılan- na olumsuz yanıt veren HP Genel Başkanı Necdet Calp'tan genel başkanlığı devralan Aydın Guven Giırkan ile tnonu birlikteligi SHP'yi dogormuştu. Bu birlikteükten sonra Gurkan, Cezmi Kar- tay ve Şeref Bakşık bir toplantıda kongreleri konuşu>oriardı. nunda kararlar oluşturulmalı, sosyal demokrat guçler, birey- ler bir çatı alünda bütünleşme- lidirler. Metoaet Bttcekll (DSP Aydın tl Başkanı) — Sosyal de- mokratlann bölünmesi, CHP döneminde başüyor. CHP dö- neminde kurulan hukümetlerde hiziplerin o gunku iktidarda partiyi bölme pozisyonuna ge- tirmesi, askeri darbeden sonra sosyal demokrat kesimde bazı insanlann siyasi göruşlerınde kaymaların olması, CHP'nin kapatılmaması mücadelesinde milletvekillerinin Bülent Ecevit'i yalruz bırakmaları ve 1983'te si- yasi partilerin kurulması aşama- sında konseyin güdümünde bir partinin kurulması bölünmenin nedenidir. Bir de ANAP ile iş- birliği yapılarak yüzde 10 bara- jının getirilmesidir. DSP olarak biz tabanın partisiyiz diyoruz. Sosyal demokratlar, tabanda bırleşmelidir. Tmç Avt»r (SHP Aydın tl Başkanı) — Sosyal demokratla- nn bölunmüşlüğünün temelini, 1982 Anayasası'nda ve onu ha- zırlayan şartlarda aramak gere- kir. Gerçek bir sendikacılığın yapılmadığı, demeklerin, de- mokratik kuruluşların, gençle- rin politik haklannın kısıtlandı- ğı bir ülkede sosyal demokrat- ların bölunmüşlüğü normaldir. Birleşme iki kişinin veya iki par- tinin bir araya gelmesiyle ger- çekleştirilmiş olmaz. önce ilke- lerde, sınıfsal, ekonomik ve de- mokrasi tercihlerinde anlaşılma- sı gerekir. SCRECEK CHP'DEN BUGUNE 12 Eyltil sonrasının ilk birleşmesi, SODEP-HP: SHP YALÇIN ÇAKIR 1984'lü yıllarda son kanatta iki parti vardı. SO- DEP, HP. Bir de Demokratik Sol Parti'nin (DSP) kuruluş çauşmalan surduruluyordu. Gundemde- ki konular ise 12 Eylül 1980 sonrasının "ilk ye- rel gend seçimleri" ve "sosyal demokratlann bir- leşmesTydi. SODEP Genel Başkanı Erdal tnö- nu "birieşeiim" derken, HP Genel Başkanı Nec- det Calp karşı çıkıyordu. Calp sosyal demokrat- lann TBMM'de yeterince temsil edilemediği yo- lundakı eleştirilere de "Özal daha muhalefet gormedi" diyerek yanıt veriyordu. tnönu'nun çağnsıyla başlayan "birteşme" tar- tışmaları bir anda tum sosyal demokrat kamuo- yunu sanvermiştı. HP'nin vetolularından Ferma- ni Altun "Birleşmeli" derken, HP kuruculann- dan avukat Engın Aydm, "HP'nin guneşi SO- DEP'i aydınlatacak" diyordu. Türk-Iş eski Ge- nel Başkanı Halil Tunç, daha başka bir açıdan yaklaşarak "Demokratik sol gucnn ilketeri de do- |ml lideri de var" diye konuştu. "Yasaklılar" lis- tesinde yer alan CHP eski Antalya Milletvekili Deniz Baykal da sahneye çıkıp önce lnönü, ar- dından da Calp'Ia görüştü. Baykal, "Sosyal de- mokrat hareketin butunleşmesi için çabalıyorum" demıştı. tsmaıl Cem de bölunmuşluğun "olaga- nüstu donemin olagaoiıstu koşullanndan" kay- naklandığını belirtiyordu. Son SHP kurultayın- da Deniz Baykal'ın ekibinde yer alan, ancak PM'ye aday olmayan Halil Akyuz, o yıllarda SO- DEP'in kuruluşunda lnönü'nün yanındaydı. O da veto görmuştu. Akyüz, birleşmeye pek olumlu bakmıyor ve "HP ile anlaşmaya oturan bir par- ti normal donemde halktan yetki alamaz" şek- linde konuşuyordu. SHP'nin son kurultayından önce lnönü'nün istifasını istediği Genel Sekreter Yardımcısı Erol Çevikçe"nin Baykal'la beraberligi 1984'lere daya- nıyordu. SODEP ve HP ile goruşen Baykal ve Çevikçe SODEP'e giremeyeceklerinı açıkladılar. Çevikçe'nin gerekçesi, "SODEP yonetim kadro- larıyla ilkeler ve çahşma vöntemi açısından an- laşmazlık"tı... Katılmalar, ayrılmalar, tartışma- lar surup gidıyordu. Bazı il ve ilçe başkanları ya- vaş yavaş HP'den aynlıp SODEP'e geçmeye baş- lamışlardı. Yerel seçimlerin solugu hıssediliyordu artık. İnönu yaptığı konuşmalarda, "Birieşeiim" deme- ye devam edıyordu. Calp ise "SODEP hariç tum partilerle birieşebiliriz" deyınce haylı tepki gor- müştu. Ardından HP'nin SODEP'le yerel seçim öncesi işbirliğine de gırmeyeceği açıklaması gel- di. lnönü, Calp'ın bu tavırlannı tek kelimeyle ya- nıtladı: "Duygusal..." Belediye başkan adaylan saptandı. tnönü, son SHP kurultayını anımsatan şekilde o tarihte de seçilemeyenlere seslenip "Kırgınlıklan unuttum. Gelin el birliğivle çalışalım" demışti. Calp da boş durmuyor, SODEP'le birleşme konusundakı tav- rını daha genelleştirip "Solda birleşme olmaz" diyordu bu kez. HP grubu da oy birliğiyle "birleşraeme" kararı alıyordu. Ve beklenen gün geldi. 26 Mart 1984 gunu yapılan ilk yerel genel seçimlerde ANAP açık farkla birinci parti oldu. TBMM dışında olan SODEP ikinci, TBMM için- dekı HP de yuzde 8 oyla ancak dörduncu parti olabilmişti. Ortalık toz dumandı. SODEP cephesi "sonuçtan" memnun, "birleşmede" kararlı, HP cephesi karmakanşıktı. HP Genel Başkanı Calp istifa etti, ancak vazgeçırildi. HP'li il başkanları Calp'ı istifaya çağınyorlardı. İlk fire HP tzmır Milletvekili Ruştü Şardağ'dan geldi ve partisin- den istifa etti. Parti içi muhalefeti oluşturan "atı- lımcı grup"la "10'lar" olarak anılan grup top- lantılara başladı. Genişletilmiş kurucular kuru- lu yapıldı. Calp başkandı, ama yönetim birim- lerinde ağırlık muhalefetteydi. Aydın Guven Gur- kan da genel sekreter oldu. tnönu çağrısını yı- neledi: "Solda birlik." Calp artık o kadar olum- suz bakmıyordu; "Kim güçluyse orada birleşil- sin" dedi. HP'nin Calp başkanlığındaki son büyük ku- rultayına gelindi. Gürkan açık farkla genel baş- kanlığı kazandı. 1985'lere gelindiğınde ufak ufak filizlenen Inönu-Gurkan birlikteligi Ankara'da bir sinema salonunda yapılan toplantıyla "aynı çatı altında" beraberliğe dönüvermişti. Salona HP'li girenler, SHP'li olarak çıktılar. Şımdi sol kanatta bir "SHP" vardı, bir de kuruluş calış- maları süren "DSP..." Stirecek Feridnn Yazar Birleşmeninilkelerini ortaya koymalıyız Sol, demokratik ilkelerde işlevini ayn ayn uygulamaya kalkışmış, ancak bu ilkelerde işlerliğini sağlayamamış, programına koyup uygulayamadığından bölünmüstür. tç Politika Servisi — Hal- •anan bir partidir, ama Gö- kın Emek Partisi (HEP) Ge- nel Sekreter Yardımcısı Feri- dun Yazar, solun demokratik ilkeleri programına almakla birlikte uygulamaya geçireme- diğini belirtiyor. Yazar, "Faz- la milletvekili çıkartma hesabı" ile birleşme istemenin yanlış olduğuna dikkat çeke- rek şunları söylüyor: "Sol demokratik ilkeierde işlevini ayn ayn uygulamaya kalkışmış, ancak bu ilkelerde işlerliğini sağlayamamış, programına koyup uygulaya- madıgından bolunmiıştör. Solda son yıllarda gerçekleşen böliınmelerde SHP'nin insan haklanna sıcak bakmaması, bazı kesimlerin baklannı göz- ardı etmesi ooemli bir etken- dir. SHP insan haklannı sa- neydogu'da insan haklan as- kıya alındıgında sesi çıkma- mıştır. Bir taraftan 'Bea Türkiye'de solu birleştirece- ğim' diyeceksin, diğer taraf- tan demokrasinin en önetnli unsuru olan insan haklanm göz ardı edeceksin. Bu yanlış- tır, çelişkili bir durum ortada iken 'gelin birieşeiim' demek saçmalıktır. Solu birleşmeye ça- ğıran SHP önce demokratlı- ğını ispat etmelidir. HEP'in kuruluş nedeni ortadan kalk- madıkça, SHP'nin de ayıbı ortadan kalkmaz. SHP birleş- meyi saglamak istiyorsa 7 mil- letvekilinin ihracının haksız olduğun kabul etmeii Türki- ye'de bir Kürt sorunu ile insan haklan sorunu olduğunun bi- lincine varmalıdu^' Barış Bölünmüşlüğün tek nedeni 12 Eylül lç Politika Servisi — Eski SHP Genel Sekreteri ve eski Sinop Milletvekili Banş Can, sosyal demokratlann bölün- muşlüğünun nedeninin "bo- yük jlçüde" 12 Eylul olduğu- nu söylüyor. 80 sonrası yöne- timinin muhalefetsiz iktidar yaratma çabasıyla hareket et- tiğini, DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit'in zamanlama ve bazı tutumları doğru bul- mayarak partisini kurduğunu anlatan Can, "Yapay bölün- me var" diyor. Can'm görüş- leri şöyle: "Sosyal demokratlann bö- lunmüşlüğü büyük ölçüde 12 Eylül'ün sonucudur. Dönemin koşulları ve o günkü yönetimin muhalefet- siz iktidar yaratma çabalan, birden fazla sosyal demokrat partinin kurulmasına yol aç- mış, bu arada zamanlamayı ve bazı tutumlan kendınce doğ- ru bulmayan Sayın Ecevit de DSP'yi kurmuştur. Yoksa ay- nlığın hıçbir tarihsel ve ideo- lojik yönü yoktur. Yapay bir bolünme söz konusudur. Sosyal demokrat hareketin kişilere bağlanması son dere- ce yanlış ve tehlikeli bir tu- tumdur. Sorun, falanca kişi- nin liderliği değil; sosyal de- mokrat ilke ve programlann yaşama geçirilrnesidir. Var olan bölünmüşlük, bu konu- dakı çabalara zarar vermekte- dir. Birden fazla sosyal de- mokrat partinin olması ne sos- yal demokrat hareketin ne de ulkenin yarannadır. Tam ter- sine sosyal demokrasinin kar- şısında politika yapanlann işi- ne yaramaktadır. Ülkenin içinde bulunduğu tehlikeli gi- dişi durdurabilecek en önem- li gttç olan sosyal demokrat- lann önünde, birleşme tarih- sel bir görey olarak durmak- tadır. Türkiye sosyal demok- ratlan bunu yapabilecek ol- gunlukta olduklannı daha önce göstermiştir. Yeni bir şey keşfetmiyoruz. Hiçbir tarihsel ve ideolojik te- mele dayanmayan bu yapay aynhğın giderilmesini her şey- den önce taban istiyor. Kim- senin birleşmeyi çapraşık ve zor göstermeye ve bu isteğin gerçekleşmesini engellemeye hakkı yoktur. Sağlıklı bir sonuç alabil- mek için aceleci ve duygusal tepkilerden özenle kaçmmak ve kişisel çıkarlan değil; sos- yal demokrat hareketin gele- ceğini ve bunun aynı zaman- da Türkiye'nm geleceği oldu- ğunu düşünerek her konuda özverili olmak durumunda- yız. Sayın Ecevit'in de bu ger- çekleri göz önüne alarak tavır belirlemesini diliyonun." 1 3 E K I M ' E K A D A R KÜÇÜK TAKSİTLERLE Küçükbir ARÇELİK sevgiye aynhn zamandır. Ü ÜBUYUKMUTLULUK Şimdi Arçelik Küçük EvAletleri küçük taksitlerle. Hemen teslim. Bir an önce, size en yakm Arçelik Yetkili Satıcısı'na gelin, dilediğinizi seçin. Küçük bir Arçelik in size kazandıracağı zamanı sevdiklerinizle paylaşmak için acele edin. HEMEN TESLİM ARMF 4 MİNİFUUN ARP 2 LÜK5 ASPİRATÖR ARK 53 MULTIMIX PLU5 (Mixer - Blender Seti) ARK59TOASTER (Ekmek Kızartma Makinesi) ARK 25 BUHARU ÜTÜ ARK8PSÜPERÜTÜ ARK60PRESSÜTÜ PEŞİNAT 75.000.-TL 65.000, TL 50.000, TL. 23.000, TL 30.000, TL. 50.000, TL. 100.000, TL. AYUKTAKSİT 75.000, TL 65.000, TL 50.000, TL 23.000, TL. 30.000, TL. 50.000, TL. 100.000, TL. SÜRE 4Ay 4Ay 4Ay 4Ay 4Ay 4Ay 4Ay KDVDAHİL TOPLAM FİYAT 375.000.- TL 325.000.- TL 250.000.-TL 115.000.-TL 150.000.- TL 250.000.- TL 500.000.- TL